No. 271. Honderd en achlsle jaargang. 1906. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. ZATERDAG 17 NOVEMBER! BINNEN ÏTaNDT Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk f I,—. Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij v|h. HERMs. COSTER ZOON Voordam O 9. Dit nummer bestaat uit 3 bladen. Uit de Pers. Gemengd Nieuws. ALKMAARSCHE COURANT. Tweede Kaner. Gisteren is de beraadslaginn voortgezet over Hoofdstak II der Iedisobe Begrooting 1907 (uitgaven) en wel over de afdeeling 63 (Inlaadsoh onderwjjs). De heer Bos (V. D. Winschoten) bracht den Minister hulde voor de uitbreiding van bet Ialandsoh onderwijs, door het aantal soholen, thans 675 bedragende, met 700 te vermeerderen. Met genoegen heeft spr. 's Ministers plan begroet om de Hollandsohe taal op de Inlandeohe scholen te doen onderwjjzea, maar hg wjjst er op dat dit tien A twaalf jaren geleden reeds facultatief werd vastgesteld. Het denkbeeld is dus niet nieuw. Spr. drong aan om een onderzoek in te stellen naar de krach ten der bevolking, doch heeft men eenmaal eene richting gekozen, laat men di? dan ook volgen. Wat de Inlandsobe bevolking vooral noodig heeft is vakopleiding, welke dan ook door spr. krachtig werd aanbevolen. Daaraan is een sterke behoefte. Al jaiohtte spr. das de plaenen der Begeering loe, tooh drong hg aan op uitbreiding van het aantal scholen le klasse. Wat het landbouwonderwijs betreft, wees spr. er op, dat dit niet gegeven kan worden zonder proefvelden. De heer Bogaardt (K. Breda) wenschte er veran deriag in te bresgen dat het onderwgs in Indie is ge regeld bjj algemeene maatregel van bestuur. De heer T e r 1 a a n (S.-D. Hoogezand) was ook van meaning dat een afsonderljjk departement van onderwgs moet worden ingesteld. Hoewel spreker dankbaar is voor hetgeen bjj deze begrooting wordt voorgesteld, is ook hjj van oordeel, dat het bjj dezen eersten etap niet bljjven kan en dat meerdere uitbreiding zal moeten volgen. Intusschen zou hg het niet billjjk vinden de dessa-scholen alleen door de inlandeohe bevolking te laten betalen. Schieten de grachten te kort, dan moet de Regeering subsidie geven. Ook moet de leiding niet worden opgedragen aan ambteearen van het B. B., maar aan ervaren onderwijs mannen. De plannen tot verbetering van het inlandsoh onderwijs loopen over verschillende sohjjven ale verbe tering der positie van onderwgzers, verbetering der schoolgebouwen, uitbreiding der organisatie van de kweek scholen, ambaohtscholen enz., alle maatregelen, welke spr. hier toejuicht, maar toch komt het hem voor, dat de opleiding voor onderwgzers aan de 2e kl. en ook voor de dessa-sohoien niet genoeg op den voorgrond is gesteld. Spr. vreesde dan ook, dat het aantal onderwgzers dat de minister noodig zal hebben, voor zjjne uitbreiding, er niet zal zjjn. De heer De Waal Malefjjt (A.-R. Breukelen) was van meening dat de nieuwe proef met de huisvljjt- icholen weer teleurstelling zou baren. De heer Ketelaar (V.-D. Amsterdam V) meende, dat voo' een goede opleiding van onderwgzers, er eerst goede lagere soholen moeten zjjn. De Minister van Koloniën, de heer Fock, erkende, dat tvjj in Indië staan voor een reusachtige taak, die moeiljjk zal te vervullen zgn, maar die mag afsohrikken. De Minister gaf ook toe, dat het eerste streven er op ge- rioht moet zgn om goede onderwijskrachten te kijjgen. In die richting zal dan ook gewerkt worden maar daar voor zgn in de eerste plaats noodig lagere soholen. Op verschillende soholen ie na reeds het aantal Europeesche en inlandsohe leerlingen geljjk en de inlandsche kinderen mogen dan ook niet van de gonvernementsscholen ge weerd worden. Stabiliteit moet bjj het onderwgs bestaan. Volkomen juist is het dat het denkbeeld der gemeentescholen niet nieuw ie. Thans is de bedoeling de proef me. de ge meentescholen zoo krachtig mogeljjk door te zetten. Alle ambtenaren zullen worden aangezet om dat leven in de dessa's te brengen, dat de dessa's noodig hebben om tol ontwikkeling te komen. Dwang zal niet worden uitge oefend; wel oprichting met geldeljjken steun waar die noodig mocht bljjken. Het woord proef is missohien een ongelukkig woord, maar het is een proef die van langen dnor zal zjjn en alleen in dien zin een proef mag worden genoemd. Verschillende residenten zjju het er over tees, dat de inlandsche bevolking dringend behoefte heeft aan ontwikkeling. De Minister geloofde, dat het een bepaalde fout zou zgn de dessascholen dadrlgk te stellen onder onderwgs- mannen. Bjj speciale onderwgsaangelegenheden zullen de ambte naren van het B. B. de onderwijsmannen natuurljjk raad plegen. Een afzonderljjk onderwjjsdepartement zou te veel kosten. De Minister kon dus dienaangaande geen toe- "ggiBg doen. Pogingen tot het geven Tan aansohouwe- Jgk onderwgs wil de minister gaarne steunen. De Minis ter was dankbaar voor den steun, welke zgn voorstellen moohten ondervinden. r Na wordt de beraadslaging over de afdeeling Inlandsoh onderwgs gesloten. Hierna werden 8 candidaten gekozen voor de voor dracht ter vervulling der vacature in den Hoogen Baad n.l. de heeren mr. J. H. van Goor, mr. A. J. L. Njjpels en mr. P. C. Hooft. tP8c-i>e/^adSiagi,,?\ Wen* T00rtKeI«t e® wol over ond. afd. 67 (Eeredien st.) De heer Bogaardt drong aan op vermeerdering van het aantal R.-K. geestelijken. De Minister antwoordde, dat de G.-G. heeft te onderzoeken of vermeerdering noodig ie. Wordt voordracht gedaan, dan zal de minister die in aandachtige overwe ging nemen. 8 Bjj ond.-afd. 68 (armwezen) noemde de heer B o- gaardt vermindering der subsidie aan de weeshuizen in Indië eene misdaad tegenover de Indische maatsohappjj. Spr. drong aan op verkooging van het eubsidie zoowel aan het Protestantsohe als aan het R.-K. Weeshuis. De heer Van Kol (S.-D. Enschedé) wees er op dat jaar in jaar uit meer Bubsidie voor de weeshuizen wordt gevraagd omdat het beheer zoo schandeljjk duur is. De particuliere liefdadigheid doet met kleine bedragen veel meer. De bewering door den heer Bogaardt geuit, dat er geen armoede zou zgn onder de Indo-Europeanen is beslist onjuist. Spr. verzocht den miniater al het mogeljjke te doen om het pauperisme te bestrjjden. De armoede toch mag men niet als een dessa-aangelegenheid beschouwen. De Minister van Koloniën wist n;et, dat de Regeering ten opzichte der weeshuizen te kort schiet, maar het is gebleken, dat bg sommige weeshuizen een onnoodige weelde heerscht. Het tegenwoordige stelsel van subsidie deugt niet. Aan den heer Van Kol ant woordde de minister, dat reeds veel wordt gedaan ter bevordering van den kleinen landbonw en ter bestrjjding van het panverisme. Op de Regeering rust niet de taak om voor de armen der inlanders te zorgen. Het initiatief daartoe moet uitgaan van de particulieren en zoo noodig kan de Regeering dan steunen. De beraadslaging werd gesloten en hierna was gelegen heid tot het stellen van vragen. Door den heer T r e u b (V.-D. Assen) werden aan den Minister van Waterstaat inlichtingen gevraagd betreffende een door de directie van de Maatschappij tot Exploitatie van de Staatsspoorwegen gericht schrijven aan de Internationale Spoorweg-Vereeniging omtrent spoorwegtoestanden in Hongarije. Spr. vroeg of het juist is dat de dir. der S. S. aan de leden der Internationale Vereeniging geschreven heeft dat het met het oog op den te verwachten op stand van spoorwegpersoneel en andere revolutionnaire toestanden in Hongarije, niet raadzaam was de Int. Spoorw.-conferentie te Budapest te houden. Wat denkt de Minister te doen om zulke onraadzame brieven van onze groote spoorwegmaatschappijen te voorkomen. De Minister van Waterstaat verklaarde dat de directie van Staatsspoorwegen niet van den opstand (aufstand) maar van de staking (ausstand) geschreven had. Toen de Hongaarsche spoorwegdirectie schreef dat geen staking te vreezen was, antwoordde de directie der S. S. dat zij dan geen bezwaar had, maar dat bg een vroegere conferentie te Budapest een tramstaking had plaats gehad. De directie der S. S. heeft aan den Minister medegedeeld, dat het schrijven niet voldoende doordaoht was geweest en door den eerst aanwezigen ambtenaar opgezonden was zonder eerst door de directie behandeld te zgn gelijk de bedoeling was. De Ned. gezant te Weenen heelt reeds aan de Hongaarsche Regeering verklaard, dat het schrijven niet van een Staatsinstelling was uitgegaan, maar van een particuliere maatschappij aan wie een deel der Staatssporen verpacht was. De heer Hubreoht (U.-L. Amsterdam I) stelde aan den Minister van Buitenlandsohe Zaken de vraag, of hij naar aanleiding van een wjjziging van de Merchant shipping act" in Engeland, waarin «nap aanleiding van de toelating van schippers op de sohepen bepalingen voorkomen, die in strijd zijn met bepaalde handelstractaten, geen motieven heeft gevonden, zich tot de Britsohe regeering te wenden. De Minister van Buitenlandsohe Zaken antwoordde, dat te dezer zake aan de Kamer nadere mededeelingen zullen worden gedaan, onder overlegging van de correspondentie, daarover gevoerd. Voortgezet werd daarna de beraadslaging van de Indische begrooting. De heer B1 o o k e r (L. Amsterdam VH) besprak den stand van verschillende ziekten in Indië en ver zette zioh tegen de denkbeelden van den heer Bogaardt, ontwikkeld in zijn nota omtrent den geneeskundigen dienst in Indië, die hij in meer dan één opzicht over dreven noemde. De heer Bogaardt verdedigde zgn nota, die hij geschreven heeft, grootendeels op advies van den bekwamen Indischen medicus, dr. De Yogel. Onze geneeskundige dienst in Indië behoeft z. i. verbetering. De heer V an Kol bepleitte mede reorganise ie van den geneeskundigen dienst. De Minister van Koloniën antwoordde, dat waarschijnlijk eon commissie tct reorganisatie zal worden benoemdde geneeskundige dienst gaat der regeering zeer ter harte. De heer Van den Bergh (U.-L. Rotterdam I) sprak zijn verwondering uit over de sleohte resultaten der zoutbriketteering. Zijn uitvoerige becijferingen werden door slechts 7 leden der Kamer aangehoord. Een gedeelte van de vergadering eer Tweede Kamer is gisteren in de loge van den voorzitter, bggewoond door den heer Hjalmar Branting, sociaal-democratisch lid van de Tweede Kamer van den Zweedschen rijksdag. Mr. Troelstra verstrekte hem inlichtingen. Prov. Staten van Noord-Holland. De Commissie uit de Prov. Staten heelt, tegen advies van Ged. Staten in, voorgesteld ook over 1906 een sub sidie te verleenen aan de vissoherjjeohool te IJmuiden van 1 250 en in te willigen de verzoeken om subsidie van f 100 elk aan de vissoberjjschool te Marken en de Rjjks- landbouwschool te Schagen. Arbeidsbeurzen. De Minister van Bmnenlandsohe zaken brengt ter i kennis van de reeds bestaande, zoowel als van de nog op te richten arbeidsbeurzen in Nederland, dat aan die beurzen op daartoe strekkend verzoek geregeld mede- deeling gedaan zal worden van de berichtgeving der Nederlandsohe consulaire ambtenaren in België en West- Duitschland nopens de gelegenheid voor Nederlandsohe werkzoekenden om werk te vinden in hun ressort, onder voorwaarde, dat de arbeidsbeurzen op zich nemen de personen, die zich ingevolge de Regeeringspublioaties bg haar aanmelden om in htt buitenland te worden peplaatst, op eigen verantwoofding behulpzaam te zijn bij bet zoeken van werk aldaar. Het Hanserlld Hugenholta. Naar Eet Volk verneemt, is het Kamerlid Hugenholtz sinds eenigen tjjd ernstig ljjdende aan zenuwpijnen en heelt hjj zich daarvoor ter verpleging in het Diaconessen- huis te Haarlem laten opnemen. H(]ksbnre«n voor kleln-lndnstrleelen en nnlddenstand. Het hoofdbestuur van de Nederl. Maatschappij ter bevordering der Pharmacia heeft een adres gericht tot den minister van landbouw, njjverheid en handel, met het verzoek, alsnog te bepalen, dat het In art. 136 van Hoofdstuk X der Staatsbegrooting genoemde Rijksbureau ten behoeve van den klein-indnBtrieelen en ha-deldrjj- venden middenstand zgn werkkring niet uitstrekte tot de bemoeiingen der part'ouliere laboratoria, maar zioh alleen belaste met het geven van advies op de wjjze als dit b.v. geschiedt door inrichtingen bIb bet Koloniaal Museum en het Bureau van Handelsinliohtingen. Het departement Limburg van genoemde maatiehappjj beeft aan de Tweede Kamer der Staten-Ganeraal het verzoek gedaan, den betreffenden post niet aan te nemen daar volgens adressant overal genoegzaam gelegenheid bestaat de bedoelde onderzoekingen te doen verrichten en adviezen in te winnen. Ziekteverzekering. Het departement van de Maatschappij Njjverheid te Haarlem heelt een oommissie benoemd om een ontwerp ziekteverzekering te maken, waarin de fouten, die volgens het departement het regeeringsontwerp aankleven, worden vermeden. Huiswerk op de school. Da Vereeniging V.E.O. heeft de 10de aflevering barer Belichten en Mededeelingen uitgegeven. Deze afl. bevat o. a. een belangrijk stuk over Huiswerk van den door zgn onderzoekingen over geeateijjke ver moeidheid bekenden Prof. Griesbaoh. Deze heeft drie maanden lang bjj een aantal leerlingen der middelste en hoogste klassen van Midd. scholen gegevens verzameld. Daarbjj bleek, dat de voor bet huiswerk gebraikte tjjd dikwjjls de helft, soms bedraagt van den tjjd van het onderwgs op school, ja, in enkele gevallen den leertjjd op school overtreft. Uit het ondersoek der mate van geeateijjke vermoeidheid bljjkt, dat soms dagen lang de leerling den vermoeiden toestand niet te boven komt, door de geesteljjke inspanning, die telkens weer driemaal per dag van hem wordt geëischt. Een student in de mediojjnen, een maohinist op een locomotief en een telegrafist toonden na 10 uur wirken niet de hooge vecmoeienisljjn van een H.B.S. leerling. Als middelen tot verbetering noemt Prof. Griesbaoh b.v. verkorte les uren op die manier wordt al 't onderwjjs in den voor middag van 8—12 of 812.40 afgedaan. Het zioh eigen maken van de leerstof moet in de school gebeuren, gedurende het onderwgs. Met de eindexamens geeft de school zichzelf het denkbaar grootste bewjjs van onver mogen een ooilege, dat na jarenlange behandeling der leerlingen zioh nog door een eindexamen een oordeel over hun kennis moet vormen, kan men als overbodig beschouwen. S. Tugtul f Gister voormiddag is in het R. K. ziekenhuis in het Westeinde te 's Gravenhage, alwaar bjj eenige weken geleden een operatie bad ondergaan, overleden de Italiaansche gezant bg ons Hof, S. Tngini, die na 40-jarigen dienst nog in dit jaar zjjn gezantBohapsbetrekking zou neerleggen, welke hjj sedert 1902 te 's Gravenhage vervulde. De overledene had in de residentie veler sympathie en was aan zgn post zeer gehcoht door zgn huweljjk met eene Nederlandsohe vrouw. Vrouwenkiesrecht. Aan de leden van de Vereeniging voor Vronwerkies- recht is heden door 23 leden van die vereeniging een ciroalaire toegezonden, waarin zjj haar afkeuring uit spreken over de circulaire van de besturen der afdoe- lingen Breda en Leiden, betreffende de verkiezing van eenige leden van het hoofdbestuur der vereeniging, waar van wjj Donderdag hebben melding gemaakt. Volgorde. Ia de Standaard komt 't volgende voor Reeds meermalen is er op gewezen, dat het van belang kon zgn, aan de onderscheiden Begrootingen bjj toerbeurt een kleine en een groote beurt te geven. Na loopt 't meest zoo, dat bjj de B-grootingen, die 't eerst aan de beurt komen, breed en veel geredeneerd wordt, tot de tjjd verpraat is, en voor de laatste Begrootingen niet anders overschiet, dan ze met den Franschen slag en in alle haast af te doen. Men is dan mcé. De tjjd dringt. Kerstmis staat voor de deur, Terugkeeren wil men liefst niet. En zoo raffelt men de laatste Begrootingen af. Dit kan nu nog erger worden, nn er een Xe Hoofd stuk bjjgekomen is; iets wat des te schadeljjker is, nu juist op de Begrooting van dat nieuwe Departement wel in dubbels mate de aandacht moet vallen. Vooruit weet men zeer goed, welke de Begrootingen zgn, die in dit jaar zakelgk op den voorgrond treden, en welke andere Begrootingen zoo goed als terloops kunnen worden afgedaan. Ziu het dan toch niet rationeel zgn, de dit jaar meer interessante hoofdstakken meer naar voren te brengen, en de dit jaar minder gewichtige naar aohte- ren te schuiven. Wel is er het bezwaar tegen, dat de Memories van Antwoord soms lang tegenhouden en daardoor soms zeer laat afkomen. Maar als de Kamer, bg den aan vang van het Sectieonderzoek, een wgziging in de orde bracht, zou er wel meer spoed achter de Memories komen. Te overwinnen is dit bezwaar wtl, en de dironssie zou er bjj winnen. Rechtzaken. Voor de Anasterdamsche rechtbank. 't Jongske trad vrjjmoadig de zaal in, en keek nieuws gierig om zioh heen. Overal, kinderlijk-naïef, zwierf z'n onrustig-zoekende blik. Hjj zag naar de groene, geplooide gordjjnen en de blinkende lampen en de tafel, waar de reohters zatennaar de publieke tribune, en de klok en de kussens van de advooatenbank. Toen z'n naam werd af-geroepen, keek hjj den veld wachter glimlachend aan, en trad hjj naar voren, 't Knaapje had met andere knaapjes schoenen gestolen, ergens aan 'n uitstalling. En nu werd z'a vonnis uitgesproken. Hfl fPn8 «taan vlak bjj den president, met 't verschoten petje eerbiedig in de band en toen hjj hoorde, dat bjj ter beschikking van de regeering werd gesteld, knikte hg wjjs, begrijpend. »Ik zal goed oppassen*, beloofde bjj. «Maar ik heb 't niet alléée gedaan, m'nheer. 'n Andere jongen heeft 't ook gedaan, en die is toen weggeloope, die is in 't Von delpark geloope, m'nheer .Nee I we weten 't wel, dat je 't niet alleen hebt gedaan. Maar je moet goed oppassen. Dan wordt je gauw weer vrjjgelaten,* zei de president, mr. baron Van Imhoff. Het jongske knikte en glimlachte, zwaaide z'n petje en verliet de zaal van het Reoht. Maar eensklaps bedaoht-ie dat-iets had vergeten. En hjj wendde zioh om, en, tcrwjjl z'n helder kinder stemmetje scb&lde in de groote ruimte, riep hjj luid en eerbiedig «DAg m'nheer 1* Toen volgde hjj den rijksveldwachter. {Tel) Het houden van eeu optocht zonder vergunning. Voor de rechtbank te Maastricht stonden tereoht drie raadsleden der gemeente Valkenburg, ter zake van bet houden van een optocht zonder de vereisebte vergunning. Voor het kantongereoht waren zjj vrjjgesproken, maar thans werd een boete van f 5 subs. 1 dag hechteniB geëischt. Hen optocht. Op den lotingsdag werd de veldwachter Reiding te Akkrum door eenige jongelingen aangevallen, omdat verbood een optocht met muziek door het dorp te houden. Ofschoon bjj zioh een tjjdlang met de sabel verdedigde, moest hjj eindeljjk voor de overmacht bezwjjken, viel op den grond, doch werd door den heer J. Schippers, die toesnelde, ontzet. Het O. M, bjj de Rechtbank te Heeren- veen eisohte tegen de vier belhamels ieder 9 maanden gevangenisstraf. Uit Ut. Panera*. Aanstaande Dinsdag 20 November zal alhier de inter local telefoondienst voor het publiek in gebruik worden gesteld. Donderdagavond werd in het lokaal van den heer P. Greenw te St. Pancras, in pnblieke veiling verkocht 3 Hectare 95 aren en 30 centiaren bouwland, liggende onder de gemeente Koedjjk. Het geheel werd geveild in 15 pereeelen te zamen groot 167 snees bouwland, in da versobilleDde combina tiën bracht het geheel op de som van f6498,50. Uit Noord-Scharwoude. Gisternacht brandde het woonhuis van J. Kanden alhier tot den grond af. Oorzaak onbekend. Verzekering dekt de sohade. Door het krachtig optreden van de brandweer werden meerdere onheilen voorkomen. Uit Helloo. Den 15en dezer gaf de zangvereenigiag «Harmonie*, in het lokaal van den heer Jb. Ruiter alhier, eene door zeer velen bjjgewoonde openbare uitvoering, die uitstekend geslaagd mag worden genoemd en waaruit bleek, dat het 80-tal leden met hnn diieoteur, den heer P. Oogkaas, met onvermoeiden jjver hebben gewerkt om dien avond tot een reoht gezelligen te doen maken. Uit Bennlngbroek. Te Benningbroek c.a. is door 't kies-oollege der Ned. Herv. gemeente tot predikant beroepen ds. Rosbergen, predikant te De Beets, (N.-H.) Uit Hecr-Hugowaard. Ds vereeniging «Nieuwleren* ontving meermalen aan zoek om bet initiatief te nemen tot de oprichting eener federatie van vereenigingen in het kooldistrict voor bet behartigen van belangen, speciaal voor deze omgeving. In een dezer dagen gehoaden bestuursvergadering werd besloten op dat aanzoek in te gaan en een uitsoodiging te zenden aan al de vereenigingen in deze omgeving, daaronder ook gerekend de afdeelingen der Naamlooze Landbouw- en Handelsvereeniging aan den Langendjjk. De uitnoodiging wordt gerioht aan de besturen met het doel op 28 November a.s. 's middags 3 uur in het lokaal van den heer Booi te Noord Soharwonde een vergadering te houden ten einde aan bet plan vasten vorm te geveo. Door den voorzitter van «Nieuwleven* zal de zaak worden ingeleid, terwjjl tevens enkele punten ter sprake sollen worden, gebracht waaromtrent gedachtenwisseling gewenscht sohjjnt niet alleen, mair waarvan geacht mag worden, dat ze in iedere vereeniging (reep. afdeeling) aan de orde worden gesteld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1906 | | pagina 1