Dit nuer bestaat alt 2 blaiea.
u
De herstemmingen.
No. 77.
Monderd en zevende jaargang.
1905.
WOENSDAG
28 JUKI.
BUITENLAND.
B INNEN L A NDT
Algemeen Overzicht.
Nieuwst ij dingen.
ALKMAARSCHE
Deze Courant wordt I) 11 sda(-, Baaier dag-
»n laterda|«TOid uitgegeven. Abonnementaprjjs
per 3 maanden voor Alkmaar t 0,8© j franco door het
geheele rjjk 1 1,
Nummers f 0»0#. Atzonderljjke nummers 3 ets.
Telefoonnummer 3.
Prfls der gewone advertentitft t
Per regel I ©,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N/Y. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. OOSTER Sc ZOONVoordam 0 9.
Morgen is 't de groote dag.
Aan den avond daarvan zullen wjj weten, of het
aantal Kamerleden van de linkerzjjde zoo groot zal
wezen, dat een nieuw, vrijzinnig ministerie zal treden in
de plaats van het huidige Kabinet, of wij zullen krjjgen
een Kamer op het doode punt met een cabinet d'affaires
of de reohterzijde hare candidaten in een voldoend aan
tal districten zal zien slagen om het bewind van Dr. A.
Kuyper te bestendigen. Gansch anders staat 't er nu
voor dan bjj de herstemmingen van vier jaar geleden i
toen was de vraag, hoeveel zetels de vrijzinnigen nog
uit de débftale zouden redden, doch overwinnen was
niet meer mogeljjk. Thans is wel-is-waar de kans voor
een meerderheid van de linkerzjjde niet zoo heel groot, maar
buitengesloten is deze afloop toch niet. En wanneer
die meerderheid ook niet verkregen wordt, dan is 't voor
de linkerzjjde toch oneindig veel beter, dat zij over
een ongeveer geljjk aantal zetels beschikt als de
tegenstanders, zoodat deze niet meer zullen kunnen
doordrijven geljjk het afgeloopen jaar, dan dat Dr. Kuyper
in de gelegenheid wordt gesteld zjjn verder programm a
met een onwrikbare meerderheid af te werken, waardoor
Nederland verder zal verdeeld worden door felle partjj
politiek en het protectionisme mot zijn noodlottige ge
volgen hier zijn intocht zal doen.
Meer nog dan twaalf dagen geleden is de alles
beheerschende vraag op morgen Wilt Gjj, dat Dr. Kuyper
voortgaat op don weg, dien hjj zich heeft afgebakend of
i» 't C daidcljjk geworden, waartoe dat régime leidt,
zoodat Gjj Nederland verder daarvoor wilt behoeden
Die vraag is zco duidelijk, zoo tot iedereen sprekend,
dat wjj goeden moed hebben op samenwerking tnsschen
al wat links staat, tnsschen al wat anti-clericaal is.
In het kiesdistrict Alkmaar staan de kansen voor den
liberalen aftredenden afgevaardigde verre van ongunstig.
Ware er geen verdeeldheid geweest, de zetel zon reeds
bjj de verkiezing voor de liberalen behouden zjjn geweest.
Men heeft er echter de voorkeur aan gegeven de krachten
te meten, hoewel wetende, dat, waar men stond tegen
over een zoo populair candidaat als Jhr. Mr. P. van
Foreest, toch geen zuiver beeld van de werkeljjke partij,
verhoudingen zou zijn te krjjgen. Intusschen, wat is
gebeurd laten wjj rusten het oog moet nu slechts
gevestigd zijn op hetgeen morgen de stembus in het
district Alkmaar zal brengen.
Zooals wij zeidende kansen voor Jhr. Mr. P. van
Foreest staan verre van ongunstig. Bjj alle hypothesen
omtrent de verdeeling der zetels in de nieuwe Kamer
hebben zoowel de bladen der linkerzjjde als die der
rechterzjjde als een vanzelf sprekend feit aangenomen,
dat Alkmaar voor de liberale partij behouden blijft. Hoe
verbljjdend t ook is, dat de stemming op Vrijdag van
de vorige week tot dit vermoeden alleszins wettigt, toch
schuilt daarin tegeljjkertjjd gevaar. Een kiezer, die weet
dat t er voor zjjn candidaat hachelijk voorstaat, is eer
der te bewegen om zich de moeite van het uitbrengen
van zjjn stem te getroosten dan een kiezer, die meent
dat zjjn candidaat er ook wel zal komen, wanneer hjj
thnis blijft. Denken velen er zoo over en bljjven velen
in gebreke om den tocht naar de stembus te aanvaarden,
dan wordt hetgeen men reeds meende te bezitten in
ernstig gevaar gebracht. Laksheid staat, waar
t zoo hooge belangen betreft, geljjk met lichtzinnigheid.
Wjj kunnen er niet genoeg bjj onze lezers op aan
dringen om toch vooral alle gedachten te verdrjjven, als
zon hunne stem niet tot de beslissing bijdragen. Men
geloove maar gerust, dat de kerkeljjken er niet zoo over
denken. Oogenschjjnlijk is 't voor hen bjj de herstem
ming in dit kiesdistrict een onbegonnen strjjd, maar
men zal eens zien, hoe trouw zjj zich zullen begeven
naar de slembus, ja, waarschjjnljjk in nog grooteren
getale dan bjj de stemming.
Vrjjzinnigen 1 Uwe tegenstanders bljjven niet thuis,
hoewel zij ternauwernood kunnen hopen te zegevieren.
Wilt Gjj U door hen beschaamd laten maken? Zondt
Gjj Uw stembiljet ongebruikt laten, terwjjl Gjj weet,
dat als alle vrijzinnigen in dit district opkomen, hun
candidaat wordt gekozen Zoudt Gjj thuis bljjven en U
bloot stellen aan het gevaar, dat de overwinning, reeds
voor drie-kwart behaald, toch nog aan U ontglipt
In breede rjjen dan opgekomen, Uw plicht gedaan
jegens Uwe overtuiging en kalm kunt Gjj den uitslag
afwachten. De candidaat, dien Gij wilt afvaardigen,
verdient 't ten volle dat Gjj U die moeite geeftde
belangen der liberale partjj gebieden U door middel van
Uw stem te getuigen tegen het nu aan het bewind zijnde
ministerie.
Eenheid van de linkerzjjde bij de stembus en trouwe
opkomst dat zjjn de hoofdfactoren, die zich nu doen
gelden.
Wat onzen afgevaardigde betreft, wjj hebben eenige
weken geleden herhaaldelijk betoogd, hoe hjj past bjj het
kiesdistrict Alkmaar en het kiesdistrict Alkmaar bjj hem
Iemand, die zoo meeieoft met zjjn district, die zoo door
en door de behoeften kent van de bewoners daarvan,
die in de Kamer zelf zoo'n populaire figuur is men
zou moeite hebben iemand aan te wjjzen, die Jhr. Van
Foreest in al die dingen overtrof. Doch al ware dit
alies zoo niet, dan zou mep, er zich bjj moeten neer
leggen, omdat het verleden van Jhr. Mr. van Foreest
bewijst, dat hjj een principieel tegenstander is van het
ministerie Kuyper, dat hjj vierkant- staat tegenover de
kerkeljjke coalitie. Daarom moet al wat zich aan de
.linkerzijde bevindt, zich ditmaal vereenigen, wijl zjj allen
immers wars zjjn van de gevolgen der clericale politiek.
Welaan dan, dat allen, die hopen dat de dagen van
de oppermacht van Dr. Kuyper zjjn getsjd, zich ver
eenigen, opdat met groote meerderheid het kiesdistrict
Alkmaar opnieuw zich doe vertegenwoordigen door
Mr.P.v.Foi
De dagbladen gaan voort met eiken dag bjjzonderheden
te geven over de twee tegenstrijdige begrippenhet
sluiten van een wapenstilstand in Mant-
sjoeijje en het leveren van gevechten tnsschen
de Russische en Japansche troepen aldaar.
Op een wapenstilstand schjjnt vooral krachtig door
President Roosevelt te worden aangedrongen. Naar ver
zekerd wordt heeft hjj zich tot den Ozar gewend om hem
op het haH te drukken, dat zoowel de menschlievendheid
als Rusland s belang gebiedend eischen den krijg niet tot
het uiterste te drjjven. Of de Ozar, die naar men zegt
van Linjewitsj nog pas een advies in tegengestelden zin
ontvangen heeft, gevoelig zal zjjn voor Roosevelt's argu
menten, valt/te betwjjfelen. Wel seint ook de Petersburgsche
correspondent der Echo de Paris, nat Rusland besloten
heeft, om Roosevelt's tusschenkomst te verzoeken voor een
wapenstilstandde Czar zou graaf Lamsdorf opgedragen
hebben, den Araerikaanschen gezant Meyer in dien zin
te schrjjven, en de inhoud van dien brief zou reeds naar
Amerika overgeseind zijn, »zoodat een wapenstilstand
binnen eenige dagen waarschijnlijk is." Maar tegenover
al zulke berichten past wantrouwen. Vermoedeljjk zal
niet ver van de waarheid zijn een Japansch diplomaat
die verklaarde, dat de moeiljjkheid om tot een wapen
stilstand te komen hierin is gelegen, dat Rusland geen
stuk grondgebied wil afstaan en evenmin een oorlogs
schatting wil betalen. Is dit juist, dan heelt 't weinig
zin de wapenen tjjdelgk te laten rusten, wjjl zij dan
toch weer heel spoedig zullen moeten worden opgevat.
De Japansche bladen bevatten berichten uit Mantsjoerjje,
die gewagen van scherpe gevechten in de streek van
Jing-tsjeng. De Japanners verdreven een Russische strjjd-
macht van drieduizend man en bezetten Nansan-tsjentoe,
ten N. van Wankon-tsoekon. jNaar 't heet, lieten de
Russen veertig dooden op het veld liggen. Van do Ja
panners werden er slechts twee man gedood. Daarentegen
meldt Linjewitsj in een lang telegram aan den Czar, dat
er wel verschillende voorposten- en verkennings-gevechten
zjjn geleverd, doch dat geen van allen iets had te be-
teekenen.
Wellicht zullen er lezers zjjn, die 't koppig vinden
van Rnsland om, waar dit Rjjk toch te land en ter zee
groote échecs heeft geleden, geen grondgebied te willen
afstaan. Wjj zullen dat niet beoordeelen, doch alleen erop
wgzeD, dat Rusland's wensch om zijn bezit onverkort te
behouden eenigsziru gemotiveerd wordt, wanneer men
nagaat, welke schatten Rusland daaraan
ten koste heeft gelegd.
De drang naar het Oosten begon in het jaar 1858
(verdrag van Aigoen), hij bereikte zijn hoogtepunt in
Maart 1897, toen China aan Rusland Port Arthnr, Ta-
henwan (Dalny, Tairen) afstond en toestemming gaf tot
den bouw van den Maatsjoorgschen spoorweg. Zonder te
begrooten welk voordeel het Amoer-gebied in de toekomst
aan Rusland zal brengen, kan men na gaan, welke
uitgaven Rusland had te doen. Tot 1900 vereischte
het beheer van het Amoergebied sen bjjdrage van
32,788,309 roebel, het kustgebied van 231,508,414 roebel.
Tnsschen 1890 en 1900 begonnen de uitgaven jaarlijks
te vermeerderen en bedroegeu in 1891 10j millioen en
in 1899 reeds 25 millioen. De algeheele bjjdrage was in
het jaar 1900 reeds tot 264,296,723 roebei gestegen.
Rekent men de rente voor dien geheelen tijd er bjj, dan
komen er nog 13,214,836 roebel bjj. Zooals bekend is,
is 10 proc. van de begrooting voor het kustgebied bestemd
voor de vloot en in 50 jaar zjjn daarvoor 26,862,815
roebel ingekomen. In het geheel heeft dus hot kustgebied
in 50 jaar 304,374,576 roebel gekost. Rekent men hier-
bjj nog de uitgaven voor het onderhond van hot leger
en de vloot in het Amoergebied Binds 1901, de uitgaven
voor bestuur en kolonisatie, dan krjjgen we niet minder
dan 400 millioen roebel. Hot gemiddelde jaarljjksche
fkort van hot Amoergebied bedroeg in de eerste 10 jaren
562,052 roebel jaarlijks en in de laatste 5 jaren 21,199,030
ruebel, d. w. z. vier maal zooveel als in het eerste de
cennium. De kosten van den bouw van den Mantsjoe-
rjjschen spoorweg bedragen 400,077,266 roebel en wel:
de aanleg van 2377 werst rails 253,496,850 roebel, be
waking der ljjn 46,293,386 roebel; verliezen, veroorzaakt
door troebelen,70,000,000 roebel, aanleg van de haven
en de stad Dalny (Tairen) 18,850,000 roebel, het in-
atalleeren van den stoomvaartdienst voor den spoorweg
11,427,000 roebel. Trekt men deze sommen bjjeen, dan
komt men tot het resultaat, dat het Verre Oosten reeds
meer dan een milliard aan Russisch geld heeft verslondens
En daarbjj heeft do oorlog met Japan ook nog omstreek,
een milliard gekost.
Een nieuwe schadepost voor Rnslaud is, dat ander
maal een Engelsch schip in den grond
is geboord. Een telegram nit Singapore van den 25en
Jani meldt nameljjkDe Nederlandsche stoomboot
>Perlak'' heeft hier aan wal gebracht de bemanning van
de Britscbe stoomboot >Ikhona", die door den Rassiscben
kruiser »Terek" op 5 Juni, op 150 mjjler. ten noorden
van Hongkong, tot zinkeu werd gebracht. De bemanning
van het Britsche schip werd overgebracht op de «Parlak",
die op 19 dezer de >Terek" ontmoette. De »Ikhona"
bracht de mail en een lading rjjst over van Rangoon
naar Yokohama.
Dat is zeker weer een nieuwe beproeving voor de
Engelscbe lijdzaamheid.
Naar wjj vernemen is er eenige vooruitgang te be
speuren in den toestand van den heer C. V. Gerritsen,
het nieuwe Kamerlid voor den Helder.
De leden der «Vereeniging van Burgemeesters en Secre
tarissen in Noord Hollandzijn opgeroepen ter zomer
vergadering op Ziterdag 1 Juli e.k. Zjj zullen elkaar
ontmoeten te Purmerend en rijden over Middon-Beemster,
Kwadjjk en Parmer naar Edam.
Per boot vertrekken zjj daarna over Marken en keeren
over Volendam terug.
Door Prof. Ritzema Bos worden dit jaar weer verschil
lende bestrjjdingsproeven genomen die worden uitgevoerd
door de vereenigingen aan Jen Langedjjk en omstreken.
Proefvelden zjjn aangelegd tegen draaiharten, omvallers
eu kankerstronken in de kool. Voor een en ander heeft
de Naamlooze Landbouw en Handels vereeniging «Lange-
djjk en Omstreken" voor het jaar 1905, van de regeering
weer toezegging ontvangen tot het verkrjjgen van snbsidie
De Prot. Kiesvereeniging «Burgerplicht" te Heer Hugo-
waard stelde de aftredende leien van den gemeenteraad,
de heeren D. Appel en Jb. van der Oord opnieuw candi
daat; de R. K. Kiesvereeniging de heeren Jb. van der
Oord en J. Schilder.
Een groep leden van de Ned. Herv. Kerk te Rotter
dam dienden een klacht in bjj het classicaal bestuur te
Amsterdam inzake het optreden van dr. De Visser tegen
ds. Van Leeuwen en wegens zjjn candidaatstelling voor
de Tweede Kamer door Katholieken.
Provinciale ilaten van Moord-Holland.
Door het Bestuur van den Huiswaarder- en Ooster-
weezenpolder is tot Gedeputeerde Staten het verzoek
gericht voor dien polder een bijzonder reglement van
bestuur vast te stellen.
Ged. Staten, daaraan voldoende, zetten in een histori
sche beschouwing uiteen, hoe, nog voor men aan bedij
king of droogmaking dacht, in de streek ten Noorden
van Alkmaar een vaart werd gegraven, en wel in 919
door Dodo, heer van Egmond, van zijn kasteel aan den
Hoef naar Alkmaar. Deze vaart, in 1307 door Arnold,
heer van Egmond en IJsselstein, veel verbeterd, liep door
de polders waarvoor nu een reglement wordt voorgesteld
en volgens Van Eikolenberg, is de vroegere Langevaart
daarvan een overblijfsel.
Het afzonderlijk deel van den polder had reeds vroeg
