No. 6.
Honderd en achtste jaargang.
4906.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
AANDAG
8 JANUARI.
Het raadplegen van den
huisarts-hygiënist.
Beschermt de Vogels.
B TE N L A ND.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groot»
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
vjh. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9.
Algemeen Overzicht.
Gemengde Mededeelingen.
i I
ALKNIAARSCHE COURANT.
De groote sommen die ook hier te lande worden
uitgegeven, voor hetgeen de Duitschers noemen, »Volks-
gesnndheitsptlagec en die ten laste komen van de ge
meenschap, zijn voorzeker goed besteed, en men kan met
dankbaarheid constateeren, hoeveel op dit gebied in de
laatste 50 aren werd tot stand gebracht, maar wie
in deze aangelegenheid belang stelt, zal moeten erkennen,
dat deze sommen eerst ten volle rentegevend znllen
worden, indien de individaeele zorg voor de gezondheid,
niet wordt verwaarloosd.
Het ligt in de richting van onzen tjjd, dat deze
noodzakelijke consequentie hoegenaamd de aandacht niet
tot zich trekt. Van den Staat verwacht men te veel,
van het individu te weing.
We halen den dooter alleen als we het zonder hem
niet kunnen stellen, en sturen dan met spoed een bood
schap: »of dokter gauw even wil aankomen*.
En de doetoren, die algemeen genomen meer plichts
gevoel bezitten dan andere menschen, en niet weten
waarvoor zjj geroepen worden, voldoen aan het verzoek.
De patiënt verlangt dan van zjjn dokter, dat bjj spoedig
weer hersteltde ziekte die dikwjjls een gevolg is van
langdurige nalatigheid, moet met behulp van een drankje,
als sneeuw voor de zon verdwijnen.
Wordt de patiënt spoedig weer beter, dan vindt bjj
de tekening dikwjjls te hoog en bedenkt bjj zioh zelf,
dat de natuur of zjjn natuur hem ook wel geholpen
zoude hebben.
Indien het ons werkeljjk ernst is, om den algemeenen
gezondheidstoestand te vorbeteren, dan is het n'et vol
doende dat de gemeente of de staat op de begrooting
daarvoor hooge sommen uittrekt en een aantal contro-
leerende ambtenaren aanstelt, maar dan is hot niet
minder noodig, dat in eiken maatscbappeljjken kring
de hygiënist-geneesheer wordt geraadpleegd, en tevens
dat diens adviezen worden gevolgd.
Duideljjk is, om een voorbeeld te noemen, dat de
uitgaven voor een abattoir, de gezondheid niet zullen
verbeteren, noch van degenen die te veel vleesch eten,
noch van hen die hun budget zoo inrichten dat er gsen
geld overschiet om b.v. 't hoog noodige vleesch of vet
voor zich en de zijnen te koopen. En van beide cate
gorieën zjjn er dunkt ons velen.
Wie de logica dezer redeneering erkent, moet, dunkt
ons, met ons nog een schrede verder gaan. In de mo
derne samenleving en wanneer men de tegenwoordige
denkwjjze volgt, n.l. dat de maatschappjj als 't ware een
organisch geheel is, wordt ook voor het individu, de zorg
voor de gezondheid min of meer een plicht van een
ieder. En aangezien de overgroote meerderheid zeer
weinig bekend is met de »Gesundheitspflege» zal hjj zjjn
huisarts meer moeten raadplegen, ook in die gevallen dat
geen bepaalde ziekte aanwezig is en hjj zal deze adviezen
beter moeten bezoldigen, dan thans het geval is. Evenals
in het burgerljjk wetboek, de kosten tot behoud van een
zaak, preferent worden beschouwd, eveneens zal een goed
huisvader de kosten ter voorkoming van ziekte en der
halve tot behoud van zich en de zjjnen, als preferent
moeten boeken. Dat wil zeggen, dat zij betaald moeten
worden zoo spoedig mogeljjk en niet na een jaar, en niet
mogen komen na de uitgaven voor opschik of vermaak
of bier of voor den nieuwen Hollandschen volksdrank,
port van vjjftig cent de flesch.
En deze argumentatie klemt des te meer, omdat de
geneeskunde in haren geheelen omvang, in de laatste
eeuw belangrjjk is vooruitgegaan, zoodat met meer
vrucht de medicus kan worden geconsulteerd dan vroeger,
doch tevens omdat het voorkomen van ziekten gemakke
lijker is dan ze te genezen. Nu is volkomen waar, dat
velen, helaas, met zulke kwalen behept zjjn, dat
(1) Zie .Die Medicin im 19 Jahrhundert". Berlin, Verlag
Cronbach, deel X.
i.
'k Benijd de vogels vrij en los,
Die in het luchtruim vliegen;
Die midden in het groene bosch,
In 't lieve nestje week van mos,
Zich zacht ten slape wiegen.
Het woud is hunne voorraadschuur,
Daar staat de tafel der natuur,
Voor groot en klein toeganklijk.
Nog is het winter, maar de zon heeft reeds in haar
loop den steenbok-keerkring doorsneden. Allengs zullen
haar stralen in kracht winnen, de dagen worden
langer. Nog slechts enkele weken en de voorboden der
lente zullen zich vertoonen in zwellende knoppen, in
schuchtere bloemen die haar bonte kelken openen en
met deze eerste -voorteekenen dat de natuur in onze
streken uit haar winterslaap ontwaakt, zullen ook de
vogels, welke in den herfst naar warmer streken
trokken, terugkeeren naar do plaatsen waar zij hun
nest hadden gebouwd of het eerste levenslicht aan
schouwden. Met hen komt er leven en bezieling in de
natuur. In bosch en tuin, op weide en akker, langs
de duinhellingen en de stranden der zee, over.l is
leven, beweging, kleurengeschitter, rijk afwisselend
gezang uit duizenden kleine keeltjes. Wat een gejubel
wat een gekwinkeleer! 't Is alles vrooljjkheid, alles
genot, alles leven.
Hoe heerlijk dan in de natuur! Wat een genot te
luisteren naar dat heerlijk geluid uit zooveel orgel
keeltjes voortgebracht. Met hoeveel verrukking luistert
men naar de onvergelijkelijke strofen van de „Nachte
gale Schuifelare", zooals Gezelle hem zoo terecht in
zijn west-vlaamseh idioom noemt.
zelfs de best-ingerichte sanatoria voor hen geen beter
schap kannen aanbrengen.
Daartegenover staat echter even vast, dat indien de
gezondheid en de zorg daarvoor meer beschonwd werd
als plicht, de aarzeling om zieke en zwakke individuen
voort te brengen grooter zoude zjjn, en zeer veel grievend
leed aan 't menschdom bespaard zoude bljjven.
Nu is het bjj uitstek moeieljjk in een dagblad-artikel
om met voorbeelden te staven, hoeveel baat menigeen
er bjj zonde vinden, om den huisarts te consnlteeren en
diens hygiënische voorschriften te volgen. Men zoude
er wel een boekdeel mede kannen vullen. Doch zoude
het gelezen worden, nu de courant tegenwoordig schjjnt
te worden de eenige bron waaruit de meerderheid hare
kennis put
Om niet te uitvoerig te worden, mogen we sleohts
enkele voorbeelden aanhalen, want er zjjn tal van organen
en gedeelten van 't liobaam, die zoowel uit onwetend
heid als uit luiheid niet naar behooren verzorgd worden
tot schade van het geheel. Zoo is het ook, om eens iets
te noemen met de zorg voor de behaarde hoofdhuid.
Hoeveel deze te wenschen overlaat, daarvan kan ieder
zich aanstonds overtuigen, door een openbare school te
bezoeken. Men heeft bjj deze inspectie een vergrootglas
niet noodig. Tal van gevallen van hoofdzeer komen voor,
die geheel voorkomen konden worden. Boos, die dikwjjls
kaalhoofdigheid veroorzaakt, wordt in de meeste gevallen,
(het zoude ons niet verwonderen indien roos voorkomt
bjj 90 pet. der bevolking) in het geheel niet behandeld.
Hoe de gehoorgang bjj velen betere verpleging vereischt
is totaal onbekend. Doofheid komt zeer 'veelvuldig voor.
De tanden worden niet gepoetst en de mond wordt deB
avonds evenmin gereinigd hetgeen toch een der eerste
voorrchriften der hygiëne is. Hoevelen zjjn er mede be
kend, dat de neusademing normaal is Bjj een aantal
personen zjjn de spieren van de onderkaak als 't ware
verlamd, tengevolge van de abnormale ademing door den
mond. Een normaal gezichtsvermogen wordt alleen door
hen, die 't missen, op prjjs gesteld. In veel gevallen
kan rationeeler voeding, (b.v. gebruik van levertraan of
spek) het weerstandsvermogen bjj kinderen en volwassenen
verhoogen. Het gebruik van koude of warme baden, de
ventilatie der slaapkamers, de kleeding vooral bjj meisjes,
enz. het zjjn alle onderwerpen, waarover men den medicuB
veel meer moest raadplegen, dan thans geschiedt. Ziek
zjjn is kostbaar, het voorkomen van ziekte is een zuinig-
Zoude het niet zeer wenscheljjk zjjn, dat de huisarts
bjj het aangaan van een huweljjk geconsulteerd werd en
een rapport uitbracht aan beide partgen f
Er is evenwel nog een ander gebied, waarop o.i. de
raad van den huisarts ter besparing van veel leed meer
moest ingewonnen worden. De vooruitgang in de psychia
trie maakt het meer en meer mogeljjk, om te constateeren
of er aan ons hersenmechanisme iets hapert. Dikwjjls
wordt een geheel gezin te gronde gericht, als het hoofd
daarvan ljjdt aan eon hersenstoornis, die in den regel r ist
wordt begrepen. De eerste symptomen daarvan, grootheids
waan of overdreven geringschatting van zich zelf, gepaard
met slapeloosheid en vermagering, vrees voor kwaad
sprekerij en groote achterdocht enz., worden in verreweg
de meeste gevallen door de niet-desknndige huisgenooten
niet herkend als eerste verschijnselen eener krankzinnigheid
of verzwakking van vermogens. Zjj zjjn geneigd met den
patiënt aan de miskenning en achterklap te gelooven, of
mede te doen met ziekeljjke neiging tot voornaamheid
en grootheid, alles met dat gevolg, dat het gezin financieel
tot beneden nul daalt. Dan is het te laat. Indien het
gewoonte wordt en begrepen wordt hoe noodzakelijk het
is tot voorkoming van veel jammer en ellende den huisarts
veel meer dan tegenwoordig gebruikeljjk is, te consnlteeren
en hem over verschillende zaken om voorlichting te vragen,
dan vervult men daarmede o.i. een plicht; groote schade
en groot nadeel voorkomt men zoodoende voor de maat
schappij waarin men leeft en waarvan men een deel uit
maakt en die behoefte heeft aan gezonde individuen
wier werkkracht onverzwakt is.
Hebt gij u er wel eens ingedacht, waarde lezer,
wat de natuur zou zijn zonder vogels Wat ware de
lente met haar frisch ontluikend groen, met haar zoele
lucht, haar duizendkleurige bloemen?
Een 35 jaar geleden bevond ik mij in Italië, in een
streek die door ligging, rijkdom aan bosschen en
beekjes een klein Eden moest zijn voor de vogels,
't Was in 't voorjaar, vroeg in 't voorjaar, maar de
lente had in dat zonnige land reeds lang haar intrede
gedaan en overal prijkten boomen en heesters met
blad, knoppen en bloemen. Het was heerlijk te wan
delen in die bevoorrechte natuurmaar hoe schoon
ook, toch was zij doodsch, het bosch was stil, het
veld zonder levendigheid, geen zacht gefluit, geen
trillende slag, geen vrooljjke wektoon verbrak de stilte
er waren geen vogels. Zij waren meedoogenloos uitge
roeid. 't Was akelig doodsch, verlaten, want het leven
ontbrak en niets kon dat gemis van de vogels ver
goeden noch de weelderige plantengroei, nóch de
koesterende voorjaarszon, noch de kleurenpracht der
bloemen. Een jachtwoede, die geen versohooning kent
en door geen schoontijd wordt bedwongen, had de
streek van vogels ontvolkt, haar van leven, vrooljjkheid
en beweging beroofd en ten prooi gelaten aan de
verwoestingen van onnoemelijke scharen insecten,
waarvan de wonderbaarlijke vermeerdering door geen
vogels werd beperkt
De vogels, die in zoo hooge mate de natuur ver
levendigen en z o onberekenbaar nuttig zijn, hebben
een aantal vijanden, maar hun grootste vijand is de
mensch. Genotzucht en gewinzucht brengen hem er
toe om een onverbiddelijken oorlog te voeren tegen de
liefste en de nuttigste dieren der schepping, en wanneer
door een algemeen optreden geen paal en perken
Wjj maksn ons geenszins diets, dat wjj met dit opstel
een ruimen kring van lezers aanstonds zullen overtuigen
van le juistheid der uiteengezette meening. Indien er
slechts een enkele gewonnen wordt, is de moeite al moer
dan beloond. A. F. H.
Allerlei geruchten zjjn er in omloop omtrent de na
derende oonferentie te Algeciras. De
meesten dragen echter het duidelijk bljjk, dat ze zjjn
geboren, omdat er zoo weinig feiteljjks is te vertellen en
de groote internationale pers wel verplicht ia eiken dag
iets mee te deelen omtrent deze gebeurtenis, die van
zoo groote beteekenis kan zjjn.
Uit Gadis seint men, dat de zaal ten stadhuize te
Algeciras, waar de heeren gedelegeerden en de hun
toegevoegden zullen bjjeenkomen, tot hun ontvangst
gereed is. Drie tjjdeljjke telegraafkantoren zjjn ingericht
en Algecir>s is in rechtstreeksohe verbinding gebracht
met Parjjs. Voorts is men van overheidswege doende om
de stad tegen de komst van zoovele aanzienljjke buiten
landers ter dege »op te knappen.*
De berichtgever der Times te Parjjs weet sl vast een
oversioht te geven van de voorstellen tot hervorming
van Marokko's politie, financiën, enz., in den vorm
waarin die, zegt bjj, waarschjjnljjk ter conferentie zullen
worden overwogen. Wjj zullen pchter maar niet meedoen
aan het offeren van ruimte voor journalistieke hypothesen,
waar nu weldra de algemeene bslangstellicg door meer
positieve feiten bevrediging zal vinden.
Ook op Amerika is de opgewondenheid, die zich van
de Europeesche diplomatie inzake Marokko heeft meester
gemaakt, niet zonder invloed gebleven. De New-York
Sun verneemt uit de meest vertrouwbare bron, dat ie
afgevaardigden van de Vereenigde Staten naar de Con
ferentie in opdracht hebben gekregen al het mogeljjke
te doen om een vreedzame oplossing der aanhangige
vraagstukken te bevorderen. President Boosevelt zal
ook thans weder toonen, dat hjj met ernst er naar streeft,
den wereldvrede te handhaven. Maar mon acht te Was
hington den toestand uiterst moeiljjk en is van meening,
dat de Amerikaansche afgevaardigden zich te Algeciras
ernstig zullen moeten inspannen om zich van de hun
opgedragen taak te kwjjten.
Een bericht uit St.-Petersburg verzekert, dat graaf
Witte reeds het ceremonieel heeft vastgesteld voor d e
plechtige opening van deRijksdoema,
bij welke gelegenheid de Czar den eed van trouw aan
de Grondwet zal afleggen.
't Is van harte te hopen, dat deze mededeeling
bevestiging vindt, want de zekerheid, dat het „Vadertje*
ernst is om van zijn alleenheerschappij afstand te
doen en zich voortaan te gedragen als een constitu
tioneel vorst zou zeker aanmerkelijk bijdragen tot
kalmeering van de opgezweepte hartstochten in Rusland.
In de Politische Correspondent komt een beschou
wing voor van een gezaghebbend persoon
uit S t.-P e t e r s b u r g, die na al de sombere
voorspellingen van den laatsten tijd ook wel recht
heeft overwogen te worden.
„De algemeen verspreide opvatting, aldus betoogt
de schrijver onder meer, dat de duur der tegenwoordige
troebelen in Rusland met geen mogelijkheid te berekenen
valt en dat men het oog gericht moet houden op de
kans, dat deze rustverstoringen nog een lange reeks
van maanden, ja zelfs over 't jaar zullen aanhouden,
vindt geen steun in het werkeljk verloop der dingen.
Op hoevele punten het rijk ook door de revolutionaire
beweging moge zjjn aangetast en hoe hoog hare golven
ook gaan, zoo kan men zich bij een onderzoek naar
de houding van de verschillende klassen der bevolking,
naar het arsenaal der strijdmiddelen, welke aan de revolu
tionaire partijen ten dienste staan, en naar de tegen-
w orden gesteld aan die twee booze neigingen, dan zal
hij voortgaan met den vogelmoord op groote schaal,
tot dat er geen vogels bijna meer zijn.
Geen vogels meerMaar dat beteekent zooveel als
den algemeenen dood voor al het geschapene. De vogels
zijn een onmisbare schakel in het leven der natuur.
Zij alleen zijn bij machte om te voorkomen dat het
onnoemelijk heir van insecten alle cultuurgewassen
vernietigt. Wat zeg ik? cultuurgewassen er bleef geen
blad aan de boomen, geen grassprietje op de velden.
Alles werd afgeknaagd, zoowel de wortel als het blad,
zoowel de schors als de vrucht. Het behoud der vogels
beteekent de instandhouding van al het leven der natuur.
Niets is zoo welsprekend als cijfers en daarom mogen
eenige cijfers ons op welsprekende wijze het groote
nut der vogels in de huishouding der natuur aantoonen.
Het Goudhaantje is zeker het kleinste vogeltje, dat
wij in ons land hebben. Proefnemingen hebben aange
toond, dat dit vogeltje dagelijks meer miereneieren
verteert dan zijn eigen gewicht, en daarvan 182 lood
in 't jaar kan verbruiken. In den vrijen staat leeft dit
vogeltje evenwel van vlindereieren, bladluizen, kleine
rupsjes en andere kleine insecten, waarvan er ongeveer
20,000 op een lood gaan. Derhalve verdelgt een enkel
Goudhaantje in één jaar 3| millioen schadelijke insecten.
Daarbij komt nog dat het Goudhaantje, evenals het
Winterkoninkje, de Meezen en andere verwante kleine
vogels, een zeer groote nakomelingschap hebben. Een
paar Goudhaantjes brengt in 't voorjaar twee broedsels,
elk van 8—10 jongen groot. Daar men nu verder heeft
waargenomen dat de beide ouden in elk uur 36 maal,
dus 567 maal per dag voeder in het nest dragen, kan
men eenigszins nagaan welk een onnoemelijk aantal
schadelijke insecten door elke familie dezer vogeltjes
wichten, waarover het staatsgezag beschikt, toch de
verwachting durven koesteren, dat de storm, die over
Rusland woedt, in twee, drie maanden uitgeraasd zal
zijn.
„De keer, dien de vrijheidsbeweging heeft genomen,
heeft weliswaar slechts in zeker opzicht en maar
tijdelijk in 't algemeen een gemeenschapszin doen
ontwaken tusschen de verschillende sohakeeringen in
de politieke kringen en ontwikkelde samenleving. De
eenstemmigheid van het stelling nemen van conser
vatieven en liberalen tegenover de barricaden opwerpende
omwentelingspartij kwam onder andere op zeer in 't
oog loopende wijze aan 't licht in den bijval, waarmee
ook de liberalen het krachtige en succesvolle optreden
van den gouverneur-generaal van Moskou, admiraal
Doebassof, opnamen.
„Over de ontwikkeling, die het staatkundig leven
zal krijgen, als eenmaal het vuur der revolutie is
gedoofd, kan haast geen twijfel bestaan. Al moge ook
de strijd tusschen de verschillende stroomingon in de
hoogste Russisohe kringen nog niet geheel beslecht
zijn, mogen ook nog vele weifelingen en aarzelingen
voorkomen een afwijking van den weg, die met
het manifest van den Czar is ing slagen, kan niet meer
worden beproefd. Yoor Rusland's naaste toekomst opent
zich veeleer het perspectief, dat na de tegenwoordige
stuiptrekkingen uit de beroering, die het rijk doormaakt,
een aera van liberale wedergeboorte van het openbare
leven zal te voorschijn komen. Maar aan een voor
spelling, die verder gaat, die in bizonderheden over
deze wordingsgeschiedenis zou willen treden, kan
niemand zich wagen, omdat de toekomstplannen der
hoogste kringei, waar de komende richting zal worden
bepaald, in zekere mate in nevelen zijn gehuld. In
het belang van het louteringsproces, dat plaats heeft,
en de bespoediging van de nieuwe politieke kristallisatie
ware het te wenschen, dat de geenszins duidelijke
eindoogmerken van graaf Witte, den nu vooraan
staanden staatsman een vasten vorm aannamen en op
ondubbelzinnige wijze aan het publiek blootgelegd
werden. Zoolang daarover niet het volle licht straalt,
kan het gevoel van onbehagelijkheid, dat uit dien
toestand van onzekerheid voortspruit, niet verdwijnen.
Ten aanzien van twee andere op den voorgrond staande
persoonlijkheden, generaal Trepof en minister Doernowo,
heeft zich in het buitenland een legende ontwikkeld.
Beide mannen zijn volstrekt niet die vertegenwoordigers
der „zwartste reactie", waarvoor men ze sedert maanden
heeft uitgemaakt."
Duitschland en Engeland. Lloyds gaat aan
dacht schenken aan de mogeljjkheid van een oorlog tas-
echen Duitschland en Frankrjjk, als gevolg van de Marok-
kaansche conferentie. Er zjjn de vorige week eenige oorloge-
verzekeriogen leesweddenschappen aangegaan
tegen 5 pet. Voor een premie van 5 verbinden de
verzekeraars zich, 100 aan de verzekerden te betalen,
indien er binnen de eerstvolgende zes maanden oorlog
uitbreekt.
Graaf Witte en de Israëlieten. Dr. Nathan,
2e voorzitter der >Vereeniging tot ondersteuning van
Daitscho Israëlieten*, heelt te St.-Petersbnrg ten lang
durig onderhoud met Graaf Witte gehad over de Israë
lieten quaestie.
De Russische Eerste Minister verklaarde, dat die quaes
tie niet in eens kon worden opgelostdat men geleideljjk
te werk moet gaan en dat zulks behoort tot de taak der
Russische Volksvertegenwoordiging. Hg liet zich niet door
Dr. Nathan overtuigen, dat er terstond een oplossing van
de quaestie moest worden gezocht. Maar wel gaf hg te
kenuen dat hg zjjn steun zou vorleenen aan alles wat er
toe kon bjj dragen om den Russischen Israëlieten een men-
scheljjker behandeling te verschafi'en.
Een erfenis voor Keizer Wilhelm. Keizer
Wilhelm heeft alweder eene erfenis gekregen. Volgens
vernietigd worden, daar, zooals Baldamus heeft waar
genomen, ongeveer drie paartjes op eiken morgen
bosch nestelen kunnen.
Men heeft berekend dat een Pimpelmees dagelijks
minstens f lood vlindereieren verteert en dat dit van
den zoo schadelijken nonvlinder 15,00020,000 stuks
bedraagt. Dit vogeltje verdelgt dus jaarljjks 6) millioen
van zulke schadeljjke insecten. Elk paartje Pimpel
meezen brengt evenwol jaarlijks tweemaal van 1216
jongen groot, en als men nu de voeding van deze
laatsten slechts stelt op de helft van hetgeen de ouden
noodig hebben, dan geeft dat toch de reusachtige som
van 24 millioen voor den plantengroei schadeljjke
insecten voor een enkel paar Pimpelmeezen.
Een Koekoek verteert meer dan 100 rupsen in een
uureen tuin-roodstaartje ongeveer 600 vliegen en
van zulke voorbeelden kan men er nog ontelbare vinden.
Maar ook die vogels welke geen of slechts weinig
dierlijk voedsel (insecten) noodig hebben, ontwikkelen
een zeer groot nut voor de huishouding der natuur,
daar zjj do zaden van schadeljjke of lastige planten
(onkruiden) verteerenhiertoe behooren veel vinken,
duiven, fcoendervogels (patrijzen, kwartels) Velendaar-
van verdelgen onkruidzaden en tevens insecten, en
zijn dan in nog hoogere mate nuttig. Slechts weinige
van deze vogels veroorzaken ook tevens schade aan
graan- of nut-gewassen, want de meesten kunnen slechts
de kle ne zaden van onkruidgewassen verteeren. Maar
ook zjj. die in dit opzicht schadelijk zijn, zijn bijna
het geheele jaar door op onkruidzaden aangewezen,
terwijl de cultuurgewassen hun in verhouding slechts
ko ten tijd toegankelijk zijn, A. NUYENS.
Wordt vervolgd.)
