Pil ut inslaat nil 2 Maflaa.
No 80.
Honderd en zevende jaargang.
1905.
WOENSDAG
5 JULI.
Van Week tot \Veek.
BUITENLAND.
Algemeen Overzicht.
A S,K MAA RStHE OOI RAM.
Deze Oourant wordt Dlit da g-, Doadcrdag-
en l(terdi|iToid uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaab f 0,80franco door het
geheele rjjk f 1,
3 Nummers f 0,08. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Frys der gewone advertentlëa
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9.
Telefoonnummer S.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaab
brengen ter algemeene kennisdat in het Gemeentblad
van Alkmaar, No. 187, is opgenomen het in hunne ver
gadering van 22 Juni 1.1. genomen besluittot vast
stelling van
Algemeene bepalingen, ter uitvoering
der Bouw- en Woningverordening,
welke verordening, heden afgekondigdgedurende
drie maanden ter gemeente-secretarie ter lezing is neder-
gelegd en aldaar tegen betaling van f 0.10 in afdruk is
verkrijgbaar gesteld.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JAN DE WIT Dz., Voorzitter, loco Burg.
DONATH, Secretaris.
Alkmaar, 30 Juni 1905.
Be verkiezingen voor den Gemeenteraad.
Het stellen van candidates voor den Gemeenteraad is
niet geheel zonder verrassingen afgeloopen.
Uit de opgaven van de candidaten, ge3teld door de
liberale kiesvereeniging .Eensgezindheid" en de R.-Kath.
Kiesvereeniging .Vrijheid en Recht" meenen wjj te
mogen afleiden, dat er tusschen beide vereenigingen over
leg is gepleegd en dat met dit overleg was bedoeld bjj
de periodieke verkiezing zoowel aan de liberalen als aan
de Roomsch-Katholieken een zelfde aantal zetels te ver
zekeren als zij hadden in den Raad bij zjjn tegenwoor
dige samenstelling. Een prijzenswaardige maatregel,
waardoor eenerzyds de billjjkheid betracht wordt, ander -
zjjds strjjd wordt voorkomen.
Aldus geschiedde 't, dat iu het 3e district geen eau -
didaten werden gesteld tegenover de beide af tredenden,
de heeren G. T. M. van den Bosch en H. J. Vonk,
waardoor deze beide heeren aanstonds hun mandaat
zagen vernieuwd. Hier hield men zich das strikt aan
de afspiaak. Hoogstens was hier eenige reden voor
verbazing, dat geen andere groepen uit de burgerjj zich
geroepen hadden geacht den heer Vonk te bestrijden,
omdat hij een der warmste voorstanders is van het
Abattoir en de ontevredenheid bij een deel der burgerjj
over het daarop betrekking hebbende Raadsbesluit zich
had knnnen niton door het stellen van een tegen-candi-
daat. Laat ons aannemen dat, bijaldien werkelijk de
oppositie tegen het Abattoir nog niet gaandeweg is ver
zwakt, men heeft begrepen, dat aan het feit der stichting
door deze Raadsverkiezing toch niet meer te veran
deren viel.
Ook in het 2e District hield men zich geheel aan het
besprokene. Daar stelden de Katholieken candidaat den
liberalen heer J. de Wit Dz. en voor den Katholieken
zetel, waarvoor de heer J. M, de Sonnaville zich niet
opnieuw beschikbaar stelde, werd Mr. A. DorbeckfKith.)
geproclameerd. .Eensgezindheid" besloot dio candidatuur
niet te bestrjjden en dus alleen den heer de Wit candi.
daat te stellen. De sociaal-democraten, die zich onthiel
den van het stellen van een candidaat in district III,
candideerden in district II den hear Fenjjn, wiens kansen
echter niet al te best zouden staan, wanneer werkelijk
de overeenstemming tusschen liberalen en Katholieken
behouden bleef.
Doch nu komt het struikelblok, district I. Zoowel
Katholieken als liberalen stelden voor den eenen zetel
het aftredende lid, den heer J. de Lange C. Jz., wiens
herkiezing dus als verzekerd mocht worden beschouwd
Voor den anderen zetel, beschikbaar door het zich niet
herkiesbaar stellen van Dr. Wicherink, stelden de Katho
lieken geen candidaat met de blijkbare bedoeling om dien
zetel over te laten aan iemand door .Eensgezindheid" aan
te wijzen. De liberale kiesvereeniging deed dit dan ook
zjj stelde candidaat den heer Joh. F. Morra.
Wat bleek echter bjj de candidaatstelling Voor den
zetel van Dr. Wicherink stelden niet alleen de sociaal
democraten een candidaat, gelijk te verwachten was
maar bovendien had daarop een andere groep van kiezers
het oog gevestigd en deze had candidaat gesteld den heer
A. Fortuin, voorzitter van de Alkmaarsche Winkeliers
vereeniging. In dit district zal dus een werkelijke electorale
strjjd ontbranden.
De candidatuur van den heer Fortuin op zichzelf moet
aan vele kiezers niet onwelgevallig zjjn. Immers, ook de
winkelstand heeft zeer groot belang bjj de besluiten van
den gemeenteraad en 't verdient dus aanbeveling, dat
iemand uit zijn midden en nog wel iemand, die, bljj
kens zjjne zooeven vermelde qualiteit, het vertrouwen van
een groot aantal winkeliers bezit zjjn stem in de
Raadszaal kan doen hooren. Daarvoor is 't eohter ge-
wenscht, dat zulk een candidatuur voortkomt uit den
kring der winkeliers zelve en dat niet het winkelier-zpn
vooropgesteld wordt, terwjjl er inderdaad andere beweeg
redenen aauwezig zjjn.
Het raadplegen der ljjst van hen, die den heer Fortnin
candidaat stelden, bracht ons in twjjfel. Voorzooverre wjj
konden nagaan stonden daarop de namen van 16 inge
zetenen, die zich niet hebben aangesloten bjj de Winke-
liers-vereeniging en 14, die we' lid zjjn. Wat ons echter
meer verbaasde is, dat zich onder die ouder teekenaren
niet minder dan 11 Katholieken bevinden en dat de
eerste [4 onderteekouareu tot rile partjj behooren en van
hen blijkbaar de beweging is uitgegaan. Nu zullen wjj
ons voor het oogenblik onthouden van het maken van
gevolgtrekkingen, doch daartegenover verwachten wjj, dat
de R.-Kath. Kiesvereeniging .Vrjjheid en Recht" niet
zal dralen hier het zoo noodige licht te ontsteken. Waar
de liberalen zich hebben onthouden van het stellen van
candidaten tegenover de Katholieken, daar moet 't een
eere-zaak van de Kath. Kiesvereeniging zjjn om aan
Eensgezindheid" de meest l-.yale medewerking te ver-
leenen. En dat is vooral niet moeiijjk bjj de Katholieken,
onder wie de tacht groot genoeg is om het ontduiken
van eenmaal gemaakte besprekingen te voorkomen.
Nog krachtiger werd onze twjjfel of hier wel geheel
recht-door-zee is gehandeld, toen wjj ons wendden tot
het Bestuur der Alkmaarsche Winkeliers-Vereeniging en
van den tweeden secretaris vernamen, dat deze Veree
niging alk zoodanig buiten de cmdidatuur van den heer
Fortuin staat en haar dan ook «iet zal bevorderen De
leden zjjn natuurljjk individueel vrjj hun stem uit te
brengen op wien zjj willen, doch het aanzoek tot den
heer Fortuin om een candidatuur te aanvaarden is niet
van de Vereeniging uitgegaan.
Wjj herhalen: de Katholieke kiesvereeniging zal moeten
spreken, zjj zal zich moeten rechtvaardigen, of zjj zal ge
bruik moeten maken van de macht, die zjj hier bjj de
Katholieken heeft. Natuurlijk kunnen wjj geen vrjjheid
vinden de candidatuur van den heer Fortnin aan te be
velen, zoo lang aldus het gevaar dreigt, dat wij met open
oogen meedoen aan een niet al te nobel spelletje. Doch
wjj gaan verder. Zoo lang de Katholieken zich niet af
doende gezuiverd hebben van de op hen rustende verden
king en niet hebben bewezen, dat slechts de schijn tegen
hen is, geven wjj aan de liberalen in overweging in district
II hunne afkeuring over het gebeurde te kennen te geven
Aldus mogen de Katholieken weten, dat, wanneer eenigen
hunner niet te vinden zjjn voor fair play, hun eigen part jj
daardoor ten slotte de meeste schade zal ljjden.
't Is niet voor ons genoegen, dat wjj in dezen zin
moeten schrijven. Aanvankelijk hadden wij zelfs gedacht,
dat wjj geheel zonden kunnen zwjjgen over deze gemeente
raadsverkiezingen, wjjl geen groote beginselen daarby op
het spel stonden en wjj, zonder bjjkomende omstandig
heden, niet zouden weten te zeggen, waarom de heer
Morra zooveel aanbevelenswaardiger zon zjjn dan den
heer Fortuin. Doch nu wjj vreezen dat onder het vaandel
van eene vertegenwoordiging der winkeliers een Candida
tuur is gesteld, die beoogt afbreuk te doen aan de liberate
kiesvereeniging .Eensgezindheid", nu hebben wjj gemeend
niet te mogen zwjjgen. Zeer zal 't ons verheugen, wan
neer zjj, wier hooding tot nog toe onverklaard is, zich
weten te rechtvaardigen of zich anders zullen inspannen
om ongedaan te maken, wat bniten hun voorkennis is
geschied.
De stroom der berichten omtrent geweldige revolu
tionaire uitbarstingen in Rnsland houdt
aan. Naar bniten is en wordt het eenmaal zoo machtige
Rijk fel geteisterd door de Japanners, daarbinnen woeden
heftige stormen, die, naar men meende, waren bedwongen
maar na met dabbele hevigheid den kop opsteken.
De brandpunten van het verzet zjjn op het oogenblik
Kursk, St.-Petersburg, Libau, Kroonstad en vooral Odessa,
doch elk nnr kan nog weer nienwe nitbarstingen in
andere plaatsen brengen. Zoo ver is 't reeds gekomen met
Rnsland, dat de voornaamste houders van Russische
fondsen te Parjjs, de groote bankinstellingen, het oogen
blik aangebroken hebben geacht om zich te wenden tot
do Fransche regeering, opdat deze den Czar in den kortst
mogeljjken tijd bewege tot het sluiten van den vrede en
het afkondigen van binnenlandsche hervormingen. Blijk
baar zien de mannen van het geld den Russischen kolos
waggelen op zjjne grondvesten.
Ook het deel der Fransche pers, dat 't tot hiertoe
voor den bondgenoot opnam, begint een anderen toon
aan te slaan. De Temps stelt nu b. v. ook den slenrgeest,
de onverschilligheid en h6t bureaucratisme waarvan de
leiders der Russische maatschappjj doordrongen zjjn, voor
hot uitbreken der jongste onlusten verantwoordeljjk. Wel
worden zjj door de herhaalde slagen die het land treffen,
nit den dommel opgeschrikt, en eindeljjk zoeken zjj naar
geneesmiddelen. Maar de bnreancratie blijkt machteloos
te zjjn, nit eigen kracht zich tot iets beters te verheffen,
en zjj staat voor de kens, het land over te laten aan de
anarchie, of de vertegenwoordigers der natie ter mede
werking en contröle op te roepen. En het Journal des
Débats schrjjft: Men mag hopen dat de voorvallen te
Odessa eindeljjk de Russische regeering de oogen openen,
of liever, dat zij een eind maken aan de besluiteloosheid
die de regeering aan den dag legt, zoowel binnenslands
als in het verre Oosten. Zjj is er niet in geslaagd, den
oorlog te vermjjden, heeft hem niet behoorljjk kannen
voeren, en weet hem nn niet te eindigen. Zjj heeft ook
de kunst niet verstaan, zooveel vastheid van wil aan
den dag te leggen dat zjj den tegenwoordigeu toestand
kan beheerschen, en dat is des te bedenkeljjker, omdat
het gevaar niet alleen bestaat in een revolutie met een
eenvoudige wisseling van het bewind, maar in een alge
meene anarchie. Rusland's vrienden kunnen slechts den
wensch koesteren, dat de mniterjj te Odessa den Czar
en zjjn omgeving nog tot andere besluiten brengt dan
tot de noodzakelijke onverwijlde repressie-maatregelen.
Hoe bar 't, te Odessa is toegegaan leeren de bijzonder
heden, die successieveljjk bekend zjjn geworden. Ziehier
een vrij aaneengeschakeld relaas
Dinsdagavond liep het van Sebastopol komende pant
serschip Potemkin, door een torpedoboot begeleid, de reede
van Odessa op. Tot groote ontsteltenis van de haven-
overheid had het sch'i de roede vlag in top en sloeg
het op geen enkel signaal acht. De stad verkeerde reeds
in opschndding door de werkstaking, 's Nachts bleef het
tameljjk rnstig. Maar Woensdagochtend werd het bekend,
dat de mannen van de Potemkin openljjk aan het muiten
waren geslagen. De torpedoboot liep de haven in, met
de kanonnen op de kade gericht, en voer naar het ge
laden kolenschip Esperanza. Zjj sleepte dit vaartuig naar
de Potemkin. Middeterwjjl stak van dezen bodem een ge
wapende sloep af. Zij landde aan de kaai en loste een
geopende doodkist, waarin het ljjk van een matroos lag.
Het volk Hop toe en las van het papier, dat den doode
op de borst was gespeld, dat bjj door den eersten officier
was doodgeschoten, omdat bjj zich uit naam van zjjne
makkers over de slechte soep beklaagd had. Voorts stond
op dit papier, dat Omeltsjoek, zoo heette de matroos,
vermoord was, omdat hij de waarheid had gesproken,
en dat de manschappen zjjn dood gewroken en alle
officieren om 't leven gebracht hadden. Naar 't scbjjnt
was een adelborst gespaard. Dien had men gedwongen
het bestuur over het schip op zich te nemen. Naast de
kist werd een bus geplaatst, waarin ieder zjjn penning
kon werpen om de begrafenis van den matroos te be
kostigen. Drommen volks schoolden op de kaai samen,
namen voor het ljjk hoed of pet af en slaakten verwen-
schingen tegen den Ozar en de Regeering. De overheid
zond kozakken uit om het ljjk weg te dragen en te be
graven. Maar de matrozen van den kotter, door het volk
ondersteund, dreven de Kozakken terug. Daarop kwam
van de Potemkin het signaal, dat men het bombardement
op de stad zou openen, ingeval de Kozakken zonden
terugkeeren. Nu lieten dezen het ljjk van Omeltsjoek
verder ongemoeid. Dit werd Donderdagmiddag met groot
vertoon op het militaire kerkhof ter aarde besteld. Langs
den weg, dien de stoet ging, lieten zich politie noch solda
ten zien. De kolen van de Esperanza werden met grooten
spoed op de Potemkin overgeladen. Stakende werklieden
voeren in de haven op en neder en spoorden de matrozen
der koopvaardjjschepen aanhun voorbeeld te volgen.
Een aantal sjouwers voeren naar de Potemkin om daar
bjj het kolenladen te helpen maar niemand werd aan
boord gelaten. Hst schip was geheel klaar voor 't gevecht
en zjjne 30 c M. kanonnen waren op de stad gericht.
Nu en dan zonden d« muiters uittartende signalen aan
de overheidspersonen. Zoo bjjv. gelastten zjj dezen, hun
vóór zonsondergang overvloedig levensmiddelen toe te
zenden, zoo niet, dan zonden zjj onverwjjld het vuur
openen. Da overheden waren radeloos.
Tienduizend menschen stonden op den hooggelegen
Nikolaas-boulevard naar het geweldige schip tc kijken.
De nieuwsgierigheid was nog grooter dan de angst. De
Gouverneur had naar Sebastopol om hulp geseind. De
socialisten en werkstakers woelden in de stad. De toe
stand was hoogst bedenkelijk. Des avonds volvoerden
de muiters hun dreigement en schoten een granaat af.
Zjj mikten op een punt, waar zjj Kozakken vermoedden.
Een twintigtal van dezen werden gedood of gewond.
Dit schot was het sein tot de uitbarsiing van de felste
plunder- en vernielzucht. Het grauw stak den brand
in allo havengebouwen. Te middernacht brandden de
schepon in de haven, reusachtige flambouwen geijjk.
De buitenlandsche schepen, meest Engelsche, schjjnen
