No. Honderd en achtste jaargang. 1906. DAGBLAD VOOR AT,KMA AR. EN OMSTREKEN. VI VEIJDAG 5 JANUARI. Kaasmarkt Hraan- en Zaad markt Hinderwet. Hondenbelasting. BUITENLAND. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor At/kmaar, f 0,80franco door het geheele Rijk f I, Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Grooto letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij v|h. HERMs. COSTER ZOON, Yoordam C 9. voor de mannelijke geborenen van 1887 op DINSDAG en VRIJDAG van iedere week van 12—2 ure tot 20 JANUARI a s. Algemeen Overzicht. Brieven over Sociale Vragen. Gemengde Mededeelingen. ALKMAARSCHE COURANT. De waarnemende Directeur van het Rijks'eleg aafkan- toor maakt bekrnd, dat het kantoor met ingang van 7 Janaari a 8. voortaan op Zon- en feestdagen van 12 30 nam. tot 1.30 nam. (Gfreenwich) ook voor den Interlocalen Telefoondienst zal geopend zjjn. De waarnemende Direotenr voornoemd. A. P. KOOY. Burgemeester en Wethouders van ALKMAAR, her inneren belanghebbenden, dat krachtens raadsbesluit van 1 Februari 1888 de en de te ALKBAAB, gedurende de maanden Januari, Februari en Haart geregeld wekelijks doorgaan. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. RIPPING, Voorzitter. DONATE, Secretaris. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter algemeene kennis, dat heden op do gemeente secretarie ter visie is gelegd het aan hen ingediende verzoek met bjjlagen van A. Burger, koek- en banket bakker aldaar, om vergncnirg tot het uitbreiden van zjjne bakker jj door het oprichten van een heetelucht-oven, ter vervanging van den bestaanden oven, in het perceel Laat, Wgk A no. 138. Bezwaren tegen deze uitbreiding kunnen worden inge diend ten raadhuize dezer gemeentemondeling op Donderdag 18 Jannari e.k. 's voormiddags te elf uur en schriftelijk vóór of op dien tjjd. Gedurende drie dagen vóór gameiden dag kan de verzoeker en hg die bezwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer gemeente van de terzake ingekomen schrifturen kennis nemen. Burgemeester en Wethouders voornoemd, AlkmaarG. RIPPING, Voorzitter. 4 Jan. 1906. DONATH, Secretaris. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen in herinnering, dat volgens de op 20 September 1882 vastgestelde verordening op de heffing eener belas ting op de bonden, ieder eigenaar, bezitter of houder van een of meer aan de belasting onderworpen honden verplicht is, daarvan jaarljjks vóór 31 Januari ten kan tore van den gemeente-ontvanger aangifte te doen. Die aangifte geschiedt door de Inlevering van een be hoorlijk ingevuld en door den belastingschuldige onder teekend biljet, kosteloos aan dat kantoor verkrijgbaar. De betaling der belasting geschiedt dadeljjk bjj de aangifte tegen kwitantie en afgifte van een penning, onverminderd het recht, om, zoo de aangifte onjuist bevonden wordt, herziening te doen plaats hebben, Bargemsester en Wethouders voornoemd Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter. 3 Jan. 1906. DONATH, Secretaris. Hongarjje doet weer van zich spreken, en niet op een zeer fraaie manier. Het bljjft er maar gisten en de bandeloosheid der Een woordje vooraf. In deze brieven zult G{j, waarde lezer, min of meer geregeld besproken vinden, wat er in het maatschappelijk leven in binnen- of buitenland belangrjjka voorvalt of te verwachten is. Niet in de vorm eener kroniek, en dns zonder aanspraak te maken op eenige volledigheid, maar toch wel zóó, dat allereerst naar actualiteit zal worden getracht. Brieven zonder pretensie dns ook van wetenschappelijkheid, maar waarin toch hopen wjj een streven merkbaar zal wezen om de nieawste uit komsten der wetenschap en de meest betronwbare gege vens te beentten. Overzichten ten slotte, bedoeld als inleidingen tot de sociale qaaesties, niet zónder, zoo noodig soms zelfs mèt scherpe kritiek op toestanden, verhoudingen, voorstellen en plannen, doch wel vrjj van eenzijdige partijdigheidalthans van partgzucht. Zisthior het program aan U de beoordeeling of het U aanstaat en of het ons gelukken zal het uit te voeren, zooals het is bedoeld. I. Werkloosheid. Werkloosheid is niet een nieuw veiscbjjnseler zjjn altijd menschen geweest, die, al wilden zg, niet welken konden. Een der meest bekende wetten van koningin Elisabeth van Engeland (van 1601) geeft reeds voor- schiiiten om zoodanige personen te ondersteunen, terwijl ten der bekwaamste economen der 17e eeuw, Sir Wil liam Petty, de eigenaardige uitspraak doet, dat het beter parigen wordt steeds erger. Wat Dinsdag te Debreczin is uitgehaald werpt daarop een eigenaardig licht. De heer Gnstaaf Kovacs, de door den Koning benoemde gouverneur van het comitaat, zon in zjjn ambt worden ingeleid. Aan het station werd bjj opgewacht door een talrijke nationalistische menigte, die hem uit de coupé sleurde, tot bloedens toe sloeg, op straat sleepte, hem daar op een gereedstaanden ljjkwagen wierp en in triomf door de stad voerde. Onder weg werd de gouverneur (een man op jaren, hetgeen zijn mishandeling des te meer weerzinwekkend maakt) voortdnrend geslagen. Hij bloedde welhaast uit twaalf hoofdwonden en twee zjjner vingers werden geheel verbr jjzeld zjjne kleederen werden in flarden getrokken. In dien toestand werd hg gedwon gen een verzoek om ontslag aan den Koning te teekenen. Onderweg gelakte het eenigen hoeren den grjjsaard aan de woede van het gepenpel te onttrekken en binnen het gebouw van de spaarbank te brengen, waar hem de eerste geneeskundige hulp ten deel viel. Uit razernjj wierp het volk buiten de vensters van het gebonw in. De overheden van Debreczin lieten het volk ongehin derd begaan. Onder bedekking van militairen werd de heer Kovacs des avonds naar het station gebracht, van waar hg naar Budapest terugkeerde. Deze lafhartige mishandeling van een ond man heeft zelfs in de rjjen der nationalistische Kamerleden aikeu ring ondervonden. Voor de Regeering is 't gebeurde een zware beleediging en den Koning treft deze geweldpleging op een door hem benoemd gouverneur als een slag in 't aangezicht Het Kabinet-Fejerv&ry heeft dan ook besloten, tegen de aanleggers van hot misdrjjf gestreng op te treden. De raadsheer van politie Boda vertrok als regeorings- commissaris met nitgebreide volmachten naar Debreczin. Verscheidene voorname burgers dezer stad zjjn reeds in hechtenis genomen. In de eerste plaats zon het hoofd der stedeljjke politie ontslagen worden daar deze de aan randing op den heer Kovacs rechtstreeks begunstigd had. Met 1 Janaari is de nieuwe Engelschewet op de immigratie in werking getreden. Twee Duit- sche stoombooten, die te Londen binnenkwamen, waren de eerste schepen waarop de bepalingen der nieuwe wet werden toegepast. Hef eene schip had 110, het andere 80 passagiers aan boorddaar beide meer dan twaalf passagiers deide klasse vervoerden, werden de nienw- aangekomenen onderzocht. Dit onderzoek vertraagde de reis der schepen met ongeveer een dag. Slechts een enkelen passagier werd na het medisch onderzoek de toelating in Engeland ontzegd. Ook uit andere Engelsche havenplaatsen, zoo lezen wjj in het HM., komen nadere berichten, waaruit blijkt dat over het algemeen de wet zeer mild wordt toegepast. Alleen in Grimsby kwam de wet in volle kracht in toepassing. Hier kwam een boot aan uit Hamburg met 45 landverhuizers. Door de medische ambtenaren werden allen toegelaten, maar de controleur van de immi gratie weigerde de toelating van 22 personen (17 mannen en vijf vrouwen) die geen geldmiddelen bezaten. Deze geweigerden waren Polen, Joden en Finnen. Zij kwamen in booger beroep en beweerden dat zij politieke vluchte lingen waren en dat zg, indien Engeland voor hen gesloten bleef, nergens ter wereld een toevlncbt zonden kannen vinden. Een onde Jood vertelde, hoe hg uit Odessa was verdieven. Hg toonde de documenten, waaruit bljjkt dat bjj te Odessa bezittingen heeft, maar bjj was niet in staat de negen pond sterling te toonen, die hg voor zich, zjjn vronw en kind morst bezitten, om te worden toegelaten. Hjj noemde echter het adres van een familielid to Liverpool. Aan dezen werd geseind en onmiddellijk zond hg zeven pond sterling, waarop den lieden werd te kennen gegeven, dat zjj bun reis konden voortzetten. Een boodschap, welke zg onder vreugdetranen vernamen. Een jonge man ver klaarde tweemalen te zijn gedeserteerd en bjj terugkeer in Rusland ongetwijfeld te zullen worden doodgesehoten. Ook hjj had familie te Leeds en de autoriteiten hadden medeljjden met hem. Zoo slaagden 15 personen er in om ver.'Onning tot landing te verkrjjgen. Slechts zeven per sonen, daglooners, die op goed geluk hun land hadden verlaten, werden ten slotte beslist geweigerd. Zjj znllen door de stoom vaartmaatscbappjj terug worden gebracht. Aan den kapitein van de boot werd te kennen gegeven, dat voortaan met onverbiddelijke gestrengheid zal worden is, de arbeidsproducten van dnizend menschen te ver branden, dan deze duizend menschen in werkloosheid te laten te gronde gaan. Maar al moge dit bewjjzen, dat de werkloosheid reeds toen aen probleem was dat de staathuishoudkunde bezighield, haar groote beteekenis heeft zg toch eerst later gekregen, toen de uitbreiding der industrie met de invoering van machines, de vestiging der grootindustrie met al hare maatschappelijke gevolgen de werkeloosheid tot een permanent verschijnsel hebben gemaakt. Want al is het een feit dat de uitbreidende industrie meer arbeiders vraagt, de voortbrengende kiauht van den arbeid is door toepassing der machines in veel sterkere mate gestegen. Da boeveelheid garen, die in het voor de Engelsche weverijindustrie belangrgkste graafschap (Lancashire) in vorige eenwen per jaar gemsakt word, bedroeg niet meer (zoo berekent de economist Watts in zjjn artikel over katoen in de Encyclopa edia Britannica, dan wat 50.000 spindels onzer tegenwoordige machines kannen leveren. Wjjl tegenwoordig één man toezicht houden kan over 2000 spindels kunnen dus 25 man met de noodige machines thans evenveel voort brengen als de heele bevolking van Lancashire in vroe- geren tjjd. Om al het werk te doen dat in de Vereenigde Staten in 1886 door stoomkracht met inbegrip van de spoorwegen is verricht zoo berekent het eerste jaarverslag van de offioieele Statistiek van den Arbeid in de Y. St. zou met handenarbeid een arbeidersbevolking noodig geweest zjjn van 172,5 millioen menschen. Feiteljjk was de gehesle bevolking der Ver. Staten in dat jaar iets onder de 60 millioen, waaronder 2 millioen werklooze arbeiders. opgetreden. Met betrekking tot den staat van zaken in Rusland verzekert nu ook de Petersbnrgsche corres pondent van de Daily Telegraphdat seleideljjk de orde in den lande hersteld wordt. De troepen hebben in zuideljjk Rusland bjjna alle stations heroverd. De regeering laat alierwege vele menschen gevangen zetten, zeggende dat het noodig is een tweede omwenteling te verhoeden. Te Moskou en elders wordt, tevens een groote menigte wapenen in b slag genomen. Te Warschau o,a. 189 dynamiet- granaten en 21 bommen, alsmede een heel laboratorium van ontplofbare stoffen. Te Riga zjjn 20,030 kardoezen en een massa buskruit gestolen. De Standard verneemt uit Kopenhagen, dat in de Oost- zeeprovincëa de opstand is bedwongen. De oproerige werklieden van de fabriek te Prewodnik hebben zicb overgegeven en om genade gesmeekt, maar waarschjjnljjk wordt hun die niet gegeven. Nu de Russische regeering aldus eenigszins verademing krjjgt, is zjj allerhande strenge besluiten gaan proolameeren en heeft zg in grooten getale inhechtenisnemingen en hu;szoekingen bjj verdachten, o.a. bjj den schrjjver M xim Gorki, gelast. Ten einde de werklieden van de zaak der revolutie af te trekken, schrjj't men haar het voornemen toe, nog eer de Rjjksdoema bijeengekomen is, wetten in te stellen op bet pensionneeren van den arbeidenden stand en op bet verzekeren van dezen tegen ongelukken. De betrekkelijke rust, welke de revolutionnaire partgen thans betrachten, wordt echter niet toegeschreven aan verzwak king of ontmoediging, maar aan een afspraak, om in de Russische Kerstdagen en het Nienwejaar zich aan een soort van wapenstilstand te houden en aldns de gods dienstige gevoelens van de groote meerderheid des volks te ontzien. Om te St.-Petersbnrg het uitbreken van een opstand onmogeljjk te maken, is de stad in verschillende districten verdeeld, elk onder een militairen chef, din gemengde troepen-afdeelingen en gescbnt ter beschikking heeft. Alle straten, die nit de arbeiderswijken naar het midden van de stad leiden, worden met geschat bewaakt. Zoodra het eerste schot valt, wordt de staat van beleg afgekon digd. In de arbeiderswijken heerscht groote nood, daar vele werven en fabrieken gesloten zjjn en de fabrieken, waar nog gewerkt wordt, niet meer volk kannen plaatsen. Vele broodalooze lieden verlaten de stad, niettegenstaande ten plattenlande eveneens gebrek heersoht. De beroemde Poetiloff-werkplaatsen, zoo herhaaldelijk in den laatsten tjjd genoemd, zullen, wegens schade bjj de staking geleden, voor onbepaalden tjjd gesloten moeten blijven. De Czar beval 100,000 roebels ter beschikking van den gonverneur-generaal van Moskou te stellen. Deze som zal worden verdeeld onder de noodlijdende bevolking, die door den opstand heeft geledon. Wie zal de schade met juistheid kunnen aangeven, welke Rusland tot dnsverre door de omwentelingsbewegiDg heeft geleden Professor Migoelin heeft, een poging in die richting gedaan en daarbjj vermeldt hjj de volgende getallen A. Reohtstreeksohe schade: 1. Brand van Bakoe 100 millioen roebol. 2. Vjjfhonderd verbrande landgoederen tegen 109,000 roebel maakt 50 millioen. 3. Haven van Odeest 50 millioen. 4. Vernielde njjverheidsondernemingen 40 millioen. 5. Zestig geplunderde steden, vlekken en dorpen, waaronder Kiëf, Odessa, Rostof, 60 millioen. 6. Schade aan verdedigingsmiddelen enz. te land en ter zee 50 millioen, te zamen rechlstreeksche schade 350 millioen roebel. B. Indireote schade1. Verlies der spoorwegen door minder vervoer 40 millioen roebel. 2. Verlies der arbei dende klassen door stakingen 200 millioen. 3. Overbrenging van waarden door vluchtelingen naar het buitenland 2C0 millioen. 4. Verliezen door insolventies e. d. 100 millioen. 5. Gonduitvoer door verhuizing van Rasiische families naar het buitenland 100 millioen. 6. Terug trekking van fondsen van bnit-enlandeche firma's 100 millioen, te zamen aan indirecte schade een bedrag van 740,000,G09. Het verlies op staats- en njj'erheidsfondsen schat Migoelin op minstens een milliard, zoadat hjj de aan 's lands welzjjn toegebrachte stofleljjke schade op over de twee milliard raamt. De invoering van diffusie-batterjjen in de suikerfabrieken, om een voorbeeld van de directe werking te geven, bracht een zoo groote vermindering van het aantal arbeiders mede: terwjjl in 1882 in deze nijverheid in Frankrjjk 49.1C0 mannen, 8398 vrouwen en 7795 kinderen werkten, waren deze cjjfers in 1903 gedaald tot 40.982, 2869 en 2250, en zjjn er das 19.192 personen buiten werk geraakt. Nietwaar, dergeljjke cjjfers doen zien, dat ds enorme vooruitgang van het maatschapp-ljjk arbeidsvermogen, dien de 19de eeuw heeft gebracht, niet heeft kannen plaats gtjjpen, zonder een deel der vroegere arbeidskrachten buiten werking te stellen. Elke verbetering van machinerie, elke nieuwe voortbrengingsmethode, elke samentrekking van bet bedrjjf heeft wederom een geljjk gevolg. Is bet niet dat op de plaats zelf waar zjj worden toegepast arbeiders werkelooB worden, dan wordt bun invloed ge voeld elders, waar ondernemingen te niet gaan omdat zij den strijd tegen da moderner ingerichte en goe'kooper werkende niet kannen volbondon. Het is eene der ver diensten van de door de socialisten op onze samenleving geoefende kritiek, dat zjj dit noodlottig verschijnsel als een onvermjjdeljjke noodzakelijkheid heeft doen erkennen, en tevens gewezen heeft op bet groote gevaar dat dit leger van werkloozen oplevert voor de verbetering van den toestand der arbeiders in het algemeen, door namelijk steeds bereid te zjjn voor het laagste loon te gaan arbeiden en op die wjjze bet loon te drukken. De feiteljjke grond slag dezer beschouwing bestaat-, ook al zal nog nauw keuriger moeten worden vastgesteld boe groot inderdaad de gevolgen dezer feiten zjjn voor den toestand der arbeiders- Louise van Coburg. Het wordt bevestigd, dat de reehtsstrjjd tnsschen prinses Lonise van België en baar man den prins van Coburg vermoedelijk door een minneljjko schikking zal worden beëindigd. Tot de regeling der echt scheiding wegens vincompatibilité d'bnmeur» behoort nog dat de prinses wederom den naam van Lonise van B»lcri6 zal voeren en van haren vroegeren echtgenoot 400 000 kronen ontvangt in eens voor onkosten, benevens 84,000 kronen als jaargeld. Koning Leopold legt zjjn dochter nog 50 000 fr. 'sjaars toe. Voorts zal revisie worden gevraagd van het vonnis waai bjj haar vriend en beschermer graaf Mattatchichs indertijd is veroordeeld, zoodat hg geheel gerehabiliteerd wordt. Generaal Boot, h vegeta riër. Generaal Booth, van het Leger des Heils, is een vegetariër, die weet vol te houden. Hjj verklaart in zjjn nieuwjaarsboodschap aan bet Lager, dat bjj sinds -.even jaren gem enkele maal vleesch, visoh of gevogelte heeft gebruikt. Daarin ziet de krasse grjjsaard het geheim van zjjn goede gezondheid en zjjn kracht. Londensche armen. De minisier van Jandbonw in den Amerikaanscben staat Virginië heelt, volgens een telegram nit Riobmond, in dien staat, den Lord Mayor van Londen een aanbod gedaan om dertig duizend armen uit Londen ginds op bet land te zetten. Een reis, die hengen zal. De >Arrammore« den 25sten November van Antwerpen naar Boston ver trokken, is daar na eene allerjammerljjkste reis aangekomen. Teistond reeds was de machine onklaar geworden, zoodat men drie dagen oponthoud te Southampton had wegens noodzakeljjke herstellingen. Den 7den December brak er brand nit onder in 't met lompen en phosphaten gevulde ruim, te bedenkelijker omdat er ook eon vjjftig ton stoflen voor de bereiding van dynamiet aan boord waren. De brand, op allerlei wijs bekampt, duurde de geheele reis voort en tot overmaat van ramp werd het schip den lOden door een hevigen storm overvallen. Gevolgen van verkeerde leotunr. Te Newcastle, in Eneeland, is een vjjftien jarige jongen voor den politierechter gebracht. Hjj had bjj zjjn patroon 90 nit de brandkast gestolen. Zijn vader z-ide, dat de jongen braaf was, maar zjjn verbeelding bedorven was door slechte lectnnr. Hjj had bjj den jongen een blaadje ge vonden, de Boy's Friend geheeten, waarin een verhaal van het openbreken van een brandkast met een mooi plaatje erbjj. Dat bad hem tot den diefstal gebracht. De rechter zeide, dat zulke blaadjes een slechten invloed hebben, en liet den jongen voorloopig vrjj. Een historische linde. De kantonnale regee- ring van Freiburg heeft zich het lot van de bedreigde Martner linde aangetrokken. Aan den gemeenteraad van Freibnrg, die met 30 tegen 25 stemmen tot verwjjdering vae den eerwaardigen boom besloten had, heeft zg kennis gegeven, dat zjj niet baar goedkeuring zal hechten aan den aanleg van een weg, die bet wegrnimen van de onde linde eiscben zon. De Martner linde bljjft dus. Volgens de sage dateert zjj uit bet jaar 1476, toen de Zwitsers een overwinning behaalden op Karei den Koene van Bourgondië Een jongeling, die meegevochten bad, zou naar de stad zjjn gesneld om daar da bigde boodschap der overwinning te brengen bjj zjjn aankomst te Freibnrg was bjj van ver moeidheid neergezegen, met een twjjgje in de band. Dat 'wjjgje werd geplant en zou de oade, historische linde zjjn geworden. Tegen de vliegen. De Patjjsche hoogleeraren Bronardel, Roux, Cbantemesse en Bonvier hebben den prjjs van 10,009 franos, door een blad uitgeloofd voor het beste middel om de vliegenplaag te betengelen, uit 265 ant woorden toegekend aan dat, waarin bet gebrnik van ruwe petroleum en nog beter van >buile de schiste* (een goed koop distillatie-produot van bitnmineuse leisteen) wordt aanbevolen. Door twee liter van deze olie per vierk. M. oppervlakte, met water vermengd, te gieten in de poelen, beerputten, water-closets, mestvaalten enz., knnnen zich de eitj-B en larven der vliegen dan niet meer ontwikkelen. De inzender van dit antwoord is nu nitgenoodigd zich bekend te maken en zelf in het voorjaar de proefneming met bet middel te leiden. Het gelukken van deze proef is nameljjk als voorwaarde "esteld voor de uitbetaling der som. klasse", zoo verklaart een heel niet socialistische Oosten- rjjkscbe econoom van naam (prof. E. v. Philippoviob, Grut.dr. der Pol. Eoon. I p. 118), en hg beeft daarbjj dan vooral de bedoeling erop te wjjzen hoede vakbeweging der arbeiders en de staaisuiaatregelen nè. bet opstellen dier socialistische beschouwing, voor een deel die nadeelige gevolgen hebben trachten te nenttaliseeren, ook al kenden zjj tegen de weikeloosheid-zelf niets doen. Een tweede iactor, niet even bïlangrjjk maar toch nog van zeer uitgebreide werking is de malaise nu in dit dan in dat bedrjjf optredend tengevolge van evenseer van ons voortbrengingsi-y^eem, onafaoheidelgke gebeurlijk heden: overproductie of onderconsumptie, ten slotte crisis. Voor de jjzerindustrie liggen eenige dergeljjke malaise- jaren ieder nog verscb in net gebengen. Inderdaad de werk'loosheid is niet slechts een gewoon verschijnsel geworden, maar zg is zoozeer vast aan ons productiestelsel, of, wil men de voorzichtige uitdrukking gebruiken door mr. Z. vau den Bergh, bjj de laatste be- grootings-debatten in de Kamer gebezigdzoozeer in- haerent taan dit stadium van ons productie-stelsel", dat een succesvolle bestrgding ervan niet Blechts een der gewichtigste, maar vooral een der moeiljjkste vraagstukken ie van de soeiale politiek der naaste toekomst. De kranten, in deze winterdagen, zjjn er vol van. In Londen trekken massa's werkloozen door de straten, in alle Engelsche steden van beteekenis sehjjnt hun aantal buitengewoon groot. En tooh ging het met de Engelsche industrie heel goed in de elf voorgaande maanden van 1905 de invoeren waren vergeleken met 19C4 163 millioen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1906 | | pagina 1