No. 29 Honderd en achtste jaargang. 1906. DAGBLAD VOOR .ALKMAAR EN OMSTREKEN. Dit lumr Mal Dit 2 state. Alice van Westerhove. ZATERDAG 3 FEBRUARI. Amsterdamsche Brieven. FEUILLETON. BINNENLAND. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk f I,—. Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertentiën Per regel f 0,10. By groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|Y. Boek- en Handelsdrukkery v|h. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9. Uit de Per8. »°f u dit aan den meneer wil geven, die bjj u aan huis is,« zei het dienstmeisje. COURANT. X. Ansterdaamch dialect. Mie in de keuken van Mevrouw Lindenhof Heiremins, mefrou, wat maokt uwe nou toch 'n beriddering oufer sou'n gebrouke koppieMins nog 'n toe 't is, of ik 'k weit-nie-wat hip stukgemaoktl 'k Begraffp niet, dat uwe daor 'n fersoendelike frou een standje om durreft te maoke I Siet u, al bin ik maor 'n skounmaokster, daarom bin ik toch wel deigelik op m'n ponteneur gesteld nè so goed as u 1 Ik seg altaèt wat je nie anraokt, dê sel je nie breike en die 't breikt, die kraègt de bout op s'n kopUwe sel d'r na tuurlik nie ankomme daor is u mefrou four maor om me nou een skrobbeiring te geife, om sou'n onnousel koppie, da find ik nou rondeman gesaèt effetief gemein Maai-, Mietje Ja, hour is, mefrou, nou wil uwe soete broudjes gaon bakke maar dè sou 'k nou maar stiekempies laote éérst 'n fersoendelik mins 'n efront andoen en dan liefe wourdjes geifeniks van hebbeEerst gesaèt, bla&ft gesaèt Maar menseh ik denk er heelemaal niet aan, zoete broodjes te bakken. Je hebt nu de meid twee dagen met den schoonmaak geholpen en als ik aan 't opnoemen ging, wat je me allemaal gebroken hebt Ga gerust uwes gang, mefrou 'k hip 'n brejje rug en d'r ken 'n heeleboel op maor wil ik u wat zegge, mefrou t Uwe most maor 'n ander neimeik dank d'r feis'eljjk four, om me hier te laote koejeneire dè ken ik me ouferal laote doenmot 'r niks fan hebbe. Ik ken werrekhuise genoeg krèage; an iedere finger wel einniks ferleige, hoorJe sou seggeiemand 'n maoling maoïe om 'n gebrouke koppieEn dat 'n mins van maèn jaore 1 'k Bin gein kwaoje maèdAs uwe da dinkt, hin u t heilemaol mis, hourEn om me as n kwaaie mèad te laote behandele, daor dank ik four. Maor 'k hip 't al lang begreipe l Uwe wil van me of weise Kan seiker nie langer laétjeMaor dan had uwe me dè wel behoorlik kenne seggewant as ik geweite had, asdat t m bij u an de sente lêe, dan begra&p u toch wel, asdat ik u allang besoer had gesa&t. Siet u ik bin dour en dour fersoendelik en ik sal nouit niemand één onfertouge wourd geife maar da ferwacht ik ouk met as uwe da maor weit. En nou kan u four maan part nao de weérlich loupe en meheir d'r bjjn nitte frou laot 'r niet beleidige ou sou I En P?u, r2,e sei,te, asjeblief, daer 'k hard four gewerrekt hip I En as u me nog ein onfersoendelik wourd in me gesicht durreft te segge, sel ik u een maoling voor uwes deur maoke, dat de bure d'r an te pas selle komme Gelaak heb je, Mie Ou souse motte me niet afïronteire I ik j0 's w& zegge, Mie? Da sourt van follek dinkt, da se alles te segge hibbe en da ze alles doen magge. Nou loup ik met fisch, da weit je. Laost s'aon ik mit me karretje op de mart en daor komp een daome rerbjj met n maassie. Heire, mefrou, seg ik sou teuge d'r, wat 'n ingeltje van 'n kind is dat! Nou se lacht eris en fraogt metein nao'n paor ske lefissies. Nou waore t skellifissies, om d'r finger en duim nao te likke: 'n pracht van skellefissies 1 'k Laot 'n paor sien en se fraogt me, wè se koste motte. - 'n Daolder de twei. zeg ik. En wa denk jè dè se durreft te bieje Raoi is, Mie Drie kwartjes Sis dubbeltjes I Sis dubbeltjes)!'k Neim me skellefissies op en kwak se in m'n kar maor weit je, wat ik teuge d'r sêe? Nou Ik segloup deur met je marremot van 'n kind Nou, die was goed, Nao Die was goed En wat seê sij t Gein stom wourd. Se kreig 'n kep as fuur en se liep stiekem deur. Of se gelèak had Anders had se nog meir op d'r bouteram kenne krèage, hê Nao? Ja, jjj ken d'r ouk sou wat uitgouie, as je 't op je ruikert hip Maor altaad in 't fersoendelike 1 Netuurlik, altaad in 't fersoendelike 1Ik seg maormit 'n fersoendelik wourd kom je ferder as met grauwe en snauwe l Ou sou, Mie! dè seg ik ouk. Nou, aiuusl Ajuus, hour Mie op straat. Dag Mie Sou, bin jjj 't, Nao? Gut, mins, wè sie je d'r veraltreirt uit I Nou, sou 'n mins d'r niet veraltreit uitsien, as je as 'n kwaoje rn;\ad behandeld wordt. Verbeèl je 's ef fetjes: 'k bin an 't skounmaoke bjj mefrou Lindenhof op de Stadhouderskaoi'k stout per ongeluk een koppie van de taofelje weet wel, sou'n Sjineis koppie, van dat rouje porselaan en daor set me dè mins 'n keil op, of ze fermourd wordt. Sou'n skepselNou sij an 't skreiweik ouk an 't skreiwe en 'k hip d'r leilik op d'r nummer geset. En toe wou ze soete broodjes gaon bakkenou dan mot ze net maan four hebbe 1 Ik zeg: loup jjj naor de .weérlich, mit je keirel d'r bij en as je nog eris 't lef hêt, om me te beleidige, krap ik je je ouge uit je kop 1 Mie thuis. Kaak me sou'n farreke van 'n jonge d'r is uitzien 1 Waor hip je nou weer geseite, fuilik, die je d'r bin? An 't bakkelaoje geweist I An 't bakkelaoje geweist? - Jjj? Mit wie? Mit Keis van de slaoger. Hij had me m'n daoje - ofgegapt en toe gaf ik 'm kink in s'n ouge en toe hêt ie me d'r ein teruggegeife en toe saèn we aan 't doppe gegaon En toe as 'n dwaal op straot geleige met je knappe goed an je laaf, niewaar leilike traater? 'k Bin geen traater As jij je pertaole snaoter nie houdt, slaon ik er met de tang op, hour je En nou je goed uitJe goed uit, seg ik je IDaar mot nou 'n mins, as moeder saande alle daoge s'n bloed four uit s'n naogels werreke, dat sou'n swaan van 'n jonge s'n boel sou nao de maon hilptJe goed uit en je ouwe pakkie an I De jongen, grjjnend Kan ik t hillepe? Wat heit die dief an m'n daoje noudig Je goed uit, seg ik je Ik laot me m'n daoje niet ofgappe Sel je je goed uitdoen Ba sel ik maor jvan*"m'n daoje motte se af- blaafe Mie. nabootsend Van m'n daoje motte se of blaafe lAn je daoje daor dink je wel an maor je most eris wè meir an maan dinke Dink je dè'k four me plesier uit werreke gao en kompelemente afwacht fan 'n skepsel, dat te kaol is. da se d'r mit goed fassoen 'n skounmaokster op nao noudt... Hip je nóg je broek nie uit?.... Ikzeg.dat 't kaol is, da se d'r mit fasoen een skounmaokster op nao houdt. Allemaol mefrouwe maor d'r bouje kenne ze niet eins behourlik betaole en dan kraage ze de daaien: Amsterdamsche term voor knikkers. f vechten. ROMAN door AW? OU SMIT, Schrijver van DokteiDuguesnes, GelukzoekersVnendBart e. a. 27) sik herhaal, dus vervolgde Dirk, ik ben geen Napo leon, ik ben eenvoudig leeraar aan een gymnasium, maar Napoleon zag, dat alles vergeefsch was geweest, en ik zie het tegendeel, ik zie het beetje, dat ik deed, rvnm beloond, te ruim eigenljjk, veel te ruim, want, wezenlij zooveel zaaks is dit feit niet en zooveel is het niet, wat ik als leeraar deed, wezenlijk nietDenk niet dat dat nederige trots is, verre van daar I Toen ik van middag den brief ontving, waarin mij de bekroning werd meegedeeld toen, dat wil ik je wel bekennen, toen zette ik een hooge borst op, toen was ik in mijn eigen oogen zoo'n halve god 1 Maar dat duurde niet lang. Al heel gauw merkte ik, dat ik als zooveel anderen weer verkeerd had in waan. De waarheid is, dat er honderdduizenden zijn, die mg kunnen n Prek0n en nota bene, mjjn waan (luisterde: ïJongen, wie doet je dat na, IJf ?i vige die t^he"116! besPottelÜke en tegelijk diep droe- nlnmn^Ho hemel ,?P voerende en straks in den afgrond p pende waan, die afschuwelijke waan 1 Hij was de anderen"^ Van gen'alen Napoleon en van duizenden Jlet ls waar> er zijn er, die naarmate zjj hooger stggen, dieper tegelijk gevoelen, hoe ontzaglijk ver zij verwijderd zgn van het ideaal. Socrates slotsom was j 't weten dat wjj niets weten.* Doch bij verrewe* de meesten is het anders. Bij de meesten wordt dichter de waan, naarmate zij hooger stijgen, evenals de berg beklimmer dichter zich van wolken ziet omgeven, naar mate hjj hooger klimt. Jongens, laten we oppassen, dat we niet door hem worden verblind, dat we niet meenen beter en knapper te zijn, dan we zijn, dat we onzen talenten niet for- ceeren. dat we, in waan van te kunnen bereiken, onze begeerten niet te ver uitstrekken. Laten we onszelf en onze omstandigheden leeren kennen en als vrucht daarvan ons zelf zjjn. Dat is de weg tot ware groot heid en tegelijk tot waar geluk, dat is de weg naar idealiteit. Arme Napoleon, hoe die waan van wereldgod te zjjn omwolkte al wat er menschelijks was in hem, omwolkte den vurigen, levenden drang te genieten van, 00n fe. worden met al de heerlijkheid van ons bestaan. Nooit tevreden, nooit rustig genoten van de lauweren, zon overvloedig gepluktAltijd weer meer verlangd, altijd verder in blinde, meesleepende, meesleurende zucht I Zoo was Napoleon in het groot, zoo zjjn wjj, gewone menschen, vaak in het klein. Hoe dwaas, hoe treurig, hoe belachelijk, hoe zondig, als we telkens, over al het goede, dat wij bezitten, heen tot blind wordens toe turen naar hetgeen ver af ligt, naar het onbereikbare I Op dit moment, Roekeveld, op dit moment maak ik mij aan die zonde niet schuldig, want het geluk is te nabij, het geluk in den vorm van jullie hartelijke, warme ovatie. Jongelui, ontvang mijn innigen dank. Leve de Ouden- damsche gymnas'asten Donderend gejuich weer, fanfares, gezang, gewuif met hoeden en petten. Bengaalsch vuur. Dirk keek naar den overkant, zag freule van "Wes terhove haar boudoir ingaan. Toen het weer stil was geworden, verzocht hjj namens meneer Jelma een deputatie binnen, uit iedere klas één vertegenwoordiger. De huisgenooten en bezoekers, die tjjdens de plech tigheid in de deur en op de stoep om hem heen ge staan hadden, gingen terug naar de achterkamer. Dirk bleef nog een oogenblik en keek nog eens naar treule van Westerhove. Hjj zag haar voor haar schrijf- l bureautje zjj_ zat druk te schrjjven. Wat zou zjj schrjjven? vroeg hjj zich af, terwijl hn I zich omkeerde en naar de achterkamer liep. En weer tuipe op d'r laaf as je 'n miseraobel koppie breikt Maar wa's dèt? Krimmeneele 't Lekt't Lekt1 Naar de deur ijlend en naar boven schreeuwend Buurfrou 1Buurfrou 11 Wel?« Staot je kraon ouk oupe 't Lekt door de solder heinl Mins, is dat 'n herrie maoke om'ndruppie waoterP 't Laakt wel, of de sondvloed is losgebrouke 'n Druppie waoter? Kom is kaake't Komt met straalt je deur me solder l Kaak self Wel, allemachtig wat 'n pertaole feiks 'n Feiks, die 't saat I 'k Sel de peliessie waorskouwe, fuilik Fuilik, fuilik!? Kaak sou'n smeirpoesdie maokt 'n ander four fuilik uit 1 Stinkt 't bjj maan ouk sou as bij jou Gao wig, slobber 1 'n Slobber, die 't saat Wacht maor, as me keirel thuiskomp En wa sal jou keirel doen Sel je motte ofwachte Maoling an jou keirelWè'n fent I Maan keire ken 'm maoke en breike 1 Laat 'm maar oppasse'k Sel m s'n nik laote breike as ie boufe durreft te komme 'n Stem Moeder, 't waoter loupt in de bedstei l Mie naar binnen, om den toestand in loco op te nemen. Straks voortzetting van 't debat. Ik stel u voor, dit debat maar niet af te wachten. Bovendien vermoed ik sterk, dat de redactie dezer courant ernstig bezwaar zou maken, mjj toe te staan, de gedachtenwisseling tusschen Mie en haar boven- buurjufTrouw phonographisch juist weer te geven, gesteld dat ik er lust in had. Om dezelfde reden heb ik mjj' reeds genoodzaakt gezien, Mie's manen, om met St ring te spreken, hier en daar van de klitten te zuiveren. Het was slechts mijn doel. den geachten lezer een staaltje te geven van het merkwaardig Amsterdamsch dialekt. Het pleit voor 's lezers muzikaliteit, zoo hij dezen »oorverscheurenden* brief niet tot het einde heeft kunnen lezen. Ballhasar Uerards. Ds Van-Dig-tot-Dig-soli jjver in het Hbld. begon een artikel aldus Anarchisten en revolntionnairen van dezen tjjd zjjn met hun gewone vebementie bezig aan de rehabilitatie van Balthasar Gerards. Deze wel wat dweepzieke, maar overtuigde geest- drgver was slechts zjjn tjjd wat vooruit. Hjj predikte reeds in de 16a eeuw bet i eloof nu in het begin der 205 eeuw zeer verbreid onder geavanceerden dat het vermoorden van lieden, wier daden en begin selen men afkeurt, zeer nobele en deugdzame plichts betrachting is. Ve, trouwend in zjjn goed recht cm te'moorden vermoordde bjj Prins Willem I. Maar bjj offerde daarbjj van te voren zjjn eigen leven op. Hjj ging pal voor zjjn slachtoffer staan, 'narde «en p'stool op hem af en wist zeker dat hjj zelf gevat en gevierendeeld zou worden. Daarvan zegt de Maasbode: Wie de geschiedenis kent dier tgden, de geschiedenis van t recht, waarvan 't beginsel reeds in Mozes' boeken is vastgelegd en nog doorwerkt tot op onze dagen, zal bet betreuren, dat een Vau-Dag-tot-Dag-schrjj.er, een voorlichter der kleinen iederen dag, zulke dwaze dingen schrjjft. Tusschen een anaiohisi van hedeo en *en Balthasar Gerards uit de zestiende eeuw is niet, 'i versobil, dat de anarchisten er velen om 't leveu brengen, Balthasar- Gerards slechts ééi man doodde, niet dat de moord- wjjze der eersten bloeddorstig en gemeen is; niet, dat de anarohisten bnn eigen leven redden, terwjjl de Balthasar Gerards van vroegere een wen daarbjj hun eigen leven offerden, achter welke laatste bewering wij hier eeu groot vraagte"ken zetten. Dat alles zjjn bjjkomende dingen, die 't wezen, t hart der qiaestiu niet raken. Als daar geen ander versobil valt aan te wjjzen, dan is de een al niot veel minder schnldig dan de ander. Mricht, om met den Van Dag-tot-Dag-sohrjjver alleen bjj Balthasar Gerards te bljj »en, mocht Koning Phil ps een bewoner der *Lage Land-n» vogelvrjj verklaren of een prjjs op zjjn hoofd zetten? Noen, zeggen de meeste onzer hedendaagsche juristen, omdat bjj hier maar Graaf was. Ja, zeide men to-n algemeen, ook in de juridische wereld, wjjl da studiSn op reohtsgebied toen nog niet tot de min of meer subtiele ondersobeidicg van Graaf» en Koningschap en de daarmee veroonden machts- en rechtsbevoegdheid waren gekomen. De zaak van Balthasar Gerards is niet het alleen staande feit, welks rechtagrond overigens lag in de Oade Wet des Heeren, die ook in 't feodale sttlsel, volgens den rechtsvorm der middeleeuwen, bare toe passing vond. De Van-Dig tot-Dag-sobrjjver noemde enkel Baltha sar Gerards, alsof bet feit, dezen betreffende, als uit zondering gold. Alsof Philips en Balthasar Gerards hier als eenlingen stonden. Maar mogen wjj hem hier wjjzen op analoge gevallen enkel nit 't feodale tijdperk. Karei V met Mautits van Saksen, Karei IX met Ooligny Elisabeth the Virgin Quecn met do Iersohe hoofden. Bezit b. v. een Koning van Belgis, een Keizer van Doitscbland beden ten dage nog niet 't zelfde recht, waarnit, bjj het gebruik maken daarvan door de over heid, voor den onderdaan ook de oude reohten zouden volgen En waar Philips en andere Koningen en Keizers toen volgens recht handelden, volgens een goddeljjk recht, daar vroeg de onderdaan niet of de daarop oonseqnent volgende daad geoorloofd was, maar bjj hem berustte de vaste en heilige overtuiging, dat hjj een geoorloofde en alleszins goede daad verrichtte. En daarom gaat Balthasar Gerards vrjj uit, wat de daad zelf betreft, voor zjjn geweten pn voor de historie. Nooit, gelooven wjj, heeft de Van-Dag-tot-Dag- scbrjjver op een zoo manke vergeljjking voorgehinkt als op de vergeljjking, hier opgesteld tusschen een Balthasar Gerards en den hoidigen anarchist. Oneerljjke concurrentie. In de Middenstandsbondhet officieel orgaan van den Ned. Bond van Vereenigingen van den Handeldrjjvenden en Indnsirieelen Middenstand", toont de heer Frans Mattbjjs-n met een herinnering aan de rapporten van mr. Aslberse o=er de oneerljjke conour-ontie en aan de conclusie over dat on'werp van het eerste Utreohtsche Bondscongres aan hoezeer hst te botrenren is dat het wetsontwerp tot herziening van bet. wetboek van straf- recbt. (wjjziging van art. 326 en invoeging van een artikel 326ii>)waardoor de handel in Nederland had kunnen worden verlost van den steeds meer en meer voortwoe- kerenden kanker is ingetrokken. Wjj bljjven het betreuren, zegt bjj, dat de nienwe alinea van art'kel 326 waarbij de voneerljjke concur rentie* als misdrjjf in het wetboek zou worden opge nomen, vooreerst daarin niet zal verschjjnen. Dich nu wil het ons voorkomen, dat de Middenstand als m Thale, schrikte hjj van geluk. Zou zjj opteekenen. wat zij van mp speech heeft onthouden? Hoe kom ik op het idéé Mjjn speech 1 Wat heb ik eigenlijk gezegd Ik weet het zelf met meerik weet alleen, dat ik tel- speechfh b F gedacht en teg0n mijn begeerte ge- Hjj werd in zgn denken gestoord door driftig kraken van de trap. Siets kwam naar beneden en riep de eputatie, die in de deur stond te aarzelen! toe, dat ze öinnen moest komen. »Zeg, jubilaris!* riep hjj Dirk toe. DGa jullie maar door |ongens, ik volg op de voet aclib>ika'm'tat'e ''6P 'an&zaam Sang door naar de Inmiddels greep Siets Dirk bij den arm, voerde hem m (ie studeerkamer en fluisterde feliciteer je. Je kansen staan goed. Ze had de oogen niet van je af en van het begin tot het einde heeft ze alleen gestaan.* Dirk haalde de schouders op. c u-Trn .nog anc,0r bewjjs, dat je haar niet onver- sc ii ig bent. Voordat de optocht aankwam, zat zjj voor de deur van het groote balkon met de familie thee te drinken. Nauw kwam ie aan, of ik zag haar wegwippen en, zooals ik zei, zjj bleet alleen op het balkon voor naar eigen kamer. Nauw was je speech uit, of wip, zjj naar binnen en aan het schrijven, het schrjjven' Let n j voren 'lad zjj niet geschreven!* ïGod kerel,* zuchtte Dirk afwerend. DJe staat in haar dagboek, wed ik,« klopte Siets hem op den schouder. De^deputatie was afgetrokken aan den burgemeester, president-curator, was een korte serenade, bestaande in zang en fanfares, toegebracht, de stoet had zich weer in beweging gesteld, om achtereenvolgens de andere curatoren, den rector en den conrector te bezingen en te bespelen, toen Siets, terwjjl hjj van Asperen uitliep, van het huis van den burgemeester een dienstmeisje op zich zag afkomen, een brief in de hand. Siets nam den brief aan met een glimlach om die overbodige opdracht, want hij zag een adres. Hjj' bekeek dit en schrikte, want het was de hand van den burge meester niet, dus van freule Alice «Moet je ook op antwoord wachtpn?* vroeg hjj Daar had de freule niets van gezegd, zei het dienst meisje. Hjj bekeek het schrift nauwkeuriger het waren groote, ronde letters, teekenen van oprechtheid en trots. Dus, concludeerde hjj. het komt van freule Alice, want freule Francis, getuige haar spelen met Kloet, bezit de eigen- schappen juist niet in hooge mate. Maar wat in den hemel had Freule Alice aan Dirk te schrjjven?! Een hulde voor zjjn speech? Neen, zjj kende hem ternau wernood. Siets' scherpzinnigheid stond er voor stil. Brandend van nieuwsgierigheid liep hjj haastig naar de achter- kamer, maar nog voor hij binnenging stak hjj den brief bij zich. 11 ij zou hem Dirk geven, als zjj naar gewoonte samen zaten na te plakken. Aanwezigheid van derden zou hij de lezing hinderljjk zijn, want wat er ook in mocht staan, diep treffen zou het hem zeker. »Nu heeren, plezierige plakkerjj.* Een handdruk aan den jubilaris, een zoen aan Siets en Toos ging ter ruste. Onno, Gon en dokter Okke waren pas gegaan. Stil was het een oogenblik, doodstil. Van buiten klonk hol brommend van den nachtwachtDÜe klok heit één, één heit de klok 1* Toen weer doodstil. Siets gaf Dirk den brief en voegde er bjj, waarom hjj dien niet eerder had gegeven. Zenuwachtig rukte Dirk hem open en las Oudendam, Dinsdagavond. WelEd. ZeerGeleerde Heer. Heeft UEZG. eenige privaatlessen Latjjn dispo nibel Zoo ja, wil u dan zoo goed zjjn mjj morgen in den loop van den dag te laten weten op welken dag en welk uur u de lessen kunt aanvragen f Met de meeste hoogachting UEZG. dw. dienaresse Alice van Westerhove. Wordt vervolgd

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1906 | | pagina 1