No. 148
Honderd
en achtsle jaargang.
1906
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DINSDAG
26 JUNI,
Bevolking.
BINNENLAND.
Brieven uit Noorwegen.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents
TelefoOMBsmmer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HERMs. COSTER ZOONVoordam O 9.
die zich met 1 Juli op ons
blad abonnccren, ontvangen de tot
dleu datum verschonende nummers gratis.
Onderstaande persoon wordt verzocht z'ch ten spoedigste
ter Seoretarie dezer gemeente aan te melden (afdeeling
Bevolking)MARIJTJE DEKKER, gekomen uit de ge
meente Velsen.
Hofberichten.
Het Koninklijk Echtpaar bezocht Zondagmorgen met
gevolg en genoodigden de godsdienstoefening onder
leiding van Dr. O. J. van der Flier in de Hofkapel
op het Loo.
H. M. de Koningin-Moeder woonde Zondag de
godsdienstoefening bij in de Ned. Herv. Kerk te Soest,
onder het gehoor van Ds. D. P. Brons.
Ook bracht H. M. een bezoek aan H. M. de Koningin,
's Namiddags keerde Zij weder terug naar Soestdijk.
■luister Kraus
zal vermoedelyk in de eerste dagen van Jali terugkeeren.
Hg vertrok met het stoomschip »Orepeia" van de Pacific
Steam Navigation Cy., dat 29 Mei te Valparaiso het
anker lichtte en 29 Juni te La Pallioe zon aankomen.
Begreoting.
In buitenge wone vergadering heeft de Raad van
Indië onder voorzitterschap van den Gouverneur-Gene
raal, met den raad van directeuren de begrooting door
1907 onderzocht.
Naar het Bat, Nwtbl. verneemt sluit de begrooting
met een beduidend lager nadeelig saldo dan die voor
het loopende dienstjaarmen spreekt van 8 millioen.
Celebes.
De correspondent van de N. R. Ct. te Batavia seinde
gisteren
In den namiddag van 22 dezer ving majoor Lanzing
met 150 bajonetten zjjn meerdaagschen tocht naar Mad
jene aan.
Vooraf was het strandbivak van twee zijden aange
vallen, waarbij twee inlandsche soldaten gewond werden.
De vSiboga® nam deel aan de beschieting van de bende,
die het bivak aanviel.
Het blad teekent by dit telegram aan:
Den 11e dezer ward by het departement van koloniën
een telegram van den gouverneur-generaal Ned. Indië
ontvangen, meldende o. m. dat Madjene, de hoofdplaats
van het gelyknamige Mandharsche landschap, was aan
gevallen. De woningen van den controleur en van aan
zienlijke inlanders werden verbrand. De controleur ont
kwam. Troepen werden derwaarts gezonden.
Den 18e dezer seinde onze correspondent te Batavia
over het verzet in Mandhar en meldde tevens, dat de
»Siboga« met troepen onder majoor Lanzing naar Mandhar
onderweg was.
Het bovenstaande telegram is dus een vervolg op het
telegr im van 18 dezer. Wy lezen er uit, dat de majoor
Lanzing 150 man onder zyne bevelen heeft, die colonne
heeft doen ontschepen, en aanvankelijk een strandbivak
heeft betrokken', waarschynlyk om eerst de noodige
voorraden aan land te brengen en om door de noodige
verkenningen zich voorat volledig op de hoogte van den
toestand te stellen.
Dit bivak is door een bende, waarschijnlijk dezelfde
die Madjene aanviel, geattaqueerd en wel van twee
zyden. De offensieve geest zit er by onze tegenstanders
daar dus nog in. In dat brutale optreden van den vijand
zal de majoor Lanzing aanleiding hebben gevonden on
middellijk op te rukken, ttn einde die bende te kunnen
achtervolgen. Een kennismaking met onze repeteerge
weren valt doorgaans zoo weinig in den smaak van den
inlandschen vyand, dat daarna offensief optreden zijner
zijds achterwege blyft.
De »Siboga«, een flottieljevaartuig, voert 10 stukken
Particuliere correepondentie.)
De ontvangst van deu Prins van Wales.
Thondhjem, 20 Juni
De feestthermometer stjjgt hier langzaam, maar voort
durend. Het feestelijk aanzien der stad, dat, dank zy het
verrukkelijk weder voortdurend helle zonnescbjjn, die
de kleuren doet sohitteren en een frissche wind die de
ontelbare vlaggen doet wapperen ten volle tot zijn
recht komt draagt daar zeker niet weinig toe bjj. En
evenzoo verhoogt het voortdurend gerij van rjjtuigen met
heeren in galacostuum de feeststemming. Voortdurend
zjju massa's volk op de straten, de oafé's en couditori's
zjjn stamp vol en waar maar even kans is de voisten
te zien, staau drommen menschen te wachten.
Eigenaardig is, dat bjj deze duidelijk uitgesproken
overgroote belangstelling in en tevredenheid met het
vorstenpaar die kleine min ot meer buitensporige uit:ngen
van enthousiasme, die in andere landen bjj dergelijke
feesten onvermjjdeljjk zjjn, hier vrijwel uitblgren. De
Noren blgven ondanks alles zich zelf geljjk. Een cocarde
gaan dragen kemt alleen in het brein van cenige jongelui
op. De winkels mogen er vol mee liggen, jongens ze op
straat voortdurend en overal te koop aanbieder, voor
vrjjwel alle Noren is er nog heel wat meer opwinding
noodig eer ze tot zoo iets overgaan. Voor de meeste
hunner is het slechts hoofdzaak al dit nieuwe te zien.
En er is nieuws genoeg voor de goede Frondhjummers.
Oude menschen hebben mg verzekerd dat niemand zich
hier herinnerd ooit een vierspan in de stad te hebben
gezien. Niet dat ze er nu zooveel te zien krjjgeB, de
geschut, zoodat de hulp van die zjjde door het onder
vuur nemen der aanvallers zeer werkdadig kan zijn
geweest.
Ned. Ud. kunsttentoonstelling te Hrefeld.
Men deelt aan het Hbl. mede
De Nederl.-Indische kunsttentoonstelling die einde
September van dit jaar in de nieuwe zalen van hot
Kaiser Wilhelm-museum te Krefeld zal geopend worden,
beloofd hoogst belangrjjk te worden. Zeer veel toezeg
gingen tot inzending werden gedaan, terwgl reeds ver
schillende voorwerpen aan den heer E. A. von Sober,
directeur van het Museum van Kunstnijverheid te Haar
lem, die voor de doorzending zorg zal dragen ten bohoeve
van genoemde tentoonstelling, werden toegezonden. De
inzendingen worden tegen brand- en transportsohade
verzekerd, terwgl de directie van het museum te Krefeld
eveneens alle kosten van vervoer etc. zal dragen, alsmede
voor eene behoorlijke verpakking zal zorgen. De catalogus
die wordt samengesteld, belooft zeer belangrjjk te worden.
Meerdere autoriteiten hebben hunne medewerking voor
de inleiding van verschillende afdeelingen der kunstam
bachten toegezegd, terwgl aan mej. M. Tonnet de alee
meene samenstelling er van werd opgedragen. Het
Nederlaudsche comité vleit zich dat het op de algemeens
medewerking zal mogen rekenen, zoodat de Nederlandach-
Indische kunst op schitterende wjjze op deze tento in
stelling zal vertegenwoordigd zjjn.
Het Nederlaudsche comité is samengesteld als volgt:
mr. G. A. Abendanon, voorzitter, oud-inspecteur van
onderwjjs, nijverheid en eeredienst in Ned. Indië te Arn
hem mr. O. Th. van Deventer, onder-voorzitter, lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Den HaagE.
A. von Siher, directeur Museum van Kunstnijverheid
Haarlem, seoratarisprof. D. A. W. Nieuwenhuis, Lriden
G: de Meester, letterkundige, Rotterdam.
Bezuinigingen.
Zooals men weet zjjn door den minister van oorlog
verschillende oommissies benoemd, belast met het onder
zoek naar verschillende legertoestanden en met de bedoe
ling om zooveel mogeljjk te bezuigingen.
De Tel, verneemt thans, dat de Geneeskundige Com
missie den minster heeft voorgesteld alle militaire hospi
talen te doen vervallen, behalve die te 's-Gravenhage,
Utrecht en Amsterdam. De commissie stelt voor in gar
nizoenen, waar genoemde hospitalen zonden worden op
geheven, in de kazerne zelve ziekenkamers in te richten,
of anders de militairen te doen verplegen in particuliere
ziekeninrichtingen.
De commissie, belast met de kleedingvereenvoudiging,
stelt voor, bjj wjjze van bezuiniging, aan alle miliciens
bjj alle wapens klein en groot tenue-tuniek te verstrekken
met kleine wjjzigingen voor bereden wapens.
Wordt dit voorstel aangenomen, dan zullen de korte
jassen en attilla's vervallen en wordt ook op dit punt
heel wat bezuinigd.
Staatscommissie van enquête omtrent het
tramwegpersoneel
De bovengenoemde Staatscommissie, bg Kon besluit
van 29 Mei jl. belast met het instellen van een onderzoek
omtrent de dienstvoorwaarden van het personeel, werk
zaam in het interoommucaal trumwegbedrjjf, het vereen
voudigd locaalspoorwegbedrjjf daaronder begrepen, maakt
in de Staatscourant bekend, dat een ieder, die aan de
commissie eenige mededeeling heeft te doen, die voor het
onderzoek der commissie van belang kan zjjn, zich schrif-
teljjk tot de commissie kan wenden.
Het bureau der Staatscommissie is gevestigd aan ds
Zeestraat, no. 88 te 's-Gravenhage, ten huize van den
secretaris, den heer mr. J. H. Boudewjjnse.
Nederlandsche Industrie te Suen.
Het «Nieuwsblad van het Noorden" schrjjft
Zooals indertjjd door ons werd medegsdeeld, is het
uitdiepen van het Suezkanaal toegewezen aan de firma
Volker en Bos. Naar wjj vernemen, zjjn thans de voor
bereidingen voor dit werk in vollen gang. Te Sliedrecht,
koning acht twee paarden voor zjja gewone rjjtoeren
ruim voldoende, doch in ieder geval hebben ze er een
bjj den intocht gezien en zullen ze er een zien misschien
zelfs een 6span bjj de kroning.
De meeste bedrijvigheid hcerscht vandaag en zal ook
morgen wel heerschen aan de kade, meer speciaal daar
waar de sloepen en barkassen bezoekers van en naar de
oorlogsschepen, waarvan reeds enkele aanwezig zjjn en de
andere vandaag of morgen komen moeten, brengen. Ieder
oogenblik klinken de doffe kanonschoten als weer eoa of
ander voornaam personage aan boord van een der oorlogs
schepen komt of zulk een bodem verlaat. Den geheelen
dag stonden nieuwsgierigen aan den overdekten steiger,
want men wist dat de prins en de prinses van Wales
verwacht werden. Men wist echter niet hoe laat ze ver
wacht werden, doch die d.t wisten, hadden er ook niet
veel aan, want ze kwamen veel iater. Tegen half tien
's morgens was de komst verwacht en eerst om 5 uur
's middags stoomde de Victoria and Albert voor de Btad.
Men had van een der forten, welke aan den Fjord gelegen
zjjn vooraf teleionisch bericht van de aankomst ontvan
gen en dan ook korten tijd van te voren de landings
plaats en den weg van daar naar het paleis door politie
doen afzetten. Even later kwamen de koning en de ko
ningin met den kroonprins per rjjtuig aan, luide toegejuicht
door de menigte, wier kelen thans schenen los te komen
nu ze hunne oogen voldoende hebban gebruikt.
De vorBteljjke personen stapten in een kleine Moom-
barkas om naar het EngeBche koninkljjke jacht te varen
Nauw zaten ze er in of eoa troep fotografen snelde
plotseling, door geen politie meer te keeren, deu steiger
op om haastig wat kiekjes te nemen. Vanaf den wal
kon men de koninkljjke stoomBloep met de Victoria and
Krimpen en Amsterdam zjjn de verschillende materialen
in aanbouw, die van Rotterdam uit over zee saar Egypte
zullen worden vervoerd, onopgetnigd, om bjj aankomst
aldaar onmiddelljjk in elkaar te worden gezet. Er gaan
twee baggermachines, twaalf bakken en visr stoombooten
mee, waarvan één, welke thans reeds in de vaart is onder
den naam van «Kolonel", in «Ismstla'' de plaats,
waar de kantoren der firma worden gevestigd wordt
herdoopt, verder nog een drijvende reparatie-inrichting,
waarvoor door do firma een Engelsohe zeeboot is aange
kocht. Wordt de Nederl. industrie met het vervaardigen
der materialen begunstigd, ook het werkvolk wordt zoo
veel mogeljjk uit Nederlanders gereoruteerd. Er gaan
voorloopig 80 man mee.
Het werk, dat ongeveer vjji jaren duren zal, kan worden
verlengd. Gewerkt zal worden 6 maal 24 uren per week,
terwgl de 7e dag voor reparatie aan de materialen zal
worden vrjjgehouden.
Hen ontslag quaestle.
De heer Th. Klejj, gepensionneerd majoor-magazijn
meester bjj de militaire administratie van het Ned.-lnd.
leger, heeft een adres aan de Tweede Kamer gericht,
naar aanleiding van het feit, dat hjj gestraft is met
ontslag uit den dienst wegens het feit, dat hjj den
21sten Maart 1905, als administrateur der magazjjnen
van kleeding en van nachtleger bjj het Koloniaal Werf-
depót, heeft geweigerd een hem door zjjn toenmaligen
chef, den luitenant-kolonel C. F. van den Hoff gegeven
order uit te voeren, op grond dat die order in strjjd
was met een voorschrift van den minister van oorlog.
Voorstellen van de Gedeputeerde Staten.
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland stellen voor
de volgende subsidies te verleenen
f 500 aan het Botereonti diestation in Zuid-Holland
voor 1907.
f 1250 (in plaats van f 1000) aan de St. Jozefsgezel-
lenvereeniging te Amsterdam voor 1907—1909.
f 1100 aan Patrimonium te Amsterdam voor 19071909.
Afwjjzend wordt beschikt op de aanvraag van «St.
Aloysiusrereeniging» Lte Oader-Amstel voor haar teeken-
school.
Voor een Pontveer over het Noord-Hollandsch Kanaal
nabjj de Kooy stellen Ged. St. voor ten hoogste f 4000
beschikbaar te stellen.
Voor de verbetering van de Ewjjcksluis stellen Ged.
St voor ten hoogste f 4000 besohikbaar te stellen.
Ged. Staten stellen voor f 500 beschikbaar te stellen
voor het uitsturen van twee deaknndigen naar Duitschland
om een onderzoek in te stellen naar de wjjze waarop
daar de hier geteelde groenten worden verhandeld.
Voorgesteld wordt om de verordening op de tram
banen zoo te wjjzigeu dat het gebruik van vaouumrem-
men geoorloofd is.
Voorgesteld wordt om de verordening op het in
standhouden der duinen en duingronden zoo te wjjzigen
dat het mogeljjk wordt schapen en geiten op de onbe-
heinde vlakten te laten grazen, hetgeen thans niet ge
oorloofd is.
Ds Provinciale Staten besloten in 1902 een renteloos
voorschot van f 110,000 toe te staan voor d^n aanleg
van een spoorweg tassohen Blokker en Groote Broek.
Gedep. St. stellen voor daarop terug te komen en thans
een renteloos voorschot te verleenen van f 105,000 en
voor t 127,000 deel te nemen in het maatschappelijk
kapitaal.
Ds voorwaarde in 1902 gesteld, dat belanghebbenden
oen renteloos voorschot van f 88,000 verleenen en voor
f 284,000 deel nemen in het maatsohappelgk kapitaal,
hebben deze niet kannen nakomen, hen ontbreekt nog
f 61,250.
Ged. Staten stellen thans voor bjj te springen wjjl het
belang van de streek dit eisoht.
Ged. Slaten stellen voor af te wjjzen het verzoek van
de gemeente Huizen om voor '/s deel te nemen aan de
kosten voor de verbetering van de zeehaven aangezien
de haven steeds achteruitgaat,
Albert met bet oog volgen, doch het kanongebulder en
het hjj8chen van den Noorschen koninkljjken standard
naast de Engelsche vlag, toonde voldoende wanneer de
vorsten aan boord kwamen en ca een vrjj lang bezoek
weer terug kwamen. Toen ze die tweede maal langs de
kade voeren, volgde een troep menschen de boot, al
hollende hoera roepende. Eenige hoogwaardigheidsbe
kleders, die zich blijkbaar totnogtoe voor de kou hadden
willen vrjj waren, trokken haastig de jasseu uit om hun
galakleedjj zichtbaar te doen worden. Een politie-agent
moest za even vasthouden, wat aan het vclk, dat door
dien politieagent tegengehouden moest worden, gelegen
heid gaf even vooruit te dringen. Een journalist, van
hongerige natuur blijkbaar, stond chocolade te kauwen
Aan den wal gekomen, bleven do koning en da koningin
daar een tjjdlang staau om op de Engelsche bezoekers
te wachten. Da kleine kroonprins, die natuurljjk een
anderen kant uit wilde, dan zjjn moeder, werd door deu
koninkljjken adjudant, kapitein Kray, bij de hand vast
gehouden. Da koning stond in druk gesprek met eenige
autoriteiten.
Inmiddels was een troep soldaten aangmukt en had
zich na eenige vruchtelooze pogingen links ter rechter
zijde van den weg naar het paleis opgesteld, tot wanhoop
van do kinematografen, weer sterk vertegenwoordigd,
die bg iedere gewjjzigde opstelling van den troep weer
een ander plaatsje moesten opzoeken.
Een paar kleine meisjes met boaquetten rozen ia de
hand om aan de koningin en de prinses van Wales te
geven, liepen nog gauw even naar mama toe om zich
nog eens even heel preoies te laten zeggen, hoe zo nu
doen moesten en keerden daarna met gezichtjes, glooiend
van opwinding, en verlegen lachend naar hun plaats bjj
Vrjje liberalen.
Reeds met een enkel woord hebben we gisteren melding
gemaakt van de vergadering der vrjje liberalen, Zater
dagmiddag te Utrecht gehouden, onder voorzittereohap
van Mr. M. Tydeman Jr.
In zjjn openingsrode herinnerde de voorzitter aan het
tot stand komen van het Liberale Manifest van 18
Februari 1905 en de instelling van de commissie van
advies. Aan het meest nabjjliggende doel, invloed te
oefenen op de verkiezingen van 1905, heeft deze daad
ten volle beantwoord. De Kamergroep der vrjje liberalen
keerde versterkt in de Tweede Kamer terug. Verrassend
waren de bljjken van instemming en samenwerking,
terwgl ook onder de jongeren in Nederland een groote
aanhang bleek to bestaan.
Het manifest bevatte tevens een belofte voor de toe
komst, n. 1. dat ook na de verkiezingen de commissie
van advies een vereenigingspunt zou blgven. Thans was,
naar het oordeel der commissie van advies het oogenblik
gekomen om daaraan gevolg te geven en den tweeden
stap naar organisatie te doen.
Wat de wenscheljjkheid daarvan in hst algemeen be
treft, er zjjn er, die aarzelen een bevestigend antwoord
te geven. Hun ljjkt een samenwerking van alle vrij
zinnigen, een concentratie, nog bet beste program.
Nauwere aaneensluiting der vrjje liberalen beschouwen
zjj als een daad van agressie. Bovendien is organisatie
geboden, opdat het mogeljjk worde, als zelfstandig complex
overleg te plegen met andere groepen.
Op bet gebied der partgtaotick wilde spr. zich thans
niet begeven. Eéa ding rtond z. i. echter vast: dat op
den duur in Nederland voor zoover het in de politiek
niet kerkeljjk of sociaal-democratisch, dus vrjjzinnig is,
bestaan moeten twee groepen, met duideljjke politieke
tegenstelling: een droite en een gauche. Is dat zoo, dan
is de noodzakelijkheid eener organisatie eerst juist aange
toond. Want al wil men aanvoeren dat er feiteljjk drie
groepen zjjo, het valt niet te ontkennen dat de middel
ste dier groepen (de Liberale Unie) zeer heterogene
elementen bevat, zelfs een zeer beleidvolle tactiek vermag
dat niet verborgen te honden.
Daarom rust op ons de plicht, voor onze beginselen
een huis te bouwen, opdat onze gei stverwanten noch bjj
de kerkelgken een onderdak behoeven te zoeken, noch
afgljjden moeten naar de radicalen.
Voorgesteld wordt dus do stiohting van een Bond in
den eenvoudigsten vorm, waarvan ieder lid kan worden
die het met de beginselen der Vrjje Liberalen eens is.
Na mededeeling van de talrjjke ingekomen bewjjzen
van instemming, werd onmiddelljjk zonder discussie of
stemming tot oprichting van den Bond besloten. Ver
volgens werden na eenige gedachten wisseling, de statuten
vastgesteld. Deze luiden als volgt
Art. 1: De Bond van vrge liberalen WH ten doel de
samenwerking te bevorderen van hen, die instemmen met
de vrjj-ltberale beginselen, den invloed daarvan op bet
staatsbeleid te vei sterken en bjj verkiezingen van alge-
meeno politieke betoekenis de kiezers voor te liofaten.
Het program van begins*lea wordt vastgesteld door
de algemeens vergadering van den Bond.
Art. 2. Lsden van don Bond zjjn alle meerderjarige
Nederlandersdie onder sohrifteljjke verklaring van in
stemming met zjjne beginselen, zich bjj don Bind aan
sluiten.
Art. 3. Aan het hoofd van den Bond staat een
commissie van advies van ten micste zeven leden. Da
commissie wjjst uit baar midden san een voorzitter, een
secretaris en eon penningmeester. De beide laatste be
trekkingen kannen in één persoon vereenigd worden.
Art. 4. De leden van de comuissie van advies wor
den voor drie jaren door de algemeene vergadering ge
kozen. leder jaar treedt een derde der leden af, volgens
rooster van aftreding, door de commissie vast te stellen
en aan de algemeene vergadering mede te deelen.
Art. 5. Jaarljjks tóót 1 Juni wordt eene algemeene
vergadoring van den Bond gehouden. De te behandelen
onderwerpen worden door de commissie van advies vast
gesteld en bjj den oproepingsbrief aan de leden mede
gedeeld.
De commissie van advies brengt verslag uit van den
den steiger terug.
Een m litair muziekkorps staat gereed, alle muzikanten
het instrument aan den mond.
Eindeljjk kwam ook de Engelsohe barkas aan, beg:oet
met luide hoera's. Dat die zoo luid klonken is gemak-
keljjk te verklaren, men begint hoe langer zoo meer in
de stemming te komen. Maar ik hoorde reeds eenige
Engehche journalisten met veel emphase en voldoening
constateereu dat er helen veel meer enthousiasme
heerschte dan gisteren.
Nadat da Koning zjjn bezoekers aan de op den s'eiger
staande autoriteiten had voorgesteld ging bjj met den
prins van Wales langs de wachtende troepen. Toen kon
h6t volk beide heeren van nabjj en op zjjn gemak zien
en aan bet hoerageroep kwam ook schier geen einde, het
overstemde het Engelsche volkslied, dat gespeeld werd.
In het voorbijgaan drukte de koning nog even ganw den
kapitein van de troep de hand. Intus^chen hadden de
meisjes met een allerliefste reverence en gloeiend roode
gezichtjes do vorstinnen hare bouquetjes aangeboden.
De Koningin en de prins kwamen bjj de dames terug,
een reeks rjjtuigen reed voor en weldra snelden guBtheer
en bezoekers langs de opgepropt-volle, jubelende straten,
waardoor even later koetsen vol goudcostumes in ver
schillende richtingen draafden.
In de stad bleef het natnurljjk den geheelen avond
weer druk, muziek in de oafé's en een stjjgende stemming.
Laat maar veel kanonschoten bulderen, veel fanfare's en
volksliedereu klinken, veel goudborduur seis sohitteren,
veel rj)tuigen rollen, dan zal bet hier per slot vau reke
ning nog eon echt enthousiast kroningsfeest worden.
