No. 152.
Honderd en zevende jaargang.
1905
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
ai* SS
Gedachten ever Leger ee Leger-orgaeisÉ.
22FSÏÏS wden-als üa
DINSDAG
17 OCTOBER.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
V|h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
r frPen,alS ,gee? g-oed oorlogswapen. Bij 'tfietsen
Algemeen Overzicht.
Gemengde Mededeelingen.
Uit de Pers.
ALKMAARSCHE COURANT
De wet tot reorganisatie der strijdkrachten van China,
afgekondigd in Januari 1905, wordt voorafgegaan door
een voorrede. Dit is Chineesch gebruik. Daarin staat
onder meerTegenwoordig beteekenen kracht en moed
niets, zonder onderrichting. De vuurwapenen zullen alleen
dan de beste uitwerking hebben, wanneer de manschap
pen zeer goed geoefend zijn en de bevelvoerders zich goed
hebben voorbereid. Men kan in vredestijd niet genoeg
officieren opleiden. De oorlog verbruikt er velen. Men
kan ze niet plotseling maken. De kosten van het leger
zijn hoog.
Voorts {bepaalt de wet, dat het leger zich uitsluitend
moet wijden aan de voorbereiding tot den oorlog. De
taak om in het binnenland orde en rust te bewaren,
komt uitsluitend toe aan de politie. In het Chineesch
heet 't leger ïPei-kiun", de politie »Sun-Djin-kiun."
Doch de lezer zal wel begrijpen, dat wij zyn kostbaren
tijd niet willen verspillen door hem bezig te houden
met de legerorganisatie van 't hemelsche rijk.
Alleen willen we er op wijzen, dat 't stof tot nadenken
geeft indien wij lezen, dat de Chineezen blijk geven
met hun tijd te willen meegaan. De ervaring leerde
wellicht hoe noodzakelijk het is. Dat Japan zijn tijd
vooruit is, dat betwijfelt thans niemand meer, maar de
Chineezen, wier achterlijkheid spreekwoordelijk is,
Wie zou 't kunnen gelooven
Wordt het niet tijd, zoo vragen wij ons af, dat wij
in navolging der langstaartige bewoners van China,
ons conservatisme op krijgskundig gebied eveneens
temperen
Wordt het niet tjjd, dat het bewaren van binnen-
landsche rust uitsluitend wordt opgedragen aan onze
Sun-djin-kiun of te wel politie en daarvoor geen mi
liciens behoeven te worden gemobiliseerd? Wordt het
niet tijd, dat ons Pei-kiun uitsluitend zich bezig houdt
met zich voor te bereiden tot den oorlog en al het
ander vertoon wordt afgeschaft
We beamen de chineesche wijsheid, nl. dat veel of
ficieren noodig zijn enz. en ook dat de kosten van het
leger hoog zijn. Onze begrooting voor 't leger enz. be
loopt 27 millioen. Al zijn deze kosten hoog, toch zijn
de Nederlanders zoo aangelegd, dat ze wel willen be
talen. Het is waar, wij worden tegenwoordig gekweld
door tal van belastingen riool- en vermogensbelasting
straat- en bedrijfsbelasting, successie- en overgangsbe
lasting, school- en inkomstenbelasting, grond- en per-
soneele belasting enzoovoorts, die allemaal een verschil
lenden grondslag hebben, maar waarvoor wij jammer
genoeg een verschillende beurs missen. We betalen,
en zouden dit misschien met een vroolijk gezicht doen,
als we de overtuiging konden koesteren, dat onze pen
ningen met overleg en zuinigheid werden besteed.
Heeft ons Kamerlid Jhr. van Foreest er de aandacht
op doen vallen, dat bjj Waterstaat het noodige overleg
ontbreekt, de steeds klimmende legeruitgaven bevredigen
ons evenmin. Zij bevredigen eigenlijk niemand. De be
lastingbetalers niet, omdat de verdedigbaarheid des
lands niet geëvenredigd is aan de kosten, de militairen
met omdat zij gaarne van de 27 millioen meer tractement
zouden wenschen te genieten.
Beide partijen hebben tot zekere hoogte geen ongelijk.
oor een deel nu schijnt de oorzaak der wederzijdsche
ontevredenheid niet weg te nemen. Doch voor een deel wel.
Wat is het geval Yeel moeilijker dan vroeger is de
taak van den soldaat en derhalve ook van zijn instruc
teur en aanvoerder. Hij moet bij uitstek goed onder
discipline staan, blindelings zijn chef gehoorzamen en
toch tegelijkertijd eigen oordeel behouden, op eigen
initiatief kunnen handelen, van het terrein partij trekken
en zijn kunstig samengesteld vuurwapen bij uitstek
goed kunnen gebruiken zonder zenuwachtig te worden.
Um deze tegenstrijdige kundigheden iemand, die korten
tijd in dienst blijft te leeren, is een heksentoer.
Zeer bekwame onderwijskrachten en zeer leergrage
leerlingen zouden daarvoor noodig zijn.
dat de lotelingen, al worden zij door
ingezetenen nog zooveel op koffie en
cadet]es getracteerd, geen leergierige leerlingen zijn.
omvatLd X erS betreft> hun taak is 200 veel
omvattend, alle tijd is zoo verdeeld, hun dag is zoo
bezet, dat het met verwonderen kan, dat zij gejaagd
Nu bij de miliciens een aantal jongelingen zijn, die
of veel geleerd hebben of zich zulks inbeelden en een
ander deel het z.g. soldaatje spelen verfoeit, kan het
niet anders, of het inprenten van krijgskundige talenten
is tegenwoordig zeer bezwaarlijk.
Voor een deel komt het ons evenwel zeer goed mo
gelijk voor, meer tevredenheid te wekken.
i,„, v?ng?fda's bii een particuliere onderneming, mits
„°n°™ daarvan een persoon is, die met zijn tijd
met ti™' i wordt gewerkt en de ondergeschikten
bii W iJL ta vervullen, evenzeer is dit mogelijk
welks °Tei ru'rne geldmiddelen^ beschikt en
particulier mist.tuchtmiddelen kan toepassen, die de
daarvan^ toenemen ÏÏarm^ leg6r w de (waardeeri"S
het legerbestuur u'itXS hT" X begnX' dat
schikt te maken voor den«ortt weermacht ge-
voudig mogelijk alles daarop inrfcht ien 200 een"
Niet slechts in de reglementen maar ook in den "eest
kraag draagt.^' V°°r dengene' di° zelf een g°ouden
Maar de verspreide orde is de eenige, die in den
oorlog .moge jak is. De blinkende sabel is in den tegen
Z°£rn tljd i° in figuurlijken zin evenmin een goed
Lnnni bovendlen hmderllJk' De muziek en de tamboers
kunnen we missen.
vW0m,,heeft X XX dX lnaken> fiat een telegram
verlaten Ig om ket ministerie van oorlog te
Het is niet te gelooven, maar is het geheel ongeloof
lijk als men weet hoe omslachtig onze administratie is
bij het leger Volkomen te goeder trouw wordt van
de vaandeluitreiking een groote plechtigheid gemaakt.
Een vooruitstrevend legerbestuur had de vaandels
evenwel al lang afgeschaft, omdat zij tegenwoordig niet
meer gebruikt kunnen worden en dus overbodig zijn.
De Engelschen lieten ze thuis. Rookzwak buskruit en
wapperende vaandels vloeken tegen elkaar. Een leger
is geen zangvereeniging.
In den oorlog gaat 't niet aan om den pas te mar
keeren, men moet vooruit.
Een Begrijpelijk, maar des-al-niettemin verwerpelijk
conservatisme beheerscht ons pei-kiun.
Kan men de omslachtige administratie niet kwijt
raken, welnu men schaffe zich aan een flink aantal
geëxamineerde boekhouders, opgeleid op handelskanto
ren. Maar men begrijpe dat de officier, die meer en
meer volksopvoeder zal worden, daarvoor geen tijd be
schikbaar moet houden.
Het rijwiel en de automobiel moeten gebruikt morden in
den tijd, die thans aan parades en inspectie besteed wordt.
De uniform in khaki-kleur zal in prestige winnen
naarmate deze buiten dienst niet verplichtend zal zjjn
en practisch in regenachtig klimaat.
Het zijn slechts enkele voorbeelden, die hier genoemd
worden tot toelichting van de richting, die het leger
bestuur uit moet, wil het de natie bevredigen. Op den
ouden weg voortgaande behaalt men die bevrediging niet.
Een goed tot oorlogsgebruik ingericht leger, is niet
alleen voor ons vaderland van belang. Dat kleine natiën
bestaan blijven is een internationaal belang. De historie
leert, dat kleine staten voor het leven der menschheid,
het meest de bewaarders zijn geweest van duur gekochte
vrijheid, Griekenland, Zwitserland en Nederland.
Dezen laatsten zin halen wij aan van den gewezen
minister Dr. Kuyper, die hoe men ook over hem
moge denken dikwijls den spijker op den kop sloeg.
Men weet, dat zich in Frankrijk in den laatsten tijd
bedenkelijke verschijnselen van anti-militairisme ver
toond hebben. Zal Frankrijk zijne positie onder de
Mogendheden kunnen behouden, dan moeten deze te
keer worden gegaan. Dit kon op verschillende wijzen
geschieden. De Fransche Minister van Oorlog Berteaux
heeft wel den meest verstandigen weg gekozen, door
niet met verzet ander verzet den kop in te drukken,
maar te luisteren naar (de grieven. Een der grootste
was wel, dat de Fransche soldaten genood
zaakt werden bij werkstakingen en onlus
ten op te treden als handhavers der orde.
Welnu, de minister heeft zijn voornemen te kennen
gegeven om aan de Kamer voor te stellen de gendarmerie
uit te breiden en mobiele gendarmerie-brigades te vormen,
die in geval van onlusten, wanorde of werkstaking naar
de bedreigde punten zullen worden gezonden, om de
orde te handhaven. Daarbij zal tevens worden vast
gesteld, dat de troepen voor zulke opdrachten, in gewone
gevallen, niet meer zullen worden gebruikt.
De geheele Fransche pers geeft hiermee hare groote
ingenomenheid te kennen.
Warm werd nog onlangs voor een dergelijke hervor
ming gepleit in een artikel in de Figaro van den Vicomte
de Montfortsenator voor het departement der Seine-
Inférieure. Want, zoo zette de vicomte De Montfort
uiteen, voor de officieren en voor de troepen is dat
optreden tegenover Fransche burgers, zelfs zoo het
revolutionnairen of onruststokers zijn, hoogst onaan
genaam. De officieren worden daardoor vaak in een
moeilijke positie gebracht, zooals geschied is in de dagen
dat gewapenderhand kloosters moesten worden ontruimd
of geestelijke scholen moesten worden gesloten. Het is
niet de roeping van menschen, die hun leven gewijd
hebben aan de verdediging van het vaderland, om der
gelijke diensten te verrichten, die tegen hun geweten
of hunne overtuiging kunnen strijden.
Voor de soldaten is het eveneens onaangenaam. Zij
kunnen tegenover hun familieleden, hun ouders, hun
geestverwanten geplaatst worden. En ten slotte is het
niet in het landsbelang. Want de tijd, dien de jonge
soldaten moeten doorbrengen op het tooneel van een
werkstaking is verloren voor hun onderricht, dus voor
de nationale verdediging.
Het schrijven van den Czar aan Graaf
Witte, waarvan indertijd melding is gemaakt, wordt
nu in zijn geheel gepubliceerd. Het is tot zekere hoogte
een historisch document en wij meenen daarom goed
te doen, het hier te laten afdrukken. Het luidt
Graaf Sergej Joeljewitsj In onvermoeide zorg voor
den vreedzamen vooruitgang van Rusland nam ik het
vriendschappelijke voorstel aan van den president der
Vereenigde Staten, betreflende de samenkomst der
Russische en Japansche gevolmachtigden ter overweging
van de mogelijkheid een einde te maken aan de ellende
en gruwelen van den langdurigen oorlog, die tal van
offers aan beide zijden vergde. Door mijn vertrouwen
kreegt gij de opdracht, als mijn eersten gevolmachtigde
naar Noord-Amerika te reizen, en indien te Japansche
voorstellen aannemelijk waren volgens mijn voorschrif
ten de vredesonderhandelingen te voeren. Gedurende
de voorloopige onderhandelingen, en ook bij de defini
tieve uitwerking van het vredesverdrag hebt gij uw
taak schitterend volbracht. Standvastig en met een den
vertegenwoordiger van Rusland passende waardigheid
handelend, hebt gij billijke tegemoetkoming weten te
verkrijgen en de onmogelijkheid bewezen van de aan
neming van die voorwaarden, welke het vaderlands
lievende gevoel van het Rus ische volk zouden kwetsen
of de levensbelangen van Rusland zouden kunnen
schaden, Terwijl gij het gevolg van de door den vjjand
behaalde successen volkomen erkendet, weigerdet gij,
volgens mijn aanduidingen, elke schadeloosstelling voor
den niet door Rusland begonnen oorlog en bewilligdet
gij slechts in de teruggave van het tot 1875 aan Japan
toebehoorende zuidelijke deel van Sachalin. Zoo is de
vrede in het Verre Oosten in het algemeen weder ge
lukkig hersteld. De door u getoonde kennis en staats
manservaring hoog waardeerend, verleen ik u als be
looning voor uw gewichtige en groote diensten aan het
vaderland bewezen, de waardigheid van Russisch graaf.
Ik blijf de u onveranderlijk welwillend gezinde en op
recht dankbare Nikolaas.
Langzaam maar zeker schrijden de Engelsche
liberalen voort op den weg, die hen weder aan het
bewind zal brengen. De schitterende overwinning bij
de tusschentijdsche verkiezing voor het Lagerhuis te
Barkton-Ash, waarvan wij in ons vorig nummer mede-
deeling hebben gedaan, is weer een flinke stap in die
richting.
Het Parlementslid Sir Edward Grey heeft in eene
te Manchester gehouden redevoering eene schots gegeven
van de staatkunde der liberale partij, als deze na de
algemeene verkiezingen aan de regeering komt. Het
bondgenootschap met Japan en het vriendschapsverbond
met Frankrijk zullen gehandhaafd worden. Aan Trans
vaal en den Oranje-staat zal zelfbestuur worden verleend.
Voorts staan op het programma staken van den invoer
van Chineesche arbeiders in Transvaal, afschaffing van
belastingen op levensmiddelen enz.
Japan vooruit. Volgens bericht uit Kopenhagen,
beeft de Japansche Regeering daar kennis gegeven, dat
zjj binnenkort een deskundige derwaarts zal zenden, om
de methoden van internationaal onderzoek der zee te be-
stndeeren. Aan dit onderzoekingswerk nemen alle Mogend
heden aan de Oost- en Noordzee doel, en de internationale
Secretaris-Generaal is onze landgenoot Dr. Hoek, die zjjn
kantoor te Kopenhagen heeft. Deze maatregel van de
-Japansche Regeering wordt zoor natuurlijk geacht, omdat
Japan als gevolg van den oorlog zeer rjjke visscherjjen
verkregen hoeft, die nog lang niet ten volle zjjn ontwik
keld. Toch geeft het zekerljjk bljjk van groote voort
varendheid, dat nu reeds tot zulk een maatregel wordt
overgegaan, terwijl er nog zooveel te regelen moet zjjn
wat men kon vermoeden eerder aan de beurt te komen.
Het geëindigde conflict in deelectri-
sche njj verheid te Berljju, De Vorwürts erkent,
dat de Berljjnsohe electrioiens als gedagenen naar de
fabiieken terngkeeren en dat zij sin den onverpoosden,
hevigen strijd tusschen kapitaal en arbeid" een slag ver
loren heeft. Da schuld aan de nederlaag wijt het blad
goeddeels aan de hulp, welke de autoriteiten door het
zenden van brandweermannen, locomotiei'stokers en soldaten
in-bnrgerkleeding aan do directiën der oleotriciteitswerkea
verleenden.
Een nieuwe uitsluiting in Duitschland.
De wevers in de Saksisch-Thilingsche textiele ij verheid
hebben niet toegegeven en de loonstrijd zal dus ontbranden.
Op 28 October zullen nu alle wevers ia de fabrieken in
Gera worden uitgesloten. Zaterdag is dit besluit den
arbeiders meegedeeld, daar in Gera de voertiendaageche
opzeggingstermijn bosiaat. Woensdag zal beslist worden
over de uitsluiting van de arbeiders in de overige fabrieken
in Saksen-Thtlringen, waar de uitsluiting onmiddelljjk
kan beginnen, daar bier geen opzeggingstermijn is voor
geschreven. In het geheel zullen dns waarschjjnljjk binnen
eenige weken meer dan 30,000 arbeiders op straat staan.
Het ongelukkige Spanje. De hongersnood,
die sinds weken in Andalusië heerscht, is nog steeds niet
verminderd. De verbittering der ongelnkkigen stijgt
steeds en schrikt voor geen enkele daad van geweld terng.
Zaterdag nog vielen, naar uit Sevilla gemeld wordt, de
boeren door honger gedreven op den voorraad aan, die
te Ecya voor de te honden markt uitgestald was. Zij
bemachtigden alle eetbare waar, vernielden de kraampjes
en verbreidden grooten schrik in het dorp.
Geen kwartiert Prins Louis Napoleon schjjnt
een man naar het hart van do Russische regeering om
in den Kaukazus den opstand te dempen. Volgens den
correspondent van de Times te Eriwan sprak hjj dezer
dagen de troepen, die op een plein opgesteld stonden,
aldus toe: Schiet niet om vrees aan te jagen of' te
wonden, maar schiet ze dood. Ik sta voor de gevolgen
in. Ik moet dien wilden beesten leeren, dat zij moeten leven
als menscheljjke wezens."
Hoe de doorgraving van Mid den-A me rik a
tot stand komt. Naar gemeld wordt is de Versailles
uit Maitiniqae don lsten dezer .te Colon aangekomen met
650 man, bjj contract aangeworven voor de Kauaalworken.
Deze lieden wsigerdea aan land te gaas, vernomen heb
bende, dat de toestand der werklieden aan het Kanaal
duldeloos was. Zy verklaarden bedrogsn te zjjn en het
klimaat der landengte voor doodelijk te houden, tevens
weigerende zich aan de voorgeschreven inenting te onder
werpen. Allen verlangden naar Martinique te worden
teruggebracht. De overheden bemoeiden zich met de
zaak en slaagden er in 500 te overreden om aan wal te
gaan. De overigen echter bloven strak en stijf weigeren,
ofschoon de Fracache consul tusschenbeide kwam en hm
or van trachtte te overtuigen, dat zjj verplicht waren om
de door hen aangegane overeenkomst gestand to doon.
Ten slotte ontbood mon politie. Eene met gewerea en
bajonetten gewapeude afdeeling kwam aan boord. Hot
baatte niet. De mannen ontblootten zelfs de borst, ver
klarende liever terstond gedood te worden daa aan wal
te gaan. Mtn gaf hun twee uut' bedanktjjd en toen zij
daarna bleven weigeren, ging de politie hun te ljjf. Do
agenten sloegen met hunne stokken op do ongelukkiger!
los en hot dok stroomde al ras van bloed; vjjftig
sprongen in zee, maar werden door terstond uitgezette
booten opgehaald. Geen enkel van de 150 bleef zonder
letsel. Het einde was, dat allen aan land gebracht en
langs den spoorweg naar de werkplaatsen van Corozal
gezonden werden. Velen hnnner hadden in geen 24 uur
iets gegeten.
Het weer in hot buitonland. In Saksen
hebben zware sneeuwstormen hier en daar wel drie
dagen achtereen, groote schade aangericht, o.a. ook
in de boomgaarden, waar vele boomen knakten onder den
zwaven sneenwlast. Op vela plaatsen is de aardappelen
oogst geheel vernield. De toppen van het Ertsgebergte
zijn met een sneeuwlaag vsn 20 tot 30 centimeter overdekt.
Een drijvende tentoonstelling. Het Ame-
rikaaneche plan eener drjjvende tentoonstelling, waarvan
eonigen tijd geleden werd gesproken, zal nu worden uit
gevoerd. Tot dat doel is te New-York een maatschappp
gevormd, de »Export Shipping Company". Die maat
schappij zal een stoomschip van 7000 ton in hnur nemen.
Dat schip zal met allerlei uitgestalde goederen, in het,
laatst van Maart of met April a.s. een reis rondom de
wereld ondernemen, welke 15 maanden zal dnren. Het
tentoonstellingsschip zal in 46 landen 75 havens bezoeken.
Iu de eerste plaats gaat het naar Engelsche havens
vervolgens naar de Oostzee en daarna naar Hamborg,
Rotterdam en Antwerpen.
Alice valt tegen. Het bezoek van Miss Roosevelt
aan de Pfcilippjjnsche eilanden heeft aan do inlanders
aldaar een groote teleurstelling bereid. Volgons een brief
van pater Rath, een missionaris, hadden de inlanders
zich de piesidentsdochter voorgesteld als een vorsteljjke
dame in een kleed bezaaid met edelgesteenten en met
een kroon op hst hoofd en toen ze eindeljjk kwam zagen
ze een jonge vrouw in een eenvoudig wit kleedje en meii
een stroohoedje op het hoofd. Za hadden heel iets anders
verwacht.
„Het Volk" en de Uitsluiting.
Waar wij streven naar zooveel mogelijk verscheiden
heid in deze rubriek kunnen wij niet geregeld melding
maken van al wat er geschreven wordt over het conflict
tusschen de patroons en de arbeiders in de bouwvakken
te Amsterdam met de daarmee gepaard gaande conflicten
tusschen de parlementaire en anarchistische elementen
in de arbeidersbeweging; en de dito tusschen de voor
standers der parlementaire actie onderling. Intusschen
moeten wij heden toch melding maken van een hoofd
artikel in Het Volk, omdat daarin behandeld wordt het
ook door ons vermelde artikel van den heer Polak in
het weekblad van den A. N. D. B.
Naar aanleiding hiervan schrijft Het Volk:
De partij is in de zaak betrokken door het besluit
van den A. B. B. Onze partijgenooten, die aan dat
besluit medewerkten, hebben, als bestuurders van een
sociaal-democratische organisatie, partij gekozen in de
geschillen omtrent de vakvereenigingstaktiek. Dat is
een stap op een zeer gevaarlijken weg, omdat deze
wijze van doen de Partij buiten haar eigen sfeer
brengtomdat zij de Partij, wier taak is algemeene
sociaal-democratische propaganda, partij doet kiezen
in een zaak waarmee zij niet te maken heeft. De
inleider der quaestie van den Mei-dag zeide te Jena aan
het slot zijner rede vhet moet als uitgesloten gelden
dat de Partij den vakvereenigingen haar besluiten
kan opdwingen". Dit is ook omgekeerd waar.
Maar, zal men zeggen, het ging tegen anarchisten.
Ook hier moet men onderscheiden. De anarchisten
en vrijen willen 't revolutionaire element in devak-
vereeniging brengen, en een druk gebruik van directe
actie is een hunner middelen. Maar deze methode
van directe actie kan ook uitvloeisel zijn van feitelijke
omstandigheden, als de zwakheid der vereeniging,
het te maken hebben met tal van kleine, on vereenigde
patroons. Ook in dit geval hopen en vertrouwen wij,
dat zij verdwijnen zal, omdat de methode van het
nieuwe Verbond tot grootere kracht voert. De directe
actie kan nu en dan een succes hebben, maar zij
schept geen sterk organisch leven voor de vakver-
eeniging. Dat is ons voornaamste bezwaar tegen haar.
Ook buiten de anarchie om zouden de beide strijd-
methodes bestaan, De methode door Polak en ons
voorgestaan, vindt in het buitenland ook bij sociaal
democraten bedenking, omdat zij vreezen, dat zij de
vakarbeiders van het revolutionnaire pad afbrengt.
Nu hebben eenige onzer afdeeüngsbesturen op eigen
houtje partij gekozen in deze quaestie van vakveree-
nigingstactiek, en ze hebben mee zich verantwoor
delijk gesteld voor het scherpste middel, dat onder
arbeiders te vinden isonthouding van moreelen en
financieelen steun. Dat raakt de positie der partij in
de arbeiderswereld, en hun deelneming aan het besluit
is van zoo groot gewicht, dat er zeker wel eenige
gedaehtenwisseling in de afdeelingen en in de pers
aan had mogen voorafgaan. De partij is voor eene
verrassing gesteld. Er is een progagandamiddel in
hare actie gebracht, dat voor haar nog onbekend was,
en dat zij niet had overwogen.
En vooral onder deze omstandigheden ware eenig
rijper beraad wenschelijk geweest, omdat de patroons-
vereeniging ook openlijk strijd voert tegen de tactiek
die tot de staking leidde.
Zij deed dit met een uitsluiting, en deze uitsluiting
werd ingeleid door arbeiders te zenden om te werken
als onderkruipers, te werken bij een patroon met
wien ze niet hadden gecontracteerd. Een uitsluiting
de hongerkuur tegen de directe actie, en wel onder
de verzwarende omstandigheden van het genoemde
middel, dat er toe leiden moest.
Dit in aanmerking te nemen is voor Polak senti
mentaliteit. Toch zou het ons niet verwonderen als
wij van hem nog eens oude redevoeringen en artikelen
vonden, waarin de keuring der machtsmiddelen van
de patroons niet ontbrak. En zeker wordt in de pro
paganda der party zeer te recht een goed en geoor
loofd gebruik gemaakt van den aard dier machts-