BINNENLAND
Uit de Pers.
Nieuwst ij dingen.
deze volgens de Grondwet als tjjdelyk vertegenwoordiger
van de Koninklijke macbt zon optreden, hjj met dezelfde
liefde als zjju vader voor 't volk koestert, voor de grond
wettelijke rechten, het geluk en den voorspoed des volks
zal zorgdragen en dat hjj ook het leger even lief zal
hebben als zjjn vader dit doet.
De opstand in DuitschOos t-A f r i k a. Een
bericht uit Kaapstad dat nu ook do stam der Wangoni's
zich in Oost-Afrika by den opstand heeft aangesloten,
geeft aan den toestand een ernstig aanzien. Langen burg,
vanwaar het bericht naar Kaapstad is geseind, ligt (aan
den noordelijken oever van het Njassa-meer en is door
de bekende teiograafljjo. van Rhodes over land met Kaap
stad verbonden. Do Wangoni's bewonen het vrnchtbare
landschap Oengori, waarin het station Sougea ligt, aan
den karavauenweg die van Wiedhafen aan hei Njassa-
meer naar Kilma, aan de kust van Duitsch -Oost-Afrika,
voert. Songea ligt ongeveer 100 K.M. oosteljjk van Wied-
hafen en is bezet met een compagnie politietroepen,
onder bevel van een luitenant. Er wonen 19 Europeanen
in het district. Van Kilma aan de kust uit is het in 24
dagen te bereiken. De eerste hulp kan van het Njassa-
meer gebracht worden.
Da Wangoni's zjjn zeer talrijk en beruchte roovers.
Zjj worden op 36,000 man geschat, terwyl het geheele
district Songea ten minste 75.000 inwoners telt. Tot
verhindering van huu rooftochten is in 1897 het station
opgerichtsedert waren jfzjj 'rustig 'gebleven. Men kan
zeggen dat het geheele Zuiden van de kolonie, van den
Indiscbon Oceaan tot aan het Njassa-meer, in opstand is
Een overwinning der sociaal-demo
craten. Bij de verkiezingen voor den Landdag van
het, Thuringsche Vorstendommetje Schwarzbnrg Rudol-
stadt, bsbbeu de sociaal-democraten van do 16 zetels
iteds aanstonds de helft gewonnen. Deze partjj behoeft
dus van de districten, waar zjj in herstemming komt,
er slechts nog een te winnen, om in den Landdag de
volstrekte meerderheid te verkrjjgen.
Een herinnering aan de koppige muil
dieren uit den Zuid-Afrikaanschen oor
log. Op de veemarkt te Salamanca zjjn Zaterdag plot
seiing 3000 muildieren losgebroken en onder de menigte
gerend. Er ontstond eeue paniek en 75 menschen werden
gewond; verscheidene zeer ernstig.
Beleedigde boeven. Te Bamberg hebben zes
boeven een aauval gedaan op het redactie bureau der
vNoueste Nachrich'en" en de woning van den redacteur
Schruitt, om wraak te nemen over een artikel van dien
redacteur betreffende een inbraak door hom gepleegd. Zjj
sloegen vensters en luiken stuk maar de voorgenomen
moordaanslag word verijdeld door de politie en ter hulp
toegeschoten buren, door wie een der boeven, die reeds
binnengedrongen was, gevangen genomen werd.
Honden en baden. Eene badiurichting voor hon
den zal in het laatst van dit jaar te Dresden worden
geopeud. Er zullen daar drie klassen van baden zijn.
Ook wordt er ,een zwembassin ingericht. De inrichting
zal voorzieu zjjn van alle mogolrjke gemakken. Of de
baden er «gemengd" zullen zjjn, dan wel of heeren en
dames afgezonderd worden, is nog niet bekend.
We Portefeuille van Marine
Van onze marine-aangelegenheden heeft waarschijnlijk
niemand, die tot de Katholieke Kerk in nauwe betrek
king staat, zooveel studie gemaakt als de Amsterdamsche
rector F. J. H. Evers. Wij herinneren ons nog zeer
goed met hoe groote verbazing ons de uitgever van
den heer Evers op een goeden dag kwam mededeelen.
dat hij nu iets heel nieuws had in zijn practijkeen
dienaar der R. K. Kerk was hem kopij komen aan
bieden over allerlei technische marine-vraagstukken,
voorzien met teekeningen van pantserschepen en krui
sers, en dat alles zag er zoo doorwrocht uit, dat hij niet
aarzelde tot de uitgave over te gaan. Het boek. dat
aldus ontstond, is heel goed gegaan en druk besproken.
Wij wijzen hier even op om te doen uitkomen, dat
als rector Evers wat over onze Marine te zeggen heeft,
Het a priori de moeite loont daarnaar te luisteren. En
rector Evers had dezer dagen weder wat in het midden
te brengenin De Tijd is hij komen betoogen, hoe
noodeloos en schadeljjk 't is om bij het Departement
van Marine de politiek in te halen.
't Is noodeloos »want een minister van Marine
schreven we reeds in De Tijd van 23 November
1899 heeft met geen politieke kleur te maken en
bij benoemingen in het geheel niet op godsdienst,
politieke gezindheid enz. te letten. In gewone om
standigheden wordt steeds de ranglijst gevolgd.
Om aan het hoofd van het Departement van Marine
te komen behoefit, in tegenstelling met andere de
partementen, enkel en alleen op kunde en geschikt
heid te worden gelet, omdat geen godsdienstige of
staatkundige richting van invloed zijn kan op de te
volgen gedragslijn en werkkring. Zullen de oorlogs
schepen misschien beter zijn, omdat ze onder een
«liberalen" minister zijn ontworpen zullen de pro
jectielen beter doel treffen en de pantserplaten meer
weerstand bieden, omdat ze onder een «anti-revolu-
tionnairen" minister zijn besteld Nu zal men tegen
werpen«Maar Frankrijk dan? Wat heeft de Minis
ter van marine ook op godsdienstig terrein daar niet
ontzettend veel kwaad gedaan". Zeker, dat heeft hij
ook, maar afgezien nog hiervan, dat in ons zeeoffi
ciers-corps een individu als Pelletan vruchteloos zal
worden gezocht, verschillen onze toestanden van de
Fransche zóózeer, dat daarvoor geen vreeze behoeft
te bestaan.
De schrijver somt daarna voorbeelden op om te doen
uitkomen, dat geen ministerie zooveel te ljjden heeft
onder eene verwisseling van hoofden als juist het tech
nische marine-departement.
Wat hebben wij niet gesukkeld Eerst gaf minister
Dyserinck ons „Sumatra" en „Kon. Wilhelm na"
daarna kregen we van minister Jansen de „Korte-
naers"jhr. v d Wijck begiftigde ons met de „Hol
land's"admiraal Röell schonk ons de „Regentes".
Iedere minister heeft zijne inzichten, heeft zijne
plannen, en het moet schadelijk zijn voor een land,
als ieder oogenblik in den aanbouw der schepen
verandering wordt gebracht door af- en aantreden
van nieuwe ministers.
Als eenmaal iemand, die voor zijn taak berekend
is, aan het hoofd staat van Marine dan blij ve hij
toch aan, hoe de richting en kleur zijner collega's
ook zij. En daarom betreuren wij ten zeerste het
heengaan van admiraal Ellis, die in het waarachtig
belang van het personeel zooveel goeds heefc tot
stand gebracht, op het gebied van het materiëel zoo
nuttig werkzaam is geweest, en wien niemand kunde
en geschiktheid ontzeggen zal.
De heer Evers kan dit met des te meer vrijmoedig
heid zeggen, waar hij bij het optreden van het minis-
terie-Kuyper ook voor het aanblijven van den heer
Röell heeft gepleit.
Wat nu den nieuwen Minister van Mar'ne aangaat,
de meeningen van dezen bewindsman ten aanzien van
het materiëel vervullen den schrijver met bezorgdheid,
ter toelichting waarvan hij eenige volzinnen citeert uit
een rede, door den heer Cohen Stuart den 4en Maart
1904 te Den Helder gehouden.
Immers - dus schrijft hij wat te denken van
deze zinsnede
„Op grond van dit alles kan ik in het geheel niet
toegeven dat wij voor de defensie van lndië er beter
aan toe zouden zijn, wanneer indertijd in stede van
de zes kruisers type „Holland" en „Utrecht", pantser
schepen type „Kortenaer", zelfs met geleidelijke ver
betering tot het tegenwoordig type „Koningin Regen
tes" waren aangeschaft geworden.
Feitelijk worden dus die ongelukkige „Holland's"
thans nog in bescherming genomen, schoon even later
gelukkig weer wordt erkend „Toch acht ik het
voor ons van groot belang bij nieuwen aanbouw tot
7000 a 8000 ton waterverplaatsing op te klimmen".
Blijft echter nog de vraag, hoe de minister zich die
schepen denkt
Niet minder dan zeven bladzijden zijn in die lezing
gewijd aan de flottielje-vaartuigen. Daarvan wordt
betoogd, dat hun aantal wel wat mag worden inge
krompen, doch dat minstens een viertal dier vaartuigen
moeten behouden blijven. Hooghartig wordt van „Tupy"
getuigd „Resumeerende, zie ik in het hooggeprezen
type »Tupy" niets anders dan een zeer misdeeld
kleiner zusje van een kruiser of een onhandigen,
kreupelen grooteren broer van een torpedoboot". Fraai
is deze tweeslachtige vergelijking nu juist niet te
noemen. Een geruststelling is het echter, dat wij
vooreerst nog genoeg van die schepen hebben, die
wat hun gang en aanvalswapenen betreft, gerust
kunnen vergeleken worden met een slak, echter zonder
huisje (dat is zonder bescherming).
Studeeren.
Waar de andere organen der groote pers zich uitputten
in politieke beschouwingen, bljjft Het Nieuws van den Dag
getrouw aan zgne gewoonte, zoo nu en dan aan het hoofd
der courant een artikel te plaatsen, dat vooral in het
huisgezin met belangstelling zal wotden gelezen.
Wij zien niet in, waarom 't niet goed zou zjjn ook
zoo nu en dan eens iets van die artikelen in onze Pers
rubriek over te nemen. Zoo bieden wjj heden aan onze
lezers ter overweging de volgende beschouwingen over
«studeeren
Weer zijn de deuren onzer Hoogere Burgerscholen
en Gymnasiën geopend weldra worden ook die onzer
Universiteiten opnieuw ontsloten. Een nieuw leerjaar
is aangevangen.
Even zeker als dit leerjaar eindigen zal, even zeker
zullen er aan het einde leerlingen zijn, die het verspild
hebben, en die dau moeten kiezen tusschen het opge
ven van de studie of hst nog eenmaal doormaken van
dezelfde klasse. Dut is eene onde geschiedenis, die elk
jaar weder nieuw wordt. De mensch maait wat bjj ge
zaaid heeft. Maar ook wie niet zaait maait. Wie een
leerjaar verspilt, oogst ellende en vernedering.
Hoe zou bet toch komen, dat een zoo groot gedeelte
der studeerende jongelingschap zulk een lot te dragen
breft Aan waarschuwingen ontbreekt het niet. Ouders
en docenten wyzen in September reeds op de Juni
maand des volgenden jaars, die ofschoon nog in het
verschiet, met zekerheid eenmaal komen zal. Maar
moesten die waarschuwingen eigenlijk niet overbodig
zijn Is dan de studie zulk een diepe ellende, zulk een
brandende smart,zulk een afgrijselijke bezigheid, zulk
een nederdaling in de hel, dat een mensch met kracht
en geweld, met vermaning en waarschuwing, met bid
den en smeeken er toe moet worden bewogen Integen
deel. Studie is een van de heerlijkste bezigheden, een
van de reinste genietingen. Zoo er iets van het verlo
ren paradjjs is overgebleven, het is de studie. Gjj zjjt
gezeten in uw kamertje, uw eigeu kamertje, gerang
schikt, geregeld, geordend door uzelf, geest van uw
gees*, gedachte van uw gedachte. Het ie stil om u
hean. Uw oog geniet de wanden van uw eigen vertrek,
uw oor geniet de stilte, die voortschrijdt als een zuiver
rechte lijn. Nu tijgt gij ten arbeid.
Gij hebt iets van buiten te leeren. Over een aar zult
gij rjjker zjjn dan thans. Langzaam, voorzichtig, begint
gij tennis te nemen van wat u tot beden nieuw was.
Gjj herhaalt de kennismaking, ten tweeden, ten derden
male. Nn verdeelt gjj de stof. Gjj neemt daarna het
eerste deel, leest het over, brengt het op schrift, geeft
het eindeljjk zonder hulp van uw boek weder. Zoo
arbsidt gij een uur lang en verlaat uw vertrek met
het gevoel van ion overwinnaar.
Dat was nu alleen maar van buiten leeren. Maar
de studie omvat meer. De studie omvat ook het be
grepen van samengestelde toestanden, he' ontleden van
moeilijk geconstrueerde volzinnen, het oplossen van inge
wikkelde vraagstukken. En elk uur, daaraan besteed,
is een uur van niet uit te spreken genot. Een studeer
kamer is een h iligdom. Wie gedurende eenige jaren
zjjns levens zich onbekommerd geven mocht aan den
gewjjden arbeid, die studie beet, hjj althans behoeft
nooit te vragen, waarom hjj eigenljjk geboren werd.
En naar zoo iets heerljjks mosten de jongelieden,
sommigen althans, gedreven worden alsof zjj in hun
studeervertrek tichelsteenen hebben te bakken voor een
gloeienden oven. Waaraan kan dat liggen
Vooreeist hieraan, dat er menschen worden geboren
die voor de studie niet geschikt zjjn en nochtans door
hunne ouders voor de studie worden bestemd. Er zjjn
nu eenmaal menschen, die nooit zullen leeren zonder
tont een optelsom te maken. Deznlkon zjjn er als mensch
natuurljjk niets minder om, zelfs leert deetvaring.dat
er ontwikkelde, beschaafde, welgevormde meisjes zjjn,
die liever van zulk een onrekenkundig tjjdgenoot dan
van een professor in de wiskunde de levensgezellin willen
worden; maar de uders van den zoodanige moesten hem
niet willen doen opleiden voor een vak, waar bjj optellen
te !>as komt.
Ten tweede; de studie wordt gehaat, omdat er niet
geleerd wordt te leeren. Den knaap van dertien jaren
wotdt gezegd, dat bjj morgen die en die bladzjjden
heeft te kennen, maar hoe hij het moet aanleggen óm
ze te kennen, dat wordt hem er niet bij gezegd. De
zwaarste worsteling is de worsteling om eene methode. Is
die eenmaal gevonden, dan is alles gevonden. Het oogen
blik waarin dat plaats vindt, is het oogenbiik, waarin
een wetenschappelijk mensch geboren wordt.
Ten derde Onze jongelingschap legt zich niet toe op
geregeld studeer-.n. Wie gedurende tien jaren twee
uren daags studeert, weet van zjjn vak al wat weteiijk
is. Maar geregeld dat is: hjj mag geen dag overslaan.
De St.-Ct. bevat een Kon. Besluit inhoudende de vol
gende artikelen
Art. 1. De tegenwoordige zitting van de Stateu-Gene-
raal zal worden gesloten op Zaterdag 16 September 1905
des namiddags te drie uren.
Art. 2. De Minister van Binnenlandsche Zaken wordt
gemachtigd zich op het in art. 1 gemelde tijdstip te bi-
geven naar de vergadering der Staten-Generaal, ten einde
in eene vereenigde vergadering der beide Kamers de
zitting in naam van H. M. de Koningin te sluiten.
Tevens bevat de St.-Ct. het programma voor de opening
van de zitting der Staten-Generaal, te 's-Gravenhage, op
Dinsdag den 19en September 1905.
Volgens de Köln Zeit. heeft de politie te Keulen
gisteren den leider der Nederlandache revolutionaire so
cialisten, Uomela Nitruwenbuis, gevangen genomen, toen
hjj op het punt stond den trein van 3 uur 23 te nemeD,
dia van Ehrenbreitstein naar het Zuiden vertrekt. Domela
Nieuwenbuis boweerde naar Marburg te willen reizen.
Waarscbjjuljjk behoort deze arrestatie tot de buiten
gewone veiligheidsmaatregelen ten behoeve van den Keizer
en de Keizei in, die thans de manoeuvres te Coblenz
bjj wonen.
Het bericht van De Tijddat iu de Troonrede een
ontwerp tot herziening van de tariefwet zou worden
aangekondigd, wordt door den Haagschen hoefjjzer-cor-
respoudent van het Handelsblad met de meeste stelligheid
tegengesproken.
Aan het Oordeel van de nationale batooging voor
algemeen kiesrecht, die 17 dezer gehouden wordt te
Utrecht, zal het uitvoerend comifé een motie onder
werpen. Indien ze aangenomen wordt, zal bjj den voor
zitter van den ministerraad audiëntie aangevraagd worden,
ten einde deze motie aan te bieden aan don ministerraad
en ze tevens toe te lichten.
Te Hoorn is een feesteljjke bijeenkomst gehouden ter
gelegenheid van het 125-jarig bestaan der synagoge. Er
werd een telegram gezonden aan H. M. de Koningin,
waarin dank en hulde werd gebracht voor de vrijzinnige
toepassing der staatswetten, waarover de Israëlieten in
Nederland zich mogen verheugen, in 't bjjzonder verge
leken met andere landen. Van H, M. werd een telegram
van dank ontvangen.
Alkmaar Bulten.
In de laatste vergadering van Alkmaar-Buiten, af-
deeling van het N. O. G., is beshten, in de gemeenten,
ressorteerende onder haar gebied, den leden te verzoeken
adressen aan hnn respectieve gemeenteraden op te zenden,
waarin verzocht wordt hun salarissen geheel of gedeel
telijk te verhoogen met het bedrag dat in 1906 zal moe
ten betaald worden aan 't nieuwe pensioenfonds voor
weduwen en weezen van onderwijzers. Als men weet,
dat dit bedrag 7 van het salaris bedraagt en over
't algemeen de salarissen ten plattenlande niet zoo heel
rooskleurig zjju, is het niet te verwonderendat de on
derwijzers aankloppen voor tegemoetkoming voor deze
geheel nieuwe, niet op hun begrooting staande, uitgave,
waartoe zij zedeljjk direot en wettelijk indirect gedwon
gen worden. In de November-vergadering zal Alkmaar-
Buiten de resultaten dezer adresbeweging verder onder
de oogen zien.
Uit ,,4e Bguonden."
Het is met het grootste genoegen, dat wjj melding
maken van een verbetering in zake den tramoverweg.
Sedert gistermorgen rijdt de trein heel langzaam over
dien overweg, terwijl de conducteur stapvoets vóór de
tram vooruitloopt. Nu moge onverbeterlijke mopperaars
beweren, dat dit nog maar halfwerk is, vrij algemeen
is men voorloopig met deze voorziening tevreden. Als
nu na niet te lang tjjdsbestek de gewenschte boomen
afsluiting zelve komt, kan men ook voldaan zijn.
Dat er voorziening kwam, was hoog tjjd, want ver
leden week zat er al bijna een rijtuig onder.
Laat ons hopen, dat nu ook spoedig de andere ver
beteringen komen alsdeuren aan de abri (nu is ze
open en dat is bjj winter met hevigen wind en sneeuw
jacht niet uittehouden), licht bjj de abri en den over
weg, doortrekking van de abristraat tot de hoofdstraat
en afsluiting van de lijn met b.v. een paalhek langs
het bewoonde gedeelte van den straatweg naar Egmond
aan Zee.
Deze dingen worden èn maatschappij èn gemeente in
ernstige overweging aanbevolen voor een paar honderd
gulden mag men toch geen menschenlevens in gevaar
laten.J
Inmiddels mag hier openljjk dank gebracht worden
aan de mannen die reeds tot dit resultaat hebben bij
gedragen. Dat zij hun werk vervolmaken
Bij de schietwedstrijden te Loosduinen heeft zich de
luitenant-commandant van de Egmondsche Scherpschut-
tersvereeniging, de heer Snoeks, weer schitterend onder
scheiden. Hij behaalde er n.l. een lauwerkrans en twee
geldprijzen. De leiding onzer schietvereeniging is bjj
hem dus wel in bevoegde handen.
Ook Egmond a. d. Hoef begint zich aan te passen
aan den komenden nieuwen toestand. De heer G.
Brouwers van Egmond-Binnen gaat n.l. tegenover het
hotel „De Drie Egmonden" bouwen een bakkerjj met
melksalon.
Het nieuwe «Kurhaus'' te Egmond aan Zee begint
reeds aardig op te schieten. Het zal werkelijk een sieraad
worden van onze badplaats. Eén ding is jammer, n.l.
dat men er van het strand uit geen vollen aanblik op
heett, doch de veiligheid stelde hier haar onverbiddelijke
eischen.
Oneenlgheld te Heer Hugovraard.
Uit Heer-Hugowaard schrijft men aan Het N. v. d. D.
Vóór eenige dagen maakten wij melding van strijd
in de marktvereeniging «Ons Belang". Thans gaat het
minder rustig in de vereeniging «Nieuw Leven."
Tot dusver ging liet steeds merkwaardig kalm toe
op de veiling dezer vereeniging. De goede verstand
houding tusschen handelaars en vereeniging liet zelden
iets te wenschen. Een enkel besluit kan echter heel
wat uitwerken. Dit bleek ook voor «Nieuw Leven."
Tot het verkrijgen van een gezonden toestand achtte
de Vereeniging het nuttig de grootte der aangevoerde
"en op te geven na den afslag van elke partij,
bepaling werd aangenomen met eene zeer groote
meerderheid van stemmen, als zijnde in het belang
van de markt. Aanvankelijk vond dit eenig verzet bij
de handelaars, doch dit verzet was spoedig gebroken
en men waande reeds het opgeven van het aantal na
veiling voor goed ingevoerd.
Later bleek echter, dat de tegenstanders, leden der
Vereeniging, steun zochten bij de handelaars om hun
zin door te drijven. Dit liep zóó hoog, dat de hande
laars dreigden niet meer te zullen koopen, indien de
gewraakte bepaling niet werd ingetrokken. Het bestuur
meende echter de bepaling te moeten handhaven en
de handelaars berustten er voorloopig in.
Thans is echter bij het bestuur een verzoek inge
komen, onderteekend door een aantal leden, voor het
uitschrijven van eene buitengewone algemeene verga
dering, waarin de zaak opnieuw aan de orde zal moeten
gesteld worden.
Nog een tweede zaak vraagt eene uitspraak der leden.
Aan schippers, die op de veiling van «Nieuw Leven"
zaken deden, werd voorheen toegestaan de kooppennin
gen te voldoen, wanneer zij van de reis terugkwamen.
Men noemt dit hier zeer eigenaardig«een reis crediet
hebben."
In 1904 echter werd aan alle handelaars j- pCt.
korting verleend op den koopprijs van producten op
de veiling van «Nieuw Leven" gekocht. Tevens werd
toen het salaris van den betaalmeester gesteld op de
helft van de marktgelden, terwijl hem voorts alle risico
op de schouders werd gelegd.
Met het toestaan van de korting achtte men nu
echter ook een toestand in het leven geroepen, waarbij
alle credietverleenen kon worden ingetrokken. Immers,
in de korting vond nu de handelaar ruimschoots ver
goeding voor het opnemen van bedrijfskapitaal!
Toch toonen de schippers zich met dezen nieuwen
toestand niet tevreden en wenschen zij «de reiscre-
dieten" weer ingevoerd te zien.
Üok in deze zaak zal de buitengewone vergadering
uitspraak hebben te doen.
Handelaars en schippers zijn uitgenoodigd om ter
vergadering te verschijnen, ten einde zelf hunne be
langen te bepleiten.
Men Schoolarts te Houda.
In een door B. en W. van Gonda aan den raad dier
gemeente gezonden stuk wordt melding gemaakt van den
brief der gezondheidscommissie, waarin gewezen wordt
op het hier te lande door de gemeenten Zaandam, Am-
hem, Assen, enz., gegeven voorbeeld tot het aanstellen
vaD een of meer schoolartsen.
Dit advies te dezer zake heelt bjj B. en W. van Gouda
de bestaande meening slechts versterkt en zij adviseereu
daarom tot aanstelling van een schoolarts en wel op een
jaarwedde van f 600.
In een bjjgevoegde verordening worden de werkzaam
heden van den schoolarts bepaald. Hieruit blijkt dat znn
werkswamheid zich niet alleen tot de lagere scholen zal
bepalen, maar ook do bewaarscholen zal omvatten.
Tuberculose.
Op de agenda van de algemeene vergadering van het
Nedeilandsch Centraal Comité tot bestijjding der tuber
culose, te houden Donderdag 14 September a.s. te
's Gravenhage, komen o.a. voor
Maatregelen ter uitvoering van de besluiten der Con
ferentie te Kopenhagen, betreffende: 1. het spuwverbod;
2. de verplichte aangifte van ziektegevallen3. het on
derwijs in het tuberculose-vraagstuk.
Voorstellen van het Bestuur daaromtrent, totplaatsen
van waarschuwingen tegen het spuwen in de openbare
middelen van vervoeraandringen bij de Regeering op
invoering van verplichte aangifte van gevallen van open
tuberculose vervaardiging van plakkaten, waarop kort
en duideljjk staat aangegeven wat tegen verspreiding der
ziekte kan worden gedaan, en verspreiding daarvan op
groote schaal, tot ophanging in scholen, fabrieken, wacht
kamers, enz.en aanschaffing van materiaal tot vertoo-
ning van lichtbeelden, ten gebruike bjj voordrachten over
bestryding der tuberculose.
In verband met het eerste punt dezer agenda schrjjft
de heer H. Roëll in No. 2 van het tjjdschrift van het
N. C. C. over »De besluiten der Conferentie te Kopen
hagen."
Hoewel van oudsher reeds het volk en enkele genees-
heeren aan de besmettelijkheid der tuberculose geloofden,
was het toch eerst Prof. Koch, die erin slaagde hiervoor
het wetenschappelijk bewjjs te leveren. Hg ontdekte de
tuberkel-bacil in de fluimen (sputa) en organen van
tnberculose-ljjders, en vond, dat deze bacillen, bjj voor
deze ziekte ontvankeljjken tuberculose deden ontstaan.
Verbiedt men dus het spuwen in localiteiten, dan doet
men reeds een zeer belangrijke poging tot bestrjjdiug.
Reeds in 1903 nam het Congres te Farjjs een motie in
die richting aan, doch weder bleek, dat een beleefd verzoek
hier weinig hielp, slechts een verbod van hooger hand,
een strafbaar stellen kon hier baten.
Dit is dan ook in vele staten en steden van Europa
en Amerika gebeurd. Doch hier verviel men soms in het
andere uiterstedoor strenge straffen (te New-York b.v.)
werd ook het spuwen in de open lucht verboden, hoewel
toch de bacillen hier betrekkeljjk snel afsterven. Dit nood
zaakte de meeste lijders bjj gebrek aan zakdoek of spu-
tumfleschje hunne sputa in te slikken, waardoor zjj gevaar
loopen ook nog darm tuberculose te krjjgen.
Eerst dan zullen dergeljjke voorschriften nut afwerpen,
wanneer het publiek 't nut van die maatregelen inziet,
dus hygiënisch is opgevoed, of wanneer deze voorschriften
door een geschikt, daarvoor opgeleid en voldoend per
soneel worden gecontroleerd, dat overtreders voor den
strafrechter kan brengen. Vooral behoort het verbod uit
te gaan van eigenaars of hoofden van fabrieken, werk-
laatsen, handelsinrichtingen, kantoren, bureaux waar het
personeel voortdurend en vaak onder ongunstige hygiëni
sche omstandigheden werkzaam is.
Geheel in die richting is dan ook de in Kopenhagan
aangenomen motie, die eerstdaags te 's-Gravenhage be
sproken zal worden, evenals de besluiten betreffende ver
plichte aangifte bjj een daarvoor aantestellen autoriteit,
die in overleg met den huisdokter bjj sterfgeval kamer-,
ljjf- en beddegoed desinfecteert, bij verhuizing van aan
open-tnberculose Ijjdenden, de vorige woning ontsmet.
Dit zijn pogingen, die gedaan worden om de zoo ge
vreesde en zeer verspreide ziekte te baatrjjden, doch alleen
dan kan er van eenig merkbaar succes sprake zjjn, als
het volk zélf gaat inzien hoe de ziekte is te voorkomen.
Een machtige invloed bezit dus de onderwjjzer en het
Cantraal-Bureau deed ook reeds in deze richting voor
stellen, die mede te 's-Gravenhage besproken zullen wor
den. In Kopenhagen was sprake van aparte cursussen op
scholen en universiteiten, doch of het gewenscht zou zjju
het aantal vakken op onze scholen weder met een, hoe
bolangrjjk dan ook, te vermeerderen, dat staat nog te bezien.
Ia elk geval, waar van de 100 menschen, die in zie
kenhuizen sterven, er volgens oudere en nieuwere stati
stieken 70, resp. 93 aan tuberculose lijden, daar kunnen
wij elke poging tot bestrjjding dezer ziekte slechts toejuichen.
Het tydschrift van September bevat, behalve nog de
op 23 Dec. 1904 gehouden toespraak van Prof. P. K. Pel,
een kort verslag van het verhandelde in do algemeene
vergadering van het Ned. Centraal Comité van 30 Juni
1905 en de statuten van dit Comité.
Veehandel net België.
Men schrjjft aan ds N. B. Ct.
In de vorige week heerschte er op de Belgische vee
markten eene lusteloosheid, die niet gunstig werkte op
do prijzen. Do aanvoer was groot, doch de verkoop ging
traag en moeiljjk. De prjjzen van alle snorten van vee
daalden 2 4 centiemen per kilo levend. Daardoor was
de vraag naar Nederlandsch slachtvee wat geringertoob
werden in de week van 27 Augustus tot on met 3 Sep
tember uit ons land naar België gezonden 852 runderen
bestemd voor de slachtbank, tegen 936 in de week daar
aan voorafgaande en wel 321 ossen, 122 stieren, 200
vaaizen, 50 koeien en 159 kalvereD. Brussel vroeg alleen
ossen en kalveren, Antwerpen vroeg de meeste ossen,
Luik de meeste stieren en vaarzen. De kalveren waren
voor Antwerpen en Luik bestemd. Te Brugge werden
slechts 13 Nederlandsche runderen geslacht. Donderdag
7 September waren op de markt te Anderlecht aange
voerd 1936 runderen, zijnde 82 meer dan de voiige
week en wel 657 ossen, 239 stieren en 1040 koeien. Er
heerschte weinig levendigheid, waardoor meer dan 250
randeren, voornameljjk kooien, onverkocht bleven.
De ossen werden genoteerd van fr. 0.70 tot fr. 0.95,
De beste bereikten moeiljjk fr. 0.98. Vaarzen le kwali
teit fr. 0.80 tot fr. 0.90; 2e kwaliteit fr. 0.70 tot fr.
0.80. Stieren weinig gevraagd, dalen tot 4 centiemen
per kilo en gelden fr. 0.66 tot fr. 0.87. Door den grooteu
aanvoer van koeien gingen de prjjzen tot 5 centiemen
achteruit.
Een groot aantal bleef onverkocht. De beste gingen
tet fr. 0.79de meeste bereikten slechts fr. 0.70de
mindere soorten daalden tot fr. 0.50. De goedestalbeesten
golden Vrjjdag te Gent gemiddeld van fr. 1.40 tot fr. 1.55.
Op de kalvermarkt te Brussel waren aangevoerd 240
kalveren, te Anderlecht 795, te Antwerpen 308 en te
Gent 112 kalveren. De prjjzen bleven vast. Men noteert
fr. 0.95 tot fr. 1.15. In vette varkens was ook levendige
handel. Te Anderlecht waren 2336 varkens te koop aan
geboden, te Gent slechts 207. De prjjzen gingen weer
een paar centiemen omhoog. Ze noteeren fr. 1.05 tot
fr. 1.10, een zeldzaam hooge prjjs. Naar Nederlandsche
schapen, doch vooral naar lammeren was veel vraag,
vooral voor Brussel. Te Anderlecht waren aangevoerd
1133 schapen. De schapen noteeren van fr. 0.75 tot fr.
0.80, de lammeren van fr. 0.92 tot fr. 1.05.
Op de coöperatieve botermjjn Vereenigde Melkerjjeu en
Kooplieden te Luik waren aangevoerd 11.776 kilogr.
roomboter en 820 kilo gewone; prjjzen dalend.