No. 294 Honderd en achtsle jaargang. 1906. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Hoofd der School. VRIJDAG 14 DECEMBER BINNËNLANDT Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,39franco door het geheele Rijk f I,—, Afzonderlijke nummers 3 Cents Telefoonnummer 3 Prijs der gewsne advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij v|h, HERMs. COSTER ZOONVoordam O 9. Aan de Derde ©e«eenteachool te Alkmaar vacesrt tegen 1 Maait a. s. de betrekking van Voor de vervulling dezer betrekking komm alleen in aanmerking onderwjjms, niet jonger dan 30 jaar, met minstens 10 dienstjaren als hoofd der school of als onderwijzer. De aanvangsjaar wedde bedraagt f 1ÏOO en, zoolang geen vijje woning wordt verstrekt, een vergoeding van f400 voor het gemis daarvan, benevens 3 vg'jaarlgksche verhoogingen van f ÏOO, voor dienstjaren als hoofd ia de gemeente doorgebracht. Sollicitanten gelieven hnnne stokken (adres op zegel) met de bewgzen van dienst, in te zenden aan het Gemeente- bestaar vóór 24 December a. s. Bezoeken kannen niet worden afgewacht, tenzjj na nitnoodiging. Alkmaar, 14 December. De Russische anarchisten hebben weer eens van zich doen hooren. Te Odessa hebben zij een filiaal van de St. Petersburgsche Internationale Bank be stolen, met een brutaliteit, welke zelfs in Rusland verbazing moet verwekken. Vijftien anarchisten kwamen bet gebouw binnen, met revolvers zwaar gewapend. De bankklerk werd onmiddellijk weer loos gemaakt door eenige der inbrekers, terwijl de anderen zich korten tijd onledig hielden met de telefoondraden door te knippen. Een drietal bewakers en een politie-agent, die zich tegen hen verzetten, werden gedood. Toen kuierden de heeren kalm door het gebouw en maakten op hun wandeling, welke ongeveer twintig minuten duurde, aan con tanten en effecten 91.000 roebels buit. Buiten stonden met paarden bespannen wagens, waarop de schat werd geladen. Men was daarmee gereed toen de politie verscheen. Zij nam nog een der anarchisten gevangen, terwijl een ander, om dit lot te ontkomen, een einde maakte aan zijn leven. Ook hetgeen in de plaats Zgierz in het begin van deze week gebeurd is, getuigt van stoutmoedig heid. Daar hebben een twintigtal terroristen het spoorwegstation aangevallen en „veroverd". Zrj namen de kas mede, doodden een officier en ver trokken daarna weder. Men wordt in Rusland hoe langer hoe brutaler. Er is een statistiek opgemaakt van de sommen, welke er in opdracht van de sociaal-revolutionnairen worden gestolen. Volgens die statistiek welker betrouwbaarheid overigens niet valt na te gaan maken de revolutionnairen wekelijks gemiddeld 400.000 roebels buit. Zells als deze statistiek erg overdreven is, mag men nog gerust aannemen, dat er in Rusland veel meer in hot groot gestolen wordt we bedoelen natuurlijk door revolutionnairen dan men hier in de couranten leest. Rusland is in een laatsten tijd op den achtergrond geraakt. Er zijn andere kwesties, die op dit oogenblik meer de aandacht vragen en dit is juist het merkwaardige van de politiek, dat zij steeds stof biedt. Oude kwesties zijn al of niet opgelost, als nieuwe zich weer voordoen, gewoonlijk in een gedaante, welke haar veel belangrijker doen schijnen, dan haar voorgangsters. Maar de Russische kwestie is een chronische kwestie en zij heeft haar kritieke oogenblikken en haar tijden, waarin de stand dezelfde blijft. Zoo heeft men ons weer een kritiek moment voorspeld een revolutie, ditmaal een ernstige, welke tegen 't voorjaar zou uitbreken. Wij zijn ten opzichte van voorjaarsrevoluties een weinig sceptisch geworden. Men denkt onwillekeurig aan den Balkan. Omstreeks dezen tijd van het jaar het zal wel spoedig komen leest men in de bladen, dat in het voor jaar, als de sneeuw van de bergen is gesmolten, de revolutie zal uitbreken. Maar reeds vele jaren achtereen is de sneeuw op den Balkan gesmolten, doch de revolutie is nog steeds uitgebleven. Boven dien is het begrip revolutie zeer betrekkelijk. Dit is Woensdag weer eens duidelijk gebleken voor de rechtbank te Weimar, waar de bekende revolution- naire dr. Rosa Luxemburg moest terechtstaan wegens ophitsing tot gewelddadigheden in een rede voering welke zij heeft gehouden op den partijdag te Jena. Als eenige getuige werd gehoord een inspecteur van politie, die verklaarde dat een alge- meene staking een revolutie ten gevolge moest hebbenVolgens deze opvatting staat in Odessa waar men immers een algemeene spoorwegstaking heelt, weer een revolutie voor de deur. Rustig is het dus in Rusland niet. En gunstig ziet de toestand er ook niet uit. Het land moet in waarde zeer gedaald zjjnmen spreekt zelfs tot 25 procent. De oogBt is slecht uitgevallen, hij heeft niet meer dan het vierde gedeelte van de gewone opbrengst opgeleverd. Slechts 15 procent van de iabrieken in het rijk moeten doorwerken. De handel is toegenomen, doch dit is het gevolg van twee bijzondere oorzaken er is in ongeveer drie jaren tijds bijna niets gekocht, daar met het oog op den oorlog en de onlusten het koopen van hetnoodzake- lijkste zelfs werd uitgesteld, hetgeen natuurlijk niet altijd kon voortduren, en ten tweede l spoorwegen en magazijnen zijn overvol geweest om vóór het van kracht worden der nieuwe toltarieven de grootste hoeveelheid waren over de grenzen te brengen on de invloed daarvan doet zich thans nog gelden op het verkeer en de geld-circulatie. De belastingen moeten steeds hooger worden het tekort wordt voortdurend grooter en de koop- en draagkracht der bevolking blijven afnemen. Rusland heeft geld, veel geld noodig. Maar geld wordt niet verstrekt zonder vertrouwen en om het vertrouwen te winnen krijgt het land een nieuwe Doema, welke, als zij er is, zoodra de nieuwe leening zal zijn gesloten, naar huis gejaagd zal worden, denkt men algemeen. Dr. Wirtheen bekend Duitsch econoomaan wiens artikel wij hier eenige gegevens hebben ont leend, waarschuwt voor die leening. Hij is van meening dat „om het Duitsche volk voor onheil te bewaren, de staatsregeering, zoo ooit, hier moet in grijpen". Een dergelijke meening werd in den laatsten tijd veelvuldig in Duitsche bladen verkondigd. Maar waar gevaar is voor Duitschers, bestaat het ook voor Nederlanders, al zijn die voorzichtiger. Ons volk heeft reeds een groot kapitaal „in Russen" gestoken en het wil ons voorkomen, dat! dit bedrag voorloopig niet verhoogd behoeft te worden. Tweede Hamer. Voortgezet werd gisteren de beraadslaging over Hoofd stak Binnenlandsche Ziken der Staatsbegrooting. De Minister, do heer Rink, bracht alsnog een pest van f;4000 op de begrooting voor e-n professoraat van Indisch Strafrecht aan de Universiteit te Leiden. De heeren Do Viseer (Cbr. H. Leiden) en V a n I d s i n g a (Chr. H. Bodegraven) jopperdo bedenkingen tegen den post van f 5000 voor aankoop van terrein voor een nienw herbarium nabij Leiden. Da heer Van Foreest (L. Alkmaar) zeide reeds herhaaldelijk te hebben gevraagd: hoe is het mogsljjk dat alles wat door het Rijk wordt gebonwd, zoo dnnr is? By zgn collesra's echjjnt echter een geest van fatal'sme te b'staan. Men zegthet is nn eenmaal niet anders. In dezen post wordt nn echter weer alleen voor de uni versiteit te Leiden voor aanbouw in één enkel jaar uit getrokken de reusachtige som van f 564,615. Spr. acht bezuiniging dringend noodig. Hjj bepaalt zich tot één postde nienw te bouwen verpleegsterswoning bg het Aeademieeoh Ziekenhuis. Spr. erkende dat de kazernee ring van die verpleegsters allergebrekkigst is, doch hjj heeft er op tegen dat deze post zoo hoog wordt opge voerd. Voor inwendige inrichting ao'nt men f 45,000 noodig. Hierover kon spr. niet oordoelen, al acht hg het bedrag vrg hoog. Maar wol kon spr. oordeelen over het casco van het gebouw, dat op 9 gulden per kubieke meter komt te staan, ba ten verwarming, rioleering enz. waarvoor een afzonderlgk bidrag wordt uitgetrokkes. Men heeft geen twee drie steens muren noodig om sterk te bouwen. Men ga eens te rade met esn eeavondig, degelgk, bekwaam architect of bouwkundige. Voor veel minder wset deze goed en solide te bouwen. Oorspron kelijk had spr. het idee voor te stellen den post met f 10,000 te verminderen, doch om den Minister niet het vel over de ooren te hal-n, stelt hg slechts voor ver mindering met f 5000. Dan blgft er voor den bouw nog 81 gulden ger knbiekmnter over. De heer De Stoers (K. Weert) opperde eveneens bezwaren tegen den post voor terrein-aankoop voor een nienw herbarium. Hg vroeg den Minister het crediet thans terng te nemen, aangezien de Kamer de bsteekonis en den omvang der zaak nog niet voldoende kent. De heer B 1 o o k e r sloot zich aan bg de bezwaren. De Minister nam den post voor terrein-aankoop van een nieuw herbarium terug, om later bjj suppletoire begrooting of bg de begrooting van 1908 op de zaak terng te komen. De Minister verzekerde aan d-n heer Van Foreest, dat nog eens zal worden overwogen of het mogelgk is of de bouwkosten der verpleegsters woning te bezuinigen is. De heer Van Foreest trok daarop zgn amende ment in. De afdeeling Hooger Onderwgs waaronder begrepen zgn de bouwplannen voor de Groningsch9 Universiteit lokte verder geen debat uit. Aangevangen werd het algemeen debat over de afdeeling Middelbaar Onderwgs. De heer Bos (V. D. Winschoten) betoogde de nood zakelijkheid van snbsidieeriog va» bijzondere Hoogere Burgerscholen naar in de wet vastgestelde regeling, en bepleitte het openen van eene gelegenheid tot oprichting van confessioneels Hoogere Burgerscholen. Ook voor de opleiding van onderwgzers is een breedere meer algemeene ontwikkeling noodig, waartoe ook in confessioneels krin gen gelegenheid behoort te bestaan. De heer Nolens (K, Venlo) drong aan op bespoedi ging van de snbsidieering van bjjsondere Hoogere Bur gerscholen, die immers aan dezelfde eischen en toezicht onderworpen zjjn als gewone Hoogere Burgerscholen. De Minister constateerde volstrekt geen principieel bezwaar te hebben tegen snbsidieering van het middel baar onderwgs, ook het confssssioneele. Het wetsontwerp Kuyper is dan ook om andere overwegende redenen ingetrokken. De Minister, opmerkende dat voor snbsideering van bjjzondere Hoogere BargetBcbolen wetswijziging noodig is, beloofde nadere overweging van deze zaak. Ds heer Tal ma (A.-R. Tjiejerksteradeel) juichte toe hst vcorncmen om een afzonderlijken insp-otenr voor hst handelsonderwijs te benoemen, maar bjj klaagde over het feit, dat het departement van Binnenlandsoha Zaken over zoo weinig gegevens beschikt. Inzake hot handelsonderwijs. Verder achtte spr. het niet juist, dat ook het toezicht van de indnstrie- en hnishondscholen zal worden opge dragen aan dien inspecteur. Dit onderwgs heeft met het handelsonderwijs niets te maken. Spr. zon dan ook over die scholen een afzonderlijken inspecteur willen zien aan gesteld. De heer ter Laan (S.-D. Hoogezand) achtte even eens den nieuw aan te stellen inspecteur noodig, maar kg had toch ook gaarne do aanstelling van een tweeden inspecteur over hst ambachtsonderwgs gezien. De heer Bos juichtte het ook toe, dat eindeljjk eens wat mesr orde wordt gebracht in de organisatie van het handelsonderwgs. Hg ging den stand van het onderwgs in ons land na en zette den werkkring van den nienwen inspecteur uiteen, die voorlichting zal hebben te geven aan alles, die zich voor het handels-onderwjjs interes- seeien. Inzonderheid het particulier initiatief zal de inspecteur hsbben aan te moedigen, maar het toezicht op bet industrioonderwgs moet tot zgn taak worden ge rekend. Daarvoor zal eerlang een afzonderlijke inspectie noodig zgn: Ds Minister zei, dat de bevordering van hst handels onderwgs steeds zgn kracht zal hebben en daarom ver heugt het hem, dat z|ja eerste stap, de aanstelling van een inspecteur, met sympathie wordt bsgroet. Zeker, de taak van den icspsoteur zal omvangrgk zjjn. Het hem opgedragen toezicht over het induatrie-onderwgs is een voorloopige maatregelvroeger of later zal er een inspec- trice over dat onderwijs moeten worden aangesteld. De taak van den nieuwen inspecteur zon spr. iu deze twee woorden kannen aangeven inspccteeren en organiseeren. De heer van Bylandt (Chr.-H. Apeldoorn) drong aan op de stichting van een Rgks Hoogere Burgerschool te Harderwijk, De heer Reyne (U.-L. Kampen) besprak de samen stelling van examen-oommissies voor het middelbaar onderwgs, die bjjna altjjd uit dezelfde personen bestaan. Spr. achtte dat niet jnist. Het geeft vooral ten opzichte »an het leervak geschiedenis" tot ongewenschte toestan den aanleiding, omdat men geen rekening houdt met de verschillende stroomingen omtrent de beteekenis en het karakter van dat leervak. Hjj behandelt verder de voor genomen oprichting van een H. B. S. te Steenwgk. Do heer S m i d t (V.-D Veendam) drong aan op de oprichting van een Rgks H. B. S. te Stadskanaal. Hg verzocht den minister daar ter plaatse met rnimen blik een onderzoek in te stellen. Voorziening dé&r is even noodig als te Veendam en Sappemeer. In de laatste plaat) dient de 3-jarige in een 5-jarige H. B. S. veranderd te worden en te Veendam moest het Rgk de gemeentelgke H. B. S. overnemen. De heer Roessingh (U. L. Emmen) drong aan op het oprichten van een Rgks H. B. S. te Ooevorden. Da he'r Roodhnyzen (U. L. Brielle) betreurde het, dat de overneming van gemeentelgke H. B. S, door het Rgk door don minister wordt opgehangen aan den kapstok der aaneansohakelingscommissie. Als men ziet dat er gemeentelgke H. B. S. zgn, waarvoor het Rgk twee derde van do kosten betaalt, dan is het toch oen onmogelgke toestand, dat het Rgk daar zoo goed als niets over te vertellen he:ft, althans niet meer dan over niet gesubsi- eerde H. B. S. Als voorbeeld noimt spreker de gemeente Enkhnizen, waar een nieuwe directeur werd aangesteld op f 200 minder dau zgn voorganger, zonder dat het Rgk er iets aan doen kan. Met benoemingen wordt al even willekeurig te werk gegaan zonder zich aan het onderwgs te bekommeren. Hg vroeg ton slotte of er niet meer H. B. S. zgn dan die te Zierikzea die door het Rjjk behoorden te worden overgenomen. De heer F erf (U. L, Hoorn) vraagt den minster de gemeentelgke H. B. S. te Hoorn over te nemen. D> Minister verklaarde in hst laatste jaar bestormd te zjjn mat aanvragen om stichting, overname,(«organisatie of snbsidieering van H. B. S.; waar geen toezeggingen van den Minister hier gevraagd warden, maar slechts overweging en onderzoeking, beloofde de Minister gaarne daaraan gevolg te geven. Waaneer man overneming vraagt bedenkt de Minister zich eenmaalbjj aanvrage om stenn tweemaal en bg een aanvrage om oprichting driemaal. Hitgeen de Minister heden hier gehoord heeft zal bij in ernstige sympathieke overweging nemen. Bg art. 135 (Subsidiën aan gemeentelgke H. B. S.) sprak de heer Van Asoh van W gek (A.-R. Amers foort) er zgn leedwezen over nit, dat de subsidie aan de gemeentelgke H. B. S. te Amersfoort verlaagd is, terwjjl dat voor Arnhem en Tiol verhoogd is. Da Minister zette uiteen, dat tegenover Amersfoort niet onbillijk is gehandeld en noems het verwijt oabilljjk. Bjj de aid. Scholen voor vakopleiding enteekeasoholen betoogde de heer Bos, dat van eene wattelgke regeling voor die soholen niet zoo zeer ontwikkeling van het vakocderwgs is te wachten. Iets anders is het of het Rgk het gaven van subsidie niet afhankelijk moet maken van bjjdragen van provincie en gemeenten. Geen wntte- ljike regeling is noodig maar organisatie, gelijk bjj het landbouwonderwgs met stenn van het Rgk. In de eerste plaats is noodig een goede inspectie over het vakonder- wgs in den geest van een advise rend college dat dan min.ster vooilichf ten aanzien van die inrichtingen welke Rgks Bfenn vragen of genieten. Ia de tweede plaats zon subsidie mooteu gegeren worden aan die patroons die zich belasten met de opleiding van leerlingen. In de derde plaats beveelt spr. aan de oprichting van een be- scneiden technioum en in de laatste plaats moeten de vakcursussen op ruime wjjze gesubsidieerd wordes. De heer Van den Bergh (V.-D. Heller) oritiseer- de den dwang dien van regeeringswege wordt opgelegd am verschillende vakscholen om voor subsidie in aan merking te komen of dit te behouden. Een gevolg daarvan zgn botsingen tasschea de Regee ring nn de plaatselgke besturen waardoor het onderwgs ljjdl geljjk onlangs nog te Amsterdam is gebleken. Da heer Smeeigt (U. L. Meppel) hoewel wetteljjko regeling van het vakonderwijs noodig achtend, drong vooral aan op stenn van het partionlier initiatief en subsidie vau cursussen. Da Minister zei, dat hg zich met kracht wenscht te houden aan de belofte der troonrede, dat hg het vak- onderwgs zal bevorderen zooveel hg kan maar hg is gebonden aan den arbeid der staatscommissie, door zgn voorganger ingesteld. Toch heeft spr. sinds zgn optreden naar vele igden reeds subsidies verstrekt en de grond slagen gelegd voor belangrgke regelingen. Spr. herhaalde dat hg zooveel mogelgk sjjn krachten voor het vak- ouder wgs zal inspannen. De klachten van den heer Van den Bergh zal spr. onderzoeken. De heer Van der Zwaag (S. D. Sohoterland) klaagde bg de afdeeling »Lager Onderwgs* over ds slappe toepassing der leerplichtwet. Het relatieve schoolverzuim neemt bjjna niet af, overal klaagt men, ook in Amsterdam. De hoer Lucas se (A: r. Middelburg) klaagt ovor de onpractisehe werking der loerplichtwet ten platte lands, en vraagt uitbreiding der vrijstellingen voor den veldarbeid. Bandvee-fokvereenlglngen. Ds provinciale Bond van Rundvee-fokvereenigingen in Noord Holland heeft met 10 tepen 6 stemmen besloten tot aansluiting bjj het Ned. Randveestamboek. Rechtzaken. Veroorzaken van gevaar. Voor de rechtbank te Haarlem stonden gisteren terecht C. B., stationschef der H. IJ. Spoor te Oostzaan, en J. B., ploegbaas van die spoor aldaar, ter zake van bet door nalatigheid veroorzaken van gevaar: Op 6 Oct. j.l. hadden beiden zich niet overtuigd dat de wissels goed lagen. Dientengevolge liep een trein op een anderen, die op dood spoor stond, waardoor materieels schade ontstond en gevaar voor personen had kunnen ontstaan. Beide beklaagden waren reeds disciplinair door de maatschappij gestraft on bekenden. De eisch is f 50 boete, subs, 20 dagen voor ieder. Mishandeling. De rechtbank te Haarlem veroordeelde gisteren dea tandarts M. uit 's-Gravenhage, wegens het in De Kroon* te Haarlem mishandelen van twee agenten, tot f 75 boete, sobs, 20 dagen. Ds eisch was 7 dagen. Uroote diefstallen. Het gerechtshof te Arnhem veroordeelde gisteren de naaister, de winkeljuffrouw en de coupeuse van de Gebr. Roos, aldaar, die zich aan groote diefstallen ten nadoele dier firma hadden schuldig gemaakt en deswege door de rechtbank tot resp: één jaar, 9 maanden en 6 maanden veroordeeld waren, elk tot één jaar gevangenisstraf. Strafzaak Le Fèvre de Montigny-Ue ©eer. Gistoren was aan het woord mr. J. Kappeyne van de Ccppello, tot het houden van zijn pleidooi. Mr. Kappeyne legt er den nadruk op, dat hij hier vriiwillig het woord voert, niet ter verdediging, maar sleohts ten voordeele van beklaagde De Montigny. Hij heeft beklaagde gekend en de vriendenhand gedrukt toen deze nog in zjjn blooitijd was en voelt zioh getroffen door de schrille tegenstelling met den toestand van den beklaagde op dit oogenblik. Op een enkel punt had spreker een misvatting, van het O. M. te herstellen, een groote misvatting wat aangaat de karakteristiek van den beklaagde. Hij voelt zieh genoodzaakt, waar het O. M. dit aagelaten heeft, uit nood diegenen te beschuldigen, die als ze scherper toezioht hadden uitgeoefend, zooveel kwaad hadden kunnen voorkomen. Hij voelt zioh genoodzaakt om ook die derden te besohuldigen, die als roofvogels op twee ten doode gedoemden hebben geaasd. Mr. Kappeyne gaf een indrukwekkend verhaal van hetgeen zich ongeveer een jaar geleden had afgespeeld. Uit de feiten, die toen gebeurd zijn, blijkt pleiter ten duidelijkste, dat wat beklaagde De Montigny ook op zijn geweten mag hebben, men dit ééne hem steeds ten goede moet aanrekenen, dat hij ruiterljjk voor de waarheid is uitgekomen. Het is een smartelijke her innering toen mr. Kappeyne op het einde van het vorige jaar beklaagde, die van het buitenland kwam, afhaalde en hem persoonlijk ter besohikking van de justitie stelde. Het verloop van dien dag geeft stof tot pleiten. Er is toen duidelijk gebleken, dat op het woord van bekl. staat kan worden gemaakt. PI. had toen op dien dag zgn woord gegeven, dat bekl. nog dienselfden dag zioh bjj de justitie zou aanmelden. Pleiter wijst nu op den jongen leeftijd, waarop bekl. reeds aan het hoofd werd gesteld van dergelijke be langrijke inrichtingen. Op nauwelijks 23-jarigen leeftijd werd hij directeur van de Mg. van Zekerheidsstelling en op 26-jarigen leeftijd mede-directeur van de Hol- landsohe Hypotheekbank. Hij wijst er vooral ook op, hoe door derden de weg geplaveid werd, die eindelijk tot de gevangenis zal voeren. Pleiter verklaarde sleohts op enkele punten een juridiek debat te willen voeren met het O. M. Hij wenscht dan in de eerste plaats te wijzen, dat beklaagde De M. het geld, waarvan hem de verduistering wordt ten laste gelegd, in vereeniging met de G., in punt één van de dagvaarding niet onder zioh gehad heeft. Ten tweede, dit de M. dat geld zich niet heeft toege ëigend, maar dat dat bedrag hem door bekl. de G. is toevertrouwd. Ten derde dat di M. niet op weder rechtelijke wijze eigenaar is geworden, althans niet op opzettelijke wederrechtelijke wijze. Op soherpzinnige wijze argumentesrend wordt dit dispuut met het O. M. gevoerd. Na deze zuiver juridieke uiteenzetting, gaat pleiter punt voor punt de dagvaarding na, omdat hg, zoeali ALKMAARSCHE COURANT

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1906 | | pagina 1