No. 89 Honderd en achtste jaargang. 1906 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Bit nier Bestaat lit 3 ZATERDAG 14 APRIL. BUITENLAND. ~BIMËN LAND. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het geheele Rijk t I,—. Afzonderlijke nummers 3 Cents, TelefooansiKHiar 8, Prijs der gewone advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij v|h. HERMs. COSTER ZOONYoordam C 9. Algemeen Overzicht. Gemengde M e d e d e e 1 i n g e n7 "Uit de Pers. Nieuwst ij dingen. ALKMAAR» COURANT I>9 rede, Donderdag door den Pransehen Ministor- President Bourgeois in den Senaat uitgesproken en door ons reeds gisteren in hoofdzaak medegedeeld, kan als een zeer gelnkkig besluit Tan de conferentie van Algeciras bescbonwd worden. Zoowel da rede Tan Bourgeois in den Franschen Senaat als die Tan tou Bülow in den Dait- schen Rjjksdag ademen een zelfden geest van voldoeuin? en men zon haast knnnen zeggen dat in beider rede voering iets ligt van een groote opluchting na een doorgestaan ernsLc gevaar. Achteraf beschouwd zou men geneigd zjjn te vragen hoe hot toch mogeijjk was dat een kwestie die zoo opeens haar oplossing vond in een paar oogenschijnljjk onbe duidende vooratellen van Oostenrijk, een oogsnblik den Enropeeschen vrede in gevaar dreigde te brengen. Men zou bjjm gelooren dat èn Frankrijk èa Doitschland tot bet besef waren gekomen te ver te zijn gegaan in hun apodictischs eischen en daarom met beide kan don de gelegenheid aangrepen, die hun een eervollen terugtocht mogeljjk maakte. Zoowel de loyale verklaring van von Bülow die de historische rechten van Frankrijk en Sparje in Marokko erkende, als de waardeering waarmede Bourgeois over deze verklaring sprak, doen goed aan en het beeft allen schjjn dat ra de conferentie de verhouding tnsschen Frankrjjk en Doitschland er niet op verslecht zjjn. Zeer zeker heeft de onbaatzuchtige en opofferende hulp der Dnitecha reddingsbrigade bjj de ramp te Courriètes een zeer gunstige wending gebracht in de gevoelens van het Fransche volk ten opzichte van Doitschland. Volgens onze bescheiden meening is de politieke atmosfeer in Europa minder drukkend geworden. Wat er in Venezuela eigenl jjk achter het aftreden van president Oastro steekt >s nog niet recht duideljjk, tenzjj men, zooals men uit het volgende kan opmaken, daarin alleen een gril moet zien. Volgens een door den Venezolaanschen consul te Nieuw- York openbaar gemaakten brief verlangt de President zich een tjjdiang aan de Staatszaken te ontrekkon om na langdnrigen ingespannen arbeid uit te maten. «De vrede", schrjjft hij in zjjne proclamatie, «is in do ge heele Republiek verzekerd. Do positie dor Rogeering ten aanzien van het buitenland is ongestoord, alle hangende quaestiën zullen in der minne geschikt of scheidsrechto- lyk geregeld worden." Na voorts zjjne landgenootsn te hebben aangemaand om generaal Glomez en de regeering te steunen, verklaart de President, dat zpn tjjdeljjke afwezigheid oensgezind heid en goeden wil in 't land zal brengon en hjj zegt bereid te wezen om zoo noodig voor goed heen te gaan. Volgens den consul is de heer Castro Toornemens ago zomerverbljjf bjj Caracas te betrekken, over drie maanden het bewind weder in han en nemen en zijn tegenwoordig aftredend ministerie alsdan te herbenoemen, zoodat ook dit laatste alleen maar vacantie reemt. De bier aangehaalde zinsneden nit de «Proclamatie" zijn inderdaad kosteljjk. De vrede in de republiek ver zekerd, de positie met het buitenland ongestooid, waarlijk men moet durf hebben om, na al hetgeen in de laatste weken over Venezuela en zjjn president geschreven is, zoo iets te zeggen. In Frankrjjk .zal men daarover groote oogen opzetten. Uit Rusland komt een onverwachte tjjding. Vol gens een aan Times gezonden correspondentie zouden de ministers Doernovo en Akimoff zjju afgetreden. Graaf Witte moet besloten hebben, toen hg den uitslag der verkiezingen vernam, zich van doze al te conservatieve medewerkers te ontdoen en zou den Keizer voor de kenze gesteld hebben: zjj of ik. Volgens een andere lezing, die trouwens vrijwel op 't zelfde neerkomt, zoudon de haeren Doernovo ea Akimoff opgeofferd zjjn om de democraten gerust te stellen en de voorgenomen leening te doen slagen. Reuter meldt uit Milaan dat wegens de uitbarsting van den Vessuvias de opening van de tentoonstelling uitgesteld is tot den 23on. Uitbarsting van den Vesuvius. Een cor respondent van het Berliner Tageblatt beschrijft een tocht, welken hg maakte van Napels nit met een trein, die vluchtelingen ging halen. Het was een tocht met veel hindernissen, want onophondeljjk bleef de trein staan, hetzij dat men bleef steken in de opeengehoopte ascb, hetzjj de weg was versperd door vernielde wagens. Andere treinen, die van den tegengestelden kant kwamen, waren geheel met lava-asch be lekt, het heele landschap was grjjs en grauw. Door de gebroken ruiten der portier raampjes regende altjjd meer asch naar binnen, zoodat men op den duur nauweljjks kon ademhalen. Intusschen werden de rails steeds hooger beladen met vulkanische stof en steentjes en elk oogenblik verwachtte men dat de trein voor goed zou moeten stoppen. Dit gebeurde ook, toen een ware orkaan van aeeh en steen op den trein neerkletterde. Daar bjj heerschte er een Egyptische duisternis en in den trein was geen enkele lamp. Bevreesd voor een nieuwe uitbarsting riepen de passagiers in wanhoop de Madonna aan of lagen snikkend te bidden. In dezen vreeseljjken toestand bleef men anderhalf uur en daarna kwam eindeljjk van het station Torre del Greco een troep manschappen der genie met fakkels. Allen verlieten den trein, waarbjj de passagiers elkan der vasthielden, opdat niemand zou aobterbljjven. Z>o snel mogeijjk ging het nu voorwaarts door asch, welke tot de knieën reikte. Onder de kap *an het station Torre dsl Greco haddm zich vele bonderden vluchtelingen op gehoopt, maar te vergesfs 1 Da overheden zjjn ten einde raad. Twee treinen staan gereed voor het vervoer, maar do wieion zitten diep in de asch. Men stoort er zich niet aan, de menig e bestormt de treinen, welke ten minste de )lln3ie van redding geven. De heele stad Torre del Greco vlucht, mei pak 8n sak zieken worden gedragon. Honderden dalen af aaar de Z69, waar de oorlogssehepen liggen, maar de inscheping biedt groote mooiljjkheden. Alleen vrouwen en kinderen worden ia de booten opgeucmen. Op een oogenblik, toen de duisternis optrekt, rent de menigte weer naar bet station terug, maar belaas, de treinen blijven onwrikbaar staan. Nu is de hemel donker rood, de zee loodkleurig. Het is alsof men door gekleurde glazea kjjfct. Dan valt do duisternis weer in ea tegeljjk valt opnieuw een aechregen. Er zit niet andeia op das te Toet naar Napels terug te keoren. Die moeilijke tocht begint, in een optoc it met fakkels, waarbjj men bjj eiken tred in de asch wegzinkt. Alle stadjes zijn verlaten, geen menscb vertoont zich, slechts hier en daar een militaire post. Eerst in San-Giovanni heerschton weder drukte on jamir er. Een jammerende volksmenigte trekt met bet ueeld van den schutsheilige en met brandende kaai sets door de stikdonkere hoofdstraat. Hier vond de correspon dent en zjjn metgezellen eindeljjk een wagen mot een ongelukkig paard dat bjjgend en steunend langs den met asch bedekten straatweg .zijn last voorttrok. Zoo werd eindeljjk Napels weer bereiktwaar heviga too- neelen plaats vonden. Ean ander ooggetuige vertelt, hoe de Domkerk te Napels letterlijk werd bestormd door een menigte van wei 50.101) menschen. Men verdrong zich om hst beeld van den heiligen Januarius en smeekte hem Napels te redden. Do kathedraal weergalmde vau het snikken en bidden. Eindeljjk droegen Bterka armen hst beeld naar buiten. Toen vormde de menigte een eiudelooze processie, die door alle straten trok onder het geroep van «Heilige Januarius, red ons, om der wille van onze kinderen. Nooit zullen wij moer zondigen Volgens een bericht uit Napels out de vermaarde Blauwe Grot van Capri tengevolge van de vulcamsche ondergrondsoho bewegingen nagenoeg ontoegankeljjk zgu geworden, De Romeinsche correspondent van het N. v. d. D. deelt o.m. het vo gentle mede over de verschrikkingen van de laatste dagen. Volgens ooggetuigen, zegt hg, moet de aanblik van den Vesuvius meer dan ontzettend geweest zjjn. De lava- stroomen hadden het aanzien van een snel loopesd vuur, de kraters Bpuwden vlammen, gloeiende steeiien, dichte zware rookwolken en licut-blauwe bliksemstralen nit; ae lucht was ondoordringbaar zwart door den aschregen nu weer hoorde men geluiden als van kanonschoten, aan weer het onderaurdsche gerommel, dat doot denken aan het gebrul van een ol ander monster daatbjj do kreten van angstig vlncbiende men enen, het geheel moet ver- tcürikkeijjk zjjn, als de ergste tooneelen uit, de «Inferno van Dan te.Moeders raakten banne kindeien awjjt en velen, vooral undo menschen, waren zou versolt, dat men hen dwingen moest hunne woningen te verlaten. Alle heiligen, vooial Sant Anna en Santo Gsnnaro, werden aangeroepen, en deze twee laatsien uit de kerken gehaald eu in processie door de straten gedragen. G. vaisgenen in Torre d'Annanz.ata hebben de dearen van de gevangenis ingetrapt eu zgn ontsnapt, een pensionaat van 80 kinde res stortte u, teiwjjl alle kinderen rechts en links vluchtten. Schooltoestanden in Mecklenburg. Aan een memorie van de Meckleaburgsone vereenigmg van onderwijzers worden do volgonda bg zonder heden ontleend, die nu juist geen bemoedigenden kgk geren op de positie der onderwijzers in het Groothertogdom. Da onderwyzers in de twee Mocklenbargen zjjn de slechtst betaalde in heel Duitschland. De Linddag weigert hardnekkig eike tractemontsverhooging. De gemiddelde bezoldiging van een onderwgzer is in den beginne 901 mk. (tegen 1232 mk. in Pruisen) en 1892 mk. als maximum (tegen 3259 in Pruisen), In vele Mecklenburgschs steden rs ban pensioneering niet vol doende geregeld, zoadat oade in hun arbeid vergrijsde sehoolmees.erg een pensioen hebben tot hetzelfde bedrag als een werkman die een uitkeering wegens ongeschikt heid trekt. Maar nog treuriger is het gesteld met de onderwijzers op de riddergoederen, waar de scholen en hot gebesle onderwjjs van den landheer afhankelgk zjjn. Zjj hebben een aanvangssalaris vau 800 mk., dat niet hooger kan klimmen dan 1300 mk. Zjj hebben geen vrjj vuur en licht, gsen Trjje woning en». De genadig verleende ver- beleringen van het traktement bestaan meest in graan, stroo en hooi voor hét vee van den onderwgzer, want de meesten mouten er een beetje bjj boeren, om aan den kost te kunnen komen. Bjjna 200 onderwjjzerswoninggn zgn met die vau dag- looners enz. onder betzelfde dak. Verder zgn er onge zonde woonvertiekken voor den meester en zgn gezin boven do veestallen van don landheer, slaapvertrekken met steenen vloeren, vervallen kamers zonder behang, keukens zonder vensters en gootsteenen enz. De helft vau alle onderwjjzerswoningen op de landgoederen heb ben geen pomp of put. Zoo most een onderwgzer het water voor zgn huishouden uit een beek scheppsn, die langs de school voorbjjstroomt, maar in den zomer dik wijls maanden lang droog is. Velen moeten het water van het dikwjjls ver afgelegen landgoed halen en dan met de boerenknechts om het hardst pompen. Da meester moet de bjjdragen in natara van zyn heer ook zelf halen en op zjjn rug of met een kar thuisbreng :n. Een onèe wjjzer meldt dat hjj of een lid van zjjn gezin eiken Maandag de eer geniet, om met de dagloonersvrouwen van het landgoed zgn graan toegemeten te krjjgen. Op een ander kasteel verlangt men dat de meester tegen woordig is, wanneer do koeien op of van stal gaan, weer ergons anders is bjj verplicht, mee te helpen bjj het drenken van het vee «als het zgn beurt is». Zgn akker moet hjj zelf bebouwen Als hjj hulp aannam, zou dat zgn schrale inkomen, dat maar een paar honderd mark bedraagt, op beaenkaljjke wjjze verminderen. De schoollokalen en hun inrichting zgn ook in vele gevallen onvoldoende. Er zgn 180 scholen met een steenen of cementen vloer, slechts 60 pet. van do platte- landsscholsn hebben privaten. Op 46 plaatsen is do hoogte van de lokalen minder dan 2| M, en de be schikbare oppervlakte voor elk kind minder dan 0.6 vierkante meter. Twaal scholen beschikken over geen enkel leermiddel. Dat zgn zegt de Vossischo Ztg., enkele loffeljjke uitzonderingen daargelaten, misstanden die men in het begin van da twintigste eeuw in een Duitschon bonds staat niet voor mogeijjk zou bonden. Ea hoelang zullen die toestanden nog voortduren De landauer van prins Frederik. Mor genbladet gat onlangs een grappig vorhnal van dan landauer van piins Frederik, den oom van wijlen onzen Koning Will-.m III en don sohoonvader van Karei XV, den vorigen Koning van Zweden en Noorwegen. In den tjjd voor er een spooiweg tnsschen Kristiania on Stockholm iag, ging het lastig, alt de koninkljjkc familie in Kristiania kwam, rgtnigen voor het gebruik in de s'ad mode te nemen, zoodat men zich, behalve bij plechtige gelegenheden, daar behielp met de i eis wagens. Tien prins Frederik in 1862 te Kristiaoia was, vond hjj die rgtnigen toch wat te schamel voor het hof. Hg bestelde in Hamburg twee rgtnigen, een landauer en oen faëton, die hjj zgn koninkljjkeu rchoonzoon vereerde onder uitdrukkelijks bepaling, dat zjj to Kristiania gestald zouden blijven. De konrng gebrnikte na dien te Kristiania altjjd dion landauer (die 4000 mark had gekost), en algemeen hei tie hjj de landauer van koning Karei XV. De faëton was voor het gebruik van koningin Lou-.se, prins Frederiks dochter. Later erfde kroonprinses Louise van Denemarken den faë'on van haar moeder, m ar zjj lint het rjjtuig te Kristiania. Koning Oscar gaf 1.1. Norember de twee rgtnigen ten geschenke aan Sverdrnp, den eersten hof- sta'messter, en deze beeft den landaner geschonken aan het volkemuseum op Bygde. Daar staat hjj nu. Nu het grappige verhaal. Toen koning Karei, koningin Louis», kroonprins Frederik en kroonprinses Lonise van Denemarken (de tegenwoordige koning en koningin) in het najaar van 1868 te Kristiania waren en het Storting geopend zou worden had do ttrlmeester slechts to be schikken ovor een vierspan paarden en dien eonen landauer. De koninkljjke personag ëa van het paleis naar het Storting te brengen ging nog. Eerst werden de koningin en de prinsra er heen gereden, daarna reed het rjjtuig langs een achterweg snel naar het paleis terug om den koning en den prins af te halen. Maar lastiger ging 't met het terugbrengen, want toen de plechtigheid was afgeloopen kon geen van de voisteljjko personen in het Storting bljjven, om de terugkomst van ht rjjtuig af te wachten. Koning Karei loste de moeiljjkheid op. «Fredorik on ik gaan in den kattebak zitten*, zeide hjj, en aldus geschiedde. Dr. Bronsveld over ds. Lamaa's artikel. Dr. Bronsveld bespreekt in de Stemmen voor Waarheid en Vrede de ramp, die Zeeland getroffen heeft. Wjj ont- leenen daaraan het volgende Wjj zien in deze rampen echter niet het werk en spel van blinde natuurkrachten. Met alle volken van alle tjjden erkennen wjj, dat waar zulke ongewone gebeurtenissen voorvallen, een Macht hooger dan die van menschen zich gelden doet. Maar verre zij van ons de gedachte, dezer dagen door een «gereformeerd® predikant uitgesproken, dat God door gestadige regenvlagen in het najaar en nu door den geweldigen watervloed zijn groot en heilig on genoegen heeft getoond over den, voor de anti revolutionairen ongunstigen uitslag der Juni-verkie- zingen in 't algemeen en over de niet-herkiezing van den heer Pompe van Meedervoort in het bjjzonder. Wij betreuren het om vele redenen, dat de heer Laman zich tot het uitspreken en wereldkundig maken van dit oordeel heeft laten verleiden. Het ligt voor de hand, dat hjj er aanleiding doorgeeft tot een repliek, die niet kan strekken tot verhooging van onzen eerbied voor God. «Wie zyt gjj die den raad Gods verduistert met woorden zonder wetenschap zoo zou men ook hier kunnen vragen. Iloe tastbaar onzinnig is het, God te willen narekenen. Waarom wordt Zeeland alleen gestraft, waar in den lande meer dan één kiesdistrict den anti revolutionair verving door een liberaal En is het nu inderdaad met de verblinding op geesteljjk gebied onder ons zóó ver gekomen, dat men God zich voorstelt als het Hoofd der antirevolutionaire partjj Waarom heeft Hij nu ook de vrienden van den heer Pompe meê doen boeten, en van hun drem pel het water niet gekeerd, dat Hjj zond om de liberalen te straffen Door woorden als die van den heer Laman wordt de geesteljjke hoogmoed, het farizeïsme gevoed en wordt een gemeenschappelijke ramp, die de harten verteederen en tot elkander brengen moest, aanleiding tot een verbittering en grooter verdeeldheid. Zal de heer Laman zijn vrienden aansporen om geen giften aan te nemen van liberalen die hun te hulp willen komen Het is te hopen, dat de Zeeuwen uit den iwaren slag die hen trot, iets anders zullen affeiden en leeren, dan hetgeen de heer Laman hun predikt. Trouwens, reeds veel te lang hebben vele bewoners der Zeeuwsche eilanden geluisterd naar fanatieke gereformeerde woordvoerders. Snelle Rechtspleging. De Van dag tot dag-schrijver in het Hbl. besprookt het ongerief van de straatschenderij. Het eenige ge neesmiddel van dit kwaad zal zijn snelde rechtspleging zegt hij en gaat dan voort Ten allen tijde is de straatlummel in Nederland tot ongerief der fatsoenlijke menschen geweest. Ik las in een oud dagboek onder datum 6 Febrnari 1818. „Telkens klagen onze dienstmeisjes, dat ze uit do avondkerk met geheel bedorven kleederen tehuis moeten keoren. Kwaadaardige jongens werpen een bijtend vocht ik geloof olie van vitriool op haar kloedoren en groote gaten worden er in gebeten. Bij het uitgaan der Oude Kerk zijn twee van onzo dienstboden, brave, ordentelijke meisjes, dus gemolles teerd. Ik ben met de bedorven kleedingstukken onder den arm naar den burgomeester gegaan, maar de politie zoide, „dat die kwajongens den duivel te vlug af zijn." Een strenge rechtspleging is noodig als ze gevat worden." Dit toont hoe oud het euvel is. Maar wat ik het onduldbare van het geval vind, is dat het genoes- middel voor de hand ligtmaar niet wordt ter hand genomen. De trekschuit rechtspraak der kantongerechten belet elke verbetering. Hoe wil een agent van elke overtreding alles onthouden als na dagen, ja weken I de aangeklaagde terecht staat Hoe omslachtig gaat alles Voert in onmiddelljjk terecht staan en dus zekere straf en openbaarmaking van den na m dor schuldi gen en van den aard van het misdrijf, den dag nadat het gepleegd is,en binnenkort zouden do straatschenders aan het kortste einde trokken De politie-rechtbanken, die 's ochtends recht spre ken over dronkenlappen en straatschenders, den vorigen avond of nacht gevat, hebben in Londen wonderen gedaan, en Londen telt vijf millioen in woners W aarom niet hier Hebben wij die, dan krijg n de agenten een geheel nieuwe macht en kracht. Nu is er niets zoo ont- moedigends voor een politieagent dan op te treden tegen baldadigheid. De straatslijpers weten hoe betrekkelijk zelden ze nu straf krijgen. Maar iedere burger die niet volkomen machteloos is door zwakte of ouderdom zou de agenten gaarne helpen, als ze wisten dat de kerel, die overlast aan deed, reeds den volgenden dag zou terecht staan. Dan herinnert men zich nog alles. Daarvoor hooft men over om te helpen of als getuige zich aan te bieden 1 Maar nu Tot mijn groote voldoening heeft de Burgemeester (van Amsterdam) een dag of wat geleden ook ver klaard, dat „snelle rechtspleging" het oenige middel is, waardoor verbetering kan komen. Te Veondam heeft zich eene afdeeling gevormd der Internationale Vereeniging Vreds-tentoonstelling. Het Nlrawenhujzen fonds. Zooals bekend, is op de jongste algemeene vergadering der «Maatschappjj tot Nat vnn 't Algemeen* aan het hoofdbestuur opgedragen, een »Ni6uwenbuyzen-fonds voor onderwjjs* bjjeen te brengen. Uitvoering gevende aan dit beslait, deelt het hoofdbe stuur thans in een circulaire aan bastaarderen van de departementen der Maatschappij en andere voroenigicgen, enz., mede, dat het met groote ingenomenheid de opdracht aanvaardt. Reeds is door bet hoofdbestnnr zelf f 20.000 verzameld, zoodat na, met de f 10.000 nit de kas dar Maatschappij, f 30.000 bjjeen is. Bovendiei zgu door enkele departe menten en enkele daartoe aangezochte personen nog be dragen toegezegd. Dich, aangezien de werkzaamheden, aan de in te stollen «Nntscommissie voor onderwjjs* op te dragen, veelomvattend zjjn, zal 't fonds, naar het oordeel van het hoofdbestuur, met vele duizenden moeten toenemen, indien het voldoende zal zgn, om daaruit de kosten te bestrjjden, we ke van die weikzaambedon het gevolg zullen wezen. Boveudien zal dit, door giften in eens te vormen, fonds moeten worden in stand gehouden door de jaarljjkscho bjjdragen vt<n de Maatschappij, hare departementen, vor- eonigingsn en bjjzondere personen. Op dien grond vraagt het hoofdbestuur de krachtige medewerking van de departementen, vereenigingen en bjjzondere personen, die met hot doel instemmen. Het plan der maatschappij is in de eerste plaats, het openbaar lager onderwjjs in hef algemeen te bevorderen. Nadere uitvoering van het voorloopig door 't hoofd bestnnr aangegeven plan van werkzaamheid kan aldns de circulaire eerst geschieden, nadat de Nntscommissie zal zgn samengesteld en 'fc haar aan te bieden reglement zal zgn vastgesteld. Eerst dan zullen de vaste ljjnen kannen worden ge trokken, waarlangs de leiding van het vakonderwjjs en van het hooger onderwjjs voor het volk zal worden gvgeven. Na gewezen te hebben op hetgeen de voorstanders van de bjjzondore christelijke scholen tot stand brachten, eindigt de circulaire: «Moge het bljjken, dat de vrienden van deugdeljjk volksonderwijs in niet dogmatisch ethische richting, thans, an dit noodig bljjkt, ook bereid zjjn, voor het groote volksbelang, zooals de Maatschappij tot Nut van 't Alge meen dit opvat, belangrjjke offers te brengen van geld en van arbeid,*

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1906 | | pagina 1