Herhalingsonderwij s.
Indische Penkrassen.
L. SPRUIT,
ALKMAAItSCHÈCOURANT
ItERIAINSCHE BRIEVEN.
BI NN E N L AN D.
A D V E R T E N T IE N.
marktbe R IC II ten.
Heerenstraat, b. d. Friesche brug Alkmaar,
Abonnement voor bet opwinden.
Dagblad voor Alkmaar en Omstreken.
N ieuwstijdingen.
G e me ugd Nienws.
tStadsliorlojremakur,
No 120, Honderd en Zevende Jaargang. 1905.
Zaterdag 9 Sept. I90S.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat het boven
bedoelde onderwijs «al aanvangen op Maandag llstep-
tenber a. s. Voor de Jongens des namiddags 6 nre
ln de 5e gemeenteschool aan da Nileuwesloot en
voor de meisjes op Woensdag 13 September a.s.
des namiddags 3 nro in de Burgerschool aan de
Brlilesteeg.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Alkmaar 7 Sept. 1905.
Particuliere Correspondentie).
Berlijn6 Sept. 1905.
Zoolang we nog niet met zekerheid weten waarom
collega Oatz van Aalten nit Pruisen verbannen werd, is
het schrijven van brieven uit Duitschland een moeilpe
C°"é0Had eerst bet plan U nog wat naders over den
vleeschuood te sctargven, doch breng dit voornemen toch
liever niet ten uitvoer; want, von Podbielski is nog steeds
minister van landbouw en bg zgn bekenden afkeer voor
alles wat niet op Pruisischen bodem geteeld is, moeten
bnitenlandechc correspondenten een beetje voorzichtig zgn
Daarna dacht ik het een en ander over de Berlgnsche
politie te berichten. We zagen ze gisteren bij gelegenheid
der herfstparade weder overal in massa's opgesteld vanaf
het Tempelhoferfeld tot voor het Koninklgke Paleis onder
de Linden. Dat hier ook politieagenten-nood heersoht,
zon men gisteren niet vermoed bebben, want de ontbre
kende 20 waren natuurljjk elders opgesteld. Doch
ook dit onderwerp doet men beter met te laten rusten,
't Is nooit zaak van te dicht bij met een schilderhuisje
kennis te maken.
Zoo ongeveer lnidt een oad-Nederlandsch gezegde, 'k Zal
me, om bjj de nooden der Berljjnsohe bevolking te bljjven,
ditmaal das moeten bepalen tot den dienstboden-nood.
Daarover hoort men de ongelooflijkste klachten. 1 October
is de groote termjjn voor veranderingen, de dienst wordt
gewoonlijk een maand of veertien dagen te voren opge
zegd, zoodat zich juist dezer dagen in de verhuurkantoren
hartverscheurende scènes afspelen. Doch daarvan gaf ik
reeds in vorige brieven beschrij vingen. Ik bepaal er mg
ditmaal toe mede te deelen, dat in het laatste halve jaar,
de dienstbodenloonen met 25 °/0 gestegen zgn. !Eene
volleerde keukenmeid verlangt en krjjgt thans 360 tot
450 Mark (215 tot 240 gulden).
Haar terrein van aktie gaat niet bniten de kenken,
ze eischt een slaapkamer voor zich-alleen en gaat iederen
Zondag |uit. Een meid-alleen, die geen flauwe notie van
koken heelt, verdient hier 270 Mark 'sjaars. Tegen de
tweede helft van de maand zal het aanbod wel weer iets
rnimer wordendan komen de talrijke dienstmeisjes uit
de badplaatsen terug, die in den zomer daar grof geld
verdienen en het zich gedurende de wintermaanden in
onze wereldstad aangenaam denken te maken.
Da groote herfstparade bood ons dit jaar betrekkelijk
weinig nienws. Vreemde vorstelijke personen waren er
ditmaal geene. Ben Assai, de Marokjjnsche schelleboom-
drager maakte bet laatste deel, den intocht van den
Keizer, aan het hoofd der vaandelcompagnie, mede. Waar
hg voor dien tjjd zich bad opgeborgen, konden wjj niet
te weten komen, doch zooveel is zeker dat op den heen-
marsoh naar het paradeveld een Prnis de schelleboomen
droeg. Ben Assai bekommerde zich op den terugmarsch
weinig om den kranigen, militairen paradepashij stapte
in eigen marscbtempo verder, daarbjj scheen hem zgn
instrument nog al te bezwaren, bg liep ten minste met
hoog-opgetrokken schouders. Uit het Koninklgke Slot
terugkomende, had hg den schelleboom dan ook maar
weer aan een ander afgestaan en liep thans met hoog
opgericht hoofd, steeds naar rechts en links ziende, te
midden der overige muzikanten. Eenige dagen geleden
amuseerde hg het Potsdammer publiek in hooge mate
door zich van een duchtige parapluis voorzien in uniform
in het openbaar te vertoonen.
Des Keizers tweede zoon, prins Eitel-Fritz, die als
kapitein bjj jhet eerste-garde-regiment te voet dient, gaf
gisteren een aardig staal'je van zorg voor zjjne minderen.
Gedurende de rust, dia hier altijd na de parade volgt,
kwam een rijtuig naar de compagnie van prins Eitel-
Fritz gereden, waarin een oppasser beladen met trommels
tnawr.wis m i\ 11,i hm m u i m n
(Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.)
CXX1I.
Men heeft nog een tweede categorie van soldaten-
afstammelingen, n.l. die van Amboineesohen bloede.
Daar ze »Ohristen" zgn, gratis op de Europeesche
scholen worden toegelaten en bovendien als Indo's
gekleed gaan, scharen zjj zich tersluiks onder het
mindere »Enropeesche" element en versterken ze de ge
lederen der paupers.
Luidde mijn oordeel over den »Enropeeschen" sinjo
al zeei ongunstig, de Amboineesche dito is zéker
nog een haartje erger.
Er waren volgens de missive Legercommandant
van 21 Juni 1902, lste Afd. No. 8 op dien datnm
pl.m. 1225 Amboineesche kinderen in de ver
schillende kampementen bij elkaar.
Onder Amboineezen worden verstaan de Chris
ten-inlanders van de M o 1 u k k e n en uit de M i n a-
h a s s a.
Velen van hen in het Leger zgn wettig gehuwd met
vrouwen uit hun land afkomstig en slechts zeer weinigen
leven met eene Javaansche ofSoendaneesche
vrouw in concnbinaat.
Hoe het zij, de kinderen in of buiten echt door hen
verwekt, gelgken maar weinig op de oorspronkelijke
bewoners van het land hnnner vaderen.
Z jjdie later in dienst treden, zgn
ue slechtste, meest verwaandeen onge
disciplineerde sujetten, die men zich
denken kan", zegt de Voorzitter der Pauperis-
m e-c o mm ss i e.
Duizenden nu van die z.g. «Europeanen" zonder één
druppeltje Enropeesch bloed in hun aderen, vindt men
hier op Java, waar ze niét hooren
Vooral hier op Magelang en op Amberawa,
J o g j a k a r t a en S o 1 o wonen er zéér velen.
Hoewel van Amboineesche of Menadoneesche afkomst,
dikwijls gekruist met Afrikaansch en Inlandsch bloed
nemen die menschen het air aan van Europeanen, hebben
natuurlgk ook n intensen haat tegen den volbloedblanda
zgn honden voor den te slaafschen Inlander en leven
van woeker, roof, clandestiene prostitutie, afpersing dob
belspel, opinmsmokkelen enz. enz.
Heeft de Indo-panper a p r s tont toch nog altijd
enkele sympathieke eigenschappen, het rnwe onbeschofte
jeneveidrinkende volk, dat zjjn voorouders ïd de Mo-
lukken of de Minahassa aanwjjat, is, om zoo te
zeggen, het doodschoppen niet waard.
vol boterhammen en verfrissohingen. Dit is nn een van
de vele staaltjes waaraan het toe te schrijven is, dat
deze prins zich hier in eene groot9 populariteit verheugt.
Het meeste hebben de Berlgnsche schooljongens dit
maal van de parade genoten. Tot tweemalen toe werd
dit militaire feeBt met het oog op hat- slechte weder uit
gesteld, zoodat de scholen 3 dagen gesloten bleven. Doch
ook dezo onderbreking is thans achter den rug en het
ondtrwjjs kan weder ongestoordeu voortgang hebben tot
den 30sten van deze maand, wanneer de veertien-
daageche herfstvacantie begint. Er is hier geen enkele
schooljongen, die bedenkingen tegen dit systeem van
veelvuldig vrjjaf-zjjn oppert en ook het leeraar-peisoneel
schjjnt er zich in te knnnen schikken.
Van vele zijden heeft men zich hier nog al verw0U(iar<l
over den vertegenwoordiger van Dniigohlaud in de jury
voor de ontweTPen van hnt Vredesoaleis. D0 „Hof-
Architekt S. M. des Kaisors nnd Königs, Königlich
Geheimer Ober-Hofbanrant mit den Range eines Rates
II Klasse Ihne" is de ontwerper van het Kaiser-Friedrich
mnseum en van de marmeren bovenwerken de stand
beelden uitgezonderd voor de Brandenburger poort.
Over beide gaat slechts één roep der leelgkheid. Er
waren hier heel wat aichitecten te vinden geweest, die
meer bewjjzen van smaak hebben gegeven.
Ik kan mjj niet herinneren dat er in Duitschland ooit
zulk een overvloed aan rozen geheerscht heeft als in
dezen zomer. Was de eerste bloei reeds rjjkeljjk, de
tweede is gewoonweg overweldigend. De bloemenver-
koopsters bieden U thans 5 stuks mooie rozen voor 10
pfennige aan, dat is ongeveer 1 cent per stuk. De
rozen die Berlijn verbruikt, worden bijna alle in de
onmiddellijke nabijheid gekweekt. Gemiddeld worden
hier dagelijks 175000 rozen verkocht. Zuidelijk van
Berljjn, nabjj het dorp Britz, zgn ongeveer 25 H. A.
land met rozen beplant. Het zjjn bjjna zonder uitzon
dering strnikrozen, die soortgewijze gegroepeerd zjjn. In
de laatste jaren heeft men zich op eenige soorten toe
gelegd, die de vroegere „La France", «Maréchal Niel"
en de »GIoire de Dyon" bijna geheel verdrongen hebben.
Als rose roos is »Madame Testout" in de plaats van
de »La France'' getreden, terwjjl de»Augusta Victoria",
de »Gloire de Djon" verdrongen heeft. Doch vooral op
het gebied van de donkerroode rozen leveren de terrei
nen om Britz de heerlijkste exemplaren. Bezoekt men
voor de eerste maal deze velden dan is men een weinig
ontnuchterd, imponeeren doen ze niet, noch door kleuren
noch door veelheid van bloemen, want zoodra de knoppen
zich beginnen te ontsluiten worden ze afgesneden. Het
klenrrjjke beeld, dat de bollenvelden bieden, mist men
hier geheel. By de toenemende luxe onder alle standen
bljjft de vraag naar bloemen steeds toenemen en breiden
de Britzer rozenkweekers hnnne velden steeds meer uit.
Terwjjl in Holland het aanwenden van bloemen in de
laatste jaren een grooten omvang beeft 'genomen, zoo
grenst het hier tegenwoordig tameljjkaan het belacheljjke.
Niet alleen dames, doch ook heeren worden hier met
bloemen bedacht. Een professor die zgn zoo en zooveelste
rede hondt, vindt op zjjn katheder een bos bloemen, de
zelfde verrassing wordt een parlementslid bereid, indien
bij in een der sektiën een zeker aantal vergaderingen
heeft gepresenteerd. Z, M. de Keizer moest onlangs
bij de onthulling van het monument van wglen zjjnon
vader te Charlottenburg een reuzen-bonquet in ontvangst
nemenwat een moment van volhandigheid veroorzaakte,
want Z. M. was bjj die gelegenheid als veldmaarschalk
verschenen en voerde den staf in de hand. Gaat men
iemand feliciteeren dan is een enkele handdrnk niet meer
voldoende, een paar bloemen moeten althans worden mede
gebracht. De grootste bloemenpracht wordt hier bjj be
grafenissen tentoongespreidin onze oogen soms hinderlgk
druk door de vele kleuren. Want het is volstrekt geen
gebruik de dooden alleen met witte bloemen te eeren.
En wanneer in den winter de echte bloemen te dunr zgn,
dan vergenoegen de minder welgestelden zich met kransen
van papieren rozen, een beleediging van den goeden smaak
en van het piëteitsgevoel.
De nieuwbenoemde Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel mr. Veegens vertrok gisteren naar het Loo
ter beëediging door de Koningin. De benoeming van
mr. Yeegens gaat heden in.
Ter gelegenheid van de reis van H. M. de Koningin
naar Friesland op Maandag 25 dezer, zal voor den over
tocht van Enkhuizen naar Stavoren een der veerbooten
ter beschikking worden gesteld van het Koninklijk
gezelschap, dat te één uur van Enkhuizen zal vertrekken.
Uit Leiden meldt men dat aldaar een achttal varkens
slagers wegens duurte der varkens, waardoor hun bedrijf
Te B. kende ik zoo'n »dame" van Amboineeschen
bloede, die haar bediende aan een paal bond en met
een karwats ranselde
Onlangs werd te Solo een Amboinees gearres
teerd, die voor 25 oent een Javaan had doodgeslagen
>Het is een gezonken g e s 1 a c h t z o n d e r
eenige veerkrach t", werd in een der aan de
Pauperisme-commissie uitgebrachte adviezen,
met betrekking tot dit element opgemerkt »e n
juist het feit, dat zjj met de Europeanen
op één en dezelfde school hebben gegaan,
en hetzelfde onderwjjs hebben gehad,
schaadt hen in hooge mate.'
En dèu zijn er hier op Java nog genoeg van die
Europeanen, die het een gtüwel vinden, dat hun kinderen
op school in dezelfde klasse zitten met de kleintjes van
een Javaansch of Soendaneesch edelman
Als de laatste nn eens bezwaren had, om zijn kroost
te laten omgaan met hat mindere soort »Europeesche"
en Amboineesche kinderen, dén zon ik dat kunnen
billijken.
In den brief van den heer van Rees, toenmaals Voor
zitter van de Pauperisme-commissie, aan Zijne Excellentie
d9n Gouverneur Generaal, d. d. 3 Febr. 1903, lezen
we o. a.
»Ten aanzien eenar zoodanige klasse,
welke, eenmaal opgenomen in het Leger
door den dwang der omstandigheden
meerendpels van geslacht tot geslacht
zich in of rondom de kazerne blijft be
wegen, om moer en meer moreel daarin
onder te gaan, is slechts één practische
oplossing denkbaar: terugvoering van
alle soldaten van z. g. Amboineeschen
landaard, met het te hunnen laste komend
g e z i d in de laatste periode van hun
dienstverband naar eene militaire ves
tiging in of nabjj de streek, uit welke zjj
herkomstig zjjn, ten einde daar ter plaatse
uit den dienst te worden ontslagen, een en
ander behondens exceptioneele gevallen."
Ik ben het hier volkomen mede eens. Wel is waar
kan het bestaande kwaad er niet door hersteld worden,
doch de gestadige aanvoer van minwaardige z g. «Euro
peesche" burgers, zou dan, bjj gestrenge toepassing van
het beginsel, kunnen worden gestuit.
Ook geloof ik te mogen opmerken, dat bedoelde men-
scheD, teruggevoerd naar hunne oorspronkelijke omge
ving, zich daar spoedig weer zullen aanpassen eu, vooral
wat hun kinderen betreft, in korten tjjd weer de zeden
en hoedanigheden van het Amboineesche en Menadeneesche
niet meer rendeert, hunne zaak tot nader order hebben
gesloten, evenals dit in Amsterdam, den Haag en elders
plaats had.
Door den Gemeenteraad van Leeuwarden is de volgende
motie aangenomen met 12 tegen 8 stemmen De Raad,
van oordeel, dat het niet wenschelijk is de circulaire
waarin de vrijwillige dienstneming bij de marine aan
gemoedigd wordt, onder de leerlingen der openbare
scholen te verspreiden, noodigt B. en W. uit, van dit
zijn gevoelen mededeeling te doen aan de hoofden der
scholen." De motie was voorgesteld door den heer
Besuijen (s.-d.).
Donderdag overleed te Velp dr. I. A. Lamping, oud
hoofdredacteur der Nieuwe Hotterdamsche Courantm den
ouderdom van 73 jaar.
Het Spoorwegongeluk te Pnrnerend.
De toestand van het echtpaar Clarion, dat bij het
spoorwegongeval moest worden uitgezaagd, is niet zoo
gunstig als eerst gedacht werd.
Van den heer C. zijn de beenen zeer gezwollen en
ook zijn armen zijn opgeloopen en mevrouw C. heeft
een versplintering aan den enkel, die het aanleggen van
een gipsverband noodzakelijk maakte.
Hen droeve dood.
In een woonhuis aan de Prinsengracht te Amsterdam
viel Donderdag een petroleumtoestel om. De kleeren van
een 24-jarige dienstbode, die in de nabijheid stond, vatten
vlam en al spoedig stond het meisje te midden vaneen
vlammenzee. Zij werd op haar hulpgeroep uit huis
gehaald en door eenige voorbijgangers in het water
geworpen, om zoodoende de vlammen te dooven In
zorgwekkenden toestand werd de ongelukkige daarop
per raderbaar naar het Binnen-Gasthuis gebracht, waar
ze helaas 's nachts aan de gevolgen overleed.
Hen vreemde mol.
Te Anna-Paulowna is op het land van den heer C.
Tijsen een mol gevangen, wiens onderlijf geheel oranje
gekleurd was, terwijl op den rug wit en oranje in afwis
seling voorkwam.
Noorderlicht f
Het is waarschijnlijk, dat wij dit jaar op onze breedte
noorderlicht te zien zullen krijgen, er bestaat tenminste
meer kans op dan vorige jaren. De reden hiervan ligt
in het feit, dat er in de laatste maanden een maximum
van zonnevlekken te zien is geweest.
Zooals bekend, wordt gemiddeld iedere elf jaren een
maximum bereikt, hetgeen altijd gepaard gaat met
Noorderlicht-verschijnselen, speciaal in September en
October. De jaren 1859 en 1870 met hun heerlijk
Noorderlicht in de Septembermaanden zijn daarvoor
beroemde voorbeelden.
In onze streken treden de verschijnselen bij lange na
niet zoo prachtig op als in de Poolstreken. Ze zijn hier
soms alleen zichtbaar aan de helderheid des hemels,
waarover nu en dan witte of gekleurde lichten glijden.
Het mooiste noorderlicht dat zich sedert lange jaren
voorgedaan heeft, ging den 31sten Maart van het jaar
1894 over Duitschland op. Een bloedroode lichtstraal
schitterde toen geruimen tijd aan het firmament.
Ook op de Amerikaansche zijde van het noordelijk
halfrond is de magnetische storing voelbaar, hetgeen
reeds bij vroegere groote noorderlichten opgemerkt is.
Hen dreigend conflict te Amsterdam.
De metselaars en opperlieden van den aannemer D.
Schut, werkzaam aan diens werk aan de Ned. Fabriek
van "Werktuigen en Spoorwegmaterieel te Amsterdam,
hebben het werk gestaakt. Deze staking kan het voorspel
rijn van een ernstig conflict in de Amsterdamsche
bouwwereld en daarom is het noodig de geschiedenis
der zaak wat nader uiteen te zetten.
Nu vier weken geleden staakten de heiers teJAmsterdam
den arbeid. Zij eischten van de patroons zes man in
de ploeg, in plaats van vijf zooals tot heden gebruikelijk
was. De patroons weigerden beslist daarop in te gaan
en verbonden zich zelfs by contract f 1000 boete te
betalen, bijaldien een hunner toegaf. Tot heden hadden
in gang zijnde bouwwerken van deze staking geen last,
natuurlijk wel, die waarbij nog geheid moest worden.
In de stad staan thans ongeveer 34 heistellingen werkloos.
De heer D. Schut heelt een belangrijk werk aange
nomen voor de bovengenoemde fabriek, belangrijk en
spoedeischend, omdat de bouw dier werkplaatsen moet
ten dienste komen aan den bouw van machinerieën, die
de Ned. Fabriek heeft aangenomen voor het nieuwe
stoomschip der Maatschappij «Nederland." Achter dien
bouw werd dus spoed gezet. De patroon, die het heiwerk
daarvoor had aangenomen, had tot dusverre heiers aan
den arbeid, die zich niet bij de stakers hadden aange
sloten.
ras znllen aannemen, rassen van hnis nit zeer sympatiek 1
Menigeen in Holland zal na het gelezens zeggen: «Ja,
ge hebt ons na een hee1eboe1narigheid
verteld van Europeesche en pseud o-E u r o-
peesche paupers, doch dat Alles hebben
we hier ook, hier in 't beschaafde Holland.
We hebben ook hier genoeg schooiers,
dronkaards, oplichters, kwartjesvinders,
dieven en ander tui g."
Volkomen juist, maar bjj u in Holland is er slechts
sprake van één menschensoort, éóa ras, dat in standen
en klassen verdeeld wordt, doch waarvan alle individu's
geljjk zgn voor de wet.
Hier in Indië vormt echter het Enropeanendom, met
zgn aanhangsel van Indo's en Staatsblad-Europeanen,
eene bevoorrechte kaste, eene kaste, die door de wetten
in 't oogloopend geprotegeerd wordt tegenover Inlanders
en Chineezsn.
Een Javaan, zelfs al is hg gepromoveerd in Holland,
wordt achtergesteld bjj den eersten den besten sloeber,
(volbloed of Indo).
Oordeel maar zelf
Het is der Inlandsche politie (oppassers, assistent-
wedono's, wedono's, demang's enz.) ten strengste verboden
om een Eoropeaan te arresteeren.
Zelfs al wordteen blanda of sinjo op heeterdaad
betrapt op diefstal of moord b.v., dan nóg moet de
Inlandsche politieman met zjjn vingers van hem afbljjven i
De Europeesche beambten, als politie-opzieners, schouten,
enz., mogen bg een ernstig misdrjjf den Eoropeaan slechts
voorloopig aanhonden, doch volstrekt niet arresteeren,
want daarvoor is beslist de machtiging der Justitie noodig.
EnropeeBche moordenaars eu dieven worden, na hun
voorloopig verhoor, op vrije voeten gesteld, in afwachting
dat de zaak voorkomt. Velen maken zich dan ook bg tjjds
nit de voeten.
Enropeanen worden voor openbare dronkenschap nooit,
voor straatschenderij slechts zelden gestraft.
Europeanen komen voor den Raad van Jnstitie
en de straffen zjjn b.v. in geval van moord op 'n Inlander
veel lichter dan omgekeerd, als een Inlander 'n Europeaan
het leven beneemt.
De gevangenisstraf voor den Europeaan wordt veel
humaner toegepast dan in Europa en is voor een pauper
eigenlijk eene aangename verpoozing.
Men bljjft ook in de gevangenis «mjjnheei.", krijgt goed
eten en een behoorlijk servies, b-aeft een ruime kamer
met een goed bed, krggt zelfs 'n Inlander tot bedieude,
mag vrienden eu kennissen ontvangen, heeft een nette
tafel met stoelen, eeu goede bibliotheek enz. euz.
De metselaars en opperlieden werkzaam in dat ge
deelte der put,die reeds afgeheid is, verklaarden Woensdag
niet verder te willen werken, omdat dit heiwerk, door
niet bij de stakers aangeslotenen verricht, besmet moet
heeten.
De heer Schut nu is aangesloten bjj de „Algemeene
Patroonsvereeniging" en krachtens de statuten dier ver-
eeniging moet het bestuur, wanneer bij een lid wordt
gestaakt, bij loting andere leden-patroons aanwijzen,
die het lid, bij wie staking is uitgebroken, met werk
lieden steunt. Weigeren zijn werklieden bij den patroon,
waar gestaakt wordt, te arbeiden, dan worden zij op
staanden voet geschorst. De statuten der Patroonsver
eeniging luiden in dit opzicht zeer strengden bedreigen
den weigerachtigen patroon met belangrijke boete.
Doet dus de heer Schut een beroep op zijn vereni
ging, dan moeten andere patroons hem metselaars en
opperlieden leveren; weigeren deze dan in de besmette
put te werken, dan worden zij geschorst en kan dus
een uitsluiting van metselaars en opperlieden niet uit
blijven. Komt er zoodanige uitsluiting, dan is natuur
lijk gevolg, dat spoedig de timmerlieden ook zullen
moeten uitscheiden, want de Patroonsvereeniging omvat
ook de patroons in het timmerliedenvak. Dit is dus het
ernstig conflict dat in de Amsterdamsche bouwwereld
dreigt. Men hoopt dat het nog maar bij dreigen zal
blijven. Het bestuur der Patroonsvereeniging hoopt dat
het gevaar door besprekingen te houden, eerst met de
werklieden des heeren Schut, daarna met de besturen
der organisaties van metselaars en opperlieden, alsnog
zal kunnen worden afgewend. Een beslissing is niet
voor de volgende week te wachten.
Het heiwerk aan het werk van den heer Schut werd
gisteren nog geregeld voortgezet. (1Ibl.)
Amsterdam 8 Sept. De prjjzen der Aardappelen
varen heden als volgt
Andjjker muizen f 2.20 a 2.40, id. kleine f 1.30 a
1.40, id, blanwe f 2.20 a 2.39, Fransche Bals f 2.40
2.60, Friesche gieltjes f 2.90 a 3.id. bonten j*2 50 a
2.70 id. Borgers fl.60 a 180, Friesche Hamburgers
f 2.80 a 3.20, id. blanwen f 2.20 a 2.50, Hillegammer kralen
f 2.a 4.25 Hillegnm. graafjes f 2.20 a 3.25 Aan
voer 4 ladingen. Zeenwsche bonten f 2.a 2.20.
8 Sept. Groentemarkt te Broek of Langedijk.
Aardappelen graafjes f 0.95 a 1.05, Mnizen f 0,a
0.alles per 17j K.Gwortelen f 150 a .170
per 100 bo», bloemkool le soort f3.a 6.50 per 100,
2e soort f 0.70 a f2,80 roodekool f 2 a 4.75 p. 100.
gele kool f 3.— a 5.wittekool 2,50 a 5,—, renzen-
bloemkool f 6,— a 8.nep 1.80 a 2.uien f 1.90 a
0.p. 50 K.G., bieten f 0.a f 0per 1000 stnks,
koolrapen f 0.a 0.
Purmerend. Op de heden gehonden markt van groenten
door de afslagvereeniging Beeroster, Parmerend en Om-
streken werden den 8 Sept. verhandeld
256000 slaboonen 16 a 32 ets. per 1000 stnks.
selderie 1ets. per
pruimen 3 ets. per pond
bloemkool 7 a 9 ets. per stuk
appelen f 1.60 a 1.85 per mand.
Handel ving.
Schiedam, 8 Sept. Rnwe spiritus f73/4, Moutwjju f vast.
Distillateurs f 9,Beurscommissie f 8 '/4 Jenever f 13,—
Spoeling f 1.Amst. proef f
Hoorn 8 Sept. 626 vette Schapen f 22 a f 30,
per stuk lammeren f 12 a 20. Handel stug.
Leeuwarden, 8 Sept. Ter veemarkt werden aangevoerd,
4433 stuks ,84 stieren f 85 a 260, 161 ossen f 185 a 200
108 vette koeien f 245 a 250, 733 melkkoeien f 130 a 250,
100 pinken f 60 a 80, 119 vette kal vei en f 20 a 40,852
graskalveren f 35 a 65, 72 nacht. di. f 6.a 9.
192 vette schapen f 23.a 26.130 weide dito f 21.
a 22484 lammeren f 18.— a 20.89 vette varkens
a f 80 a 90 of 24 a 26 ct. per Kg., voor Londen
21 a 22 ct., 187 magere varkens f 30 a 40, 758
vette biggen f 20 a 39, 333 speenvarkens f 5 a 7
bokken en geiten f0 a 0. 31 paarden f 50 a 100.
Leeuwarden, 8 Sept. Boter. Aangev. 27.4, 15.8 en
4.16 vaten. Prjjs f 46.50 a 0.—. Fabriekboter aangev*
93.3 en 61.6 vaten f 44.a 49.commissie f 50.—.
Kaas. 27131 Kg. Nagel f 22.a 31.
beveelt zich beleefd aan voor het leveren en repn-
r eeren van alle sooiten uurwerken met garantie.
Waar een Inlander, een dokter djawa b.v., voor een
klein vergrjjp veroordeeld kan worden tot werken aan
den openbaren weg „voor den kost zonder loon", zooals
het heet, een zeer onteerende straf dus voor beschaafde
Inlanders en vreemde Oosterlingen, daar komt de minst
geciviliseerde Europeaan er met een licht kamerarrest af.
Een Inlander wordt verder voor het minste of geringste
gearresteerd en in ketenen gesloten naar de »boei< ge
bracht, ook al rust slechts verdenking op hem.
In die »boei« of gevangenis bljjft hg opgesloten, tot
de uitspraak van het vonnis, dat soms anderhalf jaar
op zich wachten laat. Bljjkt zgn onschuld en volgt
vrijspraak, dan kan hjj gaan zonder meer.
Baleedigl een smerige doch „Europeesche" sinjosloeber
een fatsoenlijk Inlander of slaat hjj hem en laat die
Inlander zich nu eens niet hoonen of ranselen en komt
het tot een kloppartij, dan pakt de politie den Inlander
op en wordt tegen den „Europeaan" procesverbaal opge
maakt!
Gevolg: dat fatsoenlijke Inlanders zich in Godsnaam
maar laten beleadigen of slaan door den eerste den best eu
„Europeeschen" plebejer
In Batavia, Semaraog en Soerabaia zgn de „boeaja's"
(krokodillen) van Europeesche afkomst, in sommige
bunrten de heerschers der straat.
Ze berooven lol mders en Chinaezen, ranselen de politie
af en vallen zelfi den volbloed-Europeaan aan, die bg
ongelak of nit nieuwsgierigheid in ban donkere wjjkeu
verzeild raakt.
Alleen voor een geladen revolver hebben ze respect,
al zjjn de heeren tegenwoordig ook wel van vuurwapenen
voorzien.
Een der mid leien tot afpersing of berooviog beslaat
daarin, dat 's avonds 'a u o u u a als Inlaudsche verkleed,
en door haar souteneur veimomdals dos-è-dos-koet-
sier gereden, probeert een „rjjlre meneer" aan den
haak te slaan. Ze rijden dan nair een hinderlaag, waar
eenige trawanten op bnit wachten en de pechvogel wordt
beroofd van horloge, beurs eu ringen, en is uit vrees
voor de praatjes wel genoodzaakt zgn mond te houden.
Op z'n Pargsch dus!
Heb ik nu geljjk of niet, als ik zeg, dat de wetten en
politievoorschriften zóódanig moeten worden bei zien dat
men zonder onderscheid van landaard, net als in Europa,
zonder aanzien des persoons dus, tegen verstoorders van
de sociale orde optreedt?!
De protectie vau Europeanen en Indo's is nit den tjjd.
Ze wekt verbittering bjj Inlander en vreemden Ooster
ling en moet ophonden, boe eer boe beter, in 't belang
van de openb. re veiligheid I
Magelang. Lt. Clocikener Broübbon, b.d.
