Bit mr bestaat alt 3 bladen.
Burgeravondschool
Indische Penkrassen.
No. 97.
Honderd en revende jaargang.
1905.
ZONDAG
13 AUGUSTUS
met 4-jarigen cursus
te ALKMAAR.
Kermis.
Hinderwet.
™.r, TM?, B ™.S?" A,t"
10 i!kmS.
BUITENLAND.
Algemeen Overzie lit.
ILKMAARSCHE C OEI A AT.
Deze Courant wordt D1 et d m g-, Dowdsrdag
mi Xoterd.|.Te&il uitgegeven. AboKBcmmtsprgB
per 3 maanden voor Alk bi a k t 0,§0 j franeo door het
geheele rjjk f 1,
3 Nummers t 0,O6. Aisonderljjke nummert 9 ets.
Telefoonnnawer
PrtJg der gewone advertentlën i
Per regel t O,IA. Groote letters naar plaatsruimte.}
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
»lb. HERMs. OOSTER ZOONVoordam C 9.
Inschrijving van Leerlingen aan bovengenoemde in
richting voor den cursus 1905/1906 zal plaats bobben op
Donderdag, 17 Augustus, voor leerlingen van den vorigen
cursus en op Vrijdag, 18 Augustus, voor hen, die de
school voor het eerst wenschen te bezoeken, telkens des
avonds van 79 uren in het gebouw der Burgeravond
school.
Zjj die een bewijs kunnen overleggen, van met vrucht
het lager onderwijs aan eene openbare of bijzondere
school genoten te hebben, worden van het vereischte
toelatings examen vrijgesteld.
Het schoolgeld bedraagt f5.— per leerling, f 2.50 voor
wien dit te bezwarend is en geheel vrjj voor hen die
geen schoolgeld betalen kunnen, ter beoordeeling van
Burgemeester en wethouders. Voor zoover er plaats
ruimte is, kunnen oud leerlingen, die aan het einde van
den vorigen cursus het diploma ontvingen, en leerlingen
uit omliggende gemeenten de laatsten tegen het hoogste
schoolgeld worden aangenomen.
Tevens wordt nog medegedeeld, dat zjj die meer dair
tweemaal in de maand zonder noodzaak de lessen ver
zuimen van de school kunnen worden verwjjderd.
Ouders en voogden gelieven hiervan goede nota te nemen.
De Direoteur,
H. VAN DER HEIJ.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkvaab,
brengen ter algemeene kennis, dat de kerwls dit jaar
zal gehouden worden v.. Augustas tot en met
September a.s.;
dat de regeling van staanplaatsen en van hetgeen verder
met de kermis in verband staat, opgedragen blijft aan
ae gemeente-politie;
dat de loting voor de niet verpachte staanplaatsen zal
plaats hebben aan het politie-bureau op Woensdag £3
Augustus a.s., des voormiddags ten lö ure: dat do
straatmnziok zooveel mogelijk zal beperkt worden en niet
meer dan vijf draaiorgels zullen worden toegelaten;
en dat op maandag d geptcuber a.s., des mor
gens, een aanvaDg moet worden gemaakt met het afbrukaa
en opruimen der kramen, tenten on uitstallingen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar G. SIPPING, Voorzitter.
1- Aug. 1905. L. v. d. VEGT, lo. Sect.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Aixmaab
kennis0arf; 8 der Hinderwet, ter algemeene
kennis, dat zg bg beslmten vaa heden onder voor-
waarden vergunning hebben verleend aan
Pz'' aldaar' tot lwt oprichten van een
nir! ?0t3lHelterS op het erf achter het
perceel tpanjaardstraat, wijk C no. 40
al'd^EIJf?VG" SPRUIT öz- S. SPRUIT en E. WILS,
nlfaiaoprichten vau een petroleum-bewaar-
ft" .tiebt» gebon* o'p h,t perceel ,a,
g' 1905- L' V^N DER VEGT, 1°. Secretaris
(Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.)
«XVIII.
Heden zal ik u eens iets vertellen van den jeugdigen
Pr 11 n s Ario II a d i w i d j o j o, een der meest sympa
thieke vorstentelgen die 'k hier op Java mocht ontmoeten.
Do knaap is thans zeventien jaar oud en werd sedert
kort eerst tot den rang van Pangeran verheven.
loen ik hem het vorige jaar op de Sekaten leerde
kennen, ging hij nog op de lagere Europeesche school,
was een der beste leerlingen, heette Bendoro Rad
hen Mas Sitiadjit en was eerste luitenant bij het
Leger van zijn Vader.
De weetgierige schrandere jongen, met z'n fijn aristo
cratisch voorkomen, trok toen dadelijk mijne aandacht
vooral ook door zijn geestdrift voor den militairen stand!
We werden al heel gauw goede vrienden en bleven
ook, na mijn vertrek uit S o 1 o, trouw correspondeeren
Op Ponging nu vond ik H a d i w i d j o j o terug
en hij was, trots zijn Prinsentitel, nog dezelfde aardige,
hartelijke jongen van het vorige jaar.
Op 't oogenblik logeer ik bij hem en, zonder dat hij
t weet, wil ik hem even bij de Nederlanders introdu-
ceeren, vooral ook, omdat hij over eenige jaren een
reisje na-ar Holland gaat maken, cm dan -persoonlijk der
Keizerin van Indië de eerbiedige groeten van zijn
Vader over te brengen.
Ook de Pangera r> s Hangabehi enKoesoe-
moejoedho, alsmede de a.s. Prins Pakoe Alam
van J o g j k a r t. a hebben reisplannen en zeer waar
schijnlijk ock zal ik het hooge gezelschap naar Europa
begeleiden. Ik moet echter eerst nog naar de Buiten
bezittingen en raisschien zullen ook daar eenige Hol-
landsch sprekende Bulthanstelgen van de partij willen zijn.
Zoo a reis naar- Nederland is van groot politiek belang,
dat zal wel ieder met me eens wezen.
Prins Hadiwidjojo spreekt en schrijft onze
taal uitstekend. Hij leest veel, vooral geschiedenis en
is een warm ver eerder van ons Koningshuis.
Ik had hem he t vorige jaar een Liederenbundel „v o or
Janmaat en S.oldaat" cadeau gegeven en groot
was mjjne verra ssing. dat de Prins de meeste liederen
reeds uit het hoi )fd geleerd had en zingen kou.
Het bekende: ,Er bloeit een bloempje in
ons V a d e r 1 a nd' en het „Oude Wilhelmus"
schijnen het mee «t gepakt te hebben, want ik hoor hot
hier elk oogenb lik en zelfs de bedienden kannen het
fluiten.
Ik moet er r verkelijk om lachen, dat er nog altijd
zoo vele Europea men hier zijn, die het maar niet kunnen
verkroppen, als de Inlander Hollandsch leert en zich
meer één met on s gevoelen gaat.
Hier zien we nu vóór one een vorstenzoon uit het
Huis van Ma taram, een telg uit 'n geslacht dus,
dat drie eeuwen lang onr vjjandig gezind was, et pour
cause! De deu ren van de Ilollandsche school gingen
voor hem open en het resultaat is een verknochtheid
en trouw aan ons V orstenhuis, aan ons Volk, aan ons
Nederland, die w-- rarlijk roerond mogen genoemd worden.
«De taal is g a n s c h h o t v o 1 k" las ik vaak in
Neer land ia, hot orgaan van het Algemeen Ned er-
landsch Verbond.
Wilt ge laarvaai een rehecd bewijs? Welnu!
Hadiwidjojo sprak over militaire zaken Eens
klaps vroeg hij me: „Zeg waarom worden er
in het leger toch altijd zooveelFransche
woorden gebruikt? We zijntoch Hollan
ders en zouden dus wel ec h t-H oil an d s c h e
woo r denk unnen nemen!'
Dat: W 9 zijn toch Hollanders" uit den
mond van een Javaanschen Prins, kwam er zóó spontaan
zéé ongekunsteld, zóó als van zelf sprekend uit, dat
ik met geestdrift zijn hand greep en uitriep: „Dat
hadden alle Europeanen nu eens moeten
hoeren, Hadiwidjojo!" Natuurlijk begreep ons
Prinsje me met dadelijk.
De Pangeran heeft zeer veel aanleg en studiezin.
Jammer, doodjammer, dat hij geeD leiding heeft en dus
vrij wel zonder methode werkt.
Intnsscten heeft hij o a. sinds het verlaten der school
geheel zonder onderwijzer vrij aardig Fransch, Duitsch'
en Engalsch geleerd. Hij gebruikte daartoe de bekende
cursussen voor zelfonderricht van Servaas de Bruin
Toen onlangs Prins Adelbert van Duitschhnd hier op
bezoek was stond Z. K. II. niet weinig verbaasd in
liet Uuitsoh te worden aangesproken.
Ook de Gouverneur van Indo China was hier eenige
maanden geleden en werd in het Fransch door II a d i
wi d j o j o verwelkomd.
De Prins heeft in zijn Dalem een kamer tot stu
deervertrek ingericht. Met groote letters staat op de
deur „Bureau" geschilderd en hier zit hij een groot
deel van den dag. 5
In zijn boekenkast vinden wij van alles en nog wat
Ik zeide immers al, dat methode ontbrak. De Prins
houdt het meeste van geschiedenis enkrijgskunde
Hij zou o zoo gaarne oflïcier bij het Indische Le^er
geworden zijn en vroeg mij zelfs, of hij onmogefijk
cadet in Breda zou kunnen worden, zonder dat ver
plichte eindexamen H. B. S.
Als Prins van den bloede wordt hij over eenige
jaren Kapitein van den Generalen Staf
net als zijn broeder Koesoemoejoedho, doch hij
wil er dan ook wat verstand van hebben, zoo zegt hij.
De tactiek van „Pop en Hoogeboom" heeft hij op z'n
eigen houtje geheel doorgeblokt, het Velddienstvo r-
schnft en de Exercitiereglementen van de Infanterie en
Cavalerie kent hij op zijn duim en nu is hij dezer dagen
oegonnen met den Garnizoensdienst, 't Is voor mij 'die
er nu al weer eenige jaren geheel uit ben, erg lastig,
dat de l'rins mij telkens aan den tand voelt en het
™aar ,met beg»jpt, dat ik hem niet voldoende tekst
en uitleg kan geven van de m derne zeemijnen.
Er is intusschen een zeer ijverig en talentvol officier
'"Hadiwidjojo verloren gegaan, dat is zeker
Als de troepen van Solo velddienstoefening houden
gaat ltadiwidjojo steeds te paard met den Overste
mee, en nu weer tracht hij zijn Vader te bewegen, om
nem met de Boni-expeditie mee te zenden. De S o e
soehoenan heeft er echter niet veel ooren naar
Aangezien Zijne Hoogheid echter Hadiwidjojo
later tot Kolonel van de Kr.tontroepen benoemen wil
zoo denkt Hij er hard over aan te vragen, of Zijn zoon
met eenige jaren in Holland bij de Grenadiers en Jagers
dienst mag doen.
Mocht dio aanvrage werkelijk geschieden, dan hoop
ik, dat de autoriteiten in Holland geen bezwaar zullen
maken.
De Prins zal een echte dienstklopper zijn en het
officierskorps der Garde zou een zeer sympathiek kame
raad rijker worden.
Voor de verbroedering van Moederland en Koloniën
kan niet te veel gedaan worden in deze dagen,
Hoe meer Inlanders van aanzienlijken hnize zich
Hollander gaan gevoelen, hoe sterker onze positie wordt
hier in Zuid-Oost-Azië.
Denk aan Japan
Prins Hadiwidjojo toont zich al net zoo'n
gul gastheer als zijn Vader. Hij heeft zijn eigen D alem,
(Prinsenverblijf) bedienden, paarden en rijtuigen en
ontvangt bovendien f 1200 traktement 's maands van
zijn Vader. Als bijzonderheid deel ik mede, dat hij
ongeveer de helft kapitaliseert, om later in Europa nog
een extra duitje te hebben.
Hadiwidjojo heeft voorloopig nog geen trouw
plannen en leeft voor een Prins ontzettend soliede.
Paardrijden en studie nemen zóó zjjn tijd in beslag,
dat hij zich met andere uitspanningen weinig kan bezig
houden. Hij heeft een afkeer van spel en drank.
Waar de andere Prinsen meestal niet vóór 11 uur
's morgens opstaan, is hij om 6 uur reeds op zijn bureau.
's Middags stijgt hij te paard en rijdt hij in den omtrek,
echter nooit zonder stafkaart bij zich.
Alhoewel hij uitstekend tandakt, is hij ook 'n-
welkome verschijning op de bals in de soos. De Euro
peesche meisjes op Solo, schoolvriendinnetjes van hem,
dansen wat graag met het knappe, bruine Prinsje en
sommigen aan het Hof zijn wel eens bang, dat 't nog
tot n huwelijk met oen Hollandsche dame komen zal.
Ik zie in mijn gedachten Hadiwidjojo al in
Jageruniform zweven door de Kursaal te Scheveningen
Lu hiermede noem ik afscheid van Solo, want over
morgen keer -ik wse. uaa; Jogjakarta terug.
Sol°- Lt. Clockenek Bbousson b.d.
't Is in vele opzichten een merkwaardige
conferentie, diethans t e P o r t s m o n t h i n
de v ereenigde Staten wordt gehouden.
Men zou, er buiten staande, zoo zeggen, dat zij te
vioeg wordt gehouden, dat Japan wel wjjzen kan op
reeksen van overwinningen, maar dat Rnsland toch nog niet
te land als verslagen is te beschouwen, zoo lang het znlk
een renzen-armee in Mantsjoarjje op de been heeft. Moeilijke
taak om onder znlke omstandigheden tot overeenstemming
te komen Ln wat nog wel een zeer bjjzondere eigen
aardigheid van deze taak mag genoemd worden is, dat
wanneer zjj tot een goede uitkomst gebracht wordt, het
waarschijnlijke loon der onderhandelaren ondankbaarheid
zal zjjn. Immers, slechts dan zal men tot een resultaat
komen, wanneer van beide zjjden toegevendheid en in
schikkelijkheid wordt betracht, en later zal dit zoowel
in Japan als in Rnsland, die zich nog sterk gevoelen, envel
worden gednid.
t Is nn zoo ver, dat do Japanners hnnne vrodesvoor-
6®briftelgk aan de Russische gevolmachtigden
hebben meegedeeld. Graaf Komoera hield bg de aanbieding
ervan een toespraak op zeer ernstigen toon, de boop uit
sprekende, dat de voorwaarden een grondslag voor de
onderhandelingen zonden kannen vormen. In znn ant
woord gaf de heer Witte niting aan dezelfde verwachting
ook bg hem was de wensch levendig, dat de onderhande
lingen tot den vrede zonden leiden. Hierna trokken de
Kassen zich terag om de vredesvoorwaarden te overwegen
en zoowel deze als de daarbjj door Witte te maken kant-
teekeningen naar den Czar over te seinen.
Het gebouw te Portsmouth, waar de conferentie ver
gadert, is het Marine-Taighnis, gelegen op de Marine
werf. Deze werf bevindt zich op een eiland. Zoolang
de hearen bg elkaar zgn wordt niemand bg bet gebouw
toegelaten. Een afdeeling Amerikaansche mariniers hondt
ieder onbevoegde op veiligen afstand. Het is bekend, dat
de Japanners, ondanks al hun uiterlijk beleefdsheidsbetoon
voor de Pers, met veel virtuositeit maanden lang wisten
te beletten, dat ook maar het geringste bericht over de
bewegingen en de sterkte hnnner troepen naar bniten
uitlekte. Diezelfde taktiek ten aanzien van de Pers
passen zjj thans ook toe bij het Vredescongres en als de
Russische heeren hnn tong even goed in toom hebben
als zg, kannen de Amerikaansche en Engelsche pers-
vliegon ware tantalnskwellingen uitstaan. Er ligt
dus zegt de Haarl. Ct. niet onvermakeljjk fijne
sniker gestrooid, zg ruiken de zoetigheid, maar moeten
er atblgven. 't Consigne is onverbiddelijk.
Da kosten van het verblijf der vre iesafgevaardigden
worden gedragen door den staat New Hampshire, die
daartoe bg de Bondsregeering een verzoek indiende. Do
inrichting van de vertrekken der gedelegeerden wordt
echter door de Bondsregeering bekostigd De heeren
logeereniu het hotel Wentworth. Zg worden naar en
van het Tuighuis op automobielen afgehaald. Da hoofd-
gemachtigdeo, te weten van Japansche zgde de heeren