Honderd en achtste jaargang. DAGBLAD V00B ALKMAAR EN OMSTREKEN. Uil muur Destaat uit 2 ftiaflen. Alice van Westerhove. No. 17. 1906. ZATERDAG 20 JANUARI. Van "Week tot Week. FEUILLETON. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f o,ao; franco door het geheele Rijk f I, Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonniuumer 3. Prijs der gewone advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groots letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij Vih. HERMs. COSTER ZOON, Voordam O 9. Vit den Gcmeecteraad. Ten aanzien van het Abattoir heeft de Raad Woensdag de eenige beslissing genomen die onder de gegeven omstandigheden mogeljjk wasde nieuwe begrooting is goedgekeurd. Doch dit is niet geschied en het verheugt ons hierop de aan dacht te mogen vestigen met geestdrift, integen deel, verschillende leden hebben hun stem blijkbaar eerst gegeven, nadat in het langdurige, voorafgaande onder-onsje van de deskundigen de verzekering was ontvangen, dat men nu voor verdere opdrijving der kosten niet bevreesd behoefde te zijn, ja, dat er wel wat van het gevraagde bedrag zou overschieten. Waar de Raad eenmaal besloot tot het stichten van een openbaar slachthuis, de grond hiervoor werd gekocht en een directeur werd benoemd, daar was een dergelijke verklaring te beschouwen als resultaat van een aanmaning om nu verder binnen de ünancieele perken "te blijven het eenige, dat was te verkrijgen en de burgerij mag tevreden zijn, dat nu althans die nadrukkelijke verzekering is ontlokt. Het zou overmatige durf zijn om later, be- behoudens onvoorziene omstandigheden, met nog weer nieuwe aanvragen te komen. Twee uren hebben de heeren Quadekker, de „Abattoir-apostel", zooals hjj hier in een vergade ring werd genoemd, dr. Stuurman, de benoemde directeur en Looman, gemeente- rchïteet, noodig gehad om in eene huishoudelijke bijeenkomst alle vragen der Raadsleden te beantwoorden en hunne ontwerpen bij hen te bepleiten. Dat iséénuur meer dan was geschat, met het gevolg dat de tegen 2 uur uitgeschreven Raadsvergadering niet op dien tijd kon aanvangen bij volkomen ontstentenis van leden. Tegen 3 uur kwamen de heeren uit eender andere zalen van het Stadhuis, waar zij waren voorgelicht, opdagen en toen kwam 't tot een open bare vergadering. Uit de daarin gevoerde debatten bleek zoo nu en dan, wat te voren en comité was verklaard en besproken. Waar de Abattoir-quaestie al zoolang aanhangig is, was voor de nu gevolgde methode zeker veel te zeggen, maar toch is 't te hopen, dat zij niet al te vaak toepassing zal vinden. Hoe meer openbaarheid in dergelijke zaken des te beter, en hoe meer gelegenheid tot voorafgaande gedachtenwisseling, des te beter is de Raad tegen over zijn constituenten verantwoord. Bovendien is 't niet ongewenscht te achten, dat zulke belangrijke verklaringen als thans door den heer Looman blijken te zijn gedaan, worden neer gelegd in een gedrukt rapport, waarop men zich later met meer grond kan beroepen. Wat nu de gevoerde discussies in den Raad be treft, ten aanzien van het principe waren de rede voeringen van de nieuwe leden, die nog geen ge legenheid hadden van hun gevoelen met betrekking tot het Abattoir in de Raadszaal blijk te geven, zeker niet zonder belang. De heer Dorbeck had zeer ernstige bezwaren met het oog op de gemeente- financiën en de heer Fortuin gaf met gloed van ROMAN door ASTON SMIT, Schrijver van Dokter Duquesnes, Gelukzoekers, Vriend Bart e. a. 15) «Omdat ik hem pas vroeg, of er niemand in den tuin was. Verliefde lui vergeten alles behalve hun liefde. Maar A propos van je vraag. Ik kon dat opmaken uit «uiterlijk Maandag.Dat woordje «uiterlijks daar heb je niet op gelet, mijn waarde. Kjjk eens, de afspraak van Wartena met de familie Ilerkenstein was kennelijk Maandag, tenzij het hem nog vroeger schikte. Goed hij komt op Schalon, bevindt, dat hij de familie best een paar dagen eerder kan recipieeren en ziedaar de reden van zijn afwezigheid, toen wij met Okkie aan kwamen hij ging dat even berichten, ging dat zelf doen, wou dat niet overlaten aan een bediende, want het betrof zijn hartstochtelijk beminde Francis of Alice, en hjj wou het de familie, of beter gezegd de aange bedene, zoo gauw mogelijk laten weten, dus deed hij het per telegram. «Knap, maar hoe kan je nog twijfelen tusschen Alice en Francis! Kom, nu de middelen tot nadere kennis making, als je blieft Siets zette zich in postuur, de vingertoppen tegen elkander, en sprak: «Nummer één. Je gaat naar Schalon of naar het hooge huis, en je maakt kennis met haar. Reden van je bezoek de Harz, waarover je een lezing wilt houden. Je zegt haar, dat je haar op den Broeken in extase hebt gezien, je vraagt haar, of zij ook geneigd is haar indrukken dienaangaande aan je mede te deelen, daar die niet anders dan interessant kunnen zijn, en je dus voor je lezing uitstekend te pas zouden komen. De kennis is gemaakts overtuiging weer de vrees van den middenstand voor verhooging van belasting. Blijkbaar wilde de Voorzitter hun, als nieuwe leden, niet de gelegen heid onthouden om zich uit te spreken, ook al gin gen zij daarbij even buiten de orde. Want er werd in hun betoog wel eens over het hoofd gezien, dat er niet viel te pleiten over het al of niet stichten van een Abattoir immers, het besluit daartoe is eenmaal genomen en er was geen voorstel aan de orde om dat besluit in te trekken maar dat de quaestie alleen was. of de Raad zijne goedkeu ring wilde hechten aan de nieuwe begrooting, waar van de verwerping alleen dit gevolg zou hebben gehad, dat B. en W. hadden moeten overwegen of zij 't nog weer met de oude cijfers wilden doen, een votum, dat zeker niet in het belang der zaak, zooals zij er nu eenmaal toe lag, zou zijn geweest. Het derde nieuwe lid, de heer van Buijsen, bleek met amendeeringslu8t ter Raadzaal te zjjn getogen, doch de heeren Stuurman en Quadekker hadden hem blijkbaar de overtuiging geschonken, dat 't beter was die plannen te laten varen. Daarentegen hadden de deskundige voorlichters het gevoelen van den heer Bosman niet aan het wankelen gebracht. Trouwens, de heer Bosman kreeg bij vroegere Abattoir-debatten toezeggingen, waarvan niet veel in vervulling is gekomen. De directeur zou een vergoeding van huur krijgen voor het wonen in de stad of een huis van stadswege, terwijl nu voor hem bij het Abattoir zal worden gebouwd. Maar bovendien vonden wij bij het na- Iczon van het v«r«lag der Raadszitting van 19 October 19U4 in ons blad de volgende zinsneübu „De heer Boeman heeft bezwaar tegen de weel derigheid der inrichting, 't komt hem voor, dat er nogal wat bezuinigd kan worden", waarop de Voorzitter antwoordt met de verklaring, dat B en W. ernaar zullen streven zooveel mogelijk onder de begrooting te blijven en de inrichting zoo eenvoudig mogelijk te maken'' de werke lijkheid heeft inderdaad van die goede voornemens niet veel terecht doen komen. Voorts had de heer Bosman, evenals de heer Kraakman, nog eenige technische bezwaren, die ook wel overweging ver dienden. Aangestipt zij verder nog slechts, dat de heer Kraakman in het stadium, waarin de zaak gekomen was, ook de meening bleek te zijn toegedaan dat men nu niet meer terugkon en dus, na het uit den weg ruimen van enkele bezwaren, het voorstel van B. en W. steunde. Desgelijks deed de heerLuiting, wat niet onverklaarbaar was; immers, nu aan het abattoir niet meer te ontkomen is, willen de slagers 't liefst zoo goed mogelijk ingericht hebben. Boven dien kregen B. en W. ook nog den steun van den heer van den Bosch. B. en W. hadden 't gemakkelijk. Een enkele maal gaf de Voorzitter een korte toelichting of verzekering, maar tot een krachtige verdediging van de voor dracht kwam 't niet. Ten slotte had de stemming plaats met den bekenden uitslag: de heeren Glinder- man en Bosman, die in 1904 tegenstemden, deden 't nu ook en bij hen voegden zich de heet en For tuin en Dorbeck; de heeren Kraakman, Luitingen «Ze zou vragen, ot ik gek was, en me de deur wijzen,® lachte Dirk minachtend. «Je bent niet brutaal genoeg. Jammer, het zou een alleraardigst middel zijn. Soit. Wat dunkt je hiervan f Op Schalon is een kleine, maar uitgezochte bibliotheek, o.a. ook klassieken. Je gaat er heen, vraagt Wartena, of je eens moogt kjjken. Wordt toegestaan. Je vraagt een deel te leen, brengt het gauw terug gauw hoef ik niet te zeggen je knooDt een discours met hem aan b.v. naar aanleiding van het boek of over je reizen naar Parijs, Zwitserland, den Harz. Zjjn sympathie voor je mij al gebleken door zijn oogblik stijgt. Bij die twee bezoeken blijft het niet, je wordt op een keer, als hij eens uiterst minzaam is, geïntroduceerd in den familiekring, en je kennis met freule van Wester hove is gemaakt.« Dirk hoorde Siets aan in klimmende verbazing en verontwaardiging. «Maar ben je nubarstte hij ein delijk uit. «Je meent het toch niet Wartena als middel gebruiken terwijl hij zelf l Zou het gemeener kunnen «Neen,® zei Siets kalm, «altijd, als hjj op Alice ver liefd is, maar in het andere geval zou het een prachtig middeltje zijn «In het andere gevalEr is geen ander geval mogelijk «Laten we nog eens even de mogelijkheid vooronder stellen; dan heb ik nog een ander middeltje. Als je nader kennis gemaakt hebt met Wartena, zou je hem -- hij is een antiquiteitenliefhebber kunnen noo- digen, om jullie Zaansche antiquiteiten eens te komen zien, en dan voeg je er aan toe, als de dames ook lust hebben, zou het me hoogst aangenaam zijn, als ze ook kwamen. Je zegt hem, dat je moeder nog in 't bezit is van antieke trouwkostuums en kappen en oorbellen enz. enz. Zoo krijg je je aangebedene in je e'gen woning.« «Och, kerel, hou op l« Mistroostig schudde Dirk het hootd. Das wiire zu schön. Stel je voor, dat Wartena de ander liefhad! Ja, dan, dan l «O,® verklaarde Siets met beslistheid, «ik ben er in een paar dagen wel achter, wie van de twee de baron zjjn hoogadellijke liefde waardig keurt.« «Jongen ja, doe er je best toe.® "Wanna, die in 1904 tegenstemden, brachten nu hun stem uit vóór het voorstel van B. en W. Na de vele woorden zal 't dus tot daden kunnen komen. Alleen zal nog met de aanbesteding gewacht wor den, totdat van het rijk de vereischte vergunningen zullen zjjn verkregen tot het maken en hebben van een uitweg naar en op den rijksweg Alkmaar-den Helder en het maken en hebben van riool-uitmon dingen in de haven bij het station der Hollandsche Spoor. Moge daarmee niet zooveel tijd verloopen, dat inmiddels de winter met zijn werkloosheid voorbij is en ook de periode der goedkoope mate rialen, waarover in de vorige R ladszittiDg werd ge sproken, doch waarvan nu niet meer gerept werd. Toen kwam aan de orde het voorstel van B. en W. tot het treffen van een dading met het Natuur- en Letterkundig Genootschap „Solus Nemo Satis Sapit," anders gezegd „Physica." Dit voorstel is ten slotte aangenomen, maar men moet niet vragen hoe. Tot goed begrip der zaak willen wij nog eens herinneren aan hetgeen wjj hierover schreven in ons nummer van 2 December van het vorige jaar: Al sinds eenige jaren hebben Besenten van het Ziekenhuis erop aangedrongen, dat zij de beschikking zouden krijgen over het lokaal van „Physica," wijl zij dit zoo hoog noodig hebben. Toen men daarover hot bestuur van het genootschap polste werl de geheel- voor de hand liggende opmerking gemaaktAlles goed en wel. maar waar moeten wij dan naar toe? Om die vraag te beantwoorden hadden er officieuse besprekingen plaats tusschen B. en W. en het Bestuur, waarhij dit laatste zich opnieuw bereid verklaarde tot ontruiming over te gaan. mits de gemeente het Genootschap dan masp een ander behoorlijk onderdak bezorgde. Op zich zelf al geen onbillijke wensch, inaar nog te billijker, waar eenmaal het lokaal aan „Physica'' in onvervreemd baar bezit door de gemeente was afgestaan. Er is toen uitgekeken naar een andore gelegenheid. Maar die heeft men hier nu juist niet te kust en te keur. Toch wilde „Physica" de zaak tot een eind brengen: zij vroeg daarom een jaarlijksche uitkeering van f 00 van de gemeente en wijl zij voor dit bedrag nie' goed onder dak kon komen, zou zij zelf de rest van de ver schuldigde huur opbrengen. B. en W. hadden wel ooren naar die regeling. Doch toen zij daarmee bij den Raad kwamen en verzekerden, dat „Physica" dan voor die f100 'sjaars van al haar rechten zou afstand doen, werd er betoogd, dat het Genootschap in 't geheel geen rechten hadHet ge volg was. dat een raadscommissie werd benoemd, die studiën ging maken en dat de zaak voorloopig bleef rusten. Maar daarmee waren Regenten van het Zieken huis niet gebaat en door hun aandrang is de zaak nu weer opnieuw naar voren gebracht. „Physica" staat nog op haar zelfde standpunt. Zij wii van al haar rechten afstand doen, mits ha-tr de jaar lijksche uitkeering van f 100 behoorlijk bij contract gewaarborgd wordt. Het bestuur kan uh den aard der zaak er geen genoegen mee nemen, dat ten behoeve van het Genootschap dit jaar een post van f 100 op de Begrooting wordt gebracht, zonder de zekerheid te heb ben dat hetzelfde ook volgende jaren geschiedthet kan zijne rechten niet prijs geven, wanneer de moge lijkheid blijft bestaan, dat een volgend jaar B. en W. den post niet weer op de ontwerp begrooting plaatsen of, indien dit al geschiedt, de Raad dezen post kan schrappen. Het Bestuur zou zeker geen goed Bestuur zijn, wanneer het kortzichtig en dus lichtzinnig handelde. «Volgt het vierde en laatste middel. Je spreekt haar aan, als je haar tegenkomt.® «Maar ben je nu I® Siets negeerde dien uitroep totaal en ging door «Het spreekt van zelf, dat je daar een geschikt moment voor moet kiezen. Welk moment geschikt is, dat zegt je het instinct der liefde. Gauw zul je er niet toe komen, dat voorzie ik wel. Het is dus zaak, dat je haar dikwjjls tegenkomt. Daarvoor is het noodig dat je dag in dag uit haar gangen sit venia verbo 1) kunt nagaan. En waar heb je daartoe beter gelegenheid dan in mijn nederige woning? Over een paar weken, heb je me verteld, gaan de oudelui voor een tijdje naar Zaandam. Welnu, zoodra zij vertrokken zjjn en het ijzeren ros ze de Far West tegemoet voert, betreedt jjj het asyl, bal konkamer aan de straatzjjde, mit Aussicht, mit pracht voller Aussicht! Nu?® «Je bent een vent uit duizendenEn Dirk klopte hem hartelijk op den schouder. «Nog één ding, vriend,zei Siets ernstig. «Ik zei pas tegen je ultro, toen Okkie naar den overkant beende. Ultro. Jij wilt ook naar den overkant, naar den p vei kant van de straat, als je je intrek in het asyl hebt genomen, want tegenover je is zij, zij. Ultro zal niet alleen het advies zijn van baron Wartena tot Ascalon, maar ook van Dirk IJf, maar kerel, houd er nog een tweede devies op na.« En dat is?« hCave.e «Waarvoor zou ik moeten oppassen?® «Voor mogelijke zucht tot pikante tjjdpasseering van freule Alice van Westerhove.® «Maar kerel, ik snap je niet! «Als Wartena haar niet "mocht willen, maar de ander, of Wartena haar, maar zij hem niet, dan is het logies voor freule van Westerhove tameljjk vervelend, want Kloet is een onbeteekenende lummel, haar oom heeft het druk, en haar tante is een vrouw, die zich altijd verveelt, en dat zijn vervelende menschen. Freule van Westerhove zal dan misschien óf een middel bedenken .1) Vergeef me liet woord. Nu is er in den Raad telkens gesproken over het niet-bijeenroepen eener ledenvergadering van «Physica» om in dezen uitspraak te doen. Dat ligt echter niet aan h t Bes'uur van het Genootschap. Dit Bestuur is en blijft bereid tot overleg, het vraagt slechts een dading, waarbij 't van de jaarlijksche uitkeering van f 100 is verzekerd tegen afstand van zijn rechten en wanneer de gemeente en het Bestuur maar tot overeenstemming kunnen komen omtrent den inhoud van die dading, dan gaat de zaak verder als op rolletjes. Van onder geschikt belang is het, of „Physica" zulk een ontwerp contract 't eerst in de leden-vergadering brengt dan wol, of 't. eerst in den Raad behandeld wordt de hoofd zaak is de dading, zonder welke het Bestuur geen hou vast heeft. Zooals gezegd, dit schreven wij in ons nummer van 2 December j.l. De zaak was dus nu een be langrijken stap verder gekomen, doordat een ontwerp- dading ten genoegen van beide partijen tot stand kwam. Over die dading hadden derhalve de debatten in den Raad te loopen, doch daarbjj werden zijpaden ingeslagen, waarbij „Physica" heel wat veeren heeft moeten laten. Een aantal leden waren er, die niet behandelden de vraag, of de rechten van „Physica" betwistbaar warenwat toch wel een hoofdfactor is om al of niet gerechtigd te zijn mede te -werken tot de ont- werp-overeenkomst, maar op bitteren toon 't laakten, dat een genootschap, waarvan de meeste leden niet- onvermogend zijn, niet te bewegen is geweest om ter wille van een betere verzorging der zieken pad te geven zonder z'n aftocht, althans financiëel zoo goed mogelijk te dekken. Aldus deed de eene partij, maar ook de pleitbezorger van „Physica", de heer Van Buy- sen. bleef niet geheel op zakelijk terrein. Meteen overi gens aangenaam aandoende warmte noemde hjj het Ge nootschap een unicum in den lande, waarvan de werk zaamheid was tot heil van de intellectueelen in de gemeente en waarvan de opheffing zeker niet als een gemeente-belang zou zjjn te beschouwen. Waar over dergelijke punten de meeningen zoozeer kunnen uiteenloopen men zag 't aan de heeren Vonk en de Groot, die volstrekt niet wegliepen met dat intellectueele heil kon op dat punt een debat niet vruchtdragend zjjn, immers, het ging hier niet om het al of niet toestaan van een gunst aan „Physica", maar om het afkoopen van een recht. Nu heeft wel-is-waar de rechtsgeleerde Raads commissie, hiervoren bedoeld, de conclusie getrokken, dat de gemeente bjj een eventueel proces sterk zou staan, doch de gronden daarvoor heeft zjj niet willen aangeven, wat haar van de zijde van „Physica" de niet gansch onverdiende opmerking bezorgde, „dat de werkeljjke reden van deze geheimzinnigheid hierin is te zoeken, dat de commissie geene grondeu heeft om onze rechten te betwistenimmers, rechts gronden zjjn geen geheimen." En wat de deur toe doet, de commissie heeft op stuk van zaken toch maar gedacht, dat 't beter is geen proces te gaan voeren, wat nog meer doet twijfelen aan de sterkte der stelling van de Gemeente. 't Was weer voor den heer Boelmans ter Spill weggelegd de quaestie in het hart te grjjpen. Van hem vernamen wjjwaarom het beter was een proces te vermjjden, hoe goed overigens in dezen om gauw weg te komen óf zjj zal zich een tjjdpasseering zoeken, en die kan bestaan in het aanhouden van de kennismaking, die jij eventueel met haar aanknoopt, m.a.w. zij zal het dan heel pikant vinden eens een paar weken mag ik het ronduit zeggen «Wel zeker, ga je gang,® zei Dirk glimlachend. «Om eens,« ging Siets voort, «een paar weken met dien poëtischen, flink gebouwden, mooi blauwoogigen, razend verliefden burgerman te koketteeren. Zie je, een burgerman ben je alles behalve, je bent aristocraat van hart en geest, maar adel van geboorte beschouwt nu eenmaal adel van hart en geest als verre beneden zich. Dus vriend, het is mogeljjk, dat ik me vergis, maar cave, cave! Ik zou om den dood niet willen, aai er met je gespeeld werd.® «Erg hartelijk van je. Dank je wel,® en Dirk wierp hem een warmen blik toe Toen keek hjj voor zich met een glimla h van zekerheid. Die goede Siets, dacht hij naïef, het blijkt, dat hjj haar heelemaal niet kent. III. De adel der Wartena's dateerde van de twaalfde eeuw. Een kroniek, nog in het bezit van Sjoerd, gewaagde van een Friesch baron van Wartena die in 1153 als kruisvaarder deelnam aan de verovering van Ascalon, en onder den strjjdkreet nUltroe aan de spits van ïjjn manschappen het eerst d°n vijandelijken wal beklom. Oin de door hem betoonde dapperheid werd hjj door koning Boudewjjn III tot ridder geslagen en hem en zijn nakomelingen vergund aan den naam van van Wartena het praedicaat, «tot Ascalon® toe te voegen. Bij zjjn terugkeer in het vaderland stelde hij zjjn state in Friesland in het bljjvend bezit van zjjn oudsten zoon en diens nakomelingen, en trok met de rest van zjjn gezin naar het Geldersche, op aandrang van zjjn echtgenoot, die uit die streek geboortig, en door het oveiïjjden van haar vader meesteres van diens kasteel en landgoederen geworden was. Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1906 | | pagina 5