No. 200. Honderd en achlste jaargang Zaterdag 25 Aug. 1000 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Festiviteiten en geldschaarschte. SherlockHolmes, Junior. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Kijk f 1,Afzonderlijke nummers 3 cents. Prijs der advertentiën per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. FEU 1 L L E T O N. BERLIJNSCHE BRIEVEN. Gaat men met de algemeene opinie mede, dan beleeft men daar meer pleizier van dan wanneer mea er tegen in roeit. Gesteld eens, dat dezerzjjds werd geopperd, het denkbeeld om laat ons stellen, een Drebbel-feest; te vieren. In onzen tjjd, dat feesten aan de orde van den dag zijn, zoude dit denkbeeld wel in goede aarde vallen. Een Drebbel-feest te Alkmaar, zoude minstens evenveel recht van bestaan hebben, als een Rem- brandtfeest te Hoorn. Drebbel is geboren te Alkmaar. De man werd geboren in 1572. In 1907 zouden derhalve zijn stadgenooten den 355sten geboortedag kunnen vieren. Een historische optocht is gemak kelijk samen te stelleneen muziekkorps van de dienstgedaanhebbende schutterij gaat vooraf. Dan volgen lansdragers met langharige pruiken. En dan volgt, gelijk bij optochten gebruikelijk is een langen tijd niets. Dan komt keizer Ferdinand de Tweede, wiens zoon les kreeg van Drebbel. Einde lijk zien we Drebbel zelf, evenals Rembrandt te Hoorn, behangen met een lang tjlauw kleed van cretonne, gedragen door een dozijn jongedames in 20ste eeuwsch costuum. Omdat Drebbel wis- en na tuurkundige was, volgen wis- en natuurkundigen uit alle eeuwen. De leeraars in die vakken, kunnen desverkiezend zonder van costuum te veranderen meedoen. De stoet wordt besloten door de onder zeesche boot door Drebbel uitgevonden, vervoerd op een veewagen, met de kleuren der Ned. vlag opgesmukt. De rest van den stoet, dichterlijk- huldigende stoete, kan de welwillende lezer zich wel voorstellen. De avond wordt besloten met vuurwerk, en op voorbeeld der Amsterdamsche Rembrandt-huldigers, met een patertje langs den kant om een standbeeld. Aangezien we nier geen ander standbeeld hebben dan het verlaten Victoria-beeld, is dit de aangewezen plaats voor deze huldiging. Een Drebbelfeest heeft, volgens de eventueel samen te stellen prospectus dit voor, dat de man geen sociaal-democraat was, die politieke richting bestond toen nog niet, en dat evenmin katholieken of protestanten in deze feestviering aanstoot kunnen vinden. Het wordt dus een waar volksfeest. Ieder een kan er mede instemmen, de caféhouders, de Hollandsche spoorwegmaatschappij en de winkeliers, die drabbelkoek onder den naam van Drebbelkoek zullen verkoopen. Gesteld zeggen wij dat men dit of een dergelijk feest zoude aanbevelen, dat wij voor zouden slaan om een permanente diligente feest commissie uit de kern der burgerij daartoe te ver kiezen bjj coöptatie we zouden ongetwijfeld veel lezers aan onze zijde verkrijgen. Want wat is het geval? Werd vroeger een feest op touw gezet, met de bepaalde bedoeling om eens een genoegelijken dag te beleven, om eens wat afwisseling te brengen, we zullen de laatsten zijn om deze goede zijde van feestvieringen te ontkennen, tegenwoordig heeft men op staathuishoudkundig gebied, een nieuwigheid ontdekt, die men dan ook toepassen wil, te weten, dat het organiseeren van feesten, een voortreffelijk, een oeconomisch, productief werk is, omdat het geld onder de menschen brengt. Een gemeente moet ook eens wat reclame maken. Het moet niet zoo n dooie boel zijn, men moet de vreemdelingen naar de stad lokken. Ze verteeren hun geld. Ze eten drabbelkoek, ze drinken nog iets anders dan duinwater, ze bekijken de étalages van de winkels, ze leeren naar de stad te trammen of (MENEER FOCUS), door F. ME SlXCUlit, Uitgave VAN HOLKEMA WARENDORF, Amsterdam. Ingenaaid f 1.90. Gébonden f 2.25. (Auteursrecht verzekerd.) 3) Eer Jlir. Quels echter gelegenheid had de heide heeren aan elkaar voor te stellen, trad Bus zenuwachtig op hem toe en zei met gesmoorde stem«Pardon,een vreeselyke geschiedenis... 'k moet je absoluut even spreken.« Jhr. Quets wendde zich tot den vreemdeling »'n Oogen- blikje hè, dienstzaken Deze boog met een innemenden glimlach en toen Bus met den burgemeester in een kamer daarnaast zich alleen bevonden, hoorden zjj, hoe hy in z'n eentie een gekom^a Waarin door Üus' komst 'n storing was Stotterend en radeloos gaf de laatste 'n relaas van zyn wedervaren. De burgemeester stond perplex. «De boxes leeg, 't raam open! Maar dat is onge hoord,* riep hy uit, «en Jacob »Die sliep I* jammerde Bus. «Hoeveel is er weg vervolgde Quets, driftig op en neer stappend. r «Al het bankpapier, 't zilver is bljjven liggen.» De burgemeester werd zoo bleek als een dooile. «Dat is meer dan anderhalve ton,« sprak hg toonloos. Als eenig antwoord hief Bus zgu armen omhoog en het zo met 'n ruk weer langs z'n Ijjf vallen. »lk ga onmiddellijk met je mee,» vervolgde Quets «maar* en hij wierp 'n blik op de biljartzaal •m n gast te sporen en de Hollandsche spoor moet ook dividenden en tantièmes betalen aan aandeelhouders en directie en de trams ook. Deze redeneering, die bij velen ingang vindt als vaste oeconomische waarheid, brengt de gemeente raden er ook toe, om licht over subsidies en ga ranties voor festiviteiten heen te stappen. Desalniettemin blijft deze vrijgevigheid o. i. met gezonde staathuishoudkunde in niet bij te leggen strijd, want de gemeente heeft geen eigen middelen geen geldbron waaruit de dubbeltjes opborrelen Neen. de belasting-betalende burgerij wordt gedwon gen het geld in de gemeentekas te storten. En belasting is geen goed,maar een noodzakelijk kwaad De maatschappij zoude tot bloei komen, indien we belastingen konden missen. Door te zware belasting gelijk men in de geschiedenis kan naslaan, is de welvaart van meer dan één volk totaal ten gronde gericht. De boerenstand in Frankrijk vóór en tijdens de Fransche revolutie werd totaal uitgemergeld. De belastingen door Napoleon hier te lande afgeperst, brachten een armoede te weeg, waarvan we tegen woordig geen denkbeeld hebben. Ons staats- en gemeentebestuur wordt kostbaarder en met de beste bedoeling, om in de maatschappij gelijkmatiger welvaart te brengen, zijn we hare bezig, (altijd naar onze meening) om de algemeene welvaart ernstig te benadeelen. Gezonde staathuishoudkunde brengt als beginsel mede, dat de opgebrachte belasting-penningen met het meest mogelijk overleg, en met de meest moge lijke zuinigheid worden beheerd. Subsidies en ga ranties die niet strikt noodzakelijk zijn, mogen derhalve niet worden toegestaan, allerminst voor weelde-uitgaven. Een feest is weelde. Wil men een feest vieren, dit staat der burgerij volkomen vrij. Maar de gemeente mag o. i. daaraan niet geldelijk mede doen. De gemeenteraadsleden ieder voor zich wel. De gemeente zelve niet. Een vuurwerk, dat in de lucht verdwijnt en geen ander voordeel geeft, dan dat een groot aantal menschen in de donkerte „hé" of „mé" roept, is nog erger dan geld in het water gooien. Uit het water kan men het er wellicht weder uitvisschen. Zeebad Scheveningen, en wellicht later Zeebad kurhaus-Egmond zijn volkomen bevoegd vuurpijlen af te steken. Maar de gemeente mag dit niet doen, gelijk reeds door Bastiat 50 jaar geleden werd aangetoond. Met belasting-penningen mag men niet willekeurig handelen. Indien het geld, dat op deze wijze wordt opgebracht in de beurzen der ingeze tenen bleef, dan kon het op productieve wijze aan gewend worden. Het is weliswaar een feit, dat men er tegen woordig anders over denkt. Tal van nieuwe wetten, beeft de Tweede Kamer samengesteld, die groote uitgaven veroorzaken en de individueele vrijheid beperken. Zelfs geen koffie mogen we meer schenken zonder verlof. Administratieve omslag, vermeerdering van kostbaar ambtenaarspersoneel, verhooging van belasting heeft dit tengevolge, zoodat wel de kapi talist on couponknipper en de ambtenaar gemak kelijk leven kunnen, maar de rest niet. Deze rest, bestaande uit neringdoenden, fabri kanten, kooplieden, bevat evenwel juist hen, die in de maatschappij de welvaart bevorderen. „Maar zoo zal misschien een lezer zich afvra gen „is het dan ook verkeerd, dat de burgerij zelve, uit eigen initiatief zonder hulp van de gemeentekas, feesten organiseert?" Naar onze overtuiging beantwoorden wjj die vraag voor het oogenblik, bepaald bevestigend. Er doet zich een maatschappelijk verschijnsel voor, waarmede men inderdaad rekening moet houden. »'n Logé vroeg Bus. De burgemeester knikte. »'n Engelschman, Holmes «Holmes,* riep Bus verrast uit en een blijde glans kwam in z'n oogen, «maar nee,* vervolgde hg, «Sher lock Holmes is dood, dat vernuft dat genie kan ons niet meer helpen.» «Misschien klonk plotseling 'n klankvolle stem en de vreemdeling vertoonde zich eensklaps in de deur opening. Quets en Bus zagen elkaar verbaasd aan. De jonge man trad binnen. «Vergeef me heeren,» begon hg op rustigen toon, terwfjl hij op een stoel plaats nam en eenigszins voorover gebogen op gemakkelijke wjjzez'n smalle lange voet van z'n linkerbeen, dat over het rechter was ge slagen, omvatte, «vergeef me heeren. een losse pomme- rans deed m'n 105e carambole mislukkenteleurgesteld hield ik op en vernam bjj brokstukken iets van hetgeen, zoo als ik zie, u beiden zoozeer van stréek maakt.» «Nog zou dit alleen me niet tot u hebben gevoerd, maar de naam van den man, die u beide bljjkbaar hoogacht en «Sherlock Holmesriep Bus uit. «Mjjn vaderantwoordde de jonge man aangedaan. Bus en Quets konden een uitroep van verbazing niet weerhouden. «Is u inderdaad de zoon van dien wereidheroemden detective, die in Zwitserland eindelijk den dood vond in een gevecht tegen Een diepe zucht van den vreemdeling deed Bus plotseling afbreken. De jonge man staarde even weemoedig voor zich uit en sprak toen «Vergeef me mjjn zwakheid heeren, en laat ik in plaats van toe te geven aan mijn aandoeningen, die hoe natuurlijk ook, hier' misplaats zgn, liever trachten U u^i .ens* wezen. Van te voren echter een kleine opheldering. Het zal u vreemd toeschijnen een afstam meling te ontmoeten van den beroemden man die, voor zoover de wereld wist, steeds ongetrouwd is ge bleven. «Niets echter is minder waar'. Bjj een belangrijke liet geld is schaarsch. De rente die het geld op brengt en derhalve betaald moet worden is buiten gewoon hoog. Ilet Bankdisconto is 5 ten honderd in het beurs-jaar, dat meer dagen telt dan het gewone jaar. Zoogenaamd los geld, dat is geld geleend tegen acceptatie, doet 7 °/0 rente. Het is in geen jaren zoo hoog geweest. Neemt men hierbij in aanmerking, dat alle belas tingen stijgen, dat de fiscale wetten de persoonlijke vrijheid aan banden leggen, dat niet alleen koffie- schenken zonder verlof verboden is, dat de door staat en gemeente gesubsidieerde vervoermiddelen het zich verplaatsen zonder eenige noodzaak in de hand werken, dan dunkt ons, dat het voor som migen duidelijk kan wordeD, dat ook individueele zuinigheid tegenwoordig in liooge mate vereischt wordt, terwijl algemeene feestelijkheden die het nietsuitvoeren bevorderen, tot geld uitgeven nopen, uit den booze zijn juist in een tijd, dat groote geldschaarschte tot dubbele werkzaamheid moest prikkelen. Het gevolg kan o. i. niet uitblijven. We putten het maatschappelijk weerstandsvermogen uit, evenals een huisvader die er niet tegen op zou zien, om zich zelf en zijn gezin bij elke ongezochte en gezochte gelegenheid te tracteeren. Voorwaar een Drebbel-optocht met muziek, een vuurwerk op het afgesloten kanaaleiland, een planken vloer waar op men voor een kwartje den geheelen avond 5 voet in de lucht kan springen, vallen veel meer in den smaak, dan beschouwingen over de duurte van het geld. Een aanval tegen de kapitalistische samen leving leest men met genoegen met des te meer genoegen, als men zelf de koetjes op droge bracht. Maar het meeste gebaat wordt men, als men zich rekenschap geeft van de feiten en de werkelijkheid. Het is een feit, dat zoowel elders als in deze gemeente, te veel aan festiviteiten gedaan wordt dat vooral met het oog op de geldschaarschte zoo wel overheid als particulieren meer dan anders het geval behoeft te zijn, groote spaarzaamheid en voor zichtigheid met uitgaven moeten betrachten. Het Drebbel-feest moeten we derhalve maar wat uitstellen Voor het zangersfeest gaf de gemeente een garantie van f500 en zilveren medailles. Voor de Land bouwtentoonstelling geeft de gemeente jaarlijks f 400 Deze post keert jaarlijks terug, zoodat de Raat gemakshalve Burgemeester en Wethouders gemach tigd heeft, om deze terugkeerende post uittebetalen zonder dat daarover verder beraadslaagd wordt. Niettegenstaande de gemeente een nieuwe leening heeft gesloten van 1 177000, is het noodig om voor loopende uitgaven bij de Ned. Bank ongeveer 20 mille te beschikken. Voor het abattoir is toegestaan op deze wijze tot honderdduizend gulden op te nemen, waarvoor een rente betaald wordt thans van 5%. Juist aangezien een gemeente er tegenwoordig niet buiten schijnt te kunnen, om de tering boven de nering te zetten, en de gemeentenaren dit even min schijnen te kunnen doen, wordt de finaneieele toestand gespannen, net dure geld wijst zeer ver moedelijk op een geldcrisis met optochten van werkeloozen. A. P. II. Hyzanllnlsaaiis ei nog wat. Itoopplechtlg- lieden die op handen zl|n. Yog merr Mohen ■ollerna. De „Berliner Lokalanzeiger" is een veel gelezen, mibschien wel het meest gelezen blad van Duitsch- land. Als courant heeft het trouwens zeer veel boven de meeste andere voor. De sensatiewekkende nieuwstijdingen brengt het diefstalgeschiedenis, waarin het genie van mjjn vader opnieuw geschitterd had, maakte hg kennis met de dochter van den Poolschen graaf Rutchlofski.* «Het duurde niet lang of beiden voelden zich zoozeer tot elkaar aangetrokken, dat een huwelijk hun ideaal werd. «De trotsche graaf wilde daar echter niets van hooien een onbegrijpelijke blindheid voor mijn.vader's groote verdiensten en een schier krankzinnige afkeer van al wat Engelsch was, hadden hem reeds doen besluiten mjjn vader formeel de deur te wjjzen en reeds waren zijn koffers gepakt om met zjjn wanhopige dochter naar z(jn landgoed in Polen terug te keeren, toen mjjn vader, hoewel bjj na radeloos, met het hem aangeboren overleg, nog eenmaal de beeldschoone Karinina wist te spreken te krijgen.» «Kort en goed, hjj schaakte haar en in Gretna-Green werd het huweljjk in alle stilte voltrokken.» Hier zweeg de jonge Holmes even een vreemde trek kwam op zijn gelaat, iets als een ingehouden lach maar terstond daarop werd zjjn gelaat weer somber en peinzend. Hjj vervolgde. «Dit verklaart u, waarom nimmer ruchtbaarheid aan het huweljjk werd gegeven.» «Een eenvoudige kieschheid jegens den graaf Rutch- lotski.c «Het huweljjk was zeer, zéér gelukkig. Een jaar later aanschouwde ik le Cambridge liet eerste levenslicht. Na een zeer gelukkige jeugd verloor ik op twaalf jarigen leeftjjd mjjn beminde moeder; ik heb te Oxford in de rechten gestudeerd en later ging ik naar Italië, waar ik kennis maakte met den beroemden antropholoog Lombroso.c «De natuur heeft me zonderling toegerust.» «Naast een opmerkings vermogen, dat dat van mjjn vader» hier glimlachte de spreker bescheiden «verre overtreft en een zelfbedwang, dat het zjjne zeer nabjj komt, elfde ik van mijn moeder een gebrek, dat uw aandacht reeds moet getrokken hebben.» «Wanneer ik n.l. aangedaan ben of scherp wil denken, komt er in mjjn gelaat een trek, die aan een lach doet geloovenhetzelfde bad mjjn moeder. met verbazingwekkende vlugheid eu overal waar iets van belang aan de hand is, geweest is of zal zijn, treft men zijn bijzondere verslaggevers. Eu verder is dit orgaan het bevoorrechte blad ten hove. Waar gewone stervelingen geweerd worden komen de correspondenten van August Scherl. Thans mocht weder een zijner verslaggevers een kijkje nemen in de kamer van Baby. Wie Baby is? Wel 't eerste en eenige kleinkindje van den Duitschen keizer, nog altijd nameloos, want zoolang de plechtige doop nog niet heeft plaats gehad, wordt in Duitschland de naam van een pasgeborene niet uitgesproken. Men weet dan ook nog niet hoe de toekomstige en vermoedelijk vjjfde Duifsche keizer uit het huis llohenzollern heet of heeten zal. Maar wat men wel reeds weet zijn de volgende bijzonderheden, die voornoemd blad zijnen lezers gemeend heelt niet te mogen onthouden. (Dezer dagen vertaalden wij reeds iets uit het bedoelde artikel. Red. Alkm. Ct.) 't Jongste Hohenzollerntje dan, lijkt sprekend op zijn vader, vooral van terzijde gezien, is een bui tengewoon voordeelig kind dat voortdurend aan gewicht toeneemt en heeft een kamer in het marmer paleis te Potsdam, van waaruit de toekomstige gebieder een prachtig gezicht in het park heeft. De jonge moeder, die geheel in de verpleging van haar zoontje opgaat in hetzelfde blad, doch een kolom vroeger lezen we d. b. dat de kroonprins en de kroonprinses op het kasteel Oels, diep in Silezië gelegen, zijn aangekomeu om daar te jagen maakt dagelijks wandelingen in den „Neuen Garten" te Potsdam. Om het kinderwagentje zelf te kunnen schuiven, is daaraan een bijzonder hoog handvat bevestigd. Dan volgen nog nadere beschrijvingen hoeveel dekentjes, van welken stof enz. Zelfs weet de berichtgever mede te deelen hoe de stoel van de min er uit ziet. En nog zouden we ons over zooveel hunkeren om vorsten gunst kunnen heen zetteD, wanneer niet zeer onlangs in de „Tag", het zusterblad van de „Lokalanzeiger," eveneens uitgegeven door den heer Scherl en gewoonlijk te zamen ineengevouwen aangeboden, een vers van Gottlieb voorkomt, dat voor het Nederlandsche Vorstenhuis nog al kwetsend is en eerder op zijn plaats geweest ware in een Anti-Monarchaal of ineen zoogenaamd „Witz-blad". Op zijn zachtst uitgedrukt noemen we de opnamo van zulke regelen in een blad, dat zelfs in de Duitsche hofkringen veel gelezen wordt, hoogst ongepast en zoowel voor de Nederlandsche natie als voor haar Vorstin doch vooral voor de laatste beslist grievend. Er zijn slagen van het noodlot, waarover men veelal en liefst zwijgt, misschien in stilte spreekt doch in geen geval aardigheden maakt. In Duitsch land is men zeer gevoelig voor de uitlatingen der buitenlandsche ook der Nederlandsche pers. Nu zal men daar van ons toch werkelijk niets anders mogen verwachten. Neen, dan doet de stille deelneming de Pruisische Vorstenlamilie en de wjjze waarop die tot uiting gebracht is, zeker veel weldadiger aan. Volgens Duitsch gebruik krijgt ook het eerste zoontje van het kroonprinsenpaar tal van peetooms en tantes. Daartoe zij een heele reeks vorstelijke personen uitgenoodigd en wel: de keizers van Oostenrijk en Rusland, de koningen van Engeland, Ttalië en Noorwegen, de koningin van Griekenland, prinses Rupprecht van Beieren, hertogin Karl Theodor van Beieren en verder eenige der naaste familieden o.a.de kroonprinses van Denemarken «Inderdaad,* begon Bus, «ik meende straks Holmes knikte treurig. «Ik heb niet gepoogd het te verbergen mijnheer, ik meende echter deze opheldering verschuldigd te zyn. Maar ter zake dan; ik ben zooals de heer Quets, met wien ik gisterenavond in «de Kroont kennis maakte, weet, met een politieke zending belast. In Bovendam dacht ik iets te vinden enfin dat kan u geen belang inboezemen. Ik heb stellig gedwaald met me hier heen le begeven en al werk ik ook geheel om de eer en voor alleiding, want ik ben zeer gefortuneerd,* vervolgde hjj op eenvoudigen toon, «toch zou het me aangenaam wezen, wanneer ik met u behulpzaam te kunnen zyn, niet geheel onvoldaan op mjjn uitstapje naar Bovendam zal behoeven terug te zien. Myne heeren, ik stel me zoo u dit wenscht, geheel te uwer beschikking.» De jonge Holmes zweeg. Quets drukte hartstochtelijk zyn beide handen en even later volgde Bus zjjn voorbeeld. «Waarlyk!» riep de laatste uit, «wie de dief ook zijn moge,» hy kon geen slechter dag hebben uitgekozen dan dezen Holmes glimlachte en dan plotseling opstaande, sprak hy ernstig: «Vertelt u my even alles wat u weet.» Bus begon en als een goed politieman verzuimde hy niet ook van de geringste bijzonderheden melding tu maken. Holmes, zonder een blijk van goed of af keuring Lu geven, luisterde scherp toe. Zoowel Quets als Bus waren getroflen door de hoe langer hoe meer opvallende gelijkenis tussuhon dun jongen Holmes en zjjn bekenden vaderdatzelfde bleeke scherpe gelaat, de tamelyk groote neus, de lange, ietwat ho kige gestalte en iets in zyn geheele voorkomen, dat den geboren detective verried. Toen Bus gesproken had, zeide Holmes «Het komt me zeer wenscheljjk voor, dadelyk naar de bank toe te gaan en op de plaats zelve eens uil te zien naar uiogelyke gegevens.* Wardl V'Tvolgd),

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1906 | | pagina 5