No. 249.
Honderd en achtsle jaargang.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Groote Veemarkten
Groote Paardenmarkt
Doodgraver
Kair<4ooMel4atten.
1906,
MAANDAG
22 OCTOBER.
Hinderwet.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Kijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkery
v|h. HEKMs. COSTER ZOONYoordam G 9.
te Alkmaar,
op Maandag 5 en Woensdag 21 November a.s.
Woensdag 14 November a. s.
eene onderwijzeres,
VERKIEZING.
Uit de Pers,
Rechtzaken.
KUNST EN LETTEREN*
Uit Hof- en Hoofdstad.
ALKMAARSCHE COURANT.
mMsmmnMaKvxa
Aan de Meisjesschool (hoofd Mej. J. H. Pruim)
wordt gevraagd
in 't bezit der aktj voor de Fransche taal en bevoegd
tot het geven van onderwjje in de vakken j en k.
De aanvangsjaarwedde bedraagt f 775, die na 5, 10,
15 en 20 dienstjaren, in de gemeente doorgebracht, tel
kens met f 50 kan worden verhoogd. Het bezit de hoofd
akte geeft aanspraak op eene verhooging met f 100.—.
Voor het bezit der akte Fransch M. O. wordt f 50
toegekend.
Stukken (adres op zegel) in te zenden aan het Ge
meentebestuur vóór 3 November a.s.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
roepen sollicitanten op, niet ouder dan 35 jaren, naar
de tegen 1 Januari a,s. vaceerende betrekking van
op de algemeene begraafplaats, waaraan boven het genot
van vrjje woning eene jaarwedde verbonden is van f492.
Stukken (adres op zegel) in te zenden vóór 10 Nov. a.s.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
brengen, ter voldoening van Art. 10, al. 4 van het
Algemeen reglement voor de Kamers van Koophandel en
Fabrieken, ter kennis van belanghebbenden, dat de
verkiezing, tengevolge der periodieke aftreding van
de heeren A. PRINS Az,, S. di LANGE P. Bz., H. P.
IBINK MELENBRINK en Th. van SPALL, als leden
der kamer van Koophandel en Fabrieken in deze gemeente
is bepaald, op Donderdag 15 November a.s. van
des voormiddags ÏO tot des middags 12 ure, in een
der lokalen van het Stadhuis.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
5 Oct. 1906. DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
brengen ter algemeene kennis, dat heden op de gemeente
secretarie ter visie is gelegd het aan hen ingediende verzoek
met bijlagen van J. BOSSERT, handelende onder de
firma F. J. Thusslinq, aldaar, om vergunning tot het
oprichten van een gasmotor van 4 P. K., ter vervanging
van een stoommachine, ten behoeve van zjjne koffiestroop-
branderg, in het perceel Spanjaardstraat, wjjk O No. 21.
Bezwaren tegen deze oprichting kunnen worden ingediend
ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op Zaterdag 3
November e.k., 's voormiddags te elf uur en schriftelijk vóór
of op dien tjjd. Gedurende drie dagen vóór gemelden
dag kan de verzoeker en hjj, die bezwaren heeft inge
bracht, op de secretarie dezer gemeente van de terzake
ingekomen schrifturen kennis nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
20 Oct. 1906. DONATH, Secretaris.
Me Ball expeditie.
Een uit Nederlandsch-ladië ontvangen telegram meldt,
dat met de zelfbestuien van de Balische landschappen
Kloengkoeng en Bangli nieuwe politieke contracten zjjn
gesloten en voor de tot het gouvernemectsgebied bshoo-
rende landschappen Karang Asem en Gianjar nieuwe
regelingen worden getrofifan. Geheel Bali is rustig en de
expeditie kan als geëindigd worden beschouwd.
De N. R, Cl. teekent b.v. dit telegram het volgende
Er zullen maar weinigen geweest zjjn, die, toen de
grootscb opgezette expeditie naar Bali scheep ging, ver
moed hebben, dat nog geen anderhalve maand later de
opperbevelhebber zou kunnen seinen, dat de expeditie
als geëindigd kan worden beschouwd. Veel roem is er
voor ons leger niet te behalen geweest. Alleen in Ba-
loeng een beetje verzet en een wanhopige lansaanval,
die door onze moderne bewapening geen kans van sla
gen had. Aan onze zjjde zjjn maar weinig verliezen ge
leden.
Hoe de nieuwe contracten met Badoeng, Tabanan,
Kloengkoeng en Bangli er uitzien, zullen wjj moeten
afwachten. Welke nieuwe regelingen voor Karang Asem
en Gianjar noodig geacht zgn, is ons niet bekend; voor
zoover wjj den toestand hebben kunnen volgen, hebben
die leenroerige rjjkjes geheel zuiver spel gespeeld.
De vraag rjjst nu echterzal Bali al dadelgk geheel
van troepen ontbloot worden? Hierop kannen wg op
grond van ^particuliere inlichtingen ontkennend antwoor
den. Ie Tjimahi zgn twee compagniën marechaussees
gevormd, die naar Bali zullen worden gezonden om daar
de eerste maanden een oogje in het zeil te houden. Daartoe
zal weer voortdurend patrouilleeren op het program staan.
Vooral op het inleveren van vuurwapens zal nog wel
de noodige druk moeten geoefend worden en het zou
wel kunnen gebeuren, dat die twee compagnieën nog
heel wat te doen krjjgan. Is de onderwerping aan onze
eisohen echter ernstig gemeend, dan zal voor het vrucht
bare eiland Bali weldra een tjjd van welvaart aanbreken.
Voor zeker mag men het houden, dat van het zelf
bestuur der meermalen genoemde vorsten niet veel meer
over zal bljjven. In Badoeng en Tabanan zal men door
het overigden der vorsten tevens in de troonsopvolging
hebben te voorzien.
Voor het Indischs leger, dat de laatste jaren zooveel
heeft moeten presteeren, is het een zsgen, dat de expe
ditie naar Bali een zoo snel en gunstig verloop heeft
gehad.
Tegen Misstanden ln ons leger.
De Gelderlander schrgft, dat inderdaad bjj het Huitgetin,
dat den naam van het Kamerlid Van Idsinga noemde,
persoonsverwisseling in hot spsl geweest moot zjjn.
Met de mededeeling, dat bjj de a.s. begrootingsdsbatten
van rechts een zakeljjke, niot-antimilitaristische rede
tegen misstanden in ons leger zal worden gehouden, bad
De Geld. niet den heer Van Idsinga op hst oog.
Hst Kamerlid, van wien deze rede te wachten staat,
behoort niet tot de fractie, van welke de hoer Van Idsinga
deel uitmaakt. Nadere aanduiding van zgn persoonlgkheid
acht het intusschen voor het oogenblik niet noodig.
De nutscommlssle voor onderwjfs.
De commissie is den 15en September door den voor
zitter der Maatsohappg tot Nut van 't Algemeen geïn
stalleerd. In eeu thane verzonden bericht zgn opgenomen
het hoold- en het huishoudeljjk reglement der commissie.
Haar taak wordt daarin omschreven als volgt
I. het bevorderen van het lager onderwgs in het alge
meen en meer in het bjjtonder door
a. het verdedigen en bevorderen van deugdeljjk open
baar onderwgs
b. het stiohten van voor allen toegankelgke bijzondere
Nutsscholen, in den geest der Maatschappij
c. het verbeteren van de opleiding van do onderwgs-
krachten voor het lager oederwijs
II. het bevorderen van het lager vakonderwjjs
III. het bevorderen van hooger onderwijs voor het volk.
De commissie is gevestigd te Amsterdam, Kloveniers
burgwal 27, bestaat uit 9 leden en is gesplitst in 3 sub-
commissies, elk voor een der drie genoemde punten.
mmmmmmmmammmammmmmm
Het werk van «Ir. Kuyper.
Dezer dagen bleken hoogst belangrgke gegevens, door
Dr. Kuyper bgeengebracht en gerangschikt voor het werk
over zjjne reis door het verre Oosten, zoek te zgn.
Ondanks het verbod tot opruiming had het dienst
personeel do enveloppen met kostbaren inhoud te Den
Haag onder oud papier verkocht. De opkooper had de
voorraad wederverkocht.
Met groote moeite is het gelukt uit den voorraad op
zolder althans tweederden der stukken terecht te brengen.
De opkooper stelde zich, uit vereering voor Dr. Kuyper,
met eene belooning tevreden.
Bond van Vrijzinnig deiMocralen.
In een circulaire van het bestuur van den Vrjjziu-
nig-Democratischen Bond aan de afdeelingen worden
de;e tot propaganda opgewekt» Inzonderheid meent
het de aandacht te moeten vestigen [op een voort
durende actie om grondwetsherziening te verkrijgen,
ten einde te komen tot invoering van algemeen kies
recht en van kiesrecht voor vrouwen.
Met ingenomenheid wordt geconstateerd, dat de
Troonrede van dit jaar, vooral in de financieele en
sociale paragraaf, «onmiskenbaar aangeeft, dat de
democratische stuwing der vrjji.-democr. partjj zich
steeds duidelijker doet gevoelen.»
Reeds gaven zich 34 personen als sprekers op, en
het bestuur hoopt deze lgst zoo spoedig mogelgk te
kannen aanvullen.
plaatsing van den sohoorsteen, die nu naast het telegraaf
bureau, vrjjwel midden in het gebouw, loop' en tevens
als steun muur is opgetrokken. Hieraan is thans reeds
begonnen.
Tegen vivisectie.
Te 's-Gravenhage is geconstitueerd een Comi'é tot
beperking der vivisectie in Nederland.
Dit Comité stelt zich ten doelhet verkr jjgen van
wetteljjke maatregelen tot beperking en verzachting der
vivisectie. Met zooveel mogeljjke vermgding van be
lemmering van het werkeljjk wetenschappelijk onderzoek
wil bet Comité trachten te bereiken, dat door wettelfêk
gesanctioneerde beperkings- en controle-voorschriften het
dierenljjden bjj de vivisectie tot een minimum wordt
teruggebracht.
Uit de 8. D. A. P.
De federatie Brielle hoeft te Abbenbroek een verga
dering gehoudenwaarin 6 afdeelingen vertegenwoor
digd waren.
De motie-Hekelingen, een rcherpe afkeurig inhoudende
ten orzichte der dwarsdrgverjj van Loopuit, Wjjnkoop
o.s., werd bjj monde der afdeelingen, met algemeene
stemmen aangenomen. Besloten werd de volgende vragen
in Het Volk te publiceeren
lo. Wordt het niet hoog tjjd, dat de partjj haar aktie
voortzet zonder dergeljjke z.g.n.; leiders
2o. Moeten deze, zich op hun Btaat van dienst beroe
pende ruziezoekers in de partjj ons, arbeiders, opvoeden
en klaarmaken voor het leven in den soc.-dem. toe
komststaat
liet beursrapport.
Naar de Tel. verneemt, is door de afdeeling Publieke
Werken reeds aangevangen met de uitvoering der werken,
zooali ze ter voorziening in den toestand der scheurende
Beurs, door de onderzoekscommissie in haar onlangs uit-
gebiacht rapport zgn aangegeven.
Om den nadeeligen invloed van de verwarring der
muren te ontgaan, adviseerde de commissie o.m. tot ver-
Den geslaagde proef.
De proef met een gemeenteljjk bureau voor inlichtingen
aan werkgeverp en werkzoekenden te Haarlem is geslaard.
De proef begon in 1905. Op 1 October van dat jaar
waren ingeschreven 826 werkzoekenden, 397 aanvragen
van patroons en 286 plaatsingen.
Op 10 October van dit jaar waren die ogfers: 987, 616
en 400, dus respectievelgk 20, 50 en 40 percent hooger.
W lakelslultlog.
Het blad der Liberale Unie, de Vaderlander, trekt ten
velde tegen ds liberale Amsterdamsche raadsleden, die
tegen de ontwerpverordening op de winkelsluiting stemden.
Na herinnerd te hebben, dat deze verordening slechts
met 2 stemmen meerderheid werd verworpen, schrgft het
blad:
>Dit spjjt ons, en het spjjt ons te meer, omdat liberal n
aan dat verwerpen hebben meegedaan. Van de 17
aanwezige liberalen hebben Biecht» vier voorgestemd.
Wjj zjjn er niet blind voor, dat hot ontwerp hier
en daar wel een enkel zwak plekje vertoonde, dat met
deze verordening als wet in sommige gevallen de eenling
wel wat al te hardhandig zou herinnerd zjjn aan de
waarheid, dat hjj deel uitmaakt van een gemeenschap,
maar die zich daarop doodkjjkt, kan tot geen enkele
sociale hervorming meewerken.
Van die (liberale) zjjde is de aloude leuze van >de
vrjjheid* ingeroepen, en de heeren hebben voor de
zooveelste maal aanleiding gegeven om met mevrouw
Roland klagend uit te roepenO, vrjjheidwat ge
schiedt er niet in uwen naam
Die vrijheidszucht, ze zit ons gelukken in merg en
bloedjammer, dat ze zoo dikwjjls tot caricatuur
wordt gemaakt.
Het blad hecht niet veel waarde aan de oppositie
van den winkelier, >een goedigen lobbes*, die wel 'n
hoogen toon moet voeren, som te verbergen, met welke
armhartige, die in winkelstjjl het geëerde publiek heet.
Aan het booze gezicht, dat een mjjnheer zou kannen
trekken, als hjj 's avonds na negenen voor gesloten
deur komt, worden de belangen van duizenden op
geofferd.
Esne dergeljjke opvatting van de vrjjheid leidt tot
volslagen anarchie. Er liet dan ook niets verwonder-
ljjks in, dat aan de zjjde van de tegenstanders der
verordening stond de Vrjje Socialist*, het orgaan der
anarchisten, die zooals men weet, onder het schoone
motto van over alles zdlf te denken en te oordeelen,
iedere organisatie uit den booze achten.
Ds liberale tegenstemmers kapittelt »De Vader
land* staan schuldig aan politiek van vrees. Achter
den welbekenden «sprong in het duister* kannen zjj
zich niet verschu'len.
Ten slotte zegt het blad
>Hun avereohtsch begrip van wat wezenljjk libera
lisme is, heeft een zwaren slag toegebracht aan de
organisatie, die de agitatie vóór de verordening heeft
voorbereid en gevoerd. Laten wjj hopen, dat deze slag
de spieren zal stalen tot nieuwen strjjd, die ter over-
winning voert. Want het goede beginsel, dat thans
werd teruggedrongen, moet op den duur zegevieren
en het zal ons verheugen, als de Raad van Amsterdam
spoedig op zgn besluit terugkomt, ook om de groote
opvoedende kracht, die in deze van de grootste winkel
stad van ons vaderland kan uitgaanhet is bier met
rechtGoed vóórgaan, doet goed volgen.»
Bjjna ongelooflijk.
De N. Tijd (Enschedé) meldt dat voor de rechtbank
to Almelo voor een armen drommel, die met de lompen-
kar loopt, wegens het stelen van de lompen van een
paar vogelverschrikkers, door het O.M. 9 maanden
gevangenisstraf werd geëischt.
II mi i
Hazardspel.
Tegen twee beklaagden, Abraham Kat en Jozef Polak,
ia voor het kantongerecht te Amsterdam 4 maanden
hechtenis geëischt wegens het houden van een kuis van
hazardspel. In perceel 5 van de Oude Kennissteeg, waar
onlangs door de politie een inval is gedaan, gaven be
klaagden gelegenheid tot dobbelen.
Een schadepost.
Da Eerste Kamer der rechtbank te Amsterdam Zater
dag uitspraak doerde in bet proces der gemeente Am
sterdam tegen de Ned. Herv. Gemeente over den eigen
dom der N. Z Kapel al laar ontzegde der gemeente
Amsterdam haar e sch en veroordeelde haar in de kosten
tan het geding begroot op f 1000.
Hen gedenktceken voor Blchard Hol.
i Zaterdagmiddag is te Den Haag in het plantsoen aan
da Groot-Hertoginnelaan aan het gemeentebestuur over
gedragen het gedezkteeken van wjjlen Richard Hol, be
staande in een bronzen buate, gebeeldhouwd door den
heer Bart v. Hoven, hoogleeraar aan de academie voor
Beeldende Kunsten te Amsterdam, Het voetstuk is van
blauw graniet.
Aanwezig waren de weduwe van Hol en tjjn kinderen
het nationaal-comifé dat met het uitvoerend comité (secre
taris M. H. van 't Kruys) de oprichting had voorbereid.
De Commissaris der Konirgin voor Zuid-Holland, inr.
Patjjn, schetste de beteekenis van Hol, als Nederlundsob
toondichter, waarna het gedenkteeken ontbnld werd.
De burgemeester van den Haag, baron Sweerts de
Laudss Wyborgh nam het monument van de gemeente
in ontvangst. Namens de liedertafel «Richard Hol»
werd een krans aan den voet van het gedonkteeken
neergelegd.
De briefschrijver van de Prov. Geld. en Hijm. Ct. te
Den Haag meldt:
Het valt niet te ontkennen dat er voor de regoering
critieke dagen aanbreken. En naar men in parlementaire
kringen hoort verluiden zal de frontaanval hoofdzakelijk
tegen den minister van Oorlog gericht worden. Wel
eigenaardig mag het heeten, dat minister Staal ook in
de hoogere militaire kringen een zeer geziene en zeer
populaire figuur is, maar den een te zuinig en den ander
te royaal naar den zin is. Dat 't zoodoende bjjzonder
moeieljjk valt 't een Kamer-meerderheid naar den zin
te maken, zal de minister van Oorlog in de donkere
dagen voor Ktrstmis moeten ondervinden. Weet hg zioh
ditmaal staande te houden tegenover het verzet dat hem
wacht, dan zal minister Staal ook voor de volgende
jaren e-n vaste stelling hebben veroverd. Maar zeker
kan ik u vertellen, dat, mocht de Kamer hem niet
gulweg haar vertrouwen willen schenken, de minister
zich geer1 oogenblik zal bedenken om heen te gaan.
Moge hg dan bedenken dat 't ook voor Jupiter 'n heele
toer moet geweest zjjn om 't don menschen naar den
zin te maken. Ik zou dat zoo niet weten, ware 't niet
dat 't inschrift op onzen ouden stadhuisgevel me er
telken dage aan herinnert. Ea wanneer 't niouwe Stad
huis er eens goed en wel is, dan zou 'k wel willen
adviseeren om dezelfde spreuk, dan maar in goed leesbaar
Hollandsoh, ook op den nieuwen geval te plaatsen. Wat
't met het Stadhuis worden moet weet ik niet. Zooals
u bekend is zouden we maar gaan verbouwen. Aangaande
die verbouwing hoorde ik iemand vertellen, dat 't eene
verbouwingsprojeot voor, 't andere na weer bjj gemeente
werken terugkomt met eindelooze wjjzigingen. Bovendien
wordt er in den laatsten tjjd nog al pertinent stemming
gemaakt voor een nieuw Stadhuis, elders waar wat meer
ruimte is dan op de Groenmarkt, 't Zou wei te wensohen
zjjn, dat men de knoop maar eens radicaal doorhakte.
Eindelooze verbouwingen en aankoopen vorderen ten
slotte zoo veel dat we al lang een splinternieuw Stadhuis
zouden gehad hebben. Ware 't maar, dat we iemand
hadden, die den toestand overzag.
Vooral nu we bezig zgn ons te ontworstelen aan den
ouden sleur en er wsrk in overvloed is om een flink
energiek leider waardig te wezen. Maar dtn ook iemand,
die meer met de toekomst dan met het heden weet
rekening te houden en zich voorstelling weet te maken
en in te denkeu in de locale verhoudingen der toekomst.
Dat de gemeentewerken zulk een figuur missen, is vroeger
al meer gebleken. Maar dit gemis wordt te meer op-
meikeljjk, nu er zooveel groot werk hier aan den winkel
is als we ooit of zelden gehad hebban. Als een sprekend
staaltje boe er hier aan gemeentewerken gewerkt wordt,
vernam ik, dat een hoofdopzichter, vergezeld van een
teekenaar, naar Brussel warden gestuurd om een
ontwerp te krjjgen voor trambuisjes met bestemming
voor het wachtend publiek. Dat we voor een abattoir
eens naar buiten gaan kjjken is nog eenigszins te billjjken,
maar voor een tramhuisje 1 Neen daar is nu wel een
beetje 't eind van weg.*
Da correspondent van de H. Gr. Ct. in Den Haag
meldt
De door alle partgen gewilde en door deu Minister
Fock mat lofwaardige doortastendheid voorbereide her
vorming (aankoop van land in Indië) is nu dp de lange
baan geschoven.
In het algemeen is de Minister van Koloniën in de
laatste weken niet bjjzonder gelukkig geweest. Ook bjj
de herziening van het Regeenngsreglement, tot wjjziging
der rechtsbedeeling moest hg al gaf hg er zelf die
beteekenis niet aan zgn aanvankeljjk ingenomen stand
punt prijsgeven. De wjjziging van art. 75 Ind. R. W.
werd precies het tegenovergestelde van hetgeen hg voor
gesteld had en nu weer is de terugkoop van de partiou-
liere landerjjen eenvoudig afgewezen.
Er is ik mag niet verhelen in deze min of meer
ernstige nederlagen van den minister van Koloniën iets
dat ontmoedigend stemt. Niet ten aanzien van dien
bewindsman, die met voel kracht en groot talent zgn
taak vervult en zjjn voorstellen verdedigd heeft maar
met het oog op het bljjkbasr totaal ontbreken van eiken
band tnssohen de linkerzjjde der Kamer en de uit haar
voortgekomen Regeering.
Het feit dat de krachtigste oppositie tegen den hser
Fock is gekomen van de banken der linkerzjjde, van de
«vrienden* van 't Kabinot, stemt tot nadenken. Ik weet
wel dat men van eerlgke mannen, beginsel-belgders, niet
mag verlangen dat zij tegen bun overtuiging om een
bevriend bewindsman zullen goedkeuren wat zij verkeerd
achten. Doch bjj het gisteren gevallen votum was da
toestand róó dat men na de stemmingen over de amen
dementen, had mogen verwachten, ja rischen, dat de
meerderheid om 't groot belang der hoofdzaak tegenover
een Minister van eigen richting, een andere houding
hadden aangenomen.
De politieke dampkricg is eu bljjft onzuiver dikt
is de indruk, die op mjj de parlementaire geb:urtenisaen
maken. En dat bedroeft en verontrust mjj. Te meer
ondat, naar de geruchten te oordeelen, ook bjj de be
handeling der staatsbegrooting, meerdere verrassingen
van wege de vrienden der Regeering zgn te vrrwachten.
Volgens hetgeen mjj ter oore is gekomen kan een zeer
ernstigen aanval op het politiek leven van den Minister
van oorlog worden tegemoet gezien; en 't scbjjnt ook
dat de Minister van marine bet tameljjk bard zal te