Indische Penkrassen
BIN N EN LAND,
STADSNIEUWS.
Gemengde M e d e d e e 1 i n g e n.
Uit d.e Pers.
Nieuwstijdingen.
Gemengd Nieuws.
E r g e r 1 ij k. D« geheime regeeringaraad dr. Meyer,
directeur van het anthropologische museum te Dresden,
is uit zijn betrekking ontslagen. De zaak wekt veel opzien.
Het blijkt dat Meyer zich al sedert jaren aan allerlei
ernstige vergrijpen ten nadeele van den staat schuldig
maakte. Hij plaatste boeken die hjj persoonlijk bezat in
de bibliotheek van het museum, en liet dan door buiten-
landsche handelaars rekeningen sehrjjven, alsof hjj die
boeken nieuw voor het museum had aangekocht: zoo
heeft hij sedert tien jaren 5000 Mk. in zjju zak gestoken.
Hjj verkocht aan het. Hamburgsche museum een geraamte
voor 1000 Mk., behield het geld, en wendde voor dat
hjj een ruil had aangegaan. Voorts liet hjj zich door
alle leveranciers van het museum een hooge provisie uit
betalen, tot 5000 Mk. toe; hjj was brutaal genoeg, een
firma te dreigen dat hjj haar zou schrappen uit de lijst
der leveranciers, als zjj niet voldeed aan zjjne eischen.
Modern. Negus Menelik van Abessynië heeft bjj een
firma te Milaan een groot aantal rijwielen besteld voor
een lgfwachterskorps van wielrjjders, hetwelk hjj wil
vormen.
Isadora Duncan als beklaagde. De beval
lige kunstenares staat op niet bjjzonder goeden voet
met de Berljjnrche juïtitie, geljjk wjj reeds voor eenige
weken hebben gemeld. Zjj heelt onlangs een deurwaar
der, die wegens een schuld, beslag wilde leggen in hare
villa, zoo wereig toeschietelijk ontvangen, dat de rechtbank
er bedreig ng en beleedigitg in zag en haar tot 150 mark
boete veroordeelde. Van dit vonnis kwam zoowel de
danseres als bet Openbaar Ministerie in hooger beroep.
Op den dag dat de zaak zou dienen 'erscheen zjj echter
niet, zoodat uitstel werd bepaald. Maar ook toen bleef
zjj wog en schreef dat zjj op een kunstreis in Nederland
zich bevond. Het Op. Min. vond dat de bekl. wel wat
ongegeneerd met de rechterljjke macht omsprong en
eischte hare aanhouding. Het gerechtshof was minder
streng en beval enkel dat zij, zoo noodig gedwongen
door den sterkeu arm, den 30 Oct. moest verscbjjneu.
Maar Dinsdag kwam zjj weder niet zelve, maar wel een
brief waarin zjj uitstel verzocht tot haar kunstreis, die
nog tot het eind van dit jaar duren zal, is afgeloopeu.
En het Hof was zoo vriendeljjk de verdaging tot 15
Januari uit te spreken.
De zeeslang. Hoe weinig er tegenwoordig in
Engeland op politiek gebied omgaat, bljjkt o. a. hieruit,
dat de bladen het volgende bericht uit de Irish Daily
Telegraph overnemen. Te Donegal worden nieuwe haven
werken aangelegd. Een duiker was onder water bezig
een blok cement op zjjn plaats te zetten; hij zag eens
klaps de zeeslang, een reusaentig beest, dat den vorm
had van een zeeaa). De duiker greep naar zijn mes, maar
hjj bad 't, niet bjj zich. Eenige minuten, die hem een
eeuwigheid echecen, wachtte hjj of 't monster hem niet
zou aanvallen Zijn haren stonden in zjjn helm letterlijk
overeind. Eindeljjk zwom het beest, een bizonder geluid
makende, weg, en de duiker liet zich ophijichen om van
den schrik te bekomen.
E e n verhoor van Merelli. Tot nog toe had
men Merelli steeds ondervraagd over haar verleden en
hoe zij kennis had gemaakt met Gallay, den bekenden
oplichter van het „Comptoir d' Escompte" te Parijs.
Gisteren echter had een verhoor plaats omtrent haar
medeplichtigheid.
„'t Is moeilijk te gelooven, dat gjj niet eenig vermoeden
liebt gehad van den waren stand van zaken', merkte
de rechter Bourdoaux op. Ofschoon zij 't reeds meer
malen herhaald heeft, bevestigde Merelli, dat zij, tot
op den dag der arrestatie geloofde, dat Gallay, onmetelijk
rijk was en dat hjj werkelijk de titels baron de Graval
en graaf de Guerehe bezat.
„Het scheen u niet te verwonderen", vroeg de rechter,
„dat Gallay, om zijn vrouw te beletten zich van zjjn
geld meester te maken, zijn toevlucht tot draaierijen nam
„Ik wist niets op 't punt van geldzaken", verklaarde
de jonge vrouw. Zij voegde er aan toe, nooit iets van
de misslagen van Gallay geweten te hebben, daar zij
niet eens wist, dat hij klerk van het »Oomptoir d'Es
compte" was. Daarna was er sprake van de reis naar
Londen, waar Gallay indertjjd zjjn medeplichtige Le
Rendu op ging zoeken. Maar Merelli bad dien mede
plichtige nooit gezien, zelfs zjjn naam nooit gehoord en
wist bjj gevolg dus ook niet, of 't waar was dat Gallay
dozen frs. 10,000 ter hand had gesteld om een jacht te
huren Op een laatste vraag van den rechter, waarom
zij juist de republiek Argentinië als doel van de reis
had gekozen, daar dat land geen uitleveringsverdrag
met Frankrijk had gesloteD, gaf Merelli do volgende
verklaring: „Ik had reeds die wateren eens doorkruist
en daar ik er zeer aangename herinneringen aau be
houden had, wilde ik er gaarne nog eens naar toe".
Het verhoor was geëindigd. Merelli werd weer naar de
gevangenis Saint-Lazare gebracht.
's Avonds vernam de rechter Bourdoaux, dat de bagage
van Gallay, waar hjj reeds een maand op wachtte, zich
op een boot bevindt, die op weg is naar Bordeaux en
dat zij tegen het einde van de volgende week te Parijs
is te verwachten.
Prins Hendrik en de 'fioonsopvolgfng.
Dc N. Arnh. Ct. betoogt thans, ten vervolge op een
ook door ons vermeld artikel, dat zjj in theorie de Republiek
boven het Koningschap stelt doch dat, zooals hier te
lande de stand van zaken is, zjj niet eene Republiek
zou willen doorvoeren. Het Nederland van onzen tjjd
toch is niet republikeinsch gezind. Daarmede wil zjj niet
{Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.)
CAXVII.
Vóórdat we de verbannen Prinsen gaan bezoeken»
eerst nog 'n stukje leerzame geschiedenis, lezers! Ik
zeg «leerzame geschiedenis" omdat we er uit zullen
zien van hoe groot belang het is slechts zeer kundige
superieure rnenschen tot Hoofdambtenaar aan te stel
en, vooral op de Buitenbezittingen.
Reeds bijna een halve eeuw toch is het hommeles
daar in Borneo's Zuider- en Oosteratdee-
1 i n g, wordt er met tusschenpoozen geklopt tusschen
onze troepen en de kinderen des lands, gaan er dus aan
weerszijden kostbare menschenlevens verloren en komt
het land niet tot verdere ontwikkeling.
Dat alles nu door de schuld van één Resident
Doch laat ik 't u vertellen.
Het Gouvernement was steeds koek en ei geweest
met de Sultans van Banjerrnasin.
De vorsten kwamen trouw hun verplichtingen na en
onder Sultan Adam werd in '1826 zelfs een con
tract met de «Kompenie" gesloten, waarin o. a.
bepaald werd, dat de keuze van een troonsopvolger
(Radja moeda) en van den Rijksbestierder
in overleg met het Gouvernement, moest ge
schieden.
In 1852 werd nu een groote onhandigheid begaan.
Men oordeele zelf!
De wettige zoon, dien Sultan Adam bij zijne
Ratoe Ka mala Sari verwekt had, G o e s t i
Pangeran Abdoel Rachman genaamd en de
officieele Kroonprins van het Rijk, kwam plotseling te
overlijden. Hjj liet vier zonen na, waarvan de eene
zetfgou, dat het monarchale stelsel diepe wortels in ous
volk heeft geschoten.
Geenszins echrjjft het blad de monarchale
gezindheid zit er zeer dun op, doch het Koningschap
beteekent voor de overgroote menigte, de heerschippjj
van het nationale Vorstenhuis der Oranje's, waarmee
de natie door tal van banden is verbonden gebleven,
waaronder zjj weldra honderd jaren achtereen vrede,
vrjjheid en betrekkelijke welvaart beeft gevonden.
Vooral in de latere jaren, na 1890, zjju dio banden
inniger geworden, dank zjj het verstandig beleid van
Koningin Emma en de hooge plichtsbetrachting van
H. M. de Koningin.
Wie tegenwoordig was bjj de plechtige inhuldiging
in do nieuwe Kerk te Amsterdam, den 6en Sept. 1898,
zal nooit den indrnk vergeten, gemaakt door de woorden,
toen door Haar gesproken, van wier oprechtheid al
hare daden als Koningin hebben getuigd. Zeker heeft
zjj meer dan iemand bijgedragen om de staatkundige
qenbeid van ons volk te bevestigen en de Kroon te
maken tot de draagster, het symbool dier eenheid.
Republikeinsche gevoelens vinden dientengevolge minder
weerklank dan ooit.
Ook andere oorzaken werken, volgens de N. Arnh. Ct.
mede om het denkbeeld eener Republiek te hoaden buiten
den kring der practiache Staatkunde en wel onze nabuur
schap met het sterk monarchale Duitsche Rjjk en bovenal
onze innerlijke verdeeldheid. Op grond van een en ander
verklaart zjj, dat zjj in haar eerste artikel niet doelde
op een republikeinschen regeeringsvorm, in een mogeljjk
nabjjzjjnde toekomst, thans door Grondwets-wjjziging voor
te bereiden. En het blad voegt daaraan toe, om verdere
onjuiste gevolgtrekkingen te voorkomen, dat het wijziging
der grondwotteljjke bepalingen omtrent de troonsopvolging
vooral voorstaat om de mogeljjkboid te openen den gemaal
der Koningin, Prins Hendrik der Nederlanden, tot even-
tueelen opvolger te kannen benoomeD.
De commissie ait de Provinciale Staten van Noord-
Holland, die had te rapporteeren over het al dan niet
toelaten van de peur als geoorloofd vischtnig in de pro
vincie, adviseert daartoe over te gaan.
De correspondent v&n de N. R. Ct. te Batavia seinde
gisteren, dat de rjjksbestunrder van Goa zich had onder
worpen, medebrengende de gouden kroon.
De radja van Sigi is gevankeljjk naar Makasser over
gebracht.
Kunxputte.
(Ingezonden)
Naar aanleiding van het in de Alkmaarsche Courant
d.d. 30 October 1.1., voorkomende artikel omtrent boven
staand onderwerp van den heer Dr. H. E. v. Gelder en
in verband met het daaraan toegevoegde onderschrift
van de Redactie begaf ik mjj naar de thans zooveel be
zochte, maar ook zooveel besproken wordende pat, ten
einde zoo mogeljjk eenig meerder licht te kannen ver
krijgen in de qaa?stieuso aangelegenheid.
Vóór dat ik mjjue bevindingen weergeef, mag ik ver
klaren, dat velen de identiteit van den put in twjjfei trekken
en dat men het bij de Katholieken zeer appreciëert, dat
ook andersdenkenden trachten, met eerbiediging hunner
gevoelens, juistheid te brengen daar waar nog oazeker-
heid bestaatvandaar dan ook dat ik alle verlangde in
lichtingen zeer bereidwillig verkreeg.
Doch ter zake: Dat de tegenwoordige of de nieuwe
put behoord zal hebben bjj het een of ander daurbjj in
do onmiddellijke nabjjheid gelegen gebouw, volgens den
heer v. G. de herberg »'t Stalleken van Bethlehem",
mag als zeer zeker worden aangenomen, daar mjju zegs
man (wiens naam en woonplaats mjj bekend zjjn) mjj
verklaarde, dat hij bij het zoeken naar dien put ook nog
heeft gevonden een kelder in de westelijke richting.
Hg, mjjn zegsman, verklaarde dan ookdat dezen
winter het boschje, waarin volgens deu heer v. G. het
putje, het rechte dan, zon worden omgehakt en dat do
grond tot aan het water zou worden onderzochthjj
voor zich had reden te vermoeden, dat men daar in dat
bewuste boschje, gelegen aan den direoten zoideljjken
grens van de Kapellaan, meer zoo vinden, daar mm
bijna overal pnin vond. Deze maening wercf echter niet
gedeeld door een ander, die mjj meedeeldo, dat hjj, toen
hij 40 jaar geleden de boompjes plantte den grond 2
steek diep heeft omgespit en niets heeft gevonden. Doch
de tjjd zal loeren wie dezer beide veteranen gelijk heeft.
Een feit is het, dat de Katholieke Overheid of zjj, dio
zich zooveel voor deze zaa kinteresscereu de wettigheid der
devotie van deu nieuwen put in twgfel trekken, anders
zon men naar geen andere gaan zoeken.
Op de plaats, waar volgens 't schetsje van den heer
v. G. vroeger bet »Io 't Capelleken" stond, heeft men,
voor zoover het tegenwoordige boschje hot spitten toeliet,
een stuk muur en een schoorsteen gevonden, een bewjjs
te meer, dat de bewering van den heer v. G. wel zeer
goed juist kan zjjn.
Bjj het leggen van do spoorbaan heeft men nog, op
de plek, waar bljjkens meergenoemde teekening de heiberg
»In SI. Willobrord" stondoverblijfselen van een huiB
ontdekt.
In één woord, men achtte de bewering van den heer
v. G. zeer wel mogulgk, en wordt zjj bewaarheid dan
zal de kapel, zoo er nog iets van te vinden is, verrjjzen
op de plek waar men thans nederk ielt voor het heilig
gebed...en dan zal de wetenschap van dec heer van
Gelder betreffende deze oude toestanden hiertoe hebben
bjjgedragen. Trouwens de Eerwaarde Heer Pastoor te
Heiloo, verklaarde mijn zegsman, deelt ook de meoning
van den hear van Gelder tea volle.
Goesti Pangeran Hidajat Oellah, wiens
moeder van vorstelijken bloede was, de meeste rechten
had op den titel van Radja moeda of Kroonprins.
Sultan Adam, zjjn grootvader, verwachtte dan
ook niets anders of het Gouvernement zou die keuze
dadelijk bekrachtigen, maar jawel hoor, de Sultan
wikte zoo en de Resident beschikte anders!
Prins Hidajat was door zijn mildheid en Gods
vrucht zeer bij het volk gezien en dit was voor den
Nederlandschen Bestuursman blijkbaar 'n reden, om
der Regeering voor te stellen die keuze van den Sul
tan niet goed te keuren, maar als Kroonprins aan
te stellen zekeren T a m d j i d 111 a h, door wijlen Prins
Abdoel Rachman bij eene Chineesche bijzit
verwekt
De Regeering te Buitenzorg, van de verhou
dingen geheel onkundig, ging op het advies van den
Resident in en benoemde dien half Chineeschen
bastaard tot Kroonprins. Zonder eenige aanleiding
werd dus het recht met voeten getreden, ja stelde men
T a m d j i d bovendien nog tot Rijksbestierder
van Sultan Adam aan
De grijze vorst natuurlijk woedend en het volk mur-
mureerend tegen de bemoeizucht van een dom onrecht
vaardig Gouvernement
Niettegenstaande de heftige protesten van den Sul
tan, bleef de Gouverneur-Generaal zijn be
sluit handhaven en toen dan ook 1 November 1857 de
Vorst overleed, werd hij door Tam dj id opgevolgd.
Deze laatste was een mauvais sujet, een onbe
kwaam, ruw, hebzuchtig man, door volk en adel gehaat.
Slim van dien Resident, nietwaar? om zoo'n in
dividu aan een natie op te dringen's Konings ver
tegenwoordiger ging echter nog verder. Hij nam op
verraderlijke wijze Prins Praboe Anom ge
vangen en liet hem naar Java overbrengen, zooaat
Gemeentelijke brandweer en ongevallen
verzekering.
Het volgende is aan de daarvoor in da termen vallende
gemeentebesturen medegedeeld
Het bestuor der Rijksverzekeringsbank,
Gezien de verordening op da brandweer iu de gemeente.
Gezien verschillende uitspraken van den Centralen Raad
van Beroep, waarbij is beslist, dat een gemeente ook dan
geacht moet worden het brandweerbedrijf uit te oefenen,
wanneer zij voor het verrichten der werkzaamheden bjj
de brandweer tegen belooning uitsluitend zulke personen
in haren dienst hoeft, die hoofdzakeljjk anderen arbeid
verrichten, zoodat de brandweer-werkzaamheden voor
dezen een bjjkomstig karakter dragen
Gelet op de artikelen 3, 10, 31, 37 en 39 der Onge
vallenwet 1901
Overwegende, dit voornoemde gemeente door in haren
dienst zijnde personen tegen bslooning werkzaamheden
doet verrichten, ten aanzien waarvan zij geacht moet
worden het brandwaer-bedrjjf uit te oefenen
Overwegende dat het brandweer-bedrijf is een verzeke-
ringspiichtig bedrijf in den zin dor Ongevallenwet 1901
en derhalve de voormelde gemeente voor de meergenoemde
werkzaamheden moet worden icgedeeld in een gevaren
klasse, met toewgriug van een geearenperesntage
Overwegende, dat het brandweer-bedrijf, genoemd in
het Kon. Besluit van 15 Nov. 1902 (Stbl. no. 195) on
der no. 584 gerangschikt is in klasse IX
Besluit in voltallige vergadering, dat de bovengenoem
de gemeente ten aanzien der brandweer wordt ingedeeld
in klasse IX
Geeft van deze beslissing kennis aan dm werkgever
en onder opmerking, dat hij krachtens artikel 77 der
Ongevallenwet 1901 bevoegd is tegen deze beslissing in
beroep te komen bij jden Raad van Beroep, bedoeld in
art. 77b of art. 78 der Beroepswet, binnen 15 dagen na
de dagteekening dezer mededeeling,
In verband met het bovenstaande worden de bedoelde
gemeentebesturen uitgenoodigd van af 1 November j.l.
op de loonljjst te brengen de loonen van hen
lo. die een vaste jaarwedde genieten voor werkzaam
heden ten behoeve der brandweer verricht;
2o. die deelnemen aan onderhonds-, oefenings- en
blussching8werk, daarvoor afzonderlijke belooning ont
vangen en daartoe niet volgens eene verordening inge
volge de artt. 192 en 198 der Gemeentewet verplicht zjjn.
He uitsluiting te Amsterdam opgeheven.
Ten vervolge op hetgeen gisteren werd meegedeeld zjj
bericht, dat nog denzelfden dag de vereenigde patroons
tot de metselaars en opperlieden een manifest hebban
gericht, waarin wordt gezegd:
Heden is de arbeid op het werk ?an den heer Schnt
aan de »Nederl. fabriek van werktuigen en spoorweg-
materieeU en van den heer Kloots aan de Van Bennin-
genstraat hervat, waarmede een einde is gekomen aan
de op die werken uitgebroken solidariteitsstaking.
Voor de patroons in de bouwbedrjjven bestaat er thans
niet de minste aanleiding om de sedert 25 September
geproclameerde uitslniting langer te doen voortdoren.
Daarom is dan ook het bestuit tot opheffing dier uit
sluiting genomen, en geeft het bestuur der »Algemeene
Patroonsvereeuiging tot vaststelling en handhaving van
arbeidsvoorwaarden in de bouwbedrijven" u kennis dat
Zaterdagochtend a.s. te 7 uur alle werken zullen worden
opengesteld, zoodat overal de werkzaamheden kunnen worden
aangevangen
Het bestuur der A. P. V. geeft n dan ook in ernstige
overweging den arbeid Zaterdag a.s. te hervatten, waartoe
gfl n vanaf dit oogenblik knnt aanmelden bjj uwen patroon
die, zoo gjj
uiterlijk binnen drie dagen na heden
dit doet., n zooveel mogeljjk eene plaats zal reserveeren,
terwjjl, wanneer gg dit onverhoopt mocht nalaten, gjj
geacht zult worden ontslag te neman.
Het bestuur der A. P. V. geeft verder, voor zoover
coodig, ook hierbjj aan ieder uwer de verzekering, dat
de leden der A. P. V. er voor zullen -waken, dat, bijaldien
gjj thans aanstonds oen arbeid hervat, dit feit voor n in
de toekomst niet schadelijk zal zjjn en gij dus ook nu
niet bevreesd zult behoeven te zijn, dat gij ait dien hoofde,
onder pressie van anderenof zult worden geweerd of zult
worden ontslagen.
Loterij en wisselkantoor.
De kantonrechter te 's-Gravenhage achtte niet straf
baar het door een wisselkantoor aldair aan zjjn begun
stigers zonder winst verkoepeu van lotgedeelten in de
Staatsloten!, welke hjj zelf speelde, eu ontsloeg miisdien
den beklaagde van rechtsvervolging.
Numero 30.
Te Woensdrrcht heelt iemand aangifte gedaan van de
geboorte van zjjn dertigste kind.
Men vermist kind teruggevonden.
Uit Laag-Soereu meldt amo aan de N. Arnh. Ct.
Men herinnert zich wellicht, dat een jaar of zeven
geleden dr. L. te Leiden, thans hier gevestigd, zjjn 7-
jarig knaapje verloor, dat niet van de kernus terugkeerde.
Dezor dagen is de knaap op do Tielsche kermis weerge
vonden door een paar familieladen, die hem aantroffen in
de wafelkraam van Vnlsma. Men stelle zich do blijdschap
drr ouders voor 1 Het bleek, dat het ventje door een
spulleman was opgepakt.
West-Frleslands asiljartvereenlKlng.
De biljartwedstrijd van de Vereeniging „Eendracht",
het er veel van had of hij een oorlog wilde provoceeren.
Toen het nu eindelijk wat woelig begon te worden,
nam de Resident zijn pensioen en repatrieerde nog
net bij tijds, want daar de Regeering met het oog op
den ontevreden geest, het Civiele gezag in handen van
een Hoofdofficier wilde stellen, kwam deze, Kolonel
Andresen, te Banjermasin aan, (29 April
1859) juist toen de opstand in alle hevigheid uitbrak.
De gerepatrieerde Resident poseerde in Holland
misschien wel als «Indische specialiteit"
En van af toen tot heden toe, is het nooit «uit" ge
weest en kostte ze honderden menschenlevens en tonnen
gouds die onhandigheid van den snuggeren Reside n tl
De militairen deden als altijd hun soldatenplicht en
streden er dapper voor Vaderland en KoningHetzelfde
moet echter ook worden erkend van de trouwe aan
hangers der legitieme Banjer in asinsche
vorsten
In de Zuider- en Oosterafdeeling van
Borneo was het recht geheel aan de zijde der
»d j a h a t 's," zooals ge wel met me eens zult zijn.
Kolonel Andresen werd benoemd tot G o u-
vernement s-C ommissaris en verdreef de «mui
telingen" uit de hoofdplaats Martapoera. Als eerlijk
en verstandig soldaat begreep hij al heel gauw hoe de
vork in den steel zat en snapte tevens, dat de ver
heffing van den wettigen Prins tot Sultan, onmid
dellijk de rust zou herstellen.
Hij noodigde den Pretendent daarom uit tot eene
samenkomst in den Kraton van Martapoera,
doch de Prins herinnerde zich de unfaire wijze, waarop
de vorige Hollandsche bewindsman zich van zijn broeder
Praboe Anom had meester gemaakt, wantrouwde
de bedoelingen van de «Kompenies en bleet weg.
Andresen wist den onderkruiper T a m d j i d van
een onrechtvaardig verkregen troon te werken en
gehouden op Donderdag 2 November te Binnenwjjzend
(gem. Westwoud), mag als goed geslaagd beschouwd
worden.
Een dertigtal uitstekende spelers uit West Friesland
hadden zich aangemeld. Prachtige partijen werden ge
speeld. De uitslag was: Eerste klas le prijs Verel te
Hoorn, 2e Spree te Schellinkhout, 3e Tensen te Schel
linkhout. Tweede klas le prijs N. Buis te Benning-
broek, 2e K. Berkhout te Bovenkarspel, 3e A. Ott te
Blokker.
Na dezen wedstrijd volgde een kamp om het grootst
aantal punten in 5 „uitstooten". le prijs (37 punten)
Tensen te Schellinkhout, 2e (31 punten) Ligthart te
Hoorn, 3e (27 punten) Buis te Benningbroek,
Aanbesteding.
De Coöperatieve Vereeniging »Ons Belang" te Stom-
pataren heeft bjj inschrijving gegund de leverantie van
700 kilo rundvet aan den heer Lsvie te Alkmaar voor
f 0,275 de halve kilo en van 14000 briqaetten aan den
heer C. Verduin te Akersloot voor f 4,40 per 1000 stuks.
Zangvereenigtng „Nieuw leven".
Dit gemengd koor, uit de gemeente Oudorp, onder
directie van den heer H. Lindeboom, hoofd der school
aldaar, dat voor de helft bestaat uit Alkmaarders, geeft
hier a.s. Donderdag eene openbare uitvoering in „Dili-
gentia „N. L." bestaat nog maar een paar jaar en toch
gaat er al een goede roep van.
Op het zangersfeest jl. Augustus te Midden-Beemster
gehouden, heeft ook dit koor medegewerkt en eenige
nummers alleen gezongen. De heer Dan. de Lange, die
daar als beoordeelaar optrad, zeide, sprekende over
een koor van Van Milligen, dit„Deze Vereeniging heeft
het lied „Avond" van Van Milligen zeer goed en schoon
vertolkt. De klank, de uitdrukking, de uitspraak, dat
alles was goed".
Het hier uit te voeren programma bevat, behalve
verschillende koren van vroeger tjjd en van nog levende
componisten, eenige zangsolo's, die afgewisseld worden
door nummers voor twee violen en klavier.
Wij hopen dat velen dit gemengd koor zullen gaan
hoeren.
Astronomie.
In de »Unie« werd gisteravond door den heer G. J.
Salm nit Amsterdam de aangekondigde voordracht over
astronomie gehouden.
De astronomie, aldus spr., laat zich splitsen in twee afdee-
lingen, een mathematisch gedeelte, dat zich berig houdt met
het nagaan van den loop, de grootte der hemellichamen
eu de geregelde verschjjnselan, en de aatrophysica, meer
omvattend de bestudeering van den aard der verschijnselen.
Spr. besprak hierna de beteekenis van het woord heelal
en wees op de enorme uitgebreidheid daarvan.
Het zonnestelsel is een zeer klein onderdeel van het
heelal, een groep van hemellichamen die zich volgens
de wetten der centrale bewoging om de zon bewegen,
langs ongeveer elipsvormige banen.
Bjj de waarnemingen van ons zonnestelsel bewijzen
groote dieusten de telescoop en de spectrosooop, met de
laatste waarvan men met zekerheid de stoffen heeft
kannen bepalen waaruit de planeten zjjn samengesteld.
Zoo weet men thans ook de verschillende werkingen welke
op andere planeten en op de zon plaats vinden.
Op de zon zijn opgemerkt vlekken. De leeken zeggen
soms dat naar gelang meer of minder zonnevlekken zjjn
te zien er meer regen, een koude zomer, een vroege
winter enz. zal zjjn. Dit is echter onjuist, 't zjjn, meent
spr., kraohtige wervelstormen. Toch hebben ze wel
eenigszins invloed op de aarde, de magneet van een com-
paa bjjv. zal afwijken als er meer vlekken zijn.
Als een mensch op de zon werd geplaatst, zou hp 27 V.
maal zoo zwaar zjjn als op de aardo en dus ineenzakken.
Op kleinere planeetjes dan de aarde, zon hjj veel lichter
zjjn, zoodat als hjj in de hoogte sprong, de aantrekkings
kracht niet bjj machte zon zjjn hem weer neer te doen
vallen hjj zon bljjven zweven.
Spr. kwam nu op de zonsverduisteringen.
Onze maan werd vervolgens door spr. behandeld, 't
Is een onherbergzaam oord. Er is geen dampkring om
heen, 't is er dor en woest.
Kometen en meteoren waren tot voor korten tjjd
gevreesd.
Na een kwartiertje pauze, zette spr. uiteen wat da
oorzaak is van de ordeljjko beweging in 't heelal en het
ontstaan der planeten.
Spr. behandelde verder de vraag: Kan de aarde onder
gaan Volgens sommigen wel. Bawezsn is bjjv. dat de
bergen afsljjten men zon ten slotte dus krijgen een
gelijk niveau, met niets er op dan water. Vooreerst be
staat echter nog geen gevaar. Een andere vraag is is er
leven op de planeten Op de zon kan geen leven zjjn.
Maar op de planeet Mars doen zeer veel teekenen leven
vermoedeu. Mars geljjkt veel op de aarde. Aan de beide
polen zjjn waargenomen witte en donkere vlekken,
waarschjjnljjk sneeuw en water. Over de planeet loopen
zwarte strepen, de grond sohjjnt geel-achtig. Men zon
dus kannen aannemen dat het een zand- of rotsachtige
bjdem is, die veei water noodig maakt. De zwarte stre
pen kunnen de kanalen zjjn, die 't water aanvoeren.
Men wset echter niets met zekerheid.
Spr. oogstte veel bjjval. Een en ander werd met platen
verduidelijkt.
Voetbal.
In den Zondag, 29 Nov., te Amsterdam gehouden
voetbalwedstrijd tnsschen Alcmaria Victrix II eu Sparta
leeft niet A. V., maar S. gewonnen met 31.
hoopte daarna nog altijd op den terugkeer van den
wettigen vorst. Vergeefs echterDe oorlog woedde
voort en Kolonel Andresen werd intusschen
vervangen door Resident Nieuwenhuijzen.
Majoor V e r s p y c k, de latere Generaal, thans te
's Gravenhage woonachtig, streed met groot beleid
tegen den vijand en wist den opstand eindelijk te be
dwingen. Heel onverstandig van de Regeenng werd
toen echter 11 Juni 1860 geproclameerd, dat het R ij k
Banjermasin had opgehouden te bestaan.
Het vertwijfelde volk greep daarop wederom naar de
wapens, de strijd begon opnieuw
In 1862 onderwierp zich Prins Hidajat aan
Verspyck en men had hem nu tot Sultan moe
ten benoemen, doch verbande hem naar Java, zoodat
de strijd nog heviger werd.
De geheele geschiedenis van dat Gewest is 'n droeve
aaneenschakeling van dergelijke domheden. Ja, tot zelfs
in de laatste jaren is er op erbarmelijke wijze gemodderd en
geknoeid. Van Heutsz moest komen en er z'n ma-
rechaussée's onder Christoffel heen zenden, om
tenminste militair succès te krijgen, wat intusschen
niet wegneemt, dat het recht nog steeds is aan den
overkant
En nu trekken we een zwarte jas aan en gaan op
bezoek bij de ongelukkige bannelingen. Ik kleed me
niet in uniform, want op militairen zullen die Prinsen
het nu juist niet bijzonder begrepen hebben.
De Adjunet-Djaksa heeft belet voor ons ge
vraagd en de heeren wachten ons hedenavond om 7 uur.
Buitenzorg. Lt. ÜLOCKENER BboüSSON b.d.
