No. 115. Honderd en zevende jaargang. 1905. DAGBLAD VOOR AT,KMA AB. EN OMSTREKEN. Duitscliland als koloniale mogendheid. MAANDAG 4 SEPTEMBER. BUITENLAND. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het gelieele Rijk f I, Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.jV. Boek- en Handelsdrukkerij v h. HERMs. COSTER &T ZOONVoordam C 9. Algemeen Overzicht. Gemengde Mededeelingen. COURANT. Lodewjjk XIV en Napoleon I konden niet dulden, dat op dit wereldrond iets van eenig belang gebeurde, zonder dat zjj er in werden gekend. Keizer Wilhelm II duldt dit evenmin. Waartoe deze politiek van interventie bij beide eerst- genoemden geleid heeft is genoeg bekend. Stroomen bloed heeft het gekost. Verwonderlijk is hetindien op het wereldtooneel een krachtig persoon verschjjnt, wordt steeds een meerderheid gevonden die ljjf en have waagt, om hem in zjjne plannen te steunen. Ter wille van plannen, zelfs wanneer een gewoon menschonverstand, in de uitvoering geen heil hoegenaamd ziet, en dio later volkomen doelloos en schadeljjk bljjken te zijn, offert de menigte wier schaapachtige lammerennatnur door de geschiedenis telkens gestaafd wordt, blijmoedig zich op, mits de plannen ten uitvoer worden gebracht, door vorsten of veldoversten met suggestief vermogen toegerust. De politiek van interventie van den Duitschen Keizer, o.a. gebleken thans by de regeling der Marokkaansche aangelegenheden, heeft tot nu toe gelukkig tot geen vredesstoornis geleid. Alleen de Hottentotten en Herero's, die in de zegeningen van het Daitsch bestuur niet willen gelooven, hebben er een voorproefje van, wat het zeggen wil, tegen Daitschland zich te verzetten. Zjj znllen hnn ongeloof in de zegeningen hnnner nieuwe heerschers met den dood moeten bekoopen. Telkens worden nieuwe credieteu toegestaan en de troepen aangevnld, zooals men uit de courantenberichten kan opmerken. Zelfs schjjnt het plan te bestaan, om tegen de on willige Herero's het zelfde middel toe te passen als den Engelscben tegen de Boeren zooveel succes bezorgdede concentratiekampen. Indien de Spanjaarden uit Alva's tjjd weder op aarde konden verschjjnen, zouden zjj misschien groote oogen opzetten, als zij dit moderne onderwerpingsmiddel zagen. Hierbjj vergeleken, zjjn de gruwelen, van Naarden en Haarlem vermeld, slechts kinderspel. De politiek van interventie, door Daitschland toegepast, gaat gepaard met een ander wel beraamd plan, het vesti gen en uitbreiden van koloniën. Hiermede begon men nog kort geleden, in 1884, Wel had de groote Keurvorst Prederik Wilhelm I reeds twee eeuwen vroeger, in 1682, een compagnie gesticht, met hetzelfde doel, en twee sche pen naar de kust van Gninea gezonden, maar 30 jaren later, werd deze compagnie geliquideerd. Tot 1884 hul digde men officieel da meening, dat het veroveren van koloniën het leven van een Pommersch grenadier niet waard was. Welk een ommekeer in de pnblieke opinie heeft, in weinige jaren, niet plaats gegrepenMet Duitsche voortvarendheid werd op tal van plaatsen, in Australië en in Afrika, de vlag geheschen. Zoowel in Kamernn, te Angra-Pequena als op de kust van Guinea. Op het gebied van den Saltan van Zanzibar werd de «Deutsche Oat- afrikanische Gesellschaft" gestieht. Iu 1885 worden de Marshall-eilanden bezet. Zjj zjjn het uitgangspunt van nieuwe annexaties, op de Salomon-eilanden en van den Bismarck-afchipel. In 1897 wordt in China Kiao Tcheou gepacht, en in 1899 worden de Mariannen-, Karolinen- en Palaos-eilanden in bezit genomen. In Brazilië vestigden zich veel Dnitschers. In 1899 neemt de Rijksdag een wet aan, ten doel hebbend den stroom van landverhuizers, die anders naar Amerika afvloeide (en waardoor de nationa liteit dus verloren ging) naar Zuid-Brazilië te leiden, naar Rio Grande do Sul, Santa Oatharina, Parana enz. De Ham- bnrgscho Mjj. tot koloniseering van Zuid-Brazilië is een krachtig middel om de regeering daarin te steunen. De voornaamste bezitting is die van West-Afrika. In 1890 werden de grenzen daarvan vastgesteld. De kolonie heeft een oppervlakte van een millioen vierkante kilometers en strekt zich nit van het Victoria-meer tot de zee. Twee vjjfden van dit gebied, dat een lage kuststreek en bergketens van 5000 meters hoogte in zich slnit, sehjjnen geschikt te zjjn voor cultuur van verschillende tropische gewassen. In zeer korten tgd heeft Daitschland zich ont wikkeld. Niet slechts op industrieel gebied. Een handels- v oot werd gebouwd. 462 stoomschepen varen jaarljjks onder Duitsche vlag door 't Suezkanaal. Bovendien is een marine aangeschaft, die van beteekenis wordt Handelsverdragen worden gesloten, geljjk onlangs nog met den Afrikaansohen potentaat keizer Menelik. In één woord, overal op de wereld, zjjn Dnitsche kantoren ont staan, en ,s de regeering er op uit, om de Dnitsche be langen krachtig voor to staan en te intervenieeren, als zg slechts vermeent, dat die het minste worden geschaad. Deze dingen kunnen wy met het meeste genoegen op zioh zelf vermelden en aanschouwen, indien in deze zneht tot uitbreiding geen voortdurend grooter wordend gevaar lag. Immers, thans, nn behalve de Noord- en Zuidpool de' oppervlakte der aarde ongeveer verdeeld is, en geen 'on beheerde eilanden meer in bezit kunnen genomen worden ligt het voor de hand dat de koloniale partjj in Daitsch land op de kaart van Nederlandsch-Indië het oog ge vestigd heeft. Duitsche koloniën werpen al spoedig voor deel af, omdat door toltarieven aanstonds de handel met andere natiën in hooge mate belemmerd wordt. Het tarief op de Marshall-eilanden is in 1904 verdubbeld, onkel en alleen om concurrentie van Sydney uit, te weren Naar ons toeschjjnt, is het gevaar, dat Nederland als ko loniale mogendheid bedreigt, belangrijk toenemende. Pinancieele overwegingen, handelsbelangen, zuoht tot rjjkdommen, zelfs terwgl men in het midden laat, hoe en op welke wjjze die worden verkregen, beheerschen tegenwoordig de individuën en de regeeringen. Nu is het voor onze bewindslieden bjj uitstek moeielgk om het inderdaad niet denkbeeldig gevaar te ondervangen. In bnitenlandscho tgdschriften treft men herhaaldelijk nu de meening aan, als stonden wjj thans reeds onder Dnitschen invloed. Zoo leest men b.v. in de National Review van Juli 1905, dat de Postal-Union de eerste stap is, de Customs-union de tweede, en de Naval-conventlon tusschen Nederland en Daitschland, de derde stap. De binnenlandsche politiek hier te lande, die een ver deeldheid deed ontstaan welke een scherp karakter vaak aanneemt, de berooide stand der geldmiddelen, die de belasting tot een hoogte-peil doet stjjgen, hetwelk de draagkracht te boven gaat, terwgl do verhooging van de vermogensbelasting het eenige redmiddel zal moeten zjjn, de toepassing van een omslachtige sociale wetgeving, die groote uitgaven veroorzaakt, het zjjn alle redenen, die de uitgaven noodig tot behond des lands en der koloniën niet weinig tegenwerken. Toch zit er niet anders op, dan met het oog op de groote belangen die er bij betrokken zijn, tot behoud der koloniën, een wel toegeruste, naar de eischen des tjjds ingerichte torpedo-vloot te bestellen, vooral nu de ondervinding in den Russisch-Japanschen zeeoorlog het nut ervan meer dan vroeger aan het licht gesteld heeft. A. P. H. d. L. Onder onze lezers zijn er zeker verscheidene, die op een der avonden van de afgeloopen week in de «Har monie" een opvoering hebben bijgewoond van «De vijf stuivers van Lavarède." Een pracht van 'n kermis-stuk Ontleding kan 't natuurlijk niet gedoogen, maar de schrijver of bewerker zal zulk een pretensie ook niet hebben. Hij heeft niets anders beoogd dan een zaal met menschen een ganschen avond aangenaam bezig te houden en dat is hem voortreffelijk gelukt. Vooral het eerste bedrijf was buitengewoon vermakelijk en Spree speelde daarin met een verve en een humor, die ruim schoots het daverend applaus waard waren. Armand Lavarède, die een reis om de wereld gaat doen met vijf stuivers op zak, beweerde van zijn ambt journalist te wezen. Ja, ja, wat zich daar al niet voor uitgeeftToch was deze tooneel-journalist niet van de ergste soort: hij was althans zoo vriendelijk z'n ver leden te openbaren, te vertellen hoe hij zoowat voor alles was mislukt, hoe de twaalf ambachten met de dertien ongelukken op hem pasten Aldus was ieder in staat te beoordeelen, welk vleesch men in de kuip had en uit het verleden conclusies voor het heden te trekken. En die conclusies maken 't begrijpelijk, dat men in heel het verdere stuk geen oogenblik in Lavarède ook maar het allerkleinste vonkje heeft ontdekt van het feu saoré, dat ieder beoefenaar van een vak en dus ook den journalist behoort te bezielen. Zoo sterk was dit, dat in al de vele bedrijven men zelfs nooit een pen in handen zag van den «journalist" Lavarède, dat hij veel ondervond maar er nooit een syllabe over schreef, dat hij liever bedriegerijen pleegde (al was 't dan ook bij Chineezen) dan dat hij met zijn pen in zijn onder houd voorzag. Aldus beschouwd wordt Lavarède een bittere pil om te slikken voor andere pseudo-journalisten met zichzelf stelt hij ook hen op de kaak. De echte journalisten de waardige mannen van het zoo mooie vak hebben op het oogenblik onuit puttelijke stof in de waarschijnlijke gevolgen van den vrede van Portsmouth. Men beseft, dat deze vrede niet anders is dan een pauze in het grootste sensatie-drama van deze eeuw, het scherm is nu neergelaten, maar straks zal 't weer omhoog gaan, en wat zal men dan te aanschouwen krijgen? Ook in het nieuwe bedrijf zullen de hoofdfiguren zijn Rusland, Japan en China, maar 't is niet onmogelijk, dat de vereenigde .Maten, Engeland, Duitschland en Frankrijk meer op den voorgrond zullen treden dan zij tot dusverre gedaan hebben. Met het einde van den oorlog tusschen Rusland en Japan keert niet alles tot den toestand van vroeger terug, vele en velerlei zullen daarvan de ge volgen zyn. De verrassende toegeeflijkheid van Japan op het stuk ciei schadeloosstelling wordt iets minder onbegrijpelijk nU ^e.n- van versclleidene kanten verneemt, datJapan van China den spoorweg vanHankau naar Kanton zal verwerven. Dit bericht geeft de Brusselsche Petit Bleu aanleiding tot de klacht, dat «wij Belgen het gelag zouden moeten betalen". De zaak met dezen spoorweg wij schreven er onlangs reeds over zit namelijk zóó in elkaar. In 1898 ver wierf de Amerikaansche dusgenaamde Chinese Develop ment Company van de Chineesche Regeering concessie tot het aanleggen van een 1000 K. M. lange spoorlijn tusschen Hankau en Kanton. Doch niet lang daarna ontstond er onder de Chineezen een soort van nationale jewegmg orn die Amerikaansche maatschappij het land uit te dringen. Zij brachten een [aanzienlijk kapitaal bijeen en bewogen ten slotte de Regeering te Peking, gezegde concessie in te trekken. Hiertoe achtte deze Regeering zich bevoegd krachtens een bepaling in het concessie-contract, luidende dat de Amerikaansche maat schappij hare rechten niet aan ondernemers van andere nationaliteit mocht overdoen. Tegen deze bepaling had de Ch. D. Cy. gezondigd, door een groot deel harer aan- deelen aan Belgen te verknopen. De Chineesche Regee ring deed te Washington verklaren, dat zij wegens die deelneming van Belgisch kapitaal verplicht was de con cessie in te trekken en hoewel de machtige bestuurder der Ch. D. Cy., Pierpont Morgan, bewerkte, dat de Ame rikaansche Regeering tegen de verklaring der Chineesche protesteerde en bij dit protest geruimen tijd bleef, hield China voet bij stuk, zoodat Morgan ten slotte moest zwichten en de algemeene vergadering der Ch. D. Cy. den 29sten Augustus j.l. den afstand der concessie aan China goedkeurde tegen de, wat de Petit Bleu noemt, schrale schadeloosstelling van 6.750.000 dollars. Maar de Chineezen zullen den herkregen spoorweg niet zelf behouden, doch hem aan Japan overdragen en wel, naar 't heet, ter belooning voor de diensten, welke Japan aan China bewees in 't verjagen van de Russen uit Mantsjoerije. Men is te Oysterbay vanwaar dit bericht afkomstig is van oordeel, dat deze concessie, met al de daaraan verbonden voordeelen, Japans handel en strategische positie zeer te stade komt. Daar Japan nog meer spoorweg-concessies in China bezit en nu een nieuwe lijn van zoo groote waarde er bij krijgt, zal het nagenoeg 't geheele spoorwegnet van Cliina onder zijn beheer geplaatst zien. Wie de spoorwegen van een land beheert, dus teekent de Haarl. Ct. hierbij aan, beheerscht ook den handel en in verderen zin ook de politiek van dat land. Zulk een heerschappij schijnt Japan thans over China op 't punt te verkrijgen en wanneer daarom de Japansche pers jeremiëert, dat de prijs van den vrede niet geëvenredigd is aan de offers des oorlogs, is dit een verwijt, dat de Regeering, wan neer zij den geschikten tijd gekomen acht, licht zal kunnen) ontzenuwen. Dat is zeker een beschouwing, die een verklaring kan geven van wat voor menigeen tot dusverre onver klaarbaar bleef. Dan is er een artikel te citeeren, dat een merkwaar dige rehabilitatie bevat, 't Is van de hand van den militairen medewerker van de Times, iemand van veel gezag. Hij brengt, wat zeker ieder met hem doet, hulde aan de Japansche krijgers in den afgeloopen oorlog. Maar hij schrijft verder dingen, die anders klinken dan men gewoon is te hooren. In een helder licht stelt hij namelijk, onder welke ongunstige omstandigheden de Russische troepen van den beginne aan moes ten strijden en verklaart daaruit hun nederlaag. Ondanks de noodlottige positie, waartoe de diplomatie de Rus sische wapenen gedoemd had en ondanks het volkomen gemis aan geestdrift bij de onderdanen van den Czar voor dezen oorlog, heeft de grijsgejaste soldaat uit de vergelegen steppen dapper en eervol gevochten. Deze criticus, schrijvend in een Engelsch blad, dat door geen ander in kleineering van Rusland overtroffen wordt, erkent ruiterlijk, dat, daargelaten de quaestie der aan voering, geen enkel ander leger ter wereld 't er beter zou hebben afgebracht tegen zulk een geweldigen vijand en dat voorzeker geen ander leger zoo onwrikbaar ware gebleven onder zulk een reeks van overstelpende rampspoeden. Dat een leger achttien maanden lang op 't oorlogs veld bleef zonder door een zweem van succes bemoedigd te worden; dat het de helft zijner manschappen verloor en dat het desniettemin kracht en lust behield om tot het uiterste door te vechtendat getuigd meer dan boekdeelen kunnen doen van de hechtheid der Russische legerscharenen wie dit niet inziet, toont volslagen onkunde in de dingen des oorlogs. Men ziet 't: het ,,eere den overwonnenen'' is de wereld nog niet uit! Engeland en Japan. De Times maakt bekend, dat het nieuwe verdrag tnsséhen Engeland en Japan den 12en dezer te Londen onderteekend ie. De Times gelooft, dat het nieuwe verdrag den grondslag van het oude heeft verbreed en strekking en duur van het verbond, dat op het verdrag van 30 Januari 1902 berust, vergroot. Ofschoon het van strikt verdedigenden aard is, zal het afdoende de handhaving van het territoriale status quo in Azië verzekeren en zorgen voor gezamenlijke verdediging van beide partgen tegen een vijandeljjk optreden van een of meer mogendheden. In geen aanvallenden geest ont worpen en voor geen aanvallend doel bestemd - zoo eindigt de Times haar mededeeling kan het verdrag niet anders dan een machtige waarborg blijken te zijn voor het behond van den vrede in Azië en middelljjk in de geheele wereld. Keizer Wilhelm endeEngelschevloot. Admiraal Wilson, bevelhebber van de Engelsche vloot die in de Oostzee vertoeftheeft aan Keizer Wilhelm geseind »Het zg mjj vergund, Uwe Majesteit als admiraal der Britsche vloot mede te deelonwelk een groot ge noegen mjjne officieren gesmaakt hebben door de ont moeting met lmn kameraden van U wer Majesteits vloot." Da Keizer antwoordde droogjes»Het doet mjj veel ge noegen te vernemen dat gjj het een genoegen vondt uwe kameraden van de Dnitsche vloot te ontmoeten. Wilhelm II, admiraal." De vleeschnood bjj onze buren. Het schijnt dat de Prnisische steden gemeenschappelijk een beweging op touw zullen gaan zetten ter bestrjjding van den vleeschnood. Uit Frankfort a/M. wordt nl. bericht«Het stedelijk bestuur heeft op een voorstel van den gemeente raad om bij de regeering aan te dringen op openstelling der grenzen het volgende antwoord gezonden: «Aan den gemoontoraad wordt medegedeeld dat het bestuur aan den rijkskanselier en den minister van landbouw een schrgven heeft gericht met het verzoek met alle ten diensto staande middelen mede te werken tot verlaging der hooge vleeschpryzen in de eerste plaats door het bestaande verbod van vee-invoer op te heffen." Het Franforter stedeljjk bestuur heeft tegeljjkortjjd zich ge wend tot de grootste Pruisische steden met de vraag of deze geneigd waren gezamenlyk aan te dringen op maat regelen tot vermindering van de dnurte van het vleesch. De opperburgemeester van Maagdeburg heeft zjjn mede werking reeds toegezegd. De prjjzen der levensmiddelen in Enge land. Het schijnt, schrjjft de Londensche correspondent van het N. v. d. D., dat, nevens de werkeloosheid, die in den aanstaanden winter in Engeland dreigt, nog zal komen eene algemeene rjjzing in de prjjzen der voornaamste levensmiddelen. Voor -sommige artikelen is die reeds ge komen. Spek, een artikel dat alle werklieden in Engeland gebruiken, is ten gevolge van schaarschte duurder ge worden kaas, is eveneens in prjjs gestegen en dat is ook een algemeen voedingsmiddel. Boter is zóó duur ge worden, dat vele werklieden daarvan zich nu reeds onthouden. Sardines zjjn schaarsch en dunr en met andere artikelen schjjnt het denzelfden weg te gaan. In West Ham (bjj Londen) is het aantal werkloozen reeds zoo groot, dat de overheden de toekomst donker inzien. Opruiers houden er dageljjks bjjeenkomsten, waar redevoeringen gehouden worden, waarin den arbeiders openljjk de raad gegeven wordt zichzelf in de winkels te gaan helpen. Gelukkig, dat aan zulke taal niet altjjd gevolg gegeven wordt. Voor President Roosevelt. De heer Paul Baudrydirectenr-generaal van de «Mutual Life" te Parjjs, heeft aan de Fransche dagbladen een brief ge schreven voorstellende eene inschrjjving te openen voor de Pers der gansche wereld, ten einde den President der Vereenigde Staten een paleis aan te bieden, te Portsmouth te stichten, met het opschrift«Aan President Roosevelt. De dankbare wereld." Vindt het denkbeeld ingang dan schrjjft hjj zelf in voor 10.000 francs. Zionisten. Zangwill heeft een manifest uitgegeven, waarin hg het streven van de Jewish Territorial Orga nisation, (Vereeniging van het Joodsche land) uiteengezet. Men, weet, dat op het congres te Bazel een minderheid van Zionisten zich afgescheiden heeft. Deze minderheid wil in elk geval een land voor Israëlieten zoeken en niet wachten tot Palestina het wordt. In het manifest zegt Zangwill, dat men, lid van de nienwe vereeniging wordende, geheel vrjj bljjft tegenover het Zionisme men kan er ook toe hooren. Het doel is een zelfstandig ge bied te verkrjjgen voor de Israëlieten, die niet kunnen of willen blijven in het land waar zjj nu wonen. Tot dat doel wil de vereeniging zich in verbinding stellen met regeeringen en openbare particnliere instellingen, en ban- kon, arbeidsburean's enz. stichten. Zangwill zegt verder, dat er jaarljjks honderdduizend Israëlieten uit hun land verhuizen voor hen moet een vaderland gevonden worden. Markies Ito. Markies Ito, de vermaarde Japansche staatsman, is van nederige afkomst. Zjjn vader was een tuinman en hjj wordt beschouwd als de armste Eerste Minister of gewezen Eerste Minister, die er ooit in eenig land is geweest. Hjj kwam naar Europa als «blind passagier", verscholen in een baal zijde aan boord van een naar Liverpool bestemd schipwaarin hg zes-en- dertig uren verborgen bleef. Ito vluchtte toen nit zjjn land om te ontkomen aan de vervolgingen der conser vatieve partjjdie hem haatte om zjjn vrjjzinnige denk beelden en zjjne pogingen om Japan te brengen tot de Westersche beschaving. Thans is hjj misschien van alle Japanners het meest «Westersch" in zjjn doen en laten, en hjj is gewoon eiken dag vgf uren te besteden aan het lezen van Europeesche bladen en tjjdsohriften. De royale Sultan. Donderdag zjjn aan het Tnrksohe leger de gedenkpenningen uitgereiktwelke Sultan Abdul Hamid liet slaan ter herinnering aan den mislukten aanslag op zijn leven en den gedenkdag zjjner troonsbestijging. De hoofdofficieren ontvingen gonden medailles, de andere officieren zilveren en al de soldaten van het leger zilveren modailles van kleiner model een heele uitgaat weder Do cholera in Daitschland. De politie te Hamburg verbood tot nadere aankondiging het vervoer van Russische landverhuizers over Hamburg, met het oog op de uit Rusland gemelde cholera-gevallen. De Hambnrg- Amerikaljjn trof in verband hiermede maatregelen, opdat de Rassrsche landverhuizers tot nadere aankondiging niet moer naar Hamburg zullen worden gezonden. Uit Bremen wordt gemeld: Tengevolge van een te Hamburg vastgesteld geval van cholera werd door het bestnur van het Ame rikaansche immigratie-bureau een besluit uitgevaardigd, waarin bepaald wordt dat de tosscbendekspassagiers, die voor de Vereenigde Staten bestemd zjjn, voorzichtigheids halve, zich zes dagen voor het aanvaarden der reis in de haven van inscheping moeten bevinden. De Reichsameiger deelt mede, dat tot des middags 2 September in Pruisen in het geheel 43 gevallen van cholera zijn bekend ge worden, van welke 17 met doodeljjken afloop. Het aantal stroomgebieden, dat in aanmerking komt om er waar nemingsposten te plaatsen bedraagt, thans 23. Zjj strekken zich nit tot Koepenick bjj Berlijn. Verregaande roekeloosheid. Te Greenville in Ohio steeg Donderdag zekere John Baldwin met een ballon op, evenals hg meer gedaan had, acht dynamiet- patronen medenemende om tot vermaak der toeschouwers achtereenvolgens te laten vallen en ontploffen. Ditmaal echter zjjn zij op eene hoogte van duizend voetalle te gelijkin het schuitje ontploftten aanschouwe van 15000 menschenonder wie zjjn eigen vroaw en drie kinderen. Op vrjj groote afstanden vond men stukken van zjjn lichaam enz. verspreid. Geldverspilling. De weduwe van den Ameri- baanschen miliionnair Cornelius Vanderbilt heeft, bjj het

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1905 | | pagina 1