No. 208.
Honderd en achlsle jaargang
1906.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
4 SEPTEMBER.
DINSDAG
B I N N E N L A N D.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat, Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Alkmaar, 4 September.
De kermis is voorbij en de orde welke in de
afgeloopen week in zoovele huishoudingen was ver
stoord, is weer hersteld. Ook in de huishouding van
de courant. Het is maar gelukkig dat in de kermis,
wanneer de belangstelling in de buitenlandsche
politiek bij velen zeer gering is, de courant voor
deze rubriek slechts weinig ruimte kan atstaan.
Om de lezers nu weer wat op de hoogte te
brengen, zullen we even kort de gebeurtenissen van
de afgeloopen week bespreken. Zij zijn evenwel niet
bijzonder talrijk nöch bijzonder belangrijk. De beide
laatste maanden zonder een r zijn in den regel
schaars voor het nieuws. Wanneer September in het
land is, komt de betere tijd weer aan. Dan eindigt
ook voor de politici de vacantie, komen de parle
menten weer samen, is er weer een opgewekt politiek
leven, zijn er belangrijke kwesties, die uitvoerige
besprekingen vereischen. Verleden jaar hadden we
in deze dagen veel te schrijven toen kwam het
verblijdende bericht, dat de vrede van Portsmouth
gesloten was en dat bericht gat stof tot bespreking
te over. Dat is nu al een jaar geleden en wat is
er in vervulling gekomen van de heil-spellende
artikelen over het Russische rijk van kenners van
Rusland De toestand is veel erger dan toen. Er
is naast een regeering, die heel zwak staat en zich
zoo goed mogelijk tracht te verdedigen met sabels,
kogels, nagaika's (kozakken-zweepen) en knoeten,
een regeering die zeer sterk schijnt te staan en die
door middel van bommen, dolken en revolvers zich
tracht te handhaven. Wreede en moorddadige
aanslagen wisselen elkaar met groote snelheid af
en als bezetenen moordden de Russische revoluti-
onnairen er maar op los.
Het bloote feit, dat iemand tot de regeeringskringen
behoort of daarin verkeert, is voldoende om hem een
ewenschte prooi van die hyena-achtige anarchie,
ie hem besluipt waar hij dit het allerminst ver
wacht, te doen zjjn. De geschiedenis herhaalt zich.
Men weet dat Felix Orsini, om in 1858 zjjn doel,
Napoleon III te vermoorden, te bereiken zonder er
barmen op schuldigen of onschuldigen een aanslag
pleegde. Ook ditmaal is er in St. Petersburg veel
bloed vergoten, terwijl de man, wiens leven moest
worden vernietigd, ongedeerd bleef. We bedoelen
den aanslag op den minister-president, den heer
Stolypin, in zijn villa op het Apothekers-eiland, welke
aan meer dan dertig personen het leven kostte. In
een revolutionnaire proclamatie werd leedwezen ge
uit over het mislukken van den aanslag! Het is
verfoeielijk en waanzin moet de groote drijfveer van
de anarchistische aanslagen zijn. Jonge meisjes zijn
zelfs daardoor aangetast: generaal Minn werd ver
moord door een jonge Russin, terwijl een jeugdige
landgenoote van haar in Interlaken een einde maakte
aan het leven van een braven Franschen rentenier,
die het ongeluk had veel te gelijken op den zoozeer
gehaten oud-minister Doernowo. Het roode lijstje
van moorddadige aanslagen zou uitgebreid kunnen
worden tot een lijst, maar dat is niet noodig. Zij zijn
slechts overbodig bewijs-materiaal voor de stelling,
dat Russische regeerings-personen evenmin veilig zijn
als de Russische regeering dit is! Eenigen tijd ge
leden was de Doema de veiligheidsklep, maar sedert
het den Tsaar behaagd heeft ook dit laatste red
middel af te sluiten, is de toestand allerbedenke-
lijkst geworden. Er wordt gesproken van het in
stellen van de dictatuur maar zou het middel
niet erger wezen dan de kwaal, hoe erg deze ook
moge zijn, dank zij tevens de onlusten in de land-
bouw-districten, in Polen, in de Oostzee-provinciën
en in den Kaukasus. Er worden allerlei verbete
ringen beloofd het zijn sltchts hervormingen op
het papier.
Waar is de held. die in den Russischen doolhof
den weg weet
^aD den beeldhouwer Daedalus wordt verteld
dat hij, toen zijn labyrinth op Kreta gereed was,
met kunstmatige vleugelen daaruit vloog. Tsaar
Aicolaas heelt het zijne nu ook meer dan klaar,
maar hoe hij er uit moet komen is velen een
raadsel.
Voor Duitsehland gaf de afgeloopen week aan
leiding tot feestvieren. Het zoontje van den Kroon
prins is te Potsdam door den ouden hofprediker
Dryan gedoopt. Zijn namen zal men in de Almenach
de Gotha voor 1907 kunnen vindenzijluiden-
Wilhelm Friedrich Franz Joseph Christi'aan Olof
Deze heugelijke gebeurtenis heeft aanleiding gegeven
tot het kwijtschelden van straf van die veroordeelden
die den Keizer of de leden van zijn Huis in woord
beeld of geschrift hadden beleedigd. Nu overtreffen
Pruisen en Duitsehland ten aanzien van dit soort
veroordeelingen alle andere landen. De Polizei is
zeer streng en waar een gewoon mensch slechts een
grapje ziet, constateert een goed Pruisische gendarme
majesteitsschennis. Er zijn dus, betrekkelijk ge
sproken, heel wat personen door deze daad van
genade gebaat. Maar andere veroordeelden, die
ook hadden gehoopt op kwijtschelding van straf
zijn bedrogen uitgekomen. Aan de beperking moet
het dan ook wel gelegen hebben, dat de amnestie
niet met grooten geestdrift werd begroet. Bepaald
enthousiasme zou het zeker verwekken in geheel
Duitsehland als de Pruisische minister van land
bouw, von Podbielsky werd ontslagen, omdat hij
dingen heeft gedaan, die een rechtgeaard minister
niet doet. Hij heeft o. a. braaf medegeholpen, dat
een firma aan de regeering slechte waar duur kon
verkoopen en nu wil het toeval dat v. Podbielsky
o neen zijn echtgenoote veertig procent van het
aandeelen-kapitaal dier firma bezit. Zaken zijn
zaken, dacht zeker de minister „Pod" zooals hij
waarschijnlijk ook dacht, toen hij de Pruisische
grenzen gesloten en daardoor de vleeschprijzen in
Pruisen hoog hield. Het grootste deel van het
Pruisische volk zou dan ook niet ongaarne zien dat
er aan deze merkwaardige politieke loopbaan een
einde kwam. De Rijkskanselier graaf von Bülow
moet er evenzoo over denken. Maar de Keizer is
er ook nog en de Pruisische minister met den
Poolschen naam is niet alleen generaal, maar ook
een gunsteling van den Keizer en bovendien een
weldoener van het invloedrijke Pruisische jonker-
dom. Zoodat de zaak nog in onderzoek is.
De anti-clericale wind, die in Frankrijk heeft ge
waaid, daar en elders veel stof heeft opgedwarreld
is over de Pyrieneeën gewaaid en brengt nu Spanje
in rep en roer. Spanje is in vele opzichten een
achterlijk land, maar op het stuk van minister-
crisissen neemt het in de rij der mogendheden een
der eerste plaatsen in. Dezen zomer trad het minis-
terie-Moret af, omdat de katholieke Koning het niet
goed kon vinden, dat Spanje den anti-clericalen weg
opging. Toen kwam het ministerie Lopez Dominquez
en dit wil het Spaansche schip van staat in het
zelfde vaarwater brengen als zijn voorganger. Hot
ministerie wil bij wet de positie van de geestelijke
orden wijzigen en hieruit dreigt een ernstig conflict,
dat ook voor den Koning onaangenaam kan worden.
Alfonso zal overigens blij zijn, dat Cuba niet meer
tot zijn gebied behoort. Op het grootste eiland der
Antillen is een opstand uitgebroken. Het rechte
weet men er niet van, doch wel zooveel dat de
toestand zorgwekkend is. Den president Palma wil
men langs den in het zuiden van Amerika meer
en meer gebruikelijken weg afzetten en zijn positie
loopt gevaar, als niet de groote president, de heer
Roosevelt zijn kleine collega hulp komt bieden.
Tenslotte moeten wij nog even stilstaan bij den
Balkan en wel bij Bulgarije. Die staat lijdt blijkbaar
aan grootheidswaanzin. Eerst heeft men zich gewend
tegen Griekenland, dat van zijn streven naar de
kerkelijke en politieke heerschappij in Macedonië
niets wilde weten en daarna heeft het Turkije aan
gesproken op een wijze, welke niet in overeenstem
ming met zijn kracht is. Het kleine Bulgarije zit
dus tusschen twee vurenhet Griekscho en het
Turksche. Het moet zelf maar zien er uit te komen,
want van Duitsehland, dat graag bevriend is met
Turkije, heeft het niets te hopen, van Rusland,
waar men uit hoofde van den bekenden binnen-
landschen toestand niet aan buitenlandsche politiek
kan doen, evenmin, terwijl ook Oostenrijk-Hongarije,
Frankrijk en Italië weinig neiging zullen hebben
nogmaals hunne hoofden in het Balkan-wespennest
te steken. Met belangstelling zullen we zien hoe
het voor Bulgarije zal afloopen.
Hiermede hopen wij den lezer die dit noodig had
eenigszins op de hoogte te hebben gebracht en voort
aan zal er wel weer gelegenheid worden gevonden
om geregelder de gebeurtenissen van den dag in
de daarvoor bestemde rubriek uitvoerig te vermelden.
Centraal Comité voor rampen.
Door den Minister van Binnenlandsche Zaken is het
gevoelen gevraagd van de Gedepateerda staten der onder
scheidene provincies omtrent de wensoheljjkheid der in
stelling van een Centraal comité tot ondersteuning bjj
rampen van algemeeuen aard.
Surlnaumsche begrooting voor 1907.
Gerekend wordt op een bijdrage nit 's Rijks schatkist
van f879,183.61.
Een orediet van (2000 wordt aangevraagd, om aan de
op goeds grondslagen opgerichte landbouwers-leenbanken
eea rentelocs voorschot te kannen verleenen. Als tege
moetkoming in de oprichtingskosten van landbouwers
leenbanken wordt een bedrag van f3C0 voor ééns uit
getrokken.
Voorgesteld wordt een nieawe tractements-regeling
voor de ambtenaren vaa den rtcherohe-dienst.
E veneer s wordt voorgesteld reorganisatie van de nor
maalschool tot opleiding van jongelieden tot onderwjjzer.
Voor de uitvoering hiervan is een jaarljjksoh bedrag
noodig van f 6200, dat verminderen zal tot i 5400, wan
neer de onderwijzers, die raeds jaren lang aan de nor
maalschool werkzaam 2 jju en wier tractement op anderen
grondslag werd geregeld dan nu voorgesteld wordt, zullen
zgn afgetreden. De Minister meent, dat met de reorga
nisatie gepaard dient te gaan de heffing van een matig
sohoolgeld.
I»c Xteuwe T(|d en de Sociaal democratische
Arbeiders Party.
Het Volk deelt o. a. het volgende mede, dat in de
vergadering van het partijbestuur der S. D. A. P.
besloten werd ten aanzien van het tijdschrift De Nieuwe
Tijd
Op de vorige vergadering was besloten, dat het
P. B. zijn standpunt zou vaststellen ten opzichte van
de Nieuwe Tijd.
De volgende conolusies werden door het P. B ge
nomen
lo. de partij behoort de besehikking te hebben over
het wetenschappelijk tijdschrift
2o. dat tijdschrift behoort, eveoals de andere partij-
organen, te staan onder contrdle van de partjj, dus
van het congres
3o. hieruit vloeit voort, dat de redactie van dit tijd
schrift benoemd wordt door het congres
4o. in de bestaande omstandigheden zou de redactie
bij voorkeur moeten bestaan uit 5 personen, door het
congres te benoemen en waarvan één lid van do
Kamerfraktie en één lid van de redactie van Het Volk
moet zijn.
Tot toelichting diene het volgende 1
Dat het wetenschappelijk tijdschrift geheel in handen
is van particulieren is zeer zeker evenzeer at te keuren
als wanneer het dagblad Het Volk in deze omstandigheid
verkeerde. Een orgaan rals de Nieuwe Tijd dat zich, al
is het een wetenschappelijk orgaan, niet kan en mag
onthouden om zich in te laten met de taktiek, zich moet
uitspreken over allerlei vraagstukken van politieken
aard en daardoor dus wordt een der leidende organen
der partij, dient te staan onder controle van de partij,
zoo goed als de redactie van Het Volk, zoo goed als
Kamerfractie en P. B. Dat dit niet zoo is, kan alleen
beschouwd worden als een gevolg van de omstandig
heden, wat bij de verdere ontwikkeling van de partij
niet langer kan worden geduld. Groote zelfstandigheid
in de leidende organen der partij, goed, doch steeds
onder controle van de geheele partij, die zich op haar
Congres over de leiding behoort te kunnen uitspreken.
Uitgaande van dezen gedachtongang spreekt de juist
heid van punt 1, 2 en 3 voor zich zelve.
In punt 4 is er naar gestreefd de noodzakelijke samen
werking te krjjgen tusschen het tijdschrift en twee
andere leidende organen, nl Kamtrfraktie en redactie
van Het Volk.
H. H. Sociale Week.
Zondag is te Utreeht de R. K. sociale week geopend,
welke zal duren tot 9 September. Door versehillende
sprekers, Katholieken, waarbij Kamerleden zullen rede
voeringen gehouden worden. De Sociale Week is te
danken aan het initiatief van mr. Aalberse.
De sociale week bedoelt een onderwijs in Katholieken
zin. Geleerd zal er worden dat ieders belangen en
rechten op eenzelfde basis staan. Jhr. mr. C. van Nispen
tot Sevenaer opende de week met een rede waarin het
doel ervan nogmaals werd uiteen gezet
De heer mr. P. J. M. Aalberse heeft over Volksont
wikkeling gesproken. Als middelen tot bevordering
daarvan gaf hij aan
a. door den leeslust op te wekken en in goede
richting te leiden
b. door de opriohting van volksleeszalen en volks
bibliotheken
c. door het organiseeren van algemeene ontwikke-
lingsavosden
d. door volks-hoogeronderwijs (University Extension)
door populaire kunstbeschouwing
f. door kleine vakcursussen;
g. door het in kleine groepjes, onder deskundige
leiding, bezoeken van kerken, musea, coöperaties, enz
Prof. J. D. J. Aengenent van het groot-semiiane te
Warmond, zette uiteen de noodzakelijkheid van sociale
cursussen. Wil men in de praktijk iets verkrijgen dan
dient men n.l. wel degelijk theoretisch te zijn onder
legd. Gistermiddag sprak prof. Liesker over „het
arbeidsvraagstuk" en 's avonds prof. Aengenent over
„Staat en Maatschappij" en mr. G. W. Kou wings over
„de Kerk en de sociale verhoudingen."
Vervroegde winkelsluiting.
Door het bestuur van bet comité tegen wettelijke
regeling op het slaitingsuur van winkels en magazjjnen
te Amsterdam, is aan den raad aldaar een supplement
van handteekeningen [verzonden, ten gevolge op de door
hen dan 4 Juli jl. reeds verzonden lijstee, te zamen
circa 28C0 winkeliers van Amsterdam vei tegen woordigende,
die door hunne handteekeningen ondergeteekenden mach
tigden, bjj den gemeenteraad van Amsterdam te rtquoB-
treeren en met kracht te protesteeren tegen de aanneming
van de concrpt-verordening op het sluiten van winkels
en magazjjnen te Amsterdam.
Gemengd Nieuws.
Onverantwoordelijk optreden.
Aan de N. Cl. wordt gemeld
Te Ginneken bjj Breda heeft zich iets voorgedaan, dat
herinnert aan de gebeurtenis in Njjmegeo. Een begra
fenisstoet stond voor het kerkhof, dat zoo klein is dat
er geen rjjtnigen op kannen rjjden. Toen de Ijjkkist uit
den wagen was genomen on op de baar gezet en de volg
koetsen zouden voorrjjden, kwam een afdeeling van do
veld-artillerio en reed dwars Ineschoc de wachtende rg-
tnigen door, zoodat eenige zelfs jjlings achteruit moesten
rjjden. De veldwachter poogde den commandant der
afdeeling te orerreden te wachten oi een anderen weg
te kiezenmaar deze stoorde zich niet daaraan. De
familieleden van den overledene moesten nu wachten tot
alle stukken gesohut waren voorbjjgereden.
Keu verrass lag.
'n Journalist, Kamerverslacgevrr, komt dezer dagen
tbuir. Z'a hospes treedt 'm tegemoet mat de woorden
»Mgnheer, d'r is 'n groot pak voor n gekomen, 't ljjkt
wel lood, zoo zwaar is 't. Zeker 'n kistje fijne vrnohten."
Mjjnheer, die niets bjjzonders verwachtte, maar op 'n
aangename verrassing van z'n familie hoopte, gaat nieawa-
gierig naar boven, maakt met bevende handen het pak
los, en vindt de Indirohe Begrooting I I Tel.)
Keu verbrande cerepoort.
In een der baartjes 7iin Amersfoort was koninginnedag
opgewskt gevierd. Er was een eerepoort opgericht, waarop
de muzikanten lastig zaten te toeteren. Zondagavond
werd 't feest nog eons in 't klein herhaald en d»
eerepoort vloog in brand. Twee spniten brachten tjjdig
hulp.
Ue staking tc Ussclicdé.
De stakers besloten een landeljjken oproep tot steuu te
verspreiden en den strjjd te volharden, omdat volgens
hen de fabrikantenvereeniging in de versohillende confe
renties bljjk gaf niet to willen afwjjken van het eenmaal
ingenomen standpunt.
Gaat de algemeene uitsluiting door, dan worden 7000
arbeiders getroffen, daar nog geen duizend werken bjj
niet aangesloten indastrieelen. Er zgn slechts duizend
georganiseerde arbeiders.
Herold of verloren 1
Bjj de politie te Zaandam ia aangifte gedaan van het
vermissen van een bandtnschje, bevaitende 2 doosjes met
rnwe diamanten (165 stuks) en f40 aan geld. De dame
die het tasohje had gedragen, en in gezelschap van haai
man de kermis had bezooht, wist echter niet te zeggen,
hoe en waar zjj het was kwjjt geraakt. Zjj bemerkte
haar verlies pas, toen zjj op den steiger der salonboot
stond te wachten.
Luster.
De directeur der gasfabriek te Jonre wordt in Ue
raadsvergadering aldaar vaak soherp beoritiBeerd bjj
monde van den heer K., vroeger mede-eigenaar der
gasfabriek. De direotenr solliciteerde voor een dergelijke
betrekking te Vlaardiegen en bij den bnrgemeester dier
gemeente was nu een anoniem sohrjjven ingekomen,
waarin niet veel goeds van dien sollioitant werd gezegd.
De bnrgemeester zond dit sohrgven aan den burgemeester
▼au Joure, die het in de raadsvergadering voorlas. Al
gemeene afkeuring onder de raadsleden en rnim f 300
werd door hen bijeengebracht om den sehrjjver op te
sporen. Dete heeft zioh nu zelf aangemeld. Het is de
broeder van het raadslid K. Wjj vernemen, dat de
justitie zich deze zaak heeft aangetrokken.
llooge temperatuur.
De temperatuur, gisteren middag om half drie aan
het filiaal van het K. N. Met. Instituut te Rotterdam
afgelezen 31°4 Celcius is 88°5 Fahrenheit is de
hoogste van het geheele jaar.
Een ongeveer even hooge temperatuur, in September,
is hier te lande op 10 September 1898 waargenomen.
Belegering van een kroeg.
In de Zandstraat te Rotterdam is een deel der kroeg
houders door de Drankwet zeer benadeeld. Een ander
deel was gelukkiger. Dit maakte, dat de eersten op
wraak zonnen. Vermoedeljjk door deze oorzaak is gis
ternacht het bierhuis vZeus Oxelion* door een groote
bende zoo goed als bestorrad. Met straatklinkers, riool-
roosters en andere projectielen, zelfs met revolverschoten
werden de spiegelruiten verbrjjzeld en van binnen eeu
groote vernieling aangericht. De twee agenten en de
inspecteur konden niets uitrichten, werden zelfs alle
drie gewond. Het later aangekomen meerdere politie
personeel arresteerde twee der belhamels. Verschillende
personen zjjn gekwetst.
Het getob te Velnen.
De stoompont Velsen is hersteld en vaart weer en nu
wordt de Kennemerland gekalefaterd en dat opknappen
is zelfs reeds begonnen in de afgeloopen week, juist
toen door de drukte met de landbouwtentoonstelling het
varen met twee ponten zoo noodig was.
Donderdag b.v. is er een oponthoud geweest van be
lang, toen het garnizoon infanterie uit Haarlem, pl.in.
500 man, werd overgezet en tientallen wagens en rjjtuigen
op overzetten hadden te wachten.
Alweer een liuls Ingestort.
Thane is te Arnhem weer een oud bouwvallig huis
ingestort aan de Schaapsdrift. Da bewoner L. Koel wist
gelukkig bij tjjds op straat te komen.
moordaanslag.
Te Tilburg ie Zondagnacht do werkman J. v. Djjk,
vroeger agent van politie aldaar, voor zijne woning
in de Stevenzandsche straat door L. een 22-jarlg
jongeling met een revolverschot in het achterhoofd
getrrffen. Nadat dr. Eygenraam geneeskundige hulp
had verleend, werd de getroffene naar het gasthuis
vervoerd, waar hij gisteren overleed, ralatende eeu
weduwe met kinderen Een oude veete gaf aanleiding
tot dezo misdaad. Do dader, die wegens wangedrag
uit den militai en dienst was ontslagen eu den laatstee
tijd in Duitsehland werkzaam, is voortvluohtig.
rit den Helder.
Bjj hst verrichten van graafweik op een terrein aan
de Djjkstraat, waar een uitnw huis wordt gebouwd, fs
in den grond onder d»n k.lder van het geamoveerde
huis een belangrjjke verzameling ond zilvergeld gevonden.
De manten, ongeveer 500 in getal, dateeren nit de 17de
en de 18de eeuw. De nieuwste zgn van 1794. Er zgn
er van zeer verschillende waarde, van hot drieguldenatuk
af tot de halve schelling toe, Zs waren verzameld in
ALKMAARSCHE COURANT.
