No. 295.
Zaterdag 15 Dee. 1906
Honderd en achtste jaargang.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Nuts-Spaarbank
ëNgëlsche lessen
BOVEN DE GOLVEN.
i\mm
LIJDERS
FISTULOSE,
«OtianM f 50,000,00
Nog steeds is de
1(1
Tooneelvereeniging „Taïma."
ADVERTENTIEN.
TE HUUR:
HEERENHUIZEN
J. DE GRAAFF, Iaat 53.
„VOLKSBANK",
A. BURGER,
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,—. Afzonderlijke nu n ners 3 cents
Prijs der advertentiën per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
STADSNIEUW S.
MARKTBERICHTEN.
Berlitz Methode
fl.— óén persoon, f 1.50 twee, fl.80 drie.
J. O. DYMOOK WOOD,
Alkmaar, Zevenhuizen 7.
Haarlem, Nieuwe Gracht 64.
Korte Nienwesloot B 1,
Horloges - Pendules
tot het Verhuren van Perceelen
en het ophalen van Huurgelden
Tevens TE KOOP:
Een prachtig stuk WEILAND, ruim li
Hectare, ook zeer geschikt voor Fabriek
aan het Gr. Noordhollandsch Kanaal.
Verschillende zeer goed verhuurde per
ceelen en BOUWTERREINEN op verschil
lende standen, alles te Alkmaar.
Honing-Taai a 20 cent per 5 ons,
Gember-Taai a 30 cent per 5 ons.
Gebroken Speculaas 40 ct. p. 5 ons
Rechtzaken.
Strafzaak Le Fèvre de Montigny—De Geer.
Steenhonwwerk, U rul monu
menten Schoorsteenmantels
TH van der KLEI.
Spaar- en Voorsohotbank.
°p goeden en aangenamen stand, Huur
prijs I 400,— a f 500,— p. jaar, door geh.
lieden, z. k.
Br. fr. Bur, v. d. Blad. Letter N 28.
AJlIkmaarsche Courant.
Br. H. van Bakel over Malcanteutcii onder
de Vrijzinnig godsdlenstlgen.
Vervolg.)
Er is malcontentie. Eo hst is geen wonder, dat rele
jongeren zich malcontent gevoelen. Er is over dezen
naam veel getwist. Prof. Cannegieter tracht de groote
verschillen te verklaren uit hst feit, dat er van het
geesteljjk leven der menschen, dat zoo rjjk en veelzijdig
is, nog zoo weinig is uitgebeeld, zoodat noodzakelgk de één
een andere zijde moet grjjpen dan de ander. De malcon
tenten hebben zich den naam niet zelf gegeven en zullen
hunne tegenstanders niet content of zelf voldaan achten.
Z|j willen eenvoudig getuigen van het groot gemis der
moderne richting. Ze hebben het ambt aanvaard van
predikers des Evangelies: ze hebben de e'fenis ontvangen
maar den bloeitijd der moderne richting hebben ze niet
gerend. Maar wel kennen ze de verwarring van het
heden. Daarom luisteren ze nu naar de klaohten van
de ernstigen onder de menigte. Zjj zien heel veel kilheid
onder de modernen en heel veel warmte onder de mannen
der rechterzijde, zonder dat dezen nu juist confessionneel
zijn. Van waar die warmte bjj hen, dat sympathieke
Hebben wjj vaa hen iets te leeren Om zulke vragen
te overwegen, komen ze bg elkaar uit de verschillende
streken van ons vaderland. Daarom zjjn er ook weinig
constante elementen onder hen. Wat ze samenhoudt is
alleen het geloof in de kracht van het modern beginsel,
de hoop dat daarvoor een toekomst is weggelegd en de
liefde om aan de schare te geven, wat ze behoeft, om
ze weer te binden aan den levenden God,
Na de pauze stelde spr. de vraagIs het waar, dat
het godsdienstig besef te veel op den achtergrond is ge
schoven En zal alleen door de modernen het nieuwe
leven op dit gebied gewekt kunnen worden f Wat is
dat godsdienstig besef Is het een hernieuwde leer over
een middelaar, etn Christus?
Zeker is die vrasg van belang en maakt ze ook een
punt van overweging uit bg de malcontenten, zoo goed als
bjj Christenen van allerhande nuanceering. Tooh is dit
niet het punt van het allergrootst gewicht. In hun be-
ljjdenrs is geen plaats voor een middelaar. Zjj houden
vastgodsdienst is d enst van God zonder tusschesper-
soon. Zjj leggen vooral den nadruk op het diep besef
van zonde. Want niet het verschil in denken ortho-
dokecb of modern niet het verschil in uiterljjken
welstand is hetmaar bovenal de nood der ziel die bg
alle weelde den mensch onvoldaan laat, die hem doet
treuren bg allen voorspoed en die hem angst geeft tegen
over den dood. Of wjj vragen: «wat moet ik doen om
zalig te worden?, óf: «Heilige, wat moet ik doen, om
U te verhaerljjk -n telkens stuiten wjj op ons onrein
leven. Dat zondebesef ontbreekt in geen enkel godsdien
stig mensch. Niet om de verklaring van het vnischjjnsel
der zonde :s het te doetmaar om het praktisch gevoel
er van. Het te koop dragen van dit gevoel is heilig
schennis. Maar de ware gemeenschap is toch alleen te
vinden in het gezamenljjk gevoel van schuld. Daarom
kan ook alleen die Evangelieprediking boeien en bevrgdeu
die eerst wekt het diep schuldbesef en daarna de heer-
ljjkbeid van de bigde boodschap. Te veel wordt deze
bg modernen gemist; te veel wordt in leer en leven de
zonde beschouwd als een te overwinnen achterlijkheid.
Het geloofsleven moge veelzgdig zgn, die ééae zgds van
het zondebesel kan niet gemist worden. Het moet wezen
niet ik; maar gjj God zjjt hot cntrum van mjjn leven.
Allerlei bezwaren en konsokwenties die men uit dit
vooropstellen vaa het zondebesef meent te mogen halen
weerlegt de spreker. Hjj wil niet naar do orthodoxie
terug en zegt: Ons blgft God de Vader des lichts en
der liefde. Niets is in staat ons van Hem te rukken
ook de zonde niet.
Als wjj ver van Hem zgn, heimwee gevoelen naar Hem,
dan hebben wjj maar op te staan en tot Hem te gaan
en we kunnen het door Zjje kracht. Dan komt over ons
de schaamtemaar tevens do vreugde, dat wjj tot geluk
geschapen zgn. Dat is ons Evangelie, dat echter alleen
spreekt voor wie zich verlorenen hebben gevoeld. Dit
wordt nu te veel gemist in moderne kringen.
Er is 'n verbjjsterend dooréén in ons levennu esna
is er veel vreugd dan weer groot verdriet. Boven dit
alles verheft zich de mensch die in zich de zonde weet
en in dit besef zich uitstrekt naar God die in Zjji eer
lossende werkzaamheid zich over hem ontfermt.
Nu heeft min over deze beweging veel geklaagd ec
haar verwarrend, de schare misleidend genoemd. Hoe
kannen de tegenstanders onder de modernen deze aart'
klacht volhouden, zoolang zjj toch zelf het «Onze Vader*
bidden met: Verlos ons van den booze? 't Is een bede
dxe God zelf den mensch in het hart geeft, ze heeft met
de oude verlossingsleer niets te maken. Ia eerbied staren
we Gods geheimenissen aan en luisteren naar Jezus
Cnristus als naar den hechtsten borg voor de verhooring
van onze gebeden en voor onze vernieuwing. Die bigde
boodschap der verlossing aan de gemeente te brengen,
dat is het streven der maiconterten. Ze komen met de
prediking«Bekeert u«, en doen het kruis zien als het
symbool van de vreeselgke realiteit des levens, maar ook
als teeken van overwinning. Bmjjding van de verwar
ring dagen is alleen te vinden in de prediking
van het Evangelie des ktuises, dat kruis dat veroordeelt
en verlost, dat ons krusügt, maar ook ons doet ten
hemel varen.
Door die prediking zal ook het gemeentebewustzjjn
weer hersteld worden. De gemeente zit met de zoude.
Wie haar troost, zal zjj willen hooren. Er is hier een
réveil, waaruit een wisselwerking ontstaan tusschen
leeraar en gemeente. Nog zullen velen lauw big ven;
maar de echt religieuzen zullen malcontont worden in
den goeden zin des woords. Eerst over zich daarna ook
OTer het gemis aan gemeenteleven. Al zullen misschien
eerst weinigen volgen, die weinigen zullen honderdvoudig
vruchten «ragen. Er zgn groote dingen komende in
het godsdienstig leven. 0:k san de rechtsrzjjde is bsroe-
ring«laten we onze geavanceerde overtuigingen geven
ook aan de gemeente*, zoo zegt men daar. Zoo worden
de grenzen tusscben orthodoxie en modernisme flauwer,
maar mannen van de confessie worden banger, halen de
boeren nauwer aan en maken zoo juist de behoefte aan
vrgheid grooten Een verband zal gesloten worden, dat
gevreesd wordt door uitersten zoowel van links als
van rechts.
Malcontent willen we zgn en toch tevreden, omdat
God ons vertroost, omdat Hg ons verzekert van de over-
winning, dre Hg ons zal sohenken niet om der wille
van onze verdienste, maar uit zjjne barmhartigheid.
Mot een woord van welgemeenden dank al was hot
niet van instemming sloot de Voorzitter de verga
dering.*
Gisteren kwam de pleiter van beklaagde De Geer
nar. Muller Massis aan het woord, die de niet gemak
kelijke taak had te spreken, nadat nar. Kappeyne ge
sproken had en in zjjn rede een deel. der verdediging
van zjjn cliënt gebaseerd had op beschuldiging van den
anderen beklaagde.
Mr. Massis begon met op dit feit te wjjzen, dat zjjn
medepleiter in deze veeleer zjjn tegenpleiter geweest
was. Dezelfde verontschuldiging, die hem mr. Kappeyne
gisteren aanbood, toen deze zich genoodzaakt za<* ten
einde de schuldmate van zjjn cliënt De Montignv te
verminderen, in het licht te stellen dat de andere
beklaagde De Geer in grootere mate schuldig was aan
de door beiden gepleegde malversaties, werd door den
tweeden pleiter teruggegeven.
Zonder lange inleiding gintr pleiter toen over tot de
behandeling van de verschillende punten der dagvaarding
Zjjn verdediging van het eerste punt, de aan beidé
beklaagden gezamenljjk ten laste gelegde verduistering
van bjjna twee ton kwam hierop neer, dat het O. M.
de in de dagvaarding gestelde punten niet in overeen
stemming met de historie van de feiten heeft opgemaakt.
Uit de verhooren meent pleiter te moeten concfudeeren,
dat het te wjjten is aan De Montigny. die zich op het
punt van het ontvangen van de f 40.000 van De Geer
niets zekers meer herinnert, dat bjj deze tenlastelegging
de schuldmate van beklaagde De Geer, door het O. M
hooger werd gesteld dan die van bekl. De Montigny.
Pleiter besprak in verband met deze schuldmate de
quaestie, wie of de kas der Hollandsche Hypotheekbank
onder zich had. Moet hjj ook toegeven, dat feitelijk De
Geer over de kas ging; dat dit rechtens in orde is,
moet hjj echter betwisten en naar pleiters opinie is
hier door het O. M. wel wat luchtig heengeloopen over
de waarde van het reglement, dat spreekt van het
houden van een dageljjksche kas, gecontroleerd door
twee commissaris en, die een brandkastsleutel hielden,
terwjjl de directeur den tweeden sleutel onder zich
had. Dit voorschrift voor de sleutels en de dageljjksche
kas acht spreker van belang, om te pleiten dat hier
van tenlastelegging van verduistering eigenljjk juridiek
geen sprake kan zgn, omdat een eigenljjk onder zich
hebben van de kas in juridieken zin niet heett plaats
gehad. Eenigszins in verband met de bewering van mr.
Kapr.eyne, in zjjn pleidooi van gisteren, dat de Montigny
steeds heeft moeten bjjspringen, om de gaten te stoppen,
die door De Geer geslagen waren, herinnerde mr Massis
aan een feit in de verhooren opgenomenhet feit, dat
de Montigny indertijd een conferentie had met Bos
Sulpke, waarbjj het deelnemen aan een onderneming
overwogen werd, waarvoor twee ton aan pandbrieven
zouden worden in prolongatie gegeven. Met klem wjjRt
pleiter erop, hoe het toen juist De Geer was, die door
zgn weigering, om met Bos Sulpke aan die onderne
ming deel te nemen, twee ton voor de bank gered heeft.
Voor de vraag welke de waarde was van de in betaling
gegeven pandbrieven, die toch weer in beleening gegeven
waren, gaf pleiter een constructie afwjjkend zoowel
van het O. M. als van zjjn medepleiter mr. Kappeyne.
Mr. Massis betoogde, dat deze pandbrieven, die door
den Raad van Toezicht hadden moeten worden ver
nietigd, door het feit, dat deze ze niet tot zich genomen
had, beschouwd moeten worden als res derelictae,
waarvan dus een verduistering niet kon geschieden.
De waarde, die deze brieven in handen kregen lag
hem. volgens pleiter, in een actie tot schadevergoeding
die derden op de bank kregen.
In een doorloopend juridieke uiteenzetting bestreed
mr. Massis de verschillende voorstellingen, door het
O. M. in zijn requisitoir gegeven. Pleiter wees van zjjn
kant op tegenstrjjdige verklaringen door beklaagde
Montigny in de instructrie en ter terechtzitting gedaan.
Waar de officier aan beklaagde De Geer diens tegen
strijdige verklaringen verweet, nam pleiter dezen in
bescherming door erop te wjjzen, dat het nooit de be
doeling van De Geer geweest kan zjjn, maar om zich
te verweren tegen de juridische qualificaties.
Hierop werd de zitting voor een half uur geschorst.
F 'e pauze behandelde pl. den valschen post van
f 2üli0ü ten name van de firma Cramer (het betreft hier
de" »on-call'.-post, geboekt om een verduistering van
f 25000 te verheimelijken). Pl. betoogt dat voor de firma
Cramer hieruit geen nadeel kon ontstaan en voor de
H. H. B. evenmin, omdat het nadeel reeds ontstaan
was toen De G. het bedrag verduisterde. Bovendien was
het kasboek geen richtig gehouden koopmansboek, zooals
de wet dat voorschrijft, o. a. omdit er, geljjk gebleken
is, in geradeerd is. Voorts betoogt pl., dat de H. H. B.
geen koopvrouw was, omdat de statuten haar geen
enkele daad van koophandel veroorloven.
Ook pl. is van oordeel, dat koop en verkoop moeten
geschieden met het doel om winst te behalen, wil hier
sprake zjjn van daden van koophandel. Ter beantwoording
van de vraag of H. H. B. bankier was, herinnert pl.
eraan, dat de hypotheekbanken ontstaan zjjn na den
zeven jarigen oorlog tusschen Pruisen en Oostenrijk
De eerste in ons land werd in 1823 in Groningen op
gericht. Zjj stelde zich evenals alle hypotheekbanken
ten doel om eigenaars van lander jjen en huizen kapitaal
te verschaffen en kleine kapitalisten een soliede geldbe-
legging voor hun spaarpenningen te verschaffen. Daar
entegen is een bankier de tusschenpersoon tusschen
industrie en kapitaal.
Met de vraag of de H. H. B. koopvrouw is of niet
staat en valt de heele dagvaarding want elke naamlooze
vennootschap is een vennootschap van koophandel.
-.en slotte zette pl. korteljjk uiteen, dat de directeur
van een naaml. vennootschap niet is in dienstbetrekking
bg de vennootschap, maar slechts is de mandataris.
komende tot de strafmaat zegt pl. alleen te zullen
vragen een niet te zware straf voor zjjn beklaagde Het
had pl. verheugd dat het O. M. den kop had ingedrukt
aan de legende, dat De Geer de verleider was van
De Montigny.
Verder komt p'. op tegen de voorstelling als zou
De Geer gezegd hebben, dat hjj niet in de beklaagden
bank zou gezeten hebben, als De Montigny niet naast
T*t, gesold De Geer heeft gezegd, dat hjj niet
in de beklaagdenbank zou zitten als zjjn candidaat voor
het directeurschap (zjjn zwager jhr. Van Reenen) be
noemd was. En dit moet dan zoo worden opgevat dat
De Geer zgn eigen zwakte kende en een man niet
jjzeren wil naast zich wenschte, die hem ep de vingers
kon kg ken. De Geer liet zich hypnotiseeren, biologeeren
door menseden, die speculeerende op zjjn kinderljjke
luchthartigheid, hem trachtten over te halen deel te
nemen in allerlei maatschappjjen. Ook door De Montignv
verd De Geer gehypnotiseerd, in dien zin dat deze de
leiding nam.
Als verzachtende omstandigheid wjjst pl. op het
gebrek aan toezicht van commissarissen en Raad van
Toezicht, dat onverantwoordelijk was.
Pl. besloot met een beroep op de clementie van de
rechtbank, met het oog op den hoogen leeftijd van den
beklaagde en om der wille van zjjn vrouw en kinderen,
die in het buitenland met angstige spanning het oordeel
der rechtbank afwachtten en hun man en vader nog
eenmaal in de armen hopen te sluiten om te toonen
dat zjj hem vergeven hebben.
Dinsdag zullen de re- en duplieken plaats hebben.
Diefstal.
De Vjjfde Kamer der Arrondissements-Rechtbank te
Amsterdam veroordeelde gisteren den ssrionbediende
van de «Prins Willem III* der Stoomvaartmaatschappij
«Nederland* die zich gedurende een reis schuldig maakte
aan diefstal van sieraden, andere kostbaarheden en geld
van passagiers, tot een gevangenisstraf van zes maanden.
Verzuimde aangifte.
Voor het kantongerecht te Heerlen stond eergisteren
terecht een geneesheer uit Herzogenrath, beschuldigd
van het niet aangeven van door hem behandelde
typhusgevallen te Ejjgelshoven. Het O. M. achtte dit
feit van zulk een emstigen aard, dat door hem tegen
beklaagde werd geëischt 3 geldboeten, ieder van f 100,
subs. 3 maal 30 dagen hechtenis.
Moord.
Voor de rechtbank te Amsterdam stond gisteren
terecht de scheepstimmerman Gerrit Koendering, die
op den avond van 24 September in de Gerard Doustraat
zijn vrouw Wilhelmina Boerre twee messteken in den
hals toebracht, waarna zjj kort daarop everleed. Bekl.
leefde gescheiden van deze vrouw doch had alle
psgiagen in het werk gesteld haar weer bjj zich thuis
te krijgen, hetgeen zjj steeds weigerde! Bekl. die
gunstig bekend staat, was daarover trenrig gestemd
en toen hij vernam dat zjjne vronw een minder zedig
leven leidde, dronk hjj teveel en onder dezen invloed
pleegde hjj dn treurige daad. Er werden een groot
aantal getuigen gehoord. Heden wordt de eisoh bekend,
diar de zaak gisteren niet is beëindigd.
Bkoek op Langeduk, 14 Deo. Heden werden besteed
voor: Bloemkool le soort 0.— a 0—, 2e soort f 0.— a
0.—. Reuzenbloemkool f 4.— a 5.25, Roode kool f 2.50,
a 4,25, Gale kool 2,00 a 4.—, Witte kool f 2,—a 4.—
Koolrapen f 1,20 a 1,60, Nep (kleine uien) fO.—a o!—
Uien 1 0 85 a 1,10 Bieten 8,00 a 4,50, rammenas f 0.
Staion Noobuschaewodde 14 December.
Aangevoerd stuks kool.
Rooie kool la soort f 4,— a f 4,50, 2e soort f 8
a 3,50, kleinere f 2,60 a 2,80. 1
Gele kool le soort f 3,50 a 0,—. 2e soort f 2,90 a 3 25
kleinere f 2,20 a 2,70, uien f 0 85 a 0.95 per 50 Kg.
Afalagvereenigisg Püemerend, Bebmstze en omstreken,
Op de afilagmarkt ward den 14 Dec. verhandeld
spruitjes f 0.36 a 0.42 p. dubbele mand, boerenkool
6 a 10 ot. p. dubb. mand bloemkool 4i a 0 ot. p. stnk
selderie 0 a 0 ct. p. bos bieten a ot. p. 100.
Andjjvie f 0.20 p, 100 bos. Handel ving.
Hoobk, 14 Dec. Aangav. 284 vette schapen2 f6 a 31.
vette lammeren f 20 a 2,6
Handel stug.
vergoedt 3 procent rente over alle Inlagen van
af een gulden.
De rente van nieuwe inlagen gaat in den lSJen
der zelfde, respectievelgk den lsten der volgende maand.
ZITDAGEN t
innndng van 1011 uur voormiddags.
Woensdag 67 namiddags.
Zaterdag 7—8
door een E n g e 1 s c h m a n, gestudeerd aan het
Dalwich College Londen, in de
de Taal, Handels-Correspondentie en
Conversatie,
Prjjs per lesuur:
(1JBK1B DMV WAHNHHM.)
De Arma
ALKAAAB,
leveren tegen seherp oonourreerende
prjjzen alle voorkomende
KOOLTUIN, Alkmaar
Grootste keuze
em.
Reparation worden goed en
spoedig afgeleverd.
De ondergeteekende bsjjft zioh voortdurend aanbevelen
tegen zeer billijke voorwaarden.
wan 250 of 300 gulden per Jaar.
Aanbevelend,
I
aan fistel, huidziekten, open wonden, enz, worden
radicaal genezen door de wettig gedeponeerde
bereid volgens overoud familie-recept. Heeft U
reeds veel aangewend zonder baat, probeert het
dan nog eenmaal met de fistulosegeen beter
medicament bestaat er.
Verkrjjgbaar in potten f l._ en f 1.50. Te
Alkmaar: Firma Nlerop Slothoutier.
Coöperatieve Verccnlglng
Kantoor Bergerhout, Alkmaar.
Waarvan f lO.OOO In Bek. Cour. by
de Ned. Bank.
TELEFOON
Nieuwe aansluitingen
242 LIENESCH, G., Mantels en Stoffen, Langestraat.
N.B. Van at heden kan wederom des nachts
aansluiting gevraagd worden, (d 25 cents. Ziet de
Gids.)
Een supplement-telefoonlijst is in bewerking.
dagelijks versch verkrijgbaar bij
LAAT 138.
De Bank verleent Voorschotten op gemakkeljjke afbe
taling.
Spaargelden worden in depót genomen. Rente j 5 pCt.
lederen dag opzegbaar.
Directeur: K. J. KOSTER.
KantoorBergerhout, Alkmaar.
Des Donderdags te Schagen, in het koffiehuis «Het
Oade Slot" van don heer Roggeveen aan de Markt.
Brieven te adresseeren K. J. KOSTER, Beroerhout
E 11, Alkmaar.
Staat op 30 November 1906
KAPITAAL 1 38360,—
AANDEELHOUDERS f 11240,40
DEBITEUREN f 255301, O?5
SPAARGELD (Déposito) f 50050,60
De Pres-.Comm., De Directeur,
Mr. J. VERDAM. K. J. KOSTER.
mSTBÖÖM.
Het magazijn „de Feestvreugde" bericht de ont
vangst eener fraaie collectie Kerstboomversiering
en verlichting, alsmede eene keurige sorteering
Kerst- en Nienwjaars-ansichten. Onder beleefde
aanbeveling, Uw dv. dn.,
J. J- VAN DER LINDEN
Houttil 26.
