No. 3
Honderd en aehtste jaargang.
1906.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Prijs der gewone advertentiën
¥E1JBAG
9 FEBRUARI.
BUITENLAND.
Brieven over Sociale Vragen.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Kijk f I,—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents,
Telefoonnamaier 3.
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
Vjh. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Algemeen Overzicht.
Gemengde Mededeelingeu.
IV.
Uit de Pers.
Het bljjkt meer en meer dat de conferentie te Algeoiras
tot geen verwikkeling aanleiding zal geven, zooals men
in den aanvang vreesde. Frankrijk en DaDschland staan
n et meer scherp tegenover elkander, in tegendeel, m»t
den dag wordt de verstsndhonding Deter, vooral ook omdat
de FraDSobe pers er geen belang voor Frankrjjk in ziet
dat dit. land met bet politie-toez cht. zal belast, worden.
De Petit Parisiin zon willen dat de Saltan ven Ma
rokko zelf maar de hand aan bet werk sloeg om zjjn
politie te hervormen met behulp van Europeeecbe in
structeurs,
Ook do Slide komt, bjj monde van Lauessau, er tegen
op dat aan Frankrgk een taak wordt opgedragen, die
het niet past.
Het blad zegt dat het zeer verstandig zou zjjn als
Frankrijk te Algeoiras niet meer verlangde dan het in
overeenstemming met Dnitschland heeft bereikt. Tegen
over deze gematigde en verzoenende taal zullen da
Duitsche bladen ongetwjjfeld wel niets kunnen inbrengen.
Ongelukkigerwijze komt The Tribune nu weer wat
olie in 't vnnr gieten door den eisch vanFrankijjk voor
de politie-regeling te ondersteanen en aan Dnitschland
den raad te geven zich niet daar tegen te verzetteneen
raad die misschien wel eens een tegenovergestelde uit
werking kon hebbm, gezien de eecigszina gespannen
houding die reeds tussahen Duitschl&nd en Engeland
bestaat.
Overigens zjju er nog geen afdoende beslui'en genomen
dan alleen die welke de regeling der invoerrechten be
treffen en die onzen lezers zeker maar middelmatig zullen
interesseeren.
In Oostenijjk-Hongarjje is de toestand nog dezel'de.
Deelden wjj gisteren de gevoelens mede van do Hon-
gaarsche pers en de woord- en penvoerders der Coalitie,
heden znllen wjj san den Hongsarschen Minister-president
baren Tejervary bet woord laten, aldus het »hoor en
weder hoor in praktijk brengende- Genoemde staatsman
drukte zich in een intervieuw volgenderwgze uit
De eigenlijke oorzaak van de otieis is het streven der
coalitie om de wettelijke hoogbeids-rechten van den
Koning, betreffende de leiding en de organisatie van het
leger te beperken en afhankelijk te maken van het
goedvinden van wisselende meerderheden. Het recht van
bet parlement strekt zich volgens de wet alleen nit over
de bewill'ging of de weigerirg van de oredieten voor het
leger.< Dat is zeer juist geredeneerd in elke andere
eisoh, vooral wanneer die mocht ingaan tegen de hoog
heidsrechten van den vorst, moet geweigerd worden.
Inmiddels wordt de toestand er niot beter op. Keizer
Frans Jozef beleeft waarljjk niet veel pleizier van zjjn
Hongaarsche onderdanen.
Dnitscbland heeft weer eens een terbljjdon berichtje
ontvangen uit Afrika, waar het met de inboorlingen al
gernimen tjjd aan het h spelen fs.
Gouverneur Lindrqaist bericht namelijk IsaÜB Witbooi,
oudste zoon en opvolger van Hendrik Witboo>, beeft zich
den 3an Februari te Nnnub, 16 kilometer ten Noorden
van Stamprie'fontein, met 27 mannon onderworpen en
13 geweren afgegeven.
Dit is naar allen schjjn het overschot der Witbooi's,
die zio'a aan deze zjjdo der grens bevonden.
Deze Isalic Witbooi werd dikwjjls verward met den
onder-kapitein Samuel 1st, Re, die zich reeds eerder heeft
overgegeven.
Met de beëindiging van den krjjg met de Witboois
zjjn de Duitschers evenwel nog lang niet aan het einde
van hnnce mceieljjkheden. Dat bljjkt uit bot volgende
officieele baricht omtrent den opstand der Hottentot,ten.
Morenga en JohaDn-s Chris'iaan bevonden zich volgens
Knffar-beriebten op 29 Januari nog bij Hart b-estmond.
Op 31 Januari roofde een uit de kleine Karasbe'gen
komende bende Hot ten tot ton, westeljjk van Keetmansbo p
veo. Kapitein Salzer rukte onmiddellijk mot, een kleine
patrouille uit, ter vervolging van den vjjund. Hjj ontmoette
dezen bjj Gobas, tien kilometer t6B Zuidwesten van
Keetmansboop. Na een kort gevecht, waarbij twee man
schappen aan de zjjde der Doitschers werden gewoed,
ontkwamen de Hottentotten naar de Laenwinrivier, een
zijtak tan de Visehrivier (ongeveer 35 kilometer ten
Zuiden vau Koetmanshoop). Van hier uit echter zette
kapitein Wobring met zeventig man de vervolging voort-
Hjj haalde den vjjand op 1 Februari in de kleine Karas.
bergen in. Na een gevecht van een uur vluchtte do vjjund
met verlies van vjjt dooden tn achterlating van het grootste
deel van hst geroofde vee. De Duitschers hadden twee
gewonden.
De Duitschers kunnen er nog maar niet in slagen den
vijand belangrjjke verliezen of een beslissende nederlaag
toe te bresgen. De Hottentotten weten Bteeds te ontkomen.
Ia Rusland komen Bog voortdurend berichten over
plaats gehad hebbende executies, naar aanleiding van de
oproeren en revolutionnaire bewegingen wuaronder bet
Czarenrjjk in de laatsten maasden soo ontzaggelijk veel
heelt te Ijjdan gehad. Een der meest, sensationeel* bedrijven
was wel dat v&n bet pantserschep vKnias Potemkin".
Te Sebastopol heeft nu de krjjgsraad een be in gemaakt
met het proces tegen drie cffioiaren en 70 matrozen van
genoemd pantserschip, die beschuldigd zjjn aan een open-
ljjken ops'and ts hebben deelgenomtn en pogingen in het
werk te hebben gesteld om de bestaande Staatsorde omver
te werpen.
Nog wordt nit Ode=sa gemeld: Op «en uit St.-P*ters-
bnrg ontvangen bevel heeft de plaatselijke oommandant
den tweeden burgemeester laten arresteeren, wrl hg tjjdan1-
de laatste staking van postbeambten bjj de stadeljjke
fpgeering h-t voorstel bad itjgediend om een som van
1000 rorbel onder de stakers te verdeelen.
De laatste berichten melden weer van politieke moorden
op booge politie- on andere autoriteiten gepleegd. Ui'
Pensa komt een telegr. bericht dat Kondaoerof, hoofd
der politie, gisteren is vermoord. De moordenaar is ge
vangen genomen.
En uit Koetais wordt gemeld dat op denzeltden dag
om tweo uur Beganof, hoofd van het district, doodrljjk
gewond is door een man, die er in slaagde te ontkomen.
Van een anderen kant komen meer bevredigende be-
richten. Zoo meldt men nit T fl s dato 8 Febr. dat te
Sohnscha alles weer zjjn gewonen gang begint te gaan.
Armenië s en Tartaren uit de omgelegen dorpen brengen
levensmiddelen en brandstoffen naar de stad.
Volgens een bericht uit, Baku zal het daar te honden
congres van petrolenm-indnstrieelen in het begin van
Maart samenkomen.
In d* Zoid-Amerikaansohe republieken schguen de woor
den orde en vrede geboel en al onbekend te zjjn. Nu
eens i3 in deze dan in gene een oproer'je aan de orde
van dan dag. Zoo wordt nu weer nit San-Jago (Cndi)
gemeld, dat een erstigs werkstaking is uitgebroken onder
het personeel van den Orurospoorweg, te Antofagwsta.
Het kwam tot een oproer, waarbjj, volgens een officieel
telegram, honderd mensoben werden gedood. Onder de
dooden is, naar men bericht, ook een Engelsche klerk.
De Regeering zendt schepen met troepen naar Anto-
fagasta. Er be»rscht ern bedenkeljjke, onrustige stemming
onder de arbeidersbevolking door het geheele land.
Ia Frankrjjk hebben bjj de inventarisatie der kerken
nog dikwjjls zeer be reuronBwaardige feiten plaats. E en-
wel zjjn er ook geoitelykcn, die een veel kalmer eu be
zadigder houding aannemen. Zoo meldt mendat de
pastoor van de St.-Solpice te Pa'jjs, de ambtenaren,
belaatmet de inventarisatie kalm en beleefd heeft ontvangen,
bun zelfs een ljjst overhandigd van de goederen, zoodat
zjj aileen behoefden te ooniroleeren. Hg had bevolen,
dat niemard een vgandige houding mocht aannemen. En
wanneer indringers van buiten de orde wi'den veretor»n,
moesten dadelijk politie-agenten gebaald worden. Dank
zjj deze maatregelen was er van rustverstoring geen sprake.
President Loubet, die nog slee ts gednrende korte»
tijd aan het hoofd der Franscbe Republiek zal staan,
zeide bjj de ontvangst van den Londenscben »C>u»ty
Cinncil", dat hjj gednrende zjjn presidentschap steeds
met alle kracht had gestreefd naar harmonie tnsBchsn de
Engelschen en de F-anschen, ten bate van de geheele
menschheid, daar Ftankrjjk od Engeland de beste aposte
len zjjr van de denkbeelden van vrede en vooruitgang.
In zjjn antwoord aan den President be»estigde de
Voorzitter van den »Counly Council", dat de Engelschen
waren gekomen als boodschappers van den vrede en dat
zij zich ten zeersto zouden verbeugen, indien hun bezoek
mocht bjjdragen tot een duurzamen vrede tusschen de
beide volkeren.
m
H«t nieuwe Italiaansche ministerie is gevormd. Son-
nino treedt als minister van binnealandfcbe zaken en
president vau den ministerraad op. Tot minister van
bnitenlandsche zaken is benoemd de markirs de Gu'C-
ciardini, ten efstammeling nit een der oudste patrio ërs-
famihes in Toscane, een beslist voorstander van de Triple
Alliantie; bij wordt daarom in Dnbschlund en Oosten-
rjjk voor den meest gewenschten minister van buiten-
landscben zaken gehouden.
Als minister van oo-log treedt op de bekende generaal
Baldissera, d e tot 1866 officier in Oostenrgksohen dienst
was, 'n die na de nede'laag der Italianen bjj Adua, in
de Erythraeische kolonie, door zjjn flink optreden de
ramp verkleind en de Ethiopiëis verdreven heelt.
Sonnino heeft wel zjja best gedaan nm zjjn kab-net
niet alleen uit leden der meist uiteenloopende partjjon
saam te stellen, maar het tevens te doen b»staan uit <ie
meest bekwame vakroenscben die bjj krjjgen kon. De
minister van financiën Luzzatti wordt vooreen derb'S'e
financiers van It Lë gehouden do republikein 1 antano,
die als minis'er van landbouw optreedt, is een bekend
staats-ecoooom en s cioloog.
Verder nemen nog zitting in bet Kabinet: Justitie,
S ochi Publieke WerkeD, Carmine; Onderwjjs, Rasilli
Postergen, Alfred Baoo-llieMarine Mirabello.
Een harde noot om te kraken. De Russische
regeering heeft thans dun omvang vastgesteld van de
schade, dio de agrarische onlusten in het nejaas hebben
teweeg gebiuoht. De ooramissie die belast was met bet
onderzoek van de verliezen, den grondbezitters door de
agrarische oclnB'en eu de plundering van bon landgoe
deren toegebracht, heef' hare werkzaamheden gtë rdigd
en de aan de grondbezitters te verleenen schadeloosstel
ling op 34 millioen roebels bepaald, waarvan 11 m llioon
roebels alleen voor de Orstzee-pruvinc ëa zjjn bestemd.
Vreesoljjke onthullingen. De Anglo-Russian
deelt schier ongelooflijke verbalen mede van teruggekeerde
Ru-s scoe soldaten nu Mantchonrije.
Die soldaten vertellen, dat na eiken grooten veldslag
di Rass sche officieren van gezondheid op het, slagveld
de gewonden, die naar hnnne meenicg konden berstellen,
door middel van een verfkwast meteen rood kruis merk
ten, om weggebracht te worden ter verpleging, eu dat
de audoren, mot een zwart kruis gemerkt, op het slagveld
bleven liggen, om te steryen en dan met de dooden be-
graven te worden.
Volgens een m-degodeeldun soldatenbrief lieten officieren
van gezondheid zich wel eons overhalen of otnkoopcn om
zwaar gewonden met een rood kruis te merken in plaats
Huisindustrie tentoonstelling.
Wjj hebben verleden week een treilend verhaal ook in
deze kraDt kannen lezen, boe do Keizerin van Dnitsch-
land een bezoek gebracht heelt op de te Berljjn door
enkele vakvereenigingen georganiseerde tentoonstelling v»n
producten der huisindustrie. Treffend om de smartelijke
verbazing der Keizerin, die nooit vermoedde dat er een
ellende was zoo groot als te voorschijn trad nit de hier
vertoonde voorwerpen: »Maar dat is verschrikkelijk, dat
is ongehoord* moet zjj gezegd hebben. Tirffender nog
om de woorden waarmede zjj de tentoonstelling verliet
>daar moet wat aan gedaan wordenwas baar eerste
opwelling geweest, maar met een >het zal zeer, zèè'
moeilijk te verandeiea zjjn«, verliet zjj het gebouw,
moedeloos en machteloos 1
Hier is een leerzame tegenstelling. De vrouw van den
man, die zich gaarne voor den machtigste van Europa
houdt, die in elk geval één der maohtigsten is, staat
tegenover toestanden, wier verkeerdheid tuiten twjjlel
is, die roepen om verbetering, en zjj gevoelt al haar
macht ontoereikend. In enkele dagen mobiliseert Wil
helm een leger van honderdduizenden en brengt, bjj hetl
de wereld in opschudding, maar dat e:n arme arbeidster
ergens m een Barljjnsche zolderkamer meer zal verdienen
aan een Binkje kindergoed dan 4 of 5 centen in bet nur,
dat, voelt 2ijq vrouw, »zal moiiljjk te veranderen zjjn«.
Wat is en wil deze 't tentoonstelling.
De tentoonstelling is er niet een van buisvljjt zooals
wjj die wel kennen, van prodneten in den -Tjjen tjjd
gemiakt, maar van huisindustrie, van voorwerpen des
gemaakt door loonarbeiders voor hun werkgevers niet
in werkplaat een of fabiieken maar tebnic. Tehuis waar
met de arbeiders vaak vrouwen en kinderen medewerken
vroeg beginnend en laat eindigend om veel te maken
<en einde wat meer te verdienen. Niet alleen de voor
werpen worden tentoongesteld, maar do arbeidsduur en
het loon worden erbjj ver mild, het is juist het doel der
tentoonstelling, het groote publiek mei de arbeidsvoor
waarden van da huisindustrie bekend te maken. Eu de
keizerin, was over wat zjj vernam ontzet,. Het eerste
wat zjj zag, waren kinderkieertjes, te Breslau gemaakt
voor 634 ea 7 pfenninge per unr.(l)
Dat er te Birljjn nurioonen van 8 pfenninge bestonden
voor confectie-werksters, kon zjj nanweljjks gelooven
haar verbazing steeg bjj het vernemen van uorloouen
vau 5s/7 pfennige voor het maken van kinderschoen'jes
van 3 pleomnge in de Inxe-papier-industrie. Haar werd
een jongenspak, broek, jas eu vest getoond, waaraan de
kleermaker 70 pfennige had verdiend, d. w. z. 7 pfennige
por nar. Uit de kunstbloemen- en do ondergoed-industrie
werden dergeijjke fe ten medegedeeld aan da voorname
bezoekstei. In de aldeeling textiel industrie kreeg zjj een
stuk kant te zien, gemaakt door een een en-taebtig-jarige
vrouw, tegen een uniloon van een halve ptennig. Bjj
het zien van poppen, die door Borljjntcbe aibeidsteis
worden geinsakt tegen oen uurloon van 7 plennige, keek
zjj haar hofdame aan, en zeide: »hoe kan men van
7 plennige por nar te Bei lijn leven 1" De metaalbewerker
Ga.zmaun liet haat; slingers van klokken zien, waarvan
er honderd moetbu worden geleverd voor één matk; do
werkman verdient daaraan 22 p'ennige.
Nieuwe verwondering maakte zich van haar meester
bjj het zien van looden soldaten. Honde'd zware ruiters
te paard, vernam zjj. worden voor 1.80 mark geleverd;
bet gieten van 100 tjj»n andere soldaatjes, zeven op een
rjj, brengt 70 pfennigs op. Hoofdschuddend bekeek zjj
stukjes Neurenberger blikken speelgoed, waarvan 144
van met een zwart. Maar de soldaten spraken over de
mogeljjkheid van het begraven van no* niet overleden
zwaar gewonden als van iets zeer gewoons.
Ingerekend. De l'iders der antimilitaristische
beweging in Frankrjjk, Hervé, Gohier eo Bonrqaet, en
18 andere antimilitaristen, die wegens de in October
1905 te Parjjv aangeplakte antimilitaristische manifesten
tot gevangenisstraffen werden veroordeeld, maar voorloo-
pig op vrjje voeten werden gelaten, zjjn, nn hun hooger
beroep is verworpen, gisteren in hechtenis genomen. Enke
len zjjn op don loop en niet te vinden.
Prnisons bevolking. Het voorloopig resultaat
van de volkstelling op den Ion December 1905 voor
den staat Pruisen is dat bet aantal inwoners toen
37,273,762 bedroeg. Zg steeg sedert 1 December 1900
me' 8.10 procent, of gemiddeld jaarljjks 1.57 procent.
De reden van deze sterke toename der bevolkiug moet
minder gezocht worden in de vermeerdering van het
aantal geboorten, dan wel in hot voortdurend lager wor
den van het sterfteojjter en de vermindering ven het
aantal landverhu zers.
In het Oosten van Pruison is da toename der bevol
king betrekke jjk gering.
De 263 steden van Pruisen mat 10,000 en meer in
woners tel en 13,325,049 zielen.
Late bekentenis. Eenige jaren geleden werd de
ritmeester Voo Krosigk te Gumbinnen (Pmiseu) dood
geschoten. Da justitie slaagde er nimmer in do daders
op 't spoor te komen, en een verdachte werd eerst ver
oordeeld en toen vrggesproken. Naar thans gemeld wordt,
moet een paardenarts, die bjj bet regiment van den om
zyn strengheid gehaten officier diende, op zjjn stertbed
bekend hebben, dat hjj den moord bedreef.
Niet te snappon. Een zekere H-nnig, die we
gens een gepleegden moord vervolgd wordt, geelt de
Berlgtsehe politie heel wat werks. Niettegenstaande 500
Mk. zjjn uitgeloofd voor zjjn aanhouding, weet hjj zich
azn alle vervolgingen te onttrekken. Door ongelooflijke
vlugheid en brutaliteit wist hg de politie op een dwaal
spoor te brengen, zoodra deze inliohtingen ont» ng van
mecsoben die Hennig gezien hadden tjj lens zjjn «lucht.
Eergisteren morgen vroeg werd hg in de Copern cuastraat
horkend door een oud-schoolkameraad. Dodelgk werd
de geheele buurt doorsnuffeld, doch zonder eenig resultaat.
Toch gered. Van de vjjf arbeiders, die Ziterdagin
een mijn te Clackmannan (Schotland) bjj eene instorting
werden bedoUen, heoft men, na gver g werken, Dinsdag
avond drie bevrjjd en do twee andere zullen er ook spoedig
nit zjjn.
Men bad Maandag den mannen, door een geboord gat,
van eten en drinken kunnen voorzien, zoodat zjj niet
zoozeer uitgeput waren als anders bet geval zon zjjn
geweest.
Voor de liefhebbers. Op een Woensdag te
Londen gehouden veiling is osn haarlok, welke Lord
Nel on zich een nur voor den slag bjj Trafalgar liet
alkuippen, om aan zjjue vriendin Lady Hamilton te
zenden, verkocht «oor 6 pd. st. (f 72).
Voor een haarlok van Napoleon I werd op diezelfde
veiling 1 pd. st. 16 sb. of f 21.60 betaald.
Twee paar oude konsen van Koningin Victoria brachton
5 pd. st. (160) op.
Vereenigen.
In het Nieuwsbl. v. Ned wordt de vereenigingswoede
van onzen tjjd bosproken. Het blad zegt:
Wat doen we tegenwoordig als we een goed ding
willen bevorde en of een kwaad willen bestrijden?
Dan richten we een vereeniging op.
(1) Wij zullen van marken 60 cent) en pfennige
0.6 cent) blijven spreken, om niet tot allerlei breuken
van centen te komen.
stuks 47 pfennige loon geven, gemaakt door vrouwen
door kinderen op karton g zette naainaalden 1000 stuks
voor 3x/a pfennig; ingepakte haarspelden: voor 1O00
pakjes van 25 naalden 70 pfenniize; op karton gezette
haken en oogen voor het opzetten van 24 paar op 360
kartonnetjes, das 17230 etaks, 1 25 mark.
Da keizerin toonde steeds meer belangstelling. De
kamerheer waarscnuwde, dat het ijjd werd om heau te
gaan, maar zjj bleet nog, en liet zich uitleggen hoe voor
wapens vau pottkintoren emailleeren en schilderen van
een 1 jjksadelaar, 2 plennige per sluk wordt betaald. Zij
b--ko k aandachtig een zgn. Birljjesch drie-grondel-Joar-
slot, dat met met 28 pfennige per stuk wordt betaald.
Is dat dorr vrouwen gemaakt? vroeg zij oageloovig.
«Waarom is dat vrouwenwerk De vakvereeniginesmun
die baar rondleidde antworrdde»0 adat een man er
mot genoeg aan verdient de vronw werkt goed koepor.
En zoo ging knarsen wjj het Duitsche arbeidersbiad
waaraan 't voorgaande ontleend ts gelooven, de les
voort. Du eene afsohu wel jjk beid vóór, de andere na,
werd der vorstin getoond, tot zij blikte in die ganeche
zee van ellende, die haar niet te dempen leek, zells voor
eene bekleed met keizerljjke macht.
Iuderd iad de huisindustrie is niet zoo gemakkeljjk
te vordiij»en. Niet omdat zg een overblgfssl zon zjn
uit oude maalsobappelijne perioden, maar juist omdat
zjj in ons tegenwoordig produotie-stelsii zich in vele
vakken steeds moer uitbreidt. Eigenaardig echter ver
mindert zg juist in die baaigvon waarin zj) vroeger het
meest voorkwam, en vermeetdert zg in andere nieuwere,
iu den nieuwereu modernen vorm. Zoo is, volgens de
Dmische Btatietiek, in de weverjj de vroegere huis
industrie bjj uitnemendheid, hfct aantal huisarbeiders
van 1882 tot 1895 verminderd vau 285 102 tot 195.78 1
parson- n. Zgn daarentegen in het geljjke tjjdvak dr-
slotenmakerjj met 1.126 bed>jj»eo en 2.903 personen, de
meubelmakerij met 3.934 bedrgven en 9.338 personen
de tabaksbewerking met 3.400 bedrjjven en 6.007 per-
sonon gestegen.
En eigenaardig ook. In de vakken waarin de huisin
dustrie vermindert, daar stjjgt toch nog het aantal
vronweljjke arbeiders. De goedkoope arbeidskracht van
de vronw maakt vooral de huisindustrie voor de werk
gevers zoo aantrekkelijk.
Zij slechts kunnen de concurreatie met de machine
uithouden en zg bljjven das zoodoende een nadeoligen
invloed uitoefenen op de loonen der maobtnale arbeiders
in die bedrgven, waar de groote machinerie toegepast
kun worden. Maar waar de kleine machine kan wor
den toegepast, d<ar verhuizen de machines naar de wo
ningen der arbeiders, daar kan van kinder en vrouwen-
hulp worden geprofileerd eu bespaart den werkgever de
kosten voor ruimte, licht en verwarm ng. In e'n
Oostenrijks industrie-district (Budweis) waren 5231 man-
lelijke ho sarbeiders, 6107 vrouwolgke, terwijl er nog
4317 gezineleden van beiderlei geslacht aan den arbeid
medehielpen.
Zoo zonden wg kannen voortgaan (2), maar ogtars
vermoeien. Ltat men dit gelooven, dat in tal »an be
drijven confectie vooral de groote werkplaats hoe
langer hoe meer plaats maakt voor de hnisindastrie, en
dat dit gaat ten koste van loon, rosttjjd en daardoor
gezondheid van den arbeider en zjjn gaDsche gezin.
Daarin zon de K-izerin verandering wtilen brengen.
Het is moeiljjk, maar, zooals een der teotoonslellers zei,
mogelük ,als men wil*. Als men das niet opziet legen
krachtig verzet. Al. men niet vreest de werkgevers te
benadoelen door hen te dwingen van al die bezmniging
af te zien Da Dn tsehe vakvereeniging der arbe ders in
de kledingindustrie gaf voor haar vak in 1898 bgv.een
(2) Zie bijvoorbeeld VVeiner Sombart over Huisindustrie
in het llandw.buck der StaatswissenschuftenLily Brauu, de
Vrouwenkwestie, enz.