DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 220
Honderd en achlsle jaargang.
1900.
DINSDAG
18 SEPTEMBER.
Uitkeeriiigen in verband met
de Duitsche Ongevallenwet.
POSTERIJEN.
BI N N E NLA Nd7
Deze Courant wordt eiken avond behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0.80 franco door het geheele Rijk f I,—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents,
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam O 9.
Zijdie zich met 1 October a.s.
op ons blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschijnende num
mers gratis en franco
Rechtzaken.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente
ALKMAAR brengen, ten verzoeke van den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel, ter kennis van
belanghebbenden, dat volgens 18 van de Duitsche
Ongevallenwet van 30 Juni 1900 den verwanten in
de opgaande linie 20 pet. van het jaarlijks verdiende
loon wordt uitgekeerd, indien kan worden aangetoond,
dat de verongelukte geheel of overwegend uit zijn
verdiende loon het levensonderhoud der verwanten
bestreden heeft.
Blijkens bericht van den Nederlandschen consul te
Dortmund hebben zich eenige gevallen van weigering
der uitkeesing op grond van het niet kunnen aan
brengen van bewijzen voorgedaan, omdat verschil
lende werklieden een deel hunner verdiende penningen
naar hunne familieleden in Nederland zenden, zonder
de re$us der postwissels te bewaren, zoodat dikwerf
bij een ongeluk met doodelijken afloop niet kan worden
aangetoond, hetgeen 18 der Ongevallenwet verlangt.
Naar aanleiding van het bovenstaande wordt de
aandaoht van belanghebbenden gevestigd op de nood
zakelijkheid de re$us der aan familieleden gezonden
gelden te bewaren.
Alkmaar, 13 September 1906.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Met ingang van 17 dezer Is het Kostkwntoor
te ALKMAAR voor het publiek geopeud zjjn
van 7 'su. tot 9.3Ü a.
De openslellingsuren voor postwissels, postbewijzen,
quifantiën en Rjjks-verzekeringsbauk van 8.30 m. 2.30 a.
rn voor de Rijkspostspaarbank van 8.30 m. 8.30 a.,
alles spoortjjd, blgven ongewgzigd.
De Directeur van het Postkantoor,
8. VAN DELDEN.
Ball.
De correspondent te Batavia van de N. R. Ct. seinde;
«Poenggawa Pabean Sanoec kwam in onderwerping en
leverde grwertn in. In de omliggende dessa's weren
bewegingen van den vjjaud waargenomen. Een lan9aanval
op hat bivak werd door vour afgeslagen. Daarop werd
een colonne uitgezonden om den omtrek van vijanden Ie
zuiveren. Van deze colonne werden drio gewonden b.n-
nengebraebt.»
Het blad teekeat hietbjj aan
>Een poenggawa is een districts- of volkshoofd, üe
thans in onderwerping gekomen Poenggawa Pabean Sanoor
is, naar wjj meenen, niet bet boold van Sasoar, daar
deze Ida Bagoes heet. Wjj gelooves, dat Poenggawa
Pabean Senoer een ondergeschikt hoofd is; of das de
onderwerping van veel nut zal zjjn moet nog bljjken.
Bedoelt de man het werkeljjk eerljjk, dan is die onder
werping Van waarde, omdaf wjj dan al dadeljjk een hooid
hebben, dat ons de noodige inlichtingen kan versohaff-n.
Is de bedoeling van den poenggawa om dubbel spel te
spelen dan heeft de vjjand daarentegen iemand, die onze
bewegingen kan verradev. De expeditie-commandant zal
daar echter wel rekening mede houden.
Het verdere deal van het telegram is te beschouwen
als een toelichting op bet regeeringBtelegram, opgenomec
in ons Tweede Blad B. van Zondag jl. Thans bljjkt, dat
de Baliër nog zjjn oude taotiek van lansaanvallen niet
gewjjzigd heeft. Het vuur van onze repeteergeweren zal
hem echter wel spoedig doen inzien, dat lansaanvallen,
die niet verrassend kunnen geschieden van zeer nabjj,
voor hem uit den booze sjjn. Voor de Javaansche soldaten
is het gunstig, dat zij den eersten lansaanval hebben
kunnen medemaken terwjjl zjj in deu bivak waren onder
gebracht. Zjj hebben nu kunnen zien, dat ons repeteervuur
in staat is die met vaak zware doodsverachting uitge
voerde lau8aanvalleo, welke grooten morcelen indruk
maken, af te slaan.
Evenals in Atjeh, past men nu ook op Bali het etehel
toe, om zich niet te bepalen tot bet afslaan van een
aanval, maar daarna den vijand te vetdrjjvun en tum
zoo mogelijk nog een gevoelige les te geven. Vandaar
het uitzenden Tan een ooloute. Zooals men uit het
genoemde regeeringstelegram weet, zjjn de drie gewonden
Europeescbe militairen beneden den raDg van offic er«.
Bljjkeas een uit Nederlaudsch Indië ontvangen telegram
betreffende de militaire aotie op bet eiland Bali, is de
vjjand na geringen tegenstand uit het kampongcomp'ex
zuidwest van Denpasar verdreven, 33 dooden uiet hunne
wapens in onze handen latende. De berolkiog der kam
pongs onderwierp zich en leverde hare vuurwupen9 in.
De gezondheidstoestand der troepen is goed.
Dit regeeringsbericht bevat zegt de N. R. Ct. zeer
goed nieuws. Het kampongcomplex Z.W. van Denp.Bar
bestaat uit de kampongs Tegal, Moenangmaning, Tenten,
Boeangan en Abeantimboel. De tegenstand is gering ge
weest, zegt het bericht, maar toch liet de vjjand nog
33 dooden met wapens in onze handen. Wjj schjjnen er
diimanl zonder verlieten te zjjn afgekomen, zoodat wjj
vermoeden, dat de artillerie hier het ire-ste werk zal
hebben gedsau.
Daar ons uit particuliere berichten bekend is, dat de
opperbevelhebber der Bali-expeditie niet wilde oprukken
voordat alles nan wal was gebracht, moeten wjj nannen en,
dat. deze vaak moeilijke tank volbracht is en dus met
kracht kan worden doorgetast.
Wjj mak^n uit het 'elegram op, dat men tan nit
Sinoer recht westelijk, dwars door het twe n, tegen het
bedoelde complex is opgeruktwellicht omdat de weg
Saeoer-Kesiman-Dèo Pasar te zwaar versterkt was, en
in den oorlog moet men liefst altjjd komen van de zjjde,
waar de vjjand ons niet verwaeht.
W.e weet of een volgend telegram niet reeds de ver-
meeste1 ing van Ddapasar meldt.
A. de Leur. f
Te Haarlem is gisteren overleden in den ouderdom
van 52 jaar de oud-kapitein van het Iudischs leger A.
de Leur, ridder in de M. W. O. 4e klasse, en een der
weinige overgeblevenen, die gereohtigd waren tot het
dragon van de kraton-medaille.
De heer De Leur werd op 7 Maart 1854 geboren te
Alkmaar, bezocht aldaar de lagere school, en ging op
16 jarigen leeftgd een verbintenis aan bjj het inatruc'ie-
bataljon.
Na drie jaar vertrok hg als sergeant naar Indië, «n
reeds een paar maanden daarna maakte bjj deel uit van
de rxpeditie-troepen on Atjeh. Daar nam bjj deel aan
de inneming van den Kraton, werd door zjjn voorbeeldige
houding aanbe?ol-u tot opleiding voor offioier, en daarna
geplaatst op den cursus te Padang-Pandjang, In 1877
voldeed hjj aan het examen voor de Mil. School te Meester
Cornells, en drie jaar later was hjj offioier.
Na een verloftjjd van twee jaar te Haarlem te hebben
doorgebracht, keerde hjj naar Ind terug, en werd weder
te Atjeh geplaatst.
De malaria dreef hem ten slotte naar Nederland en
belette hem weer naar Indië terug te keeren.
Nutsconwlssle voor Onderwijs.
De nutscommissie voor onderwjjs, benoemd naar aan
leiding van het besluit der jongste algemeene vergadering
der Maatschappg tot Nut van 't Algemeen, is den 15den
September jl. door den algemeenen voorzitter dier maat
schappij, mr- J- van Stockum, geïnstalleerd.
Tot voorzitter van de commissie is benoemd dr. D.
Bos, lid der Tweede Kamer, te Winschoten; tot secretaris
is aangewezen de heer J. Bruinwold Riedel. De zetel
der commissie is27 Kloveniersburgwal, Amsterdam.
De commissie heeft zich in de volgende drie sub-com-
missiën verdeeld
Sub commissie voor bet lager onderwijs: Herman
Snijders, te MiddelburgL. C. T. Digot, te Arnhem
Klaas de Vries, te Amsterdam
Sub-commissie voor het vak-onder wijs dr. H. F. A.
Hubrecht, te Amsterdam dr. D. Bos, te Winschoten
mej. J. W. A. Naber te Amsterdam.
Sub-commissie voor het hooger volksonderwijs. Prof.
dr. A. G. van Hamel te Groningenmr. M. Tydeman
te Breda; Th. Nolen te Rotterdam.
Binnenkort zullen omtrent den omvang en de regeling
van de werkzaamheden der commissie nadere berichten
openbaar worden. Reeds in hare eerste vergadeiing
werden belangrijke mededeelingen ontvangen.
Intusschen is het hoofdbestuur der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen gaarne bereid tot versterking van
het door de Maatschappij gevormde «Nieuwenhuyzen-
fonds voor onderwijs» giften ineens en jaarljjksche bij
dragen in ontvangst te nemen. Circulaires voor dat doel
worden gaarne gezonden door het hoofdbestuur.
Poster Ren.
Het examen voor surnumerairs en adspirant-com
miezen in den postdienst, aanvankelijk bepaald in de
maand October, is uitgesteld tot Januari. Het examen
ter verkrijging van het postradikaal zal aanvangen 22
October a.s. Daarop zal in het eind van November volgen
het examen ter verkrijging van bet telegraaf-radikaal
en omstreeks de helft van December het examen voor
surnumerairs en adspirant-commiezen in den telegraaf
dienst.
Broederschap van coasaslezen der telegrafie
en der posterijen en telegrafie.
Ia café «Parkzicht» te Amsterdam werd Zondag, ouder
presidium van den heer M. C. Knijper, de 12e jaarljjksche
algemeene vergadering gehouden van bovengenoemde
vereeniging.
Uit de jaarverslagen, uitgebracht door den secretaris
en den penningmeester, bl-ek, dat de vereeniging, otdanks
een kieine vermindering van het aantal leden, steeds in
bloeie&den toestand bljjtt vei keeren.
Met algemeene stemmen werd du wenBCoeljjkheid nit
gesproken »au het instellen oener groepsrertegenwoord ging
bjj den post- en telegraafdienst, omdat de verschillende
categorieën van 't personeel daardoor beter dan tot nu
toe het geval ia, in de gelegenheid zullen zjjn hunne
onderscheidene belangen to behartigen.
Algemeen werd de hoop uitgesproken, dat bjj de in
diening der begrooting over hst dienstj tar 1907 zal bljjkon,
dat de krachtige actie ter verbetering van de positie van
bet korps commiezea in het afgeloopen vereenigingsjaar
met succes werd gevoerd; terwjjl in varband daarmee
aan het bestuur werd opredragen den warmen dank der
vereeniging' over te b.engen aan het Kamerlid, den heer
Dolk, voor de wjjze, waarop Z.H.E.G. in de zittingen
van 14 en 15 Februari 1.1. de belangen run het korpt
heeft behartigd.
De volgende jaarvergadering zal gehouden worden te
Amsterdam op Zondag 29 September 1907.
Bond van Uemeente-ninbtenarea.
De afd. «Noord-Holland» van den «Ned. Bond van
Gemeen Ie-ambtenaren» heelt den leden een tochtje aange
boden naar Edam en Volondatr. Die tocht is uitnemend
geslaagd.
Per extra-tram kwamen de dames en hoeren, ten getale
van ruim 400 te Edam aan. Terstond begaf zich een
gedeelte ot> we?, om met de oulerwetsche trekschuit
naar Volendam te varen. Een ander deel vertrok kort
daarop per tram.
De eereleden, het hoofdbestuur van den Bond, de
tentoonstellingscommissie, de vertegenwoordigers uit het
buitenland en de besturen der afdeelingen werden ten
Stadhuize door het dsgeljjksch bestuur opgewacht.
Do burgemeester, de heer Calkoen, heette allen barteljjk
welkom.
Aan tafel werd nog het woord gevoerd door den voor-
zittor der afd. Noord-Holland, den heer W. P. Oosterus
Pzoon.
Na aflrop vnn de lunch begaven zich allen naar
Volendam. Vervolgens keerde bet geheele gezelschap
w'er bjj gedeelten naar Edam terug, om ook daar nog
enkele bezienswaardigheden te bezichtigen. Zoo werden
het Stadhuis, het museum, de Groote Kerk eo de
Teekenscbool bezocht.
Te 5 uur verliet het gezelschap Edam.
Bijenteelt.
Het hoofdbestuur van de Vereeniging ter Bevordering
der Bjjenteelt in Nederland heeft besloten met 1 Januari
1907 de z.g. modelstallen op te heffen en daarvoor in
te richten leerslallen.
Deze leerstallen zullen ten doel hebben aan imkers
en andere belanghebbenden de gelegenheid te verschaffen
kosteloos hulp, raad en voorlichting betreffende de bijen
teelt te verkrijgen. Zulke leerstallen zullen daar gesticht
worden, waar geschikte imkers zjjn te vinden, die zich
er mede willen belasten, en die daarvoor door de ver
eeniging gesubsidieerd zullen worden.
Ilelkbyglënlsche Vereeniging.
De Nederlandsche Melkbygiëaische Vereeniging houdt
22 September eene algemeene vergadering ia het Zuid-
Hoil&ndsch Koffiehuis te 's Gravenhage, waarin mede
deelingen zullen worden gedaan over de aansluiting bjj
de Centrale Werkgeversrieicobank en waarin voorts
besproken znllen worden voorstellen van het bestuur tot
bet uitloven van prjjzen voor sommige inzendingen ter
internationale tentoonstelling 1907 Den Haag en tot
benoeming van eene oommissie tot voorbereiding eener
gemeenschappelijke deelneming aan genoemde tentoon
stelling.
Des middags volgt eene buitengewone algemeene
vergadering waarin dr. J. Th. Mouton een voordracht
zal houden orer «Melkcontr&le in groote steden.»
Vegetariër*.
Zoadag hield <Je Ned. Veg. Bond zjju algemeene
jaarvergadering in d-s theaterzaal van bei Karbaas te
Scheveniogeo. Deu vorigen avond was een vooreergadericg
gehouden om te trachten een uitweg to vinden in den
chaos van voorstellen, die xjjn ingediend ui- t het oog op
de door don bond te ontvangen erfenis van pl.m. f 50.000.
Tentoongesteld w.ren een 20-tal ontwerpen naar arn-
leid ng van ie prjjsvraag: het tuekenen van eeu plaat
in kleuren, die zal kunnen dienen bjj de propaganda
voor de bondsideeën. Een drietal schildert hadden op
zich genomen de kunstwaarde der inzendingen te beoor-
deelen.
Op verzoek van het bestuur hadden vele leden hnn
kinderen meegenomen, die van hue geboorte af vegetarisch
zjjn opgegroeid, om te bewjjzen, dat zulke kinderen er
minstens even goad uitzien als andere.
Wegens het bedanken van den penningmeester werd
tot nieuw lid van bet hoofdbestuur gekozen Mr. Mejj roos
uit den Haag.
Op voorstel van de afdeeling 's Graveuhage, werd met
algemeens stemmen besloten op deze bgeenkomst geen
besluiten te nemen, wat er met de gtërlde gelden zal
worden gedaan, maar eeu konmUsie van 7 leden door
de vergadering te bi-noemen. om de ingediende voorstellen
te onderzoeken en rapport uit te brengen, opdat niet dan
zeer rjjp beraad eon beslissing worde genomen. Over
twee zaken sprak de vergadering zich echter zeer stellig
uit.
lo. het kapitaal mag niet worden vervreemd, doch de
jiarljjksohe rente moet worden gebrnikt voor de propa
ganda
2o. het kapitaal moet zoodanig worden belegd, dat
het niet kan dienen voor doeleinden strjjdig met de
vegetarische beginselen.
De vergadering was door ongeveer 2GÜ personen be-
bezocht.
lieerpllchfstatlstlek.
Aan de dezer dagen door de z>rg van bit Centraal
Barcau voor de Statistiek voor do derde maal versche
nen Lserplichtstatistiek, bsvattende een overzicht van hot
betrekkeljjk schoolverzuim iu 1905 en van hot volstrekt
leerverznim op 15 Januari van dit jaar, is het volgende
ontleend
De eindcijfers van het betrekkeljjk schoolverzuim wjjzen
aan, dat d t in zjjn geheel (ongeoorloofd en geoorloofd te
zamen) geieideijjk is afgenomen brt bedroeg in 1905 p»r
10,000 ecbooltjjdsn 628, tege< 639 in 1903 en 681 in 1902.
Vermindering wjjst cok a>n het ongeoorloofd verzuim
afzonderljjk, waar» or de cjjfers zjjn respectiereljjk 110,
128 en 133°/0(0 Het geoorloofd verzaim daartegen is oor
1905 iets hooger dan voor 1903, maar blijft bereden dat
voor 1902 (re:p. 518, 511 en 549°/0#0)biervan komen
voor rekening van ziekte reap. 353, 334 en 378°/#00
Evenals in 1102 en 1903 is hef verzuim in hei rfl*
op de openbv.e scholen grooter dan op alle bjjzondere
scholen te zrmen de cjjfers zjjn per 10,000 gehouden
sohooltjjden
1905: otgooorloold 125, geoorloofd 548, te zamei 673
bjjzonder» ongeoorloofd 78, geoorloofd 457, te zamon 535»
1903: openbare ongeoorloifd 149, geoorloofd 537, fe
zamen 686; bjjzondere ongeoorloofd 82, geoorloofd 454,
te zamen 536;
1902: openbare ongeoorloofd 153, geoorloofd 573, lo
zamen 726; bjjzoudere ongeoorloofd 87, geoorloofd 498,
te zamen 585.
Uit eon staat ja, voor het rjjk samengesteld ter verge
lijking fusschen de jaren 1905, 1903 en 1902, bljjkt,
dat de afneming van het verzaim Toornameljjk plaats
vindt in da kleinere gemeenten.
De 86,98 pet. van alle kinderen wordt lager ichool-
onderwjjs genoten hier te lande, door 0.08 pet. iu het
buitenland.
De inleiding besluit met een overzicht van het ge
middelde volstrekte leerverznim in de jaren 18921900,
gevolgd door een zooveel moceljjk in inrichting ilaar-
mede overeenstemmend oveizioht voor dn 933, resp.
1059 gemeenten, waarvan over 1904 eu 1905 de gege
vens volledig bekend zjjn.
Daaruit bljjkt ten duideljjkste, dat de Leerplichtwet op
de afneming van het ongeoorloofd verzuim van grooten
invloed is geweest; het verzuim is sedert de invoering
der wet b«la»grjjk gedaald.
Psnd|eshu!zca
Aan den vooravond vin den dag, waarop de Staten
Generaal hun werkzaamheden hervaiteD. werd gisteren
te 's Gravenhage de aangekonoigde prof est-meet ing
gehouden, vanwege het comité tot bestrjjding der
pandjeshuizen.
Als leider trad op dr. Bos, het Kamerlid. Het wcord
werd gevoerd door de heeren C. D. Wesseling, H.N.L.
Wisdom Jr., A. van Leeuwen, Zegers de Reyl en mr.
Troelstra.
Nadat nog iemand, die zich als anarchist deed kennen,
had gesproken, werd onder daverend applaus de vol
gende, reeds vroeger vermelde motie aangenomen.
«De vergadering zich voortzettende tegen den woeker
in eiken vorm. van oordeel dat deze in de pandjeshuizen
welig tiert, roept de hulp van den wetgever in, om dien
woeker te bestrijden en mede voor verbetering van de
wetgeving op de banken van laening aan het euvel der
pandjeshuizen een einde te maken.
Tevens werd aangenomen het volgende voorstel
De vergadering, van oordeel, dat tot bestrjjding van
den woeker, ter voorlichting van het publiek en ter
verbetering van het crediet der behoeftigen, de aaneen
sluiting van in dit opzicht geljjk gezinden ook bjj ver
beterde wetgeving noodig is, spreekt den wensch uit,
dat een vereeniging voor dat doel worde opgericht.
Het comité werd gemachtigd de oprichting eener
dusdanige vereeniging voor te bereiden.
In den loop van den avond was de zaal stampvol
geworden. Velen moesten zich met een staanplaatsje
behelpen. Alles ging echter even ordeljjk. Alleen toen
de persoon, die in debat kwam, aan het woord was «u
zjjn denkbeelden in wat al te krasse woorden uitte,
welke voor velen der aanwezigen stuitend bleken te zjjn,
ontstond er eenige beweging en werd er van verschil
lende kanten in de zaal gefloten, terwjjl de voorzitter
den woordvoeider verzocht zich tot het onderwerp te
beperken.
Loterij f
Bij vonnis van het kantongerecht te 's Gravenhago werd
J. v. Duyaen veroordeeld tot f 50 boete of 10 dagen
wegens het verkoopen en ten verkoop in voorraad
hebben van loten waartoe de toestemming volgens de
wet van 1905 niet was verleend.
Van dat vonnis was v. D. in hooger beroep gekomen
bij de Haagsche rechtbank.
De quaestie liep, evenals de vorige maal, over de
vraag of men hier te doen heeft met eene loterij welke
valt binnen de grenzen der Loterjjwet. Apellant erkende
ook ditmaal weder de feiten, maar beweerde dat men
hier te doen heeft met eene premieleening welke reeds
is aangevangen vdór 1905 en met geen loterij. Substi
tuut-officier van justitie rar. Van Geuns voor oogen
houdende het voniis ia een soortgeljjke zaak dezen
winter gewezen, vorderde bevestiging van het vonnis
van den kantonrechter daar naar het oordeel van Z.Ed.
Achtb. hier gehouden is oen loterjj in den zin van
artikel 1 der Loterjjwet. Zonder eenigen twijfel hebben
wjj hier naar het oordeel van het O. M. ook te doen
met eene loterij die niet valt onder art. 10 (de over
gangsbepaling). Elk verband met eene vroegere loterij
ontbreekt hier.
Mr. Van der Goot hes!reed in de eers'e plaats d«
motieven van het vonnis van den kantonrechter, waar
dit zegtdat bier niet te denken valt aan eene pre
mieleening omdat hier eene onderscheiding bestaat
tusschen klassikalen en vo gefourneerde loten en oraJxt
deze leening nauw verband houdt met de staatsloterij.
Naar pleiters mooning hoeft de kantonrechter zich op
een verkeerd standpunt gesteld en is daardoor tot de
verkeerde conclusie gekomen dat men hier te doeu
heeft met eene verboden loterij.
Hierna zette pleiter uiteen dat het vorige vonnis van
deze rechtbauk zijn cliënt niet treffi n kan omdat raon
hier te doen heeft met een geheel nieuwe zaak, hetgeen
uitvoerig door hem in het licht werd gesteld. De
menschen toch die hebben deelgenomen deze premie
leening, hebben van het begin af rente kun en trekken.
Zij die in Maart obiig. kochten hebben reeds in Juli
21 centen, zijnde 3 pet. rente kunnen trekken. In do
2e plaatB voldoet deze premieleening aan de wetteljjke
eischen van tegen pari te zijn uitgegeven en een jaar
ljjksche rente te geven van 3 pet. Deze premieleening
voldoet dus aan alle eischen bij de wet gesteld, omdat
de inlegger een som terugkrijgt minstens even groot
als door hem is ingelegd.
Pleiter concludeetde dus tot ontslag van rechtsver
volging, subsidiair tot vrijspraak ven zijn cliënt.
Uitspraak over 14 dagen.
