No. 109. Honderd en zevende jaargang. 1905. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. MAANDAG 28 AUGUSTUS. BUITENLAND, BINNENLAND. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het geheele Rijk f I, Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij vjh. HERMs. COSTER ZOON, Yoordam C 9. Algemeen Overzicht. Gemengde Mededeelingen. Uit de Pers. Nieuwst ij dingen. ALKMAAR E COURANT. 't Is weer het oude liedje, dat uit Portsmouth tot ons komtde vrede s-o nder handelaren heb ben hunne vergadering verdaagd, -ditmaal tot hedenmiddag drie uur. Zoo hebben wij ons dus andermaal tevreden te stellen met gissingen en vermoedens in plaats van met feiten. Maar alvorens daarvoor een rondgang te* doen langs een aantal buitenlandsche bladen, willen wij1 even een reca pitulatie houden om te doen uitkomen hoe voortreffelijk zich de gevolmachtigde Witte van de hem opgedragen taak kwijt. Hoe was de ware staat van zaken,'toen de heeren pas bijeen kwamen Rusland had klap op klap van Japan gekregen, als zee-mogendheid heeft 't voor een reeks van jaren zijne beteekenis ingeboet, veldslagen werden verloren en zelfs Port Arthur, waaraan Rusland zooveel gelegen lag, moest 't prijs geven. Het eenige, wat Rus land nog heeft, is een zeer talrijk leger in Mantsjoerije, maar de beteekenis daarvan moet niet te hoog aangeslagen worden, wanneer men" weet, dat 't voor de eene helft bestaat uit manschappen, die reeds herhaaldelijk klop hebben gehad en alleen door terugtrekken het veege lijf hebben weten te redden, en voor de andere helft uit soldaten, die met den grootsten tegenzin naar Oost-Azië zijn vertrokken en meerendeels door geweld daartoe zijn gebracht. Tot overmaat van ramp zijn de Russische of ficieren verre van superieur. Kortom, Witte had opte treden als vertegenwoordiger van een land, dat zich in een uiterst netelige positie bevond. En de wereld, die hem met groote belangstelling volgde op zijn reis naar Portsmouth, was er diep van doordrongen, dat hij heel wat zou moeten toegeven om 't tot vrede te brengen. Men vond 't nobel van de Japanners, wanneer zij, on danks al hunne successen, gematigdheid zouden willen betrachten. Nu is er geredeneerd, gedebatteerd, geboden, afge dongen en wat is het eind-resultaat Geen ander dan ditkomt 't tot voortzetting van den oorlog, dan zal dat zijn, omdat Japan niet genoeg geld van Rusland heeft weten los te krijgen, dan zal 't vechten en honderden van zijn zonen het levenslicht laten uit- blusschen, alleen ter wille van het geldIedereen voelt, hoe knap Witte de beoordeeling heeft weten te wenden. Men moet daarbij onwillekeurig denken aan menschen in 't gewone leven, die zich sterk gevoelen dat het recht aan hunne zijde staat en toch huiverig zijn om te gaan spreken met den advocaat der tegenpartij, omdat ze zich er zoo bewust van zijn, dat die »hen wel van hun stoel zal praten." De Japanners hebben de wereld verrast door hetgeen zij hebben gedaan op het oorlogsterrein, maar hunne diplomaten zijn beneden de verwachting gebleven. Wat niet zonder belang is, want ten slotte beslist de diplomatie even veel, zoo niet meer, als het wapengeweld. En nu gaan wij sprokkelen uit andere bladen. Op een vraag aan Witte of hij verwachtte dat de on derhandelingen zouden afspringen, moet hij ten antwoord hebben gegeven, dat hij niets verwachtte. »Ik wacht alleen. De vooruitzichten zijn somber. Toch wil ik zeg gen dat de deur voor den vrede nog open staat. Toen Japan Woensdag definitief aanbood om ons half Sachalin voor 1200 millioen yen te verkoopen, antwoordden wij dat wij daar niet aan konden denken. Dat was een dui delijk, en voor zoover ons, de afgezanten, aangaat, af doend antwoord. Daarna verwezen wij, bij onderlinge afspraak, de heele zaak naar onze souvereinen. Zij heb ben haar nu in handen. Wij zijn enkel tusschenperso- nen en wachten op onze bevelen." De Netv York Herald meldt dat er op Japan sterke drang wordt geoefend, om de schadeloosstelling op te geven en Sachalin te houden. Die pressie komt van financieele vrienden en ook van bevriende mogendheden, die verzekeren dat de Japanners, indien de vrede hersteld is, al het geld kunnen krijgen dat zij noodig hebben. Wat Rusland aangaat, er wordt verzekerd, dat de Gzar reeds bezig is aan een manifest, dat hij tot zijn volk wil richten bij het mislukken der onderhandelin- Sen daarin zal hij doen uitkomen, dat Rusland alles heeft gedaan, zoover als zjjn eer het maar toeliet, om tot vrede te komen. Inüerdaad schijnt men zich in Rus land weer meer vertrouwd te maken met het idee, den Krijg voort te zetten. In verband hiermede is 't goed nota te nemen van een correspondentie in de Times uit h t.-Petersburg. Op het eerste gezicht, dus wordt daarin gezegd schijnt het onbegrijpelijk dat de Russische regeering den oorlog wil voortzetten ondanks de finan cieele moeilijkheden, de binnenlandsche onlusten enjden hongersnood. Een hooggeplaatst persoon, wiens naam ik niet kan noemen, heeft mij echter een verklaring gege ven, die, hoe wonderlijk zij ook moge zijn, door inlich tingen van andere zijde wordt bevestigd. De verklaring is deze: Het vreemde van de weigering der Russische regeering om te voldoen aan de eischen van Japan is meer schijnbaar dan werkelijk. De waarheid is, dat de regeering den vrede niet wenscht. Zij was juist onge rust, dat Japan op het voornaamste punt zou toegeven en Rusland dus zou nopen vrede te sluiten, terwijl de regeering als eenig doel heeft den oorlog voort te zetten, en dat wel om verschillende redenen. In de eerste plaats zou de groote meerderheid van het volk zich niet een vrede kunnen begrijpen, waaraan geen overwinning was voorafgegaan. Uit dit oogpunt is de voortzetting van den oorlog noodzakelijk voor het behoud van het prestige der regeering. In de tweede plaats, niets belet Rusland den oorlog althans nog vijf maanden voort te zetten De militaire partij verklaart bovendien dat de overwin ning thans zeker is. Men hecht hieraan wel niet veel maar in elk geval heeft men in Mantsjoerije voldoende mannen om den strijd tot het volgende jaar vol te hou den. En de regeering voedt de hoop, dat de Doema, als zjj bijeengekomen is, de noodige credieten voor de voort zetting van den oorlog zal bewilligen. De zegsman van den Times-correspondent verklaart ten slotte nog, dat het voortzetten van den oorlog voor Rusland waarschijn lijk wel het beste is, daar de regeering dan wel verplicht zou zijn de geëischte hervormingen toe te staan. Zoo kan men elke zaak van verschillende kanten be kijken. In overeenstemming met de beschouwingen van het Londensche City-blad is een telegram van heden morgen, luidende dat de Czar geweigerd heeft de be middelingsvoorstellen van President Roosevelt te aan vaarden. Het nieuwe Engelsch-Japansche ver bond. Volgens den Londenschen berichtgever van het Neue Wiener Tageblatt is een nieuw Engelsch-Ja- pansch verbond in het geheim onderteekend en wel in 't begin van Augustus, even vóór de vacantie.van het Britsche Parlement. Op verzoek van Japan is het sluiten van dit verbond geheim gehouden, omdat het opgevat zou kunnen worden als een uittarting van Rusland en een ongunstigen invloed op de vredesonderhandelingen zou kunnen oefenen. Het nieuwe tractaat moet van veel verder strekking zijn dan het eerste, hetwelk in Januari 1902 werd gesloten en loopt tot Januari 1907. Met het oog op de veranderde omstandigheden in het Verre Oosten achtte men een onverwijlde vernieuwing noodig van het eerste tractaat, hetwelk in de eerste plaats ten doel had de onschendbaarheid van het Chi- neesche en Koreaansche gebied te handhaven tegenover aanvallen van Rusland. De Britsche Regeering, zoo voegt de correspondent er bij, zal zoo spoedig mogelijk het tractaat in zijn geheel bekend maken. Hoe 't in Rusland thans toegaat. Uit Odessa wordt geseindDe regeering legt beslag op al het rollende spoorwegmaterieel, ten einde te kunnen voorzien in den hongersnood in 28 gouvernementen van Midden-Rusland. De oogst in Zuid-Rusland is al niet veel beter. Intusschen zit men zonder materieel voor het vervoer van het graan, opgestapeld langs den zuiderspoorweg. Op den zuidwester-spoorweg alleen blijven 18,340 wagenladingen liggen. De graanuitvoer- handel in de Zwarte Zeehavens is geheel verlamd. De uitvoerhuizen van Odessa, Nikolajef en Rostof doen geene aankoopen meer ten platten lande en men voor ziet een gevaarlijke crisis. Tarwe en rogge worden nu reeds duurder verkocht te Odessa dan te Londen. Tijdens de kermis te Lihoska in het district Wer- chnedneprowsk is een groote menigte boeren op de kramen aangevallen en heeft beestachtig huisgehouden. Bij de plundering op groote schaal werden de kooplui deels vermoord deels verminkt, den meesten werden de oogen uitgestoken en de ooren afgesneden. Toen kozakken aankwamen tot herstel der orde was het dorp grooten- deels verwoest. De onhandelbare zeekasteelen. Volgens berichten in Engelsche bladen, zjjn aan de Duitsche slag vloot bij het doorvaren van de Belt verscheidene ongelukken overkomen. Het meest beschadigde schip it de „Kaiser Wilhelm II" die op klippen stootte en een gat van dertig voet in zijn romp kreeg. De „Branden burg", de „Prinz Friedrich Karl" en de Ariadne" hebben ook averij opgeloopen. Een President onder den zeespiegel. President Roosevelt heeft zich Zaterdagmiddag te Oyster Bay aan boord van de onderzeesche boot „Plunger" begeven en is gedurende verscheidene duikoefeningen, waarvan er een 50 minuten duurde, aan boord gebleven. De opstand in Duitsch Oost-Afrika. De Duitschers hebben een bende opstandelingen, sterk 1000 man, verslagen. Tevens wordt echter gemeld, dat de opstand zich uitbreidt. De stad Lindi wordt zelfs be dreigd. De zonsverduistering. Bij de aanstaande zonsverduistering (30 Augustus) zullen te Burgos (Spanje), waar het verschijnsel het best is te zien, ook waarne mingen gedaan worden in luchtballons, op een hoogte van 10.000 voeten. De Duitsche sterrenkundige Berson zal met den ballon sJupitercc opstijgen. De directeur van het meteorologisch instituut te Burgos, de heer Armicis, zal opstijgen met den ballon »Mars« en de luitenant der genie Herrera zal van den ballon »Uranos« uit waarnemingen (doen. Voorts zullen er sregistreer- ballons» worden opgelaten, welke 12,000 a 14,000 meter hoog kunnen gaan. De waarnemingen in ballons hebben het voordeel, dat zij in zuiverder lucht geschieden dan die op vasten grond. Speelzucht overal. Te Chicago zijn de speel banken verboden; maar de liefhebbers vinden toch vlakbij gelegenheid om aan hun zucht tot spelen te voldoen. Er is een drijvend speelhuis, aan boord van een stoomboot „the City of Traverse" welke op het meer Michigan rondvaart en aanlegt te South Chicago, een plaatsje dicht bij Chicago, maar in den Staat Indi ana gelegen. De spelers gaan nu per spoor of per boot van Chicago naar South Chicago. Mensch en aap. Daily, de lievelingsaap van de bezoekers van 'n populair circus te Londen, heeft tot herstel van gezondheid z'n intrek genomen in een zie kenhuis. Hij heeft een bed, precies als 'n ziek mensch, heeft z'n nummer en wandelt in een hoogst mensche- lijke kamerjapon de zaal op en neer. Het dier werd door den dokter ondervraagd evenals een andere zieke en door gebaren wist hij aan te wijzen, waar de pijn zat. Dank zij de aanwijzingen van Daily vond de dokter een gezwel aan den rechterarm. Hij ging over tot een operatie, Daily hield zich moedig, gaf geen kik en alles gelukte volkomen. De aap schijnt er zich volkomen van bewust te zijn, dat hij zich rustig houden moet. Hij ligt stil in zijn bed, woelt niet, rukt 't verband niet af, neemt zijn medicijnen geregeld in, kortom, gedraagt zich verstandiger dan veelal de zieke menschen doen. Men verboden collecte. Een doeltreffend middel om voor een of andere ver- eeniging geld bjjeen te krijgen, is het honden van een collecte langs de huizen. Als er gescheld wordt en bjj het openen der denr staat op de stoep een oollectant met een bas of open schaal, dan dar ven velen 't niet goed aan, ook al laat hun 't doel waarvoor gecollecteerd wordt volkomen kond, zoo iemand met een weigering in plaats van met een geldeljjke bijdrage te laten vertrekken. Wanneer de dabbeltjeB en kwartjes op de schaal of in de bas verrieden de gemoedsstemming, waarin ze geofferd zjjn, dan zouden er waarschjjnljjk meer spreken van zoch ten dan van geestdrift, maar dat kan na eenmaal niet en op stok van zaken koopt men voor een kwartje, dat milde!jjk is geofferd niet meer dan voor een, dat is ge geven, omdat men zich aan een gift niet goed kon ont trekken. Waar de zaken zoo staan kan de burgerij in een stad niet anders dan dankbaar zjjn, wanneer elk verzoek tot het honden van een collecte maar niet aanstonds grif wordt toegestaan. Intusschen is 't ook waar, dat een wei gering voor B. en W. soms eigenaardige moeieljjkheden kan meebrengen. Dat leert ons dezer dagen weer Leeuwarden. Daar wilde men de gebrnikeljjke Augnstns-collecte houden voor de Unie, een school met den Bjj bel. Doch ziet, B. en W. dier gemeente hebban daarvoor een stokje gestoken. Argumenteerende, dat er te veel wordt ge vraagd en dat de collecten moeten worden beperkt, hebben zjj deze inzameling verboden. 't Treft nu wel ongelukkig, dat dit verbod juist geldt een collecte, waaraan den anti-revolntionairen veel is ge legen, en dat 't geschiedt in een stad met een liberaal Dagelijksch Bestuur. De anti rev. Nederlander is er dan ook zeer slecht over te spreken eu zjj schrjjft Zie,'aar weer een staaltje van echte liberaliteit. Voor volksonderwijs dweept de liberaal, en nit groote liefde voor het openbaar onderwjjs moet alles zooveel mogeljjk uit de openbare kassen betaald worden. Die kassen worden er mee gevuld door hen, die van de open bare school geen gebruik kunnen maken. Maar dat is juist goed. Zoo znllen misschien de olericalen eindeljjk ook dat openbaar onderwjjs wel leeren liefhebben. Als de vrienden van bjjzonder onderwjjs verlangen dat ook hun nit de openbare kas wat zal worden uitge keerd, liefst evenveel als ten behoeve van de openbare schoolvrienden, dan worden zjj door al wat liberaal is (of heet) uitgemaakt voor beroovers van de publieke kas. Maar nu willen die vrienden wat voor hnn school, vragen aan hunne vrienden. Zjj toonen hnn liefde voor ban onderwjjs door er zelf wat voor te offeren. Hoe dwaas, niet waar 1 Dat zal dan ook niet gebeuren. Daarom komt de overheid van Leeuwarden hun vertellen, dat er al zooveel gegeven althans gevraagd wordt in Fries- lands hoofdstad en dat dus dat collecteeren voor de Unie, een school met den Bjj bol, niet toelaatbaar is. Waar moeten de armen het dan vandaan halen Vragen mogen ze niet; nit de gemeentekas, mee door hen gevuld, krijgen ze geen cent I Toch is het liberalisme voorstander van goed volks onderwijs. Waarljjk met zulk een armzalig liberalisme moet meu toch medeljjden hebben. 't Is te hopen, dat de vrienden van het bjjzonder onderwjjs in Leeuwarden nu dubbel zullen geven. Dat zal voor het liberaal college aldaar de beste straf zjjn. Men Katholieke Universiteit. Hebben de Unie-mannen geld noodig voor hun school, de Katholieken hebben daaraan niet minder behoefte voor hnnne Universiteit. Men weet nit ons blad, dat hiervoor de grondslag is gelegd door de Si. Radboud- stichting. In het tjjdschrift «Stemmen onzer Eeuw" wordt aan getoond, wat er noodig is om op die grondslagen een gebouw te stichten. Een cjjferaar dus wordt daarin gezegd be- somde destjjds, dat de verwezenlijking van het door vele Katholieken gekoesterde ideaal een ronde tien millioen gulden zon eischen. De overweging, hoe dit bedrag ooit zal worden bjjeengebracht, is wel geschikt om ook den grootsten optimist een oogonblik met klein moedigheid te slaan. Toch moet men niet meeenen, dat genoemde som met dnbbel kiijt berekend is. Wanneer men de jaar- ljjksche begrooting der gemeontelijke universiteit in de hoofdstad tot basis neemt, krjjgt meu een uitgaven, totaal van ongeveer «iar ton gouds, dat voor nauwe- ljjks anderhalve ton gedekt wordt door inechrjjvings- les- en collegelden. Alleen aan jaarwedden wordt ruim twee ton betaald waarvan de geneeskundige faculteit f 63.000 eisohf, de wis- en natuurkundige een halve ton, en die der letteren eu wjjsbegeerte niet veel minder. Daarbij komen de kosten voor het centrale Academie-gebouw mot senaatskamer en anla, voor ont leedkundtge, hygiënische en chemische laboratoria, met hun kostbare instrumenten, bibliotheken, bijzondere inrichtingen voor het onderwjjs in plant- en dierkunde, microscopie, natuurkunde enz. Wanneer men voor dergeljjke volledige universitaire uitrusting drie mil lioen gulden als toereikend beschouwd en de jaarljjks terngkeerende uitgaven, die na aftrok der college gelden twee en een halve ton gouds bedragen, tegen 4 °L kapitaliseert, krjjgt men een gezamenljjk bedrag van f 6.250.000, plus f3.000 000, is geljjk f9.250.000, wat van de bovengenoemdo tien millioen niet zoo heel ver verwjjderd is. Ook wanneer men een blik werpt in de jaarljjksche begrootingen van het departement van Binnenlandsche Zaken, moet men bekennen, dat dit eindcjjfer niet te hoog is geschat. De rjjks-universiteit te Leiden b.v. kost aan jaarljjksch onderhond f943.000, de Utrechtsche f 805.000 en de Groningsche f 500.000. «Stemmen onzer Eeuw" komt dan ook tot de con clusie, dat een Katholieke Universiteit in de naaste toe komst nog niet is te wachten. De kosten zjjn te hoog om door één geslacht te worden gedragen. Intnsschen verliest het tjjdschrift daarom niet den moed en het besluit Maar de Universiteit kan er komen, Het katholieke volk is in zjjn offergeest verre van verzwakt. En nu het door de St. Radboudstichting het hooge ideaal eener eigen Hoogeschool zooveel nader tot zich ziet gebracht, mag men nog groote dingen verwaohten. Gistervoormiddag woonde H.M. de Koningin te 'sGra- veland, met gevolg, de godsdienstoefening bij in de Ned. Herv. Kerk, onder gehoor van ds. G. van Wolfs winkel, die tot tekst gekozen had Psalm 33 18. H. M. de Koningin was overgekomen ten einde den doop bij te wonen van een zoon van baronesse Röell, geb. Sloet van Marxvelt, hare vroegere hofdame. Gekomen per landauer van Soestdijk, werd op dezelfde manier terug gekeerd om ongeveer half twaalf. H. M. de Koningin zal bjj Haar bezoek aan Friesland, waarschjjnljjk Maandagmorgen 25 September te 10 uur door Hoorn per automobiel rjjden. Bjj Kon. Beslnit van 25 dezer is aan den gonvernenr van Snriname, C. Lely, op zjjn verzoek, met ingang van 12 September, eervol ontslag als zoodanig verleend, onder dankbetuiging voor de gewichtige diensten door hem in die betrekking bewezen. Dr. Blooker te Amsterdam deelt officieel mede, dat hjj zich, bij zjjne periodieke aftreding als wethouder aldaar, op den eersten Dinsdag in September a.s., ten gevolge zjjner benoeming tot lid van de Tweede Kamer, niet voor een herkiezing beschikbaar kan stellen. De Liberale kieBvereeniging te Sint Maartensbrng heeft besloten zich aan te sluiten bjj den Vrjjzinnig- Democratischen Bond. Door een groot deel van het onderwijzend personeel aan de openbare lagere school te Sehagen wordt aan den raad geadresseerd om een betere salarisregeling. Gevraagd wordt een beginsalaris vast te stellen van f 600 en vijf driejaarlijksche verhoogingen ad f 50 toe te staan. De Indische Regeering en de Pers. Da officieela Javasche Ct. bevat een regeling betref fende het verleenen van faciliteiten aan vertegenwoor digers der dagbladpers en het dragen door hen van niterljjke herkenningsteekenen. De journalist zal zich, ingevolge deze regeling, op vertoon van het persinsigne, bjj brand, openbare feeste lijkheden of rustverstoringen en dergeljjke, vrjj mogen bewegen binnen het terrein, eventueel door de politie of militaire macht afgezet. De autoriteiten zjjn gehonden omtrent dergeljjke gebeurtenissen aan de pers de gevraagde inlichtingen te verstrekken. Aan de vertegenwoordigers der pers wordt voorts toegestaan om bjj feesteljjke in tochten zich aan te sluiten bjj den stoet en dezen te volgenen hun wordt ten slotte in algemeenen zin ge waarborgd de medewerking van alle burgerljjke en mili taire autoriteiten tot het geven van toegang en verstrek ken van inlichtingen daar, waar de verslaggevers der pers geacht kunnen worden te behooren aanwezig te zjjn of te worden ingelicht. Mxporthandel van fokvee. Wij hebben dezer dagen gemeld, dat aan den heer P. Schenk te Wieringerwaard de opdracht was verstrekt om voor Zuid-Afrika 17 stuks rundvee aan te koopen. De Schag. Ct. kan hieraan nog het volgende toevoegen Eigenlijk zjjn het 19 stuks geweest en wel 5 stieren, 8 kalfdragende hokkelingen en 6 kalfdragende koeien. De aankoopen zjjn geschied te Wieringerwaard, Bar- singerhorn, Sehagen en Winkel. Ook van andere zijde is mon bezig inkoopen te doen. Zoo werd Hollands Noorden dezer dagen bezocht door een Spanjaard en een Mexicaan, beiden in gezelschap van een makelaar. Uit Limburg is men ook al tot ons gekomen. Door een koopman uit die provincie werden een tiental pinken in onzen omtrek opgekocht. Natuurlijk alle tegen goede prjjzen Wij spraken Donderdag met een geïnteresseerde over deze beweging en die vertelde ons, dat weldra nog meer leven in den exporthandel van fokvee is te verwachten. llollandschc Maatschappij van liaadbouw. In de jongste vergadering der afdeeling Heer Hugo- waard van de Hollandsche Maatschappij van Landbouw werd onder meer behandeld de beschrijvingsbrief voor de Algemeene Vergadering te Vianen. Voor de verkiezing van een lid van het H. B. ver klaarde de vergadering zich voor den heer J b. Zijp te Wieringerwaard. Voor de overige verkiezingen bekwam de afgevaardigde vrjj mandaat. Omtrent de plaats voor het houden der algemeene vergadering in 1906 sprak de vergadering zich uit voor Sehagen Tot afgevaardigden werden gekozendeheerenJc.de Geus en Wb. van Slooten, terwijl tot plaatsvervangers werden aangewezen de heeren J. Pool en M. Gelder. Tot bestuursleden in de plaats van de heeren D. de Boer en J. Pool, werden gekozen de heeren M. Gelder.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1905 | | pagina 1