No. 150 Honderd en achtste jaargang. 1906 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DONDERDAG 28 JUNI. BINNENLAND. De tentoonstelling te Milaan. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het geheele Rijk t I,— Afzonderlijke nummers 3 Cents Telefowmmatater Prijs der gewone advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij v|h. HRRMs. COSTEll ZOON Voordam O 9. Tweede Hawer. In de zitting der Kamer van gisteren werd het debat voortgezet over de interpellatie-Van Wijnbergen. De interpellatie loopt, zooals men zich zal herinneren over het Kon. Besluit, bevattende de voorwaarden voor toe kenning van Rijksbijdrage aan gemeentelijke en bijzondere kweekscholen. De heer Ketelaar (V.-D.) verdedigde de' uitge- vaardigden bestuursmaatregel, waardoor geenszins de bijzondere kweekscholen ten doode zijn opgeschreven, zooals het in en buiten de Kamer van rechts wordt voorgesteld. Alle Inspecteurs van het Lager Onderwijs, dus ook de heer] Fabius. oordeelden, dat het stellen van voorwaarden noodig was. Alleen goede inrichtingen mogen gesubsidieerd worden. De bestaande toestand was onhoudbaaringrijpen door de Regeering was dus dringend noodig en verdient lof. Da gestelde eischen aan de opleiding en aan de inrichting van de gebouwen zijn zeer bescheiden. De Minister mocht niet laten voortgaan, dat normaallessen eenvoudig werden omge zet in kweekscholen. Het Koninklijk besluit staat de oprichting van nieuwe bijzondere kweekscholen vol strekt niet in den weg, en tegenover de bestaande kweekscholen neemt de Minister, blijkens zijn antwoord aan den heer Van Wijnbergen, eene tegemoetkomende houding aan. Spreker raadde den Minister aan een slotartikel te formuleeren, om, gehoord het schooltoe zicht, afwijking van bepaald genoemde artikelen toe te laten. De heer L o h m a n (C.-H.) betoogde, dat het doel van het Kon. besluit niet kan geweest zijn benadeeling van de bijzondere kweekscholen. Wel kon het niet 's Ministers bedoeling geweest zijn het peil van het bijzonder onderwijs te verlagen, hetgeen toch een gevolg zou zijn van de inperking van kweekscholen. Spreker oordeelde de quaestie dan ook niet van politieke beteekenis. Voorts maakte hij verschillende opmerkin gen omtrent de gestelde voorwaarden, waarvan hij verschillende bezwaren voor de bijz. kweekscholen uiteenzette. Spreker wenschte o. a., dat aan hen, die nieuwe kweekscholen wilden oprichten, vooraf vol doende inlichtingen zullen verschaft worden. Erkennende dat de R.-Kath. kweekscholen, waar de bezoldiging van het personeol weinig of niets bedraagt, eigenlijk te veel van het Rjjk ontvangen, oordeelde spreker, dat het subsidiebedrag moest worden afhankelijk gemaakt van het bedrag der werkelijke uitgaven. Over 't algemeen hoopte spreker, dat de opleiding zou blijven in handen van particulieren, die goedkooper werken dan de Staat. De heer Ter Laan (S.-D.) oordeelde over 't alge meen de gestelde eischen niet te hoog, en het subsidie bedrag niet te schriel. Zijns inziens was de Minister ten aanzien van de bijzondere kweekscholen zoo ver gegaan als mogelijk was. Niet voldoende is daarentegen gelet op de eischen van den Onderwijzersbond. Spreker drong aan op eene betere regeling van de opleiding. Alvast zou de Minister uitbreiding kunnen geven aan de kweekscholen, met inkrimping van de normaallessen De heer Van Wijnbergen (R.-K.) was door ii. Duitschland op de Piazza d'Armi. Het belangrijkste gedeelte van de tentoonstelling te Milaan zoo schrjjft de correspondent van het Beliner Tagiblatt aan dat blad is dat op het exercitieveld. Hier vindt men het overzicht van het verkeerswezen van de aan de tentoonstelling deelnemende landenhier ver heft zich het groote Paleis van den arbeid, hier ziet men ook de oorlogsmiddelen die wetenschap en techniek in onze dagen hebben uitgevonden en daarnaast gebouwen voor de moderne hygiëne, indnstrie en landbouw. Het is geen valsoh patriotisme, als de Duitscher reeds bjj een vluchtige rondwandeling tot de slotsom komt, dat op al deze gebieden Duitschland den meesten en besten arbeid geleverd heeft. Het indrukwekkende ge bouw van België is zeker de moeite waard om gezien te worden, vooral om zjjn grootsohen voorkant, maar van binnen is het voor het grootste gedeelte nog niet gereed De Oostenrijkers geven vooral op het gebied van spoor' wegbouw veel wat ontzag afdwingt en zullen, als alles gereed is, ook een goed figuur maken met hun tentoon stelling de bouwkunst betreffende. Van Italië is het gebouw voor de Italiaansche koloniën geheel gereed, het eenigste dat men anders zon willen hebben is, dat er wat meer naar gestreefd was het overzicht van het geheel gemakkeljjk te maken. Wat Italië in het Paleis van d»n arbeid op scheepvaartkundig- en het verkeergebied pres teert, houdt het midden tusechen zeer degeljjk en mid delmatig. Het groote gobouw van Frankrjjk met zjjo schoone zaal in Lodewjjk XVI de stjjl bevat wel veel smaakvols, maar toch geen nieuwe voorbeelden van dekoratieve kunst. Voor damos is er een hoogst belangrjjko mode tentoonstelling te genieten, terwjjl voorts nog vele rnimten voorloopig onbezet zjjn, Wat hier verder nog te zien is, draagt algemeen het karakter van vluchtigheid, een gevolg biervan, dat vele staten die zich niet voorbereid hadden, tenslotte overhaast het besluit namen om toch ook nog maar mee te doen. Zoo bljjft ten slotte dan voor een vergeljjkingsstudie slechts over het ingezondeno betreffende het verkeer, den oorlog en de hygiëne. Overigens is dit wei verklaarbaar, want, zooals men zich herinneren zal, heette het aanvankelijk dat de ten toonstelling er eene zou zjjn van het verkeerswezen, en later werd besloten er een internationale wereldtentoon- 's Ministers uiteenzetting van redenen voor de uitvaar diging van den bestuursmaatregel niet bevredigd. Hij vroeg tenslotte den Minister tijdelijke wijzigingen aan te brengen, zóo dat de scholen, die voor April 1907 zich aan de nieuwe voorwaarden willen onderwerpen, tijdig weten waaraan zij zich hebben te onderwerpen. De Minister van Binnen 1. ?aken, de heer Rink, constateerde met ingenomenheid, dat de hoofd gedachte van den maatregel geen bestrijding heelt on dervonden, integendeel, een aantal sprekers hebben hunne instemming betuigd en de billijkheid van het besluit erkend. Daarin lag 's Ministers antwoord of hjj den maat regel zal intrekken. In 's lands belang kan en mag hij dat niet doen. Nogmaals wees de Minister er op dat mannenbekend op onderwijsgebied erkend hebben, dat de eischen matig en niet te zwaar zijn. Had de subcommissie aan de aaneenschakelingscommissie eischen moeten stellen, ongetwijfeld zouden zij niet zoo gematigd zijn geweest. Ook van de zijde van het*bij zonder onderwijs het werd reeds gezegd is de noodzakelijkheid eener betere regeling erkend. De Mi nister was overtuigd, geen volmaakt werk te hebben geleverd, maar hij heeft naar zjjn beste krachten er naar gestreefd, eene oplossing te vinden en zich conciliant betoond, zoodat er geen aanleiding was voor een scherpen toon, als door den heer Tal ma in het debat werd ge bracht. Die toon heeft den Minister dan ook leed gedaan. Verbetering van het Kweekschoolonder wijs zal de mi nister bij afzonderlijk wetsontwerp regelen. Ten aanzien vau de nieuw op te richten kweekscholen ging de Minister nogmaals enkele der voorwaarden na. Hg herhaalde dat hg bereid is in overweging te nomen de bezwaren tegen de leeftgdsgrens in de hoogte. Aan den heer Nolens beloofde de Minister te zullen trachten aan diens wenechen tegemoet te komen. Overigens bleef de Minister van oordeel dat de gestelds eischen niet te zwaar zjjn. De eisoh da', een onderwijzeres in de nuttige handwerken ook de meer geperfectionneerde scte voor fraaie handwerken moet hebben, achtte de Minister alles zins rationeel. De eisch dat do directeur der kweekschool hoofdacte moet hebben of leeraarsacle is zeer ruim ge steld en de Minister begreep de critiek niet d e daartegen gevoerd werd. De Minister stapte hiermede van do eischen af en kwam thans tot de snbsidiën. Bevestigend is do mededeeling door een deskundige den minister gedaan dat de kweekscholen er met het subsidie dat gegeven zal worden ruim kunnen komen. De cjjfers kunnen alleszins den toets der billjjkheid doorstaan. Nogmaals becjjferde de minister dat vele kweekscholen in de toe komst er financieel beter op zullen worden. Mettertgd zal misschien bljjken dat de cjjfers wgziging behoeven ten aanzien van goed ingerichte kweekscholen, voor het oogenblik bestaat daaromtrent geen ondervinding. De Minister zei ten slotte dat in 's lands belang de maat regel niet ingetrokken kan worden; dat de hoofdbepalingen gehandhaafd moeien worden maar dat ten aanzien van bestaande inrichtingen en ten aanzien van minder ge wichtige punten bjj nieuwe inrichtingen hjj volkomen te goedertrouw met de wensoben der Kamer rekening zal honden. De heer Talm a (Anti-re».) vroeg naar aanleiding van 's Ministers antwoord, of het concept-besluit, dat de minister bjj zjjn opfreden vond, slechts in de desbetreffende afdeeling van zjjn departement was opgemaakt, dan wel '■rvs^fxtr'-«57 ~-V?. stelling van te maken. Neemt men daarbjj nog in aan merking dat men in het begin sleohta rekende op een coicurrentie van de Romaansche landen en dat Duitsch land eerst niet van plan was mede te dingen doch na aandringen van den Keizer eindeljjk toch daartoe besloot, dan is het nog niet geheel in orde zjjn der ten toonstelling wel te begrjjpen en te vergeven, vooral voor zoover Duitschland aangaat. Het heeft groote moeite gekost en nog grooter diplo matieke handigheid, deze tentoonstelling zoover gereed te krjjgen. De deelnemers die ik sprak stelden alle ten zeerste op prjjs de moeite die de algemeene commissaris, de Duitsche Consul-generaal en het Italiaansche tentoon- stellingscomité zich hebben getroost. Dat de Duitsohe arbied geen afzonderlijk Dnitsch gebouw beeft bekomen is niet de schuld van de genoemden. De van een eigen gebouw gedachte zal in Berljjn geen steun hebben ge vonden; het is echter een gebrek dat het niet geheel zonder nadeelige gevolgen zal bljjven. Wat, bjj elkaar geplaatst, een grootschen indruk zou maken is nu in vele kleinere afdeelingen ondergebracht. Wjj zullen trachten een overzicht van de verschillende gedeelten te geven, maar uit den aard der zaak zal het vluchtig zjjn. Een der eerste uitvloeisels van re tentoon stelling was hot houden van oefeningen door de afdeeling der Duitsche luchtreizigers voor den Koning van Italië. Op het groote veld voor de »Esposiziona aeronaatica* was tnen (in April) alleen de Duitsche afdeeling gereed. Toeu wjj einde Mei de tentoonstelling bezochten was in dezen toestand nog weinig verandering gekomen. Hier was Duitschland dus werkeljjk vooraan en de gevolgen daarvan waren buiten verwachting. In woord en beeld is bekendheid gegeven aan de vrienrieljjke ontvangst en den bjjval, dien de goed ge schoolde mantchappen in Milaan hadden op het oogenblik spieken de dames te Milaan nog van den kranigen Duitsohen officierdie met een Italiaanschen kapitein in een ballon opsteegzoo bleef dus het trouwe bond genootschap ook in hoogere sferen bewaard. Na deze vluchtige indrukken kan men er thans opdoen, die in slaan en daarom van bljjvenden aatd zullen zjjn. Op een zeer burgerljjk mensch zelfs bljjven deze kunstige werk tuigen niet zocder uitwerking, die hier op zesr gelukkige wijze ter bezichtiging zjjn geplaatst. Daar -.is in de eerste plaats de drakenballon volgens het systeem Siegsfsld- Parsofal (die overigens ook reeds in de meeste kultour- staten in gebruik ii), dan de groote kogelballons en een of het reeds op eenigerlei wjjze de sanctie droeg van Minister Kuypor. De heer Nolens (R.K.) repliceerende, zeide, dat het volmaakt denkbeeldig is, dat de R.K, scholen thans te veel krjjgen of te veel zullen krijgen. De heer De Waal Malefjjt (A.R.) hield vol dat de eischen, o.a. ten aanzien van de hoogte der lokalen, n:st, te vervullen zjjn. De Minister vau Binnen 1. Zaken hield zich aan hetgeen hg reeds heeft gezegd. Hot geldt hier niet eene vergooding of ten naastebjj vergoeding der kosten van opleiding, maar een bjjdrage en als zoodanig is de maatregel alleszins billjjk. Hst concept van den maatregel was reeds ver gevorderd bjj 's ministers optre den. Hjj bad de uitdrukking in de stukken gebruikt «reeds in vergevorderden staat van voorbereiding* om daarmede te doen uitkomen dat hier niet gedacht moest worden aan het eenvoudige work van een ambtenaar. De Minister handhaafde het standpunt, Vrjjdag j.l. door hem ingenomen, zonder zich eenigs belofte to laten aidwingen. De beraadslaging werd gesloten. Goedgekeurd werd het wetsontwerp tot goedkeuring reusr ovoi eenkomst mot Frankrjjk betreffende kabslver- bindingen met Frankrjjk. De heer Vau I d s i n g a (C. H.) stelde voor het ont werp betreffende het crediet, voor de tweede Vredescon ferentie van de agenda af te voeren, waar het zoo goed als zeker is dat die conferentie dit jaar niet gehouden zal worden. De Minister van Buiten 1. Zaken beaamde dit en zeide tegen de afvoering geen bezwaar te hebbeD. Tot afvoering werd besloten. Da heer Marchant (V. D.) stelde voor het adres der schutterjj-ambtenaren en beambten nog voor het rece te behandelen. Daaromtrent zal heden of morgen eene beslissing genomen worden. Aan de agendo is alsnog toegevoegd de wgziging van het reglement van orde der Kamer en een suppletoiro begrooting van Waterstaat. De Minister van Oorlog naar Vught. Z Ex. de Minister van Oorlog begaf zich gister verge zeld van eenige officieren, naar 's Hertogenbosoh, met het voornemen van daar vsrder een bezoek te brengen aan bet landweerkamp te Vught. Gebouw Landbouw Handel- en M(|verlield. Gsmeld wordt dat voor de oprichting van oen gebouw voor Departement van Landbouw, Njjverheid en Handel waarvoor nog steeds een geschikt terrein gezocht wordt thans het oog gevallen zjjn op den gemeente grond aan de Kortenaerkade te den Haag. De Tweede Bath-polder. Uit Gravenbage meldt men aan het Hld. Het Volk gewaagt van een gerucht volgens hetwelk in bet koopoontract tusschen de Engelsohe eigenaars van den Tweeden Bath-polder en het Zseuweche consortium, de geheime clausule zou voorkomen dat de koopsom met 1 75,000 zou worden verhoogd als het consortium het RegeeringSBubaidie zou krjjgen. Dit zou neerkomen, naar het blad opmerkt, op een gift aan de Engelscbe eigenaars uit de Nederlandsche schatkist. Ook ons is dit gerucht drakenballon naar het nieuwe Duitsche systeem, dan een geheele rjj werktuigen voor veld-luchtscheepvaart, alle geheimzinnige uitvindingen, waarvan wjj de voortref felijkheid gaarne gelooven evenals het groote nut dat men er in de praktjjk van zal hebben. Voorts zien we hier nog don «trein zonder rails*, dien vervaardigd is voor het transporteeren van militaire benoodigdheden. Da eigenaardige koppeling van den stoommotorwagen aan de vjjf wagons daarachter en de mogeljjkheid om er mee te rjjden zonder raiis zelfs over de slechtste straten, wordt door de vakmannen algemeen geroemd. Verder is nog merkwaardig bjj deze tentoon stelling van het krjjgswezen een verplaatsbaar telegraaf kantoor voor vonkentelegrafie. Wetenschappelijke apparaten voor de luchtscheepvaart, meteriologische instrumenten, uitrustingen voor het schniije van ballons, fotografische opnamen van do wolken, overzichten van de windrich tingen en proefnemingen in do hoogere sferen, dit alles is op verlangen van het Pruisische ministerie van onder wijs door het aerouantische observatorium te Lindenberg ingezonden. Een opsomming van de verschillende inzen ders in deze afdeeling is bjjna onmogeljjk en boven dien overbodig, daar men in het geheel niets merkt «an een concurrent e tussohen de inzenders: het goheel is samenwerking om het karakter te doen uitkomen van het land en zijn arbeid. Het mag niet verzwegen wordsn dat in deze afdeeling zooals trouwens in moer afdeel.ngen die de kracht van het land op eon zeker punt doen zien, niet de aller nieuwste uitvindingen zjjn blootgelegd men is het daar nog niet over eens geworden, het kan immers ook nadeel brengen als een land geheel in de geheimen van een ander is ingewjjd. En zoo schijnt het dat voorzich tigheid niet alleen de moeder der wjjsheid, maar ook die der tentoonstellingen is. Ook de tentoonstellingen van de Rjjksmarine en van het ministerie voor openbare werken, hetgeen bjjsen is gebracht mot betrekking tot het vervoer ter zee en langs de rivieren zal veel bewonderaars trekken. Reeds |nu verdringt men zich om do modellen van oorlogsschepen en de scheepstimmerwerf-ontwerpende groote", zeer zorgvuldige nabootsingen van haveningangen en zeestraten met de afbeeldingen van de vuurtorens, de bakens, enz. Het publiek vermaakt zich met al dat kleine speelgoed, zender er waaischjjnljjk veel over te denken tot welke voorname dingen dit alles dient. Bjjzondere aandacht wordt ook gewjjd aan het inwendige van een kruiser en aan hetgeen Krupp heeft ingezonden. Van Krupp is er oen gepantserde schiettoren met geweldig en volledig ter oore gekomen en wjj voegen ons dus bjj genoemd blad in zjjn aandrang op de Eerste Kamer om ten aan zien van dit punt de geheele klaarheid te brengen. Tuinbouw ln Nederland. Verschenen is als no. 3 van de «Verslagen on mede- deelingen van de directie van den Landbouw, 1906* een bsscbrjjving van den tuinbouw in Nederland. In het voorberioht zegt de direotenr-generaal van den Landbouw, de heer Lovink dat in dit verslag een beeld wordt ge geven van de ontwikkeling van den Landbouw in de onderscheiden deelen des landB. Het materiaal ervoor is grootendeels verstrekt door de rjjkstuiubouwleeraren, van welke ambtenaren ieder een beschrjjving van zjjn ambtsgebied heeft geleverd. Als inleiding gaan voorts eenige algemeeco beschou wingen betreffende den tuinbouw in Nederland vooraf, terwjjl als bjjlagen verschillende statistisohe opgaven zjjn opgenomen, welke deels mede reeds voorkwamen in het verslag over den landbouw over 1904. Het verslag is ongetwijfeld een belangrijke bjjdrage tot de kennis van het voor ons laad zoo gewichtig tuin bouwbedrijf. De JodeuBiooiden lu Ilusland. De Noderlandsche Zionistenbond, afdeeling Amsterdam, had gisteravond eene protestvergadering belegd, waarin de heeren mr. S. Frauzie Berensteio, uit den Haag, mr. Jules N. de Vries en A. B. Kleerkoper, van Amsterdam, den onhoudbaren toestand bespraken waarin zich de Joodsche bevolking in Rusland bevindt. Mr. Franzie Berenstein veroordeelde scherp de mede plichtige houding van de Russische regeering, geljjk die gebleken is na de moorden te Bjelostok, door de mede- deelingen van prins Oeroesof in de Doema. Echter meende bjj bjj de regeering niet alleen do oorzaak der gruwelen te moeten zoeken, 't Russische volk zou zioh niet zoo door zjjn bewindhebbers laten opzetten tegen den Jood, als er tusschen beide rassen niet een diepe klove lag, wanneer de Rus den Israëliet niet haatte. Als een der oorzaken daarvan noemde spr. den slechten «conomisohen toestand in Rusland, die door de tailooze Joodsohe pro letariërs verergerd wordt. Staatibnrgerljjke gelijkstelling van de Joden met de Christenen in Rusland zou z. i. eenige, maar onvoldoende verbetering brengen en op interventie van een of meer groote Europeesche Staten of Amerika mag men bljjkbaar niet hopen. D. w. z. tegen Turkjje durfde men indertjjd wel optreden toen de Armenische christenen werden vervolgd, maar het groote Rusland durft men niet aan. Voor den Fin werd immers ook niets gedaan. Alleen als de regeeringen er bolang bjj hebben riskeeren zjj oorlogsgevaar. En bovendien treden zjj slechts voor één volk op. Daarom moet het Joodsche volk sterk en kraoh- lig gemaakt worden en den regeeringen moet duideljjk gemaakt worden, dat zjj belang hebben bjj de redding der Russische Joden. Dwang kan op de Russische regee ring geoefend worden door het weigeren der Russische leeningen. Mr. Jules N. ds Vries schilderde het Zionistisch ideaal de vorming van een eigen land, een eigen volk en deed een beroep op zjjne Joodsohe landgenooten in geheel Nederland, om te helpen als er geholpen kan worden. geschat. Geven de wandelingen door de geheimenissen van de officiershutten, de scheepskeuken, de badkamers en de eetzalen aanleiding tot menige vrooljjke uitlating, de kanonnon van Krupp stemmen tot ernst en denkea. De door kogels doorboorde pantserplaten, die als visite kaartjes rondom de renzenkanonnen staan en de nauw keurigheid, waarmee men deze gevaarten kan riohten op het te beschieten doel, stemmen niet tot vrooljjkheid. Wanneer zal de tjjd komen, dat men de uitvindingsgaven niet meer tot het verkrjjgen van steeds wreeder moord werktuigen, maar tot het samenstellen van voorwerpen des vredes zal bezigen I Gelukkig bewijst de rjj ie uitstalling van de vereeni- giog «het Roodo Kruis* en die van de medische afdee ling van het Dspaitement van Oorlog, dat de mensohe- ljjko geest zich niet alleen bezig houdt met het zoeken naar manieren om meer te wonden dan tot-nu-toe, doch ook steeds tracht te vinden betere middelen om de won den te heelen, De spoorweg-hospitalen en het zieken-transporteohip en de vele inrichtingen waar wordt zorg gedragen voor personen, wien een ongeval is ove>komen, geven daarvan bet bewjjs. Ook niets afschrikwekkends heeft de tentoonstelling voor landhuishoudkundige machines van fabrikanten verenigingen en die van de Keizerlgke automobielclab, locomotieven en spoorwagens, voor buitengaats- en binnenscheepvaart en de kleine tentoonstelling van njjver- heidskunst. Ook in deze afdeel.ngen is alles wat Duitsch land beeft ingezonden degelijke arbeid. Van veel nut voor de tentoonstellingsbezoekers is de Duitsche catalogus die benevens inltidende bjjzonder- heden, die veel duideljjk doen worden, een overz cht bevat van alle deelnemers en een korte doch voldoende beschrjjving van het voornaamste van het tentoongestelde bevat. Men zal misschien uit den catalogus denzelfden indruk krjjgen als van de tentoonstelling zelve, n.l. dat Duitschlands tentoonstelling geen onderling ooncurreerenda elementen bevat, docb veel meer een ordeljjk overzioht van de prestaties van dat land is doch dat neemt niet weg dat als het met andere landen moet wedjjveren het zich gansch niet zal terug trekker. Of het gevolg van deze tentoonstelling een groot voordeel zal bren- brengen aan Duitschland, zal de toekomst moeten leeren. Voor het oogenblik is het voldoende te kunnen const»- teeien, dat ook op deze Romaansche tentoonstelling, het Germaansohe element zich op waardige wjjze heelt doen kennen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1906 | | pagina 1