Honderd en achlsle jaargang.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
"lOemSyziST
No. 118.
1906
ZATERDAG
19 M I* I.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk t I,—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoo^-BHK^ser 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f Q,I0- Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam O 9.
Uit de Pers.
Rechtzaken.
Hen onbevoegd geneeskundige.
Uemengd Nieuws.
ALKMAARSCHE COURANT.
Er heerscht- tegenwoordig in ons land een kritische
geest waardoor aan den eenen kant veel goeds wordt tot
stand gebracht, daarentegen ook veel gesegd en gedaan
wordt, dat beter verzwegen of nagelaten was. De kritiek
is te dikwijls afbrekond, te zelden opbouwend. Er is
maar al te vaak in de kritiek der jongeren, hoe veel
waars zjj ook moge bevatten, te weinig waardeering
voor hetgeen tot stand gebracht is door wie vóór ons
leefden. Het wil ons voorkomen, dat dit vorEcbjjnsel ook
valt waartenemen ten aanzien van de Maatschappij
tot Nnt van 't Algemeon.«
»'t Nuf wordt door vele jongeren vergeleken bg een
onde tante, die, nn ja, in haar besten tijd wel veel hoeft
gedaan, die een welbesteed leven achter den rng heeft,
doch die niet met haar tjjd is meegegaan en thans ljjdt
aan de kwaal van den ouderdom verval van krachten.
»'t Nut* heelt dit jaar dergeljjie beweringen, welke
veelvuldig gehoord werden, door een daad gelogenstraft.
Het heeft bewezen dat het wel oud, maar niet vorouderd
is, dat het den moed bozit, oen groot werk aan te
dnrven.
De Maatschappij heeft ter gelegenheid van den honderd
jarigen sterfdag van Jan Nieuwenbuyzen, jhaar stichter
en daardoor zich zelf op waardige wjjze grëard.
Er is een Nieuwenhnyzert-forids opgericht en men heeft
ons verzocht op deze plaats van dit fonds het een en
a-der te vertellen, wat wjj gaarne doen.
Het fonds is bestemd voor het onderwijs. Wat de
Maatschappjj, in haar veeljarig bestaan ten bate van
het onderwijs heeft gedaan, is niet in enkele woorden
te zeggen. Reeds op zeor jeugdigen leeftjjd schreef zjj
prijsvragen uit en in de Martinikerk in de stad, waarin
wjj tot voor kort woonden, is een gedenkteekeu geplaatst
ter eere van Hendrik Wester, wiens verhandeling over
de gebreken in do Burgerscholen en schoolboek over de
vuderlandsche geschiedenis in de jaren 1793 en 1799
door de Maatschappjj werden bekroond. Zjj liet het bjj
haar streven om het onderwjjs op hooger peil te brengen,
evenwel niet bg het uitschrijven van prijsvragen, doch
stichtte zelf scholen en ook kweekscholen voor onder
wijzers. Haar «algemeene denkbeelden over het Nationaal
onderwjjs* is een leiddraad geweest bjj het ontwerpen
van de latere schoolverordeningen.
ThanB wil de Maatschappjj op haar oude fundamenten
een nieuw gebouw optrekken. Het is een giootsche
onderneming, maar zjj heeft vertro .wd op da kracht,
die er van haar uitgaat en op den steun, die zij van het
Nederlandsche volk hoopt te ondorvinden.
Het fonds, dat gesticht is, heeft een drieledige be
stemming. Het moet dienen* voor het bevorderen van
het lager onderwjjs, van het lager vakunderwjjs en van
het hooger onderwjja voor het volk.
In het »Plan van werkzaamheid inzake onderwjjs"
wordt de bestemming breedvoerig toegelicht.
Natuurljjk staat voorop het steeds door de Maat
schappjj gehuldigde beginsel en het door haar inzake
het onderwjjs ingenomen standpuntdat samengaan,
ook met andersdenkenden, inzake onderwjjs, mogeljjk is
en feitelijk behoort te geschieden. »Dit beginsel zoo
lezen wjj in het Plan" is van ethisch-paedagogischen
aard, het sluit niemand, om redenen van geloof, buiten
de bedoelde samenwerking."
De Maatschappjj wjj ontleenen dit aan hare toe
lichting stelt zich voor aldus op te treden
»lo. het openbaar lager onderwjjs te bevorderen
»door alle baar ten dienste staande middelen, met name
>in die plaatsen, waar, met of zonder medewerking van
>de betrokken gemeente-besturen, de openbare school
«dreigt ontvolkt of opgeheven te worden in de concur
rentie met de nn velerwegen met het verhoogde
«subsidie uit de Staatskas op te richten bjjzondere
«scholen welke het karakter verkrjjgen van secte-
scholen, wegens den bjjzonderen, dogmatischen grond-
«slag, waarop zjj zjjn opgericht, zoodat soms in één
«dorp drie onderscheidene tcbolon verrjjzen, die elk
«vertegenwoordigen een eigenaardig geloofsstandpunt
«waardoor de verdeeldheid van het Nederlandsche volk,
«ook bjj de kinderen des volks, wordt bevorderd
>2o. door, naast deze bjjzondere secte-scholen, op te
«richten: bjjzondere, voor allen toegankeljjke Nntsscholen
«op vrjjzinnigengrondslag, waar het onderwjjs wordt ge
sgeven met eerbiediging van ieders godsdienstige begrippen
«met name in die plaatsen in Nederland, waar de openbare
«school, wegens de bovengenoemde concurrentietoch
«wordt opgeheven of waar het onderwjjs, wegens onvol-
«doend of ongeschikt personeel, gebrekkig leerplan of
«gebrekkige klasse-indeelingbeneden het peil van
«deugdeljjk lager onderwjjs in den geest van do Maat-
«schappjj, daalt
»8o. door te jjve:en vóó- en mede te werken asn de
«verbetering van de opleiding van de orderwjjzors en
ohderwjjzeressen bjj het lager onderwjjs.»
Dit ton aanzien van hot Lager onderwjjs (A).
Wat hot lager vakonderwjja (B) betreft, de Maatschap
pjj wil:
«in de scholen, cursussen en instellingen van hare
departementen, voorbeelden stellen, van wat dit door
den Staat later te regelen vakonderwijszyn moet.
«Dat de Maatschappjj daar bjj het beginsel van het
leerlingwezen, in verband met het onderwjjs aan de
«vakscholen en vakcursussen, tevens toepasse en daarbij
«o.a. bet toezicht op de leerlingen en op hun levensge
drag evenzeer opneme als de cont öle op hot onderwjjs
«van den patroon, ligt in de ethisch-paedagogische strek
king van de gansche volksopvoeding, zooals de Maat
schappjj zich tot taak heett gesteld deze te bevorderen.
Het derde punt C. genoemd heeft betrekking
op het hoogere volksonderwjjs. Hiermee is bedoeld wat
men gewoonljjk met het E-gelsche woord Uairers'dy-
Extension noemt, wetenschappelijke leergangen voor
volwussener, tot voorbereiding in verstandeljjken en
zedeljjken zie, van de velen, welke in de breode volks
kringen vooraan komen te staan of invloed verkrjjgen.
Esrljjx gezegd wjj baschoawen dit laatste punt als
iets van véél geringer beteekenis dau de beide andere
zoo hoogstbslangr jjke zaken. Ea wij hopen dat de M iat-
schappjj, die A en B, en na B C heeft gezegd, ook nog
D zal zeggen, en dat die D dan bstoekentoprichten
en stennon van de openbare leeszalen en boekerjjen.
Wanneer de Maatschappij deze zaak, op het voetspoor
van het Departement Leeuwarden, dat, naar wjj meenen,
het initiatief nam tot de oprichting van de door ons
bodoelde inrichting in Prieslands hoofdstrd, even krr.chtiu
terhand neemt, als zg zich voor. telt te doen met de drie
andere, dan is zjj volgens onze meeniEg in de volste
beteekenis der woorden, werkzaam tot het nut van
't algemeen.
Wjj zeiden hierboven, dat >men« ons vroeg, over het
Nieuwenhoyzenfonds te schrjjven.
Die »men« is een commissie welke zich hier terstede
heeft gevormd en bestaat uit de heeren J. Wieringa,
J. W. P. Faith, G. D. L. Graafland, dr. Z. Th. Diehl,
dr. Nugteren, J. P. Aukes, dr. G. Blokhuis, J. Krjjns,
ds. J. F. Tornooy Apel, J. Cloeok, O. Bosman Gzn.,
P. V. Oamstede, J. Kloolsema, J. A. VerkoyJ, ds. A.
G. de Regi, D. A. Wisselink, A. Pels, H. J. Boimau,
C. G. Steen, ds. P. J. Glasz.
Die commissie heett eenige honderden circulaires ver
spreid, waarin de beteekenis van het Nieuwenhnyzen-
fonds uiteengezet en een aanvrage om financieelen steun
gr daan wordt, tetzjj als gill ineens, hetzjj als jaatljjksche
bydrage. Want er is veel, veel geld noodig voor de
vei wezenljjking van het grootscbe plan. Uit hot kapitaal
der Maatschappij is een bedrag van f 10.000 bjjgedragen,
door het Hoofdbestuur is reads f 20.000 verzameld, vele
Nutsdedartementen (waaronder zeer kleine) stelden, even
als enkele particulieren, geld beschikbaar.
Maar het hoofdbestuur heeft duizenden gnldens noodig
zal de «Nntscommissie voor onderwjjs» hare veelom
vattende werkzaamheden kannen volbrengen.
Ea daarom zjjn er plaatseljjke commissies opgericht
en daarom heeft de commissie hier ter stede zjjn circu
laires geriebt tot een aantal ingezetenen, welke Maan
dag zullen worden teruggehaald. Voor de Nutsvrienden
die deze circulaires ontvingen, is een aansporing, om
naar hun krachten in het Nieuwenhoyzen-fonds bjj te
dragen zeker overbodig. Maar zjj, die sympathiseeren
met het Btreven der Maatschappij, doch die geen circu
laire ontvingen (de commissie kreeg er maar een beperkt
aantal), zjj weten tbans welke heeren gaarne bereid zjjn
ban giften of toezeggingen in ontvangst te nemen.
H. JU. de Koningin-Hoeder.
H. M. de Koningin-Moeder der Nederlanden is
gisteren te S*. Bias ëa aangekomen en zal daar aeniga
wekeu blijven vertoeven. H. M. heeft haren intrek geno
men in het Hotel en Kurhans 8'. Blasiëa.
H. H. de Koningin.
H. M. de Koningin iB geheel wolvarend, bevindt zich
dageljjks in hoar werkkabinet op het Loo en vetleentde
gewone audiënties. Sinds twee dagen ging H. M. niet
uit rjjden, als gevolg van het ongunstige weder. Morgen
zal H. M. den kerkdienst in de hofkapel bjjwonun.
Uit Apeldoorn meldt men
Voor 't eerst sedert enkele dagen nam de Koningin
gisteren weer deel aan 't diner met de Koninkljjke Hof
houding de dageljjksche rjjtoer van H. M. bljjlt echter
sedert een viertal dagen achterwege. De ljjfarts van H.M.,
dr. Roessingb, bracht dezer dagen wederj een kort bezoek
ten paleize „bet Loo."
Patrimoniumspreekt zeer beslist uit wat iedereen
bg het lezen van dit bericht hoopt.
Het blad z*gt: «Het is zoo. Onze geliefde Koningin
heeft hope moeder te znllen worden.
«De voorgenomen reis naar Daitschland is opgegeven.
H. M. bljjft voorloopig rustig op het Leo.*
Tweede Hamer.
Bjj bot voorgezet debat over bet Arbeidscontract werden
gisteren in overleg met de Regeering de artikelen 1G38
A, i en j aangebonden.
Aan de orde was daarna artikel 1638A fcepaloude:
Indien de plaats der voldoening van het loon niet bjj
overeenkomst of reglement, of door hot gebruik is be
paald, geschiedt de voldoening, hetzjj ter p aatse waar
de arbeid in den regel wordt verricht, hetzg ten kau'.ore
des werkgeiers, indien dit gelegen is in dezelfde gemeente
waar de meerderheid c'er arbeiders woont, hetzg aan da
woning der arbeiders ter keuze van den werkgever.
Verder bepaalt het artikel, dat de uitbetaling van loon
niet mag geschieden in een localiteit waar alcoholhou
dende drank wordt verkooht of waariu eene andeio
winkelnering wordt uitgeoefend, of die met zoodanige
loculiteit binnenshuis gemeenschap hooft.
Na eenige discussie stelde de heor Lobman (C.- H.)
als amendement voor de geheele bepaling betreffende
loonbetaling in kroegen en winkels uit het artikel te
doen rervallen.
Dit amendement ward aangenomen en daarna het
artikel. O :k werd aangenomen artikel 1638/ (termjjnen
van uitbetaling van het loon).
Aan de orde wis thans artikel 1638Z bis, voorgesteld
door de heeren Duymaer van Twist (A.-r.),
Sohokking (Fr.G.H), VanAschvanWjjk (A.-r.)
en Van Vliet (A.-r.), strekkende om te bepalen, dat
de uitbetaling van loon alléén op werkdagen mag go-
schieden.
Da heer Duymaer van Twist, dit amendement
toelichtende, wees er op, dat hst feit, dat meermalen op
Zondag loon uitbetaald wordt, do noodzakelijkheid der
voorgestelde bepaling bewjjst.
De Minister van Justitie en de heer Druc-
k e r (V. D.) ontraadden het amendement, wegens be
zwaren er aan verbonden in de pruktjjk.
De heer Duymaer van Twist wjjzigde het amen
dement door daaraan toa te voegen de woordendeze
bepaling geldt niet ten aanzien dsr uitbetaling van loon
voor arbeid, oitslnitend op Zondag verricht.
Na eenige woordenwisseling werd het amendement
verworpen.
De artikelen 1638,m 1638n en 1638o werden goed
gekeurd.
Aan de orde is 1638/r, luidende
Bg uitbetaling zal bet geheele bedrag van hot ver
diende loon worden voldaan, enz.
Door den heer A a 1 b e r s e (R. K.) e. a. wns als
amendement voorgesteld, inplaats het «verdiende* loon
te lezen «het veischuldigdo loon*, daar het geval zich
kan voordoen, dat aan een arbeider loon (ziekengeld)
verschuldigd is, dat bjj, strikt genomen, niet heeft ver
diend.
Nog was een amendement voorgeiteld door den heer
De Klerk (U. L), strekkende om te doen vervallen de
bepaling in bet artikel, dat bjj stukloon volstaan kan worden
mot uitbetaling van ten minste drie vierden van bet loou,
tot het stuk is afgewerkt, daar deze b'psling ontduiking
van het minimam loou in de band zou kunnen werken.
De heer D r u c k e r zei dat de Commissie van Rap
portenrs het amendement-Aalberse aanbeveelt, doch het
amendement-De Klerk niet kon steunor.
De Minister nam het amendement-Aalberse over,
doch bestieed het amendement-Da Klerk.
De verdere beraadslaging weid veidaagd tot Maandag
halftwee.
rif betaling van arbeidsloon.
Het hoofdbestuur van den Volksbond, Vereeniging
tegen drankmisbruik, heeft zich met een adres gewend
tot de Tweede Kamer, in verband met de verbodsbe
paling van art. 1638 k v«n het wetsontwerp tot regeling
van het Arbeidscontract, volgens welke geen loo en
zullen mogen worden uitbetaald in localiteiten, waar
alkoholhoudonde drank wordt verkocht of waarin een
andere winkelnering wordt uitgeoefend.
Het hoofdbestuur wijst orop, dat door dit voorschrift
onmogeljjk zal worden de uitbetaling van loon in de
koffiehuizen van den Volksbond, waar van alkoholhou
donde dranken alleen bier van laag alkoholgehalte
verkrjjgbaa' is en waar alle dwang tot verteren is uit
gesloten terwijl tal van deze inrichtingen als uit-
betalings'okalen zooveel nut stichten in hot belang van
tallooze werkmansgezinnen.
Op grond van een en ander wordt verzocht, eene
uitzonderingsbepaling in het leven te willen roepen
voor localiteiten van vereenigingen, die zich de bo
strijding van het drankmisbruik ten doel stellen, of de
regeering de bevoegdheid te geven, ontheffing te ver-
leenen van de bepaling van art. 1638 k.
Uniform-vereenvoudiging.
Bij het departement van oorlog worden, naar wij
vernemen, maatregelen overwogen tot vereenvoudiging
der uniform van het korps rijdende artillerie (de gele
rjjders).
■Ie Hinderwetten in de Tweede Haner.
Het Weekblad van het Recht behandelt de interpellatie
de Ridder over de uitvoering der Kinderwetten.
Waar de minister klaagde over de weinige toeschie
telijkheid, van den kant van de particuliere gestichten
ondervonden, wjjst het blad erop, dat art. 154 van het
Koninkljjk Besluit ten doel heett geen ander dan om
bjj volkomen overeenstemming tusschen Regeering en
gestichtsbesturen, aan deze laatste eenige ruimte van
tijd le gunnen om hunne gestichten te doen beantwoor
den aan de door de Regeering gestelde eischen.
Wanneer de gestichts besturen zich niet wiilen ver
binden, om, zij het ook misschien eerst na langeren
tjjd, voorwaarden te vervullen, waartegen hun bezwaren
gericht zyn, dan kan men, betoogt het blad, dit moeieljjk
beschouwen als een gemis aan concilliante gezindheid,
als het zich onthouden van de verlangde medewerking.
Wil de regeering hare verklaring omtrent haar ge
zindheid tot medewerking in daden omzetten, dan moet
zjj voor zichzelf de vrjjheid terugnemen, die zjj zich
ter kwa'er ure heeft ontnomen.
»Eene aanvullingsbepaling in het K. B., waatbjj de
Regeering zich het recht voorbehoudt tjjdeljjk of
voorgoed vrijstelliug te geven van het vervullen van
bepaalde voorwaarden en van het afleggen van ver
bindende verklaringen te dien opzichte, en de zaak
is gezond. Dan kan iedere vereeniging aangoven, tegen
welke voorwaarden zjj principieel bezwaar heeft en
de minister kan overwegen of er ten opzichte van die
vereeniging recht en grond bestaat die voorwaarden
te laten vallen.
Dan kan een oordeel worden gevormd op grond van
elk gesticht in het bijzonder. De voorwaarde van nach
telijke afzondering kan worden prjjsgegeven voor het
gesticht, waar streng en behoorlijk toezicht over de
slaapzalen verzekerd iszij zal met aller instemming
gehandhaafd moeten bljjven voor die gestichten, waar
de waarborgen voor zoodanig toezicht ontbreken. Wij
weten, dat op die wjjze de taak van den minister en
van zjjne ambtenaren niet gemakkeljjker wordt, omdat
zjj nu zullen moeten schiften en keuren. Toch meenen
wjj, dat slechts op deze wjjze een goede toestand zal
worden verkregen.
Laat daarom de minister niet blijven volharden bjj
zjjne afwachlende houding. Wat hij van de gestichts
besturen verlangt, zullen zjj niet kunnen geven, zonder
dat zjj hunne beginselbezwaren opofleren. Een een
voudig aanvullingsartikel in den door ons aangegeven
zin zuivert den toestand, brengt licht in de duisternis
en geeft gelegenheid recht te doen wedervaren aan
alle bjjzondere belangen.®
Ds minister heeft vjorts ovarweging toegezegd van do
door de heeren Regont en Talma te berdo gebrachte
bezwaren, betreffende de subsidieering van vereenigingen,
die zicb bereid verklaren ds voogdjj te aanvaarden over
kindersn, wier ouders zgn ontzet of ontheven.
«Wjj hopen, dat hg dat zeer spoedig zal doen en wjj
hebban de overtuiging, dit hg zich dan eorljjk gewonnen
zal geven. Dj wet dwingt niet tot de tbans aan het
departement gehuldigde opvatting en gelukkig behoeft
geen enkele letter in het K. B. te worden veranderd,
om een andere toepassing mogelijk te maken.
Voor de toekenning van subsidie ten bate van ds ver
waarloosde kinderen behoeft de Rsgeering slechts de
overtuiging te hebben dat haar geld goed is besteed
verantwoordelijkheid voor die kinderen draagt zjj niet.
Die verantwoordelijkheid rust op de leden van bet be
stuur der met de voogdij bolaste vereeniging volgers hot
vierde lid van art. 421 W. Ook wat het toezicht
betreft, worden in het B. W. de noodigo voorzieningen
getroffen. Hst van regeeringswege uit te oefenen toezicht
kan dus een veel beperkter karakter dragen dan ten
aanzien van de aan de Regeering toevertrouwde kindereu
en de gelijkstelling in art. 178 lid 2 van het K. B, is
daarom eene piincipieele fout. Intnsschen ook dat voor-
scbriit kan worden nageleefd, al is het kind geplaatst
in een ander gesticht dan in dat van de subsidie trek
kende vereeniging. Toegeven aan het verlangen, door
mr. Regont, met kracht en oveituiging.uitgesproken, is
dus mogeljjk, is noodzakelijk, is urgent tevens. Mogen
de deiatten vanj.l. Vrjjdag er toe leiden, dat de H uister,
beter ingelicht, spoedig kome tot een beter besluit."
G.sferen werd voor 't kantongerecht te Njjmugon be
handeld do zaak tegen R. H., wien ten laste was gelegd
het beroep van goneeskandige te hebben nitgeoelend
zonder daartoe bevoegd te zjjn.
Als getuigen werden gehoord drie personen, die be
klaagde hadden geraadpleegd. Een hnnner een politie
agent verklaarde dat bjj op last van den Commissaris
van politie beklaagde had geloond een gebrek aan twee
zjjner vingers, dat beklaagde huidziekte had genoemd en
waarvoor hij zalf en pillen had gegeven, zonder dat om
geneesmiddelen was gevraagd. Hjj bad voor zgn hnlp
f 2,50 gevraagd.
Da ambtenaar van het O. M. wees er op, dat beklaag
de reeds voor een dergeljjk feit veroordeeld was en na zjju
vestiging papieren had vei spreid om reclame te maken.
Overtredingen als deze worden zelden geconstateerd, omdat
de geholpenen dankbaar zgn en zg die geen baat vonden,
zich veelal schamen hulp van een onbevoegde te hebben
ingeroepen.
Van een politiedienaar was gebruik gemaakt om te
onderzoeken of door beklaagde geneesmiddelen werden
verkocht of generskundige raad en bjjstand werden
verleend.
Hjj achtte de geleverde feiten voldoende om te con-
stateeren dat hier 't bedrijf van geneeskundige werd
uitgooefend en eischte vooi beklaagde, als recidivist, 2
maanden hechtenis.
I Mr. Püfff, verdediger, vroeg vrgspraak.
Uit vlle Bgnonden"
Vriendeljjk daartoe uitgenoodigd, bezochten we nieuwe
pension «Duin- en Z:ezicht« van Mevrouw de Wed. D.
Vos, op het terrein «Nieuw-Egmond*.
Het gebouw, ontworpen door den architect E. Kalverboer
en gebouwd door den heer J. Blaauboer, maakt reeds
van bniten een soliden indruk. De veranda aan de zeezjjde
zal in het seizoen een aangenaam zitje aanbieden. De
vestibule met baar doorslaande deuren waarin geëetst
