No. 207. Honderd en zevende jaargang. Vrijdag 22 Dec. 1905.
DAkjdLAU i UUJtC ALiLJiLAAK &N UMbIH.B^f5Ê«sS
Nieu wj aars wenschen.
UT ieuwj aarswenschen
worden opgenomen, 25 Cents d
contant.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ME» Zij die zich met ingang
van 1 Januari a s. op ons blad
abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers kos
teloos.
In het nummer van den Oudejaarsavond,
hetwelk Zaterdag 30 December ver
schijnt, zullen weder
DE UITGEVERS.
Algemeen Overzicht.
Gemengde Mededeelingen.
Uit de Pers.
Nieuwst ij dingen.
ALKMAARSCHE COURANT.
Aboonem-ntsprjjs per 3 maanden voor T\ k /N "ÜT A T"\ "XTf\f\*D A T TT^A/T A A ID Ü"RT ATUTÖ^PD P'Ö" d"r Advertentie oe-- -egIto.10
DB WAARNEMENDE DIRECTEUR van
het TELEGRAAFKANTOOR brengt ter
kennis van belanghebbendendat bet Tele
graalkantoor den eersten Kerstdag zal geopend zen als
op gewone Zondagenden tweeden Kersidag zal het open
zpn van 7J8ï v.m., 12J41 n.m. en 6£7£ a.m.
(spoortjjd.)
De waarnemend Directeur voornoemd,
A. P. KOOIJ.
Dinsdag is deRjjksdagtePest voor de vjjfde
maal in den loop van de zittingsperiode bijeengekomen
om terstond na de opening weder verdaagd te worden,
thans tot den lsten Maart 1906, zonder zelfs begonnen
te zjjn aan do begrooting ol aan eenigs wet, waardoor
de gang van het staatsleven geregeld en waarvoor in een
constitutioneel land als Hongarije de aanneming door het
Parlement vereischt wordt.
Uit naam der vereenigfte oppositie sprak graaf Albert
Apponyl een protest uit tegen de verdaging van den
Rijksdag als zijnde dit een onwettige handeling en ge
schikt cm de bjj de constitutie bepaalde samenwerking
tusscben de beide factoren der wetgeving ernstig te be
moeilijken.
Graaf Istvan Tisza, leider der liberalen, de vroegere
Regeeringspartjj, sloot zich uit naam zijner partiigenooten
bjj voornoemd protest aan, tot groote verbazing der Ka
mer, aangezien graaf Tisza zich tot heden toe van elk
protest tegen de hand'Lngen der Kroon onthouden had.
Thans kenschetste bjj de onopboudeljjke verdagingen
van het Parlement als een groot gevaar voor de natie
en ook voor de dynastie.
Eenige andere afgevaardigden lieten zich nog krasser
uit, waarna wrokkend het Rijksdag-gebouw werd ver
laten.
Ook het Huis der Magnaten nam een motie
van protest tegen de verdaging van den Rijksdag aan,
waarin opnieuw uiting werd gegeven aan het wantrouwen
van het Huis tegen de raadslieden der Kroon.
De minister-president baron Geza Fejerv&ty en de
ministers waren niet ter zitting verschenen, 't zjj om
zich beleedigingen te sparen of omdat zjj vooruit, begie-
pen hadden, dat alle partgen, zelfs die van Tisza, hen
zouden afvallen. De overtuiging, dat het gehaele Par
lement als één man tegenover hem staat, verklaart dan
ook, waarom baron FejervK'y den Koning andermaal
het ontBlag van 't Kabinet heeft aangeboden.
De Koning heeft evenwel doen wotsn, dat onder de
huidige politieke omstandigheden hjj dit ontslag niet
kon aannemen.
Wat er uit dien chaos groeien moet, mag mat recht
een raadsel genoemd worden. Vader Tijd ban wonderen
doen, maar of hjj voor de verdeeldheid in Hongarjje een
kruid kan doen wassen, mag betwjjfeld worden.
De pogingen tot bemiddeling tusscben Regeering en
Parlement, in de laatste dagen door de oud-ministers
Széll en Lukacs aange vend, zjjn ook als mislukt te be
schouwen.
Met uitzondering der onafhankeljjkheidspartjj van Kosauth
den Jonge is de gebeele parlementaire oppositie, alsook
de volgelingen van Tisza, tegen algemeen stemrecht gekant.
Om nu deze oppositie een slag toe te brengen en da
volksmassa in de steden op zijn hand te krjjgen, heeft
het Kabinet dien zelfden Dinsdag het verwachte ontwerp
betreffende algemeen stemrecht doen publiceren.
Dit ontwerp, het gewrocht van den heer Jozef Knstóffy,
minister van Bionenlandscbe Z'.ken, wenscht het kiesreebt
te verleenen aan alle mannelijke burgers, van het 24ste
levensjaar, die lezen en schrijven kunnen. De burgers, die
deze kundigheden niet verstaan en thans het kiesrecht
uitoefenden (men ziet hieruit eens, aan wat voor ontwik
kelde kiezeis de huidige Kamer haar samenstelling te
danken heeft) zullen volgens het nieuwe ontwerp nog aao
twee achtereenvolgende verkiezingen mogen deelnemen. Bjj
bedoeld ontwerp zal het kiezerstal stjjgen van 1,000,000
tot 2,500,000, welke vei meerdering voornameljjk den werk
liedenklassen ten bate zal komen, die van 4 pet. van het
tegenwoordige kiezerskorps 't zullen brengen tot 33 pet.
in het toekomende.
Dit is nu alles goed en wel, zoo teekent de Haarl. Ct.
hierbij aan, maar met geen mogeijjkheid kan mes inzien
hoe eenige Regeering in Hongarjje dit omwerp door het
Parlement zal kunnen doen goedkeuren. Men vindt nergens
een parlementair lichaam, dat vijandiger staat tegenover
een volksregeering, noch een dat behoudender is, noch een
dat sterker aan aloude privileges hecht dan do Hongaarsche
Rjjksdag.
In verscheidene Duitsche steden maakt men nu ook
aanstalten tot het houden van vor aderingen met het doel,
de beweging ter verbetering van de verhouding
tusschen Dnitschland en Engeland te ver
sterken. Te Keulen wordt den 14an Januari zulk een
vergadering gebonden, onder leiding van de Kamer van
Koophandel en de üandelsacademie.
Er blijkt hieruit met groote dmdeljjkheid, dat Duitsch-
land geen oorlog wen scat met Engeland. Omgekeerd wil
ook Engeland alles doen om dat te rerhoaden.
Zoo heeft in antwoord op de hem overgeseinde resolutie
der Berljjnsche kooplieden de nienwe Britsche premier,
sir H. Campbell Bannerman, bet volgende getelegr .pheerd:
>Ik dank u zeer harteljjk voor uwe vriendelijke bood
schap en beantwoord ten volle uw verlangen naar de
vestiging nu bestendiging van vriendscbapp-ijjke gezind
heid tusschen het Britsche en Duitsche volk.v
De ministerieele Daily N'ws verklaart, dat de premier
aldus de gevoelens der geheele Britsche natie heeft uit
gesproken. De afgetreden minis'er Lansdowne, vervolgt
zjj, moge hetzelfde beoogd hebben, maar dan is zjjn ver
langen niet verwezenljjkt geworden. Verscheidene malen
is dit jaar de spanning tusschen de twee volkereu groot
geweest. Moeilijkheden kannen altjid ontstaan, maar de
Daily News is er zeker van, dat de liberale Regeering
van »Tentophobische agitatie* in Engeland niet zal willen
weten. De natie is oorlog en geruchten van oorlog moede;
zjj verlangt met eere in vrede te leven met hare bmen
en verwanten en het blad veitrouwt, dit de Bitscbe
en de Duitsche Regeering samen den veldtocht der Jingo's
als verachteljjke samenspanningen tegen de algemeens
veiligheid zullen brandmerken.
Het bevel der leiders om in Rusland over te gaan
tot en aïgemeene staking, schjjnt het best te Moskou te
worden opgevolgd.
In Petersburg ziet men den toestand hoofdschuddend
aan en hoopt maar, dat de staking niet lang zal dnren
»Er bestaat grond voor de meening", zoo wordt geseind,
»dat het overwegende deel van de arbeidersbevolking d«
staking meer dan moede is. Ook het bericht, van revoln-
tionaire zjjde verspreid, dat de arbeiders gewapend zjjn
en dat een gewapende revolutie aanstaande is, moet met
groote voorzichtigheid worden opgenomen. Om wapens te
verbrjjgen, om de staking voort te zetten, om een opstand
te doen gelukken, is geld noodig en daaraan was in den
laatsten tijd bjj het stakingscomité en bjj den raad van
arbeiders-deputaties groot grbrek.''
Wat het platteland aangaat, seint de correspondent
van een der g-oote Duitsche bladen, dat hjj op een
driedaagsche rondreis o. a. te Nowgorod, P3kof en Loega
i en beslisten afkeer van nienwe Btakingen heeft opgemerkt
onder de spoorwegmenechen rn tegeljjk een scherpe ver
oordeeling der socialisten.
Een ander on unslig teeken voor ^e revolutionairen
is dat de krijgstucht- onder de Puteraburgsehe troepen
na de opsluiting van eenige officieren en eenjarigen veel
verbeterd is.
De correspondent van de Daily News, die de Oostzee-
provincies bezocht, beschrjjft geheel Lijfland, Koerland en
Esthland als in staat van anarchie. Te Tukknm, drie
nur gaans van Riga, werd een dragonder-patrouille door
de inwoners vermoord. Op 12 December wierp de be
volking barricades op, schoot uit de vensters en doodde
33 dragonders. Na twee dagen rukten nieuwe troepen
aan, met geschut, dat op het gtadhuis en op de Letten-
club werd gericht. In den strijd, die toen ontstaan is,
werden 580 personen gedood en ruim 800 gewond.
D« Duitsebers vluchten in allerjjl over de grenzen.
Welk een woeste haat de Letten bezielt en hoe uit-
voerig de beweging was voorbereid, moge bljjken nit het
feit, dat er op de hoofden der voornaamste Duitsehers
prjjzen waren gezet, naar gelang hunner positie afwisse
lende van 500 tot 5000 roebel. Sedert geruimen tijd
hebben de Koerlandsohe Ljjflindsche en Eathlandsche
ridderschappen verdedigingskorpsen opgericht hoofdzake
lijk bestaande uit flinke betrouwbare ingevoerde mannen
uit Dnitschland, z. g. Rgksduitsctaers n tegenstelling
raet b.v. Russische, Oostenrjjksche en Hongaarsche Duit
sehers). De immigranten zjjn over de verschillende land
goederen verdoold, waar zjj allerlei betrekkingen bahleeden
Zg zjju altjjd goed gewapend en best in staat kleine
benden van het moordende en plunderendo Lettiscbe
schuim in bedwang te houden. Ma ir alles komt ook op
hen aaD. Want iroepen houdt Rusland er ten plattenlande
in het Oostzee-gebied niet op na, enkel iu de groote
s'eden als Riga, Libao, Düaabura1, Mitau. In de kleinere
plaatsen liggen hier en daar ook nog wel eens een of
twee eskadrons dragonders, maar die echjjuen ter plaatse
op te doemen als een moord, roofpartij of brandstichting
is afgeloopen, hetgeen trouwens te begrjjpen valt, aange
zien zjj in dit uitgestrekt gebied niet overal tegelijk
kunnen zjjn. Bovendien geschieden de misdaden bjjua
altjjd zoo achterbaks mogeljjk.
Soms krijgen de aanstaande slachtoffers een waarscbu
wing van te voren van onbekesde zjjde of een sommatie
van de revolutionaire comités. Een typisch staaltje van
eerstgenoemde soort kennisgevingen is oen brief, dien de
familie vou Somber op bet, goed Oadfer in Lgflind einde
November kreeg. Hjj luidde aldas»Ik deel hierbjj U
Hoogwelgeborene mede, dat de Lettische sociaaldemo
cratische federatie heeft besloten uwe vier dochters ge
vangen te nemen en slechts tegen hoog 1 sgeld vrij te
laten. Indien het losgeld niet zal worden betaald, zullen
uwe woningen te Cadter, Napklill en Sutzendorf iu biand
gestoken worden Ik behoor weliswaar zelf tot deze party,
maar acht mg verplicht er U van in kennis te stellen,
omdat ik vroeger in nw hnis heb gediend en de familie
steeds goed voor mjj is geweest.*
De >officieele< stukken van de revolutionaire comités
zjjn altjjd in bet Lsttisch gesteld; bovenstaande brief was
in eenigszins gebrekkig Duitach. Die kennisgevingen van
de heeren Letten moeten uitmunten door verregaande
onbeschaamdheid. De N, R. Ct. vermeldt diarvan een
aantal typische staaltjes.
De opvolging van President Loubet.
De verkiezing van den nieuwen President der Fransche
Republiek is thans bepaald op 18 Januari President
Loubets Presidentschap loopt echter, volgens de
Grondwet, eerst eene maand later af. Maar openbare
feesten of plechtigheden zullen gedurende dat over
gangstijdperk zooveel mogelijk worden vermeden.
Candidaat der Republikeinen schijnt de heer Ribot te
zullen worden.
Engelsche arbeiders in Dnitschland.
Onder leiding van John L. Bashfjrd doen op het oogen-
blik zes Engelsche arbeiders een rondreis door Dnitschland,
om den socialen toestand van hnn Duitsche kameraden
te bestudeeren. Staatssecretaris Posadowsky en dr. D;l-
biück, de Pruisische minister van koophandel, hebben bun
aanbevelingsbrieven meegegeven, die hun overal een goede
ontvangst verzekeren. De reis wordt door de patroons
van de werklieden bekostigd en heeft ten doei de in
Engeland verbreide legende van den eliendigen toestand
der Duitsche arbeiders te niet te doen.
By hun bezoek aan verschillende Duitsche fabriekssteden
hebben de Engelschen reeds als hnn meening te kennen
gagevon dat de Duitsche arbeiders er in vele gevallen beier
aan toe zjjn dan de Engelsche. Het trof hun vooral dat
de Da tsohe arbeiders zich voor het schaften gaan wassckea
en andere kleeren aantrekken, terwjjl zjj in Engeland met
»n Ie handen eu in bnn werkplunje de straat opgaao. Te
Solingen hebben de Engelschen een aantal arbe derswonin
gen van den kelder tot den zolder bezichtigd. Zij waren
verbaasd over de uitstekende zorg van overheidswege en
van den kant der patroons: ziekenfondsen, verzekering
tegen ongevallen, ongeschiktheid en den ouden dag waren
hnn onbekende dingen, evenals de gezondheidsmaatregelen
die ten bate van de arbeiders in de werkplaatsen zgn
voorgeschreven. D« woordvoerder van de Engelschen kon
dan ook niet nalaten, nadat zg een fabriek te Sdingen
hadden bezocht, zjjne Duitsche kameraden geluk te wen
schen met hun lot. Terloops zg opgemerkt dat het een
gemengde afvaardiging is; er is een conservatief, een
liberaal, een socialist en een bestuurder van een vakver-
seniging onder. De meesten zgn arbeiders u t machine
fabrieken. Eiken avond spreken zg met Bashford over
hetgeen zjj gezien hebben en daarna worden de bevin
dingen opgeschreven.
Een liefdadigEngelschman. George Herring,
de man die een kapitaal van 100 000 voor het
Heilsleger beschikbaar heeft gesteld om een proef te
nemen met kolonisatie van werkeloozen, is iemand,
die te Londen in de geldwereld wel bekend is Ook
weet men dat hij gedurig veel geld geeft aan liefda
dige instellingen, met name aan de Londenscbe hospi
talen Trouwens die 100,0 '0 zijn ten slotte ook voor
de hospitalen bestemd. Het Heilsleger moet op zich
nemen, die som in jaarlijksche termijnen van 4000
in haar geheel in het hospitaalfonds te st rten. Intus-
schen kan het het kapitaal gebruiken voor de koloni
satie. Het plan is, een tweehonderd man ieder op een
stuk land van ongeveer 2 H.A. te zetten. Tevoren
heeft Herring al 80.000 aan het hospitaalfonds gege
ven. Zijn manier was om het bedrag, dat in kerken
voor dat fonds ingezameld was, met een vierde te ver-
hoogen. Hij heeft zich bereid verklaard voortaan een
vierde te voegen bij de som, die ook lders bijeenge
bracht wordt. Als maximum zal hij jaarljjks 25,000
geven.
Een vreemde vergissing. Volgens het Petit
Journal, zijn twee batterijen van een regiment veld
artillerie uit Metz dezer dagen bij het dorp Debaraque
bij vergissing de Fransche grens overgetrokken. Frans he
tolbeambten en landlieden beduidden de Duitsehers dat
zij op Franseh grondgebied waren. De officier liet zjjne
manschappen toen dadel ijk rechtsomkeert maken, zeg
gende dat hij verdwaald was geraakt. De Fransche
overheid heeft een onderzoek gelast.
Een grootsch plan. De Duitsche ingenieur
Von Donat, bekend door zjjn plan tot droogmaking
van de Pontijnsche moerassen in Italië, teelt in een
voordracht, voor den Prins-Regent van Beieren ge
houden, een merkwaardig grootsch plan uiteengezet.
De heer Von Donat wil van het laardal een nieuw
meer maken. Het water voor dit meer zou door tunnels
uit de meren Walchen-See en Kochel See worden
aangevoerd en bij Wol artshausen in den Isar worden
gebracht. Op laatstgenoemde plaats zouden turbines
worden geplaatst, welke een electrisch vermogen van
96,000 paardekrachten zouden verschaffen de krach
tigste electriciteitsbron ter wereld De uitvoering van
het plan zou, naar de heer Von Donat berekent, niet
meer dan 10 millioen gulden kosten. De verkregen
electrische kracht zou, naar hij meent, voldoende zijn
om al de Beiersche spoorwegen tot electrische spoor
lijnen te maken, hetgeen een voordeel zou opleveren
an 25 millioen Mark per jaar. Daarenboven zou men,
volgens hem, de stad München daarmede tloctrisch
kunnen verwarmen.
0e minister van Oorlog.
Na hetgeen vroeger is geschreven over den Minister van
Oorlog is 't zeker van belang te vernemen, wat eenige
Kameroverzicht-scbrjjvers zeggen na de behandeling der
Begrooting van Oorlog en de verdediging daarvan door
generaal Staal.
In het Handelsblad lezen wg daaromtrent
Toen de heer Troelstra, na's Ministers rede, de positie
van den Minister nng steeds >onhondbaar< noemde,
riep een der leden (wg m»enen de heer Tydeman)
»Nu niet meerl* Beter bewijs is niet te geven voor
den ommekeer dien de heer Staal met die rede in de
schatting van de Kamer te zjjuen gunste heeft teweeg
gebracht.
Dat onder die rede de Kamer nu en dan nogal woelig
was, is alleen daaraan toe te schrjjren dat deze rede
een zekere contra-sensatie verwekte van 's Ministers
speech bij de aïgemeene beschouwingen het bewnstzjjn
dat, gelgk toen de Minister schier met elk woord zgn
positie bedierf, hg thans haa^t met elke minnnt zjjn
positie versterkte, bracht de Kamer natnnrjgk in zekere
beweging. Vooral onder de vrgzinmg-democraten en
onder de Unie-mannen was een byzindere stemming,
nat nor lijk van vrjjwel tegengestelden aard, te merken
de Unie voelde zich allengs uit een onaangenaam parket
bevrgdenterwgl de vrgzinnig-demooraten meer en
meer in een anti-ministerieel licht kwamen te staan.
De rede was, wat dsn vorm belangt, zeer veel beter
dan die bjj het algemeen politiek debat gehouden; de
toon was levendig gebleven maar het pathos was tot
zeer bescheiden mate teruggebracht en daarvoor kwamen
de betere eigenschappen van 's Ministers welsprekendheid,
ziju ronde, joviale, makkolgke spreektrant, zgn niet
zoo geringe slagvaardigheid iu 't debat en hot. aardige,
niet zelden luimige van zjju beelden en invallen des
te meer nit.
Naar den inbond was er tusschen deze rede eenerzgds
en de Memorie van Antwoord bsnevens de eerste speech
anderzjjd^, tweeërlei verschil. Ten eerste een verschil
in tenor ook wel in nuance. Op 'tstnk au de voor
naamste desiderata, zooels volkslager en bezuiniging,
werd nog wel hetzelfde standpunt door den M c. inge
nomen maar thans werd meer de nadruk gelegd op
de overwegingen en momenten ten gunste van deze
denkbeelden. En ten tweede inderdaad ook wel eemg
materieel verschil. Wat de Minister zeide omtrent zjjn
plannen met de landweer (waardoor meteen verklaard
werd waarom hjj dit jaar nog niet het blgvend gedeelte
wil inkrimpen), wat hg mededeelde omtrent mogelgke
verandering in de kazerneering en wat hjj bleek voor
te hebben met het kader komt ons voor, waarlgk te
bahooren tot belangrjjke hervormingsdenkbeelden.
Dit alles nam niet weg dat op het voornaums'e punt,
de bezuiniging, de Minister principieel tegenover het
program der liberale coucntratie ia blgven staan. Dat
program toch gaat nit van het voo-opgezette denkbe-ld
dat bezninigd kan en moet worden op militaire uit
gaven. De Minister daarentegen wil onderzoeken of er
bezuinigd kan worden en bet dan doen. Dit is geen
klein verschil maar overigens was er veel bijgenleisterd.
De Kameroverz cht-schrjjver van de N, R. Ct laat
zich als volgt uit
De minister van oorlog heeft de lessen, die hg nit de
gebeurteniss u bjj het algemeen debat heeft kannen
putten, zoowel als die, welke hem gisterenavond door
den heer Eland met zachte hand zyn toebedeeld, uit
nemend ter harte genomen. Ofschoon hg verzekerde
e wjj willen dit gaarne aannemen nit zgn rede van
verleden week geen woord terug te willen nemen,
ademde daardoor toch het betoog, waarin hg heden
zjjne denkbeelden, als antwoord op het algemeen debat
over zgn begrooting, ontvonwde, een andere geest.
De kalmte, waarmee hg Sj.rak, de nuchterheid en ze
kerheid, die telkens aan den dag kwamen, vooral het
zelfvertrouwen, waarvan hg meer dan eens de blgken
gaf, zonder achter grootspraak schuil te gaau, saken
weldadig af tegen de min of meer s ldateakn bravoure,
d o de Kamer verleden week zoo heeft doen schrikken.
D iaibg heeft nu de minister veel meer de punten naar
voren gebracht, waarin zijne denkbeelden met die der
liukergroepm, van wie in de afgaloopon dagen de op
positie kwam, tezamen loopen. Door dit alles is hg
ongetwijfeld zeer versterkt uit den strjjd te vuorsehyn
gekomen.
Nu lelde men hieruit niet af, dat de minister ook
maar een oogenblik gepoogd zou hebben zijne ge
dachten te verbloemen of zjjno vaste overtuiging te
verdoezelen. Het tegendeel is waar. »Ridderljjk«
noemde de heer Troelstra 's ministers optreden, en
met dit woord is het volkomen joist geschetst. Da
minister bleef van het begin tot hat eind royaal en
eerlgk, zoodat niemand omtrent, da groote lguen van
zijn beleid iu onzekerheid zal knnneu verkeereo.
Voorts lezen wjj in het Kameroverzioht van De Telegraaf
onder meer;
't Valt niet te ontkennen, dat de rede van den
minister van Oorlog, die onder de gegeven omstan
digheden met moei' dan gewone belangstelling werd
tegemoetgaziau, op velen een zeer goeden indruk heeft
gemaakt. We spreken nu niet van he», die zeer
principieel in militaire denkbeelden te enover hem
staan, want voor hen was de iwee-en-halt-nur lange
speech op vele punten een bowgs, dat de minister
vist in z'n schoenen staat tegenover bon
ideeën. De beer Thomson kwam dan ook in de re; lie-
keu nog eens opnieuw z'n groote teleurstelling
uiten. Maar overigens constateeran we, dat de minister
duidelijker, beslister en logischer dan iu da stukkon
zgn standpunt heeft, toegelicht. Hjj is 'n aangenaam
improvisator; z'n rede was meer 'n causerie dan 'u
met-gewieht-eu-verlangen-tegemoet-geziene politieke
rede. Hg is inderdaad welsprekend schudt met gioote
gsmakkelykheid geestigheden en scherpzinnigheden nit
z'n ministerieele mouw, en staat soms te praten als
'a veelbemind grootvader tot 'n schaar kleinkindcen.
In dit opzicht heeft hg ieders sympathie. Bovendien
zegt hg de eerlyke, zuivere waatheid en het is een
moer dan gewoon compliment dat de heer Tioelstra
den minister hulde bracht over zgn »eerlgk, ridderlijk,
joviaal optreden», maar in 't voorbjjgaan niet ten on
rechte opmerkte »nasveteit in parlem-ntaire bedreven
heid.» Ds minister is zoo tusschenbeiden 'n generaal-
van den-ouden stempel. Hart«ljjk noemt bjj de sol
daten »z'n jongens». Hg spreekt over »mjjn kader»,
>mjjn officieren» hij maakt den indruk van
soldatenvader
Tweede Kamer.
Nadat in de zit'ing van gisteren bet algemsan debat
over Hoofdstak X was geslften werd met 56 tegen 20
stemmen een motie verworpen van den heer Troelstra
luidende: »De Kamer, oonstateerende dat het optreden
van den Minister van Oorlog niet die waarborgen biedt,
dat zgn bewind in overeenstemming zal zgn met de
eischen voor vrgzinnige coalitie bjj da afgeloopen ver
kiezingen gestold, gaat over tot de orde van den dag."
Bjj de afdeeling kosten van hot departement drong de
heer Doymaer van Twist aan op beperking van personeel,
speciaal van klerken, hetgeen de Minister van Oorlog
niet kon toezeggen.
Bjj de IVe afdeeling (personeel) kwam de heer Ter
Laan teing op vermindering van het blgvend gedoe te
hetgeen tot eene groote bezuiniging zal leiden. Als
amendement stelde spr. voor het art. te verminderen
met f 100,000. E«n tweede voorstel strekte om den
post voor de eerste landweeroefening te verminderen
met f 13,335,50. Een derde amen ement beoogde de
derde bH halingsoefening voor de militie te doen vervallen
en daaibij wordt voorgesteld het artikel te verminderen
met f 13,269,92.
De M nister bestreed alle drie de amendemeuteu, die
alle verworpen werden, respectivelyk met 73 tegen 7,
72 tegen 9 en 49 tegen 31 stemmen.
Bij art. 23 (wapen der cavalerie) wezen de heeren Ter
Laan en L eftiuck op de Blechte positie van de hoefsme
den bg de cavalerie, waarnaar de Minister zoide te zullen
onderzoeken.
Bij-ait. 59 (kosten schietoefeningen) kwamon de heeron
Di ymaer van Twist, Schokkirg en Veffiey er teg-n op
dat de Regeering steun verleent aan vereeaigmgen die
op Zondag schietoefeningen houden.
Bg art. 60 (kosten voorbereidend militair onderwijs)
vestigde de heer Van Wieden er da aandacht op, dat
te veel aan de gemeentebesturen wordt overgelaten,
waarop de Minister antwoordde het te betreuren dat
weinig medewerking van de gemeentebesturen wordt
ondervonden.
Bg art. 75 (vergoeding aan gezinnen van miliciens-
kostwinners) drongen de heeren Ter L tan, Van Wichen
en Van Ids-nga aan op vrijB'elling inpliats van vergoe
ding te voileenen en waDneer er vergooding verleend is,
moet de uitbetaling geschieden door de burgemeesters.
De Minister van Oorlog meende dat de quaastie der
vergoeding thuis behoort bjj Binnenlandsche Z kon.
Bjj de kosten voor hooger millitair onderwys verzocht
de heer Eland den Minister da toelagen aanjde offic cren
der Hoogere Krjjgs cbolen nog eens ouder de oogen te
zien, hetgeen de Minister toezegt. Blgvende toelagen kon
hjj niet beloven.
Bg de afdeeling artillerie-inrichtingen constateerde de
heer Nolting, dat er veel over die inrichtingen hier is
