Nieuwstijdingen.
Gemengd ,N ieaws.
omdat er in het bouwvak twee stroomingen zjjn,
waarvan één niet mee zou dooD, n.l. de timmerlieden-
vereeniging C. I. N., welke aangesloten ia bjj de bonw-
vakfederatie en in de actie voor den negenurigen
arbeidsdag óók ons in den steek heeft gelaten. Daarom
worden wjj liever uitgesloten.''
Dat laat aan duidelijkheid niets te wenschen o/er.
Men wilde het liefst de algemeene werkstaking in de
bouwbedrijven. De afdeeling van den Timmerliedenbond
(C. I. N.), die Binds geruimen tjjd op ons standpunt
staat, was daarvoor echter een geduchte sta-in-don-weg.
Welnu, wat nood? Dan maar zoo gemanoeuvreerd dat
de patroons gedwongen worden tot de uitsluiting. Dan
heeft men toch den verlangden strijd de vorm doet
er immers maar weinig toe 1
Aan het slot van zijn artikel zegt de heer Polak
nog eens precies waar 't op staat
Om hen tot rede te brengen, is er dan ook maar
één middelhen in den strjjd even links te laten
liggen, als zy het ons bniten den strjjd doen.
Z|j willen niet hooren, ergo moeien zij maar voelen.
Het moge ons leed doen op zulk een wjjze tegen
medearbeiders te moeten optreden maar die mede
arbeiders hebben ons geen andere mogelijkheid gelaten.
Heelwat minder man-uit één stnk beeft zich in deze
questie de redactenr van Het Volk betoond. Ook dit blad
wjj hebben 't meegedeeld heeft de staking afgekeurd,
maar tegeljjkert jjd wil 't toch steun verleenen aan de
betrokken arbeiders. Harde dingen krjjgt bet blad daar
over te hooren van De Standaard, welk orgaan in een
driestar met het opschrift >Misleidiug" scbrjjft:
»Het Volk» treedt, bjj de staking en de uitsluiting
in do bouwbedrijven te Amsterdam, weer even zwak
en even beginselloos op als bij de spoorwegstakingen
in 1903.
Leiding ging van de redactie in het voorjaar van
1903 niet uit. Ze was teveo politieke werkstakingen
maar de anarchisten wilden de werkstaking en om do
arbeiders niet tegen zich in het harnas te jagen, wierp
zjj haar beginsel als ballast over boord en schaarde
zich aan de zjjde der stakers.
Later zou men er wel eens over vechlen, wie ten
opzichte van het verdedigbare dier werkstakingen ge
lijk hadde sociaal-democraten of de anarchisten
doch na moest men Eolidair zjjn, Echondor aan sohonder
staan.
Later als duizenden gezinnen ongelukkig ge
maakt waren.
Later alB, om met Henri Polak te sproken, de
desorganisatie, de vei wildering en de warhoofderjj onder
de werklieden groote vorderingen hadden gemaakt.
Hetzelfde spelletje wordt ook nu weer in Amsterdam
varfoond.
Met de manier waarop de werkstaking bij de bouw
bedrijven aldaar is voorbereid en voortgezet, kan »Het
Volk» zich niet vereenigen.
Maar lóch steunt de redactie de staking, ook al
geven de anarchisten de leiding aan.
Later zal men wel eens er over praten, wie
geljjk hebben in theorie: do sociaal-democraten of do
anarchisten. Later, als de menscben nog meer ver
wilderd en de arbeid nog meer gedesorganiseerd is.
Nu moet men in elk geval tegen de patroons op
treden.
Dat is de leiding van »Het Volk!»
Het verwondert one niet. »Het Volk» is geen ar-
beider6bkd, het, is een zuiver politiek orgaan. Veel,
heel veel kiezers te winneu onder de arbeiders voor de
stembus dat is de hoofdzaak.
Vooral veel »tolken vsu de arbeiders» in den Raad,
in de Staten en in de Kamer. Daar draait alles om.
En daarom moeten de arboidors niet ontstemd worden.
Ea zulk een blad, dat in al zijn stukken en berichten
politiek is, niets dan politiek, blieft zich te noemen
een arbeiders-orgaan.
't Gaat ver met de misleiding onder de sociaal
democraten.
Kien waaraclmwenil woord van Dr, Bronsveld.
In zjjn bekende Kroniek in hot maandblad »Stemmen
voor Waarheid en Vrede* spreekt Dr. Bronsveld er zijn
leedwezen over uit, dat door het nieuwe ministerie zal
worden aangestuurd op eene Grondwetsherziening, die
o. a. uitbreiding van het kiesrecht mogeljjk zal maken.
Hjj is er niet blind voor, dat de macht der soc democraten
in ons land onder het vorig ministerie niet is afgenomen
en betoogtdat bet min'sterie-Koyper al heel weinig
heeft gedaan om den werkenden stand tevreden te stellen
en dat de soc. democraten aangroeien in tal en haat.
Maar hg vindt hierin geen roden om de ljjsten der lot
kiezen bevoegden nog eens weer te vergroolen. En dr.
Bronsveld kan het den minister van Financiën niet toe
stemmen, dat de beleekenis van de Jnni-verkiezing ook
hierin is gelegen, dat de meerderheid der kiezers zich
zal hebben verklaard voor algemeen kiesrecht.
Hjj hoopt, dat de commissie voor Grondwetsherziening,
die de Regeering zich voorstelt te benoemen, niet al te
spoedig gereed is met haar rapport. Zijn wjj oonmaal
zoo ver, dan zullen wjj zien, zegt dr. Bronsveld. Grond
wetsherziening is z. i. altjjd een ernstig en gevaarlijk expe
riment. Inmiddels wensoht dr. Bronsveld vurig dat het mi
nisterie zijn verzoenend karakter niet bjj voorkeur houden
zal door al te groote inschikkelijkheid jegens de sociaal
democraten. Naar zjjne mceaing kan het ministens de
oud-tiberalen evenmin missen om staande te blijven; en
de mannen, die tot deze groep behooren zjjn, verklaart
dr. Bronsveld, niet geneigd, om de paden te eftenen van
den beer Troelstra c.s.
Indien de Regeering de vorming in do hand wist
te werken van een partij die liberaal en waarlijk con-
ciliant tevens was schrijft dr. Bronsveld voorla
indien zjj de Kamer wist te bewegen, om velerlei arbeid
te verrichten, waarbjj de antithese tnsschen «christenen*
en »paganisten« niet ter sprake kwam, dan zou zjj een
groote weldaad bewjjzen aan ons vaderland. De meerder
heid van ons volk is tot heden niet te vinden voor de
denkbeelden der sociaal-democraten, daarom moet de
Regoering bij de kern der natie kracht zoeken, en niet
bjj degeuen die het me?ste tumult maken. Ea indien
de H. H. Marcbant en Treub het goed kunnen vinden
op een Zondag te Utrecht de rost möo te helpen ver
storen door luidruchtige manifestaties voor algemeen
stemrecht, drjjven zjj in de armen der kerkeljjko pai-
tjjen een aantal kiezers, die geen vrienden der »coali'ie"
zijn, maar nog veel minder meedoen en meegaan met
mr. Troelstra. Dit ministerie zou door gematigd en
toch flink op te treden, de sociaal-democraten neutra-
liseeren, en de andere tegenstanders der coalitie be
vredigen kunnon. Zal het dien weg inslaan Wij hopen
het, maar gerust zijn wjj niet.
Met groote belangstelling nam dr. Bronsveld kennis
vaD hetgeen den 15den September j.l. voorviel te Utrecht
op de vergadering van den Frieschen Bond van Ohriste-
ljjk-bistoiieche kiesvereenigingen. Het verbljjdt hem, dat
die Bond een meer algemeen en niet langer een provin
ciaal karakter aanneemtdat bjj den nadruk legt op
zjjn onafhankeljjkheid en de bekende »coalitie'' beslist
afkeurt.
Da Brnd moet zich niet merkt dr. Brons'eld op
ongerust maken over de adviezen van ds, Bnytendjjk,
die, aan den laten avond zjjns levens, ons het tegen
overgestelde komt aanraden van hetgeen hjj in vroeger
jaren met zoo veel talent en bjjval heeft verdedigd.
Roomsc-he en coalitie''- bladen hebben zich verheugd
over deze volle-Jace van den ouden man en er mg, ziju
voormaligen wapenbiooder, met spot en voldoening op
gewezen. Maar het optieden van onzen ouden vriend
Buytendjjk heeft meer de aandacht getrokken als een
zielkundig raadsel, dan als een invloed uitoefenen mani
fest. De «Chrisieijjk'Nationale Bond" zal èl doen
met de uitgave van een eigen blad, dat verschijnt in
het midden van ons land en de plaats inneemt van
De Nederl., die tochwèl bezien, een duplicaat van
De Stand, is, geljjk de heer de Savornin Lobman
minister Kuyper tot een trouwe hulpe is geweest.
Naar men verneemt, zal er wjjziging gebracht worden
in de grondslagen, waarop de tractementen der post- en
telograafdirecteuren zjjn geregeld en waardoor een einde
zal komen aan de groote onbillijkheden, die thans ten
dien opzichte bestaan.
Bij de verpachting van het ophalen van ascb, straat-
vuil en faecaliën te Enkhuizen, hebben de laagste inechrg-
vers, zooals later bleek, een onjuiste opvatting gehad van
de voorwaardon der verpachting, waarom B. en W. be
sloten hebben, een nieuwe aanbesteding uit te schrjjven.
Stoomtram Hoorn—Formerend.
Opgeroepen door een voorloopig Oornité en onder leiding
van den heer H. J. J. Verhoeff, notaris te Avenhorn,
vergaderden Woensdag j.l, in »De Doelen" te Hoorn de
afgevaardigden van de belanghebbende gemeenten en
waterschappen, tot het ontwerpen van een plan voer
verbinding van Hoorn en Parmerend door eene stoom
tram.
Vertegenwoordigd waren de gemeenten Avenhorr,
Beemsler, Beets, Berkhout, Hoorn, Oudendjjk en Par
merend en de waterschappen Beeraster, Beetskoog, Be
schoot, Drechterland en Westerkogge, benevens onder
scheidene polderbannen.
Hot was een verbljjdead begin, toen dadeljjk al de
afgevaardigden het totstandkomen der beoogde verbinding
hoogst gewenscht verklaarden.
Het resultaat der besprekingen was, dat het voorloopig
Comité opdracht ontving zich in verbinding te stellen
met de Holt. IJz. Sp. Mjj. tot het verkrjjgen van aan
sluiting op de stoomtramljjn AlkmaarAmsterdam, en
om een technicus voorftsopige ontwerpen en ramingen
te laten maken van twee routes. In die beide plannen
zal de weg voeren vanat Hoorn, langs het Keern, Berk
hout, de Goorn en Avenhorn. Vandaar zal óf de Beem-
sterdjjk gevolgd worden langs Oudendjjk en Beets, om
over den Nekkerweg van Beemster aansluiting te ver
krjjgen in den hoek Nekker- en Rjjperweg, óf den
Middenweg van Beemster volgende verbinding gevonden
worden te Middenbeamster.
Met opgewektheid is de gedachten verwisseling gevoerd
en er was reden voor, toen de voorzitter verklaarde, dat
het voorloopig Comité, gesteund door de groote instem
ming der vergadering, nu gaarne en met jjver zal
voortgaan.
Door uitvoering van een der plannen kan wederom
eon zeer vruchtbaar deel van Noordholland uit zjjn
isolement worden verlost ec daarmede tot meerderen
blooi en grooter welvaart worden gsbracht.
Coöp. Boerenleenbank te Akersloot.
De Coöperatieve Boerenleenbank te Akersloot, aange
sloten bjj de Centrale te Utrecht, hield Donderdagavond
een ledenvergadering, ten einde zich uit te spreken om
trent deze kwestie: hoo moeten de onkosten gedekt worden,
gemaakt, door het Bestuur of den Raad van Toezicht
bjj eventueele aanvragen om gelden. Besloten werd daarvoor
een minimnm-bedrag van 50 cent vast te stellen tot een
bedrag van f 400 en overigens V8 pet. provisie te heffen
van bedragen boven f400. Is er bij een nieuwe aanvrage
van denzelfden persoon of dezelfde firma meer dan een
jaar verlonpen sedert de eerste, zoo is men opnieuw een
bedrag verschuldigd van een minimum van 25 cent en
overigens van */20 pet. van sommen boven f 400. Boven
dien besloot de Algemeene Vergadering deze bepaling
direct te doen ingaan, maar haar geen retrogrossievo kracht
te geven.
Na barteljjke dankbetuiging door den voorzitter voor
de trouwe opkomst der leden sloot hjj de geanimeerde
vergadering.
Openbaarheid van gemeentekohleren.
Wij lezen in de «Gemeentestem»
Zooals men zich zal herinneren, werd onder vigeur
van het oude art. 264 der gemeentewet door het ge
meentebestuur van Amsterdam de leer verdedigd, dat
de »ter lezing legging voor een ieder» geene andere
strekking had dan dat ieder aangeslagene en dan nog
slechts omtrent eigen aanslag op de hoogte moest worden
gesteld en dat derhalve door de gemeentewet niet werd
geëischt de volledige openbaarheid der kohieren, die
Amsterdam stellig weigerde in praktijk te brengen.
Zoo werd ook in 1879 door den Minister van Binn.
Zaken, inlichting gevende omtrent een adres tot beklag
over deze weigering, de meening uitgesproken, dat de
ter-visie-legging van de kohieren der hoofdelijke omslagen
moet worden beschouwd als eene formaliteit ten behoeve
van ieder die belang heeft. Weigering van inzage aan
een bloot belangstellende, die daardoor in zijn recht van
verdediging niet wordt verkort, werd noch met de] wet
noch met het algemeen belang in strijd geacht. Daaren
tegen was met bijkans eenparige (4 tegen 1) stemmen
de commissie uit de Tweede Kamer der Staten-Generaal,
in wier handen de inlichtingen van den Minister werden
gesteld, van oordeel dat de woorden van art. 264 gem.-
wet geen twijfel overlaten dat aan iedereen die dit ver
langt, niet slechts inzage van eigen aanslag, maar ook
lezing van de kohieren moet worden toegestaan. Het is
waar dat in eene groote gemeente toepassing van dat
wettelijk voorschrift tot moeilijkheden zou kunnen aan
leiding geven, maar eveneens dat deze kunnen worden
overwonnen door reglementaire voorschriften, zonder dat
daardoor het recht aan ieder toegekend bij art. 264,
wordt opgeheven. Wat betreft de bezwaren, tegen het
recht van lezing der kohieren aangevoerd, deze, zoo zij
bestaan, treffen de wetsbepaling zelve, doch mogen hare
toepassing niet in den weg staan.
Volkomen juist. Het betrof immers niet de beantwoor
ding van de vraag of openbaarheid al of niet gewenscht
wasmen had zich te houden aan de wet. En nu wordt
de uitdrukking svoor een ieder ter lezing (inzage of
kennisneming) nedergelegd» in een aantal wetten aan
getroffen, doch nooit is, zooveel ons bekend, vóór dien
tijd bjj iemand de gedachte opgekomen, althans door
iemand uitgesproken, dat de woorden »een ieder» iets
anders beteekenen dan elk en een iegelijksteeds is
geoordeeld, dat waar nederlegging ter inzage van een
ieder voorgeschreven is, het geheele stuk, hoe omvang
rijk ook en ongeacht het belang, dat men bij den inhoud
kan hebben, ter inzage beschikbaar moet zijn.
Doch al kon men zich destijds nog wapenen met het
argument, dat de tijd der ter-visie-legging tegelijkertijd
was de termijn binnen welke men zijn bezwaren kon
inbrengen, zoodat alleen een aangeslagene belang had
bij het kennisnemen van zijn aanslag in het voorloopig
vastgesteld of het vastgesteld kohier, een argument dat
niet opweegt tegen de duidelijke woorden der wet,
volgens Prof. Oppenheim Handboek2e druk, Dl, I,
hl. 608) »staat, dank zij het amendement ingediend bij
de behandeling in de vergadering der Tweede Kamer
van 30 Mei 4881 van het regeeringsontwerp tot wijzi
ging der artt. 264266, vast dat voortaan de publiciteit
der kohieren tegen elke progressie van moderne spits
vondigheid is bestand,"
Daarvan scheen niet overtuigd te zjjn het gemeente
bestuur van Barneveld, dat in 1901, doch zonder succes,
trachtte aan de openbaarheid te ontkomen (1), terwijl
ons nog onlangs in handen kwam het verslag der hande
lingen van den gemeenteraad van Alkmaar, vergadering
van 10 Mei 1905, waarin (bl. 35) men kan lezen dat
een invloedrijk raadslid apodictisch verklaarde»De wet
wil openbaarheid, maar eischt ze niet verder, dan dat
ieder zich van zijn eigen aanslag kan overtuigen.» Het
was het lezen dezer uiting, dat ons aanleiding gaf nog
eens enkele regels aan de behandeling van dit onderwerp
te wijden en gaarne zouden wij van dit-raadslid, advocaat
en lid der Prov. Staten, vernomen hebben wat men te
verstaan heett onder «openbaarheid» als door hem bedoeld
wordt. Waar dit niet werd megedeeld zullen wij onze
lezers en ons zeiven niet vermoeien door te trachten de
oplossing van het raadsel te vinden.
Nu moge men over de verdere uitlating van dien
spreker »dat hij de openbaarheid van alle aanslagen voor
ieder niet gewenscht vindt» met hem van meening ver
schillen, of wel men kunne met belangstelling en instem
ming luisteren naar de reeds oude tegen de publiciteit
ingebrachte bedenkingen, die bedenkingen zjjn niet
meer ter plaatsenog eens, men hebbe de wet te lezen
en toe te passen. Waar de termijn van ter-visie-legging
niet meer is de fatale termijn binnen welke bèzwaren
kunnen worden ingebracht, waar de aangeslagene niet
naar de gemeente-secretarie behoeft te snellen en inzage
te nemen van zijn aanslag, doch rustig zjjn aanslagbiljet,
uittreksel uit het kohier voor zooveel dit hem betreft,
kan afwachten en daarna bijna drie maanden de gelegen
heid heeft zjjne bezwaren in te brengen, vervalt alle
reden om onderscheid te maken tusschen den aange
slagene en ieder ander.
En gelukkig. «Licht is in de politische wereld, zoowel
als in de natuur, een noodzakelijk levenselement, bjj
welks gemis geene of niet dan eene halve, ziekelijke
ontwikkeling te wachten is. Zoolang wij in ons ge
meentewezen publiciteit missen, zal de groote weg tot
verbetering zijn gesloten. Zonder publiciteit geen her
vorming. Hervorming heeft den on verzette] jjksten aller
vijanden, de gewoonte, tegen zich. Gewoonte is voor-
oordeelziek, dewijl zjj zonder onderzoek haren gang
gaat, en vooroordeel ruimt voor geene macht, dan voor
publiek onderzoek, het veld". Aldus schreef Thorbecke
Over plaatselijke begrooting, bl, 113, 114), en na dien is
het licht gekomende openbaarheid van handeling der
gemeente-vertegenwoordiging, hoewel door de Grondwet
niet onder hare zekere hoede genomen en als levens
beginsel gehuldigd, is niettemin de hechtste geworden
van de grondslagen waarop de gemeente-inrichting is
opgetrokken.
Men trachte toch niet dien grondslag te ondermjjnen
waar het de kohieren betreft. Immers, tegenover de
bekende bedenkingen tegen de publiciteit houde men
wel in het oog, dat de werking der belasting, van welke
weder de vraag harer bestendiging afhangt, bij geheime
kohieren (en hoe zjjn anders te noemen kohieren, die
openbaar heeten voor zoover ieder zich slechts van zijn
aanslag kan overtuigen) onmogelijk is te controleeren,
en dat men den invloed, dien de openbare meening op
de juistheid der aanslagen uitoefent, niet licht te hoog
kan schatten. Maar bovendien, de belastingschuldige
moet veilig zjjn tegen onrechtmatige vorderingen van
de zjjde der belastingheffende macht. De art. 264266
der gemeentewet, die de voorschriften bevatten bjj het
opmaken, vaststellen en uitvoeren der kohieren van den
hoofdelijken omslag en andere in art. 264 genoemde
belastingen in acht te nemen, zijn, al mogen ze hiertoe
niet volledig in staat wezen, er op ingericht het be
trachten van rechtmatigheid tegenover de belasting
schuldigen in ieder opzicht te verzekeren.
Ueneeuteraad van Zaandam
Donderdagavond was de Raad van Zaandam weder
in buitengewone zitting bijeen, in hooldzaak ter be
spreking van quaestiën, die in verband staan met de
havenuitbreiding.
Na een langdurig debat over de vaststelling der no
tulen van de bekende rumoerige zitting in de maand
September, kwamen de tongen opnieuw los over het
schrijven van de heeren Van Pelt c. s., waarbij zjj hun
voorstel tot opschorting der uitvoering van de haven
plannen voorloopig terugnemen, naai' aanleiding van
een conferentie van de voorstellers met B. en W. Uit
de mededeelingen van den heer De Vries bleek, dat de
voorstellers hun voorstel hebben teruggenomen, nadat
B. en "W. toezegging hadden gedaan de noodige inlich
tingen te zullen verschaffen, die de handhaving van het
verzoek tot opschorting overbodig zouden maken. Het
resultaat was, dat het schrjjven voor kennisgeving werd
aangenomen.
Nieuwe stof tot gedachtenwisseling gaf het prae-advies
van B. en W. op het voorstel van de Raadsleden Van
Pelt e. a. om nader antwoord te geven op de vragen
van den heer De Vries omtrent den tegenwoordigen
stand van zaken der havenquaestie.
Het gevolg van de ten opzichte van deze aangelegen
heid gevoerde discussiën was, dat B. en W. zich bereid
verklaarden in geheime zitting alle inlichtingen te ge
ven, waartoe zjj bjj machte zjjn, waarna de Raad
onmiddellijk in geheime zitting overging.
Na heropening werd meedegedeeld, dat op bedoelde
vragen door den voorzitter namens B. en W. eenige
nadere inlichtingen waren verstrekt, doch dat de Raad
met algemeene stemmen besloten had hieromtrent voor
loopig geheimhouding te bewaren.
De heer Van Pelt had vóór de geheime zitting de
vergadering verlaten.
Vereenvoudiging van examens
In een openbare bijeenkomst door de afd. 's Graven-
hage der Nederl. Vereeniging tot vereenvoudiging van
examens en onderwijs belegd, sprak Woensdagavond de
heer R. Casimir, van Groningen, over »de paedagogische
opvoeding der ouders". Spr. ving aan met te betoogen,
dat de overlading van het kind met verschillende on-
derwijsvakken dient te worden tegengegaan. Hierbij
werd door inleider in een korte bespreking getreden
der oorzaken van die overlading.
Alsnu tot de behandeling van zijn onderwerp komende
ging spr. over tot de uitvoerige bespreking van een
viertal vragen, op dat onderwerp betrekking hebbende.
Spr. vroeg zich ten eerste afwaarom is die paedago
gische opvoeding der ouders noodig 'l Spr. memoreerde
daarbij, dat de ouders op de onderwijzers vóór hebben
bjj de opvoedingde liefde tot hun kind, de intiemere
aanraking met dat kind en de grootere keuze der op
voedingsmiddelen. Zijn vraag beantwoordende, somde
spr. verschillende motieven op, alshet feit, dat de
meeste ouders van hun kinderen te groote verwachtin
gen koesteren dat de ouders zich vaak bjj de opvoeding
hunner kinderen door sleur laten leidenen dat de
ouders te weinig nadenken over het doel der opvoeding.
Verder achtte spr. de paedagogische opvoeding der
ouders noodig, opdat deze meer vergelijkingsmateriaal
krijgen, wat met een voorbeeld werd toegelicht.
Spr. bepleitte daarbij het belang, dat de ouders het op
te voeden kind kennen. Dan zal, meende spr., het noodig
zijn, dat de ouders zich gaan bezig houden met de or
ganisatie van het onderwijs enkele grepen uit sprekers
loopbaan illustreerden zijn betoog te dezen opzichte.
Ook om de hygiënische zjjde van het vraagstuk dei-
opvoeding en om de geestelijke ontwikkeling van het
kind zou spreker wenschen, dat de ouders een beter
inzicht in de paedagogiek hadden.
Alsnu ging spr. over tot de behandeling van de vraag
hoe die paedagogische opvoeding der ouders is te be
reiken. Verschillende middelen cursussen, lectuur,
enz. werden door spreker aan de hand gedaan.
Zijn derde vraagwat zal het geven beantwoordde
spreker met als zijn meening te kennen te geven, dat
f groote voordeelen, waarvan enkele werden genoemd,
het gevolg ervan zouden zijn.
Ten slotte zette spr. uiteen, welWvoordeel het doel
der V. t. V. v. E. e. O. zou hebben bjj een beter inzicht
der ouders in de paedagogiek.
Spr. meende, dat daardoor de overlading van het
kind zou worden tegengegaan, omdat op de inrichtingen
van onderwijs meer orde in de klas zal heerschen en
dus minder thuis zal behoeven te worden gestudeerd.
Hartelijk applaus loonde spr.'s met aandacht gevolgde
rede.
Het huls van Rembrandt.
Uit Amsterdam wordt gemeld
Door de commissie, die zich in het begin van dit jaar
gevormd heeft, om den 300-jarigen geboortedag van
Rembrandt, op 15 Juli 1906, feesteljjk te herdenken, is
het plan opgevat om de perceelen 4 en 6 in de Joden,
breêstraat, te zamen vormende het huis, waarin Rem
brandt met zijne vrouw Saskia van Uilenburg heeft
gewoond, voor het nageslacht te bewaren Zjj acht dat
mogelijk als de gemeente eigenaresse der huizen wordt.
De tegenwoordige eigenaars zijn bereid de perceelen
te verkoopen, maar zij vragen boven en behalve de
eigenlijke verkoopwaarde eene zekere som om de bijzon
dere aantrekkelijkheid die de huizen voor het kunst
lievend publiek hebben In totaal vragen zij f 45,000.
De commissie heeft nu besloten een bedrag van f 10,000
beschikbaar te stellen om dit bedrag aan de eigenaars,
als vergoeding van de waarde boven de marktwaarde
uit te keeren en aldus de gemeente in staat te stellen
de perceelen zonder financieele opoffering harerzijds
aan te koopen.
Daar het de bedoeling der commissie is, het bezit
van het huis van Rembrandt in veilige handen te brengen,
wil zij de genoemde bijdrage alleen geven onder voor
waarde, dat de gemeente zich in de koopakte tegenover
de verkoopers verplicht aan de huizen geen veranderingen
aan te brengen, dan de zoodanige als kunnen strekken
tot herstel of tot terugbrenging van het huis in den
vroegeren toestand, tenzij met toestemming van de
Vereeniging tot behoud in Nederland van kunssschatten.
Bij B. en W. bestaat tegen deze en de andere ver
koopvoorwaarden geen bezwaar, waarom zij in aan
sluiting met het aanbod der commissie voorstellen
het huis waarin Rembrandt woonde, van gemeentewege
aan te koopen voor f 35,000.
De AMStel-Sulkerrafllnaderij.
Gisterenavond hebben wij een manifest geplaatst,
waarin een beroep werd gedaan op het Nederlandsche
volk ten bate van de werkeloos geworden arbeiders
der Amstel-Suikerraffinaderjj te Amsterdam.
Thans lezen wij in het Hll.: Naar ons van verschil
lende zjjden ter oore kwam zal de «Amstel-Suikerraffi
naderjj", die dezer dagen door Hellingman's Bouw
maatschappij gekocht werd, niet aan haar bestemming
worden onttrokken. De bedoeling zou zijn de fabriek
geheel met nieuwe machinerieën naar de eischen des
tijds in te richten. De nieuwe combinatie, die de ex
ploitatie in handen zal nemen, zal, zoo werd ons verder
verteld, hèt beheer opgedragen aan de directie, die
vroeger de zaken geleid heeft.
Hoewel gisteravond een definitief besluit in den boven
gegeven zin, nog niet was gevallen, schijnt er alle kans
te bestaan dat deze plannen eerstdaags werkelijkheid
worden
Het is, met name voor de tallooze werklieden der
fabriek, die werkloos werden, te hopen dat onze zegs
lieden juist ingelicht zijn geweest.
Hen nieuwe beroepsziekte.
Henri Polak schrijft in het Weekblad van den A. N.
D. B.:
Bjj de vrij vele beroepsziekten die het deel zjjn van
den diamantbewerker, is zich sinds eenigen tjjd een
nieuwe komen voegen, en wel de hartziekte der machi-
nesnijders.
Reeds sinds eenigen tjjd werd door machinesnjjders
geklaagd over het ongemak, dat zjj ondervonden door
het aanhoudende trappen der machine. Sommigen deel
den ons mede, dat zjj nu en dan letterlijk niet tot
werken in staat waren. Deze had een gevoel van alge
meene afmatting, gene klaagde over pijn in de maag
streek, terwijl ettelijken te kennen gaven dat het hart
kloppingen waren die hen kwelden.
Dat alles deed het bondsbestuur reeds eenigen tjjd
geleden besluiten de zaak ter hand te nemen en een
desbetreffend voorstel werd dan ook op den beschrij
vingsbrief voor de a.s. jaarvergadering geplaatst.
Sinds dien zijn echter dingen gebeurd, die tot sneller
optreden dwingen. Er is ons namelijk een geval bekend
geworden van een machinesnijder, die een zoo hevige
hartziekte door het trappen der snjjmachine heett opge
daan, dat hem alle arbeid voor goed verboden is.
Hier is dus reeds één kalt verdronken. Doch daarbij
moet het stellig blijven. De put moet nu onverwijld
gedempt.
En dat kan. Want deze beroepsziekte kan zeer ge
makkelijk bestreden, of lievervoorkomen worden,
eenvoudig door mechanische beweegkracht aan te wen
den. Een electro-motor doet het kwaau verstuiven als
kaf voor den wind.
Eenige groote juweliers-firma's, als de heeren Ed. van
Dam en I. J. Asscher, hebben reeds lang electrische
beweegkracht op hunne snijmachines toegepast, en de
heeren Duim Dresden hebben het dezer dagen gedaan.
Alle overige werkgevers moeten nu volgen. De kosten,
verbonden aan de selectrificatie" van d't onderdeel van
hun bedrijf, zijn betrekkelijk gering.
Vervroegde winkelsluiting te Ueeuwarden.
In den Gemeenteraad van Leeuwarden werd naar
aanleiding van een verzoek door verschillende vereeni-
gingen om bjj plaatselijke verordening de 9-uur-winkel-
sluiting te bevelen, door den heer Besuien een motie
ingediend om Burg. en Weth. uit tenoodigen een com
missie te benoemen, welke tot taak heeft te onderzoe
ken, in hoeverre en voor welke posten van bedrijven in
de gemeente eene verordening wenschelijk is tot vast
stelling van een sluitingsuur. Bjj stemming verklaarden
zich 11 leden vóór en 11 tegen, zoodat in de volgende
vergadering opnieuw over de motie zal moeten worden
gestemd.
Uit Uturnen
wordt ons geschreven:
Het Bestuur van den Groot Limmerpolder besloot in
zjjne vergadering van don liden dezer ds jaarwedde
van den Djjkgraaf te brengen op f 100, die der Heem
raden op f 17.50 voor ieder hunner, die van den Pen
ningmeester op f 150, en die van den bode op f 50,
terwijl den Hoofdingelanden een presentiegeld wordt
toegekend van f 2 voor iedere der door hen bijgewoonde
vergadering.
Esne moeilijke keuze se'njjnt voor den heer Directeur
Generaal der Posterijen en Telegrafie te zjjn, die van
brievengaarder alhier. Alhoewel de vervanging niets te
wenschen overlaat, vraagt men zich hier maar steeds
af waarom er geane beslissing wordt genomen. Sinds 5
Juli bestaat reeds de vacature.
De belangrijke aanhouding te Amsterdam*.
Ten veivolge op hetgeen in ons nummer van gisteren
avond onder dit opschrift werd meegedeeld, vinden wjj
het onderstaande gemeld
Woensdagavond werd nog aan het bureau Pietershal
gebracht een inwoner van Amsterdam, van beroep com-
missionnair.
Hiertoe bestond een bjjzondere aanleiding. Voor eemgeu
tjjd vervoegde zich in het kledingmagazijn der firma
Hollenkamp een als heer gekleed persoon, die een pantalon
van f 18 kocht en deze in het magazgn verwisselde met
de pantalon, welke hij aanhad. Als adres werd afgegeven
een visitekaartjewaarop de naam R., waaronder als
beroep stond gedrukt: „luitenant der artillerie," wonende
