\o. 59
Honderd en achtste jaargang.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
[ill mar totaal mi 3 Milii
DERBY,
1906.
ZATERDAG
ÏO MAART.
Groote woorden
FEUILLETON.
B UITENLA N D.
BERLIJNSCUE BRIEVEN.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80 franco door het geheele Rijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
TelefoonnnrnMer 3,
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Er mogen mensehen wezen die droomnn van en de
scbaro opwirden en misleiden met ra rspipgelineen omtrent
een naderende genten eenw, die dorren spreken van e*n
nabijzpnde re'olatie, bet einde van het «kapitalistisch
regime», de «heerschappij van bet proletariaat» enz. er
worden gelnkkig nog vele verstandige mensehen en kalm-r
naturen ge onder, die daar te en opkomen en die waar
schuwen dat mm niet voortga ie prikkelen met droom,
beelden en het volk te Jenr ta stollen.
Men leze slechts wat de heer Schaper onlang» schreef
«Er wnrdt» aldns zegt hjj «in den Latgten tjjd
in redevoeringen en oeschriften wederom gesproken «an
«de dag der dsgen» die wellicht, door d omstandigheden
in het buitenland, zou kannen komen van de «pro >te
dingen» die ons waeb'en en nns «gerend moeten vinden»
dat wjj moeten «gereed zjjn om de leiding der maat
schappij te aanvaarden en O"* de staatsmacht der bour
geoisie over te nemen» dat «de eindstt jjd nadert» enz.,
daarbjj klaarblijkelijk doelende op de mogelijkheid of
waar chjjn jjkheid van de spoedige komst van een vrjj
plotseling-n ommekeer, gepaard gaande met geweld of
althans met een strjjd, waarbjj de arbeidende klasse in
het bezit zou komen ran de politieke macht.»
Door zulke ta«l wordt een oognnblikkeljjke opwinding
verkregen worden onvervulbare verwachtingen opgew kt,
welke op ontgoocheling moeten uitlo pen en wordt de
aandacht afgeleid van den atrjjd om direkte verbeteringen
van hervormenden aard op den fanidigen grondslag d»r
maatschappij.
Welk der.kend, ernstig mensch juicht het, niet toe d-t
eens g» w- zen wordt op een taal wlke dienen moet om
hartstochten te doen ontvlammen en wensch-n te doen
ontwaken welke toch in rook m eten opgaan, WHlko ve>-
blindt en zand strooit in d» oogen der m ss*
Groote woorden, bolle frasen unrwerk, anders niet.
De groote massa moet w.-kker, moet in beweging worden
gehouden, opdat zjj niet indoranoele en in diepen slaap
gerake. Men sprak immers van «malaise?»
Voor even kan m s-cbien het beoogde doel worden
bereikt. Je schare vraagt niet naar kalme uiteenzetting
van denkbeelden, naar urgnmenter die «steek honden»,
naar nnchtern feiten, neenl zjj wenseht getrompetter en
gesohetter. De bedaa-de redenaar laat zjj praten, maar
naar bem die zich door zjjn hartstochten laat meeslepen
en dan in «vuur» geraakt en er duchtig oplos hamert,
naar dien vordt geluisterd.
't Koele verstand zwjjgt, het gevoel alleen is aan be'
woord.
Dit is bet hoogst gevaarlijke. Niet hot nuchtere, rede-
neerende verstand alleen zy oppermachtig, maar evenmin
mag het gevoel als alles overbeer cbend optreden. Beid»
tezamen vermogen iets goeds tot stand te br»rger. Aan
een koel hoofd pare zich een warm hart I Als de hoofden
te warm zjjn, worden de woorden veel te croot en te
dik. De wande der woo'den ligt niet in hun aantal en
omvang, maar in hun ju si beid. Een knel hoofd is
noodig om te der ken, te schiften, te overzien, te oor-
deelen en te onderscheiden een warm hart om m»t
geestdrift en tofw ding, met geduid en volharding te
streven, te handelen.
Ge bebt de groote massa, die n et in staat is tot juist
oordeelen maar wel zeer vatbaar voor bet we( kei' van
indrnkken en stemmingen en aacdoeringeü, meegesleept,
doch die-.elfde menigte zal als zjj tot de ontdekking
komt, dat zjj misl-id werd door niet te vervullen be
loiten en voorspiegelingen zioh tegen hen keeren van
SPORTltOMAN
door W'. igEIJERFdHSTKlfA.
1)
HOOFDSTUK f.
Driemaal^ schieten op vjjftien pas afstand. Den '24en
ugus u. s morgens om zes uur aan den oever van
r k. T Ras,a^ en HTezheim. Zijn door
luchtigheid de pnns von Reichenberg als secondant van
den heer Georg Brandes. De heer baron von Rosse
als secondant van den heer C. W. Kalm. De heer rit
meester van Carlotta als onparijjdig getuige
Zoo luidde het protocol dat de heer Kalm sinds gis
teren van buiten kende. 8
Hij had getracht te slapen, tevergeefs echter het
protocol liet hem geen rust. Tegen middernacht werd
het doodstil in het Hotel franpais en in het dal van
Baden Baden heerschte zulk een diep zwijgen, dat de
heer Kalm, voor het open venster gezeten, hetgekabbel
van het beekje hoorde.
«Ikzelf heb het zoo gewilds, dacht hg moedeloos, «het
is nign eigen schuld».
Wolken .f1.11'6" zich saam boven de bergen
nacht Schwarzwald ln dezen vredigen. warmen zomer-
>Ik had in Chic go moeten bljjven ot naar Parijs
gaan waar men zich altyd amuseert. Dwaas, die ik
was
Ergernis en opgewondenheid dreven tranen in zijn
oogen, doch bedenkend dat rust dringend noodzakelnk
voor hem was, begaf hjj zich weer te bed.
Hg kon echter niet slapen.
Dertien millioen in de Engelsche Bank te hebben en
wer woo -den escbeti or jj de dupa werd. Opgewonden
heid is geen geestdrift. Van knetterend vuurwerk bljjft
nietg over.
Zjj d'e meen'H met overdrpving m»t fantastische
voorstellingen met klanken iets blijvends 'o' s'and te
kannen br-ngen, zjj misleiden zich zoit en kennen den
mensch niet.
W e de werkeljjkheionder de oogen ziet, baar noch
slechter noch mooier teekent dan zjj is; wie kalm en
■nstig voortgaat, op de grondslagen van be' beslaande
e traoh'en iets beters voor te bereiden en tot «tand te
brengen wiwaardeert al wat goeds wordt nagpjaagd
en b-proefd, maar tevens alle krachteo inspant sirn-
dend en arbeidend trn bats der toekomst in welke
men gelooft ondanks vele de duisternis in het heden wie
nooit gewaagt, vau berv-r-nirg zonder allereerst te be
8pff»n den eiccb d r tel f her timing, deze krjjg' de brae»,
de rdelst willenden aan zijn zpde. Dan vormen zjj tezarrer
een keurbende, een «Gideons-scbare» oo baar is he
g»g"»en de m-atschappg voorwatns te doen gaan.
Groote woorden verblinden «oor een tjjd.
Met beloften kan "on slechts een pons dn massa paaien.
Rustig getuigen, ernstig streven, kalm en kloek sroei-
den, de hand slaan aan den ploeg, het zaad den tjj
laten om te ontkiemen, dat is de weg die toteensohoon
doel leidt.
Wie optreden als leidors van een volk, moeten diep
b'B ffin bnu groote vernntwnordrljjkheid.
W»e wie met ®our spelen 1 Dat een volk niet komo
tot lijden door de schold van w e zioa als leiders op
wierpen.
Leiden, voorgaan, voeren op nienwe paden kan alleen
wie goesteljjk, bovenal wie zedeljjk boog staat en leven
dig doordroogen is van zjjn h-il ge taak. Ed-le ks-rak'ers
alleen zjju de reddend» machten Her maatschappij
In ons wonn «»r, di'p gevoel van onvoldaanheid over
onze kranke samenleving Gem s'ille. lp lp»e beinst.n,
he- k nd «»n troaghed, va e»«telooebeid, van zelftno-t,
n»eo, heii g* ontevredenheid 1 Z(j pr kk-Ie tot a beid,
'O' edelen strjjd, tot immer g o> r -o wijd ng
D - -r,ian pare zich een vurig vvlangen naar een ideale
toekomst! Aan haar geloo en, in u ar «ertron weu, OpO-il
nim-n-r de moed ontzink-, do geestdrift word- ai'g--
hl'ischt, bet vaar g dooft. Een «excl-io rich e den
gerst opwas'ts, do^ altoos v >o waarls blikken en tnrei
op een punt. in de verte. Zonder ideaal ge-n rtrrven,
geen leven. Zinder dat daalt de mensch en sterft het
beste in bem
Maar tevens is noodig een practisch ingrijpen in het
heden.
Hundf het ideaal voor oogen, maar nimm»r wm-d-
vergeten dat alle voirnitgaog en vet betering slechts
laugztsm, geleideljjk kannen gaan.
't Eone na bet andere, 't een u t het ander, D e op
eens alles w 1, bereikt niets. Omverwerp n, afbreken is
weinig knust.
Opbouwen stnkj» na stokje, dnirop komt het ain.
Elke poging in da richting voorwaarts worde g»waar-
drerd, p st nnd,
Al wat gewild, beproefd, gewrocht wordt nit edel
bedoelen, het worde aanva>rd.
Niet revolntie, maar evolatie
Niet, door geweld komt de betere toekomst. Niet door
«oorde nwur door bet «emeenscb ippoljjk werken oo
stijjden, één zich gevoelend in willen en bedoelen.
J. F. T. A.
zich dan te laten doodschieten maar dat was immers
krankzinnigheid
»Ik ben gek.« dacht hij weer opstaande, «stapelgek
Die Brandes schiet, me neer als een dolle hond Morgen
avond ligt mjjn Ijjk hier en Vrijdag wordt het begraven.»
Van ergernis en angst barstte hjj nu werkelijk in
tranen uit, de eerste die de heer Kalm sinds onheuge
lijke igden vergoot.
Chicago Hoe gelukkig was hij daar geweest I Het
geld werd met scheppen vol verdiend en 's avonds kon
men van allerlei amusementen genieten.
Op zekeren dag echter had hjj heimwee gekregen.
In den Michigantuin speelde een Weener Dames kapel
de Lorelei en nog denzelfden avond nam hij een ge
wichtig besluit. Mannen als hij konden in die achterlijke
landen zeer zeker groote zaken doen.
Welke? Dat was voorloopig een vraag van onderge
schikt belang.
Gedurende de zeereis overwoog hg alles. Veertien
dagen later woonde hij te B-rlgn, had t waalf renpaarden
gekocht en als raadsman baron von Rosse geëngageerd.
«Wat ik doe. doe ik grootscheeps,» zeide hjj tot dezen.
«Amerika ben ik beu, want goed beschouwd is het een
genteen land. Ik ben drie en veertig jaar en wil nu op
de maatschappelijke ladder de hoogst mogeljjke sport
bereiken.»
En de oude, geruïneerde baron zag tot hem op als
achtte hjj den man in staat tot het doen van wonderen.
Dertig jaar had hij het voorname, schitterende leven
te Berlijn medegeleefd, eerst, als jong. gevierd luitenant,
daarna als beroemd heerrjjder, nog la'er als een alom
bekend sportman. Langzaam was zijn jeugd voorbij
gegaan, en met zjjn jeugd zijn energie, en met zijn
energie zgn geluk. En nu, op liet. moment dat hjj alle
hoop verloren had en aan vertwjjfeling ten prooi was,
kruiste deze Duitscher, die haast zijn heele leven in
Amerika had doorgebracht, zijn pad en bood hem de
reddende hand.
«Ik let niet op een kleinigheid,» beweerde de heer
Kalm, «en wil u per maand geven zeshonderd gulden,
zeifs meer nog als dat u aangenaam is. Laten wjj het
vaststellen op zevenhonderd vjjftig gulden. En van dit
(Particuliere Correspondentie).
Berlijn8 Ma irt 19^6
Bij groothertogelijk besluit van den 4den j.l. zijn de
oudste halfbroer van onzen Prins Hendrik, de hertog
Paul Friedrich tot Mecklenburg en zjjne gemalin onder
curateele gesteld.
Er zjjn mensehen en families die hun geheele leven
lang door buitengewone voorvallen de aandacht op zich
gevestigd houden en onder hen kan men gerust hei tog
Paul Friedrich rekenen.
In 't jaar 1881 volgde hij de ingeving van zijn hart.
door zijne nicht prinses Marie zu Windi-ch-Graetz te
huwen. Dit huwelijk werd in het geboorteland van den
prins met weinig ingenomenheid begroet, aangezien de
uitverkorene Katholiek was en men nog midden inden
«Kulturkampf» stond.
Toen kort daarop bekend werd, dat Paul Friedrich
heimelijk tot de Katholieke Kerk was overgegaan, werd
hjj genoodzaakt het leger te verlaten hjj diende als
majoor der cavalerie te Kassei en vestigde hjj zich
metterwoon in Italië. Ook de troonopvolging werd ten
zjjnen nadeele gewjjzigd. Hjj en de zjjnen worden thans
eerst tot den troon geroepen wanneer alle andere manne-
ljjke rechthebbenden zjjn uitgestorven.
Later werd He atvallige weder in genade aangenomen
en woont sedert jaren te Ludwigslu«t.
Uit zijn huwelijk met Marie zu Windisch Graetz sproten
drie kinderen. De oudste zoon, Paul Friedrich. die eenige
malen de gast onzer Koningin was. stierf nu ongeveer
twee jaren geleden plotseling te Kiel ten gevolge van
een ongeluk hem bij het doen van kamergymnastiek
overkomen. De jongste zoon. de twintigjarige Heinrich
Borwin heeft zooals de omstandigheden thans zijn
nog wel kans op de Mecklenburg-chen troon te
komen, voor 't geval 't huwelijk van den groothertog
Friedrich Franz IV kinderloos mocht bljjvpn. De eenige
doch'er, Marie Antoinette, een heel mooi m-isje, werd
voor eenigen tijd gedoodverfd met den Koning van
Spanje. 13jj het bezoek van dezen monarch aan het
Duitsche hof logeerde ze te Potsdam bij de Kroonprinses.
Toen van eene verloving niets kwam beweerde men
hier dat Marie Antoinette Koning Alfons te leeltjk hal
gevonden. Uit de groote gevoeligheid der Duitschers en
hunne spijtige opmerkingen over Ena van Battenberg
de toekomstige Spaan-che Koningin zou men
echter moeten afleiden dat er wel andere red-nen geweest
zullen zjjn, waarom de blonde, blauwoogige Mecklenburg-
sche geen kansen heeft in Madrid te trouwen.
De gemoederen der beleedigde Mecklenburgers, die
een weinig tot rust schenen te komen, zijn thans weder
in beroering door de med-deeling dat Marie Antoinettes
ouders wegens verkwisting onder curateele zijn gesteld,
en het jonge prinsesje dus met hare ouders op zwart
zaad zit.
We zeiden zooeven dat de Katholieke Heinrich Borwin
toch nog wel kans heeft Groothertog over het door-en
door Protestantsche Mecklenburg te worden.
Friedrich Franz IV's huwelijk met Alexandra van
Cumberland bleef tot heden kinderloos, vooruitzichten
dat hierin verandering zal komen, zijn er tot heden niet.
Zijn oom Juhann Albrecht leeft eveneens in kinderloo-
zen echt met de prinses Elisabeth van Saksen-Weimar.
De kans dat oom Adolf Friedrich zal huwen is voor
ingewjjden niet groot,, om redenen waarop wij hier niet
nader wenschen integaan.
Prins Heinrich is uit het Mecklenburgsche Staatsver-
bond getreden, sedert hjj in Nederland genaturaliseerd is.
Dan komt de oudste van allen, de verkwistende Paul
Friedrich aan de beurt en met hem den Katholieken tak.
oogenblik zorgt u dat gesloten deuren voor me open
gaan U begrijpt immers mjjn bedoeling?»
«Ja.»
«Ik ben als een kind alles wat blinkt en schittert
trekt me aan. Ik wil met mensehen omgaan die wat
beteekenen in de wereld en u moet mjj met hen in
aanraking brengen. Eerst, in de club, later wellicht aan
het Hof. Dat zou heerlijk zjjn. Mensehen die hun ver
stand niet gebruiken zeggen «Dat kost onnoemelijk
veel geld.» maar dat is onzin. Wat het kost haalt
men er wel tienmaal uit. In kringen waar de bankbil
jetten duimendik opgestapeld zgn en te grabbelen worden
gegooid, kan men goede zaken doen. Dergelijke vrienden
houden van een spelletje en bij gelegenheid leent men
hen eenige duizenden. U begrijpt me?»
Ja de baron begreep hem volkomen. In het aanbod
van den heer Kalm lag niets wat een man van eer
onwaardig was en toch toen ze den eersten keer gearmd
«Unter den Lmden» wandelden, zag de oude baron
vaalbleek. Hij had een gevoel alsof zjjn hekenden hem
verbaasd nakeken en elkaar stilletj-s influisterden, dat
de oude baron von Rosse niet ianger een man van
eer was.
Om drie uur 's morgens begon de heer Kalm zich te
k'eeden. Nog drie, misschien drie en een half uur en
dan zou hjj bleek en stil op het gras liggen, het slacht
offer zjjn van die krankzinnige reis naar Europa. Hg
was nu zes maanden in Berlijn en als hjj goed over
alles nadacht, dan was in dien ijjd geen enkele illusie
verwezenlijkt, had hjj in geen enkel opzicht succes
gehad en niets, vo.strekt niets bereikt. Zijn renpaarden
liepen te langzaam, het geld verdween als rook door
den schoorsteen, en de voorname vrienden die baron
von Rosse hem bezorgen zou, lieten zich niet zien. IIjj
had het gevoel met deze onderneming op jammerlijke
wjjze fiasco te hebben geleden en wat de kroon op alles
zette was dit duel, waarbij hij de meeste kans liep te
worden doodgeschoten.
In deze droevige overdenkingen mengde zich plotseling
een andere gedachte.
waartoe de zooeven genoemde Heinrich Borwin behoort.
Reeds nu geeft deze mogeljjkheid den Mecklenburgers
veel hoofdbrekens. Er kan echter nog heel wat veranderen
voordat het zoover is.
Justus Parthes. de uitgever van vier bekende werkjes,
de hofkalender. o.ik wel Almanac de Gotha genoemd
en de Taschenhilcher resp. der grafelijke, baronale en
oer adelijke families wil hieraan nog een vjjfde toevoegen,
een overzicht bevattende van den nieuwen, den zooge-
naamden patent- of briefadel. Een schier onbegonnen
werk. Want in geen land wordt zoo kw stig in den
I adelstand verheven als in üuttschland waaralle regeerende
vorsten en vorstjes het recht hebben nieuwe edelen te
hakken. Een kras bewijs hiervan gaf de Duitsche Keizer
bij gelegenheid van zjjn zilveren huweljjk«feest. Wel liet
de offie eele mededeeling zich wachten, doch men wist
met zekerheid te zeggen dat die en die het veel begeerde
«von» hadden verov rd. Het aantal groeide hji den dag
aan. Ee st waren het alleen Caro en Fried'ander. toen
kwamen ook Schwabach en Weinberg er hjj. Ook James
Sienon mocht bij dit stel invloedrijke Israëlieten niet
ontbreken. De Staatscourant heeft ten slotte een einde
aan de opschudding gemaakt.
Behalve de geheime Oberhofbaurat Ihne en een paar
officieren, zjjn tot heden slechts twee zonen van het
Oude Volk in den adelstand verheven He geheime handels
raden Dr. Caro en Frits F'iediander. de laatste als
Friedlander Fuld. Zooals mijne lezers ongetwjjf-ld weten
is de heer Fritz von Friedlander-Fuld, consul generaal
der Nederlanden.
Wij zjjn benieuwd te mogen vernemen wat de bekende
graaf Pü kier. de dorschgraaf. over deze Konmkljjke
onderscheidingen te zeggen zal hebben Men kan het
echter moeilijk iedereen naar den zin maken.
Marie Kalff hield hier een naar voordrachten.
De eerste maal voor een geinviteerd gezelschap, gisteren
avond tegen entré-. Beide avonden waren aan M leterlinck
gewijd. In het zeggen van deze verzen is onze landgenoote
eene meesteresse. en voor velen was het een onverdeeld
genot deze begaafde vrouw te mogen aanhooren.
De Duitschers schijnen echter eenen anderen maatstaf
aanteleggen als hunne westelijke naburen.
Was hei Marie Ka ff te doen om hier Maet-rlinck te doen
anprecieeren dan kwam zjj te laat men wist dezen
V aam reeds voldoende naar waarde te schatten. Was
het hare bedoeling de aandacht op zich te vestigen als
kunstenaiesse, nu, dan was men van meening dat. noch
techniek, noch persoonljjkhetd redenen tot bjjzonderen
lof gaven.
De stem vond men eenigszins mat, wat mg absoluut
niet opgevallen as.
En zoo tellen we eene zeer begaafde kunstenaresse
meer. aan wie het duidelijk geworden zal zijn. dat de
Berljjnsche critici eigenaardige opvattingen hebben en
dat de Duitsche hoofdstad een ondankbaar oord is om
optetreden.
Volledigheidshalve dient echter gezegd, dat er gelukkig
toch ook voldoende fijnbesnaarde zielen waren, die onze
zeer talentvolle landgenooie begrepen, en naar waarde
wisten te schatten.
Bij de algemeene verkiezingen voor den rijksdag in
1908 werden op de sociaal-democratische candidaten een
millioen stemmen meer uitgebracht dan een vorig maal
en steeg het aantal tot drie millioen, en de zetels bjj
d.e gelegenheid van 58 tot 81.
Sedert dien hebben 31 tusschentjjdsche verkiezingen
plaats gehad en bjj elk dezer was het aantal der op de
socaal-democraten uitgebrachte stemmen aanme-k-ljjk
ge-lonken, zoodat ze er van'de 81 zetels er weder 3 verloren.
Waaraan dit wel toeteschrjjven ln hoofdzaak aan
«Mogelijk heb ik het ge'uk hem te treffen.»
En dit vooruitzicht was hein bizonder aangenaam.
De mensch die het voorrecht genoot dat de heer Kalm
hein liefhad, bestond niet. maar evenmin was er een
menschelijk wezen, dat hjj met zulk een intensiteit
haatte als den heer Georg Brandes.
In de eerste weken van zgn verblijf in Duitschland
had hij voor dezen heer den diepsten eerbied gevoeld.
«Dat is mjjn man,» zeide hij destijds tot den ouden
baron. «Mensehen als Brandes bewonder ik. Een kan
toorklerk die het grootste aantal renpaarden bezit en
met millioenen om zich heen gooit I Dat is fabelachtig 1
Die hertogen en vorsten met «jet aanspreekt en kaart
speelt met den prins van Wales! Het is kolossaal!»
Grenzenloos was dan ook zgn woede toen deze aan
gebeden man hem niet de minste aandacht schonk.
Gp de renbaan te Gotha had hg zich door den baron
aan Brandes laten voorstellen, maar deze sprak nauwelijks
drie woorden met hem. Kort daarna bezocht Kalm hem
in zijn paleisachtige wonmg te Berlijn doch werd niet
ontvangen. Eindelijk, bij eer. ontmoeting in de Dier
gaarde, gelukte het hem een onderhoud te vei krijgen,
waarvan hjj gebruik maakte om te vertellen van zijn
deriien millioen die bij de Engelsche Bank berustten,
met een vloed van wooiden zjjn vereering te betuigen
en op de meest duideljjke wjjze te verklaren in Brandes
een voorbeeld te zien, dat hg wilde navolgen.
Brandes mat bem van het hoofd tot de voeten en
keerde hem na eenige onverschillige woorden den rug toe.
Toen zwoer Kalm met duren eed
«Dien mensch zal ik ten gronde richten.»
En nu was het gisteren op de renbaan te Iffezheim
tot een uitbarsting gekomen.
Had Bran es den onscliuldigen heer Kalm zwaar be
leedigd of was het omgekeerd geweest? Hoe dan ook,
ten aanzien van een groot publiek was er een voor
Kalm hoogst noodlottige scène voorgevallen.
Wordt vervolgd.)
