No. 250.
Honderd en achtste jaargang.
1900.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Groote Veemarkten
Groote Paardenmarkt
Doodgraver
DINSDAG
23 OCTOBER.
eene onderwijzeres,
Hinderwet.
BINNENLAND.
KÜNSTËN LETTERÊTn*
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80 franco door het geheele Kijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f CIJQ. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HEKMs. COSTER ZOON, Voordam 9.
te Alkmaar,
op Maandag 5 en Woensdag 21 November a s.
Woensdag 14 November a. s.
Uit de Pers.
Rechtzaken.
Gemengd Nieuws.
Aan da Mels|esschool (hoofd Mej. J. H, Pruim)
wordt gevraagd
in 't bezit der akts voor de Fransche taal en bevoegd
tot bet geven van onderwjja in de vakken j en k.
De aanvangsjaarwedde bedraagt f 775, die na 5, 10,
15 en 20 dienstjaren, in de gemeente doorgebracht, tel
kens met f 50 kan worden verhoogd. Het bezit de hoofd
akte geeit aanspraak op eere verhooging met f 100.-
Voor het bezit der akte Fransoh M. O. wordt f 50
toegekend.
Stokken (adres op zegel) in te zenden aan het Ge-
maentebestnor vóór 3 November a.s.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
roepen sollicitanten op, niet onder dan 35 jaren, naar
de tegen 1 Januari a s. vaceerende betrekking van
op de algemeene begraafplaats, waaraan boven het trenot
van vrjjo woning eene jaarwed.'c verbonden is van f 492.
Stokken (adres op zegel) in te zendec vóór 10 Nov. a.s.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
brengen ter algemeene kennis, dat heden op de gemeente
secretarie ter visie is gelegd het door hen aan H.H.
Gedeputeerde Staten dezer provincie ingediend verzoek
met bjjlagon om vergunning tot het uitbreiden van de
gasfabriek met een ketelhuis, waarin te plaatsen 2 stoom
ketels met een verwarmend oppervlak van 32 M4, op
de perceelen Helderschewegkad. bekend gemeente
Alkmaar in sectie C. Nos. 1862 en 1925.
Bezwaren tegen deze uitbreiding kunnen worden ingediend
ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op Maandag 5
November e.k., 's voormiddags te elf uur en schrifteljjk vóór
of op dien tjjd. Gedurende drie dagen vóór gemeldeu
dag kan oen ieder, die bezwaren heeft ingebracht, op
de secretarie dezer gemeente van de terzake ingekomen
schrifturen kennis nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzittor.
22 Oct. 1906. DONATH, Secretaris.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal zal op Maandag
29 October a.s., des avonds te 8a uur eene vergadering
houden.
Tweede Kamer.
Aan de Tweede Kamer is toegezonden een afdruk van
het te Athene op 26 Augustus 1905 tusschen Nederland
en Griekenland gesloten uitleveringsverdrag.
Excellentie Kink en het rakonderwyg.
De berichten, welke in den laatsten tjjd zjjn gepubli
ceerd in zake een te houden middsnstands-erquéte, werpen
een eigenaardig licht op het standpunt, dat de minister
van Binnenlandsche Zaken ten opzichte van het vak-
onderwijs inneemt, zegt de Tel. en vervolgt
Na veel wikken en wegen, reeds onder het vorig
ministerie aangevangen, zal het nu tot een officieele
ezqoöte komen naar de maatschappelijke positie van den
Nederlandsehen middenstand. Aan de staatscommissie of
een deel er van zal de leiding worden opgedragen, en
een betreffend wets-onlwerp spoedig worden ingediend.
Wat bljjkt echter uit berichten, zooals zo uit goede
bron verluiden Dat in zake deze erqnóte overeenstemming
is verkregen tusschen Excellentie Rink en genoemde
staatscommissie, nadat de laatste er noode in had toe
gestemd, het belangrijke vraagstuk van het vakonderwijs
buiten haar werkkring te zullen houden!
Minister Rink is blgkbasr van plan met voorstellen
tot reorganisatie van bet vakonderwijs in zjjn geheel te
komen, vóórdat een rapport van een nog aan te vangen
middenstands-erquête kan worden uitgebracht! Soitl
Maar dan behoeft hem toch niets te beletten, gebruik te
maken van de zóó uiterst zeldzame gelegenheid om bg
meergenoemde enqnöte tevens offioieel een onderzoek te
doen instellen naar de opleiding, het vakonderricht van
den middenstander. De resultaten daarvan hebben bljj-
vende waarde, zullen, zóó déze minister ze al niet
gebruiken kan, toch mogeljjk aan zjjn opvolgers groote
diensten kunnen bewjjzen.
Het wil ons voorkomen, dat minister Rink de conti
nuïteit beier zou kunnen bevorderen, indien het arbeids
veld dezer staatscommissie niet wordt beperkt, en haar
ook het recht van enquête in zake het vakonderwgs van
den middenstand zal worden toegekend.
Moge alsnog zóó het enquête-besluit worde genomen,
dan zullen de middenstanders er zich van overtuigd
houden, dat een latere organisatie van hun vakonderwgs,
tenminste op juiste grondslagen, op de basis der practjjk
zal worden opgebouwd.
Be landsrheidersbond en de landbouw-
en«| uéte.
De voorzitter van den landarbeidersbond, Van Dok,
schr jjft in Be Klok
»Bjj Koniakljjk besluit is benoemd en geïnstalleerd
'n oommissie van 20 heeren die zullen onderzoekon de
ecoromische toestanden van landarbeiders en boeren.
»In deze oommissie heeft geen enkele landarbeider
zitting. Op dit feit is door enkele groote bladen in af
keurende zin gewezen, ook waren er afdeelingen van
onzen bond welka er op aandrongen dat wjj daar werk
van zouden maken. Door mg is 'n schrgven gericht aan
den minister van landbouw, handel en njjverheid, met
verzoek deze handeling te motiveeren. Ik meen dat nie
mand beter den toestand kent dan de betrokkene zelf en
wilde gaarne weten waarom men de landarbeiders in
deze buiten 't spel heeft gelaten.
»11 October is aan mjj een schrgven gericht door den
heer Lovink, voorzitter van bovengemelde oommissie,
met verzoek, mst hem 'n samenspreking te hebben over
dat onderwerp. Ik heb die samenkomst gesteld op Maan
dag 22 October en gevraagd vaststelling der punten
waarover dan gesproken zou worden. Wanneer die pun
ten worden opgezonden zullen wjj met elkander overleggen
wat er geantwoord moet worden. De uitslag dezer con
ferentie zullen wjj vermelden in De Klok.*
Prov. Staten van Noord-Holland.
Ged. Staten stellen voor op het verzoek om subsidie
voor de Visachorjjschool te IJmuiden te beslissen als
volgta. afgewezen wordt het verzoek om eene bjjdrage
voor 1906, aangezien het dienstjaar 1906 op het tjjdstip
der vermoedelijke opening op enkele weken na zal zjjn
verloopen, en ook het schoolschip niet voor 1907 in ge
bruik zal kunnen worden genomenb. aan genoemde
Vereeniging over 1907 eene bjjdrage van f 1500 toe te
kennen.
Aan de school zullen verbonden zjjn, behalve do direc
teur, een bootsman, een onderwjjzer voor het voortgezet
lager onderwjjs, een kok en een beroepvisscher voor de
pructische lessen.
Da Kamerverkiezing te Lelden.
G.steravond belegden de katholieken in de Groote
Stadsgehoorzaal te Leiden een vergadering, alleen toe
gankeljjk voor de katholieke, anti-revolutionaire en chris
telijk historische kiezers.
De raai was gosd bezet. De vooizitcer der voreeniging
Mr. P. J. M. Aalberse, opsnde de vergadering.
Spreker was het Kamerlid, ar. A. baron van Wjjn-
bergen. Deze begon met er aan te herinnersn dat de
overwinning bjj den laatsten verkiezingsstrijd behaald,
slechts een oogcnblikkeljjka is geweest. De kiezers to
Lsiden zullen dit nu eens kunnen toonen. Spreker ver
geleek de vorige regeering met da huidige. De rust, die,
zoo 't heette van de laatste zou uitgaan is tot nu toe
achterwege gebleven. Spr. behandelde de ant, these. Dr.
Kuyper heeft dezo niet uitgevonden, maar wie anti
these politiek heeft gevoerd is mr. Goeman Borgesius
bjj de vorige verkiezingen. Deze politiek zal bljjven onder
elke regeering, maar 't felst zal die gevoerd worden door
de linksc'ue partijen.
Vele voorbeelden haalde spr. aan uit de jongste par
lementaire geschiedenis ten bewjjzs hoe verdeeld de
vrjjziDnige fracties zjjn. Spr. critiseerde de daden van
deze tegenwoordige regeering als allesbehalve verzoenings
gezind. Spr. geloofde niet, dat deze regeering zal kunnen
tot stand brengen wat zjj heeft beloofd.
Da sociale wetgeving die deze regeering zal geven, zal
steunon op de voorbereiding van dr. Kuyper.
Soherp laakte spr. wat minister Veegens dezer dagen
hoeft gezegd, n.l., dat de invaliditeitsverzekering nog in
studie zal worden genomen, terwjjl men haar in de ver
kiezingsdagen heeft beloofd.
Als er één grief is tegen deze regeering, dan wel deze,
dat ze ons volk geen invaliditeitsverzekering wil gaven
en spr. vroeg in trouwe of het Ned. volk zich daar nu
bjj zal neerleggen
In 't bjjzonder stond spr. stil bjj de voorgestelde be
lasting op het gedistilleerd en do tabak, en de technische
herziening van het tarief, dat in wezen toch ook be
schermend zal zjjn, omdat het meer ral opbrengen.
Conclndeerende stoldo spr. vast, dat deze regeering
niet in staat is met vaste hand te regeering, omdat zjj
door geen andere kracht wordt samengehouden dan door
het anti-clericali8me.
Met een enkel woord kwam spr. tot de candidaton en
wilde er dit van zeggen, dat Leiden wel een wetenschap
pelijk man mag afvaardigen, en van dr, Da Visser zal
verklaard moeten worden, dat hjj op waardige wjjze
Leiden zal vertegenwoordigen. Eindeljjk waarschuwde
bjj de kiezers om zich niet te laten misleiden door libe
ralen, die zullen zeggen, dat dr. de Visser eigenljjk anti-
Roomseh is.
Ten slotte crukte spr. he' zjjne hoorders op het hart
het vooral niet op een herstemming te laten aankomen,
want bjj een herstemming zullen allen van de Lnkerzjjde
zich samentrekken op den heer Paul en die gelegenheid
moeten de ohristenkiezerB hun niet geven.
Hedenavond treden in de zaal Noordeinde op de can-
didaat der kerkeljjken dr. De Visser en ds. Wagenaar
van Leeuwarden. Wosndsgavond verdedig mr. Mandeis
zjjn candidatunr eu aan den vooravond der verkiezing
nog eenB dr. De Visser en ds. Talma.
De vrijzinnigen beleggen geen vergaderingen. Zjj zjjs
van oordeel dat de kiezerB Paul voldoende konnen. Wel
zal er van dezs zjjde voor debaters gezorgd worden.
Ned. IDantschapplJ voor Tuinbouw
eu Plantkunde.
Werd onlangs medegedeeld, dat baren van Pallandt
had bedankt om als voorzitter der Ned. Maatschappij
voor Tuinbouw- en Plantkunde te fungeeren, nu is
er bjj het hoofdbestuur bericht ingekomen, dat de heer
J. H. Tromp Meesters ook bedankt heeft.
Dit herhaald bedanken vindt zjjn oorzaak in bet
feit, dat men maar blindelings eandidaten stelt, zonder
zich te overtuigen of doze wol bereid zjjn eene can-
didatuur te aanvaarden.
gemeenteraad van Enschede.
Te Enschede is gekozen als gemeenteraadslid de beer
H. Lasondar, soo.-dsm. Do Volkspartjj heeft thans G van
de 19 zetels.
Zelfstandig beheer van gevaugcnisarbeld.
Bjj Kon. besluit is ingetrokken het kouinkljjk besluit
van den 12don October 1899, houdende b- palingen tot
invoering van een zelfstandig beheer van den gevange
nis-arbeid.
Het is een eigenaardig verschijnsel, dat met dit streven
naar decentralisatie gebroken werd, roodra de ambtenaar
die de vader van den n ouwen maatregel mag worden
genoemd, mr. Simon van der An, zjjn ambt had neer
gelegd.
Des te eigenaardiger wordt het besluit, wanneer men
Indenktdat het werd uitgegeven onmidd-lljjk nadat
mr. Simon van der Aa het hoogleeraarsambt in ds rechts
wetenschap aan de universiteit te Groningen aanvaardde
met het uitsproken van een rede ovor »de arbeid als
element van de vrijheidsstraf." In die redevoering ver
kondigde de hooggeleerde spreker toch zjjn rueeuing, dat
»het centraal beheer van den gevangenisarbeid, (blijft
het vrjj van den druk der bureaucratie, de constante be
dreiging voor elk levend intiatief, voegde spreker er zeer
te recht bjj) geleideljjk den arbeid als element van de
vrjjheidBstraf tot die ontwikkeling (kan) brenger., welke
bestaanbaar is binnen de ljjnen van ons stelsel.«
Ouderdom alleen.
De Standaard bevat de volgende driestar.
De heer Talma deed een goed werk, met het Kabinet
over de Verzekeringswetsontwerpon eens aan den pols
te voelen.
Het zag er zoo vreemd uit.
In 1905 wordt invaliditeits- en ouderdomsverzekering
toegezegd, en in 1906 spreekt de Troonrede alleen
van Ouderdomsverzekering, en laat de invaliditeit uit.
Was dit een drukfout Was 't een vergissing Of
stak er opzet achter En stond de zaak metterdaad
zóó, dat de Regeering haar halve toezegging van 1905
terugnam, om slechts de andere helft gestand te doen P
Bij de Troonrede kon men hiernaar niet informeeren.
Antwoord-debat was er niet. Te wachten tot de Me
morie van Antwoord op de Begrooting, was wel wat
heel lang. En daarom was het een profijtelijk gebruik
maken van het vragenrecht, dat de heer Talma reeds
naar eenig meer licht zochtmeer licht nog dan de
Minister op zjjn audiëntie had laten schijnen.
En au weten we dan, dat metterdaad de invaliditeits
verzekering wordt losgelaten, en dat het Kabinet een
afzonderlijke ouderdomsverzekering gaat indienen. Nu
jo, ook voor de invaliditeit zal men zorgen. Zelfs zal
men zien, of die niet in de Ziekteverzekering onder
dak is te brengen. Maar wie het klappen van de
zweep kent, begrjjpt hier alles van. AU de Ouderdoms
verzekering goed van stapel loopt, zal 't al mooi wezen.
De invaliditeit wordt ad oalendas graeoas in conservatie
opgelegd.
Dit is een stout stuk.
Geheel onnoodig geld uitgeven aan mannen van 65
en meer jaren, die nog volkomen goed in staat zjjn
hun brood te verdienen en daarentegen hulpeloos laten
staan die duizenden, die reeds jarenlang zich met
gebroken kraoht voortsleepen, of die werkzaam zjjn in
bedrjjven, waarin men reeds op 55-jarigen leeftijd niet
meer voort kan.
Waar steeds meer algemeen wordt erkend, dat in
validiteit en niet onderom basis moet zjjn, zal men nu
in Nederland eens uit 't omgekeerde vaatje gaan tappen,
tegen allen gezonden zin in.
En als dan eenmaal aan de irrationeele ouderdoms
verzekering het geld op is, dan zal bet eind den last
dragen, en laat men den invalieden man, die niet meer
mee kan, onbarmhartig aan den djjk staan.
Zoo orgens, dan past hier verzet.
Koord en Mishandeling.
Voor de Haagsche rechtbank werd gisteren behandeld
de strafvervolgingen ingesteld tegoa Gorard Vleesenbaek,
oud 26 jaar, stucadoor en N celaas Jan Heijjer, oud 28
jsar, stuca-loor, beiien te 's-Gravonhage.
Beklaagde Vleesenbeek werd ten laste gelegd, dat hjj
27 Augustus 1.1. zekere H. H. v. d. Kwast opzetteljjk
van het leven heeft beroofd of heeft mishandeld door
hem met een mes steken toe te brengen, welke dêa dood
ten gevolge hadden.
Beklaagde Hejjjer werd ten laste gelegd, dat hjj den-
zelfden v. d. Kwast mishandeld en hem opzetteljjk op
het lichaam ec hoofd getrapt heeft.
Bjj bet verhoor van beklaagde Vleesenbaek vertelde
deze, dat hjj, in den avond van 27 Augustus 1.1., met
een paar kameraden nabij de Jansteenstraat liep. Een
hunner liep een man <egen bet ljjf; onder het gezegde
»je most me niet tegen het ljjf loopen* keerde die man
terng en pakte den broer van beklaagde om zjjn hals.
Doorloopende hoorde beklaagde achter zich roepenik
steek je an het mee. Daarop haalde hg, beklaagde, zjjn
koipmis uit zjjn zak, opende het en zwaaide er mede.
Bjj den reehter-commissaris had beklaagde echter ver
klaard, dat hg met het mes gestoken had naar den man,
die zjjn broer om den hals bad gepakt.
Gisteren beweerde beklaagde zich eigenljjk niet goed
meer te herinneren wat er gebeurd was.
BekUagde Hejjjer bleef bjj zjjn in de instructie afge
legde verklaring, dat bjj v. d Kwast niet getrapt heeft.
Hg heeft alleen met een blikken drinkeuskroik om zich
been geslagen en wet niet of hjj daar iemand mre ge
troffen beeft. Het O. M. eischte tegen Vleesenbaek zea
en tegen Hejjjer twee jaar gevangenistraf.
Be opera „Op I cop van legem".
Vroeger is medegedeeld in 't Hbld. dat onze in Parjjs
gevestigd i landgenoot Ch. Grelinger muziek gecomponeerd
heeft op een Hollandsohe bewerking van Heyormana'
algemeen bekend »Spel der Zee.*
Met groote belangstelling werd dit bericht vernomen
door allen die naar goede Nederlandsohe dramatische
werken verlangend uitzien. De heer Grelinger heeft de
opvoering reeds voor 'n groot deel voorbereid, arties'en
uitgekozen en met een orkest maatregelen getroffen
ten einde een opvoering ,in Amsterdam mogeljjk te
maken in deze maand, of later, Hg vervrachtte die voor
stelling, d:e hjj zelf leiden zou, in den Stadsschouwburg
te kunnen geren eu had de toezegging van directeuren
en componisten in het baitenlaid, dat zjj haar zouden
komon bjjwonen.
Nu echter hebben de heeren Grelinger en Heyormans
bericht ontvangen dat de Rand van Beheer den Stads
schouwburg voor de opera »Op hoop van Zegen* niet
bsschikba r e elt 1
Hain Bouwmeester gehuldigd.
Mevrouw Mann-BouwmoesUrs is te Breda gehuldigd.
Het feit verdient bijzondere amteokening. Theo Bouw
meester is de waardige drasgrter van een roemruohtigen
naam. Zjj is een groot aotrice, wier optreden nog steeds
als zjj tenminste wil waar kunstgenot geelt.
Vele harer creaties zjjn onvergeteljjk. Toch waardeert
men hasr »in de provinoie* niet naar waarde. Maar
zelden is d&hp haar bcccbs zóó als het moest zjjn. En
van huldigen ia ikk' bjjna nooit sprake. Previnc.ale
schouwburgbezoekers geven haar niet dikwjjls die uit
bundige teekenen van sucoes welke zjj schenken aan osno
andere, meer pretentieuze maar minder artistieke aotrice.
Hoe dat zoo komt? Laten we er over z wjj .jen de
beweegredenen liggen buiten het gebied der Kunst.
Breda heeft echter aan Mevr. Mann-Bouwmeester een
waardevolle hulde bereid. Vjjf en twintig jaren bad zg
haar talenten beschikbaar gesteld voor de Raderjjkers-
kamer »Vreugdendal« te Breda.
Men heeft baar toegesproken, toegejubeld, bekranst.
Men heeft baarbeen fraai geschenk aangeboden in den
vorm van een sobrjjftaiel en stoel, stjjl Lodewjjk XVI.
En het is te begrjjpen, dat zjj verklaarde:
De ovatie, die ik zooeven mocht ontvangen, heeft mjj
zeer getreden. De woorden mjj toegesproken, de harte
lijkheid mjj bewezen, maken het oogenblik voor mjj een
dor meest aangename in mjju kunstenaarsloopbaan en ik
voel mjj gedwongen aan hen, die het initiatief hebben
genomen tot het vormen van oen feestcommissie, en aan
allen die er too hebben bijgedragen en een bijzonder
cachot hebben gegeven, mjju harteljjken dank te betuigen.
't Wonderkind
In 'n hoekje van de tram, héél klein en béél verscho
len, zit 't wonderkind, Mozas Mirsky
Het donkere zwarte baar valt hom over het bleeke
voorhoofdhjj heeft groote oogen, die zjjn zoo donker
als de nachtz'n kinnetje stennt hjj op z'n smalle, teere
handjes, en zoo tuurt hjj, reoht voor zich heen, naar de
straten vol van vlammend licht en de huizen, die duis
ter eu hoog en dreigend zich heffen naar de glorende lucht.
Z'n wangen zjjn ongezond-wit, wit als krjjt. lljj is
z'ek geweest, onze Mozea Mirsky, zegt men. En nu
moet-ie weer zingen. Want bjj is 'n wonderkind. En
wonderkin deren moeten zingen.
De tram gljjdt verder over 't Jonas Daniël Meyerplein.
»Is dat niet Mozea Mirsky?* fluistert men in den
wagen.
'n Jong meisje, tegenover den knaap, ziet hem voort
durend aan, vol nieuwsgierigheid.
Hg is er gewoon aan, dat men naar hem kjjkt. Ilij
bljjft zitten in dezelfde houding, en kjjkl maar peinzend,
peinzend voor zioh uit.
Bjj 't Weesparpoort-atation staat z'n geleider op, en
staat 't knaapje op. Tezamen gaan ze de tram uit, bei
den bleek nn ernstig, de volwassene en 't kind
Mozes Mirsky zal gaan zingen 1 En juichen zullen ze
om (den knaap, met z'n donkere oogen en z'n krjjtwitte
wan eren. Jubelen zallen ze als z'n stem zingt oude, melo-
dieuse liederen. Applaudisseeren zullen zeze zullen
applaudissaerEn tot(T«I.)
II. 9. de Koningin-Hoeder en hel
Leger des Hells.
Gisteren bracht H. M. de Koningin-Moeder. vergezeld
van freule v. Itteraum en jhr. Pauw van Wieldreoht,
een bezoek ran het kinderhuis van het Leger des Heils
te Naarden.
Bjj aankomst werd H. M. een lied door ds kinderen
(verpleegden) toegezongen, waarvan het koor luidde:
»W«es welkom, welkom, duizendmaal,
En moge lango jaren,
Da gcode, trouwe Hemelheer,
U voor ons land nog sparen 1»
In de ontvangkamer van het Tehuis werd H. M. ver
welkomd door commandant Estill en toegesproken door
den secretaris voor Nederland, kolonel Goovaars, die in
ga toespraak tot da Vorstin o. m. zede:
»Do moeiljjke en somtjjds ondankbare taak van hen,
die dikwjjls onder do maost onganst ge oaastandighodna
werken aaa de geesteljjke, zedeljjke en stoffeljjke ver
lossing en opheffing van hen, die door zonde, ondeugd
en wanhoop geboodeu zjjn zal zeker door dit bezoek
vergemakkelijkt worden.
En voomameljjk onze trouwe uudearbeitUteis in cit