Honderd en negende jaargang. 1907. DAGBLAD VOOR AT,RWA AR EN OMSTREKEN. Oil iMOf tBslaat nil 3 Mei. Grondwetsverandering. No. 22. Prijs der gewene advertentiën ZATERDAG 26 IANUARI. BINNENLAND. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het geheele Rijk f I, Afzonderlijke nummers 3 Cents Telefoonnummer 3. Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij v|h. HERMs, COSTER ZOONYoordam O 9. ii. In ons voorgaand artikel zagen we, dat men om de bezwaren op te heffen, die aan onze moeilijk te veranderen grondwet kleven, het liefst die wet met een gewone wet gelijk zou stellen zoodat de wet gever de constitutie even gemakkelijk zou kunnen veranderen als ieder andere wet. Doch tevens werd opgemerkt, dat men het om politieke redenen wen- schelijk oordeelde niet dadelijk die gelijkstelling door te voeren maar voorloopig nog een verschil tusschen grondwet en gewone wet te handhaven Verder zagen we, dat onze schrijvers het gewenschte verschil niet verlangden te maken door het vorderen van eene Kamerontbinding en evenmin door het voorschrijven van eene verhoogde meerderheid. En we eindigden met de vraagals die middelen niet gewenscht zijnwelke dan wel Hoe dan wèl verschil gemaakt tusschen beide soorten wetten Onze schrijvers slaan daartoe verschillende we gen in. De een zou de grondwet door de Staten-Generaa op dezelfde wijze behandeld willen zien als een gewone wet met dit verschil echter datterwijl een gewone wordt aangenomen, indien de meerder heid der stemmende leden zich er voor ver klaren, een wijziging in de grondwet niet zou mogen geschiedenindien de volstrekte meerderheid der volksvertegenwoordigers haar goed keuring daaraan niet hechtte. In de Tweede Kamer zouden dus 51 in de Eerste 26 voor het wetsont werp tot grondwetsherziening moeten stemmen welke cijfers in een slecht bezochte vergadering voor gewone wetten tot 26 en 14 kunnen dalen. De ander daarentegen zou voor een grondwets verandering het quorum willen verhoogen tot 4/6. Kunnen de Kamers ten aanzien van gewone wetten besluiten nemen als minstens de helft der leden present is, voor een herziening der grondwet zouden dan in de Tweede Kamer 80in de Eerste 40 leden tegenwoordig moeten zijn. Doch meer nog dan voor een verhoogd quorum zou hij voelen voor een volksstemming, een referendum. Over een door den wetgever aangenomen ontwerp tot verandering der constitutie zou dan het volk moeten stemmen. Gedachtig aan de bezwaren, die tegen de ver hoogde meerderheid (2/3) werden aangevoerd, n.l. dat het niet consequent is voor een grondwet een bijzondere behandeling voor te schrijven en voor gewone wetten niet, gedachtig aan die bezwaren, zal men allicht vragen Maar gelden die dan nu niet Deze tegenwerping werd blijkbaar door onze schrijvers voorzien. Ze zouden die bijzondere be handeling ook gaarne zien toegepast bij andere be langrijke wetten, maar er mede willen beginnen ten aanzien van de grondwet, op grond van de redenen, die voor een behoud van verschil tusschen constitutie en gewone wet pleiten. Door een der bovengenoemde middelen dan denkt men het bestaande verschil tusschen een gewone wet en de grondwet te handhaven. Middelen echter, die, in tegenstelling van de bestaande, het mogelijk maken dat onze hoogste Staatswet gemakkelijker kan worden gewijzigd dan nu het geval is mid delen, waardoor dus de bezwaren, die men tegen onze nu zoo moeilijk te veranderen constitutie heeft aangevoerd, zullen vervallen, n.l. dat ze de geregelde ontwikkeling van onze staatsinstellingen en van ons recht heeft belemmerd niet alleen, maar ook dat ze zoo weinig is nageleefd. En om nu die naleving voor het vervolg beter te verzekeren, om voortaan tegen te gaan de tegen stelling, die nu heerscht tusschen grondwet en prak tijk, zou Prof. Krabbe aan den rechter willen toe kennen het toetsingsrecht, de bevoegdheid om te onderzoeken, of een wel in strijd is met de grond wet, en, zoo ja, om dan die strijdige wet buiten toepassing te laten eene bevoegdheid, die de rechter reeds heeft ten aanzien van verordeningen, afkomstig van Koning, Provincie en Gemeente. Al diegenen, die nu uit de grondwet een recht heeten te putten, zullen dan ten aanzien van die rechten niet langer afhankelijk zijn van de mindere of meerdere goede gezindheid van den wetgever om de grondwet in acht te nemen of niet. Intusschen dat toetsingsrecht wordt alleen dan gewenscht, wanneer de herziening der grondwet gemakkelijk is gemaaktwanneer geen kleine min derheid langer in staat is eene wjjziging dier wet onmogelijk te maken. Anders niet. Want bleef een kleine minderheid in staat een grondwetsver andering tegen te gaan, dan zou dat toetsingsrecht naar 's hoogleeraars meening in plaats van een zegen een ramp worden. Want dan zou de kans bestaan, dat de rechterlijke macht de grondwet zou uitleggen en blijvend zou toepassen, misschien lijn recht in strijd met de rechtsovertuiging van het volk, of van de meerderheid van het volk. Mocht dit geval, n.l. eene rechtspraak ingaande tegen de rechtsopvattingen van het volk, zich voordoen ten opzichte van een gewone wet, dan kan de wetgever onmiddellijk ingrijpen door de wet te veranderen. Doch van zoo'n onmiddellijk ingrijpen zal geen sprake kunnen zijn ten aanzien van een ontzettend moeilijk te veranderen grondwet. Het gevolg kan dus zijn, dat het volk een reeks van jaren zijn grondwet door den rechter ziet toegepast op een wijze in strijd met zijn rechtsovertuiging. Dan nog maar liever, al wordt dit niet uitdrukkelijk gezegd, een wetgever die, al schipperende met de grondwet, medegaat met zijn tijd, met de overtuiging van het volk. Een gemakkelijk te veranderen grondwetDan vervallen volgens het oordeel van Prof. Krabbe ook de bezwaren, die gewoonlijk tegen het toetsingsrecht worden aangevoerd. Zoo hoort men dikwijls zeggen, o.a. ook door Mr. van Hamel, dat men, door dat toetsingsrecht aan den rechter toe te kennen, gevaar loopt dat de juristerij een te grooten invloed op staatkunde en staatsbestuur gaat uitoefenen. Want men mag niet uit het oog verliezen, dat dikwijls een artikel der grondwet zich niet voor rechtspraak leent. Doordat de politieke partijen het op een bepaald punt niet eens konden worden, wordt dik wijls een grondwetsartikel vaag, onduidelijk, dubbel zinnig opgesteld. En gaat het nu aan zoo'n artikel te laten toepassen door den rechter Van zoo'n toepassing kan immers niets terecht komenOf misschien wordt het artikel uitgelegd op een wijze, wordt er een beteekenis aan gegeven, door niemand gewild Zeker, dit zou een groot bezwaar zijn bij een moeilijk te veranderen grondwet; echter niet, als de constitutie gemakkelijk herzien kan worden. Want dan kan de wetgever een naar zijne meening verkeerd uitgevallen vonnis gemakkelijk achterhalen door de grondwet te wjjzigen. Is dus het genoemde bezwaar niet heel groot; is er dus van het toetsingsrecht geen nadeelige werking te verwachtenwat die vaagheid, onduide lijkheid en dubbelzinnigheid aangaat zal de toetsings bevoegdheid integendeel heel gunstig kunnen werken. Want het zal den wetgever dwingen onomwonden, voor een ieder begrijpelijk, te verklaren, wat hij eigenlijk wil. Een ander bezwaar tegen het toetsingsrecht aan gevoerd is het volgende Men is bevreesd voor par tijdige, politiek gekleurde vonnissen. Men is bang dat de rechter, verkeerende onder den invloed van de politiek, niet zoo onpartijdig zal kunnen zijn als voor een goede rechtspraak noodzakelijk is. Ook dit bezwaar is niet van groot gewicht. Al dadelijk rijst de vraag, of men hier geen onzede- 1 ijken eisch stelt aan de rechterlijke macht. Zeker, de rechter behoort te staan buiten de partijen, tusschen wie hij een strijd zal hebben te beslechten. Men zou ook van iemand, die het rechtersambt be kleedt, kunnen verlangen, dat hij zich onthoudt van het waarnemen van bijbetrekkingen en bijberoepen, die hem in een soortgelijken strijd zouden kunnen wikkelen, als waarin hij in zijn hoedanigheid van rechter zou kunnen geroepen worden een vonnis te wijzen. Bijv. een rechter, tevens commissaris van financieele instelling, zal allicht niet geheel onbe vooroordeeld zjjn in een proces tegen een commis saris van een dergelijke instelling. Doch kan men nog verder gaan? Is het geen onmogelijke eisch, dat een rechter geheel vreemd zou moeten zijn aan de politiekaan de belangen, die op politiek ge bied strijd voeren belangen, ten opzichte waarvan hij door zijne opvoeding, dus onafhankeljjk van zijn wil, onmogeljjk een zoo onpartijdig standpunt kan innemen, als men blijkbaar van hem verlangt? Zekerhet valt niet te ontkennen dat aan de rechterlijke macht een gebrek kleeft, in zooverre hare leden nooit geheel vreemd kunnen zijn aan de politiek en dus die politiek allicht invloed uit oefent op de rechterlijke uitspraken. Intusschen aan ,dat bezwaar is nu eenmaal niet meer te ont komen, tenzij door opheffing der rechterlijke macht. Maar is het nu zoo groot? Neen! als de grondwet gemakkelijk te veranderen is. Want mocht de rechter dan een partijdige wetsuitlegging geven dan is immers de wetgever daar omdoor onmid dellijk de grondwet te wijzigenaan dergelijke uitlegging voor het vervolg den pas af te snijden. Prims Hendrik in Oultschlnnd. Z. K, H. Prins Hendrik, dis gis eren naar Dobbin is op reis gegaan, zal, naar de «Raichsbote» meldt, Zondag te Rostock zjjn, om de feesleljjke godsdienstoefening en de parade ter eero van den Keizer bp te wonen, en om, in verband hiermede, aan het ontbjjt in den kring van het officierskorps van hat 90ste fusdior-regiment deel te nemen. Dan aanstaanden verjaardag van de Groothertogin- Weduwe Marie, zjjne moeder, denkt de Prins in Sohwerin door te brengen. Men meldt ons nog, dat de Prins na zjjn terugkeer m het land voor een kort verblpf op het Loo wordt verwacht. Tweede Kamer, Het plan bestaat om na ailoop van het a. s. afdeelings* onderzoek in de Tweede Kamer den leden nog een aohtta1 dagen recrs te geven alvorens mat de dagorde voor de openbare vergaderingen te beginnen. De Hmagsche Conferentie. De oorrespondent van de N.R.Ct. te Weenen sohrjjft ons d.d. 24 Jannari Stead is bp minister von Aehrenthal geweest, om met dezen over het programma der vredesconferentie te spreken en hem de punten mee te deelen welke bp en vele Eogelschen graag in het programma zonden opgenomen zien. Bp die gelegenheid is ook de quaestie der ontwa pening ter sprake gekomen, die niet op het programma staat. Dat dit echter nog geschieden moge wordt in Engeland en ook door Stead zeer wensoheljjk geacht. Daitschland en Oostenrpk willen er niet veel van weten en baron Aehrenthal verschool zich achter de exceptie dat het niet goed aanging dit punt in den Haag ter sprake te brengen nn het doGr Rusland niet op het programma was gezet. Overigens wilde hp, alvorens zioh daarover officieel uit te laten, de komst van prof. Mar tens afwachten, die namens den Keizer van Rusland, de verschillende hoven afreist. Stead betreurde dit vage antwoord zeer, maar gaf toch de hoop niet op om de zaak in den Haag ter sprake te brengen. De vredes beweging in Engeland, zoo zeide Stead, neemt zoo toe dat de libsrale regeering zich aan die strooming waar- schjjnljjk niet zal kunnen onttrekken en zich voor de ontwapening zal inspannen. België en Kederlmmd. De Deutsche Wochenzeitung f. d. Nied. u. Belg. heeft zich tot sommige Kamc leden in de onlangs gevormde HolRndsch-Belgische commissie voor nadere aaneensluiting der beide landen gewend, teneinde licht te verspreiden over de bewering, dat deze commissie was Engelsch- Fransch maakwerk tegen Daitschland gericht. Dr. Kuyper verklaarde, niet bevoegd te zpn, over deze vraag te oordeelsn. De heer Heemskerk verzekerde, vast overtaigd te zpn, dat de Nederlandsche commissieleden krachtig verzet zouden aanteekenen tegen elke vermenging van de economischs vragen van het program met politieke quaesties en in het bjjzonder met zulke, welker strekking zich tegen Daitsohland zouden richten. Nederland heeft zich sedert meer dan 50 j ,ren niet meer gemengd in buitenlandsch politieke actie en hseft volstrekt geen lust, tegen Duitsciland te pveren. Waarschjjalpk zal de com missie zich aanvankeljjk met de gemakkelpker op te lossen vragen betreffende post- en telegraaf tarieven en gelijkstelling van de wetenBohappelpke graden bszig houden. Over de taal, waarin de besprekingen gevoerd zouden worden, is nog niets beslist. Tegen het Nedeilandsch ia, dat verscheidene Brlgische leden die taal niet verstaan. Hp achtte het niet uitgesloten, dat leden van het Alg. Ned. Verbond in de Gommissie werden opgenomen. Het Kamerlid van Nispon tot Sevenaer, tweede voor zitter van het Alg. Ned. Verbond, verklaarde niet te twjjfelen of na de eerste vergadering van de Nederlandsche commissie op 29 Januari zouden »de tot dusver verspreide geruchten* onjuist bljjken, Ean liberaal Kamerlid, dat zpn naam niet genoemd wilde hebben, schreef, dat z. i. de Nederlandsche com missieleden wel zullen waken, dat de beraadslagingen van zmver wetecsohappelpk voorbereidenden aard big ven en kon de bewering, dat een anti-Duitsch streven aan het geheeie plan ten grondslag strekte, voor zoover Nederland betreft, belief tegenspreken. De financieele verhouding der gemeenten met het Kyh. De voorstellers van middelen om tot een meer ralio- neelon toestand in deze te geraken, hebben bp een door hen aasbsvolea regeling vooral hierop gelet, dat alleen die gemeenten zullen worden geholpen, welke inderdaad hulp behoeven en dat niet aan gemeenten, bp wie van nood geen sprake zpn kan, nog meer zoude worden toe gestopt dan bp een vroegere regeling reeds gebeurd is. Do heer F. Raedt, hoofdcontroleur der gemeente belastingen te Amsterdam, meeat een regeling te hebben gevonden, waarbjj het beoogde doel op de meest eenvou dige wjjze wordt bereikt, met het gevolg ook, dat de kosten voor het rjjk om voor de gemeenten een gezonden financieelen toestand te scheppen tot een minimum zullen worden herleid. De grondslag van het stelsel, door den heer Raedt als doeltreffend aanbevolen, wordt door hem in groote trekken ontvouwd in een schrpven dat hg richt aan de besturen van de z. g. soodlpdende gemeenten, welk schrpven door hem geplaatst is in het laatste nummer vas het Weekblad voor den Ned. Bond van Gemeente-ambtenwen, »Ik ben uitgegaan van het standpunt, (zoo wordt ge- zegd) dat in allernauwst verband met dien nood staat, de draagkracht der gemeente, zoodat te onderzoeken valt, of de gemeentebalans niet overmatig ii belast. Deze draagkracht hangt natuurlpk niet af van het aantal inwoners, houdt zelfs niet steeds verband met de opbrengst van de vermogens, en bedrijfsbelasting. Immers zoolang de landbouw onbelast blpft, missen deze belastingen alle waarde voor vergelpking en zpn zp geen welvaartmeters. Zelfs behoeft een groot bedrag aan belasting niet op algemeens welvaart te wjjzen, omdat een klein getal zeer rpke inwoners nog geene algemeene welvaart schept. Maar wol wordt de algemeene welvaart aangegeven en da draagkracht bepaald, indien de algemeene vertering der bevolking kan worden nagegaan. Daze wordt m. i. niet beter uitgedrukt dan door het bedrag der hoofdsom van de peisoneeie belasting, vast gesteld krachtens eene nog jonge wet en door des. hoofd- grondsiag huurprps met den werkeljjken toestand even. wjjdig loopende en met het algemeen verteringsvermogen van esne gemeente rjjzende of dalende. Hierop voortbouwende kom ik tot de volgende stellingen lo. De nood in eenige gemeente is aangebroken, indien het bedrag der geheven inkomstenbelasting of van den geheven hoofdelpken omslag, gevoegd bp het bedrag van de gemeente-opcenten op de parsoneele belasting, overtref driemaal bet bedrag van de hoofdsom van de personeslt belasting in die gemeente 2o. Het surplus moet door het rpk worden gedragen en worden gevonden in eene verhooging van de rjjks- inkomstenbelasting. De hoofdsom der personeele belasting zonder opcenten veroorzaakt een matigen drukwordt de belasting door opcenten verdubbeld, dan kan zjj drukkend worden ge noemd en indien dan de gemeente belastingen kan heffen tot meer dan dtiemaal het bedrag van die hoofdsom, dan kan men zeker spreken van overmatige balasting. Mij werden door eenige gemeentebesturen reeds wel willend cpfers van hunne belastingen over 1905 ver strekt en die cpfers versterken mp in mjjne meening, dat mpn aangeprezen middel doeltreffend zoude zpn. Zoo worden, behalve Amsterdam, door dit middel ook Groningen, Zaandam, Wormerveer en Winschoten, naar mjj voorkomt, vrjj afdoende geholpen. Zal ik intusschen eenige berekening kunnen maken, hoeveel eene dergelpke hulp aan het rpk zoude kosten, dan moet ik van alle gemeenten, die z,g. in nood ver- keeren, cpfers hebben. En dit is de bedoeling van dit schrpven I Ik zinde U, Edelachtbare Heeren, beleefd willen ver zoeken, mp op te geven lo. het bedrag der inkomstenbelasting of van den hoof delpken omslag in 1905 geheven 2o. het aantal en het bedrag der gemesnte-opcenten in 1905 op de personeele belasting gehevenen 3o. de hoofdsom van de pevsoneele belasting in 1905.» Zeeweringen van gewapend beton. Door den ingenieur van het waterschap Schouwen, jhr. De Maralt, is te Zierikzee een belangwekkende voor dracht gehouden over«Zeeweringen van gewapend be ton welke door tal van technici van elders werd bij gewoond. Vooral trok zeer de aandacht de nieuwe methode van zinkwerken, door dien ingenieur uitgevonden, die alle gebreken welke de gewone rpszinkwsiken aankleven ondervangt en bovendien bp groote zekerheid in uitvoe ring groote besparing van kosten oplevert. Die nienwe methode zal het eerst worden uitgevoerd in den zomer van 1907, waarop alsdan een beschrijving zal volgen in het weekblad De Ingenieur, De geheeie uitvoering van het nieuwe zinkwerk werd in miniatuur tjjdens de voordracht uitgevoerd, terwjjl het waterbasin, waarin dat geschiedde geheel met eleo- trisohe gloeilampen onder water hel verlicht was. De heer De Moralt zal zpn voordracht nog in ver schillende plaatsen van ons land herhalen en naar men ons van technisohe zjjde verzekerde, zal de nieuwe vinding vermoedelijk een heels ommekeer brengen in de ouder- wetsche methode voor den aanleg van zinkwerken. Jaarwedden Onderwijzers. In verband met een in studie zpnde herziening van de minima-wedden, welke art. 26 eerste lid sub 2 der wet tot regeling van het Lager Onderwps verzekert aan de ondeiwjjzera van bpsland, heeft de Minis'er van Bin- nenlandsehe Ziken door tnssehenkomst van de Gedepu teerde Staten der provinciën aan de gemeentebesturen opgaaf verzeoht- van den dieesttjjd, die de op 15 Januari jl. fungeerende onderwijzers voor zoover hun bijstand volgens art. 24 verpficht of art 48 sub 15 2e zinsnede op hen toepasselpk is, hebben vervuld. Daaronder zjjn niet te vermelden do onderwijzers met minder dan 5 dienstjaren, aangezien het niet de bedoeling is, de wettelijke bezoldiging voor deze onderwijzers te verhoogen. Waar van de onderwjjsers (mannelpke en vrouwelijke leerkrachten) die meer dan 24 dienstjaren hebben vervuld slechts het totaal aantal benoodigd is, dan wordt voor het overige een meer gespecificeerd overzcht ver zocht, met name hoeveel der bedoelde onderwijzers op 15 Januari 1907 vjjf, hoavelen zes, hoevelea zeven dienst- jaron telden enz. •Gemengd Nieuws. SJit „de Mgnonden." Deze week hield onder voorzitterschap van den heer G. Snoeks de Egmondsohe Soherpechutters-veresniging haar jaarvergadering bjj den heer E. v. Schaik te Egmond aan Zee. De vergadering was goed bazocb'i De financ eele oommissie, bestaande uit de heeren G. Dekker en C. Breek, bracht een gunstig verslag uit over 't gehouden beheer. Wel sloot de rekening met een nadeelig saldo van een f 20, dat, als men in aaimerking neemt, dat het corps dit jaar heeft laten maken een gemetselde schietloods, een voorfront amunitie-magazgn en zich aan geschaft heeft een nieuw schpvenstel, is dit kleine na deelige saldo niet bevreemden. Het jaarverslag klonk opgewekt en gaf aan verschoten patronen aan het getal 7640. Volgens het nieuw vastgestelde huish. reglement werd het bestuur uitgebreid met 2 leden, zoodat het thans bestaat uit voorzitter, secretaris, penningmeester en 2 baancommissarissen. Besloten werd a. s. zomer wederom een invitatie- wedstrjjd te houden. Als voorzitter-commandant werd herkozen de heer G. Snoeks, tevens 2e luitenant van de Landweer. Er hebben zich hier in de Egmonden 32 jongelui aangemeld tot deelneming aan den vrjjwilligen wapen- handel. De oefeningen zullen onder instructie van sergeants van het leger en onder toezioht van den heer Snoeks gehouden worden in de groote zaal van den heer Halff. Zondeg bestaat de Egmondsche Geheelonthouders- vereeniging 10 jaar. Dit is voor deze corporatie een merkwaaidige datum. Opgericht door wjjlen den onver* ALKMAARSGHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1907 | | pagina 1