Dit muur bestaat uit 2 blaben.
No. 89.
Honderd en zevende jaargang.
1905.
WOENSDAG
26 JULI.
BUITENLAND.
Bergen. Het Hof.
Algemeen Overzicht.
ui.
Gemengde Mededeelingen.
ALRMAARSCRE COURANT.
Deze Courant wordt Olii di g-, Ilo«i.r4«|-
en Iiterd«|»TOid uitgegeven. Abomwmmtsprjjs
per 3 maanden voor Aiimiai f O, SOfranco door het
geheele rjjk f 1,
3 Nummers f ©,OB. Afzonderlijke nummers M ets.
Telefoonnummer 3.
Prys der gewone advertentiën i
Fer regel f 0,16. Groote letters naar plaatsruimte.)
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
rlh. HERMs. COSTER ZOON Voordam C 9.
Een mooi succes voor de journalisten 1 Sinds eenige
dagen wisten de correspondenten te St.-Petersburg van
een aantal Fransche bladen te verzekeren, dat deCzar
op reis zou gaan om een ontmoeting te
hebben met Keizer Wilhelm. Van alle kanten
stormde 't tegenspraken. Het officieuss Telegraaf-agent-
schap, dat een renommée van vertrouwbaarheid geniet,
verzekerde dat te St.-Petersburg niets bskend was aan
gaande plannen voor zulk een ontmoetingWitte, die
zooals men weet de reis naar Amerika heeft aanvaard,
verklaarde nog vierkanter aan een medewerker van de
Matin, dat er geen sprake was van iets dergeljjks nog
andere niet minder krasse tegenspraken volgden
en ziet, ondanks alle logenstraffing, zijn de eerst-bedoelde
journalisten in het geljjk gesteld. De Czar heeft zich in
alle stilte begeven aan boord van het keizerlijk jacht »De
Poolster," twee jachten der admiraliteit vergezellen het
schipKeizer Wilhelm heeft eene wijziging gebracht in
zjjne reis route en is opgestoomd naar Björkö tegenover
Kroonstad en reeds heeft de ontmoeting tusschen
beide souvereinen plaats gehad, ja, Zondagavond hebben
zij reeds aan boord van de .Hohenzollern" met elkaar
gedineerd.
Het gewicht van deze gebeurtenis springt in 't oog.
Wat 'n prachtig stramien om daarop allerhande voor
onderstellingen te bordurenVooronderstellingen zullen
't echter voorshands wel moeten blijven. Alleen staat dit
als een paal boven waterer moeten wel zeer dringende
redenen ejjn, die den Keizer aller Russen ertoe gebracht
hebben onder de omstandigheden, waarin zjjn land en hij
zelf verkeert, etfb samenkomst te hebben met zjjn keizer
lijken nabuur en deze heeft uiteraard die uitnoodiging
aanvaard met de wetenschap, dat de gesprekken niet over
koetjes of kalfjes zouden loopen. Zonder ons in gissingen
te verdiepen mogen wij toch wol zeggen, dat deze ont
moeting niet zonder gevolgen zal bljjven.
Het zemstw o-congres te Moskou is voor-
bjj. Het congres heelt aan het licht gebracht, dat de ver
tegenwoordigers allen waren bezield met den wensch naar
veranderingen, maar ook, dat er in dit opzicht een uiter
ste en een gematigde party is, die niet dan met de
grootste moeite konden bewogen worden om in hetzelfde
gareel te loopen.
Overeenkomstig de agenda kwam op het congres aan
de orde de quaestie van de volksvertegenwoordiging,
waarvoor een bjjzondere commissie een ontwerp had
samengesteld.
In dit ontwerp wordt den Czar het opperbevel over
de strijdkrachten verleend, daarbij ontvangt bjj een onbe
paald recht van veto en de prerogatieven, die souverei
nen hebben. De vorming van een Kabinet is geschoeid
op Engelsche leest, t. w. de Czar benoemt een kanselier
en de overige ministers naar de keus des kanseliers. De
financiën komen onder het beheer der Kamers, welker
leden het recht hebben, de ministers wegens plichtver
zuim aan te klagen. Het recht van wetgeven komt aan
de Kamers en alle burgers zijn op geljjke wjjze aan de
landswet onderworpen. Het passen-systeem wordt afge
schaft, eveneens het onderzoek van correspondenties en
ook de censunrbepalingen. Er worden twee Kamers, een
Eerste en een Tweede of Nationale Kamer in het leven
geroepen. De Eerste Kamer wordt gekozen door de cor
poraties, die nu kiezen de zemstwo's en de
Wilhelmus Adriaan, graat vanJNassau-Bergen, maakte
zich zeer verdienstelijk voor de gemeente, vooral door
het invoeren van nauwkeurige reglementen, de school,
het onderwijs en den schoolmeester betreffende. Uit
deze reglementen die telkens herzien werden en waarin
vooral op een trouw en geregeld schoolbezoek aange
drongen wordt, blijkt welke waarde Wilhelmus Adriaan
hechtte aan het volksonderwijs. Er werd daarin bepaald,
dat de lessen, die van 811 en van 14 uur plaats
hadden, moesten beginnen .en geëindigd werden met
gebed en gezang. Verder werd nauwkeurig omschreven
hoe het onderwijs moest ingericht zijn. Zeer merk
waardig is het, dat er toen reeds aan hen die het ver
langden ook onderwijs gegeven werd in het Italiaansch
boekhouden en in de navigatie.
Onder Wilhelmus Adriaan, graaf van Nassau-Bergen,
kreeg de gemeente een nieuwe lui- en slagklok, die in
den kerktoren geplaatst werd.
Hij overleed op 10 November 1753 en werd opgevolgd
door zijn zoon Willem Lodewijk, graaf van Nassau-
Bergen, vrijheer van Bergen en Middelharnis, Hoog
heemraad van de uitwaterende sluizen.
In het bezit der Koningin is een schilderij-portret
van Prins Maurits, van het hof te Bergen afkomstig en
overgegaan aan de familie Foreest, welke familie ook
een oud schilderij bezit, wellicht het Hof voorstellende.
vertegenwoordiger», terwjjl de Tweede Kamer door alge-
meene directe en geheime stemming voor een tjjdvak
van vier jaar gekozen wordt. De Nationale Kamer zou
840 leden tellen, voor welker verkiezing noch ras noch
godsdienst in aanmerking komen. Er zou dus één verte
genwoordiger op 150,000 inwoner» komen. Bijzondere
bepalingen zeggen, dat geen lid der Kamers ordeteekenen
of andere onderscheidingen van den souverein mag aan
nemen, zonder dadeljjk zich opnieuw te laten verkiezen.
De verkiezingen moeten Zondags worden gehouden, een
nieuwe verkiezing heeft plaats indien geen der candida-
ten een absolute meerderheid van stemmen verkrjjgt. De
zitting wordt elk jaar den derden Maandag in October
geopend. Bjjzondere bepalingen zorgen er nog voor, dat
de Czar niet willekeurig de Kamers kan ontbinden. De
zittingen zijn openbaar. Nieuwe wetten zullen zjj mogen
indienen, waarvoor noodig is de steun van 80 leden der
Tweede en 15 der Eerste Kamer. Verdragen met het
buitenland worden eveneens onderworpen aan de con-
tróle der Kamers. De begrooting wordt eerst aangeno
men door de Tweede, dan door de Eerste Kamer
alvorens aan den Czar te worden voorgelegd. Bij den
aanvang van een nieuwe tegeering hebben de Kamers
de civiele ljjst van den souverein te bepalen.
Aan prins Dolgorouky werd opgedragen dit ontwerp
ter kennisse te brengen van den Czar. Afgewacht zal het
resultaat worden, met dien verstande, dat, als de Keizer
weigert daarvan notitie te nemen, een nieuw zemstwo-
congres zal worden bijeengeroepen om verdere maat
regelen te nemen.
In de slot-bijeenkomst werd ook nog een voorstel aan
genomen om de regeering te verzoeken dat deze met het
oog op den hongersnood, die Rusland bedreigt, de gou
vernements-zemtswo's van middelen ter verpleging zal
voorzien, opdat ter bevrediging van de behoeften der
bevolking organisaties vanwege de zemstwo's kunnen
worden gevormd. De vergadering stelde uit de beraad
slaging over het vraagstuk van gelijkstelling der vrouwen
ten aanzien van politieke rechten totdat er een verande
ring in de Russische samenlev ng is gekomen.
Alles bjj elkaar genomen mag men wel zeggen, dat er
achter de hand niet zooveel reden is geweest om zoo
beducht te zjjn voor de samenkomst der zemstwo's.
In verband met de vredes-onderhandelin-
g e n is niet zonder belang oen onderhoud, dat de heer
Witte in zjjn coupé van den trein van Koningsbergen
naar Berljjn heeft toegestaan aan een correspondent van
de Temps. De Russische onderhandelaar zou zioh daar
in als volgt hebben uitgelaten Do Czar heeft mjj opge
dragen met de Japansche gevolmachtigden in onder
handeling te treden om uil te maken of het ook moge-
ljjk zou zijn een vredesverdrag te sluiten. Dat is een
scherp omschreven taak en voor de uitvoering dezer taak
zjjn mjjn persoonlijke inzichten van weinig belang. Ik
ben een overtuigd voorstander van den vredede Czar
verlangt eveneens naar vrede, hjj betreurt het dat de
vrede verstoord is, maar men moet daarom niet denken,
dat Rusland den vrede wil tot eiken prjjs. Er is bjj ons
een vrjj krachtige partjj, die voor de voortzetting van
den oorlog is. Men moet den invloed niet overdrjjven,
dien de binnenlandsohe onlusten op den loop van dezen
oorlog kunnen uitoefenen. Alle tweedracht zal verdwijnen
den dag dat het Russische volk overtuigd zal worden dat
het grondgebied wordt bedreigd en dat de toekomst van
het gomeensohappeljjk vaderland in gevaar is. Op dat
oogenblik zou de geheele Russische familie als één man
opstaan. Rusland is op militair gebied niet vernietigd.
Dat zal men wel gewaar worden als de Japansche eischen
het dwingen tot voortzetting van den oorlog.
Bij den dood van Willem Lodewijk, op den 26 Juni
1792, ging de heerlijkheid over aan zijn broeder Wig-
bold Adriaan, heer van Woudenberg, gehuwd met Hester
van Foreest en meermalen burgemeester van Alkmaar
Hij was een slecht rentmeester en werd bijna veroor
deeld wegens verduistering van gelden. Hij stierf op 't
Hof op 23 October 1797 en werd te Bergen begraven.
Zijn eenige dochter was in 1777 te Bergen in bet huwe
lijk getreden met Joachim Ernst, baron Malert tot de
Leemculen, die van 17971815 heer van Bergen was,
In 1815 ging de heerlijkheid Bergen door koop over
aan Jonkheer W. R. Barnaart en in 1851 eveneens door
koop aan mr. J. J. H. van Reenen, in wiens familie zij
tot heden is gebleven.
Onder de eerste staatsbesluiten van Koning Willem
I was het geheel of gedeeltelijk herstellen der heerlijke
rechten, die in 1798 waren afgeschaft.
Daartoe behoorden
I. Het jachtrecht over de geheele heerlijkheid, reeds
geheel hersteld bij besluit van Koning Lodewijk Napo
leon, d. d. 8 Februari 1810, no. 42. Dit werd nog in
zijn vollen omgang uitgeoefend door Mr. J. J. van Ree
nen, heer van Bergen. (De tegenwoordige eigenaar acht
het rechtvaardiger den boeren daarvoor te betalen.)
II. Het recht van visscherij in de buiten- en binnen
wateren der heerlijkheid, geheel hersteld bij Kon. besluit
van 26 Maart 1814, no. 20 art. 3, evenals het recht der
vogelarij. Beide rechten zijn uitgeoefend door de heeren
van Bergen, sedert Hendrik van Brederode, Heer van
De hoogste beslissing is ten slotte bij den Czar zelf,
vervolgde Witte even later. Hij ontvangt mjjn verslagen,
mededeelingen en indrukkenhjj beslist. Ik doe niet
anders dan de instructies volgen, die ik van Zjjne
Majesteit heb gekregen en die ik nog zal krjjgen.
Dinsdagmorgen. De ontmoeting van de beide
Keizers behoort alreeds weer tot het verledens. Van
Zondagavond elf uur tot half twee des nachts sjjn de
beide souvereinen in eikaars gezelschap geweestboven
dien is er gemeenschappelijk geluncht aan boord van De
Poolster en gedineerd aan boord van de Hohenzollern.
Daarna heeft Keizer Wilhelm weer de Oostzee opgezocht
en Czar Nicolaas is naar Peterhof teruggekeerd.
De overheorschende meening is, dat de samenkomst
geen goed zal doen aan een spoedig sluiten van den vrede.
Keizer Wilhelm toch schijnt te duchten, dat als Japan
en Rusland 't met elkaar eenB worden, er een nauwere
aaneensluiting tusschen deze beide landen zou kunnen ont
staan en hjj, de man van het gele gevaar, wil daarvoor
zooveel mogeljjk waken. Zeker is 't, dat door de samen
komst de alliantie tusschen Rusland en Frankrjjk nog
weer is verzwakt, wat overigens de Franschen wel aan
zichzelf hebben te wjjten.
President Roosevelt en zjjn zoons. Presi
dent Roosevelt, die op Long Island zjjn vacantie door
brengt, heeft dezer dagen met zjjn drie oudste zoons en
eenige hunner vrienden een dag- en naohttocht door de
bosschen ondernomen. De jongelieden sloegen een kamp
op in het bosch kookten zelf hun eten en sliepen 's
nachts, in dekens gewikkeld, onder den blooten hemel.
Men had goed opgepast, dat niemand wist, waarheen de
tocht gingom gevrjjwaard te zjjn voor ongewenschte
bezoeken van nieuwsgierigen.
Het gezelschap begon den tocht in een boot waaruit
men later weder aan land stapte. Al het werk werd
door de jeugdige Roosevelt» en hunne vrienden zeiven
gedaan. De President had alleen de opperste leiding en
bjj bestuurde de boot.
President Rocsevelt jjvert er zeer voor, dat men de
jeugd in innige aanraking brengt met de vrjje natuur
en hjj beveelt allen vaders aan minstens éénmaal per
jaar met hunne kinderen zulk een tocht te doen.
Van een staking in Griekenland. De
Grieksche postboden schijnen montere luidjes te zijn,
die het leven vrooljjk opvatten en zich niet bekom
meren om den dag van morgen. Zelfs als een sta
king met bange zorgen dreigt, vieren ze opgewekt
feest.
Een in Griekenland wonende Zwitsersche vertelt van
hen, hoe ze het werk gestaakt hadden omdat hun loon
plotseling was ingekort. Op een heerlijken morgen
wandelde het troepje postboden van Athene, mannen
en jongens van de meest uiteenloopende leeftijden,
allergenoeglijkst met elkaar naar het dorpje Galatzi, op
'n drie kwartier afstands.
Daar aangekomen gingen ze eerst naar de kerk,
waar ieder z'n eigen heilige een kaars offerde, hoorden
de mis en in tegenwoordigheid van den pope verklaarden
ze plechtigljjk, dat ze trouw bij elkaar zouden blijven
tot het salaris hun onverkort was uitbetaald. Toen
gingen ze naar den Bakali om 'n hartversterking te
bestellen. De Bakali is do gewichtigste man van het
dorp, hjj verkoopt van alles en nog wat. Je kunt in
zijn winkel krijgen allerlei kruidenierswaren, hij
heeft een wijnlokaal, en daarnaast staat een altijd
brandende kachel, waarop in groote pannen vleesch en
groente gebraden en gekookt wordt.
Bergen de Bergermeer droogmaakte, zooals blijkt uit de
stukken, berustende in het gemeente-archief, en werden
eveneens ongestoord uitgeoefend door |de heeren Jhr.
W. R. Barnaart en Mr. J. J. H. van Reenen.
III. Het recht van collatie van den predikant bij de
Hervormde gemeentehersteld bij Kon. besluit van
28 September 1810, no. 4. DifTerenten over dit recht
bestaan hebbende met den kerkeraad, zijn bij besluit
van den Staatsraad-Gouverneur van Noord-Holland van
6 Januari 1816, no. 752/57, voor altijd beslist in dezer
voege, dat de kerkeraad een tweetal opmaakt, waaruit
de heer van Bergen een keuze doet.
Andere rechten zooals de benoeming der gemeente
ambtenaren, zijn door Zijne Majesteit Willem III ge
wijzigd en onder latere wetten vervallen. De tijden zijn
veranderd. Bergen is geen vrije heerlijkheid meer met
eigen jurisdictie, het is een eenvoudige heerlijkheid ge
worden. De oude rechten zijn voor een deel vervallen,
de plichten en de verplichtingen zijn gebleven evenals
het statige gebouw dat zoo grootsch en eenvoudig boven
het groen uitsteekt en zijn witte muren in de vijvers
weerspiegelt. Bergen heeft aan het Hof altijd veel te
danken gehad en ik herhaal het bij dezen dat Bergen
uitblinkt boven de omliggende dorpen, dat er welvaart en
tevredenheid heerscht, dat is voor het grootste gedeelte
te danken aan het goed beleid en wijs bestier van de
ambachtsheeren van Bergen tot op onzen tijd.
JAN BLEUS.