No. 200.
Honderd en achlste jaargang
Zaterdag 25 Aug. 1000
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Festiviteiten en geldschaarschte.
SherlockHolmes, Junior.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Kijk f 1,Afzonderlijke nummers 3 cents.
Prijs der advertentiën per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
FEU 1 L L E T O N.
BERLIJNSCHE BRIEVEN.
Gaat men met de algemeene opinie mede, dan
beleeft men daar meer pleizier van dan wanneer
mea er tegen in roeit.
Gesteld eens, dat dezerzjjds werd geopperd, het
denkbeeld om laat ons stellen, een Drebbel-feest;
te vieren.
In onzen tjjd, dat feesten aan de orde van den
dag zijn, zoude dit denkbeeld wel in goede aarde
vallen.
Een Drebbel-feest te Alkmaar, zoude minstens
evenveel recht van bestaan hebben, als een Rem-
brandtfeest te Hoorn. Drebbel is geboren te Alkmaar.
De man werd geboren in 1572. In 1907 zouden
derhalve zijn stadgenooten den 355sten geboortedag
kunnen vieren. Een historische optocht is gemak
kelijk samen te stelleneen muziekkorps van de
dienstgedaanhebbende schutterij gaat vooraf. Dan
volgen lansdragers met langharige pruiken. En dan
volgt, gelijk bij optochten gebruikelijk is een
langen tijd niets. Dan komt keizer Ferdinand de
Tweede, wiens zoon les kreeg van Drebbel. Einde
lijk zien we Drebbel zelf, evenals Rembrandt te
Hoorn, behangen met een lang tjlauw kleed van
cretonne, gedragen door een dozijn jongedames in
20ste eeuwsch costuum. Omdat Drebbel wis- en na
tuurkundige was, volgen wis- en natuurkundigen uit
alle eeuwen. De leeraars in die vakken, kunnen
desverkiezend zonder van costuum te veranderen
meedoen. De stoet wordt besloten door de onder
zeesche boot door Drebbel uitgevonden, vervoerd
op een veewagen, met de kleuren der Ned. vlag
opgesmukt. De rest van den stoet, dichterlijk-
huldigende stoete, kan de welwillende lezer
zich wel voorstellen. De avond wordt besloten met
vuurwerk, en op voorbeeld der Amsterdamsche
Rembrandt-huldigers, met een patertje langs den kant
om een standbeeld. Aangezien we nier geen ander
standbeeld hebben dan het verlaten Victoria-beeld,
is dit de aangewezen plaats voor deze huldiging.
Een Drebbelfeest heeft, volgens de eventueel
samen te stellen prospectus dit voor, dat de man
geen sociaal-democraat was, die politieke richting
bestond toen nog niet, en dat evenmin katholieken
of protestanten in deze feestviering aanstoot kunnen
vinden. Het wordt dus een waar volksfeest. Ieder
een kan er mede instemmen, de caféhouders, de
Hollandsche spoorwegmaatschappij en de winkeliers,
die drabbelkoek onder den naam van Drebbelkoek
zullen verkoopen.
Gesteld zeggen wij dat men dit of een
dergelijk feest zoude aanbevelen, dat wij voor
zouden slaan om een permanente diligente feest
commissie uit de kern der burgerij daartoe te ver
kiezen bjj coöptatie we zouden ongetwijfeld veel
lezers aan onze zijde verkrijgen.
Want wat is het geval? Werd vroeger een feest
op touw gezet, met de bepaalde bedoeling om eens
een genoegelijken dag te beleven, om eens wat
afwisseling te brengen, we zullen de laatsten zijn
om deze goede zijde van feestvieringen te ontkennen,
tegenwoordig heeft men op staathuishoudkundig
gebied, een nieuwigheid ontdekt, die men dan ook
toepassen wil, te weten, dat het organiseeren van
feesten, een voortreffelijk, een oeconomisch, productief
werk is, omdat het geld onder de menschen brengt.
Een gemeente moet ook eens wat reclame maken.
Het moet niet zoo n dooie boel zijn, men moet de
vreemdelingen naar de stad lokken. Ze verteeren
hun geld. Ze eten drabbelkoek, ze drinken nog iets
anders dan duinwater, ze bekijken de étalages van
de winkels, ze leeren naar de stad te trammen of
(MENEER FOCUS),
door F. ME SlXCUlit,
Uitgave VAN HOLKEMA WARENDORF, Amsterdam.
Ingenaaid f 1.90. Gébonden f 2.25.
(Auteursrecht verzekerd.)
3)
Eer Jlir. Quels echter gelegenheid had de heide heeren
aan elkaar voor te stellen, trad Bus zenuwachtig op
hem toe en zei met gesmoorde stem«Pardon,een
vreeselyke geschiedenis... 'k moet je absoluut even
spreken.«
Jhr. Quets wendde zich tot den vreemdeling »'n Oogen-
blikje hè, dienstzaken
Deze boog met een innemenden glimlach en toen Bus
met den burgemeester in een kamer daarnaast zich
alleen bevonden, hoorden zjj, hoe hy in z'n eentie een
gekom^a Waarin door Üus' komst 'n storing was
Stotterend en radeloos gaf de laatste 'n relaas van
zyn wedervaren.
De burgemeester stond perplex.
«De boxes leeg, 't raam open! Maar dat is onge
hoord,* riep hy uit, «en Jacob
»Die sliep I* jammerde Bus.
«Hoeveel is er weg vervolgde Quets, driftig op en
neer stappend. r
«Al het bankpapier, 't zilver is bljjven liggen.»
De burgemeester werd zoo bleek als een dooile.
«Dat is meer dan anderhalve ton,« sprak hg toonloos.
Als eenig antwoord hief Bus zgu armen omhoog en
het zo met 'n ruk weer langs z'n Ijjf vallen.
»lk ga onmiddellijk met je mee,» vervolgde Quets
«maar* en hij wierp 'n blik op de biljartzaal
•m n gast
te sporen en de Hollandsche spoor moet ook
dividenden en tantièmes betalen aan aandeelhouders
en directie en de trams ook.
Deze redeneering, die bij velen ingang vindt als
vaste oeconomische waarheid, brengt de gemeente
raden er ook toe, om licht over subsidies en ga
ranties voor festiviteiten heen te stappen.
Desalniettemin blijft deze vrijgevigheid o. i. met
gezonde staathuishoudkunde in niet bij te leggen
strijd, want de gemeente heeft geen eigen middelen
geen geldbron waaruit de dubbeltjes opborrelen
Neen. de belasting-betalende burgerij wordt gedwon
gen het geld in de gemeentekas te storten. En
belasting is geen goed,maar een noodzakelijk kwaad
De maatschappij zoude tot bloei komen, indien we
belastingen konden missen. Door te zware belasting
gelijk men in de geschiedenis kan naslaan, is de
welvaart van meer dan één volk totaal ten gronde
gericht. De boerenstand in Frankrijk vóór en tijdens
de Fransche revolutie werd totaal uitgemergeld. De
belastingen door Napoleon hier te lande afgeperst,
brachten een armoede te weeg, waarvan we tegen
woordig geen denkbeeld hebben.
Ons staats- en gemeentebestuur wordt kostbaarder
en met de beste bedoeling, om in de maatschappij
gelijkmatiger welvaart te brengen, zijn we hare
bezig, (altijd naar onze meening) om de
algemeene welvaart ernstig te benadeelen.
Gezonde staathuishoudkunde brengt als beginsel
mede, dat de opgebrachte belasting-penningen met
het meest mogelijk overleg, en met de meest moge
lijke zuinigheid worden beheerd. Subsidies en ga
ranties die niet strikt noodzakelijk zijn, mogen
derhalve niet worden toegestaan, allerminst voor
weelde-uitgaven. Een feest is weelde. Wil men een
feest vieren, dit staat der burgerij volkomen vrij.
Maar de gemeente mag o. i. daaraan niet geldelijk
mede doen. De gemeenteraadsleden ieder voor zich
wel. De gemeente zelve niet.
Een vuurwerk, dat in de lucht verdwijnt en geen
ander voordeel geeft, dan dat een groot aantal
menschen in de donkerte „hé" of „mé" roept, is
nog erger dan geld in het water gooien. Uit het
water kan men het er wellicht weder uitvisschen.
Zeebad Scheveningen, en wellicht later Zeebad
kurhaus-Egmond zijn volkomen bevoegd vuurpijlen
af te steken. Maar de gemeente mag dit niet doen,
gelijk reeds door Bastiat 50 jaar geleden werd
aangetoond. Met belasting-penningen mag men niet
willekeurig handelen. Indien het geld, dat op deze
wijze wordt opgebracht in de beurzen der ingeze
tenen bleef, dan kon het op productieve wijze aan
gewend worden.
Het is weliswaar een feit, dat men er tegen
woordig anders over denkt. Tal van nieuwe wetten,
beeft de Tweede Kamer samengesteld, die groote
uitgaven veroorzaken en de individueele vrijheid
beperken. Zelfs geen koffie mogen we meer schenken
zonder verlof. Administratieve omslag, vermeerdering
van kostbaar ambtenaarspersoneel, verhooging van
belasting heeft dit tengevolge, zoodat wel de kapi
talist on couponknipper en de ambtenaar gemak
kelijk leven kunnen, maar de rest niet.
Deze rest, bestaande uit neringdoenden, fabri
kanten, kooplieden, bevat evenwel juist hen, die in
de maatschappij de welvaart bevorderen.
„Maar zoo zal misschien een lezer zich afvra
gen „is het dan ook verkeerd, dat de burgerij
zelve, uit eigen initiatief zonder hulp van de
gemeentekas, feesten organiseert?"
Naar onze overtuiging beantwoorden wjj die vraag
voor het oogenblik, bepaald bevestigend.
Er doet zich een maatschappelijk verschijnsel
voor, waarmede men inderdaad rekening moet houden.
»'n Logé vroeg Bus.
De burgemeester knikte. »'n Engelschman, Holmes
«Holmes,* riep Bus verrast uit en een blijde glans
kwam in z'n oogen, «maar nee,* vervolgde hg, «Sher
lock Holmes is dood, dat vernuft dat genie kan ons
niet meer helpen.»
«Misschien klonk plotseling 'n klankvolle stem en
de vreemdeling vertoonde zich eensklaps in de deur
opening.
Quets en Bus zagen elkaar verbaasd aan.
De jonge man trad binnen.
«Vergeef me heeren,» begon hg op rustigen toon,
terwfjl hij op een stoel plaats nam en eenigszins
voorover gebogen op gemakkelijke wjjzez'n smalle lange
voet van z'n linkerbeen, dat over het rechter was ge
slagen, omvatte, «vergeef me heeren. een losse pomme-
rans deed m'n 105e carambole mislukkenteleurgesteld
hield ik op en vernam bjj brokstukken iets van hetgeen,
zoo als ik zie, u beiden zoozeer van stréek maakt.»
«Nog zou dit alleen me niet tot u hebben gevoerd,
maar de naam van den man, die u beide bljjkbaar
hoogacht en
«Sherlock Holmesriep Bus uit.
«Mjjn vaderantwoordde de jonge man aangedaan.
Bus en Quets konden een uitroep van verbazing niet
weerhouden.
«Is u inderdaad de zoon van dien wereidheroemden
detective, die in Zwitserland eindelijk den dood vond
in een gevecht tegen
Een diepe zucht van den vreemdeling deed Bus
plotseling afbreken.
De jonge man staarde even weemoedig voor zich uit
en sprak toen
«Vergeef me mjjn zwakheid heeren, en laat ik in
plaats van toe te geven aan mijn aandoeningen, die
hoe natuurlijk ook, hier' misplaats zgn, liever trachten
U u^i .ens* wezen. Van te voren echter een kleine
opheldering. Het zal u vreemd toeschijnen een afstam
meling te ontmoeten van den beroemden man die,
voor zoover de wereld wist, steeds ongetrouwd is ge
bleven.
«Niets echter is minder waar'. Bjj een belangrijke
liet geld is schaarsch. De rente die het geld op
brengt en derhalve betaald moet worden is buiten
gewoon hoog. Ilet Bankdisconto is 5 ten honderd
in het beurs-jaar, dat meer dagen telt dan het
gewone jaar. Zoogenaamd los geld, dat is geld
geleend tegen acceptatie, doet 7 °/0 rente. Het is
in geen jaren zoo hoog geweest.
Neemt men hierbij in aanmerking, dat alle belas
tingen stijgen, dat de fiscale wetten de persoonlijke
vrijheid aan banden leggen, dat niet alleen koffie-
schenken zonder verlof verboden is, dat de door
staat en gemeente gesubsidieerde vervoermiddelen
het zich verplaatsen zonder eenige noodzaak in de
hand werken, dan dunkt ons, dat het voor som
migen duidelijk kan wordeD, dat ook individueele
zuinigheid tegenwoordig in liooge mate vereischt
wordt, terwijl algemeene feestelijkheden die het
nietsuitvoeren bevorderen, tot geld uitgeven nopen,
uit den booze zijn juist in een tijd, dat groote
geldschaarschte tot dubbele werkzaamheid moest
prikkelen. Het gevolg kan o. i. niet uitblijven. We
putten het maatschappelijk weerstandsvermogen uit,
evenals een huisvader die er niet tegen op zou zien,
om zich zelf en zijn gezin bij elke ongezochte en
gezochte gelegenheid te tracteeren. Voorwaar
een Drebbel-optocht met muziek, een vuurwerk op
het afgesloten kanaaleiland, een planken vloer waar
op men voor een kwartje den geheelen avond 5
voet in de lucht kan springen, vallen veel meer in
den smaak, dan beschouwingen over de duurte van
het geld. Een aanval tegen de kapitalistische samen
leving leest men met genoegen met des te meer
genoegen, als men zelf de koetjes op droge bracht.
Maar het meeste gebaat wordt men, als men zich
rekenschap geeft van de feiten en de werkelijkheid.
Het is een feit, dat zoowel elders als in deze
gemeente, te veel aan festiviteiten gedaan wordt
dat vooral met het oog op de geldschaarschte zoo
wel overheid als particulieren meer dan anders het
geval behoeft te zijn, groote spaarzaamheid en voor
zichtigheid met uitgaven moeten betrachten. Het
Drebbel-feest moeten we derhalve maar wat uitstellen
Voor het zangersfeest gaf de gemeente een garantie
van f500 en zilveren medailles. Voor de Land
bouwtentoonstelling geeft de gemeente jaarlijks f 400
Deze post keert jaarlijks terug, zoodat de Raat
gemakshalve Burgemeester en Wethouders gemach
tigd heeft, om deze terugkeerende post uittebetalen
zonder dat daarover verder beraadslaagd wordt.
Niettegenstaande de gemeente een nieuwe leening
heeft gesloten van 1 177000, is het noodig om voor
loopende uitgaven bij de Ned. Bank ongeveer 20
mille te beschikken. Voor het abattoir is toegestaan
op deze wijze tot honderdduizend gulden op te
nemen, waarvoor een rente betaald wordt thans
van 5%.
Juist aangezien een gemeente er tegenwoordig
niet buiten schijnt te kunnen, om de tering boven
de nering te zetten, en de gemeentenaren dit even
min schijnen te kunnen doen, wordt de finaneieele
toestand gespannen, net dure geld wijst zeer ver
moedelijk op een geldcrisis met optochten van
werkeloozen. A. P. II.
Hyzanllnlsaaiis ei nog wat. Itoopplechtlg-
lieden die op handen zl|n. Yog merr Mohen
■ollerna.
De „Berliner Lokalanzeiger" is een veel gelezen,
mibschien wel het meest gelezen blad van Duitsch-
land. Als courant heeft het trouwens zeer veel boven
de meeste andere voor.
De sensatiewekkende nieuwstijdingen brengt het
diefstalgeschiedenis, waarin het genie van mjjn vader
opnieuw geschitterd had, maakte hg kennis met de
dochter van den Poolschen graaf Rutchlofski.*
«Het duurde niet lang of beiden voelden zich zoozeer
tot elkaar aangetrokken, dat een huwelijk hun ideaal werd.
«De trotsche graaf wilde daar echter niets van hooien
een onbegrijpelijke blindheid voor mijn.vader's groote
verdiensten en een schier krankzinnige afkeer van al
wat Engelsch was, hadden hem reeds doen besluiten
mjjn vader formeel de deur te wjjzen en reeds waren
zijn koffers gepakt om met zjjn wanhopige dochter naar
z(jn landgoed in Polen terug te keeren, toen mjjn vader,
hoewel bjj na radeloos, met het hem aangeboren overleg,
nog eenmaal de beeldschoone Karinina wist te spreken
te krijgen.»
«Kort en goed, hjj schaakte haar en in Gretna-Green
werd het huweljjk in alle stilte voltrokken.»
Hier zweeg de jonge Holmes even een vreemde trek
kwam op zijn gelaat, iets als een ingehouden lach
maar terstond daarop werd zjjn gelaat weer somber en
peinzend.
Hjj vervolgde.
«Dit verklaart u, waarom nimmer ruchtbaarheid aan
het huweljjk werd gegeven.»
«Een eenvoudige kieschheid jegens den graaf Rutch-
lotski.c
«Het huweljjk was zeer, zéér gelukkig. Een jaar later
aanschouwde ik le Cambridge liet eerste levenslicht.
Na een zeer gelukkige jeugd verloor ik op twaalf jarigen
leeftjjd mjjn beminde moeder; ik heb te Oxford in de
rechten gestudeerd en later ging ik naar Italië, waar
ik kennis maakte met den beroemden antropholoog
Lombroso.c
«De natuur heeft me zonderling toegerust.»
«Naast een opmerkings vermogen, dat dat van mjjn
vader» hier glimlachte de spreker bescheiden
«verre overtreft en een zelfbedwang, dat het zjjne zeer
nabjj komt, elfde ik van mijn moeder een gebrek, dat
uw aandacht reeds moet getrokken hebben.»
«Wanneer ik n.l. aangedaan ben of scherp wil denken,
komt er in mjjn gelaat een trek, die aan een lach doet
geloovenhetzelfde bad mjjn moeder.
met verbazingwekkende vlugheid eu overal waar
iets van belang aan de hand is, geweest is of zal
zijn, treft men zijn bijzondere verslaggevers. Eu
verder is dit orgaan het bevoorrechte blad ten hove.
Waar gewone stervelingen geweerd worden komen
de correspondenten van August Scherl.
Thans mocht weder een zijner verslaggevers een
kijkje nemen in de kamer van Baby. Wie Baby
is? Wel 't eerste en eenige kleinkindje van den
Duitschen keizer, nog altijd nameloos, want zoolang
de plechtige doop nog niet heeft plaats gehad, wordt
in Duitschland de naam van een pasgeborene niet
uitgesproken. Men weet dan ook nog niet hoe de
toekomstige en vermoedelijk vjjfde Duifsche keizer
uit het huis llohenzollern heet of heeten zal.
Maar wat men wel reeds weet zijn de volgende
bijzonderheden, die voornoemd blad zijnen lezers
gemeend heelt niet te mogen onthouden. (Dezer
dagen vertaalden wij reeds iets uit het bedoelde
artikel. Red. Alkm. Ct.)
't Jongste Hohenzollerntje dan, lijkt sprekend op
zijn vader, vooral van terzijde gezien, is een bui
tengewoon voordeelig kind dat voortdurend aan
gewicht toeneemt en heeft een kamer in het marmer
paleis te Potsdam, van waaruit de toekomstige
gebieder een prachtig gezicht in het park heeft.
De jonge moeder, die geheel in de verpleging
van haar zoontje opgaat in hetzelfde blad, doch
een kolom vroeger lezen we d. b. dat de kroonprins
en de kroonprinses op het kasteel Oels, diep in
Silezië gelegen, zijn aangekomeu om daar te jagen
maakt dagelijks wandelingen in den „Neuen
Garten" te Potsdam. Om het kinderwagentje zelf
te kunnen schuiven, is daaraan een bijzonder hoog
handvat bevestigd.
Dan volgen nog nadere beschrijvingen hoeveel
dekentjes, van welken stof enz. Zelfs weet de
berichtgever mede te deelen hoe de stoel van de
min er uit ziet.
En nog zouden we ons over zooveel hunkeren om
vorsten gunst kunnen heen zetteD, wanneer niet
zeer onlangs in de „Tag", het zusterblad van de
„Lokalanzeiger," eveneens uitgegeven door den heer
Scherl en gewoonlijk te zamen ineengevouwen
aangeboden, een vers van Gottlieb voorkomt, dat
voor het Nederlandsche Vorstenhuis nog al kwetsend
is en eerder op zijn plaats geweest ware in een
Anti-Monarchaal of ineen zoogenaamd „Witz-blad".
Op zijn zachtst uitgedrukt noemen we de opnamo
van zulke regelen in een blad, dat zelfs in de
Duitsche hofkringen veel gelezen wordt, hoogst
ongepast en zoowel voor de Nederlandsche natie
als voor haar Vorstin doch vooral voor de
laatste beslist grievend.
Er zijn slagen van het noodlot, waarover men
veelal en liefst zwijgt, misschien in stilte spreekt
doch in geen geval aardigheden maakt. In Duitsch
land is men zeer gevoelig voor de uitlatingen der
buitenlandsche ook der Nederlandsche pers.
Nu zal men daar van ons toch werkelijk niets
anders mogen verwachten.
Neen, dan doet de stille deelneming de Pruisische
Vorstenlamilie en de wjjze waarop die tot uiting
gebracht is, zeker veel weldadiger aan.
Volgens Duitsch gebruik krijgt ook het eerste
zoontje van het kroonprinsenpaar tal van peetooms
en tantes. Daartoe zij een heele reeks vorstelijke
personen uitgenoodigd en wel: de keizers van
Oostenrijk en Rusland, de koningen van Engeland,
Ttalië en Noorwegen, de koningin van Griekenland,
prinses Rupprecht van Beieren, hertogin Karl
Theodor van Beieren en verder eenige der naaste
familieden o.a.de kroonprinses van Denemarken
«Inderdaad,* begon Bus, «ik meende straks
Holmes knikte treurig.
«Ik heb niet gepoogd het te verbergen mijnheer, ik
meende echter deze opheldering verschuldigd te zyn.
Maar ter zake dan; ik ben zooals de heer Quets, met
wien ik gisterenavond in «de Kroont kennis maakte,
weet, met een politieke zending belast. In Bovendam
dacht ik iets te vinden enfin dat kan u geen belang
inboezemen. Ik heb stellig gedwaald met me hier heen
le begeven en al werk ik ook geheel om de eer en
voor alleiding, want ik ben zeer gefortuneerd,*
vervolgde hjj op eenvoudigen toon, «toch zou het me
aangenaam wezen, wanneer ik met u behulpzaam te
kunnen zyn, niet geheel onvoldaan op mjjn uitstapje
naar Bovendam zal behoeven terug te zien.
Myne heeren, ik stel me zoo u dit wenscht, geheel
te uwer beschikking.»
De jonge Holmes zweeg.
Quets drukte hartstochtelijk zyn beide handen en
even later volgde Bus zjjn voorbeeld.
«Waarlyk!» riep de laatste uit, «wie de dief ook zijn
moge,» hy kon geen slechter dag hebben uitgekozen
dan dezen
Holmes glimlachte en dan plotseling opstaande, sprak
hy ernstig: «Vertelt u my even alles wat u weet.»
Bus begon en als een goed politieman verzuimde hy
niet ook van de geringste bijzonderheden melding tu
maken.
Holmes, zonder een blijk van goed of af keuring Lu
geven, luisterde scherp toe.
Zoowel Quets als Bus waren getroflen door de hoe
langer hoe meer opvallende gelijkenis tussuhon dun
jongen Holmes en zjjn bekenden vaderdatzelfde bleeke
scherpe gelaat, de tamelyk groote neus, de lange, ietwat
ho kige gestalte en iets in zyn geheele voorkomen, dat
den geboren detective verried.
Toen Bus gesproken had, zeide Holmes
«Het komt me zeer wenscheljjk voor, dadelyk naar
de bank toe te gaan en op de plaats zelve eens uil te
zien naar uiogelyke gegevens.*
Wardl V'Tvolgd),