No. 4.
Honderd en achtste jaargang.
1906.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
dinsdag
"buitenl and.
2 JANUARI.
Van Week tot Week.
Uit Zwitserland.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk f I,—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groot©
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v,h. HERMs. COSTER ZOON Yoordam C 9.
Algemeen Overzicht.
E COURANT.
He politieke toestond In Elaropa.
De vorige week, eenige dagen te Brussel zijnde,
hadden wij daar het voorrecht de kennismaking te
vernieuwen met een Fransch ambtgenoot van zeer
groote reputatie.
Ambtgenoot is eigenlijkniet precies het juiste
woord. De allergrootste Fransche bladen verheugen
zich in het bezit van medewerkers uit'de klasse
der upper ten, die nauwe relaties onderhouden met
diplomatieke kringen. Schrijven^doen zij niet in de
eerste plaats, hun taak is voornamelijk het verza
melen van allerlei inlichtingen, van 'belangvoor de
politieke constellatie in Europa, die zij dan aan
hunne redacties verschaffen om haar in staat te stellen
met oorspronkelijke, semi-officieuse entrefilets voor
den dag te komen. Het zijn, in tegenstelling met
de diplomaten, die 't als een deel van hun roeping
beschouwen om zich in een geheimzinnig duister te
hullen, de diplomaten der publiciteit.
't Was aan een zeer gelukkig toeval het bezit
van een gemeenschappeli) ken goeden vriend te
danken, dat onze zegsman zich tegenover ons met
een zelfs voor zijn doen ongewone openhartigheid uit
liet over den huidigen politieken toestand in Europa.
Wij hebben zeer scherp toegeluisterd, niet omdat
wij van meening zijn, dat onze journalistieke diplo
maat nu juist in elk opzicht als een orakel is te be
schouwen. maar omdat zijne opvattingen, niet slechts
zoo los daarheen geworpen, in allen gevalle de moeite
waard zijn aan de overweging van de lezers der
Alkmaarsche Courant te worden aangeboden.
Beschuldig mij niet van pessimisme zoo luidde
't in den loop van het gesprek wanneer ik zeg,
dat de oorlog tusschen Rusland en Japan met do
de ar op gevolgde onlusten in het Rijk van den Czar
ernstige gevolgen zullen hebben voor Europa.
Rusland zal in de eerstvolgende jaren, hoe ook
de afloop der revolutionaire beweging moge zijn,
voor eene actie naar buiten lam geslagen zjjn. Mis
schien zou een dreigende aanval van een der na
burige landen bet patriottisme in Rusland doen ont
vonken en zou dan het leger nog in staat zijn iets
te presteeren. maar 't is als waardeloos te beschouwen
voor elke inmenging, waarbij niet zeer rechtstreeks
Russische belangen zijn betrokken.
Onder dit feit heeft zeer te lijden de Fransche
Republiek, die door hare alliantie met Rusland zich
krachtig voelde voor een bestoken van den erfvjjand,
als hoedan;g Duitschland is*en blijft te beschouwen.
Trouwens, de Franschen zijn er zelf de oorzaak van,
dat Duitschland verplicht is ten aanzien van hen
steeds op zijn qui-vive~te,:7$n. De jaren verloope-i.
maar de wónd, geslagen door het verlies van grond
gebied na den oorlog van 1870. is nog niet genezen.
Ër worden vredes-conferenties gehouden en deze
zijn zeer nuttig, maar de grootste stap voor het be
houd van den Europeeschen vrede blijft nog te doen:
een regeling ten aanzien van Elzas-Lotharingen, die
aan Frankrijk de overtuiging zou geven, dat 't niet
noodig is om opnieuw naar de wapenen te grijpen
ten einde een gevoel van schande uit te wisschen.
Zoolang dat middel niet is gevonden, hangt de
houding van Frankrijk slechts af van het al of niet
optreden van een volksleider, van een militair die
het leger en de menigte weet te inspireeren, enfin
van iemand, die waardig is de voetstappen van een
Napoleon te drukken, 't Is met name de Keizer van
Duitschland, die zich hiervan diep bewust is. Men
heeft in de laatste jaren een populairen held willen
maken van generaal Boulanger en daarna van Ko
lonel Merchant, den man van Faschoda, doch beiden
waren niet van het hout, waaruit men daemagogen
snijdt.
Nu Frankrijk van Rusland geen hulp kan ver
wachten achtte Keizer Wilhelm het gunstige moment
gekomen om Frankrijk voor vele iaren, zoo mogelijk
voor goed, onschadelijk te maken. Marokko bood
een gunstig voorwendsel. Het plan is echter doorzien
door de Engelsche diplomatie en aan haar is t te
danken, dat er in zeer korten tijd tusschen Engeland
en Frankrijk een toenadering is tot stand gekomen,
die men onmogelijk zou hebben geacht in den tijd
van den Boeren-oorlog in Zuid-Afrika, toen Presi
dent Kruger met zooveel warmte in Frankrijk were
ontvangen en het Fransche volk zeer sterk anti-
Engelach was. De drang naar zelfbehoud heeft Frank
rijk de door Engeland toegestoken hand doen aan
vaarden.
Wat Frankrijk ook eenigszins deed terugschrikken
voor een nauwere relatie tot Engeland was, dat dit
laatste rijk de bondgenoot is van Japan, Rusland's
vijand ja, wat meer zegt, dat in Russische regee
ringskringen veel grooter weerzin heerscht tegen de
Engelschen, zonder wie de oorlog met al zijn nasleep
van rampen wellicht niet ware uitgebroken, dan
tegen de Japanners zelve. Ware Rusland voorspoe
dig geweest in Mantsjoerije, het zou gestreefd hebben
naar afrekening met Engeland, nog bovendien zijn
mededinger in Centraal-Azië, dat daar nu een krach
tigen voorsprong heeft gekregen. Ik weet dan ook
met stelligheid aldus ging onze zegsman na
eenige oogenblikken voort dat in Downing Btreei
op het oogenblik een conciliante geest ten aanzien
van Rusland heerscht met geen ander doel dan om
aldus het pad te effenen tot^Frankrijk, dat zich niet
den toorn van zijn Russischen bondgenoot op den
hals wil halen.
Wanneer Ge dit nu alles bedenkt, dan kan de
houding van Keizer Wilhelm noch die van Prins
Von Bülow langer een raadsel zijn. De Fransch-
Engelsehe toenadering heeft den Keizer, die hierop
niet1 schijnt bedacht te zijn geweest, een troef uit
handen geslagen. Wilhelm is daarover in hooge
mate verbolgen. Al worden er nog zooveel verga
deringen gehouden in Engeland en Duitschland om
een treffen tusschen deze beide rijken te voorkomen,
de Keizer zal zich daardoor niet laten afbrengen
zijn voornemen om de straffende hand uit te
van
strekken naar Albion, dat hem in zijne plannen
dwarsboomde. Doch hoe vurig Wilhelm dat wenscht,
hij heeft genoeg zelfbeheersching om niet eer toe te
slaan dan wanneer |hij zich de sterkere acht. En
daarvoor zullen nog jaren noodig zijn.
'iOnder deze omstandigheden hangt er een Damocles-
zwaard boven den vrede van Europa. Reken er op,
dat zoodra Engeland maar eenigermate in moeilijk
heden komt, zoodat 't daarvoor een deel van zijn
vloot moet reserveeren, de lont zal worden ge
worpen in het kruit en een nieuwe Fransch-Duitsche
oorlog zal uitbreken. Zelfs al zou die beperkt blijven
tot deze beide mogendheden, dan ware de ellende,
daaruit voort te vloeien, niet te overzien hoeveel
te erger is nog het vooruitzicht, waar 't schier
onvermijdelijk is, dat ook andere landen in den
strijd worden meegesleept.
'tls inderdaad een treurig tooneel. dat Europa
thans aanbiedt. Rusland ontwricht, Duitschland zich
tot de ianuen vvapenend. Frankrijk up zichzelf niet
bestand tegen een aanval, Engeland verplicht zijn
trachten bij elkaar te houden, Oostennjk-Honganje
ten prooi aan de grootste inwendige verdeeldheid.
en in bijna alle andere landen telkens wisselende
ministeries, waardoor morgen wordt afgebroken, wat
ïeden is opgebouwd.
Rusland's tegenspoed zal blijken te zijn Europas
tegenspoed. Hoe kan 't ook anders, wanneer er een
muur wordt losgerukt van een gebouw, dat te voren
alreeds niet zonder moeite werd saamgehouden
Onze zegsman sprak op zulk een toon van over
tuiging. met zoodanige gewisheid verkregen door
alles-in-elkander-sluiten, dat toen hij even zweeg
en als vragend om antwoord ons aankeek, wij niet
den moed bezaten om ons met een algemeenheid
dat 't zoo'n vaartwel niet zou loopen" of iets van
dien aard, van zijn interessant^betoog af te maken
En toen bij aldus constateerde den indruk van
zijn woorden kwam hij met een stortvloed van details
om te bevestigen de juistheid van de door hem
aangegeven en door ons zoo goed mogelijk weer
gegeven hoofdlijnen
's Avonds noteerden wjj in ons hotel de hoofd
punten, die wij thans, uitgewerkt, onzen lezers aan
bieden.
Bi de dreigende wnltrei, die z'ch opstap l«n aan den
Enropeesoheo politieleen hoiizon, treedt meer dun ooit
nanr voren het m litairiame, omdat van de kracht
geschooldheid van leger, vloot hel to be or not to bo van
een land afhankelijk is.
De regieringen van de groote rjjkrm, die s-chjjnan
voorbestemd te zjjn bjj oen wereld-worstelstrjjd een
«roote rol te vervollen, zjjn er daarem op oit om met
kracht de uitingen, van het aiti-militai
ris me te onderdrukken. Waarbjj zjj het middel van
strenge straffen te baat nempn.
Men ziet dat nu weer in Frankrjjk.
Daar hebben gednrende eenige dagen 28 personen
1-den van 't comité der »Internation«le anti.militaire
Vereeniging" voor 't Gerechtshof te Parjjs terecht ge
staan wegens bet orderteekenen der bornohte p'akkaten,
waarbjj lotelingen werden aangespoord om, ingeval zjj
ooit tegen werkstakenden di'nst moesten doen, op hnnne
officieren te vuren en ingeval zjj naar de grens werden
gezonden t»n einde tegenover een bnitenlandtchen aanval
»de brandkasten der kapitalisten te verdedigen", dienst
te weigeren en in opstand te komen.
E-n der meest bekende beschnldieden was Urbain
Gobier, die zich in de dagen van den strjjd voor Dreyfns
onderscheidde. Om zich te verdedigen heeft Gobier zjjn
meening uiteengezet over de anti-militairistisohe beweging
Men legt ons ten laste, zei bjj, dat wjj aansporen tot
desertie. Ik heb noo t iemand aangespoord tot desertie
Een andere beschuldiging is, dat wjj aanzetten tot moord,
maar wjj hebben slechts het recht van wettige zelfve
dehiging oppeëischt. Wjj hebben niet anders gedaan dan
tegen de soldaten zeggen »Als je voor de kenze staat,
of je moeder en je bloedverwanten doodschieten of den
man doodschieten, die aanzet tot doodslag, dan zul j"
niet aarzelen.» Verscheiden Kamerleden Ebben onze
aankondiging go-dgekenrd Waarom zjjo die niet ver
volgd De minister van oorlog zegt., nat het leg'r nirt
tnsschenbeide moet komen bjj werkstakingen. Dat vinden
wjj ook. Waarom is de minister niet vervolgd Wjj
willen ook het moorden van buitenlanders afschaffen,
maar op één voorwaaide dat de propaganda tegen den
oorlog internationaal zp Welnn, de propaganda i s in-
ernationHal Ieder verafschuwt den oorlog. Vorsten, die
oorlog mrakten, hebben altjjd gezegd, dat. zij dat deden
nm~" vn>te maken en daarom beten zjj menschen hjj
ciz n;en om 't leven brengen. De jonge mannen, de
bet kanonnenvlersch moeten leveren, hebben z ch ver
enigi.'in alle landen, en zjj hebben de commissie voor
dea Nobel prjjs daarmee op de hoogte gesold. Do be
weging is algemeen, in Doitscbland, in Itnsl-nd, in
Oistenrjjk. Men maakt e- ons een verwjjt van, dut, wd
ngehoorzaamheid aankweeken. Maar de Repnbbek is
gegrondvest op de ontkenning van elk dogma, op de
otkenning van den pboht der ljjdeljjke gehoorzaamheid
Wij zetten aan tot ops'and. Maar opstand maken is
dikwijls een plicht.
jj zjjn niet de werktuigen van het baitenland tegen
Frankrjjk, wjj zijn de werk'uigen van de menschh-D
egen den oorlog. Ik hond vol, dat de patriotten en de
nationalisten op onze hand moesten zjjn Leger en vloot
rjjn niet. in staat ons behoorlijk te beschermen als heter
p aan komt. Ons eenig heil is gelegen in het internationaal
-nti-militairisme. Jnist omdat de internationale verhoo-
dingen in deze dagen zooveel gevaar opleveren maken wf
propaganda voor dat anti-militairisme.
Verscheidene anderen beweerden dat do werkende stand
geen patrio kende, omdat hjj geen patrimoine had eer
zeide dat hjj geteekend had nit, zucht tot zelfbehoud,
omdat er namrljjk den laten Mei a. s. een groots soo a
list'sche demonstratie te wachten was, als watneer »de
broeders in het leger» geroepen konden worden om op
de deelnemers te schieten. Zrer krasse uitingen werd-r
ve-tomen, o. a. van C bot, die zeide bet gewe-r, da
men hem voor den dienst geven mocht, wel te zullen
aannemen, maar niet naar de grens te znllen gaan, r wan'
hier zjjn er genoeg te mollen.»
N<et minder kras heeft zich H«'vé uitgelaten. Hij
acht meer den klaBsenstrjjd op den voorgrond. Wp
laten ons ni*t worgen, zei hjj, om bet vaderland van d-
bourgeois, te verdedigen. Wg zullen op den oproep onder
de wapenen antwoorden door een opstand te beginnen.
Wjj b»grijp«n maar één oorlog, en dat is de oorlog de'
ppeljjke klassen. In den bnrger-oorlog betalen
niet wjj, maar gjj de gebroken potten.
Zaterdag werd in het proces nitsprank gedaan. Drie
en-twintig aangeklaagden werden schuldig bevonden er
'ot Btraffen van 1 tot 4 jaar gevangenisstra veroordeeld
Bjj het uiteengaan der zbtii g hadden woelige tooneelen
plaatg. De veroordeelden raasden en tierden en hnnne
vrienden schreeuwden »Weg met het leger en »Weg
met het vaderland!»
Uit Rnsland is er een chaos van berichten, waar
nit wjj slechts hier en daar een greep kannen doen.
Vast staat, dat de troepen te Moskon trouw zjjn ge
bleven aan de regeering en de opstandelingen hebben
overweldigd. Het iangst hebben de revolutionairen zmh
nog verzet in de wgk Presna, doch ook daar heeft ket aan
a„udend geschutvuur hen ten slotte tot overgave ge-
iwongen. Tienduizend werklieden hebben zich in em
der fabrieksgebouwen tot het niteiste tegen de militairen,
die hen geheel hadden ingesloten, verdedigd, tot het ge
bouw stormenderhand werd genomen. Velen zjjn daarbjj
letterljjk onder het pain begraven.
Na scbjjnt St-Petersburg weer aan de beurt te zulle1
komen. Gisteren is daar door het Centraal-comité dei
werklieden de werkstaking en de gewapende opstand
fgekondigd. De prefect van politie te St. Petersburg
heeft overigens eene herhaling der gebeurtenissen te
Moskou voor zeer onwta-schjjnljjk, zoo niet onmogelijk
verklaard, vooral ook omdat de breede straten voor den
barricadenstrjjd ongerchikt zjjn. Verder zjjn uitgebreide
militaire voorzorgmaatregelen getroffen.
Ziehier voorts een bloemlezing van de berichten uit
de provinciën
Te Ri.a heeft een verwoed straatgevecht plaatsgehad
waarvan bet gevolg is geweest, dat de opstandelingen
het stadhuis en andere openbare gebouwen hebben ver-
mees terd.
De spoorwegen van Riga naar Wiudau en Mitau loopen
weder. Maar het goederenvervoer gaat zoo ongeregeld,
dat men bjjna geen enkele fabriek meer kan late»
werken.
T« Nisjni-Nowgorod is de opstand nog in vollen gang
sn zjjn vele fabrieken vernield.
In het Oeral-gebergte zjjn de belatgrgke gescbnt-fi-
briekeu nog steeds in de handen der muiters.
De opstandelingen zjjn óók meester te Bachmoet en in
de andere plaatsen langs den Jekaterina-spnorweg. De
landlieden maken gemeene zaak met hen. BiCbmoet is
door den gouverneur Sandetzky iD Btaat van beleg ver
klaard. H-tzelfde is ook grschied in de sta - en de
provincie Kaloega en in het district. Rowzof.
Te S*ratow heeft tusschen kozakken en arbeiders eene
botsmg plaats gehad, waarbjj over en weer dooden en
gewonden vielen,
Odessa hoeft zjjn gewoon aanzien hernomen en bet
werk is er hervat, behalve nog alleen op de stoomb oten.
Te War80ban is de staking onder de post- en telegraaf-
beambten geëindigd; maar in de fabriesen duurt zjj nog
voort.
(Particuliere Correspondentie).
St. Moritz, 25 Dec 1905.
Na eerst een 24 uur in een sneltrein en daar a nog
ongeveer 5 uur in een bergtrein gerammeld te hebben,
komt men eindeljjk van Amsterdam te St Moritz »-n
's Middags 4j uur stapte ik aan het W. P. station
in den sneltrein die regelrecht doorgaat tot Chur
Om dezen t d van het jaar is het dan al donker,
zoodat van uitkjjken niets eu van lezen door de slechte
verliohting, bjjna niets komt. Het eenige dat dus
overschiet is een praatje te maken met je reisgezelschap
en verder je zoo gemakkelijk mogelijk in te richten en
»last but not least» te gaan slapen. Emmerich, het
Duitsch douanenstation, een welkome afwisseling. Ik
had wel niet naar mijn groote bagage om te zien,
want dat giDg „Transito" tot Churen ook behoefde niets
onderzocht te worden, van wat het „Handgepiick"
betreftde douanen zjjn zoo vriendeljjk om in de coupé
te komen en daar de boei te visiteeren. Maar niet
tegenstaande dat ben ik toch maar een kwartier d 20
minuten aan het wandelen gegaan op het perron. Het
perron van het Bahnhof te Emmerich is als het ware
een promenade. Douaniers, duitsche en hollandsche
treinbeambten, heeren-passagiers met en zonder trein-
calotje en pantoffels dames met en zonder shawls,
commis-voyageurs, zwijgende duitsche boeren uit
Westphalen en even zwijgende hollandsche boeren
uit de grensplaatsen slenteren daar in gezellige wanorde
er het perron.
De hollandsche conducteurs verlaten daar den trein,
de duitsche vervangen hen en als alles gevisiteerd is,
roept de Herr Schaffner met stentorgeluid: „Ein*teigen
Herrschaften en de portieren reunen dicht en spoedig
stampt de trein weer door alsof hjj heeleraaal niet
heeft opgehouden. Je zit weer in je hoekje te dommelen
alsof je er niet juist een 20 minuten lang uit bent
geweest, zoo nu en dan opgeschrikt door een kort
oponthoud te Duisburg of Dusseldorf. Dit gaat zoo tot
Keulen; het vooruitzicht dat je je weldra op het
groote en gezellige perron van Keulen wat kan ver
treden maakt je weer wakker. En indien dit niet het
geval was dan zou je ten slotte toch klaar wakker
worden door het eigenaardige stootende geluid van
ee-> over een ijzeren brug rjjdenden trein. Even voor
het station gaat de trein namelijk over de lange, ijzeren
Rijnbrug In Keulen is het zooals ik reeds zeide oen
gezellige drukte op 't perron; op welk uur van den
dag men hier ook is, het is een voortdurend komen
en gaan van menschen. Toen ik aankwam ongeveer
half elf bewoog zich onder het helle schijnsel der
electrische lampen een talrijke menigte. O a. een heel
gezelschap jagers; allen met een hert op den rug, een
geweer over den schouder en een fazantenveder op
den groenen Tirolerhoed stapten ze dreunend met
hunne tware laarzen, over het perron Verder behoor
den tot de meest in het oog vallende luidjes, een troep
uitgefuifde en niet minder-luidruchtige Bonnsche
studenten. In Keulen wordt do slaapwagen in den
trein gehaakt, en maak je daar geen gebruik van
zooals ik dan maak je zoodra je Keulen verlaten hebt
je toebereidselen voor den nacht.
Eerst maakte ik nog een praatje met de goedmoe-
digen. dikken conducteur en vroeg, wanneer we den
volgenden morgen in Bazel zouden aankomen, hoe het
weei- in Zwitserland was, hoeveel keer we vannacht
wel moesten stoppen, enz. Toen liep ik nog een paar
keer de zijgang van den wagon op en-neer en sloot de
deur van mijn compa timont, maakte het er schemer
donker en weldra lag ik rustig te slapen, terwijl de
trein voortkronkelde langs den Rijn, langs de Drachen-
fols, Nonnenwet th en de Rolandsbogen. De geesten van
die oude ridders, die tegen middernacht op de Drachen-
fels rondspoken, zul en wel naar den trein die daar
diep beneden, als een slang voortkruipt, verwonderd
gekeken hebben. Ofschoon ik aan den anderen kant
ook wel weer geloof dat zij wel h-ast gewend zjjn aan
dat vreemde ding dat daar zoo puffend en als een lich
tende streep door hun grondgebied gaat.
Via Coblenz, dwars door Elzas-Lotharingen gaat de
trein en den volgenden morgen waren wij om 6 uur te
Bazel. Nog half slaperig schommelde ik in dit vroege
uur over het lan^e perron naar de douanenloods. De
douanen maakten het gelukkig niet lastig en in het
uur r at we moesten wachten, nam ik het publiek in
het station eens op. Het was nog stikdonker toen we
om 7 uur Bazel verlieten, maar een uurtje later to n
we in het Zwitsersche heuvelland waren, werd het dag.
E rst hingen de nevels nog over het mooie frissche
landschap, maar langzamerhand trokken ook deze weg
en de eerste mooie dag, waar men in dezen tijd van
het jaar in Holland naar snakt, was daar In Zurich
nog een lang oponthoud en toen kwam tot St -Moritz
toe, over een rfstand van 8 uur, het mooiste gedeelte
van de reis Eerst langs het bliuwe meer van Zurich
daarna door mooie dalen en langs besneeuwde bergen
(de eerste sneeuw die ik in Zwitserland zag). Den
lunch hadden we in den restauratiewagen gebruikt, na
dien tijd begon ik mij door dat bijna 24 urig gerammel
niet erg lokker te voelen en was ik heel blij dat we
in Chur aankwamen. Hier hadden we over te stappen
en ongeveer anderhalf uur te wachten, eer we met de
sedert 8 jaar bestaande Rhatische Bahn, die an Chur
tot St. Moritz door het Kngadin gaat, verder gingen.
Het was in Chur al braaf koud. oen aangename, droge
koude veel sneeuw lag er nog niet Dat zou wel komen
zoodra wij in het hooggebergte waren. Y\ e waren nu
nog maar 300 500 M. boven do zee, maar 's avonds
zouden we oen üoogte van 2350 M. bereiken, wanneer
de trein de Albula pas overtrok. Van Chur tot St.-
Moritz is ontegenzeggelijk het mooiste deel der gansche
reis, steeds langzaam tijgende tot men on slotte on
geveer een uur op de hoogte van 1000 M blijft. Uit
is dicht bij Tiolenkasten, ongeveer op de helft van den
afstand Chur—St.-Moritz. De natuur is ier prachtig,
de trein gaat soms langs diepe afgronden die je, wan
neer je door het raampje naar buiten kijkt, doen dui
zelen. He zon ging onder; in de dalen kwam eeu
blauwe nevel te hangen, die zacht als een sluier dotp-
jes en brokken ruïnes omhulde, de besneeuwde berg
toppen waren nog zacht rose gekleurd, maar spoedig
was ook dat over en de slrakke avondhemel met de
sch tterende sterren rustte als een koepe op de forsche
bergspitsen Ik voelde mij lang niet lekker, of' dat nu
kwam van de lange reis, of van de ongewone jjle lucht
