Dit mur bestaat uit 2 De stembus-strijd. No. 72. Honderd en zevende jaargang. 1905. VRIJDAG 16 JUNI. BUITENLAND. Algemeen Overzicht. ALK1AARSCHE COURANT. Deze Oourant wordt Vlisd*|-, lloidcrdax- •n laterdagiTOii uitgegeven. Abonnementsprjjs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele rjjk f 1 S Nummers t O,OS. Afzonderlijke nummers 3 ets. telefoonnummer 3. Prils der gewone advertenties Per regel f 0,15, Groote letters naar plaatsruimte. BrieTen franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER k ZOONVoordam O 9. Morgen zullen de kiezers in Nederland beslissen over het lot van het hnidige ministerie. Da herstemmingen znllen wel-is-waar de eind-nitspraak doen, maar morgen avond zal men toch reeds weten, of er al dan niet uit zicht zal zijn op eene kentering. 't Zal geducht spannen. 't Ligt voor de hand, dat de kerkelijke coalitie haar uiterste best zal doen. Het ministerie-Knyper zorgt goed voor hare belangen 't zon haar bitter tegenvallen, wanneer aan dat régime eon einde kwam. Zij heeft ge lijk, dat zjj al haar mannetjes naar de stembus brengt er staat voor haar veel op het spel. Welk een benijdenswaardige eensgezindheid is er in die gelederen! Men ga maar eens de lijst der Candida- turen nawaar een Katholiek is gesteld doet geen anti revolutionair afbreuk aan diens kansen; waar een anti revolutionair is geproclameerd, leidt geen Kitholieke candidatnnr tot verbrokkeling van stemmen. Veel zelfver - loochening, veel opoffering van eigen wenschen zijn noo- dig geweest om 't zoo ver te brengen, maar al die zelf overwinningen heeft men weten te behalen uit liefde voor het groote doel. De liberalen in verschillende districten hebben begre pen, dat ook zjj moesten streven om vereenigd op te trekken. Zjj hebben opgezocht hetgeen de vrijzinnigen vereenigt en zjj willen laten rusten wat verdeelt. Daar voor is heelwat meer grootmoedigheid noodig dan voor het doordrjjven van eigen zin, dan voor het zich blind staren op eigen wenschen zóó, dat de groote zaak er door uit het oog verloren wordt. Dank zjj deze houding staan in die districten de kansen voor de liberalen zeer gunstig. Men weet, dat de vrijzinnigen in dit district 't niet tot die hoogte hebben weten te brengen. Aanvaukeljj k ging 't er zoo mooi naar toein de verschillende kies verenigingen van dit district werd zonder oppositie het aftredend lid Jhr. Mr. P. van Poreest opnieuw candidaat gesteld zoo min als er geklaagd was over de vervulling van zjjn mandaat tjjdens hg zitting had, zoo min werd dit gedaan nu opnieuw een afgevaardigde moest worden gekozen, 't Zag er naar nit, dat alle vrijzinnigen bjj de stembus, zooals 't behoorde en zooals een wijs. beleid 't gebiedend voorschreef, schouder aan schouder zonden staan. Doch de vereeniging .Vooruitgang" en de kies vereniging te Koedjjk hebben 't anders gewild. Wjj hebben genoeg te kennen gegeven, hoe wjj die houding betreuren om daarop thans nog weer terug te komen. Slechts willen wjj heden nog een laatste poging doen om de liberalen, niet alleen die in het district Alkmaar maar de geheele party in Nederland, te behoeden voor het mogeljjke noodlottige gevolg van de aldus gekweekte verdeeldheid. Voor de laatste maal willen wjj wijzen op het gevaar, dat er dreigt. Aan de eene zjjde staan de kerkeljjken, die opdringen tegen de liberalen, aan den anderen kant staan de sociaal-democraten, die hen be stoken zjj kunnen aan beiden weerstand bieden, mits niet de eene groep deze en de andere groep gene richting uit wil. Wij hebben 't met cijfers aangetoond: ook al zonden bjj eerste stemming de meeste stemmen worden uitgebracht op de vrijzinnigen, dan kan door verdeeling van die stemmen over twee vrijzinnige candidaten de afloop zijn, dat er een herstemming is tnsschen den ker- keljjken candidaat en den sociaal-democraat, terwijl de liberaal er tnsschen nlt gedrukt wordt. Men zegge nu niet, dat de kans daarvoor zeer gering is, want bereke ningen, op grond van vroegere verkiezingen, zijn altjjd gewaagd en inzonderheid dezen keer, nn er zooveel nienwe kiezers zjjn bijgekomen, omtrent wier gezindheid men in het onzekere is. Wenscht men vurig een overwinning van de liberale partjj en staat men niet geheel aan de zijde van het aftredende lid welnu, dan brenge men een offer aan de goede zaak, waarom 't gaat, dan verzwakke men niet de kansen voor eigen richting door hardnekkigheid. Dat offer ishet uitbrengen van de stem op den candidaat, die door zjjne bekendheid met dit district en door de wjjze, waarop hij het ambt van volksvertegenwoordiger heeft vervuld, de meeste kansen biedt van met den can didaat der kerkelijke coalitie in herstemming te komen. Brengt Jhr. Mr. P. van Foreest 't morgen tot eene her stemming met den heer J. H. Blnm, dan mogen de liberalen zeggen, dat zij in de eerste ronde van de wor stelpartij hebben gezegevierd en dan staat 't er goed voor om ook de eindzegepraal aan hunne zjjde te doen zijn. De stemmen, aan den heer Netscher gegeven, ver zwakken de kansen van den heer van Foreest en zjj doen stijgen de kansen, dat er herstemming zal zijn tnsschen de heeren Blnm en Mr. Mandeis, waardoor Alkmaar voor de liberale partij verloren zon zijn. En waarljjk, 't kan toch voor geen liberaal een groot offer zijn om de kenze van Jhr. van Foreast te helpen bevorderen. Hjj is een goed afgevaardigde, die in de Kamer weet voor te dragen wat hg te zeggen heeft, naar wien gaarne geluisterd wordt. Hg is een afgevaar digde, aan wiens karakter alle partijen, ook zjjn tegen standers, recht laten wedervaren. Hij woont te midden van ons, bjj is voor niemand ongenaakbaar, hg is Jonk heer, maar dat praedioaat wil niet zeggen dat hjj trotsch of hooghartig isvoor iedereen die hem wat te zeggen heeft, is hjj te spreken. Hg is met de belangen en de behoeften van dit district tot in bijzonderheden bekend. Velerlei nattige vereenigingen in het district hebben zjjn stenn. Terecht mag het Bestuur van de Cantrale Liberale Kiesvereeniging vragen, of de banden, door het leven zelt geknoopt tnsschen Jhr. van Foreest en de landbou wende bevolking in dit district, geen sterke en waar achtige zijn. Wanneer er sprake van was om voor een letterkundig congres iemand af te vaardigen en wij moesten kiezen tnsschen Jhr. mr. P. van Foreest en den heer Frans Netscher, wij zonden zonder aarzolen den laatste aanbe velen. Doch lotterknnde is geen staatkunde, men kan een bekwaam letterkundige zjjn en tueh een minder begeerljjk candidaat voor een district, waar de boerenstand den hartader vormt, waar die stand dns ook mag verlangen vertegenwoordigd te worden door iemanij, die zjjne be langen door eigen ervaring en aansohonwing kent. Wie dat beseft zal niet knnnen of willen meehelpen om den heer van Foreest te laten verdringen door den heer Netscher. Onze afgevaardigde heeft 't er niet naar gemaakt, dat zijne kiezers hem in den steek zullei laten, ter wille van iemand, die hier een vreemde is. Hoe wij de zaak ook bekjjken: nit het oogpnnt van taktiek of dat wjj naast elkander stellen de qaaliteiten van de heeren van Foreest en Netscher steeds worden wjj opnienw bevestigd in onze overtuiging, dat 't onze plicht is er bjj onze liberale lezers op aan te dringen toch te behonden het goede, dat zij hebben. Dit is zeker een liberaal, die Jhr. Mr. Van Foreest stemt, hetzij dan als geestverwant, hetzjj om aldns zich te hoeden voor het noodlottige gevolg van verdeeldheid, hjj kan met gerustheid de uitspraak van de stembus afwachten, hg heeft zich niet te kwellen over een mogelgken, onge- wenschten uitslag, waartoe bij zelf heeft bjjgedragen, hjj heelt tegenover zjjn partij gedaan wat hij kon, hij is zijne verplichtingen jegens zijn beginsel nagekomen. Wie nog mocht aarzelen overlegge deze onze woorden. En, ons dnnkt dan kan het besluit geen ander zjjn dan dat bij meewerkt tot de konze van ïrMï.F Wjj hebben ons, alvorens ons te zetten tot het schrijven van dit overzicht, bezig gehouden met de lezing ran »Stemt Vrjjzinnig", het blad dat in een half millioen exemplaren wordt verspreid door den Bond van Vrij zinnige Propaganda-vereenigingen. Ziedaar een uitmuntend geslaagd pogen dezer vereenigingen. Onderhoudende goed geschreven stukjes, voortspruitende nit overtuiging, zoodat niet allerlei leelijke insinuaties behoefden te baat genomen te worden. Nn klinkt 't ons nog na in de ooren Voornit 1 Ten strijd gesneld De strijdleus aangeheven Den vjjand neergeveld I En we moeten denken aan het oorlogsterrein in Oost- Aziëwaar de strjjd wordt gevoerd met het donderend geschut, het meest moderne geweer, soms zelfs met het koude staal. Daar staat thans Linjewitsj aan het hoofd zijner Rnssen, in wier gelederenin de laatste weken voortdurend door nienwe troepen nit het moederland versterkthij nienwen moed en nienwe be zieling heeft weten te brengen. Er is zooveel smaad voor de Rnssen uit te wisscben en Linjewitsj acht zich daartoe in staat derhalve hnnkert hjj er naar. Doch zietterwjjl de hoop op revanche al zjjn daden beheerschtkomen daar plotseling telegrammen uit St.-Petersbnrg, meldende dat Rusland niet ongezind is vredesonderhandelingen aan te knoopen met Japan. De beschaafde wereld zal zich daarover verhengenmaar toch zal zjj er ook wel iets voor voelenhoe 't den Rnssiechen krjjgsman bjj het vernemen van dat bericht moet zijn te moede geweest. In allerijl is door hem een krijgsraad belegd waar Linjewitsj heeft medegedeeld wat zijn leger boven het hoofd hing en toenna de eerste verslagenheidis daarin besloten aan den Be- heor8cber aller Rassen een telegram te zenden om to waarschuwen voor het slniten van den vrede op ongunstige voorwaarden. Dit telegramgeteekend door Linjewitsj door de aanvoerders Koeropatkine Kanlbars en Batjanofdoor Sacharofchef van den grooten stafdoor de generaals RennenkampfZaroebajefBilderling DanilolKorf en nog vele anderen is van den volgenden inhoud Keizerlijke Majesteit, Nadat ik gehoord had van de goede diensten van president Roosevelt en Uwe toestemming tot het openen van vredesonderhandelingen, heb ik onverwijld een opper sten krjjgsraad belegd, waaraan al de chefs van leger corpsen, die op dat oogenblik in bet hoofdkwartier aan wezig waren, deelnamen. Na overleg gehonden te hebben over de beweegredenen tot den vrede en de respectieve posities van beide legers, heb ik de eer onder Uwer Majesteits aandacht te brengen dat al mjjne kameraden en ik ons eenstemmig en na- drnkkeljjk verklaard hebben vóór een voortzetting van den oorlog tol den dag, waarop de .Almachtige onze dappere troepen met de overwinning zal kronen. Het is geen oogenblik om over vrede te spreken na de slagen van Moekden en Tsoesjima. De vjjand zal, in den roes zjjner overwinningen, stellig voorwaarden stellen die tegen de eer van ons vaderland indrnischen. Toch is er geen reden om hem die toe te staan, want wjj zijn niet tot den uitersten nood gekomen. De ramp van Tsoesjima is stellig een treurige ge beurtenis, maar staat in geen betrekking tot ons dapper leger, dat in een schitterenden toestand verkeert en brandt van begeerte om zich op den vjjand te wreken en een voordeel te behalen, dat, naar ik hoop, niet ver meer is. De stellingen van onze troepen zjjn uitstekend versterkt. Het regenweer heeft mij tot dusver belet aanvallend op te treden, maar thans, nu onze verliezen van Moekden geheel en al goedgemaakt zijn en onze legers met nienwe legercorpsen nit Enropa versterkt zjjn, voel ik mg in staat om met succes het hoofd te bieden aan 's vijands pogingen. Ik hoop in den loop van deze maand een aanvallende beweging te knnnen ondernemen, die het aangezicht der dingen geheel en al zal veranderen. Ik herhaal het U nog eensUwe Majesteit kan algeheel vertrouwen stellen in de kracht en macht van onze troepen, en onze positie heeft in geen enkel opzicht een hacheljjk karakter, dat de sluiting van een vrede nood- zakeljja zou kunnen maken op voor Rusland ongunstige voorwaarden." Den Czar, den veelbeproefde, moet de ontvangst van dit telegram eenige oogenblikken van groote voldoening hebben geschonken. Men heeft 't voorgesteld, alsof Ras- land slechts had te accepteeren wat Japan wenschte Linjewitsj heeft gezorgd, dat die indruk is weggenomen. En al zal 't dan ook, naar wjj hopen, niet noodig zjjn dat hem de opdracht wordt gegeven zjjne woorden waar' te maken, toch zal zjjn daad allicht dit gunstige gevolg hebben, dat Japan zich weet te matigen. De Japansche bladen bespreken de kansen op vrede zeer drnk. De Zitsji Sjimpo waarschuwt tegen al te groot optimisme en zegt, dat degenen, die den oorlog reeds gedaan" achten, zich zeer vergissen. De Asahi schrjjft, dat Japan zeer goed weet, dat Rnsland den oorlog te land kan voortzetten. Doet Rnsland echter deze kens, dan stelt het Japan in de gelegenheid, 't nog zwaarder te kastijden en zal Rnsland van zjjn leger worden be roofd, geljjk het vóór dezen zjjne vloot verloor. Toen Vrjjdag ter Beurze ie i okio het bericht der aankomst van President Roosevelt's nota bekend werd, stegen do koersen der fondsen algemeen. Da rjjzing hield Zaterdag aan. Wel een teeken, dat de Japansche beurs- wereld zich van stonde aan een gunstige uitkomst van de bemoeienis des heeren Roosevelt voorstelde. Maandag werd in het paleis te Tokio, in tegenwoordigheid van den Keizer, den Kroonprins en andere prinsen, een be- langrgke samenspreking gehonden. Maarschalk Jamagata, markies Ito, de minister-president, de ministers van bnitenlandsche zaken, oorlog en marine en tal van andere waardigheidsbekleeders waren erbjj. Op verlangen van de overheid is de pers zeer terughoudend in here uitingen. Japan, zegt een Engelsche correspondent, biedt zoodoende een schitterend voorbeeld van een natie, dio zichzelf beheerscht. Een zeer moeilijke taak znllen do vredes-onderhande- laren hebben. Maar onmogeljjk is 't toch niet tot een

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1905 | | pagina 1