Wortelsnijdm - Stroosnijders - Kookpotten,
H. S. CLOECK
van f 7,50 tot f 20.
Magazijn „De Kroon"
Groote voorraad .solide kwaliteit, lage prijzen.
Knakworstjes
Leidsche Leverworst
Appelsteeg No. 5.
Handwerken
BORSTPLAAT,
*2ïïT!; STsil."'8™8-
BUITENLAND.
Sint XVicolaas.
GRAAN-, BOONEN- en LijftKOEKBREKERS
OorschmachinesRosmolens, Wanmolens
IPP raag prijscouranleü en mlichtiiigflii
„Het Witte Huis",
in solide donkergrijze of mooie
fantasie-dessins
Laat 120. J. DE ROVER
KATOENBAAL" K
donfe LaaS' is niet Kelukt- In onze
LEO F A S T.
tm het kindT 0380 t0rD8 k°men' lüU 'l zBn
curreerende8pryronvoorEanden^ de magazijnen vaïweïktSiee?19 ver®chillende 'on
Laat, hoek Boterstraat,
ALKMAAR,
20 cent per paar.
8 cent per ons.
VERPLAATST.
is van GROOT NIEUWLAND D 73
verplaatst naar
Houttil B 25.
iHiermede bericht ik mijne geachte
clientèle, dat de
vanaf heden zijn geétaleerd.
>v s L. T. FRANSE-Meyer.
BOTERSTUKJES en BOTER-
SPECULAAS.
W. van der VEJEIV
BAAIKETRAUKER, Hoh
.'ui.";™.:
düf tl 1 Ca °Cb Wil Weer ècht in Sint NikrlaaB, eB
vronwcibrwpglBg In 't Oosten.
-■iet alleen ia Japan eo China, ook in Turkije, en
ia Egypte begint die geheim zinnige onrust in do
vrouwenziel, die hoop op de bevrijding uit de ver
drukking van onrechtvaardige wetten. Hoewel deze
begirael ngea nog alle organisatie missen, bestaan zij
toch reeds sedert jaren en evenals de rook 't vuur
verraadt, zoo verraden hier en daar enkele teekenen
dat er iets broeit. Van tijd tot tijd hoorea we van
een Europeesche vrouw, wie het, 't zij als dokteres
t zij in een andere hoedanigheid, gelukt is in de een
zaamheid van den harem door te driagen en daar bemerkt
lieeft, dat ook onder deze schoone, gedachtenloozi
wezentjes, onder deze bonte, tjilpende vogeltjes eenige
denksters zijn, die door 't lesen van Wost-Europooschu
werkea 't onnuttige van haar leven hebbes ingezien
en met hare zwakke handen den keten, die haar ge
vangen hondt, trachtten te verbreken.
Haar vertwijfeling, haar verlangen naar vrijheid e>
werkzaamheid, haar treuren over haar leeg leven heeft
Iierre Loti een boek doen schrijven „Les Eésenohan-
tées waarin hij de emancipatie der Oostersche vrouw
beschrijft.
Met dit boek heeft hij niet alleen de opmerkzaamheid
der litterairische wereld getrokken, de ideeën, die hij
erin verkondigt, hebben plotseling de aandacht op dé
vrouwen m 't Oosten gebracht. Missak Essendi, de
lurksche gezant in den Haag, die lang genoeg in
Europa is geweest om, zooals hij zelf zegt, de zeden
en gewoonten te leeren kennen, schreef in de Gauloii
een open brief aan Pierre Loti. Hij spot daarin met
ae Uon yuichotterieën van de Europeanen, die de
arme Oostersche vrouwen uit haar ketenen willen be
vrijden en bewees met al zijn geschrijf niets anders
dan dat de geest der Turksche mannen nog altijd d
oude is gebleven. Jean Carol, de feuilleton-schrijver
van de Journal du Caire stelde twee artikelen samen,
waarin hij 't woord gaf aan een jonge Turksche, een
VM 16 intolligonte, diepgevoelende vrouwen, die me'
sterken ontwikkelingsdrang bezield, zich uit haar leeg
leven redde door middel van) vlucht met prijsgeving
van alle geluk en alle banden, die haar aan 't vader
land bonden.
Wouryé Neyrel Nisea spreekt over de beweegredenen,
die haar en haar vriendin er toe gebracht hebben te
vluchten.
Wjj kunnen niet al de oorzaken optellen die ons
langzamerhandi van 't Turksche leven afkeerig maakten
v;.®s 'fve,n zelf, dat wij zoo vreeselijk vonden
Hoe dikwqls heb ik getracht, de inrichting, de gebruiker
v"\ leven te begrqpen, te verstaan, mjj er in te
k«nn! eenzame harem leeren wij niets van 't leven
nen, dan dat, wat we in de boeken lezen of wat
h«r«ilffl„gpU ienu uel,'raden' die van buiteD af ons oor
l n tocb belette deze eenzaamheid, waarin wij
ïnS dat deLwenscb in ons kwam, ons zelf te
willen zyn, op eigen beenen te willen staan. <r
verweldigend was de indruk, die de vluchtenden van
de vrye wereld kregen. sO, deze uitgestrekte, groene
«d om on?. - .daarginds. Semlin en dan Oostenrijk,
reiè i Vnnrr7fl Z°ude,D z«n' de indruk van d2ze
óthL-n i i e!rst® maal met ongesluierd gelaat een
onbekend land te betreden. Niet te weten waarheen
men zich begeeft, met te weten welken weg 't leven
V°,°rk )rflk 0,1 waar onbekommerd voort te gaan!
I 'l horizon van 't leven zich te zien openen
7- a- b'auw en helder is Ic
,i™,Lv'e 6u. ter hun lev.en 'anK in verdrukking hebben
oorgebracht, weten niet, wat zn met de zoo vurig
da^URd v vrflbeid moeten beginnen en 't teere meisje,
dat altqd van de wereld afgesloten was geweest, onder-
ee,n smürtelqk lot. Wat zij daarover meedeelt.
,-f!8 de klacht van iemand, die te lang en te
zwaar lydt,om zich nog in 't leven te kunnen verheugen.
»Mqn vader en my'n moeder, die mijn jeugd zoo vroolnk
n onbezorgd maakten, blijven altijd mijn geliefde ou iers.
loen zy my later zoo vreeselyk lieten lijden, was dat
niet hun schuld, maar van de wetten die in onzen tijd
met meer thuis hooren en waaraan toch zoo kramp
acntig wordt vastgehouden. Wanneer zij wisten, hoe
HatP0,n tUrnll en vfrtwÜfeling er in mjjne vergiffenis
ligt, zou hun hart zeker niet voor my gesloten blijven.
Vry, )a vry zyn wy 1 Wy hebben frissche lucht en
verwarmende zon, onze droom is vervuld 1 Maar waarheen
zullen wy ons zoo geheel alleen begeven Wy hebben
t zoo gewild en wy moesten vroolijk zyn en lachen
«üaa„r ü8?n' T Plaats van de vreugde van de vrijheid
te gevoelen, hebben wy slechts tranen. Voor dezeD
schoonen avondhemel, voor 't schoone paleis, dat ons
verblindt, weten wy niets beters te doen, Zennour en
\s n met armen om eikaars hals te weenen o
Wie treft dtze roerende klacht niet van deze arme
zwakke wezentjes, die uit haar warme kooi in 't ruwe
leven vlogen, en die voor den strjjd van 't leven niet
gehard waren
Velen zullen den ouden Missak Essendi geluk geven,
die Pierre Loti verwjjt, dat hy de Turksche toestanden
door den bril van een Franschman ziet en uit de klacht
van eenige Turksche vrouwen den verkeerden slotregel
eener algemeene teleurstelling trekt, waarvan de meeste
der lurksche vrouwen niets begrijpen.
Missak Essendi spot ook met de gedachte, dat een
onrust zich meester hetft gemaakt van de Turksche
vrouwenziel en dat de Oostersche vrouwen zich met de
emancipatie bezig houden.
Voor haar bestaat geen vrouwenbeweging, alle inrich
tingen zyn goed zooals ze zyn en de mannen en vrou
wen zyn daarmee tevreden.
De harem en het gebod aan de Turksche vrouw om
voor vreemde mannen haar gelaat te sluieren, geldt als
een afstraling van de wijsheid van den Profeet. De
legende vertelt, dat de Profeet eens een vriend wilde
bezoeken, die hy niet thuis trof en inplaats van door
hem door zjjne jonge vrouw werd ontvangen Haar
schoonheid maakte hem zoo verward, dat hij op z'n
terugweg 't verbod uitvaardigde. Hy wilde de mannen
voor de verzoeking vry waren »Maar,« zegt Missak, una
zooveel honderden jaren van beschaving zyn de mannen
toch nog hetzelfde. Wat gebeurt er, wanneer twee
personen van verschillend geslacht tezamen zyn De
man, die een goede opvoeding heeft genoten, zal tegen
de vrouw zeggen dat ze bekoorlyk is en hy gaat zijns
weegs t betreurende, dat hy haar niet meer kon zeggen.
En in ingewyde kringen beweert men, dat de flirt slechts
t voorspel is van datgene, wat er op volgt.®
Da oude spotter Missak voegt er aan toe, «dat hy
deze stelling niet verkondigt om de Europeesche zeden
te critiseeren. Hy zou niet gaarne den opstand bezweren,
die zulk een oneerbiedige beoordeeling zou te voorschijn
roepen in de salons, waar op dood en leven geflirt
wordt.« Dan behandelt Missak de polygamie.
Zjj is wel is waar niet afgeschaft, maar'toch bezig
uit te sterven en hy noodigt Loti uit hem 20 of zelfs
10 polygamisten in Turkjje op te noemen, 't Leven in
Turkye is zoo duur, dat de mannen zich niet de weelde
veroorloven van meer dan één vrouw. En wat de Turk
sche vrouw aangaat, zjj heeft een recht, dat menige
andere vrouw haar benijden zou, n.l. over het door haar
meegebrachte vry te beschikken en zonder toestemming
van haar man koopen of verkoopen aan te kunnen gaan
Wat de polygamie betreft, zegt hy met een hoonend
lachje, die heeft hy' in Europa onder verschillende
moderne vormen leeren kennen. Natuurlijk vindt Missak
ook de manier, waarop de Oostersche huwelijken ge
sloten worden, goed en nuttig. Dit geschiedt meestal
door de familie en 't oordeel van betrikken personen
wordt met gevraagd. «Maar,« vraagt hy, «als de jonge
menschen ut Europa elkaar dan zoo goed leeren kennen
in de salons, waarom hebben er dan zooveel echtschei
dingen plaats
't Eenige verkeerde punt dat Missak toegeeft, is dat
de Turksche echtgenoot zyn vrouw zonder opgave van
redenen kan verstooten, wanneer hy maar in staat is
hare bruidschat terug te betalen. Volgens zijn inzicht
bevindt de Turksche vrouw zich in haar levenseer góed
Zjj leert, wat zy noodig heeft om een goede echtge-
noote en moeder te zyn en men moet haar vèr houden
van de buitenlandsche opvoeding. Vooral vreemde talen
zyn verderfelyk voor de Turksche meisjes, daar zij
daardoor in staat zyn boeken te lezen, waarin voor haar
verkeerde ideeën voorkomen, die ze maar onrustig maken
lk weet met m hoeverre Missak Essendi de wereld
litteratuur kent. daar hy zich 't oordeel schijnt aan te
matigen, dat er geen andere dan slechte boeken bestaan
Dit is echter een reden die in de heele, heele oude tijden
thuis behoort, toen men 't ook gevaarlijk vond de
meisjes schryven te leeren, omdat zy dan minnebrieven
konden schryven. Tusschen de denkbeelden
VEÊVOÊDERWERKTUIGEN.
- -»«o uouauooiuoD van Essendi
en die van de moderne vrouwenbeweging iszoo'n diepe
afgrond, dat hy met te overbruggen valt; evengoed
zouden we ons met een Marsbewoner over 't beste
opvoedingssysteem kunnen onderhouden.
Men moet diep medelijden gevoelen met de Turksche
vrouw, met haar, die nog sluimeren, «aar 't meeste met
haar, die ontwaken. Wy kunnen evenwel niets voor
haar doen want baar keten verbreken kunnen zy alleen
zelf, uit haar midden moet de kracht komen en wij
kunnen niet anders doen dan Nourgó el-Nis 4 en hare
vriendin Zennour toeroepen «Droogt uw tranen, want
een groote zaak wacht u. Arbeidt, leert en weest sterk,
opdat gy de dochters van uw land tot voorbeeld zijt en
aanvoersters wordt tot de bevrijding, welke iedere
vrouwenziel zich wenscht.® Naar Anna Plothow
Kom,
VAN
ii.
Terwjjf bet kindc meisje boven Trnns kleedde, waien
by de jonge vronw, die in het salon den heilige zat te
wachten, de gedachten weer losgebroken, als een hoog
gezwollen rivier, die door de dgken heenbreekt.
Ze had alles gedaan prcies als de vorige jaren, toen
haar man nog by haar was ze bad Piet, den bode,
weer genomen om voor den Goeden Sint te komen
dat 'wiMem"p'g acbb' da.t 44' geen gevaar by was -
"''ï1" £10t toob noo't m«r zag. Wat was het nn
trasdn v u- W0D zeggeB> 'anmiddag toen by kwam
vragen of by °m zeven nar mocht komen, inplaats van
om half acht? Hy bediende zooveel families, by was et
dnitia nit" N u ?'kJaaS' eB hB baaide er eeu aardig
Ïaan dÓf u t m,erron" Poeldyk beslist op ge
Btaan dat by by hadr om half acht zou komen. Das
was hy vanmiddag nog even aangeloopen, om te vragen
of het zeven nar mocht zyn. Goed, zy vond het goed
het was 44t hetzelfde Ze bad alleen half acht gezrgd,
omdat hy, loen Willem nog by haar was, ook om half
acht kwam, ieder jaar.
zJUeT tn8» W-B h.et. toch weest, dat Piet had willen
óef^n d f t B 110 ™rsPrak- Hë bad haar man
Wilfem h Z° Z 6rn,t begrÖPen- Maar wat had
h bben m n°0d,g, g9had? faÖ hem cadeantjes
hebben gegeven voor kleine Trnns P Piet fcad zich ver
sproken, en zy had niet verder willen vragen. Ze mocht
nn met meer belangstelling hebben, voor - haar - man
Neen I nooit meei En ze wilde ook niet 1 i
Hy had zoo van Trans gehouden, altyd I Toen bij
wegging, had hy gezegd: Ik laat jou het kind, dat L
betei da billgker. Maar gelóóf dat het hard ie, en Hel
die laatste opoffering van my niet op te lagen prijs I
kii1 °°u-Tel mooi was het geweest van hem I Eerlyk was
Zhn j!n i 8eweestdat was zyn eenige, maar dan ook
zyn groote en volkomen dengd. Je kon op aan, als hij
iets zei, dat by 't mééade U
Maar ze mooht niet meer aan hem denken. Zs had
nu byna een jaar geleefd, zonder aan hem te denken.
Hoe kwam ze nu opeens zoo vol herinnering? En
zachtheid 6
Hun huwelijk was een vergissing geweest. Zooals hef.
nu was, was het goed. En billgk. Geheel
ze mocht niet denken I
Dat was altijd haar ongeluk geweest: dat denkeu
Of haar geluk Zs wist het. niet meev. Kom, ho»<
kwam ze vanavond toch zoo werfelend en onzeker van
haar ze f Ze was toch oen jaar lang teler van alles
geweest 1
Neen I neen I neen I boos schreeuwde ze het z;ch-
zelf toe: Ze wist het telcer, en ze won er niet meer over
tobben, aarzelen het was goed zooals het was, en dat
denken on dat dweepen, die illusies en die utopieën, zr
mocht er niet mee spelen, want ze waren haar onaelul
geweest, van den eersten dag al aan, haar noodlot, allo-
maal 1
Haar man dacht niet, k4d nooit gedacht. Hjj ééd
k TaV8n. nnch,er zakel"D6C8cb. Misachien was het
?MStel 'B pMotischer. in het nuchtere, practieche
leven. Maar tusachen tèv had het de kloof gevormd, die
ieder jaar, iedere maarid, iederen op hst eind van
haar nuslnkt hnwelyksleven, breeder gaapte en wter
breeder. Tot hg met meer te overbrnggon was - oen
kloof van volmaakt antipathieke, elkaar-afstootende
levensopvattingen - nut meer te overbruggen zelfs
met door ban kind.
Toen waren zs van elkaar gegaan. Gewoon - zonder
veel opzien zonder offioieele soheiding. Ze walen 't
zoó volkomen ééis om te gaan en ze zouden toch niet
m?er trouwen. Voor zulke menschen is stadhuis-scheidini?
een onkiese he komedie. Hy was gaan reizen. Later had
zfi gehoord, dat hjj in Dan Haag was gaan wonen. En
nn die vreemde ontmoeting met Piet i
Zs voelde zich onrustig. Er hing iets 'in' 'de lnoht, dat
naderde en haar ?aag drukte.
Piet had nog r éér geweten. Dat zag ze ja aan zyn
klenr dat hoorde ze aan zyn gestotter. Maar w4t
kon het zyn haar wét naderde er dan wét?!
Ze wrong zich de handen, zenuwachtig. Maar ze trachtte
haar onrast weg te redeceeren. Er was niets. Willera
was veel te nuchter, om iets geks te doen. Ze trachtte
zich in te praten, dat het maar alleen het verzoek zon
geven'* °m h6t öen °f andM Pak^® 8aD Trnns 1(1
Het was het eerste St.-Nicolaasfeest na hun scheiding
Zs wist dus nog niet, hoe hy zich dien dag voortaan
fskó?-eTrnn°9n' H Va° zi?h zon Iaten buoren. *ae
zeker Irnus meende immers, dat hy op reis was Met
bMr 'M aardaS had hy Trnns bloen^n gestan d, een
nrand vol bloemen uit het Zmden - en de lang-begee de
fiets. Nn zon hy natnnrlyk weer iets geven/ Maar er
waB nog mots gekomen.
Wat was natnurlyker dan dat hy Piel had gevraagd..
fbk dat H km/n g8TaatlÖk haar geweekt, eigen-
lgk, dat ze den boda weer genomen had. Ze had er wel
bg gedachtmaar weekhartig had ze het willen hebben
net als vroeger. Ook had ze geen lurt, aan een nieuwe
ling alles nit te leggen hoe hg doen moest.
V. S. OHMSTEDE J.Czn., mMuï.
Centraal Jk leedlng-Jlaga* f|n
Eigen werkplaatsen.
Speciale Inrichting voor Kl edlug
nnar nsaat.
-saisons
A11?b prima kwaliteit en eigen fabrikaat.
MAGAZIJN
Mij steeds beleefd aanbevelend
DAGELIJKS VERSCfl.
Zou Trnns t óg «iet klaar zgn Heme tjO hoe.... hoe.:
bUef p;.( pi fM JÓ6.zitten mëmereL En waa;?
bleef 1 iet Piet, die nooit een minuut te laat was r
Zie je nn wel, dat er wat dreigdt. Zie je nn we 1
Het was tien minntea over zevenen I Es het iets,
dat in de lacht was naderde naderde. Z e je nn wel.
at er wat dreigde. Och I die dwaze sentimentaliteit, die
khun zeen ge herinneringen 1 Ze mceht niet desken 1
Ze moest nu maar eens flink door dien eersten keer
heen bgtes, dan kon ze de volgende jarec vanzoll flmker
ribt' 1 B6riBg wo dt nitgewisoht door den
fyd, en wonden genezen.
Ze betrapte zich op het woord f Wondet Zs
tchudde tioh met geweld los als uit eea greep. »Ja zeker
wonden», zei ze hardop, dapper en met klem, Hemel!jel'
Toen stond zs op en deed de kamerdeur open.
b mPj 63 l8810? h00tde naaf anlwoord, gleed
haar blik angs den vloer, laBg8 de kamerdeur, waarvan ze
d".k"0p baar band hield. En onwillekeurig blief hö
dl vïlf °a ïet,0Bde,8le pan'el. waar van den beneden rand
S f IZ Ml®61 8i Wa?> Dat had man gedaan. In
de nifriÏÏó HaD 2BBlW-r8panBiBg herinnerde ze zich
IhnH 8 Bgen'J Hoe haar maB d« gewoonte had
veTvrlmd"- e<!t8te j"4D' to,n de groote, ern-
L g er no« n'0t was, vaak ruzietjes hadden
gehad, die haar nu ol zoo kleinzielig leken, L 0m als
hg de deur inkwam haar open te duwen met de punt
JlM«nZ0h ea ai8 bB er nit ging, en haar weer ge
sloten had achter zmh, op dezelfde manier nog eens to
voelen of ze wel goed dicht was.
Dat teellende ook weer zyn ruwen aaid. Dat, en
honderd andere kleinigheden, die haar nn te binnen
schoten. Lu toch zon zy er thans geen herrie meer over
maken. De scheiding had haar vsdl zachter gestemd
H«Vn.USA^am' ?6t rrde jaffr0QW. in kaar Zendagsche
kleedje, de trap af. Haar kleine engelZp w.s het
emige, dat jta hier nog had.
En de herinnering
Maar Be waren net binnen; haar dochtertje had haar
kleedje uitgespreid, zorgvuldig, aan beide kanten nevels
haar op de sofa, om het niet te krenken, en, moe van
spanning en opwinding, z.ch gedrukt tegei haar aan
dat bet de levende wss, en geen man maar zoo meteen
,m;.mtbakkea Tcor- die dadelyk komen zon - toen bui II
het rytnig aanrolde en stilhield voor het hnis
Verleden jaar „a. haar man gegaan, maar nn ging
.KomTr kamerceQr 0n °Pende die wyd, noodendl
kei8 VHfP e-" !tel''eB bl'Lk ,?P de klok- °0k de heilige
B munten voor halt acht! Er moest iets gl-
na wasdeb8rinne>-ingnogvolkomener.
ziaoals zs het zich gewenscht had
>Van harte welkom lt herhaalde zy werktuigelyk.
Truus zat te beven in een boekje van de eanapee.
Hy struikelde over zyn kleed, dat bem veel te laag
was, van voren - het was een 4nder dan verleden jaar
maar het kind merkte er niets van.
En het vreemde in de lucht naderde, naderde.
Hy deed gtwoon zyn plicht, precies als de andere
jaren, by bromde in zyn baard dezelfde vragen en ver
maningen, die ze verleden jaar met haar man van hem
bad gehoord.
En lóeh moest er iets gebeurd zyn.
Truus, niet meer zoo bang, nu zyn stem, goedig, klonk
en de cadeautjes voor den dag kwamen by hoopen,
naderde, dorst hem een handje te geven. Zy was toch
dapperder geworden, dit jaar, het kindelyk geloof
zou gauw gedaan zyn. Piet was een beetje schor, een
oogenblik bleef hy steken, kuchend en schrapond. Zij
glimlachte, maar het meisje keek met groote, vertrou-
wei8collo oo..en raar hen baiden op.
i. dit'? b'ö'adehy, ,ja van paatje. zy huiverde
he. kwam t plotseling er was iets, ol er w4s iels 1
«paatje, die ergens heel ver op reis is, maar mij een
brief geschreven heeft, of ik je dit geven wou,. hij
schraapte wéér »als je nog even zoet was als vroeger
en nog altyd even lief voor je maatje. Hy vroeg mjj
ook, je te zeggen, dat ja altyd aan hem moet denken,
dat je hem nooit en nóóit moogt vergeten, ook al blijft
hy èg zoo lang op reis. - Z*1 je dat niet
»Nee, mynheer Sint-Niklaas..
»Ea tenslotte vrceg hjj me, je hartelyk van hem te
gioaitü, joq on u ook me?roaw.<
Hjj boog zich over haar om haar te kassen. Maar
irnns, zenuwachtig van blydschap en spanning met het
groote pak, liep al weg.
Toen ging hg heen
Eu de moeder staarde hem na. Die woorden en
zy had geméóndl Opeens had ze gedacht
onmogeJyk, Ze was geschrokken van de gedachte I
Ae moest gaan zitten.
Terwjjl ze, voor huar schemerende oogen, hem naar
e deur zag gaan, zonk ze neer op een stoel
Maar ze vermande zich. Ach, onzin 1 En het was
z n d g, daaraan te denken
Eu toch naderde het iets, het v.éémd-, naderde,
zwaarder, kneep haar keel bjjna dicht
De Sint aarzelde, heen te gaan.
En ineens voelde z*, dat het v,4ar was! Maar hy,
stond al in de dear, deed haar achter zich toe
en schopte er even, héél even tegen met de punt van
zyn voet r
Toen stortte zy bem na, wierp zich in de gang aan
u?"j '00tM- '^n 28 k r 6 t van ontsteltenis én van
blydschap
„Man 1 Willem! Mjjn man!.
Hy, nader komend, struikelde over zyn tabbaard.