No. m.
Honderd en zevende jaargang.
905.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Indische Penkrassen
Prijs der gewone advertentiën
M A A W D A G-
9 OCTOBER.
BÏÏITENLAN D.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80 franco door het geheele Rijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HERMs. COSTER ZOONYoordam C 9.
Algemeen Overzicht.
Gemengde Mededeelingen.
Uit de Pers.
ALKMAARSGHE COURANT.
(Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.)
C XXV.
Ik had hèusch niet gedacht, toen de vorige Penkras
geschreven werd, dat ik veertien dagen later weer op
Buitenzorg zou zijn. Ik meende tóen nog een
poosje op Magelang te blijven en dün weer voor-
loopig naar Djogja terug te gaan, naar Dj ogj a,
waar de zoo gastvrije Regent van Politie mij
wachtte. Daar kreeg ik plotseling echter bericht dat
Zijne Excellentie de Gouverneur Generaal mij
in particulier gehoor wenschte te ontvangen en ik
haastte mij dus naar de verrukkelijk mooie residentie
van den Landvoogd.
Natuurlijk werd eerst J ogj akarta aangedaan, om
afscheid te nemen van mijne vele vrienden en beken
den en mij te verontschuldigen tevens bij Raden
Toemenggoeng Sosro Negoro. Dezen sympa
thieken Javaanschen edelman speet het zeer, dat ik zoo
kort maar bij hem had kunnen blijven, doch hij begreep
natuurlijk uitstekend, dat het nu niet anders kon. Ik
beloofde later nog een tijdje bij hem te komen logeeren,
want Jogjakarta is mij een zeer belangwekkende
plaats en langzaam maar zeker had ik er den weg ge
vonden naar de harten van den anders nog al gereti-
reerden adel. Ik schreef vroeger reeds, dat het op S o 1 o
veel gemakkelijker gegaan was!
En heden ben ik dan op audiëntie geweest bij Harer
Majesteits Vertegenwoordiger in deze Gewesten en wil
ik O even mijne indrukken van den dag mededeelen.
Klokslag tien uur was ik in groot tenue op het paleis,
om mij bn den Adjudant, Kolonel Jhr. De Lannoy, te
melden. Deze Kolonel, een charmant mensch, de aan
gewezen .tweede Bevelhebber van de Boni-expeditie,
diende mij bij Zijne Excellentie aan en dadelijk daarop
werd ik binnengelaten. Daar stond ik nu tegenover den
man, die met ijzersterke vuist de teugels van het In
disch bewind heeft gegrepen en binnen weinige maan
den tal van vijanden, doch ook evenveel vereerders
verwierf. Hij zat daar eenvoudig, zonder eenige praal,
in z n witte generaals-uniform, achter z'n schrijftafel
en beantwoordde mijne diepe buiging met een kort,
militair bevelend »G a zi tte n." Van af dat oogen-
bbk was de suggestie van den machtigen heerscher op
mij, nederigen onderdaan, evenzeer geheel gebroken en
voelde ik mij op m'n gemak, als een luitenant tegen
over zn Chef. n
Lang, heel lang heeft het bezoek geduurd, want eerst
tegen één uur verliet ik het Kabinet van Zijne Excel
lentie en in die drie uren van vrij en ongedwongen
onderhoud met deze hooggeplaatste autoriteit van Indië
heb ik hem meer leeren eerbiedigen, dan ik het ooit
vóór dien gedaan had. Het was nu eens niet de hoos-
hartige stijfheid van een bewindhebber, die bestudeerd
deftig tracht te imponeeren, het was juist de joviale
toon van spreken, de militair kameraadschappelijke toon
gepaard aan buitengewone kennis van zaken en feiten'
die hier eerbied en vertrouwen afdwongen
De Gouverneur-Generaal heeft een groot
ueel van zijn leven te velde op Atjeh doorgebracht,
had dus maar weinig gelegenheid, om door persoon-
hjke aanschouwing eenig begrip te krijgen van de
toestanden hier op Java en groot was mijne verbazing
dan ook, dat, in betrekkelijk korten tijd, deze man vaS
de daad zich er had ingewerkt, wat toch bleek uit de
verschillende zéér juiste vragen en opmerkingen, ge-
uren Z°° lnteressante gesprek van die drie lange
Al heel gauw vergat ik geheel, dat daar een Gou-
v e r n eur-Generaal zat, ik ^Excellentie" moest
zeggen en niet m de rede vallen mocht.
Het was mij alsof ik met een goede kennis over
verschillende Indische vraagstukken een gezelligen boom
zat op te zetten.
#nZ900rHT ep dan ontvi,el 7 zelfs een zeer ongepast:
lema.r Gf n e r aa da* ben ik niet hee-
ifri tin u eens!" en dan liet de Landvoogd
mij alm contra-argumenten debiteeren, zonder ook
Tétiquette8 °S te W°rden' 0ver die ^breuk op
la^Vpraaen over oeconomische toestanden op
Java over den geest der bevolking, over den Islam
over de vooruitstrevende denkbeelden der Jong-Indiërs'
over de belangen van den adel, over de toestanden en
verhoudingen in Solo en Dj ogja, over de inowliik
heid om het volk voor een deel weerbaar te maken
tegen den B. V., over het tijdschrift, »Bintang Hindia
orgaan der meer ontwikkelden, kortom over tal van
zaken, die ik reeds vroeger met U in mijne Penkras
sen behandeld heb. 1 en slotte gaf Generaal van Heutsz
mij toestemming, om, wanneer ik iets urgents had mede
te doen*1' regelrecht aan Zijne Excellentie
goed1 duidelhkV^?Staande 7 evenals mÜ> thans
fora een mangeY)rden> dat er hier op Buiten-
worden bestuurd, dh/niet alleenPwd^f106 ""7
rapporten en bescheiden rWh °P 0^ci®ele
om voorlichting aanklopt.' J den Partlcuber
nog 6 aiï™n 'dit/ Tt* ik^ooi^dat^G^11 Z6ggen' dan
Generaal Van Heutsz Stens een 7 7 7 U r"
aan het bewind blijft, om dan, zeker naar den wensch
van velen, te worden opgevolgd door rtarf wensctl
.Koning Otto," den 'li,,
kundigen Directeur van Binne!lf j
Bestuur,^, van Rees, die straks, als Algemeene
Secretaris, samen met den Landvoogd gaat7erken
aan de opheffing van ons heerlijk Indië. werken
Als direct gevolg van mjjne besprekingen met Zijne
Lxcellenüe en wel voornamelijk, waar die betroffen het
tijdschrift de »B i n t a n g Hindi a", ben ik verplicht
vöorloopig twee a drie maanden te Batavia en
Buitenzorg te blijven, terwijl ik daarna, gedurende
zes maanden, een reis a la van Kol door geheel Indië
hoop te maken, om overal met de Hoofden van Gewes
telijk Bestuur te confereeren.
De eerste weken zullen mijne Penkrassen wel
licht meer ongeregeld moeten verschijnen en kan ik U
misschien alleen nog eenige bizonderheden van Bata
via en Buitenzorg mededeelen. Zoo ben ik b v.
van plan met u een bezoek te brengen aan het V i n-
centiusge sticht te Buitenzorg, aan dé
opiumfabriek te Batavia, het b e r i-b e r i g e
sticht alhier, het dwangarbeiderskwart Te r
te G 1 o d o k, de particuliere lander ij en in
den omtrek enz opdat de lezer ook van die belangrijke
instellingen nog een duidelijk begrip krijgen kan.
Ga ik dan straks met de snelheid van ons Tweede-
Kamerlid op tournée, dan zullen mijne Penkrassen
uit den aard der zaak zeer vluchtige reisbrieven zijn,
waarin alleen het meest gewichtige zal worden behan
deld. terwijl ik daarna waarschijnlijk zes maandjes
sverlof' naar Europa neem, om eens 'n oogenblikje uit
te blazen. Na terugkomst in Indië hoop ik dan, lang
zaam reizende, deze Penkrassen op den ouden voet te
mogen voortzetten.
Er zijn toch nü reeds eenige couranten afgevallen en
wel omdat men meende, dat de lezers genoeg van I n-
s u 1 i n d e hadden gehoord en meer belang zouden
stellen in de toestanden van Rusland.
Als dit werkelijk zoo is, dan betreur ik het ten zeerste,
want dan schijnen die lezers het nog maar steeds niet
te snappen, dat hier in Azië aan den Equator, het voor
naamste deel van het Koninkrijk ligt en dat het voor ons
land en volk van veel meer gewicht is, hoe de inlander
leeft en denkt dan b.v. de Russische boer. Niet genoeg
kan het worden herhaald, dat ons Holland staat of valt
met het bezit van schoon Insulinde
Zij, die maar eenig begrip hebben van Japan's be
doelingen, ook met dit eilandenrijk, zullen het beamen,
dat de Koloniale politiek voor onze toekomst heel wat
meer beteekent dan b.v. het partijgehaspel en de strijd
tusschen Christenen en Paganisten in P a t r i a.
NV ij moeten zorg dragen, dat de bevolking hier zich
gelukkig voelen gaat onder onze vlag, wjj moeten met
kracht ageeren tegen allen, die te conservatief zijn in
hunne denkbeelden omtrent Indië en wij moeten tevens
het vreemde kapitaal op groote schaal toelaten, om onder
Neerlands Opperbestuur hier mede te werken aan de
sociale evolutie der Indiërs. Als Amerikanen, Duitschers,
Engelschen, Franschen hier belangen hebben, als het
volk verder werk en eten in overvloed heeft, dan zal
Japan zich nog wel tweemaal bedenken, alvorens zijn
oorlogsvloot en transporters naar J a v a 's kusten te
zenden.
Buitenzorg. Lt. Clockener Brousson b.d.
Er is een aandoenljjk Franscb verhaaltje van twea
oude echtelieden, die feitelyk bjj elkaar behooren zonder
dat zjj het echter zelf eenigermate beseffen. De man
mokt en laat zich door kleine tegenspoeden een prooi
wordeu van bittere ontevredenheid de vrouw mokt en
laat zich geheel beheerscheu door gemelijkheid over
dingen, die haar een beetje tegenloopen. Ten slotte komt
het hooge woord er nitze zullen gedurende het overige
van bnn leven elk hun eigen weg gaan, ze zullen schei
den. Ze zijn beiden in verrukking over het prachtige
idee en maken elkaar deelgenoot van de wederzjjdsche
vreugde over die vondst. Maar als ze zullen gaan ver-
deelen den boedel, alle dingen waaraan voor beide droeve
of bigde herinneringen zijn verbonden, dan komen eerst
de moeilijkheden
Scheiding is een vlug uitgesproken woord, maar wat
zoo vele jaren is saamgegaan gaat maar niet zoo gemak
kelijk uiteen als twee vreemdelingen.
Eenigermate dost aan het Eransohe verhaaltje denken
de scheiding tusschen Noorwegen en
Zweden, die nu staat voltrokken te worden.
Donderdag hebben beide Kamers van den Zweedschen
Rijksdag beraadslaagd over 't voorstel der Regeering om
't Karlstadter overeenkomst-ontwerp te verwjjzeu naar
eene bijzondere commissie, door beide Kamers gezrmen-
ljjk te verkiezen. In de Eerste Kamer maakten verschei
dene leden bezwaar tegen de aan Noorwegen gedane
concessiën, vooral tegen hetjtweede gedeelte van 't beding,
rakende arbitrage, volgens hetwelk eventueele geschillen
over hetgeen geacht moet worden 's lands ongeschonden
heid, onafhankelijkheid en levensbelangen te raken, en
mitsdien voor arbitrage onvatbaar te zjjn, aan scheids
rechterlijke beslissing moeten worden onderworpen. Deze
bezwaren werden vanwege de Regeering en de gedele
geerden die 't ontwerp mede opmaakten, beantwoord
door den heer Hammarskiëld, die eene geleerde en gron
dige uiteenzetting gaf van arbitrage-tractaten, de strek
king van het beding en de bijzoadere®omstandigheden
waarom dit was opgenomen.
In de Tweede Kamer teekende slechts een der afge
vaardigden verzet aan, die vond, dat onder de te slechten
Nooncha vestingwerken ook de nieuwe werken in ver
band met Kongsvinger hadden moeten opgenomen wei den.
De Regeering echter merkle op, dat deze, 45 K.M. van
de grens gelegen, geacht moesten worden tot de innerlijke
verdediging van Noorwegen te behooren. Ten slotte is
het ontwerp naar de bovenbedoelde bijzondere commissie
verwezen.
In Noorwegen is de oppositie veel sterker. In het
Storthing is daar Zaterdagavond lang en breed over het
Karlstadter ontwerp beraadslaagd, bjj welke gelegenheid
een der afgevaardigden ronduit verklaarde, dat men maar
liever de Unie zou behouden dan deze voorwaarden
aannemen.
Heden zullen de beraadslagingen worden voortgezet.
De minderheid der bijzondere commissie, waarnaar de
overeenkomst verwezen is, zou er eene volksstemming
over wenschen, enkele harer leden zouden haar ook al
aan scheidsrechterlijke uitspraak willen onderwerpen. Maar
er schjjnt niet de minste kans te zjjn, dat deze denk
beelden ingang zullen vinden. Integendeel verwacht men
dat het Storthing ten slotte de overeenkomst met groote
meerderheid zal goedkeuren.
Inmiddels wordt de quaestie»Republiek of monarchie''
door de Noren ijverig besproken en de radicalen en socia
listen roeren zich reeds ten gunste van eene republiek.
De gematigden en conservatieven daarentegen oordeelen
dat deze aangelegenheid eerst aan de orde mag komen,
wanneer de ontbinding der Unie in alie vormen haar be
slag zal hebben. In elk govai, betoogen zij, is er in de
Noorsche Constitutie niets veranderd, dan voor zoover
znlks uit de ontbinding der Unie noodzakelijk voortvloeit.
Do vrede in Oost-Azië is gekomen, maar daarmee niet
de rnst in Rusland. Het schjjnt veeleer dat het verzet
weer met meer kracht het hoold opsteekt..
De toestand in Petersburg, Moskon, Kie
en andere plaatsen dus vinden wij vermeld
is buitengewoon ernstig. In rustige koopmanskringan
wordt nu zelfs ook al overwogen, of hat mogelijk is een
beweging nit ie lokken ton einde het betalen van belasting
te weigeren, zoolang de regeering weigert ernstige her
vormingen in te voeren.
VaD alle kanten komen weer berichten over werksta
kingen. In Moskou hebben de zetlers het werk neergelegd,
zoodat een aantal bladen niet kunnen verschijnen. De
drukkerij van de »Moskowskija Wiedomosti" werd ge
deeltelijk vernield. Op enkele drukkerijen wordt gewerkt
onder militaire bescherming. Doch de staking breidt zich
uit, en schijnt ook tot de andere bodrjjvon te znllen over
slaan. De werklieden der stedeljjko waterleiding hebben
reeds den arbeid neergelegd. De werken worden door de
troepen bewaakt.
Heden wordt de algemeene stakiDg te Wiborg verwacht,
Uit Moskou wordt ook melding gemaakt van het sluiten
der Universiteit; officieel wordt daarvoor de volgende
reden opgegeven: De studenten zouden een bjjeenkomst
houden, waartoe vergunning vaa de overheid verkregen
was. Maar op die bjjeenkomst verschenen tal van vreemde
elementen, stakende letterzetters en boekdrukkers, andere
werklieden, vrouweljjke studenten enz. In korten tjjd
was een menigte van 3000 mensehen in de gehoorzaal
binnengedrongen. De rector, die voor wanordelijkheden
vreesde, riep de hulp der politie in, die in de nabjjheid
was opgesteld. Deze deed het gebouw ontruimen. En
het universiteits-bestuur, dat onmiddelljjk bjjeengeroepen
was, besloot de Hoogeschool te sluiten. Den dag daarna
hielden 1500 studenten een bjjeenkomst, die door den
rector werd bjjgewoond. Deze deelde den studenten mede,
dat het Universiteits-bestuur beslist verboden had, dat
vreemdelingen in hot academie-gebouw zouden binnenge
laten worden. Indien daarvoor waarborgen gegeven werden
zou de Universiteit spoedig weder geopend worden.
Van andere zjjde wordt echter gemeld, dat het Uni
versiteits-bestuur maar al te graag van de gelegenheid
gebruik heeft gemaakt om de academie te sluiten, daar
het van de studenten revolutionair optreden vreest.
Chinaen Amerika- De Cbineezen hebben, geljjk
men weet, gedurende eenigen tgd Amerikaansche goede
ren geweerd, op grond van de anti-Ohiueesche wetgeving
in de YereenigUe Staten. Vooral de jong-Chineescha
party heeft daarvoor zich moeite gegeven en de
iandgenooten aangespoord geen Amerikaansche goede
ren te koopen. Naar thans bijjkt, heeft, deze houding
vruchten gedragen. Want volgens de laatste berichten
uit de Vereenigde Staten is de quaestie daar door de
Regeering behandeld en werd besloten de tegenwoordige
voorschriften eenigszins te verzachten. De schade die de
Amorikaansche kooplieden leden, moet wèl aanzienljjk
zjjn geweest, om zulk een gevolg gehad te hebben
anders zou men in Amerika niet voor dezen drang zjjn
bezweken.
Als de Ghineezen zich daardoor maar niet van hun
kracht bewust worden en dezelfde politiek ook tegenover
andere landen gaan toepassen
Een» opzienbarend huweljjk. Aan het
Berliner Tageblatt wordt bericht dat eenige dagen geleden
in alle stilte te Mtinchen het huweljjk is voltrokken
tusschen den grootvorst Cyrillns en de vroegere gemalin
van den groothertog van Hessen, prinses Mylitta van
Saken-Coburg. Aanwezig waren de moeder der prinses,
de broeder van deze, grootvorst Alexis, en haar neef, de
hertog van Lauchtenberg, benevens een ambtenaar van
dan burgerlijken stand uit Goburg en een Russische
oope. De Czar had zjjn toestemming geweigerd. De
Gzaritsa is een zuster van den groothertog van Hesseu,
die onlangs ook hertrouwd is.
De uitsl niting in de Berljjnsoheelec-
trisohe n ij verheid. Volgens het Berliner Tageblatt
acht een deel van de leiders der stakers te Berlijn een
voortzetting van de beweging hopeloos en den besten
weg dien men in kan slaan, deze, dat de 800 schroeven
draaiers, om wie de uitsluiting is begonnen, het werk
onvoorwaardeljjk hervatten. Anders zal de organisatie,
ten gevolge van uitputting van middelen, sterk verzwakt
worden. Een onvoorwaardelijke hervatting van het werk
door de schroevendraaiers ljjkt hnn in het belang van de
arbeiders nuttiger dan een vergelijk, waarbjj slechts een
gedeelte van hun eischen bewilligd wordt, omdat zjj
zich in het laatste geval uitdrukkelijk voldaan zouden
moeten verklaren en dus in zekeren zm voor geruimen
tjjd gebonden zouden zijn. In geval van een onvoorwaar
delijke hervatting van het werk zonden zjj daaientegen
de handen vrjj houden voor de toekomst. Ais zij later
in een gunstiger toestand verkoaren, kunnen zjj dan beter
bun slag slaan, ook omdat de nog niet bjj een vakvor-
eenigiug aangesloten arbeiders na do nederlaag het nut
van het lidmaatschap ervan zullen inzien en zoodoende
de gelederen versterken.
Prof. Behring over de tuberculose. Prof.
Behring heeft Zaterdagmiddag, op het Internationaal
Congres tegen de tubercuioee te Parjjs, zjjn mededeeling
over een nieuwe geneeswijze der tering gedaan. Reuter
seint daarover: Behring maakte de ontdekking bekend
van een geneeswjjze der tubercnlore, hierop berustende,
dat de levende cellen van het organisme gedrenkt wor
den met een stof, afkomstig van het tnberculoee-virus.
Deze stof, door Behring met de letters T. C. aangeduid,
oefent een symbiotische werkiDg uit binnen in do cellen
van het organisme. Behring gelooft dat de nieuwe
methode geroepen zal zgn, de door tering bedreigde
mecschen te beschermen tegen de schadeljjke werking van
do besmetting met tuberculose kiemen.
De Parijsohe correspondent van de N. R. Ct. seint
nog, dat Behring in zjjn mededeeling, die groofen indrnk
maakte op het Congres, erkende dat de methode tot dus
ver alleen bjj dieren geslaagd, maar nog niet op menscheu
toegepast is. Behring gaf in zjjn mededeeling tal van
technische bijzonderheden. Evenals na zjjn ontdekking
van het diphterie-serum hoopt Behring nu mannen te
vinden die evenals destjjds Roux hem bjj de prak
tische toepassing zjjner uitkomsten ter zjjde znllen staan.
Steeds meor rampen. Het ongelukkige Oalabrië,
reeds zoo zwaar geteistord, wordt dageljjks door nieuwe
rampen getroffen. De hevige regens der laatste dagen
hebben te Luzzi opnieuw hnizen doen instorten. Boven
dien heeft een groote brand de helft van dit dorp in
asch gelegd. Te Nicotera heeft de bevolking, die nog
voor een groot deel dakloos is, een betooging gehouden,
en getracht de reeds rebouwde barakken af te breken,
doch de orde kon spoedig worden hersteld.
Naweeën van de «entente cordiale".
Naar gemeld wordt, moet het jongste bezoek der Frau-
sche vloot te Portsmouth nog een vermakeljjk staartje
gehad hebben. De arme Engelsche zeeofficieren, die des-
tjjds in Portsmouth waren, moeten nameljjk thans de
rekening uit hnn zak betalen. Natuurljjk vinden de
beeren dat allesbehalve prettig. Toen het bezoek der
Fransche vrienden op handen was, eend de admiraliteit
de boodschap de gasten zoo goed mogeljjk te onthalen,
en dit verzoek was zoo ingekleed, dat het feiteljjk met
een bevel gelgk stond. Men onderstelde natuurljjk, dat
de admiraliteit naderhand de kosten zou vergoeden, en
was zeer mild. Op het slagschip »Triumf" b.v. werd'een
orkest uit Londen ontboden en de beste Fransche koks
liet men voor deze gelegenheid uit de hooldstad over
komen. Bloemen, gs, champagne en alle andere delicatessen
die men kon krjjgen, kwamen op tafel en de Fransche
officieren verklaarden tot voldoening hunner gastheeren,
dat ze nog nooit zoo rjjk onthaald waren. Toen de reke
ning kwam, was men nafuurljjk minder aangenaam ge
stemdmon vroeg de admiraliteit beleefd hoe men
daarmee te doen had, maar deze verklaarde, dat de zaak
haar in 't geheel niet aanging. Ze hadden gedacht,
beweerden de heoren aan hot laadje, dat men het als
een groote eer beschouwd had de Frantche gasten te
mogen onthalen.
Publieke vertooningen en kaartenvoor
d e P e r e. Te Colmar, in Elzas-Lotharingen, hebben de
recensenten gestaakt, omdat ze tegenwoordig een entréa
voor één, in plaats voor twee, zooals vroeger, ontvangen.
Er heeft zich een deputatie van actrices en aoteurs tot
den burgemeester gewend, om zjjn bemiddeling in te
roepen, waaruit bijjkt, dat de kunstenaars nogal op de
critiek gesteld zjjn.
De eisch der kunstrechters is volkomen billjjk. Men
schjjnt bjj sommige theaterdirecties twee meeningen te
huldigen primo dat de recensent voor zjjn pleizier naar
een opvoering gaat, en dat de hem verstrekte toegang
dus eigenljjb een hooge gunst is secundo, dat, wie zjjn
vrouw liefheeft, haar thuis iaat, en dat de echtgenoote
van den reoeusent zich eigenljjk nooit in het gezelschap
haars mans behGcft to verheugen.
Een school voor socialisme. Een Ameri
kaansche dame heeft een half millioen gulden nagelaten
voor de oprichting van een school voor socialisme, welke
bestemd is een geesteljjk middelpunt van de socialistische
beweging in de Vereenigde Staten te worden. Zjj had
vroeger reeds een stoel vooor christeljjke sociologie aan
het Grinnel College, in Iowa, bekostigdmaar prof.
Herron, de hoogleeraar die hem bezette en die haar
schoonzoon werd, was om zijn vooruitstrevende leerstel
lingen aan dat college onmogeljjk geworden De nieuwe
school komt te New-York en zal in het najaar van 1906
geopend worden.
Br. ïroehfra over het DSlatsterle.
In hot tjjdschrift De Beweging is opgenomen een uit
voerige beschouwing van mr. P. J. Troelstra over het
tegenwoordige ministerie. Het artikel ioent zicb slecht
tot een beknopte samenvatting, wat ons noodzaakt daaraan
slechts enkele karakteriseerende zinsneden te ontleenen.
De beide polen, waartusschen het ministerie zicb
moet bewegen conservatisme en socialisme, vormen,
betoogt mr. Troelstra, onverzo-nljjke tegenstellingen.
Telkens zal dit Ministerie moeten trachten, zoo vaak het
steunen moet op de groepen links, een middenweg te
kiezen, die allen aan dien kant bavrodigt. Van vrjjz.-
dem. zjjdo heeft men reeds getracht de beide uitersten
door een gemoedeljjk woord tot elkander te brengen.
Doch daarmede zal men geen doel treffeD. De ond-
liberalec zullen met de conservatieven ter rechterzijde
het Ministerie den voet dwars zetten, zoodra het don
soc.-dem. te veel in het gevlei komt en de soc.-iiem.
znllen alleen het Ministerie steunen, als het dit ver
dient om wat het doet.
De soc.-dam. staan principieel tegenover de kapitalis
tische oidening der huidige maatsobappjj en politiek
tegenover de heerschende klasse, do bourgeoisie. Ala