No. 137.
Honderd
en achlsle jaargang.
1906
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
WOENSDAG
13 JUNI.
BINNENLAND.
Brieven uit Noorwegen.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprys per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rjjk t I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
TelefoORüBmater 3
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Hronlag van kening Haakon.
Uit de Pers.
ALKMAAR
RANT.
Hofberichten.
Dinsdag 19 dezer zal in bet Park van het Koninkljjk
Domein >Het Loo» een matinés plaats hebben.
Z. M. de kening van Spanje heelt aan de leden der
Nederlandsohe zending bjj gelet enhoid van Zr. Ms. hawe-
ljjk, nu weder te 's Gravenhage teruggekeerd, onder
scheidingen ontleend.
Naar men uit Apeldoorn aan de Avondp. meldt,
zal de onderstalmeester van de Koningin, de heer B e
hield, binnenkort zjjn betrekking nederleggen en zou
deze funotie niet meer vervuld worden; daarvoor in de
plaats wordt een nieuwe betrekking gecreëerd, die van
stalmeester, waarvoor in aanmerking zou komen de
le luitenant der huzaren jhr. van Reigersberg Versloys,
ordonnans-officier van de Koninsin.
Gisteren ontving H. M. de Koningin in audiëntie de
missie die H. M. vertegenwoordigde bjj het huweljjk
van den Spaanschen koning.
PrinB Hendrik wordt Zaterdag terugverwacht.
H. M. de Koningin zal bjj de kroning van Z. M.
koning Haakon van Noorwegen worden vertegenwoordigd
door baron Van Herckeren van Keil, gezant bjj het
Noorsohe hof, die van Christiania aan boord van het
oorlogsschip >Tromp> naar Drontheim zal reizen.
Da «Tromp» zal gedurende de kroningsfeesten ter
reede van Drontheim bljjven liggen.
Vorstelijke verloving.
Te 's Gravenhage is de verloving tusschen prins
Wilhelm von Wied en prinses Sophie von Schoenborg-
Waldenburg bekend gemaakt.
Dr. Kuyper.
De oud-minister dr. Kuyper is Zondag ontvangen door
den president der Fransche republiek, den heer Failures
en door de ministers Sarrien en Bourgeois. Dr. Knyper
betuigde hun zjjn erkenteljjkheid voor de harteljjke ont
vangst door de vertegenwoordigers der Fransche regeering
in Algiers en Tunis, op zjjne reis door Noord Afrika,
He lieer Van Hol hersteld.
De heer Van Kol, lid der Tweede Kamer, is na lang
durig verbljjf in het buitenland tot herstel zjjner gezondheid
weder teruggekeerd tot bjjwoning der in deze zittings-
periodde nog te houden vergaderingen der Kamer.
llaalschappy van weldadigheid.
Onder leiding van den heer mr. W. H. de Beaufort
werd gisteren do jaarvergadering gehouden van afgevaar
digden van afdeelingen der Maatschappjj van Weldadigheid.
In 't jaarverslag kwam o.a. 't volgende voor
»Een gezin vertrok uit de volks planting, terwjji een
ander ontbonden en in Rustoord II, voor ouden van
dagen, werd geplaatst. Er gingen 33 personen onder
wie 8 gehuwd uit deze kleine, de groote Maatschappjj
met vertrouwen op de toekomst in. Het getal bestede
lingen steeg weder en wel van 278 tot 297, waarbjj
wordt opgemerkt dat het zeer wenseheljjk is, dat alleen
kinderen op zeer jeugdigen leeftjjd wotden opgenomon.
De beide Rustoorden bljjken meer en meer aan de
bestemming te voldoen. In eeredienst en onderwjjs kwa
men geen veranderingen voor.
De opzichter der gebouwen geeft onderwjjs in bouw
kundig-, twee hoofden van scholen in handteekenen.
De vier meisjesscholen werden door 54 leerlingen
bezoeht.
Een 40-tal jongens van 10 14 jaar oefenen zich cnder
een bekwaam instructeur in exerceeren en schijfschieten.
De fabrieken, als manden- en stoelenmakerjjen, hadden
bestendig werk. Zelfs werden eenige partgen stoelen
naar Engeland afgeleverd.
Particuliere corretpondentie.)
Cheistiania 6 Juni.
Eindeljjk, eindeljjk begint men hier iete te merken van
de ophanden zjjnde kroning, ofschoon het programma
der feesteljjkheden nog steeds door slechts in hoofdzaken
bekend is.
Uit Amerika is een groote deputatie hier aangekomen
van de aldaar wonende Noren om de kroning van Koning
Haakon bjj te wonen, 't Is voor die Noorsche Amerikanen
wel de moeite waard een deputatie te zenden er wonen
nameljjk in Amerika niet minder dan een millioen Noren,
dat is das de helft van het aantal inwoners van Noor
wegen. Ter eere dezer deputatie is gisterenavond op Sanet
Hans Hangen een feest gegeven. Sanot Hans Hangen is
een heuvel in de onmiddelljjke nabjjheid van Christiania.
Hjj heeft drie terrassenop het eerste bevindt zich een
restaurant, op het tweede een caté, op het derde, dat
den top van den heuvel vormt, een vjjver met fontoin.
Het water, dat voor dezo fontein wordt opgevoerd
stroomt van nit den vjjver door een kunstmatig rots
beekje vol watervallen en kleine vjjvertjes den heuvel af.
Het tweede terras was gisteravond met veel Noorsche
en enige Amerikaansche vlaggen getooid en omstreeks
half negen verschenen daar de leden der deputatie met
hunne gaetheeren, het comité van ontvangst, waarmee ze
tevoren in het restaurant beneden hadden gedineerd.
Ook was er een zeer groot aantal belangstellenden, die
het geheele terras vulden.
Terwjji in een der beide muziektenten een muziekge
zelschap bjjna voortdurend speelde, schaarden de aanwezigen
zich om de andere tent, waar sprekers zouden optreden.
Eerst werd een hoera voor den koning, daarna een voor
Door de afdeelingen werd f 3710 in 't fiaancieel tskort
gestort. Onder dr jaareljjksche giften ad f 810 komt
die der Koningin voor tot een bedrag van f 500.
Als legaten kwamen inf 10,000 van wjjlen jhr.
R'chard van den Bosch (Brussel)f 10.0G0 van wjjlen
den heer Dirk Laan te Wormerveer; f 1000, een gift
van No. 58 nit 's-Gravenhageen eero toezegging vaa
f 1000 van C. W. Graaf van Limburg Stirum, te Arnhem.
De ontvangsteu overtreffen do ni'gaven met f21.549,
want behalve de giften en legaten ad f 21.017 werd
f 24.464 ontvangen nit de nalatenschap van wjjlen majoor
van Swieten.
De voorzitter deelde nog mede dat een stak grond in
de maatschappjj, de Ronde Blesse genoemd, voor f 6000
was verkocht.
Internationale tentoonstelling te
's Gravenhage.
De Vereeniging voor tentoonstellingsbelangen, die zich
hier te lande gevormd heeft om leiding te geren aan de
deelneming van Nederland aan wereldtentoonstellingen,
heeft hot plan geopperd binnenslands een wereldtentoon
stelling te honden bjj gelegenheid van de opening van
het Vredespaleis.
Dit comité, waarvan voorzitter is de~heer Scholten,
heeft zich tot de Regeering gewend met verzoek om
stenn, zoo van moreelen als van financieelen aard, voor
het verwezenljjken dezer plannen, waarop ten antwoord
ontvangen werd: dat een subsidie nit 'sRjjks schatkist
wordt beschikbaar gesteld.
De Regeering meent, dat het geene algemeene tentoon
stelling moet zjjn, maar dat zjj beperkt zon knnnen
worde» tot Koloniën, Scheepvaart, Visacherjj, Kunst-
njjvorhaid en Kunst*
Uitgesloten werd landbouw, omdat, een speciale
internationale testoons'elling op dat gebied reeds in
staat van voorbereiding is, die zich eveneens in de
belangstelling en medewerking van de Nederlandsche
regeering mag verheugen.
Onderzoek naar Huisarbeid.
De Kamer van Arbeid voor de Tabaksindustrie te Rotter
dam, heeft een onderzoek ingesteld naar den hnisarbeid,
die voor rekening der patroons in het tabaksvak in deze
stad verricht wordt.
Aan 52 ondernemingen werden vragenljjaten verzonden,
waarvan er 38 inlichtingen hebben verstrekt.
De totaal uitslag van het onderzoek is, dat 71 sigaren
makers na fabriekstjjd hnisarbeid voor den patroon ver
richtten, makende 17,150 sigaren en 20,000 8'gaar-siga-
retten per week; 10 sigarenmakers werkten geheel thnis
en maakten 16,000 sigaren per week. Voor al dat werk
was het loon geljjk als op de fabriek.
Bovendien plakten 52 sorteerdeis en vaste werklieden
's avonds thnis kistjes, enz., 25 personen zakken en 8
stripten thnis tabak.
De Kamer zal nn aan alle Kamers van Arbeid, waar
onder het tabaksvak ressorteert het verzoek richten een
zelfde onderzoek in te stellen.
Vergadering Wed. Helde-My.
Gisteren vergaderde de afdeeling Amsterdam van de
Nedorlandeche Heide Mg., onder leiding van den keer
C. A. A. Dndok de Wit, vice-vo >rzitter. Deze wees er in
een inleiding over het ontwerp-visscherjjwet op, dat in
de vergadering der Nederlandsche Heide-Mjj. alle artikelen
der nieuwe wetsvoorstellen besproken zjjn, dat aan de
regeering zal worden verzocht, waar noodig, wjjzigingen
in het ontwerp te brengen. Over èèa pant is echter
verschil bljjven bestaan, n.l. over de hengelrechten. De
vraag is:
zullen de altoos beslaan hebbende bengelrechten met
deze nienwe wet worden opgeheven In hst nienwe wets
voorstel komen zjj niet voor, do hengelsport beweegt
hemel en aarde om ze weder te doen opnemen,
't Meerecdeel der beroepsvisschers is er tegen. Spreker
president Roosevelt ingesteld. Dat hoera-roepen doet men
hier op een heel eigenaardige wjjze. Niet een enkele
langgerekte uitroep, waarin alle stemmen wild dooreen
klinken en die hoogstens drie.viermaal wordt herhaald,
telkens voorafgegaan door hst traditioneele hiep I hiep
hiepHier klinkt nit alle kelen tegelijk, zniver in de
maat hoera, hoera, hoera, kort afgebeten elk woord,
maar twintig, dertig of meer malen herhaald. En in-
tusschen begint de muziek een toepasielgk lied te spelen
en allen ontblooten het hoofd, luisteren zoo toe tot het
lied geëindigd is en danken dan de mnzikanten met een
kort maar krachtig handgeklap.
Er werden gisteren twee belangt jjke redevoeringen
gehouden, de eene door den president van het Storting,
Berner, een vriendeljjk kleia mannetje met wit haar en
korten witten ringbaardde andere door doctor Daao
(epreek uit Dos) nit Chicago, als antwoord op de woor
den van den president. Behalve eenige plichtplegingen
bracht de Storting-president dank aan de Amerikanen
voor hunne belangstelling, verleden jaar bjj den crisis
vertoond. Beide gloedvolle redevoeringen handelden over
het plan een vereeniging te stichten, die alle Noren
welke in den vreemde vertoeven omvatten zal. Dat moet
iets dergeljjks worden als het Algemeen Nederlandsch
Verbond, doch de vereeniging zal waarschjjnljjk een meer
politiek karakter dragen, zooals ook nit de omstandigheden
waaronder zjj ontstaan is volgt.
Gedurende beide speeches gat het publiek bjjna voort
durend bljjk van zjjn belangstelling en goedkeuring.
Bjjna geen volzin of hg werd door een herhaald bravo
gevolgd en herhaaldeljjk brak na zoo'n bravo een spontaan
applaus los. Zoo ook toen de heer Daac aan het eind
van zjjn redevoering den mimster Michelsen den president
van het Storting de Amerikaansche vlag over den schouder
legde.
Nadat de redevoeringen geëindigd waren, zong een
nam de hengelsport tegenover de beroepsvisscherjj in
bescherming, en verdedigde haar goed recht.
Tweede Hsuer.
In het Kamertelegram in het nummer van gisteren
is medegedeeld, dat de heer Troelstra (soc. dem.)
bij de voortgezette behandeling nader hef amendement
verdedigde, om alle werkstakingen uit te zonderen en
ze dus niet als contractbreuk te beschouwen.
De heer Van Idsinga (Chr.-hist.) motiveerde zijn
stem tegen alle die amendementen. Onthield spr. zijn
steun aan de amendementen dan is dit niet om
de formeele bezwaren maar om de bedoeling. Die
bedoeling is goed te praten oen daad die nooit is
goed te pratende werkstaking zonder inachtneming
van den opzeggingstermijn, die spr. altijd blijft be
schouwen als contractbreuk. Ook een uitsluiting zonder
opzeggingstermijn keurde spr. onverbiddelijk af.
Een deugdeljjken grond om aan een van beiden
rechtsgevolgen te verbinden gelijk hier worden voor
gesteld kon spr. niet vinden.
De heer Limburg (vrijz.-dem.) betoogde, dat het
amendt. Troelstra niet is dringend reoht, dus een doode
musch, daar elke werkgever van de bepaling zal af
wijken. Spr. wijzigde het amendement in dien zin, dat
de rechter in het algemeen de bevoegdheid krijgt om
de schadevergoeding geheel of gedeeltelijk kwijt te
schelden.
De heer De Klerk (Unie-lib.) repliceerende verde
digde nader zijn amendement dat beoogt de staak-maar-
raak-beweging tegen te gaan. Het is zeer gemakkelijk om
alle amendementen hier maar af te breken, maar als
men er niets voor in de plaats weet te geven, dan
ware het maar 't beste het artikel ook af te stemmen.
De heer Van Nispen (R.-K.) hield vol dat ook
bij aanneming van het amendement-Troelstra handelin
gen in strijd met de hoofdbepalingen van een contract
contractbreuk blijft. Het deed spr. genoegen dat het
amendement-De Klerk gewijzigd is maar ook nu nog
zal spr. daarmede niet kunnen meegaan. Ook na de
wijziging verschilt het amendement maar weinig van
dat van den heer Troelstra.
De heer De Savornin Lohman (Chr.-Hist.)
meende dat het gewijzigde amendement-Limburg in
strijd is met het gister aangenomen artikel 1639s. Dat
artikel stelt vast wat voor den arbeider de schadever
goeding zal zijn. Daarover behoeft niet meer geproce
deerd te worden, dat staat vast. En nu komt het
amendement dat weer omver werpen.
De heer Talma (ant.-rev.) zette nogmaals uiteen
wat hij onder werkstaking in algemeenen zin verstaat.
De heer Van Idsinga zag zjjns inziens voorbjj dat er
tweeërlei begrip van werkstaking isde geoorloofde
en de ongeoorloofde. Met den heer Lohman was spreker
het eens, dat het gewijzigde amendement-Limburg in
strijd is met het aangenomen art. 1689s. Hij zou dan
ook tegen dit amendement en tevens tegen de beide
andere amendementen stemmen.
De heer Van Doorn (Unie lib.) zette nogmaals
zijne bezwaren uiteen tegen de amendementen-Troelstra
en Limburg. Het oene reageert en het andere is
overbodig.
De heer Troelstra, voor de derde maal het
woord voerende, zeide van den heer Van Idsinga nu
daden te verwachten. Hij, de scherpzinnige, logische
denker, zal nu toch niet voor het Regeeringsartikel
kunnen stemmen. Dat volgt uit zijn eigen woorden.
De heer Van Idsinga: Dat heb ik niet gezegd,
de fout zit in artikel 1639 p, daar ben ik genoeg tegen
opgekomen.
Do hoer Troelstra hield vol, dat de consequentie
eischt, dat de heer Van Idsinga tegen bet Regeerings
artikel zal stemmen, hetgeen deze heftig g sticulecrende
ontkende. Overigens hield spreker vol, dat het maarniet
aangaat eenvoudig tegen amendementen te stemmen
zonder er iets voor in de plaats te gevon.
studentenzangvereeniging, dezelfde die verleden jaar in
Amerika is geweest en daar zeer veel succes heeft gehad,
een aantal vaderlandsche liederen. Daarbjj was ei een,
door zekeren Panlsen in Amerika, op zjjn dierbaar
vaderland gedicht.
Ten slotte klonk het bekende »Ja, wi elsker détte
lande* het eigenlgke volkslied en allen stonden op en
ontblootten het hoofd om dit aan te hooren.
Toen het lied geëindigd was trad een der comitéleden
op het podium en deelde mee dat morgen, dus heden
een conBtitneerende vergadering zon worden belegd, ten
einde met de geheele organisatie klaar te komen, zoo
dat de bond op den 7den Jnni kan worden opgericht.
Men vindt het een soort symboliek dazen bond te
stichten cp denzelfden datnm waarop feitelijk Noorwfgees
onafhankelijkheid werd geproclameerd. Die 7de Jani
big kt hier troawons d a nationale feestdag te zullen
worden, een soort vrjjheidsfeeat, waaraan reder rechtgeaard
Noor deelneem*.
Het herhaald applaus en hoerageroep, dat we gister
avond hoorden, de groote neiging om volksliederen staande
en met ontbloote hoofden aan tn hooren, dat alles bewjjst
wel dat de ware teestzin hier zoo langzamerh..nd begint
te ontwaken. Het maakt evenwel den indrnk alsof de
7de Jnni daarop van meer invloed is dan het uitzicht
op de kroningsfeesten. De vraag blijft altjjd nog of deze
groot en belangrjjk genoeg zuilen zjjn om de belang
stelling van het volk tot enthousiasme op te voeren.
E;n Noor komt daar nu eenmaal niet gemakkeljjk toe.
Hij hondt van zijn land en die liefde spreekt in den
tegenwoordigen tjjd buitengewoon sterk. Het aantal
Noorsche vlaggen, dat men in alle winkels en caté's, op
allerlei huizen waar maax even iets bgzonders aan do
band is, ziet, is eenvoudig ontelbaar. Wie hier verleden
jaar een zaakje in vlaggen heeft op touw gezet, moet
er ncodzakeljjk rjjk dr/>r geworden zjjn. De mensohen
Da heer Limburg vroeg voor de derde maal het
woord onder teekenen van protest en geroep van Stem
men I Stemmen 1
Da spreker kwam op tegen het betoog van den heer
Lohman. In het amendement wordt precies dezelfde
bevoegdheid gevraagd voor den rechter, die hem in artikel
1638 u gegeven is ten aanzien van een ander schade
bedrag.
Da Minister ontkende, dat er stijjd is tussohen dit
artikel en artikel 1639 q en zette nogmaals zjjne zienswjjze
omtrent werkstakingen en beë ndiging der dienstbe
trekking uiteen.
Da beer Drukker verdedigde de comm. van rappor
teurs tegen het verwjjt, dat het ontwerp technisch niet
goed in elkaar zit. In het algemeen genomen krjjgen wjj
denzelfden toestand als in Daitiohland, die in de practjjk
zeer bruikbaar is gebleken, al is de heer Troelstra er
natuurljjk niet erg mee ingenomen. Een werkstaking
met opzeggingstermijn zal de heer Troelstra als hjj er
twee minuten over denkt, zeer goed kunnen klaar spelen,
al verklaarde hg zioh ten einde raad. Wat de amende
menten en wjjzigingen aangaat, verklaart de commissie
mede te gaan met de door de Regeering aangebrachte
wjjziging.
De commissie ontraadde eenstemmig de aanneming
van de amendementen Troelstra en De Klerk. De meer
derheid der commissie ontraadde ook bet amendement-
Limburg. De minderheid beval dit amendement aan.
Da beraadslaging werd gesloten en da amendementen
werden in stemming gebracht. Het amendement-Troelstra
(gean schadeloosstelling bjj tnsschentjj tsche staking of
uitsluiting) werd verworpen met 65 stemmen tegen 10
stemmen. Vóór stemmen de heeren Tak, Troelstra, Hu-
genholtzTerlaan, Roodhuyzen, Van Kol, Thomson,
Nolting, Schaper en V. d. Zwaag. Het amendement-De
Klerk (geen schadeloosstelling bjj staking wegens loon
regeling ot arbeidsverhoudingen) werd verworpen met 64
tegen 11 stemmen.Het cmendement-Limburg (de toewjjzing
der schadevergoeding aan den rechter overlaten) werd
verworpen mot 51 tegen 24 stemmen. Het artikel word
aangenomen met 62 tegen 9 stemmen. Tegen stemden
de heeren SchaperV. d. ZwaagTakHugenholtz,
Troelstra, Van Kol, Verhey, Thomson en Terlaan.
Heden II uur voortzetting.
He clou.
In verband met een ingezonden stuk van den heer A.
Fortuin in dit nummer ontleenen wjj alsnog aan de
Nieuwe Noord-Hollander het volgende
>Naar aanleiding der gevoerde discussie», de kwestie
der uitbreiding van het stedeljjk ziekenhuis en der
oprichting eener gemeenteljjke klassenverpleging be
treffende, merken wjj op:
le. Dat de heer v. d. Bosch met beslistheid aan
toonde, dat de berekening der regenten, in zake klas-
senverplegiDg, grheel bestond uit uit de lucht gegrepen
cjjfers, die wat betreft het aantal verpleegden, waarop
men in een klasse klassenverpleging zoude kannen
rekenen, voor meer dan J/, verkeerd waren en dat
desniettegenstaande door den wethouder De Wit, de
cjjfers van regenten werden voorgesteld, als de uitkomst
eener conscientieuse berekening.
2e. Dat de heer v. Buysen de gemeenteljjke klas
senverpleging verdedigde tegen den heer v. d. Bosch,
die er op had gewezen, dat hi ar in Alkmaar eene
uitstekende klassenverpleging bestond, voor allen ge
schikt, op grond, dat er toch wel eenigen zonden
worden gevonden, welke van deze klassenverpleging
geen gebruik zouden willen maken wjjl deze eene
Roomsche inrichting was. De heer van Buysen was
het echter eens, dat de berekening van regenten fontief
was, wilde een hooger tarief voor de verplegingskosten
en in geen geval, dat de klassenverpleging der gemeente
geld zoude kosten.
3e. Dat de heer Fortuin, de vertegenwoordiger van den
hier zien in die vlag het symbool hunner vrjjbeid, die
hun bui.ongewoon dierbaar is. Maar dat is nog geen
reden om van hun gewone koelheid af te wjjken. Van
die koelheid is het volgende een eigenaardige illustratie.
Errige heeren, vreemdelingen, liepen langs een der
meest bezochte wandelwegen buiten Christiania. Daar
waren kleine jongens die bouquetjes in het wild geplakte
bloemen te koop eanboden. Een der heeren kocht er
een, en bood dit dien ander aan. Deze accepteerden het
met de woorden: Vergun mjj dat ik het op mjjn beurt
aan een dame ten geschenke geef. De eerste de besta
aardige dame die we tegenkomen, krjjgt dit bouquetjs
van mg. Twintig dames achtereenvolgens heeft hg met
een beleefde buiging de bloemen aangeboden. De een
lachte even, een tweede keek boos, een derde ver wonderd,
een vierde heels maai onverschillig, doch geee van allen
namen ze het geschenk aan. Tenslotte was het een
klein meisje van oen jaar of negen, dat den galanten heer
van zjjn bloemen ontlastte. En nu denke men niet dat
bier gebrek aan gevoel voor bloemen in het spel is, nergens
ziet men er zooveel in ceintuur en knoopsgat dragen
als hier.
Maar ofschoon men niet kan beweren, dat alle vrouwen
zoo zjjn, ofschoon zelfs met de meerderheid met een be-
schrjjviog overeenstemt, het lype van de Noorsohe vrouw
is toch altjjd nog het forsche gezonde lichaam, met groote
blauwe oogen, die veel staren, blonde haren, die in lange
vlechten neerhangen en een gelaatsuitdrukking alsof ze
steeds denken aan dingen, die niet van deze wereld zjjn.
Het is alsof haar geest niet in haar lichaam thuis is, maar
telkens en telkens weg dwaalt naar de fantastische
beelden van htt zonderlinge, woeste gebergte.
P.S. De Nederlandsche gezant, baron van Hseckeren
van Keil, is zooevon hier aangekomen.