Honderd en achtste jaargang.
DAGBLAD VOOR .ALKMAAR EN OMSTREKEN.
t.
DERBY
No. 100
1906
ZATERB
28 APRIL,
Plaatselijke belastingen.
BUIT ENXANdT
FEUILLETON.
Amsterdamsche Brieven.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Kijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents,
Telefoon nasewer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|b. HEKMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.'
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alknmr.
b-engen, in vei band met de te verwachten drukke
Zaterdagsohe VeemarktcD, ter k*nn<8 vuu d» aanvo^rdors
van vee. dat. d» toecang voor vee tot het Markt
plein, oostelfjk van het Waaggcbeuw, dns hg
de Spckbrug en d« üchapenbrug, tot nadere aan
kondiging zal zjjn verboden.
Burgemeester o« Wn'hondera voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING. Voorzitter.
21 April 1906. DONATH, Secretaris.
BH VOLHING.
Onder-taande persoon wordt verzocht zich tec spoe-
digste tor sec-ctarie dezer gemeente aan te melden (Af-
dedini? Ba»olkïncrlt
TRIJNTJE BROERS, gekomen uit de ge f eonte Wognnm.
BURGEMEESTER en WETHOUDEK8 A'k aar
brcrgiin ter alpem.pnw ker.nipjdat h-t priaattlef kohier
van den hoofdel|)ken omlag, dienst lOOfl,
door drn G-meenteraad vastgesteld den lien April 1.1.
en door de Gedeputeerde S'aten goedgekeurd d-n 25m
April d. e. v. heden aan den geo.ee te-ontvanger ter in
vordering is nitgerrikt en gedurende vjjf maanden op de
eecretarie in afschrift voor oen ieder ter inzage is neder-
gelrgd.
B°zwaren tegen den aanslag kunnen op ongnzegeld
pipier bp den gemeenteraad worden ingediend binnen
drie maanden na den dsg dar uitreiking van de aan
slagbiljetten.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
27 April 1906. DONATH. S-cretaris.
Wie was Paal .fanes f
Dezer dagen vermeldden de dagbladen dat het stof
felijk overschot van admiraal Paul Jones te Parjjs terug
gevonden en naar Amerika overgebracht was, waar het
te Annapolis met groote plechtigheid was bijgezet, in
tegenwoordigheid van hooge autoriteiten en van de offi
cieren der in de baai geankerde Amerikaansche en
Fransche oorlogsschepen. Op de kist lag de degen, den
zeeheld indertijd door Koning Lodewjjk XVI geschonken.
President Roosevelt hield bij deze gelegenheid een rede
voering.
Wie was deze Paul Jones? Daarover vernam men
niets, misschien kan h9t onzen lezers evenwel interes
seeren iets naders te kennen over den levensloop van
dezen man, wiens naam zelfs nog in de tweede helft
der vorige eeuw ook in ons land nog in den volksmond
leefde. Zoo herinnert schrijver dezes zich nog een paar
regels van een volkslied, dat een 50 jaar geleden nog
door ons volk gezongen werd. Deze regels luidden
Daar komt Pauwel Jones aan,
't Is zoo'n dapper ventje.
't Schip is naar den grond gegaan,
Dat kost hem menig centje.
Deze regels duiden waarschpnljjk op een minder gun
stig avontuur van den held, die een tijdlang als Kaper-
Kapitein Engeland veel schade berokkende.
John Paul Jones is de grondlegger geweest van de
marine der Vereenigde Staten van Noord Amerika,
zoodat het wel verklaarbaar is, dat Amerika met zooveel
geestdrift en luister het stoffelijk overschot van dezen
SPORTROMAN
door w. BUJiiH- jöHHTUn
39)
Annie Griotte wier ouders haar het liefst eene kleine
gravin hadden zien worden, die geen voet op de planken
mocht zetten en alleen door armoede gedrongen de
betrekking van winkeljuffrouw had aanvaard
Na een kleine aarzeling trad Konrad binnen. Annie
zat rechts achter de toonbank; het was zoo donker in
den winkel dat ze hem eerst niet kende. Toen hij echter
zeide «Goeden avond, juffrouw Annie, ik hoorde van
uw ouders dat u hier waart en nu wilde ik u even
goeden d«t zeggen,sprong ze op, gehe 1 in de war
on niet bp machte haar zelf beheersching te bewaren.
Ternauwernood hadden ze eenige woorden gewisseld ot
er kwamen twee oude dames, die rcomtaartjes bestelden
en deze lekkernij zwjjgend maar zeer langzaam genoten
Toen dezen weggingen, kwamen andere gasten en
dezen werden weer gevolgd ,'oor een zeer jeugdig verliefd
paar, een alleraardigst meisje en een opgeschoten ioneen
met roode wangen.
Konrad roerde zwjjgend in de kop koffie die Annie
hem gebracht had. In de kleine ruimte heerschte een
onverdragejjke hitte, een zoete, bedwelmende geur steeg
uit de bakkerij en maakte de atmosfeer nog benauwen-
der. Dikwjjls was het doodstil, het verliefde paartje
keek elkaar lachend in de oogen, Annie schreef een
rekening deed al:hans alsof ze schreef want haar
hart klopte alsof het bersten zou alleen het gegons
der vliegen verbrak de stilte. Deze diertjes waren in
zulk een ontzettende menigte vertegenwoordigd, dat
Konrad niet twjjfelde of de gebakjes werden er minder
smakelpk door.
zeeheld op eigen bodem heeft ontvangen en ter aarde
besteld.
Paul Jones werd den 6 Juli 1747 te Arbigland in
Schotland geboren, kwam in 1759 bjj een koopman te
Whitehaven in Cumberland in de leer en reisde een
jaar later in opdracht van zijn patroon, naar de Ame
rikaansche Koloniën. Na volbrachten leertijd dreef hij
een tijdlang slavenhandel en deed daarna als koop
vaardij vaarder, verscheidene reizen in de We t-Indische
wateren. Bij het uitbreken van den Amerikaanschen
onafhankelijkheids oorlog bood hp in 1795 het Congres
zijn diensten aan. Hg werd luitenant op de brik Alfred
en spoedig daarna kapitein on de Providence.
Met de kleine, uit, slechts zes schepen bestaande, vloot
van het Congres begon hij nu een stoutmoedigen en
gelukkigen strijd tegen de Britsche Zeemacht.
In November 1777 werd hg naar Frankrijk gezonden
om daar een grooter commando op zich te nemen maar
daar de Fransche regeerihg talmde met haar oorlogs
verklaring aan Engeland, ondernam hij den 10 April
1778 van Brest uit met de Korvet Ranger van 16
kanonnen, op eigen hand een kruistocht tegen de noor
delijke kusten van Engeland
Hij landde in Whitehaven, verbrandde daar verschei
dene schepen, vernagelde de kanonnen en nam het
kasteel van den graaf van Selkirt in.
De expeditie eindigde met het nemen van de Britsche
Korvet Drake, op do Iersche kust. In Aug. 1779 kreeg
hp een grooter schip van 40 kanonnen, den R'chard,
en werd commandeur van een uit Fransche en Ameri
kaansche schepen samengesteld eskader. De eigenlijk
tegen Liverpool beoogde onderneming mislukte evenwel
bracht Jones de geheele Britsche kust in angst en vrees
en nam den 23 Sept., na een vreeseljjken strijd, alleen
het veel grootere en sterker Britsche schip Serapis en
en bracht het Texel binnen.
Met 350 krijgsgevangenen en rpke buit keerde hij
naar Brest terug. Op uitnoodigirg van Katharina II
trad hp later als vice-admiraal in Russischen dienst en
bracht er in 1788 wezenlijk veel bp tot de overwinning
op de Turksche vloot.
Maar de ijverzucht van Potemkin en van den prins
van Nassau be.woog hem om reeds in het volgende jaar
Rusland weer te verlaten. Hij trok zich in Parijs terug
en stierf daar, bpna geheel vergeten, den 18 Juli 1792.
Waar hp begraven lag, was meer dan een eeuw een
geheim thans is zpn overschot teruggevonden en
zooals wjj zeiden, met grooten luister te Annapolis bij
gezet. Met Franklin, Lafayette en anderen is Paul Jones
de grondlegger geweest van de machtige Amerikaansche
republiek.
XXII.
Iele uit de Gesehiedeal. van „Nalurn Artis
nglstra".
(Zie ook Amsterd. Br. no. IX.)
Het verdient aanteekening, dat de stichting van
de groot8che Amsterdamsche diergaarde, onze „Artis"
of voluit: „Koninklijk Zoölogisch Genootschap Na-
tura Artis Magistra". het werk is geweest van
een boekverkooper. Deze waardige Amsterdamsche
burger, Gerardus Frederik Westerman, een bewon
deraar en dilettant-beoefenaar der natuurlijke historie,
richtte den 29sten April 1836 een schrijven tot
KoniDg Willem I van den navolgenden inhoud
Aan Z. M. den Koning der Nederlanden,
Groot-Hertog van Luxemburg, enz. enz. enz.
Sire
Ondanks de menigvuldige schoone en nuttige
inrichtingen onder U. M. weldadig bestuur van
Meer dan twee uur bleef hp daar zitten De hanglamp
was aangestoken en eindelijk vertrok het jonge paartje.
Het meisje met haar halt lange rokken waaruit de
kousen nog te voorschijn kwamen, stond er beschroomd
bp toen de een hoofd langere jongen betaalde, daarna
groetten ze en gingen zoodra ze op straat waren ieder
huns weegs of ze elkaar niet kenden. Van deze beide
kinderen en hun jonge liefde ging zu,k een bekoring
uit, dat Konrad hen lang nakeek.
Nu betaalden ook de laatste gasten en Konrad zag
weer naar Annie. Haast onafgewend hadden zpn oogen
al dien tjjd op haar gerust, terwjjl ze beschroomd en
verlegen haar blik niet tot hom durfde opheffen. Snel
en zeker liep ze heen en weer, cn wanneer ze met de
gasten sprak, was ze kalm en vriendelijk als een dame.
Haar krachtige, frissche jeugd gaf den dufien, kleinen
banketbakkerswinkel een schijn van leven en opge
wektheid.
Misschien had Konrad nog nooit het meisje zoo lang
en scherp gadegeslagen, maar het scheen hem toe dat
Annie heel anders was geworden. Het zwarte, eenvou
dige kleedje zooals de Berlijnsche winkeljuffrouwen
dragen omsloot haar rijzige gestalte met de dunne
taille, breede heupen en mooi gevormden boezem en
gezichtje, opgewonden en bedeesd, was zoo lieflpk
als Konrad het nooit had gezien.
Het sloeg tien uur toen Konrad wegging.
«Ik wacht je buiten, Annie en breng je thuis.»
Lr verliepen nog vele minuten voor ze kwam. Zonder
faling nam ze zpn aangeboden arm en toen ze vernam
dat hp een uur later met den Hamburgschen sneltrein
vertrekken moest, zeide ze eenvoudig.
span breng ik u naar het station. Ik heb den tjjd
en kan met de omnibus teruggaan.»
Een poosje zwegen ze. Hij voelde den arm van het
meisje in den zjjne, en een warme stroom van leven
en liefde vlood van den een naar den ander, deed beider
hart sneller kloppen.
Vluchtig welde de herinnering in hem op aan Kath-
chen en de hartstochtelijke toewijding, die hp haar had
toegedragen, maar heden voor het eerst scheen het
beeld van het beminnelijke meisje heel ver van hem
Nederland geschonken, bleef er eene, tot heden
onopgemerkt of welligt om den ondergeteekende
onbekende redenen achterwege.
Algemeen is er in Nederland, en bijzonder in
Amsterdam, meermalen gewenscht, dat er een blij
vende Diergaarde mogt worden opgerigt, hetzij
onder U. M. bijzondere protectie, hetzij voor reke
ning des Rijks, hetzij door eene particuliere nego
tiate daar te stellen.
De ondergeteekende vleit zich nederig, in geval
het U. M. mogt behagen, hiervan eenig belang te
willen hechten, U. M. een uitgewerkt plan te kun
nen aanbieden, volgens, hetwelk zoo niet geheel
zonder, zeker met een weinig beteekenend gelde
lijk bezwaar, een diergaarde zoude kunnen worden
ingericht, welke der studeerende jongelingschap tot
bijzonder nut en der Hoofdstad tot geen gering
sieraad verstrekken zou.
De algemeene belangstelling in dit vak der natuur
lijke historie neemt hand over hand, bij den voort
gang der beschaving, toe getuige hiervan de ont
zettende toeloop, welke doorgaande, kleine en dik
werf weinig beteekenende verzamelingen op de
jaarmarkten gevonden hebben.
Het zoude dus te bejammeren zijn, dat ons Vader
land, zoo rijk aan prachtige kunst- en natuurver-
zamelingen, in dit opzigt onze naburen niet op zijde
streven en den inwoner en vreemdeling niets ter
beschouwing aanbieden kan, waaruit onze belang
stelling in de heerlijke natuurvoortbrengselen, onze
voortgang in kennis en beschaving en toenemende
bloei van onzen handel en scheepvaart blijken mogt.
Sire
U. M. gehoorzame Onderdaan
G. F. WESTERMAN.
AIb antwoord op dit schrijven ontving Westerman,
Jie den Koning niet geheel onbekend was de
uitnoodiging, Z. M. een uitgewerkt plan te doen
toekomen, terwijl de Koning tevens het Gemeente
bestuur van Amsterdam alsmede den Gouverneur
van Noord-Holland om advies verzocht.
Westerman legde het gevraagde plan over en
berekende, voor de verwezenlijking zijner plannen
een kapitaal van circa een ton gouds te behoeven,
verdeeld als volgt30 40 duizend gulden voor
terrein-aankoop en 50 a 60 duizend voor het aan
schaffen van dieren. Om de rente van dit kapitaal
te verzekeren, stelde hij zich voor, een entrée te
heffen van 25 cents per persoon, wat naar zijn
meening voldoende zou zijn, om de kosten te
dekken.
Westerman kreeg evenwel nul op 't rekest.
Het advies van burgemeester Cramer luidde af
wijzend en ongeveer een maand later ontving Wes
terman het volgende schrijven
5e Afdeeling.
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
Krachtens een autorisatie van Zijne Majesteit, in
dato 16 dezer maand, No. 20, wordt bij deze aan
adressant te kennen gegeven, dat er geene termen
W had reeds veel vroeger met zijn twee broers een
boekdrukpers vervaardigd, waarop Koning Willem I een
octrooi verleende voor 10 jaar, met de vriendelijke bij
voeging van f300 ,om daarmede aan de regten te voldoen".
verwpderd en was het zelfs niet meer het beeld van
Kathchen Brandes maar van de prinses von Reichenberg
Annie liep naast hem als in een droom. Hoe kwam
Konrad hier Waarom had hp haar opgezocht Zij zag
haar grove garen handschoen naast de fijne grjjze glacé
aan zpn hand en een gevoel van trots dreef voor een
oogenblik elke andere gedachte op den achtergrond.
Wat zouden de menschen wel denken, die ons hier
samen zien? Ik naast dezen man, die zoo flink en
mooi en elegant is als niet één
Toen ze eindelijk begonnen te spreken, spraken ze
over meneer Griotte's ongeluk, over Konrads bezoek
aan de mama, van de betrekking in den banketbakkers
winkel en hoeveel daar te doen viel. Ze spraken druk
over alle mogelijke dingen, alleen over dat ééne niet
wat op dezen warmen zomeravond, in deze helverlichte
en nog drukke straten hun ziel bewoog.
Aan het station namen ze afscheid van elkaar.
«Als ik van Hamburg en de daarop volgende reis naar
Engeland terugkom, mag ik je dan opzoeken, Annie
«Ja graag
Zij ging. Hij zag haar na tot de slanko. veerkrachtige
gestalte tusschen de menigte verdween. Plotseling balde
np met verbeten woe e de handen
«Waarom heb ik haar zoo laten gaan?»
In de volle coupé schoof hp in een hoekje en sloot
de oogen. Het gesprek liep enkel over de Derby wed-
,en"®n die morgen zouden plaats hebben, over de
weddingschappen, over »Lucifer« en «Coriolan.»
«Coriolan wordt vast en zeker geslagen,» beweerde
een oudachtige heer en de meesten stemden het hem toe.
hen oogenblik piikkelde het Konrad maar spoedig
verdiepte hp zich weer in zpn droomerpen zonder meer
iets van de praatjes der anderen te hooren.
Tevergeefs beproefde hp Annie's gelaat zich voor
oogen te stellen, hij zag enkel de groote, mooie gestalte
pols weelderige vormen, de slanke hand, den fijnen
's Morgens vroeg om 3 uur stoomde de trein Frie-
dnchsruh voorbp', weilanden breidden zich uit en eenige
minuien later kwam Hamburg. De huizen, de schepen,
de kanalen, de haven, alles lag nog in doodsche rust
zijn gevonden, om aan het door hem voorgestelde
ontwerp van regeeringswege gevolg te geven.
Onze boekverkooper gaf echter den moed niet op.
Hem was bekend, dat de zolders van het Amster
damsche Burgerweeshuis een prachtige verzameling
van Natuur-hi8torische voorwerpen herbergden, bij
eengebracht door een der suppoosten van 't wees
huis, Reindert Draak, een geboren verzamelaar en
een specialiteit in het opzetten van dieren.
Genoemde collectie had Westerman reeds lang
de oogen uitgestoken en toen ten gevolge van be
langrijke vertimmeringen in het weeshuis de regen
ten de wenschelijkheid uitspraken, de zolders te
ontruimen, redde Westerman den eenvoudigen sup
poost uit de verlegenheid, door zich borg te stellen
bij den eigenaar der Nieuwe 8tads-Herberg, waar
heen Draak zijn collectie overbracht en tegen entrée
voor het publiek toegankelijk Btelde.
Dit geschiedde in 't jaar '37 en algemeen was
de bewondering, die Draak's verzameling, op f8000
waarde geschat, opwekte. Men zag er, naar
Witkamp meedeelt, „orang-oetangs, struisen, casu-
arissen, paradijsvogels, den schedel van een nijl
paard, een bijzonder grooten olifantskop, benevens
het geraamte van een walvisch, eenige jaren te
voren op het sttand der Noordzee aangespoeld."
De Nieuwe Stads-Herberg kon evenwel niet vol
doen aan den eisch door een natuur-historische ver
zameling als die van Draak gesteld, reden waarom
Westerman zich met den commissionnair J. W. H.
Werleman en den horlogemaker J. J. Wijsmuller
al weer geen natuur-historie van professie
vereenigde en met hen een Zoölogisch Genootschap
stichtte. Aangekocht werd thans het buitenverblijf
Middenhof in de Plantage, dat in 1838 voor het
publiek werd opengesteld, nadat de volgende mede-
deeling was verspreid
NATURA ARTIS MAGISTRA.
„Onder dezen titel wordt thans opgericht eene
sociëteit, welke ten doel heeft het bevorderen van
de kennis der natuurlijke historie op eene aange-
nome en aanschouwelijke wijze, zoo door het bijeen
brengen eener verzameling van levende dieren als
door het plaatsen van een Kabinet van opgezette
voorwerpen uit het dierenrijk. De tuin „Middenhof"
zal tot dat einde worden ingericht en tot deel
neming wordt een ieder, die eenig belang stelt in
de kennis der verhevene natuur, beleefdelijk uit-
genoodigd en bij deze de gelegenheid aangeboden."
Enzoovoort.
„Welhaast zoo deelt Witkamp mee, „zag men
de dreven en lanen bevallig gestoffeerd met pape
gaaien en kakatoe's, met pauwen, gieren, een
Javaansch ram herten, apen en een luipaard, en
iederen schoonen dag wemelde het in de lanen van
belangstellenden."
Al zeer spoedig werd besloten tot het overnemen
van Draak's Kabinet tegen een den eigenaar uit ts
keeren lijfrente van f400 's jaars, terwijl hem
tevens de post van directeur van dit Kabinet werd
opgedragen, tegen een jaarwedde van 600 met
vrije woning.
De fraaie tuin van het nieuwe genootschap viel
bijzonder in den smaak van het publiek en het aan
tal leden klom dan ook met de week, zoodat dit in
den zomer van '39 reeds tot 500 gestegen was.
maar de zon ging prachtig op en de dag begon, die
over Georg Brandes' geluk zou beslissen.
HOOFDSTUK XIX,
Wie nooit Hamburg op een Derby dag gezien heeft,
kent de groote handelsstad maar half. Heel de reusach
tige rijkdom wordt elk jaar op dezen Juni-dag tentoon
gesteld. De groothertogen van Mecklenburg en O den
burg, regeerende vorsten, mannen van de hoogste
rangen en namen uit Duitscliland en Oostenrijk,
Hongarije en Denemarken zjjn bg de groote kooplieden
te gast, de huizen prjjken met wapperende vlaggen, en
de dames ontbieden uit Parjjs en Berljjn Derby toiletten.
De champagne stroomt, de koetsiers vragen driemaal
zooveel voor een rit, heel Hamburg en zjjn tienduizend
Derby bezoekers leven dien dag als in een roes.
's Morgens vroeg begint in de groote hotels het
voorspel van den Derby. De bookmakers sluiten hier
hun laatste weddingschappen en de aardige Vierlandsche
meisjes met korte rokken en zwarte kousen bieden
viooltjes en rozen te koop.
Konrad liep met Brandes 's morgens tegen negen
uur langs de Alsterpromenade. Brandes zoojuist van
Berlijn gekomen, scheen zoo rustig en opgeruimd als
in zjjn beste dagen,
Een bookmaker trad hem in den weg en boog beleefd.
"Wilt u nog weddingschappen, meneer Brandes? Op
«Coriolan» 5 1
«Hoeveel 5 1
Konrad voelde hoe Brandes arm die zoo kalm in den
zjjne had gelegen, begon te beven.
«Ja 5 1. Een mooie koers.»
Brandes weigerde kortaf en zonder meer woorden
gingen ze verder. Nog eenige keeren bleef Brandes bij
de bekendste bookmakers staan en schqnbaar onver
schillig luidde zjjn vraag
«Hoe hoog, «Coriolan»
«5:1, meneer Brandes.»
«Maar hoe is dat mogeljjk? Gisterenavond werd er
te Berljjn nog 2 1 geboden.»
De bookmakers haalden de schouders op.
W*rdt vtrvolgd).