binnenland;
BUITENLAND.
Gemengde Mededeelingen.
N ieuwstijdingen.
Gemengd Nieuws.
INGEZONDEN STUKKEN.
Den 29en November 1904 stelden de sociaal-democraten
voor om de jaarwedde van den gonvernenr-generaal
van Nederlandsch-Indië te brengen van f 132.000 op
f 100.000. Dit voorstel kreeg alleen de 7 socialistische
stemmen. Wederom overeenstemming tnsscben den heer
van Foreest en de drie aanwezige vrjjzinnig-democraten.
Den 14en Deoember 1904 stelde de heer Marchant
voor om de Marine-begrooting met f 290.000 te ver
minderen. Het voorstel werd verworpen met 49 tegen 30
stemmen en tot die 30 stemmen behoorden er 13 van
de liberalen, waaronder de heer van Foreest, 7 van de
socialisten en 9 van de vrjjzinnig-democraten.
Den 16en December d.a.v. werd de marine-begrooting
goedgekeurd. Daarvoor stemde de heer van Foreest en
met hem twee van de drie aanwezig zjjnde vrjj-
zinnig democraten.
Den 20en December d.a.v. stelden de sociaal-demo
craten voor de Oorlogsbegrooting voor 1905 met f 35.000
te verminderen om dan tevens de lichtingen 1900 en
1902 vrij te stellen van herhalingsoefeningen in 1905.
Wederom leden de socialisten échec en daartoe droegen
bij de stemmen van Jhr. van Foreest en die van
de drie aanwezige vrjjzinnig-democraten.
Tot zoo ver gaat het boekje van den heer Doys en
onze opsomming is reeds voldoende lang om die nog ver
der voort te zetten. Trouwens, zjj is ook reeds welsprekend
genoeg. En zjj is dat nog meer, wanneer wjj aan het
optellen gaan en tot de conclusie komen, dat bjj de 22
stemmingenwaaraan door den heer van Foreest werd
deel genomen hjj 17 maal op dezelfde wjjze zjjn stem
uitbracht als de vrjjzinnig-democraten of als een aantal
hunner. Waarljjk, tegenover zulke feiten is 't moeiljjk
vol te houden, dat er een zoo diepe kloof bestaat, dat
't voor de vrjjzinnig-democraten noodzakeljjk was met
een eigen candidaat te komen, die zjjn stemmen voor-
nameljjk zal moeten hebben van het brengen van twee
dracht onder de liberale kiezers, waardoor gespeeld wordt
in de kaart van de tegenstanders.
Deze zouden evengoed hun best wel gedaan hebben,
maar nu zullen zjj 't nog des te meer doen, al lachende
in hun vuiBtje.
Zweden en Noorwegen.
De Noorweegsche Storthing heeft, zooals in ons vorig
nummer werd gemeld, besloten de unie met Zweden te
verbreken, en den koning van Zweden niet langer als
koning van Noorwegen te erkennen.
De wjjze waarop de Storthing dit besluit heeft ge
nomen en ingekleed is geheel er op ingerichtom er
zooveel mogeljjk elke hateljjke bedoeling aan te ontnemen.
In het schrijven aan den Koning wordt sympathie be-
tnigd met zjjn persoon en met zjjn huis, zoowel als met
het Zweedsche volk; maar tevens wordt daarin gewezen
op het gevaar dat de voortzetting der unie met zich
brengt voor de welvaart van het Noorweegsche volk.
Noorwegen wil zich ontwikkelen, maar wil dit doen vrjj
van eiken vreemden invloed, en daarom verzoekt het
den koning te willen medewerken, dat een prins uit
het Huis Sernadotte, afstand doende van zjjn erfrechten
op den Zweedschen troon, als koning van Noorwegen
optreedt.
Bedoeld wordt hiermede de in Noorwegen zeer popu
laire prins Oscar Karei, hertog van Westrogothie, die
gehuwd is met prinses Ingeborg van Denemarken.
In het besluit van den Storthing wordt duideljjk
uiteengezet, dat de koning, door zjjn verklaring in den
staatsraad van 27 Mei: dat hjj niet in staat is een
verantwoordelijke Noorweegsche regeering te vormen,
heeft opgehouden koning van Noorwegen te zjjn.
Het land moet echter een regeering hebben, en daar
om wordt het Noorweegsche ministerie met de regeering
belast.
De keuze van den Staatsraad Michelsen, als hoofd van
het uitvoerend bewind, lag voor de hand. Minister
Michelsen is jurist en tevens een man van het prac*
tische leven; bjj geniet het volste vertrouwen van zjjn
landgenooten, die in hem den meest geschikten persoon
zien, om in deze moeiljjke omstandigheden met voor
zichtigheid en beleid de zaken van het land te leiden.
>De Storthing beschouwt de ontbinding der Unie als
het natuurljjke gevolg van de beslissing des konings. En
het verzoek om een jongeren zoon als koning aan te
wjjzen is geen bloote hoffelijkheid, die den koning de
bittere ure wat moet verzachten,'' zegt de Köln. Ztg.
»Want Noorwegen spreekt de hoop uit, met het Broe
dervolk in nauwe betrekking te bljjven en door de
verwantschap der vorstenhuizen een band tusschen de
beide landen te doen voortbestaan."
Tot dusver heeft koning Oscar zich bepaald tot
het zenden van een protest tegen het Storthing-besluit
aan minister Michelsen. Welke gevolgen de koning ver
der aan dit protest wil geven is niet bekend. >Dat
Zweden trachten zou met de wapenen in de hand Noor
wegen tot onderwerping te dwingen," zegt de Voss. Ztg.,
»is niet waarschjjnljjk. En in Europa zon zulk een op
treden ook nergens instemming of waardeering vinden."
Het aftreden van Minister Delcaesé,
De Fransche bladen bespreken het aftreden van Minister
Delcassé en erkennen, dat zjjn staatkunde van negeeren
van Duitschland tegenover Marokko hem ten val bracht.
Le Gaulois zegt: »Wjj moeten Delcassé opofferen onder
omstandigheden, welke weinig vleiend zjjn voor onzen
nationalen trots, of ons leger mobiliseerec. Onze Regeering
toont door het genomen besluit, dat zjj ons niet gereed
acht voor een oorlog met Duitschland".
En l'Echo de Paris zegt van Delcaseó's aftreden»Het
aftreden van den heer Delcassé is een wjjziging van den
tot dusverre gevolgden politieken weg. Het is misschien
de gewichtigste verandering sinds 1870".
Le Temps brengt hulde aan den arbeid van Delcassé.
Niets zou bjj deze crisis onrechtvaardiger zjjn, zegt het
blad, dan de belangrjjke diensten te vergeten, gedurende
een tjjdperk van zeven jaren bewezen aan Frankrjjk, door
een man, wiens dwaling van het oogenblik de verdien
sten van het verleden niet uitwisoht.
De royale sultan. De sultan van Turkjje heeft,
naar de Èreuzzeitung meldt, aan den Duitschen kroonprins
en de kroonprinses als huweljjksgeechenk laten overhan
digen een met edelgesteenten versierd gouden kistje en
een groote diamanten broche, ter waarde ven 200,000 M,
Magyaren en Japanners. Onder president
schap van den heer Karei Eötvös, lid van den Rjjksdag,
zal eerstdaags een Hongaarsche deputatie naar Japan
vertrekken, om den Mikado hulde te bewjjzen en den
maarschalk Ojama namens de Hongaarsche natie een
gouden eeresabel aan te bieden.
Een verwjjt aan het adres der Konings
moordenaars. De Engelsche consul te Monastir
heeft geweigerd, zich aan te sluiten bjj een gemeensohap-
peljjk adres, dat alle consuls aldaar tot den wali zullen
richten om te protesteeren tegen de huiszoeking, gedaan
bjj den secretaris van het Servische consulaat-generaal.
Dit is huns inziens een schending van de rechten der
consuls. De Engelsche consul gaf als reden zjjner weigering
op, dat hjj de tegenwoordige door moordenaars tot stand
gebrachte Servische regeering niet als een reohtmatige
erkende. Het Servische gezantschap te Konstantinopel,
dat van de Porte de regeling dezer aangelegenheid binnen
veertien dagen eischt, heeft nu allen gezantschappen om
steun verzocht, behalve het Engelsche.
Het Landbouw-instituut. Het slotprotocol
van de conferentie te Rome over bovengenoemde instel
ling is geteekend. De conclusion der drie commission
bevatten een organisatieplan voor het te Rome te ves
tigen instituut onder financieele medewerking der toe
tredende Staten en gelijk de minister Tittoni der verga
dering heeft medegedeeld wil Koning Victor Emmanuel
de inkomsten van twee Kroondomeinen, een anderhalve
ton 's jaars, er voor bestemmen. Op voorstel van den
Franschen ambassadeur is den minister opgedragen Z M.
den dank der vergadering over te brengen.
Automobielen en rjjwielen in Frankrjjk.
Volgens de belastingstatistiek waren er in Frankrjjk het
vorig jaar 17,107 automobielen in gebruik. In 1899, toen
de wet een belasting van 50 en 25 francs invoerde,
bedroeg het getal slechts 1672, zoodat het in 5 jartn
ruim vertienvoudigd is. Het meest zjjn toegenomen de
auto's voor meer dan 2 personen, nl. van 946 tot 12,713.
Het getal paardekrachten is van 26,427 in 1901 tot
120,924 in 1904 gestegen. In Parjjs vindt men 3146 of
15°/0 van alle auto'sin de gemeenten onder 5000 in
woners te zamen 6283. De belasting bracht in 1904
772,000 frcs. op.
Van de rjjwielen trok de schatkist bgna het tienvoud,
nl. 7,100,000 frcs. en wel voor 1,150,000 stuks, tegen
132,000 in 1895. Er waren slechts 16,000 motor wielen
onder.
Opgegraven vanwege de erfenis. Verleden
week stierf te Egregy in Hongar jje een onde man, Simon
Roess, die een aanzienlek vermogen moest hebben bjjeen-
gegaard. Hg was een knorrig oudje en niet bemind. Zjjn
bloedverwanten verheelden hun bljjdschap, dat zjj nu te
erven zouden komen, niet. De grjjsaard had verzocht in
zjjn lievelingskleedingstuk, een oude gekleede jas, te wor
den begraven. Met genoegen vervulde de familie dezen
bescheiden wenscb. Doch welk een schrik was het voor
hen, toen bjj lezing van het testament bleek, dat de
gierigaard in die jas zjjn vermogen van 70000 kronen
had opgeborgen. Fluks werd de toestemming van het
gemeentebestuur verzocht om het graf te openen, en tot
hun groote vreugde vonden de bloedverwanten het geld,
dat zorgvuldig tusschen de voering en de stof genaaid zat.
»Grober Unfug." Een beeldhouwer te Neuren
berg, die zich in een herberg oneerbiedig had uitgelaten
over de betrekkingen tusschen Koning Lodewjjk I van
Beieren en de Spaansche danseres Lola Montez, heeft te
dier zake wegens ergerljjke onbehoorljjkheid (grober
Unfug) zeven dagen gevangenisstraf subs. 25 mark boete
gekregen. De officier van justitie had dezen misdadiger
eerst wegens majesteitsschennis willen vervolgen, maar
moest van dit voornemen afzien, omdat de beleedigde
Koning reeds een halve eeuw geleden gestorven was.
Politieke rede te Formerend.
Te Parmerend trad in eene openbare vergadering cp
de heer Jos. Loopuit van Amsterdam met het onderwerp
>De jjstembusstrjjd en de Sociaal-Democraten." Dezen
keer was de zaal maar half bezet. Sprekers vurig uit
gesproken rede werd met aandacht gevolgd en verwierf
meermalen flink applaus.
Als candidaat voor het district Hoorn achtte spreker zich
geroepen zjjne politieke denkbeelden aan de kiezers te
ontvouwen. Hjj wilde niet doen als de candidaat van de
liberalen, als de heer Ferf, die zich, gedurende den tjjd
dat hij dit district vertegenwoordigt, zoo bitter weinig
met zjjn kiezers in contact heeft gesteld. Vervolgens
werd de tegenwoordige regeering onder handen genomen.
Volgens sprekers meening is geen enkele christelijke
daad van dit zich noemend christeljjk kabinet uitgegaan,
wat niet te verwonderen valt, want de bestanddeelen
van dit kabinet zjjn in den grond elkander vjjandig
gezind.
De Christeljjke leuze waaronder deze coalitie van wal
is gestoken is gebleken te zjjn een valsobe leuze. Ver
schillende voorbeelden werden daarvan aangehaald. Doch
wat is er te verwachten van een liberale combinatie, zoo
deze aan de regeoring mocht komen, even weinig. Door
het blanco-grondwetsartikel ten opzichte van algemeen
stemrecht heeft man zich met verloochening van zjjn
beginselen onder een hoedje laten vangen. Meermalen
reeds heeft een liberale combinatie de tengels in handen
gehad, met geen ander gevolg dan dat voor de sociale
belangen even weinig werd gedaan. De sociaal-democraten
wenschen het algemeen kiesrecht vastgelegd te zien in de
grondwet, anders blijft het een twistappel. In verschil
lende staten in Duitschland heeft men daarvan reeds de
wrange vruchten geplukt.
Nu loopen de liberalen te hoop en doen de ohristeljjke
regeering allerlei verwjjten, maar waar bljjft hun con
sequentie. Hebben zjj de uitgaven van leger en vloot
niet altjjd noodeloos opgedreven, getuige ook de volgens
deskundigen onverdedigbare stelling Amsterdam. En hoe
weinig geld hadden zjj over voor sociale wetten. Zjjn
zjj niet begonnen met invoerrechten te heffen P Op het
gebied van het onderwjjs zjjn zjj in gebreke gebleven de
standenscholen optehefien. Scheiding tusschen kerk en
staat is nog altjjd niet tot stand gekomen. Vervolgens
verdedigde spreker het standpunt van zjjn partjj. De
sociaal-democraten zjjn hun beginsel getrouw gebleven.
Zjj sturen aan op algemeen stemrecht. Ook wenschen zjj
pensioneering van den arbeider door den staat, zonder
premiebetaling. De gelden hiervoor en voor andere soci
ale wetten moeten gevonden worden door verhooging
van successierechten en vermogensbelasting en verminde
ring van uitgaven voor militaire doeleinden.
Op verschillende manieren en met allerlei voorbeelden
werd overigens de democratie verheerljjkt en werden de
andere partjjen gehekeld. Van de gelegenheid tot debat
werd geen gebruik gemaakt.
De Automobiel en de Kerk.
Het N. v. d D. schr jjft
Nieuwe dingen veroorzaken gewoonljjk niet voorziene
conflicten en maken daardoor nieuwe voorschriften
noodzakeljjk.
Alzoo de automobiel.
Wanneer des Zondags de gemeente is vergaderd in
het bedehuis, snort de automobiel voorbjj met het sner
pend geluid harer waarschuwingen. De aandacht der
gemeente volgt haar voorganger de automobiel door-
krast met haar schorre geluiden de woorden van diens
gebed. Men bezoeke b.v. de kerk te Zaandam, en zal
ervaren hoe pjjnljjk dat is. Daarin moet voorzien worden
Deze stoornis van de godsdienstoefening der schare is
niet geoorloofd.
Het is de geschreven en indien dat niet, dan de
ongeschreven plicht van Burgemeester of Raad, dat
euvel weg te nemen.
En beschaafde automobilisten zullen nu zjj er een
maal opmerkzaam op zjjn gemaakt van hun kant
geen bevel der overheid noodig hebben, om de gods
dienstige stemming der kerkbezoekers te ontzien.
Naar aanleiding van dit stukje schr jjft ons een onzer lezers:
't Zelfde geldt van fietsen.
In de kerken hoort men vaak gebel en getoeter. Men
doe dit zoo min mogeljjk, gaande op Zondag langs
kerkgebouwen.
Staat* pensioneering.
Waarde Redactie!
Niet kunnende vermoeden dat de redactie een noot
zoude plaatsen bjj mjjn ingezonden stukje over staats-
pensioneeringzou ik gaarne naar aanleiding van die
noot eenige opmerkingen willen maken. U zegt, wjj
zouden gaarne iets verder willen redeneeren on ons niet
alleen bepalen bjj de verheerljjking van een stelsel, dat
ter nauwernood aanbeveling noodig heeft.
Maar de plicht van de voorstanders is 't met cjjfers
goed controleerbare cjjfers te komen.
Daartegenover vraag ik: als het stelsel goed, recht
vaardig en noodzakeljjk is en dat constateeren meest
alle partjjenof het dan niet de plicht is van die mooi-
vinders en daar zjjn bepaald speciale rekenmeesters bjj,
dat zjj ons met cjjfers, ja met goed controleerbare cjjfers
toonen het al of niet mogeljjke van ons stelsel, en mjj
dunkt dat wjj betaalde rekenmeesters genoeg hebben
om daar eens werk van te maken en u niet zal ver
langen, dat een arbeider zulks doet.
Verder zegt u, dat de inzender klaagt over de vele
uitgaven voor oorlog en marine, maar, redactie, ik klaagde
daar niet over, ik vroeg alleen of dan de verschillende
partjjen Zeggen, waar moeten de centen vandaan
komen als het ouderdoms-verzekering geldt.
En nu vraag ik: Wat is nuttiger, ons geld uittegeven
aan moordende werktuigen om onze medemenschen te
vernietigen of te zorgen die oudjes, die hun beste krachten
aan de maatschappjj hebben gegeven en nu niet meer
kunnen om die een onbezorgden ouden dag te verzeke
ren en het geld daarvoor te halen waar het te halen is.
Want laat dat vreemde woord, waar vele menschen
tegenwoordig over sprekendat de maatschappjj niet
egoïst maar altruïst behoort te zijndaaraan medewerken,
dut het niet bij woorden bljjft, maar werkeljjkheid worde
en dat men voor een nuttige en ncodige zaak niet al
te veel cjjfereom zoodoende de goede zaak weg te
ejjferenmaar dat het gulden spreekwoord van toepas
sing zjj: Waar een wil is, is een weg.
Welnu, dat het spoedig moge komen, is de wensch van
Een voorstander van pensioneering voor iedereen.
Slechts enkele woorden zullen wjj hieraan toevoegen.
De inzender voelt evengoed de moeiljjkheid als wij.
Het verschil is alleen, dat hjj de zaak zeer mooi acht
en daarom niet zoo zwaar denkt over de practische
uitvoerbaarheidterwjjl wjj de zaak ook mooi achten
maar willen aangetoond zien hoe zjj is tot stand te
brengen. 't Is het gevoels-argument tegenover het
verstands-argument.
En daarbjj gelooven wjj beter voet bij stuk te houden.
De inzender toch constateert eerst, dat 't de plicht der
mooivinders is om „het al of niet mogeljjke van het
stelsel aan te toonen" en daarbjj staan wij dus met
hem schouder aan schouder maar later schrijft hjj
dat men voor een nuttige en noodige zaak niet al te
veel moet ejjferenwat ons geen zeer consequenten
gedachtengang toeschjjntzoodat wjj dien dan ook
liever niet tot den onze maken.
Wat wij alleen nog willen herhalen is dit: 't baat
weinig voor een candidaat te stemmen die vóór Staats-
pensioneering is, wanneer deze candidaat niet heeft
een behoorljjk systeem, dat mannen van gezag voor
verwezenljjking vatbaar hebben verklaard. Wjj voor
ons kiezen liever eeD candidaat, die al verbiedt zjjne
consciëntie hem om alles te beloven, toch wil mede
werken om althans een deel tot werkeljjkheid te maken,
waarbjj hjj op den steun zjjner mede-Kamerleden kan reke
nen. Als men een berg wil beklimmen, doet men dat ook
n.etinéén ruk, doch rust onderweg hier en daar uit,
om vervolgens met nieuwen moed voorwaarts te gaan.
REDACTIE.
