Honderd en negende jaargang.
1907.
DAGBLAD VOOR AT,RWA AR EN OMSTREKEN.
Oil iMOf tBslaat nil 3 Mei.
Grondwetsverandering.
No. 22.
Prijs der gewene advertentiën
ZATERDAG
26 IANUARI.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80 franco door het geheele Rijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents
Telefoonnummer 3.
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HERMs, COSTER ZOONYoordam O 9.
ii.
In ons voorgaand artikel zagen we, dat men om
de bezwaren op te heffen, die aan onze moeilijk te
veranderen grondwet kleven, het liefst die wet met
een gewone wet gelijk zou stellen zoodat de wet
gever de constitutie even gemakkelijk zou kunnen
veranderen als ieder andere wet. Doch tevens werd
opgemerkt, dat men het om politieke redenen wen-
schelijk oordeelde niet dadelijk die gelijkstelling
door te voeren maar voorloopig nog een verschil
tusschen grondwet en gewone wet te handhaven
Verder zagen we, dat onze schrijvers het gewenschte
verschil niet verlangden te maken door het vorderen
van eene Kamerontbinding en evenmin door het
voorschrijven van eene verhoogde meerderheid. En
we eindigden met de vraagals die middelen niet
gewenscht zijnwelke dan wel Hoe dan wèl
verschil gemaakt tusschen beide soorten wetten
Onze schrijvers slaan daartoe verschillende we
gen in.
De een zou de grondwet door de Staten-Generaa
op dezelfde wijze behandeld willen zien als een
gewone wet met dit verschil echter datterwijl
een gewone wordt aangenomen, indien de meerder
heid der stemmende leden zich er voor ver
klaren, een wijziging in de grondwet niet zou mogen
geschiedenindien de volstrekte meerderheid der
volksvertegenwoordigers haar goed
keuring daaraan niet hechtte. In de Tweede Kamer
zouden dus 51 in de Eerste 26 voor het wetsont
werp tot grondwetsherziening moeten stemmen
welke cijfers in een slecht bezochte vergadering voor
gewone wetten tot 26 en 14 kunnen dalen.
De ander daarentegen zou voor een grondwets
verandering het quorum willen verhoogen tot 4/6.
Kunnen de Kamers ten aanzien van gewone wetten
besluiten nemen als minstens de helft der leden
present is, voor een herziening der grondwet zouden
dan in de Tweede Kamer 80in de Eerste 40
leden tegenwoordig moeten zijn. Doch meer nog
dan voor een verhoogd quorum zou hij voelen voor
een volksstemming, een referendum. Over een door
den wetgever aangenomen ontwerp tot verandering
der constitutie zou dan het volk moeten stemmen.
Gedachtig aan de bezwaren, die tegen de ver
hoogde meerderheid (2/3) werden aangevoerd, n.l.
dat het niet consequent is voor een grondwet een
bijzondere behandeling voor te schrijven en voor
gewone wetten niet, gedachtig aan die bezwaren,
zal men allicht vragen Maar gelden die dan nu
niet Deze tegenwerping werd blijkbaar door onze
schrijvers voorzien. Ze zouden die bijzondere be
handeling ook gaarne zien toegepast bij andere be
langrijke wetten, maar er mede willen beginnen
ten aanzien van de grondwet, op grond van de
redenen, die voor een behoud van verschil tusschen
constitutie en gewone wet pleiten.
Door een der bovengenoemde middelen dan denkt
men het bestaande verschil tusschen een gewone
wet en de grondwet te handhaven. Middelen echter,
die, in tegenstelling van de bestaande, het mogelijk
maken dat onze hoogste Staatswet gemakkelijker
kan worden gewijzigd dan nu het geval is mid
delen, waardoor dus de bezwaren, die men tegen
onze nu zoo moeilijk te veranderen constitutie heeft
aangevoerd, zullen vervallen, n.l. dat ze de geregelde
ontwikkeling van onze staatsinstellingen en van ons
recht heeft belemmerd niet alleen, maar ook dat
ze zoo weinig is nageleefd.
En om nu die naleving voor het vervolg beter
te verzekeren, om voortaan tegen te gaan de tegen
stelling, die nu heerscht tusschen grondwet en prak
tijk, zou Prof. Krabbe aan den rechter willen toe
kennen het toetsingsrecht, de bevoegdheid om te
onderzoeken, of een wel in strijd is met de grond
wet, en, zoo ja, om dan die strijdige wet buiten
toepassing te laten eene bevoegdheid, die de rechter
reeds heeft ten aanzien van verordeningen, afkomstig
van Koning, Provincie en Gemeente. Al diegenen,
die nu uit de grondwet een recht heeten te putten,
zullen dan ten aanzien van die rechten niet langer
afhankelijk zijn van de mindere of meerdere goede
gezindheid van den wetgever om de grondwet in
acht te nemen of niet.
Intusschen dat toetsingsrecht wordt alleen dan
gewenscht, wanneer de herziening der grondwet
gemakkelijk is gemaaktwanneer geen kleine min
derheid langer in staat is eene wjjziging dier wet
onmogelijk te maken. Anders niet. Want bleef
een kleine minderheid in staat een grondwetsver
andering tegen te gaan, dan zou dat toetsingsrecht
naar 's hoogleeraars meening in plaats van een
zegen een ramp worden. Want dan zou de kans
bestaan, dat de rechterlijke macht de grondwet zou
uitleggen en blijvend zou toepassen, misschien lijn
recht in strijd met de rechtsovertuiging van het
volk, of van de meerderheid van het volk. Mocht
dit geval, n.l. eene rechtspraak ingaande tegen de
rechtsopvattingen van het volk, zich voordoen ten
opzichte van een gewone wet, dan kan de wetgever
onmiddellijk ingrijpen door de wet te veranderen.
Doch van zoo'n onmiddellijk ingrijpen zal geen sprake
kunnen zijn ten aanzien van een ontzettend moeilijk
te veranderen grondwet. Het gevolg kan dus zijn,
dat het volk een reeks van jaren zijn grondwet door
den rechter ziet toegepast op een wijze in strijd
met zijn rechtsovertuiging. Dan nog maar liever,
al wordt dit niet uitdrukkelijk gezegd, een wetgever
die, al schipperende met de grondwet, medegaat
met zijn tijd, met de overtuiging van het volk.
Een gemakkelijk te veranderen grondwetDan
vervallen volgens het oordeel van Prof. Krabbe ook
de bezwaren, die gewoonlijk tegen het toetsingsrecht
worden aangevoerd. Zoo hoort men dikwijls zeggen,
o.a. ook door Mr. van Hamel, dat men, door dat
toetsingsrecht aan den rechter toe te kennen, gevaar
loopt dat de juristerij een te grooten invloed op
staatkunde en staatsbestuur gaat uitoefenen. Want
men mag niet uit het oog verliezen, dat dikwijls
een artikel der grondwet zich niet voor rechtspraak
leent. Doordat de politieke partijen het op een
bepaald punt niet eens konden worden, wordt dik
wijls een grondwetsartikel vaag, onduidelijk, dubbel
zinnig opgesteld. En gaat het nu aan zoo'n artikel
te laten toepassen door den rechter Van zoo'n
toepassing kan immers niets terecht komenOf
misschien wordt het artikel uitgelegd op een wijze,
wordt er een beteekenis aan gegeven, door niemand
gewild Zeker, dit zou een groot bezwaar zijn bij
een moeilijk te veranderen grondwet; echter niet,
als de constitutie gemakkelijk herzien kan worden.
Want dan kan de wetgever een naar zijne meening
verkeerd uitgevallen vonnis gemakkelijk achterhalen
door de grondwet te wjjzigen.
Is dus het genoemde bezwaar niet heel groot;
is er dus van het toetsingsrecht geen nadeelige
werking te verwachtenwat die vaagheid, onduide
lijkheid en dubbelzinnigheid aangaat zal de toetsings
bevoegdheid integendeel heel gunstig kunnen werken.
Want het zal den wetgever dwingen onomwonden,
voor een ieder begrijpelijk, te verklaren, wat hij
eigenlijk wil.
Een ander bezwaar tegen het toetsingsrecht aan
gevoerd is het volgende Men is bevreesd voor par
tijdige, politiek gekleurde vonnissen. Men is bang
dat de rechter, verkeerende onder den invloed van
de politiek, niet zoo onpartijdig zal kunnen zijn als
voor een goede rechtspraak noodzakelijk is.
Ook dit bezwaar is niet van groot gewicht. Al
dadelijk rijst de vraag, of men hier geen onzede-
1 ijken eisch stelt aan de rechterlijke macht. Zeker,
de rechter behoort te staan buiten de partijen,
tusschen wie hij een strijd zal hebben te beslechten.
Men zou ook van iemand, die het rechtersambt be
kleedt, kunnen verlangen, dat hij zich onthoudt van
het waarnemen van bijbetrekkingen en bijberoepen,
die hem in een soortgelijken strijd zouden kunnen
wikkelen, als waarin hij in zijn hoedanigheid van
rechter zou kunnen geroepen worden een vonnis te
wijzen. Bijv. een rechter, tevens commissaris van
financieele instelling, zal allicht niet geheel onbe
vooroordeeld zjjn in een proces tegen een commis
saris van een dergelijke instelling. Doch kan men
nog verder gaan? Is het geen onmogelijke eisch,
dat een rechter geheel vreemd zou moeten zijn aan
de politiekaan de belangen, die op politiek ge
bied strijd voeren belangen, ten opzichte waarvan
hij door zijne opvoeding, dus onafhankeljjk van zijn
wil, onmogeljjk een zoo onpartijdig standpunt kan
innemen, als men blijkbaar van hem verlangt?
Zekerhet valt niet te ontkennen dat aan de
rechterlijke macht een gebrek kleeft, in zooverre
hare leden nooit geheel vreemd kunnen zijn aan
de politiek en dus die politiek allicht invloed uit
oefent op de rechterlijke uitspraken. Intusschen
aan ,dat bezwaar is nu eenmaal niet meer te ont
komen, tenzij door opheffing der rechterlijke macht.
Maar is het nu zoo groot? Neen! als de grondwet
gemakkelijk te veranderen is. Want mocht de
rechter dan een partijdige wetsuitlegging geven
dan is immers de wetgever daar omdoor onmid
dellijk de grondwet te wijzigenaan dergelijke
uitlegging voor het vervolg den pas af te snijden.
Prims Hendrik in Oultschlnnd.
Z. K, H. Prins Hendrik, dis gis eren naar Dobbin is
op reis gegaan, zal, naar de «Raichsbote» meldt, Zondag
te Rostock zjjn, om de feesleljjke godsdienstoefening en de
parade ter eero van den Keizer bp te wonen, en om, in
verband hiermede, aan het ontbjjt in den kring van het
officierskorps van hat 90ste fusdior-regiment deel te
nemen. Dan aanstaanden verjaardag van de Groothertogin-
Weduwe Marie, zjjne moeder, denkt de Prins in Sohwerin
door te brengen.
Men meldt ons nog, dat de Prins na zjjn terugkeer
m het land voor een kort verblpf op het Loo wordt
verwacht.
Tweede Kamer,
Het plan bestaat om na ailoop van het a. s. afdeelings*
onderzoek in de Tweede Kamer den leden nog een aohtta1
dagen recrs te geven alvorens mat de dagorde voor de
openbare vergaderingen te beginnen.
De Hmagsche Conferentie.
De oorrespondent van de N.R.Ct. te Weenen sohrjjft
ons d.d. 24 Jannari
Stead is bp minister von Aehrenthal geweest, om met
dezen over het programma der vredesconferentie te spreken
en hem de punten mee te deelen welke bp en vele
Eogelschen graag in het programma zonden opgenomen
zien. Bp die gelegenheid is ook de quaestie der ontwa
pening ter sprake gekomen, die niet op het programma
staat. Dat dit echter nog geschieden moge wordt in
Engeland en ook door Stead zeer wensoheljjk geacht.
Daitschland en Oostenrpk willen er niet veel van weten
en baron Aehrenthal verschool zich achter de exceptie
dat het niet goed aanging dit punt in den Haag ter
sprake te brengen nn het doGr Rusland niet op het
programma was gezet. Overigens wilde hp, alvorens zioh
daarover officieel uit te laten, de komst van prof. Mar
tens afwachten, die namens den Keizer van Rusland, de
verschillende hoven afreist. Stead betreurde dit vage
antwoord zeer, maar gaf toch de hoop niet op om de
zaak in den Haag ter sprake te brengen. De vredes
beweging in Engeland, zoo zeide Stead, neemt zoo toe
dat de libsrale regeering zich aan die strooming waar-
schjjnljjk niet zal kunnen onttrekken en zich voor de
ontwapening zal inspannen.
België en Kederlmmd.
De Deutsche Wochenzeitung f. d. Nied. u. Belg. heeft
zich tot sommige Kamc leden in de onlangs gevormde
HolRndsch-Belgische commissie voor nadere aaneensluiting
der beide landen gewend, teneinde licht te verspreiden
over de bewering, dat deze commissie was Engelsch-
Fransch maakwerk tegen Daitschland gericht.
Dr. Kuyper verklaarde, niet bevoegd te zpn, over deze
vraag te oordeelsn. De heer Heemskerk verzekerde, vast
overtaigd te zpn, dat de Nederlandsche commissieleden
krachtig verzet zouden aanteekenen tegen elke vermenging
van de economischs vragen van het program met politieke
quaesties en in het bjjzonder met zulke, welker strekking
zich tegen Daitsohland zouden richten. Nederland heeft
zich sedert meer dan 50 j ,ren niet meer gemengd in
buitenlandsch politieke actie en hseft volstrekt geen lust,
tegen Duitsciland te pveren. Waarschjjalpk zal de com
missie zich aanvankeljjk met de gemakkelpker op te
lossen vragen betreffende post- en telegraaf tarieven en
gelijkstelling van de wetenBohappelpke graden bszig
houden.
Over de taal, waarin de besprekingen gevoerd zouden
worden, is nog niets beslist. Tegen het Nedeilandsch ia,
dat verscheidene Brlgische leden die taal niet verstaan.
Hp achtte het niet uitgesloten, dat leden van het Alg.
Ned. Verbond in de Gommissie werden opgenomen.
Het Kamerlid van Nispon tot Sevenaer, tweede voor
zitter van het Alg. Ned. Verbond, verklaarde niet te
twjjfelen of na de eerste vergadering van de Nederlandsche
commissie op 29 Januari zouden »de tot dusver verspreide
geruchten* onjuist bljjken,
Ean liberaal Kamerlid, dat zpn naam niet genoemd
wilde hebben, schreef, dat z. i. de Nederlandsche com
missieleden wel zullen waken, dat de beraadslagingen
van zmver wetecsohappelpk voorbereidenden aard big ven
en kon de bewering, dat een anti-Duitsch streven aan
het geheeie plan ten grondslag strekte, voor zoover
Nederland betreft, belief tegenspreken.
De financieele verhouding der gemeenten
met het Kyh.
De voorstellers van middelen om tot een meer ralio-
neelon toestand in deze te geraken, hebben bp een door
hen aasbsvolea regeling vooral hierop gelet, dat alleen
die gemeenten zullen worden geholpen, welke inderdaad
hulp behoeven en dat niet aan gemeenten, bp wie van
nood geen sprake zpn kan, nog meer zoude worden toe
gestopt dan bp een vroegere regeling reeds gebeurd is.
Do heer F. Raedt, hoofdcontroleur der gemeente
belastingen te Amsterdam, meeat een regeling te hebben
gevonden, waarbjj het beoogde doel op de meest eenvou
dige wjjze wordt bereikt, met het gevolg ook, dat de
kosten voor het rjjk om voor de gemeenten een gezonden
financieelen toestand te scheppen tot een minimum zullen
worden herleid.
De grondslag van het stelsel, door den heer Raedt als
doeltreffend aanbevolen, wordt door hem in groote trekken
ontvouwd in een schrpven dat hg richt aan de besturen
van de z. g. soodlpdende gemeenten, welk schrpven door
hem geplaatst is in het laatste nummer vas het Weekblad
voor den Ned. Bond van Gemeente-ambtenwen,
»Ik ben uitgegaan van het standpunt, (zoo wordt ge-
zegd) dat in allernauwst verband met dien nood staat,
de draagkracht der gemeente, zoodat te onderzoeken
valt, of de gemeentebalans niet overmatig ii belast.
Deze draagkracht hangt natuurlpk niet af van het
aantal inwoners, houdt zelfs niet steeds verband met de
opbrengst van de vermogens, en bedrijfsbelasting.
Immers zoolang de landbouw onbelast blpft, missen
deze belastingen alle waarde voor vergelpking en zpn
zp geen welvaartmeters. Zelfs behoeft een groot bedrag
aan belasting niet op algemeens welvaart te wjjzen,
omdat een klein getal zeer rpke inwoners nog geene
algemeene welvaart schept.
Maar wol wordt de algemeene welvaart aangegeven en
da draagkracht bepaald, indien de algemeene vertering
der bevolking kan worden nagegaan.
Daze wordt m. i. niet beter uitgedrukt dan door het
bedrag der hoofdsom van de peisoneeie belasting, vast
gesteld krachtens eene nog jonge wet en door des. hoofd-
grondsiag huurprps met den werkeljjken toestand even.
wjjdig loopende en met het algemeen verteringsvermogen
van esne gemeente rjjzende of dalende.
Hierop voortbouwende kom ik tot de volgende stellingen
lo. De nood in eenige gemeente is aangebroken, indien
het bedrag der geheven inkomstenbelasting of van den
geheven hoofdelpken omslag, gevoegd bp het bedrag van
de gemeente-opcenten op de parsoneele belasting, overtref
driemaal bet bedrag van de hoofdsom van de personeslt
belasting in die gemeente
2o. Het surplus moet door het rpk worden gedragen
en worden gevonden in eene verhooging van de rjjks-
inkomstenbelasting.
De hoofdsom der personeele belasting zonder opcenten
veroorzaakt een matigen drukwordt de belasting door
opcenten verdubbeld, dan kan zjj drukkend worden ge
noemd en indien dan de gemeente belastingen kan heffen
tot meer dan dtiemaal het bedrag van die hoofdsom, dan
kan men zeker spreken van overmatige balasting.
Mij werden door eenige gemeentebesturen reeds wel
willend cpfers van hunne belastingen over 1905 ver
strekt en die cpfers versterken mp in mjjne meening,
dat mpn aangeprezen middel doeltreffend zoude zpn.
Zoo worden, behalve Amsterdam, door dit middel ook
Groningen, Zaandam, Wormerveer en Winschoten, naar
mjj voorkomt, vrjj afdoende geholpen.
Zal ik intusschen eenige berekening kunnen maken,
hoeveel eene dergelpke hulp aan het rpk zoude kosten,
dan moet ik van alle gemeenten, die z,g. in nood ver-
keeren, cpfers hebben.
En dit is de bedoeling van dit schrpven I
Ik zinde U, Edelachtbare Heeren, beleefd willen ver
zoeken, mp op te geven
lo. het bedrag der inkomstenbelasting of van den hoof
delpken omslag in 1905 geheven
2o. het aantal en het bedrag der gemesnte-opcenten
in 1905 op de personeele belasting gehevenen
3o. de hoofdsom van de pevsoneele belasting in 1905.»
Zeeweringen van gewapend beton.
Door den ingenieur van het waterschap Schouwen, jhr.
De Maralt, is te Zierikzee een belangwekkende voor
dracht gehouden over«Zeeweringen van gewapend be
ton welke door tal van technici van elders werd bij
gewoond.
Vooral trok zeer de aandacht de nieuwe methode van
zinkwerken, door dien ingenieur uitgevonden, die alle
gebreken welke de gewone rpszinkwsiken aankleven
ondervangt en bovendien bp groote zekerheid in uitvoe
ring groote besparing van kosten oplevert. Die nienwe
methode zal het eerst worden uitgevoerd in den zomer
van 1907, waarop alsdan een beschrijving zal volgen in
het weekblad De Ingenieur,
De geheeie uitvoering van het nieuwe zinkwerk werd
in miniatuur tjjdens de voordracht uitgevoerd, terwjjl
het waterbasin, waarin dat geschiedde geheel met eleo-
trisohe gloeilampen onder water hel verlicht was.
De heer De Moralt zal zpn voordracht nog in ver
schillende plaatsen van ons land herhalen en naar men
ons van technisohe zjjde verzekerde, zal de nieuwe vinding
vermoedelijk een heels ommekeer brengen in de ouder-
wetsche methode voor den aanleg van zinkwerken.
Jaarwedden Onderwijzers.
In verband met een in studie zpnde herziening van
de minima-wedden, welke art. 26 eerste lid sub 2 der
wet tot regeling van het Lager Onderwps verzekert aan
de ondeiwjjzera van bpsland, heeft de Minis'er van Bin-
nenlandsehe Ziken door tnssehenkomst van de Gedepu
teerde Staten der provinciën aan de gemeentebesturen
opgaaf verzeoht- van den dieesttjjd, die de op 15 Januari
jl. fungeerende onderwijzers voor zoover hun bijstand
volgens art. 24 verpficht of art 48 sub 15 2e zinsnede
op hen toepasselpk is, hebben vervuld.
Daaronder zjjn niet te vermelden do onderwijzers met
minder dan 5 dienstjaren, aangezien het niet de bedoeling
is, de wettelijke bezoldiging voor deze onderwijzers te
verhoogen. Waar van de onderwjjsers (mannelpke en
vrouwelijke leerkrachten) die meer dan 24 dienstjaren
hebben vervuld slechts het totaal aantal benoodigd is, dan
wordt voor het overige een meer gespecificeerd overzcht ver
zocht, met name hoeveel der bedoelde onderwijzers op
15 Januari 1907 vjjf, hoavelen zes, hoevelea zeven dienst-
jaron telden enz.
•Gemengd Nieuws.
SJit „de Mgnonden."
Deze week hield onder voorzitterschap van den heer
G. Snoeks de Egmondsohe Soherpechutters-veresniging
haar jaarvergadering bjj den heer E. v. Schaik te Egmond
aan Zee. De vergadering was goed bazocb'i De financ eele
oommissie, bestaande uit de heeren G. Dekker en C.
Breek, bracht een gunstig verslag uit over 't gehouden
beheer. Wel sloot de rekening met een nadeelig saldo
van een f 20, dat, als men in aaimerking neemt, dat
het corps dit jaar heeft laten maken een gemetselde
schietloods, een voorfront amunitie-magazgn en zich aan
geschaft heeft een nieuw schpvenstel, is dit kleine na
deelige saldo niet bevreemden.
Het jaarverslag klonk opgewekt en gaf aan verschoten
patronen aan het getal 7640.
Volgens het nieuw vastgestelde huish. reglement werd
het bestuur uitgebreid met 2 leden, zoodat het thans
bestaat uit voorzitter, secretaris, penningmeester en 2
baancommissarissen.
Besloten werd a. s. zomer wederom een invitatie-
wedstrjjd te houden. Als voorzitter-commandant werd
herkozen de heer G. Snoeks, tevens 2e luitenant van de
Landweer.
Er hebben zich hier in de Egmonden 32 jongelui
aangemeld tot deelneming aan den vrjjwilligen wapen-
handel. De oefeningen zullen onder instructie van sergeants
van het leger en onder toezioht van den heer Snoeks
gehouden worden in de groote zaal van den heer Halff.
Zondeg bestaat de Egmondsche Geheelonthouders-
vereeniging 10 jaar. Dit is voor deze corporatie een
merkwaaidige datum. Opgericht door wjjlen den onver*
ALKMAARSGHE COURANT.