STADSNIEUWS. Gemengd Nieuws. No. 3005 f 20,000; No. 11510 f 2000; No. 16126 f 1500; Nos. 664, 7616, 8430 en 12428 elk f 1000 f No. 5712 f 400; Nos. 521, 6070 en 18769 elk f 200; Nos. 1796, 5793, 7942, 9628, 10790, 18477 en 18549 elk f 100. te willen vaststellen, opdat elke afwgking da&rvau met zekerheid als vervalsching kunne aangemerkt worde». Gedeputeerde Staten van Noord-Holland hebben het presentiegeld voor de leden van den Gemeenteraad van Akersloot op f2 per lid en per zitting bepaald, en bet bedrag van het presentiegeld voor de leden van den Ge meenteraad van Haarlemmerliede en Spasrnwoude ver hoogd met f52 en gesteld op f132. JVederlandsch Faarden-Stawiboek. De afdeeling Noord-Holland van de vereeniging »H(t Nedoilandsch Paarden-Stambook" vergaderde gisteren te Amsterdam onder leiding van den heer J. Breebaart Kzn. Do voorzittor deelde mede dat Ged. Staten hebben goedgekeurd een wijziging in do voorwaarden voor set verleenen van provinciale subsidiën en aanhondingspremiën, waarbjj vervalt de verplichting om ne helft van het dekkinggeld terng te betalen, wanneer de gedekte merrie niet drachtig wordt. Het hoofdbestnnrsvoorstel om een onderzoek te doen naar de ingeschreven paarden die verkooht of gestorven zfin, welk voorstel behandeld zal worden op de algemeene vergadering der vereeniging, vond eenige bestrjjding. Het doel van dit voorstel is een juiste verdeeling de premiën te bevorderen. Eenigei betwijfelden het nut van zulk een onderzoek, anderen het vermoedelijke resultaat. Daartegenover stelde het bestnnr zjjn msening, dat de nitslag wel te oontroleeron zou zjjn. Daartoe werd aanbevolen het nagaan van da opgaven door commissiën. Van andere zjjde werd aangeraden het onderzoek niet per rondschrijven te doen, doch op te dragan aan ver schillende personen, dia bp de leden zullen nagaan welke ingeschreven paarden ze nog hebbep. De meerderheid van de vergadering erkends echter da wonscheljjkheid van het persoonlijk onderzoek. Bjj de bespreking der begrooting word met veel in stemming ontvangen het denkbeeld om de in 1907 te 's-Gravenhage vanwege do Hall. Maatschappij van Land bouw te honden nationale en internationale landbouw tentoonstelling te steunen door het uitloven van vier bekroningen, twee vau f50 elk voor een waim« en een koudbloedigen hengat ingeschreven in het Nederl. paarden stamboek en twee van f25 elk voor merries die aan dezelfde voorwaarden voldoen. Een voorstel daartoe zal door do afdeeling bjj de algemeene vergadering worden ingediend. Na behandeling van enkele huishoudelijke punten werd da vergadering gesloten. tie Hinderwetten en de Ouderlijke macht, Naar gemeld wordt, zullen nu de Kinderwetten in werking zjjn getreden, bjj de tweede kamer der rrchtbank te Ams'erdam, met het oog op die Kinderwetten inden laatsten tijd wel eens schertsenderwijs de «Kinderkamer* genoemd, in de eerstvolgende drie maanden vanwege de inrichting voor stadsbestedelingen te Amsterdam meer dan 100 ontzettingen uit de ouderlijke macht aanhangig worden gemaakt. Die inrichting za! dan wanneer die ontzetting is uit gesproken en er een voogd en toeziende voo.d zjju be noemd, voor subsidie van regeennszswege in aanmerking komen, zooals deze op bepaalde voorwaarden beschikbaar wordt gesteld, by art. 15 van een der Kinderwetten nl. da wet van 12 Februari 1901 (Stbl. no. 64) houdende beginselen en voorschriften omtrent maatregelen ten op zichte van jeugdige personen. Vereeniging van Burgemeesters en §ecreta- rlssen ln Woord Bolland. Maandag had ten Stadbuize te Amsterdam vergadering plaats van de leden der «Vereeniging van Burgemeesters en Secretarissen in Noord-Holland*, die diuk werd be zocht. Als nieuwe leden traden toe de hear blot, secret&ria van Jisp on Van Kampen, secretaris van Benningbrook. Tot bestuurslid werd herbenoemd de heer O. D. Donatb, secretaris van Alkmaar. Behandeld werd o.m., een verzoek van deafd. «Noord- Holland* van dsn Ned. Bond van Gemeente-ambtenaren, om adhaesie te willen betuigen aan een request, gerichf tot heeren Ged. Staten, in zake verbetering der jaarwedden van Burgemeesters en Secretarissen. Da heer H. J, Oalkoen, burgemeester van Edam, sprak daarna over den Woningbouw te Volendam met gelde- lijken steun van Rgkswoge (Woningwot.) Benaderd vee. Met betrekking tot de schade, geleden bjj het te gelde maken van vleesch van door Rjjfes ambtenaren benaderd slachtvee, wordt door den Minister van Financiën aan de Tweede Kamer het volgende opgemerkt: De verwachting werd gekoesterd, dat hot georganiseerd verzet der slagers zou afnemen, zich althans niet zou uitbreiden. Die verwachting is echter beschaamd, want het verzet der slagers, 't welk aanvankelijk elrchts te Amsterdam weid ondervonden, sloeg gaandeweg tot andere plaatsen over, zoodat ook daar, met hét oog op do belangen van de schatkist, do gelegenheid moest wor den gegeven tot verzending van benaderd vee, dat door de ambtenaren niet op andere wjjza van de hand kon worden gedaan, naar de exportslagerij te Hoek van Hollaud. Teu allen overvloede wordt nog opgemerkt, dat de geleden schade raimschoots wordt teruggevonden in de meerdere opbrengst van den accijns, er» dat die opbrengst zeer zeker aanzienlijk zou dalen, wanneer van het hier- bedoelde middel van verweer geen gebruik kon worden gemaakt. Roosje Vos. Als spreekster voor de „Volkskiesvereeniging'', afdee ling Pu merend van de Sociaal Democratische Arbei ders Partij trad te Purmerend op Mej Roosje Vos-Stel van Westeremden, met een voor de vuist uitgesproken re e, ten doel hebbende te betoogen, dat het kapitalisme oorzaak is van het socialisme. Menigeen, zegt zij, zal deze bewering verwonderen doch do sprokende feiten in de economische verhoudingen van de maat chappe lijke samenleving zijn daar om zulks te staven. Houdt men onzen toekomststaat voor een utopie, de vele wanverhoudingen die thans bestaan, zullen voor ons een spoorslag blijven, te trachten een beteren toestand te scheppen, om te komen van het kapitalisme naar het socialisme Het kapitaal groeit steeds aan, hoopt voortdurend op en veroorzaakt dientengevolge in de economische samenleving schrille tegenstellingen. Het stoom- en machinewezen heeft opeenhooping van kapitaal in sterke mate in de hand gewerkt en heeft den arbeider die voorheen nog eene zekere zelfstandigheid bezat gemaakt tot een waren loonslaaf Ook voor den landbouw komen steeds meer machines in gebruik Vooral iu Ameiika wordt op het land veel door machines verricht. Do productiviteit is met reuzenschreden vooruitgegaan maar in menig opzicht niet in het belang van de arbei dende klasse. Het kapitalistisch stelsel maakt dat ge tracht wordt van den arbeider te halen wat er uit te halen is. Het voordeel dat arbeit^ afwerpt komt niet ten bate van hen die arbeidskracht leveren, het heeft slechts kapitaalvergrooting tengevolge. Het is dus in het welbegrepen belang van den kapitalist, het loon karig en den arbeidsduur zoolang mogelijk te houden Langzamerhand zijn de arbeiders dit gaan gevoelen en begrijpen en werd de zinspreuk „Eendracht maakt macht'' ook voor hen geen ïjdele klank. Hun klassen bewustzijn groeit met den dag, doch in het kapitalistisch stelsel ligt de oorzaak van den klassenstrijd En van waar dat de middenstand in den knel geraakt? Con centratie van kapitaal is ook daarvan de schuld. Maat schappijen, Vennootschappen in allerlei vormen zijn en worden er nog steeds opgericht en groote omzetten worden verkregen. Eerst verkoopt men zonder wi'1 st, 't kapitaal kan dat doen, en onmeedoogend raakt de kleine neringdoende er onder. De trust-maatschappjjen in Amerika vooral werken in dien geest. De kleine bedrijven worden dientengevolge door het kapitaal doodgedrukt. Niette genstaande van alles in overvloed wordt geproduceerd leeft het zoogenaamd proletariaat in armoede en ellende. En wat wordt hier te lande voor de niet of weinig met aardsche goederen gezegendeu gedaan Het vraag stuk van de pensioneering geeft daarop reeds het ant woord. Het desbetreffend ontwerp wet van Dr. Kuyper gaf aan den arbeider eerst op 70 jarigen leeftijd een pensioen van zegge f 2.— per week, uit de bijdragen van den arbeider zelf. Niet uit de platzakken van de arbeiders moet het pensioen gehaald worden, maar uit het roekeloos verspilde geld voor militarisme konink lijke stallen enz., enz., alsmede door verhooging van successierechten. Op onderwijs-gebied is ook de arbeider er slecht aan toe. De staatsscholen dienen voor ieder open te staan. Doch daar wil men niet aan, want de vette baantjes moeten voor de kinderen van meer gegoeden blijven Als bewijs hoe het geld uit de staatskas wordt wegge gooid, meldt spreekster, dat f 10000 werd gegeven voor oen representatie van Nederland op een poppenten- toonstelling te St.-Petersburg De dochter van den vorigen Minister-President was een van de vertegen woordigsters. De geheele maatschappij, vervolgt spreekster, draait om den arbeidzonder arbeid heeft men niets. De aarde behoort aan de menschheid niet aan enkelen. Het socialisme wil meerdere gelijkheid geen klassen, geen standen, allen meer gelijke rechten en gelijke plichten. De klassenstrijd is niet het doel, doch een middel om zoover te komen. De vrijzinnig democraten willen dien strijd uitwissen, maar dit gaat niet. De nood dwingt daartoe zoolang de arbeider is verstoken van voldoende rust, korteren arbeid en hooger loon. De bezitters zijn het daarmee niet eens; zij moeten hebben zwak gewil lig, gemakkelijk kneedbaar materiaal. Het kapitalisme neemt nog een sterke positie in. Het heeft geld, ina ht, justitie, militarisme aan zijne zijde. De arbeider kan daar alleen de macht van het aantal tegenover stellen. Doch goed vereenigd is deze maeht niet te onderschat ten. Overal kan men de goeie uitkomsten daarvan waarnemen. Wilde de kapitalistische wereld inzien hoe de maatschappelijke verhoudingen moeten zijn, de ar beider zou zijn rechten niet behoeven af te dwingen. Thans moet alles aangewend worden om de macht van het kapitaal te breken. Men spreekt ook wel van het ziekelijk proletariaat. Doch ook daarvan is het kapi talistisch stelsel de oorzaak. De arbeider, zijn vrouw en kinderen kunnen niet koopen wat zij noodig hebben en allen moeten hard medewerken om het gezin op de been te houden. Laat men goede loonen geven en min deren werktijd vorderen en men zal krijgen gezonde en krachtige werklieden. Na de pauze nam de spreekster ons kiesrechtstelsel onder handen en stelde in het licht hoevelen van het kiesrecht zijn uitgesloten. In de groote steden zijn daarvan meerderen uitgesloten dan op het platteland Doch dit heeft zijn rede, opzet is blijkbaar hier in het spel. In de steden zijn de arbeiders georganiseerd en zouden daar kans hebben zich in de besturende colleges te doen vertegenwoordigen, terwijl op het platteland dominee en pastoor hun schaapjes wel in bedwang hou. den. Arbeiders moeten uit de regeering worden gehou den, het kapitaal moet aan 't roer blijven. De sociaal-democraten streven naar algemeen kiesrecht voor mannon en vrouwen. Waar dit bestaat staat het zedelijk peil der menschheid hooger. Meerdere samen werking moet dus worden verkregen. Ook de sociaal democraten in den dop, zij die niet voor hun meening durven uitkomen, moeten zich strijdvaardig toonen Wil men betere toestanden scheppen en voorkomen dat de kinderen hetzelfde harde lot moeten dragen, trekt dan allen op ten strijde en we zullen komen van het kapitalisme tot het socialisme. Aan den aandrang om gebruik te maken van de gelegenheid tot debat werd niet voldaan. De aanwe zigen gaven telkens blijken van instemming. Vit ,,»e ®8Monden." De gestrande »Glanaen«, een echt laadschip, opmer kelijk door zijn eigenaardigen vorm, heeft wèl de op merkzaamheid getrokken, zelfs vletterlui van Petten, Kamp en Den Helder kwamen gisterenmiddag hier aanvaren om diensten te bewijzen. Nog laat hoorden we gisterenavond de sleepbooten fluiten, die bezig waren de kolossus weer vlot te krijgen. Of het gelukt is, konden we nog niet vernemen, 't Was dan ook pas om II uur hoog water. Dit is nu het derde vaartuig al, dat binnen een paar maanden op Egmonds strand vastliep, Later Bericht. De «Glanaencc is niet vlot ge komen. Er is een aanvang gemaakt met het lichten. De heer Jonker van Alkmaar heeft een paar aardige photografieën gemaakt van de stranding van de K.W. 25. Op de eene zien we het ontredderde vaartuig staan midden tusschen de branding. De groote mast ligt geheel op zij. terwijl de golven over het vaartuigje heenspoelen. De andere geeft een heel mooie groep van de bemanning. Men ziet het hun niet meer aan, dat zij in zoo'n grooten nood gezeten hebben. Forse,h en krachtig staan ze om haar energieken schipper geschaard. In Isolement. Men schrijft uit de Streek: Al zagen de dorpen ten noorden der lijn Hoorn - Enkhuizen reeds geruimen tijd tevergeefs uit naar den spooraanleg, geheel afgesloten van 't verkeer waien ze nog niet. De omnibusdienst Van Baar toch reed dagelijks van Medemblik over Andijk en Wervershoof naar 't station Hoogkarspel, terwijl tevens een dienst werd gehouden van Medemblik over Andijk naar Enkhuizen. Natuurlijk werd dit geregeld personenvervoer gesubsi- dieërd van gemeentewege. Thans schijnt men het over deze kwestie niet eens te kunnen worden, zoodat alle mogelijkheid bestaat, dat de ondernemer den dienst zal opheffen. Reeds worden rijtuigen en paarden ten verkoop aangeboden. Arme bewoners, die weer gebracht worden in hun vroeger isolement! Werkstaking wan typografen te Amsterdam. Een deel van het zetterspersoneel van de boekdrukkers firma Ipeabuur en Van Seldam, te Amsterdam ten getale van 20 man heeft het werk neergelegd, wij! de patroons de gestelde eischen betreffende verhoogirg v n loon en verkorting van arbeidsduur niet willen in willigen. Naar aanleiding hiervan is Zaterdag een vergadering van patroons in het drnkkersbedrjjf te Amsterdam ge houden, waarin besloten werd dat, indien de werklieden zich niet vóór hedon ter hervatting van den arbeid aan melden, zjj als ontslagen zulb-n worden beschouwd en bovendien zullen hunne namen bjj de patroons in het drnkkersbedrjjf (leden van de patroons-organisatie) worden rondgezonden, ia welk geval geon dezer Werklieden binnen den tijd van een jaar bij leden van den Drnkkersbond werk zal krjjgen. Door het bestnnr van den Ned. Typ. Bind wordt mede gedeeld, dat de werklieden, door den patroon met dit baslnit in kennis gesteld, het werk niet zullon hervatton voor en aleer aau hun verlangen om invoering van den 9-nren dag en van een minimum-weekloon van f 14 gehoor zal worden gegeven. Gisterennacht heeft zich een halfwas bjj de firma Ipen baur en Van Soldam aangemeld. moordaanslag te Wagenlngen. Uit Wageningen meldt men aan de N. R. Ct van Maandag: Te omstreeks IJ uur hsdennamiddag kwam de 23 jarige H. F. Kra»y per fiots aan de woning van den heer G. W. Spitzen, leeraar in het Daitsch aan de H. B. School alhier, Hjj belde aan en vroeg mijnheer te spreken. De heer S. was juist in zijn studeerkamer, vlak voor aan het huis, terwjjl de jongeheer R., bij hem in huis wonend, zich bij hem bevond. Deze ging het vertrek uit, toen K. binnenkwam. Nauweljjks binnen, haalde K "en revolver te voorsehjjn en vourde dia af op den heer S die misschien op 2 meter afstand stond. Deze liep naar voren en greep K. beet, waardoor eene worsteling ontstond, waarbjj de heer S. op de knieën viel. K, vuurde ondertusscben zjjn revolver opnieuw af, waarbij de heer S. zich plotseling aan do rechtetzjjde van zjjn hoofd ge troffen voelde. De overige schoten mister,. Op hst geluid der schoten kwamen de jongeheer R. en mevrouw S. toesnellen, waarop K, zich omkeerde en bout portant een schot loste op mevr. S., dat haar gelukkig niet trof, alleen voelde /.jj baar wang warm worden. Voortdurend vechtend, gelukte het aan de drie persoueu K. buiten de denr te werpen en vervolgens door do tuin op straat. Ook andere pe sonen wiren ondertusscben door het schieten gewaarschuwd, waaronder de hear H. Gontil, leeraar, benevens leerlingen dor H. B school en enkele arbeiders. De heer G. snelde toe en greep K. in zjjn kraag, maar moebt, er niet in plagen hem de revolver te ontwringen. Wel kieeg hjj eene kleine wonde met het groote snoeimes, dat K. intusschen te voorschijn had gehaald en nu in zjju lick-i'band hield. In de algemeene worsteling die nn volgde, werd K. door drie arbeiders overmeesterd, die hem ?jju wapenen ontwrongen en hem in de kazerne der marecbausses in verzekerde bewaring brachten. De heer S. bloedde ondertusscben vreeselgk. DMeljjk werd een dokter ontboden, dis het vooüoopig verbind legde. Bjj hst latar volgend onderzoek door de doktoren Th. Niemeyer en L. Vermande, bleek, dat de hser S behalve eenige kleine kwetsuren, een tamelijk ernstige wonde had aan da rechterzijde vas het hoofd en tevens, dat de re olver met hagel geladen was geweest Een aantal hagelkorrels m esten worden verwjjderd. In het vertrek, waar ds aanslag plaats vond, zjjn overal de sporen der schoten te vinden. Een aantal boeken, kaarten enz. veitoonen gaatjes waar ze door hagelkorrels waren geraakt, terwijl op den vloer een groote plas bloed l>gt en ook danren, stoelen eu kasten de spoen der bloedige worsteling vertoonen. Het oordeel der geneesheeren over de verwonding is, dat, indien er zich geen ernstigs com plicaties voordoen, deze niet doodeljjk zal zijn. K< werd dadeljjk door den commandant der mare chaussee in verhoor genomen, doch bjj weigert absoluut iets te antwoorden, of te zeggen wat zijn beweegredenen waren. Behalve de revolver en het mes had hjj ook nog oen lucifersdoosje met scherpe patronen bjj zich. Als aarleiding tot deze treurige daad wordt het vol gende aangenomen K.'s moeder was indertjjd baker ten huize van den heer S. Daar sprak zjj veel over haren zoon, die zoo goed leeren kon en dns te goed was voor een ambacht enz. De heer S. ried haar toen den jongen op de Tuinbouwschool, die pas geopend was, te doen, mognljjk gaf dat voor hem een toekomst. K. ha'fr toer de Tuinbouwschool afgeloopon en het diploma behaald, het gelukte hem echter niet een passende betrekking te vinden. Wel is hij hier en daar werkzaam geweest, doch steeds zonder te voldoen het laatst als amanuensis. No liep hjj reeds geruimen tijd ledig en daarover schijnt hjj aan 't mümeren te zjjn gegaan. Volgens zjjn onder was bij Ijjdende aan zenuwziekte, waarvoor hij nu onge veer een jaar lang onder geneeskundige behandeling was. Thuis schjjnt zijn leven niet alt fid even aangenaam ge weest te zjje en vielen er wedorzjjda wel eens verwijten; van zijn kant over de verkeerde opleiding die zijn ouders hem gaven, van huu kant over zjja lodigloopeu. Ten slotte schjjnt K. het noodlottig besluit te hebben ge- gevormd, zich te wreken over zjjn mislukking, d e hjj, schijnt het, in de eerste plaats weet aan den heer S. Vast staat echter, dat de heer S. zeer veel ten ba*e san K. heeft gedaan, o. a. door het verstrekken van boekeu. Ofschoon vast staat, dat da aanslag tevoren is over- legd, schijnt K niemand er over gesproken te hebben. Zjjn huisgenooten hebben absoluut niets bijzocdeis bjj hem waargenomes. Paniek ln de kerk. Zondagmorgen werd de godsdienstoefening in de Gere formeerde kerk te Harderwijk onverwachts gestoord. Pas was de predikant begonnen te spreken, of het haat- van een jeugdig meisje, dat dicht bij den gloeienden kachel zat, geraakte in brand. Een geweldige paniek ontstond, 't Was een algemeen gegil en gejammer. Som mige vrouwen vielen flauw anderen werden zóó door den schrik bevangen, dat zij zich niet verroeren konden. Velen verlieten overhaast het gebouw, stoelen en stoven omwerpend. Kerkboeken werden vertrapt en hand schoenen naar alle kanten weggeworpen. De koster haastte zich asch en kolen bjj elkaar te vegen. In één woord een groote, algemeene verwarring. Eerst na verloop van ruim een half uur was de kalmte in zoover hersteld, dat de godsdienstoefening kon worden voortgezet. Handel en scheepvaart te Ania» Psulowna. De St.-Ct. bevat de akte van oprichting der naam- looze vennootschap «Handel en scheepvaart Anna Pau- lowna« te Anna Paulowna. Doelhet reeden van schepen voor de binnenvaart en de handel in granen, zaden en aanverwante artikelen. Duur: 29 jaar Kapitaal, f 20,000, verdeeld in aandeelen van f 500. Van dit kapitaal zijn geplaatst 24 aandeelen tot een bedrag van f 12 000. De overige aandeelen moeten geplaatst zijn binnen'10jaren. Directie: J. Krouwel Mzn. Brand. Uit Heer-Hugowaard wordt ons geschreven Zondag morgen ontstond er brand aan hst dak der feaasfabnek «Vita Nova", doordien de afvoerpijp gloeiend was ge worden. Gelukkig werd het spoedig opgemerkt. Met vereende kracht ging man met emmers aan hst bluseehen, zoodat het gelakte ds schade te beperken tot een gat in het dak. Aanvaring. De salonboot en da «Alkmaar Packet,beiden varende tussohea Amsterdam is Zaandam, rjju Zindag kwartiei over vijvea, ten gevolge van den mist, wet elkaar in botsing gekomen. Gelukkig werd geen belangrjjke schade aangebracht. 3811ste Staatsloterij. Trekking van heden. 2e klasse, 2e ljjst. Ds. P. J. Glasz komt »oor op het zestal voor predi kant bjj de Doopsgezinde Gemeente te Groningen. Da St.-Ct bevat de akte van oprichting der naamlooze vennootschap: de exploitatiemaatsckappjj «Westerweg" te Alkmaar. Doelda exploitatie van onroerende goederen, hetzjj door aankoop, verkoop, ruiling, aanbouw, verhuring als anderszins. Dnur30 jaar. Kapitaalf 35,000, verdeeld :n 35 aandeelen, elk groei f 1000, die alle geplaatst zjjG. DirectieA de Vries. ArrondlsseMents-Rechtbank tc Alkmaar, Uitspraken van heden. B. :L, zonder vaste woon- of verblijfplaats, weder- spannigheid en eenvoudige beleediging, 3 weken gevan genisstraf. H. J. V., verpleegde in de rijkswerkinrichting te Hoorn, mishandeling, 14 dagen gevangenisstraf. J. P., verpleegde in de rijkswerkinrichting te Hoorn, mishandeling, vrijgesproken, P. N. van der S, Limmen, vernieling, f8 boete, subsidiair 8 dagen hechtenis. L. K,, Alkmaar, hu svredebreuk, vrjjgesproken. A. H. J. S„ Hoorn, poging tot diefstal 2 maal ge pleegd, 5 maanden gevangenisstraf. J. A., F. van R en D. de V., Hoorn, overtreding hondenbelasting, vrjjgesproken. F. S J. T„ H. K. do G., H. K W. S. wed. P. J., Hoorn, alsvoren, ieder f 5 boete, subsidiair 1 dag hech tenis. J. S. cn J. S., Hoorn, alsvorea, ieder f 8 boete, sub sidiair 1 dag hechtenis. Hoe men vóór 300 jaar ie Alkmaar over het. lint-Klcol«asfee§t dacht. Ia de verzameling der stedelijke keuren en ordon nantiën lezen wij, dat 5 Dec. 1601 bepaald werd: Al oo de Heeren Schout, Burgemeeateren ende gerechte der Stede Aicmaer bevonden hebben dat nefLus het houden ea continaeren van de onde superstitie van 't verdichte feest van Sinte Nicolaes de coaten dtemen in voortijden j»gens den selven tyt plach te doen int oiopen v»n ver- «cheyden eetwaren, van tyt tot tyt snlx aeng»wa?sen en vermeerdert sjju datmen niet alleen de oude sno*p-rij*n ende anders in groote menigte op ter straeten te coopo is stellende, mas-r dat ianex soo meer ongewoone leekerjjen van snyckemu ende anders, daer toe worden ververdigt eade geb>nyct, tot seer sroote lusten van de goeden ing^seteuen deser stede, Sou ist, da* de voorsz. Heeren begerende jegens hst eene ende het andere soo veele raoooheljjck is te voorsien, Gskourt, geordonneert ende gestatueert hebben, zoo sy keuren ordoneren ende sta- tueren bjj desen, dat niemant op toecomende ende voor en nae volgende Nicolai avonden hem vervorderen sal eenige poppen ofte beelden van wat steff ofte materie de salve mogen wesen, noch e'nige appelen, peeren, coeck, carstengen ofte eenige andere snoepertje ofte leckerjje opter straten Isy in cramen op tafels ofte andersins op ongewoone gebnyrde pothuysen te coope voor te stellen op te verbeurte van twee eirolus guldens bfi den geene die contrarie doet te verbenren, ten prooffijte van den Officier; gepubliceert [den V December 1601.» Het is gelukkig, dat ook in onze stad de goede Sint hst gewonnen heeft van de dorre dogmatiek der calvi nistische hearen, v. G. T I.ulfjea. Gisteravond trad in een slecht bezochte openbare vergadering van de afdeeling Alkmaar van (Ie anti- militairistische vereeniging, in de «Harmonie" als spre ker op de heer T. Luitjesvan Blaricummet het onderwerpDe Russische revolutie van socialistisch standpunt. Spreker ving aan met, er op te wijzen, dat de toestand, zooals die op 't oogenblik in het Russische rijk is, niet plotseling is ingetreden. Neenlangzaam is het gegaan tot het nu tot een uitbarsting is gekomen. Om goed te begrijpen wat de bewening onder het Russische volk te beduiden heeft is noodig de kennis van de geschie denis van het Russische rijk en dan blijkt dat verschil lende volks-groepen zijn aaneengesloten, sameng -bonden door geweld. Het kon niet anders, dat toen eindelijk bij de bevolking de lust tot vrijheid begon te ontwaken, men dien band is gaan verbrekendat men gepoogd heeft om weder zijn zelfstandigheid terug te vinden. Het is nu maar de vraag of het voor Rusland al de tijd is om een vrijer land te worden. De Russische boer tochofschoon hij eigenschappen bezit die er op wijzen dat hij- iets groots zal kunnen wordenis op 't oogenblik nog zeer bijgeloovigzeer arm en heeft slechte gewoonten wat betreft het huishoudelijk leven. Dit zijn voornamelijk de gevolgen van zijn onwetendheid, maar het is buiten zijn schuld dat hij onwetend is. Daarbij komt dat de Russische kerk den boerenstand niet zedelijk opvoert. Als er iets als een revolutie in Rusland zal plaats vinden dan moet dat, in de eerste plaats zijn de vrij making van den Russischen boer. In de geschiedenis van andere landen vinden we hetzelfde als thans in Rusland voorvalt, in verschillende landen in Europa is er een oogenblik geweest dat de boeren opstonden tegen het feodalisme, tegen de onderdrukking van den adel stand. Spr. behandelt meer uitvoerig dezen strijd zooals die is gestreden in Frankrijk. In Rusland nu is de boer ook opgestaan. Wel heerscht daar in naam niet meer de lijfeigenschap, want in 1893 is er een wet afgekondigd die dat verbiedt, doch die wet zegt weinig zoo lang er geen andere is die de vrijheid van den Russischen boer handhaaft. In elk geval veel van wat zijn arbeid opbrengt wordt den boer ontnomen het graan, waarvan hij moet leven, of waarvan de opbrengst hem toekomt, wordt uitgevoerd en de gelden zjjn voor de rijke hovelingen. De revolutie zooals die thans in Rusland is begonnen is er niet een die zich bewust wetenschappelijk heeft voltrokken. Daadwerkelijke propaganda was in Rusland zoo goed als onmogelijk; door propaganda voor het socialisme is het dan ook niet tot de revolutie gekomen. Neen, de Russische boer is gaan denken en heeft het zelf gevoeld, gevoeld dat aan zijn rechten werd te kort gedaan. Doch hij bleef nog rustig, want de aard van het absolutisme brengt mee een onbeperkt vertrouwen van het meeiendeel des volks in den gebieder. Er was vertrouwen in den Czar, in Vadertje. En men zei «Vadertje weet het niet, dat wij worden onderdrukt, maar als hij 't hoort dan zal hij he)pen«. Toen kwam de dag dat het volk Vadertje bekend maakte met den nood van zijn arm volk. En Vadertje wist nu, maar hij hielp niet. Dat gaf een schok aan het absolutisme, dat bracht vele onderdrukten tot wanhoop. Wat voorts heeft meegewerkt tot het bespoedigen van de cata strophe is de oorlog in het verre Oosten: eerst de duizenden levens die werden gevraag den toen de dwang om gelden op te brengen voor leeningen, belastingen, die den arme altijd het meest drukken. Zoo kwam het dus tot revolutie, wat goed is zegt spr., als de Russische boer de revolutie wil in den waren zin des woords, dat is geen oproer maar herstel ling van de rechtspositie. En dan nog is t niet zekeX dat de resultaten van deze revolutie goed zijn. Niejj goed zullen die zijn als het slechts is een opstaan omdat er te lang gemarteld is. Neendan eerst zal de beweging goed zijn als de bedoeling der boeren is om den grond te heroveren

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1905 | | pagina 2