Op ongewissen bodem,
kL"
ALKMAARSCHE COURANT.
Inkwartiering.
Amsterdamsche Brieven.
FEUILLETON.
BUITENL ANd7
Gemengde Mededeelingen.
No. 77. Honderd en Zevende Jaargang. 1905.
Woensdag 38 Juni L90&.
P*
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
brengen ter algemeene kennis, dat, overeenkomstig art.
17 der wet van 14 September 1866, Stbl. no. 138, door
hen is herzien de lijst bevattende de namen der inwoners,
die in aanmerking komen voor het verleenen van
inkwartiering en onderhoud van militairen
en paarden welke lijst ter inzage voor eeu ieder is
nedergelegd ter gemeente-secretarie, gedurende 14 dagen
heden.
Bezwaren tegen die ljjst kannen schriftelijk aan bur
gemeester en wethouders worden ingediend binnen 14
dagen na afloop van den tijd voor de inzage der lijst
bestemd.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, JAN DE WIT Dz.,Voorzitter, 1°. B.
23 Juni 1905. DONATH, Secretaris
XV.
De verkiezingen hebben den heer Mulder, een geacht
ingezetene, die indertjjd door de exploitatie van het
theater «De Vereeniging" in de Warmoesstraat roem en
geld oogstte, maar het laatste helaas door andere minder
succesvolle ondernemingen heeft verloren, op het gloriense
denkbeeld gebracht voor de herstemming een totalisator-
bureaa op te richten. Toevallig den heer Mulder ont
moetend, vroeg ik hem om eenige nadere inlichtingen,
welke de heer Mulder met de hem eigen welwillendheid
gaarne verleende.
Een totalisator-bureau voor de herstemmingen? Juist
mjjnheer. Waarom niet In Amerika en in Engeland
bestaan ze allang. Roosevelt stond wel drie tegen een.
Het is het mooiste wat er bestaat, omdat er geen
«sjeeries" bij kunnen worden gemaakt als bjjv. bij paar
den. Een candidaat wordt gekozen of niet-gekozen.
Daarmee uit. Maar hij kan zich als bjj paarden niet
laten trekken, kan niet wegens onzuiver gaan worden
gedisqualificeerd, kan niet van zjjn paaltje weggaan, niet
bljjven staan en al die aardigheden meer, waardoor het
publiek dikwjjls op de renbaan wordt gedupeerd. Niets
van dat alles, mijnheer, omdat een candidaat nu een
aal een willoos werktuig is in de handen van zijn
iezers. En denkt u eens aan de groote gevolgen, wan
neer het denkbeeld, en daar twjjfel ik niet aan, opgang
maakt. Ik zeg maar dat geen mensch naar de wed
rennen zou gaan als er niet gewed werd en je zult eens
zien dat geen kiezer thuis blijft, wanneer éénmaal de
centen er op staan. Eerst dan zal men met recht kun
nen spreken van kiesrecht is kiesplicht. Op het oogen-
blik is de animo mij nog niet bijzonder meegevallen.
Dar komt omdat de rechterzijde sterk favoriet is Ik
geef alleen rechts tegen links en ook voor de Amsterdam
sche districten, Blooker en Heemskerk, geef ik nog geljjk
geld, evenals Lely en De Visser. Troelstra is twee
betalen. Dat is toch mooi, nietwaar
Wij voor ons vonden het prachtig maar waren van
meening, dat de heer Mulder voorloopig nog andere
zaken zal moeten ter hand nemen, daar ik sterk betwij-
tel of bjj eenmaal in de vier jaar zooveel aan zijn
totalisator-bureau zal verdienen dat hy op zjjn lauweren
kan gaan rusten. Dat was hjj met mjj eens.
Zij begrjjpen hun belang niet", zei de heer Mulder
zuchteed.
Ondanks het feit, dat de heer Mulder nè, de eerste
stemming met zjjn totalisator-bureau voor den dag is
gekomen, mag worden geconstateerd, das de belangstelling
ditmaal in Amsterdam grooter is geweest dan ooit te
voren, en dat er zeer druk gestemd is. En nu mag men
dit resultaat gedeeltelijk willen toeschrijven aan het
harde werken van de verschillende verkiezings-comités,
maar niet weg te cjjferen is, dat de groote massa hier
tamelijk doordrongen was van de quaestie waarom het
ging. Ware dit niet het geval geweest, dan zouden
zeker geen honderd verkiezings oomité's in staat, geweest
zijn zooveel kiezers als nu gestemd hebben er toe te
brengen hun kiozersplicht te vervullen.
En in verband met dit feit mag er wel eens op ge
wezen, dat er eigenljjk van een kunstmatig stemmen
kweeken inderdaad geen sprake meer kan zjjn en zal
ook langzamerhand het gevleugeld woord van Rutgers
van Rozenburg «stemvee" wel hebben afgedaan. Zeker,
wjj hebben wel-is-waar nog geen kiesrecht, dat superieur
is, maar toch is nu meer dan ooit gebleken, dat, toen
Tak van Pontvliot bjj de verdediging van zijn kieswet
in 1894 zeide, dat hjj genoeg vertrouwen in het Neder-
landsche volk stelde, om het uitgebreid kiesrecht te
geven, deze staatsman heeft getoond een uitstekende kjjk
op ons volk te hebben gehad. Dat stemt tot bljjdschap
evenals de over het algemeen waardige wjjze waarop de
eerste uitslag is ontvangen. Hopen wij, dat bjj de eind
beslissing dezelfde waardigheid zal worden betracht en
dat waar de jousrd, althans in Amsterdam, bjj dergeljjko
gebeurtenissen nog wel eens tuk is op een standje, de
meer bezadigden onder de ouderen door hun voorbeeld
de jongeren van jaren in toom zullen weten te houden.
Duizenden en nog eens duizenden waren overigens op
den avond van den uitslag voor de dagblad-bureaus op
den N. Z, Voorburgwal aanwezig, maar wel opmorkeljjk
was dat eigenljjk geen enkel blad er voor gezorgd had,
dat men zonder vlak voor het bureau te staan het resul
taat kon lezen. Alleen de stand was duideljjk zichtbaar,
doch voor het overige was de inrichting nergens schitterend
en het zou mjj dan ook niet verwonderen dat men te
Alkmaar eerder den gedeiailleerden uitslag zal kunnen
lezen dan hier te Amsterdam met al zjjn aanplak-stellages.
De eenige radikale wjjze van bulletineeren zou deze zjjn
dat men, zooals dat in het buitenland trouwens gewoonte
is, zorgde voor eene duideljjke projectie op een groot doek,
hetgeen volgens deskundigen niet zoo moeiljjk is om te
vervaardigen. Hieraan zjjn misschien ook bezwaren
verbonden, doch wanneer het in het buitenland kan moet
het bier ook kunnen, want, het is toch te gek dat waar
er duizenden nieuwsgierigen komen er hoogstens drie
vier honderd zjjn, die de namen op de borden kannen
lezeu. Een geluk was nog dat de partjjen, der traditie
getrouw, zich links en rechts hadden opgesteld en uit het
gejuich of gefluit kon men dan ook met vrij groote
zekerheid afleiden of de rechter- dan wel de linkerzjjde
een zetel gewonnen had. Bjj eene herstemming juichten ia
den regel beide groepen, en waar reeds de juichtoon
werd aangeheven wanneer slechts het woord herstemming
verscheen gaf dit eenige malen aanleiding tot komische
momenten, omdat er zooak men weet eenige herstemmin
gen plaats hebben uitsluitend tusschen leden van de
rechter- zoowel als van de linkerzjjde. Maar het is beter,
dat op zulk een avond van meuschen-opeenhooping de
partjj-hartstocht niet al te zeer op den voorgrond treedt
en dat er nog plaats is voor gemoedeljjkheid en vrooljjk-
beid. Aan den uitslag is niets meer te veranderen en zjj
werken als een soort veiligheidsklep. Trouwens, er waren
door de politie uitgebreide maatregelen genomen om elk
opstootje terstond in de geboorte te kannen smoren. Geen
enkel politieagent heeft echter één oogenblik van zjjne
tegenwoordigheid behoeven bljjk te geen. Het bleef bjj
machtsvertoon.
Slot.
Uit het Düitsch
VAN
Ludwlg Uasgkofer.
Frankrijk en Dultschland.
Men is in Frankrjjk een beetje zenuwachtig omdat bet
met die Marokkaaneche kwestie niet zoo vlot gaat als
men gedacht had. Toen er Vrjjdag een regiment soldaten
door Parjjs naar de kazerne marcheerde, zeiden de
menschen tegen elkaarkijk, daar heb je het al, de mo
bilisatie. Het gerucht ging door de stad en op de beurs
werd verteld, dat er een regiment naar het Oosterstation
getrokken was. Beursmanoeuvres, zeggen de diplomatieke
kringen.
Allerlei kleine gebeurtenissen, die in gewone tjjden de
aandacht nauweljjks waard zjjn, worden met nadruk in de
kranten vermeld. Zoo hebben in Algiers de gouverneur-
generaal van Algerië, Jonnart, en de Engelsche admiraal
Beresford aan een diner ten huize van den gouverneur-
generaal, vriendeljjke woorden tot elkaar gesproken. Jon
nart zeide dat de betrekkingen van Engeland en Frankrjjk
steeds nauwer worden en Beresioru verklaarde, dat het
hem zoo'n genoegen deed, dat hij in de gelegenheid was
geweest kennis te makeu met de officieren van het FranBche
eskader. Admiraal Beresford heeft gezegd aangenaam ken
nis te maken dat wjjst op een bondgenootschap van
Frankrjjk en Engeland, oorlog met Duitschland. Groote
heeren moeten in zulke dagen hun mond houden, want
voor zij er om denken hebben zjj historische woorden
gezegd. Deze woorden van admiraal Beresford zegt do
N R.Ct., waaraan dit artikeltje is ontleend doen denken
aan de historische woorden door den grooten Napoleon
gesproken op den morgen van den slag bij Waterloo, bjj
de eerste ontmoeting met zjjn generaals. Toen moet
Napoleon de gedenkwaardige woorden hebben gesproken
goeden morgen, mjjne heeren 1
De groote moeilijkheid is, dat aan het zwjjgon van een
groot heer dikwijls nog meer beteekenis wordt gehecht
dan aan zjjn spreken.
Tusschen Chalons en Verdun worden dezer dagen proe
ven genomen met een nieawen luchtballon. De minister
van oorlog vindt die proeven Delangrjjk en hjj heeft den
gemeentebesturen laten aanzeggen, de luohtschippers, zoo
noodig, te helpen. Ook in dat verzoek van den minister
van oorlog om bjjstand te verleenen aan luchtreizigers,
ziet men teekenen van een naderenden oorlog.
Zou er oorlog uitbreken tusschen Frankrjjk en Duitsch
land of een andere natie, dan zal hst van Franschen kant
in elk geval een oorlog zjjn, gevoerd met stille trom,
want de trom wordt in het Fransche leger afgeschaft.
Er zijn 25.000 trommelslagers in het Fransche leger, en
die 25.000 man kan men beter gebruiken, als men ze
een geweer in handen geeft. Oude invalieden, die in de
oorlogen van de 19de eeuw achter de trom ten strjjde
zjjn getrokken, schudden het hoofd over deze nieuwigheid.
Een correspondent van de Matin heeft er een oud-tamboer
majoor "van het Hótel des Invalides eens op nagevraagd.
Die was over het afschaffen van de trom slecht te spreken.
In -den oorlog moet "er leven gemaakt worden, zei hjj,
daar hebben de Franschen behoefte aan, en trompetters
zijn dadeljjk achter adem Da oude heer vertelde hoe hjj
bjj trommelslag een wal bjj Sebastopol was opgeklauterd
toen de trompetters geen geluid meer konden geven.
Toen de correspoifdent van do Matin met bêtc*hei&enheid
in 't midden bracht, dat 25,000 tromslagers toch wel
wat veel was, was het antwoord Doet er uiet toe, vechten
doe je met je hoofd en met je hartbeter minder man
schappen en er in op met gesloten gelederen, en daar
zjjn trommelslagers voor noodig. De correspondent maakte
een gebaar of zoo iets alsof hij toch nog niet heelemaal
overtuigd was, maar dat kon de oude heer volstrekt niet
gedoogen, en nijdig ging hjj voort:
't Kan mjj ook niet schelen, laten ze de trommels
maar afschaffen en de trompetten erbjj voor mjjn part,
laten ze ze fluitjes geven ik ben te oud, ik begrjjp er
zeker niets meer van. Ze houden ons voor oude pruiken, he
Kom, kom, kom
Ja, zeker, oude pruiken
De Hongaarsohe orisis. Baron Fejerv&ry,-
de feiteljjk door alle partjjen verworpen minister president,
is in het kamp van Brack den koning zjjn ontslag
komen aanbieden. Z. M. antwoordde, dat hjj dit verzook
niet kon aanvaarden en dat hjj het Kabinet niet zou
laten gaan. Derhalve plaatst de Koning zich tegenover
het geheele Hongaarsehe Parlement. Dit is een buiten-
Telkens weer moest Mathes met de hand over de
oogen strjjken, zoo omneveld was zjjn blik. Het sneed
hem door de ziel wat daar beneden voorviel. Het was
Karliens bezitting, die daar door al die vreemde men.
schen werd weggehaald.
Met brandend hoofd, de vuisten op de knieën zat bjj
tegen den stam van een boom geleund. Uur op uur
vergingde hoogbeladen wagens reden weg van den
Pnrtschellerhof en allengs verdwenen de menschen.
In immer grooter wordende onrust wachtte Mathes
plotseling sprong hij op met verbleekt gelaat en aan alle
leden bevend.
Daar beneden was een zwart gekleede vrouw uit de
huisdeur getreden met een wit bundeltje in de hand. In
den tnin bleef ze staan en blikte langen tjjd naar het
huis terug. Mathes kon zien hoe ze zich bukte om een
bloem te plukken. Daarna stond ze op straat en aarzelde
als wist ze niet, welken weg ze zou nemen.
Onwillekeurig strekte Mathes de armen uit als wilde
hjj de verlatene de hand reiken om haar te geleiden.
Daar sloeg zjj het pad in, dat van de straat naar de
berghelling voerde. Mathes zag het en met moeite onder
drukte hjj een bljjden juichkreet.
Een kwartier verliep.
Toen kwam ze met vermoeiden tred langs het steile
pad naar boven gestegen. Zjj droeg een zwart wollen
kleed en om het hoofd had ze eeu zwarten doek geknoopt,
waaruit het bleek, vermagerd gelaat te voorschijn kwam.
Op de borst had ze een roode anjelier.
Een paar schreden ging Mathes haar tegemoet. »Line 1"
«Mathes jij Een vluchtig rood klenrde haar
bleeke wangen en haar oogen werden vochtig. Zonder
hem de hand te reiken bleef ze staan. Het was de eerste
maal dat ze elkaar ontmoetten na dien avond toen Mathes
Purtsohellers opgeheven arm met toornigen greep had
tegengehouden.
Schuw zag ze tot hem op.
«Mathes
«Wat, Line?"
«Hoe kom je nu hier
«Ik heb op je gewacht, omdat ik hoopte, dat je komen
zoudt."
Zjj knikte. «Had ik dan een anderen weg?" Een poos
zweeg ze. Toen vervolgde 2e«Broni is bjj me geweest
en heeft met me gesproken en daarom wil ik naar
je ouders en vragen of ze me willen herbergen tot ik
iets anders heb."
«Ja, Line, dat is goed van je. Broni's kamertje wacht
al op je Maar wat zie je er vermoeid uit Zjjn
stem Btokte. «Wil je niet e9n poosje uitrusten."
Met een zucht liet Karlien zich op het gras neer.
Nu zaten ze zwijgend naast elkaar en tuurden naar
het dal. Eindelijk vroeg Mathes«Is nu alles afgeloopen
daar ginds
«Ja, Mathes 1 Alles
«En hoeveel heeft de hot opgebracht?"
«Juist de hypotheekschuld."
«Hoe is het mogeljjkAl is ook het woud voor 't
grootste gedeelte verwoest, de hof alleen is toch honderd
duizend en meer waard.''
«Ja, dat zei gisteren Raphaël ook 1 En hjj heeft mjj
geld geboden, dat ik kon mee bieden, maar wat zou ik
alleen met den hof doen sprak ze met een smarteljjk
lachje.
«Maar ik zou je toch geholpen hebben 1"
Met vochtige oogen zag ze tot hem op. «En dan zou
jjj je vingers ten bloede werken voor anderen I" Kalm
schudde zjj het hoofd. «Neen, Mathes, liever niet
«En heb je niets overgehouden stamelde Mathes
bjjna onhoorbaar.
«Niets 1"
«Maar het huisraad, de koeien en de paarden hebben
toch wat opgebracht
«Ja, zevenduizend markMaar daar hebben Toni's
verwanten do hand op gelegd en ze hebben gezegd, dat
ik er geen recht op heb, omdat mijn kind niet meer
leeft. Had ik hen moeten bestrjjden Neen 1 Ik heb hun
alles gelaten. Heb ik goed gedaan, Mathes
Hjj drukte haar handen en zjjn stem klonk als was 't
hem lichter om 't hart geworden toen hjj antwoordde
«Ja, Line, je hebt goed gedaan."
«En zie, dat is nog 't eenige dat mij troost in mjjn
ongeluk, dat ik het huis verlaat zoo als ik er gekomen
ben en niets draag ik mee dan de kommer om mjjn
kind." Tranen rolden over haar wangen en sidderend
bedekte zjj de oogen.
Zacht trok Mathes haar handen weg en vroeg«Wat
wil je nu doen, Line?"
«Wat bljjft mjj over? Een dienst moet ik zoeken en ik
doe het graag. Den arbeid vrees ik niet."
Hjj schudde het hoofd en haalde diep adem. «Ik weet
iets anders, Line."
«Wat dan
«Gassuer laat in het dal bouwen en zjjn huisje
op den berg is voor weinig geld te koop. Het ziet er
wel heel bouwvallig uit, maar dat is weer te herstellen.
Wat zeg je er van
Een warme gloed steeg in haar bleeke wangen. Het
Gassner-hnisje 1 Het huis harer ouders 1 Het dak, waaron
der zjj geboren was, de muren tusschen welke zjj haar
gelnkkigo, onbezorgde kindsheid had doorgebracht
«Zeg Line, zou je niet in dat huisje willen wonen?"
Karlien sidderde. Ofschoon zjj wel begreep wat hij be
doelde, sprak ze: «Schenken zal Gassner het mjj niet
en ik heb niets!"
«Maar ik heb wat! In al die jaren heb ik zevenhon
derd mark opgeFpaard. Meer dan vierhonderd zal Gassner
niet vragen en met het andere maken we alles weer
in orde. Metselen kan ik zelf, en van 't timmeren
versta ik ook wel wat I En zoo kan binnen onkelo
maanden het huisje weer zoo goed in orde zjjn, dat je
er pleizier in zult hobben." Zjjn stem klonk heesch en
angstig hing zijn blik aan hare lippen. «Wat zeg je er
van, Line?"
Daar greep zjj zjjn handen en zag hem in de oogen.
«Zoo goed als jjj bent, Mathes, zoo is niemand anders 1"
Hand in hand stegen ze den berg op naar het Gassner-
hnisje, dat niet veel meer was dan een rnine. Doch met
stralenden blik hingen hunne oogen aan de kale muren,
die eenmaal hun geluk zouden herbergen.
Einde.
