No. 64.
Honderd en negende jaargang.
1907.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
JONG GEHTJWD.
Prijs der gewsne sdvertentiën
ZATERDAG
16 MAART.
Verkiezing van één Lid van
den Gemeenteraad.
Plaatselijke Belastingen.
ONDERWIJZER
FEUILLETON.
De Riolen der Samenleving.
BUITENLAND.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaab f 0,80franco door het geheele Kijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat, Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HEJRMs. OOSTER ZOONVoordam O 9.
3e Kiesdistrict.
De BURGEMEESTER van A L K M A AR, brengt
overeenkomstig Art 51 der Kieswet, ter algemeene
kennis, dat op Dinsdag den 19en Maart a.s
van des voormiddags 9 tot des namiddags are,
bjj hem opgaven van candidate» kansen worden inge
leverd ten Stadshnize alhier, voor de verkiezing van
èèn lid vm den Ctemeenteraad ln het 3e
kiesdistrict.
Voor zooveel noodig wordt herinnerd, dat de op'
gaven moeten onderteekend zjjn, door ten minste 28
kiezers, bevoegd tot deelneming aan de verkiezing in
dat Kiesdistrict en dat de inlevering moet geschieden
persoonlijk door één of meer kiezers, die haar hebben
onderteekend.
Formulieren voor de opgaven zjju ter Secretarie
kosteloos verkrijgbaar.
Alkmaar, De Burgemeester voornd,,
11 Maart 1907. G. RIPPING.
BURGEMEESTER ea WETHOUDERS van Alkmaar,
brengen ter algemeene kennis, dat het suppletoir
kohier der Straalbelnstlng, dienst 1906, door den
Gemeenteraad vastgesteld den 27«n Februari 1906 en
door de Gedeputeerde Staten goedgekeurd den 7en Maart
d.a.v, heden aan den Gemeente-ontvanger ter invordering
is uitgereikt en gedurende vjjf maanden op de secretarie
in afschrift voor een ieder ter lezing is nedergelegd.
Bezwaren tegen den aanslag kunnen op on gezegeld
papier bjj den Gemeenteraad worden ingediend binnen
drie maanden na den dag der uitreiking van de aanslag
biljetten.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G RIPPING, Voorzitter.
11 Maart 1907. DONATH, Sicretaris.
Aan de BURGERSCHOOL te Alkunar (Hoofd <le
heer F. J. AUKES) wordt gevraagd een
bevoegd tot het geven van onderwas in vak j, Het bezit
der akte Fransch strekt tot aanbeveling.
Aanvangsjaar wedde f 700,met vier periodieke ver
hoogingen om de 5 jaar voor dienstjaren ln da gemeente,
elk van f 50,Voor hoofdakte bo ver dien f 100,
Stnkken in te zenden aan het Gemeentebestuur vóór
24 Maart a.s.
Aan de DBRDB 6BMBEITB-
gCHOOr,, (Hoofd de beer P. SCHIPPER)
wordt gevraagd een
ONDERWIJZER
met verplichte hoofdakte en bevoegd tot het geven van
onderwjjs in vak j. Aanvangsjaarwedde f 900, die met
vier 5-jaarl. verhoogingen.tvoor dienstjaren in de gemeente,
kan stjjgen tot f 1100. Tegemoetkoming huishuur f 100.
Stukken in te zenden aan het Gemeentebestuur vóór
25 Maart a.s.
HUMORISTISCHE ROMAN
NATHALIE VONT BICHTBIITB.
3)
L-- ^j0 j0r snttar.f gebogen oude man had aan zjjn peet-
Kind, den majoor Van Welsen gedacht en hem tot
erfgenaam zjjner onroerende goederen gemaakt. En op
®e," geeden_dag kreeg de vader van Salome een gerech-
,!ï^e Mededeeling, die hem landheer maakte. Hjj, die
aitnd wel m",'goede, maar toch zoozeer, bescheiden finan-
ci.eele omstandigheid had geleefd, kon dat geluk maar
met zoo dadelijk begrijpen.
P j3rgezondheid in den laatsten veldtocht veel
geleden had en hjj veel aanleg meende te hebben voor
het practische landleven, volgde hjj den wensch zjjner
vro™' F8!®, yn ontslag en vertrok naar zjjn nieuw
vaderland, het heerlqke Ieseriz.
Het viel mevrouw Van" Welsen zwaar, haar oudste
dochter niet bq zich te hebben; zjj trachtte Salome
over te halen weer thuis te komen, maar al het
interessante van de nieuwe bezitting woog niet op
tegen de bekoringen van Lausanne.
?i-Parebryen s.Da6ebte 2Ü haar ouders om het
verbluf op de kostschool niet te verkorten. Lola Von
Mensckoff en Kitty Aihray en de snoazige kleine:Parjjsche
Juliette Colombier bleven ook nog een half jaar. Wij
kunnen onmogelijk scheiden, we zjjn .zoo dol gelukkig
met (elkaar "en ons leven op school is onbegrijpelijk
heerljjk. Wee3 niet boos lief moedertje enjook u niet
vadertjeMet Kerstmis kom ik zes, of als u het liever
hebt voor acht weken thuis, enjdan breng ik mjjn eerste
schilderjjen in olieverf mee, mjjn leermeester zegt, dat
het proeven zjjnavanieen"buitengewoon<talent.
En o, mjjn stem die wordt zoo mooi, ik zing al
Indian hat mogeljjk ware, allen, die eenigen in
vloed op het bestuur van den Slaat hebben, te dwingen
om in de volgende week de cellulaire gevangenissen
nauwkeurig te gaan bekjjken, dan wjj zjjn er zeker
van zou er over een paar weken een beweging ge
boren zij», die in staat zou zjjn om, politieke toernooien
en minister crisissen ten spgt, de heeren op het Plein en
het Binnenhof te dwingen zioh ten spoedigste te gaan
bezighouden met een hervorming van het systeem, waarin
deze droevige insteliincren passen.
Doch het is onmogeljjk dien dwang uit te oefenen en
uit zichzelf gaat men bjj voorkeur niet cellulaire gevange
nissen bekgken. Integendeel men loopt er met een
eenigszins onpleizierig gevoel voorbg. Ja, zelfs zjj, die
er wel wat meer mee te maken hebben een Neder-
landsch gevangenisdeskundige noemt in dit verband b.v.
de rechters bemoeien zich er niet meer mee dan strikt
noodig if>.
Zjj zjjn voor de groote meerderheid der menschen als
riolen, die het vuil der maatschappij wegvoeren, nood-
zakeljjke inrichtingen, dooh waarover men maar liefst
zwggt en waarmee men maar liefst zoo weinig mogeljjk
te maken heeft.
Es toch is dat vuil »menscben«, slechte menschen
dikwjjls, menschen die door aanleg en door omstandig
heden geworden zjjn wat wjj slecht plegen te noemen,
doch veelal, ja vaker dan men pleegt te meenen, ook
ongelukkiger), menschen die het slachtoffer zjjn geworden
van eigen zwakheden of die op ééa gegeven moment hun
hartstoch'en niet hebben kunnen bedwingen en die daar
hu mede zjjn terechtgekomen in deze riolen onzer
maatschappij.
In onze dagen van afvalwaterreiniging en bewerking
van rioolstoffan, is men zich natuurljjk gaan afvragen
of wat met de echte riolen kon gebeuren, ook niet met
de ge-angenisssn kon worden geprobeerd. Of er ook in
die kloaken niet zelfstandigheden waren, die mits
goed bshandeld weer ten nutte der mensohheid konden
woeden aavgswend, of men ook in dit geval verantwoord
was, met eenvoudig weg te laten loopen, en dan, de
oogen sluitend voor het fooneel, dat men aan de uit
monding der riolen te zien krjjgt, aan de natuur over
te laten, dat zjj zichzelf geneest.
De vraag stellen was haar beantwoorden. Vooral in
de grootere steden krjjgt men uit deze riolen een laag
bezinksel, dat kweekbodem is voor allerlei nieuwe mis
daden en dat onmogeljjk op te ruimen is, zoolang de
toevoer niet wordt afgesloten. Doch ook overigens con
stateerde men dat de gevangenisstraf wel wreed strafte
en trof, doch dat zjj maar heel weinig verbeterde, dat
maar zeer weinigen door haar tot inkeer kwamen en
dat zeer velen in hun later leven veel meer nadeel
hadden geleden door den slechten naam, die hun de
gevangenis had gegeven dan voordeel van de gelegenheid
om tot inkeer te komen, die de staat hun in de een
zame opsluiting in de cellulaire gevangenissen tracht
te geven. Bovendien constateerde men, dat ons huidig
gevangenis-stelsel ook direct een ongunstigen invloed
oefende op de individuën in zooverre als het veelal in
bedenkel jjke mate de gezondheid der delinquenten zoowel
physisch als psychisch aantastte. Het is waar, op dit
punt is wel eens wat overdreven en wat het psychische
kwaad aangaat is vaak op rekening van de eenzaamheid
der opsluiting geschoven, wat op rekening der vrjj-
heidsberooving had moeten worden gebracht. Doch
nietten in bljjit het feit, dat ons huidig gevangenisstelsel
velen ziek maakt, dat indien wjj nog eens tot onze
wel v at crue maar in veel opzichten toch zeer juiste
vergeijjking mogen terugkeeren dat men hier een
systeem van vuil-afvoer heeft, dat wel verre, van het
liederen coloratuur en oratoriums. Ik verheug er
mij al op, onder begeleiding van het orgel in de dorpskerk
te zingen daar zal u nog vreugde van beleven.
O l mjjn goddeljjk, zonnig heerljjk Lausanne. Ik kan
mjj niets heerljjkers indenken dan te droomen op dat
schitterende blauwe meer, de zachte lucht van dit
paradjjs in te ademen, en te genie en van deze
betooverde ongeëvenaarde stad.»
Mevrouw van Welsen wierp met een diepen zucht den
brief neer. Salome was van natuur zeer gevoelig, had
aanleg om te dwepen, en was spoedig onder den indruk
van iets aat haar aantrok, of sentimenteel maakte. Als
men haar nu dwong terug te komen, dan zou zjj haar
levenlang heimwee hebben naar het verloren paradjjs.
Zjj zou den wensch van hare ouders een gruweljjk
egoisme vinden, en hun steeds in stilte verwjjten, dat
zjj haar midden uit de studie hadden weggehaald.
Neen meviouw Van Welsen was te verstandig om
niet met het karakter van haar dochter rekenschap te
houden. Salome moest gaarne en niet gedwongen in
het ouderljjk huis terug keeren, anders zou die thuis
komst voor haar geen nut hebben. Als hare vriendinnen
het kostschool verlieten, zou zjj ook vrjj willig en dankbaar
terug keeren. Mevrouw Van Welsen had nooit veel
sympathie voor meisjes-kostscholen gehad. Een zeer
natuurljjk gevoel van moederljjke jjverzucht kwam nu
bjj dien tegenz'n, zjj wilde dat haar kind alleen door
vreemden werd onderwezen, maar nam zich voor haar
zelf in de gewichtige huishoudeljjke bezigheden te
onderrichten.
Salome had zjj laten gaan, maar haar kleine lieve
ling, de flinke vrooljjke Rose zou ze nooit de wereld
inzendenvan dat kind zou zjj niet scheiden. En als
de oudste dochter thuis komt, onderricht in alle schoone
kunsten en wetenschappen, zal Rose haar toonen, dat
het ook een voortreffelijke kunst is, om gebraad, visch
en pudding goed op tafel te brengen, om een huishou
den te besturen en beter den weg te weten in de linnen-
dan in een boekenkast.
Gelukkig voldeed Rose zeer gewillig aan de wenschen
van hare moeder. Niets vond het wilde overmoedige
kind prettiger, dan in huis en hot het huishouden te
vuil tot nuttige doeleinden te vervormen, dat vuil
steeds vuiler en gevaarljjker voor de omgeving maakt.
De minwaardigen, waarvan er zoovelen in de gevangenis
terechtkomen, worden door dit averechtsche rioolstelsel
nog minwaardiger gemaakt, omdat hun in de gevangenis
ook nog vaak ontnomen worden de wapens die in den
strijd tegen het kwaad van zoo groote beteekenis kunnen
zjjnphysische en psychische gezondheid.
Wjj ijjn dan ook overtuigd, dat indien maar meerdere
belangstelling kon worden gewekt voor deze instelling,
indien het publiek zjju afkeer kon overwinnen en indien
aau allen dudeljjk kon worden gemaakt, dat niemand
zoo hoog of niemand zoo veilig staat, dat ook voor hem
de poorten der gevangenis niet eens zouden kunnen wor
den ontsloten, dat dan de gelukkig reeds bestaande en
lang niet zwakke beweging tot hervorming op dit gebied
spoedig zeer krachtig en zser algemeen kan worden en
leiden zou tot radicale hervorming in ds richting, waarin
mon al is bsgonneu te arbeiden.
Dat er inderdaad alle kans is, dat spoedig nog kraoh
tiger in de goede richting zal worden gewerkt, is een
overtuiging, die wjj vooral hebban gekregen na lezing
van de rede, die prof. mr. J. Simon van der Aa heeft
uitgesproken bjj de aanvaarding van het h oogleeraars -
ambt aan de rijksuniversiteit te Groningen op 26 Oot.
1.1. Hier was nu aan het woord een man, die bjjaa 15
jaar lang aan het hoofd gestaan heeft van ons gevangenis
wezen. .Zoo iemand, dan kon bjj oordeelen. Zoo van
iemand,dan mocht men van dezen jurist verwachten,
dat hjj, het bestaande stelsel nauwkeurig kennende, daar
over een mild oordeel zou hebben en uiterst voorzichtig
zou zjjn in het voorstellen van veranderingen.
En zie ook deze bekwame man bljjkt allesbehalve
een bewonderaar te zjjn van den bes aanden toestand.
Ook hjj wjjst den weg san die fot verbetering zal leiden.
En met rechtmatige trots wjjst hjj op wat, binnen de
perken door de wet en door hooger administratief gezag
getrokken, al is hunnen worden gedaan om die brood-
noodige hervorming voor te bereiden en in den tegen-
woordigen toestand de meer humane ideeën zoo geed
■uogeljjk tot lua recht te doen komen.
Op deze merkwaardige en weldoende redevoering is in
de Noderlandsche dagbladpers te weinig de aandacht
gevestigd. Ia een volgend zelfstandig artikel zullen wjj
trachten een kort overzicht te geven van de maatregelen,
die in de gewent chte richting algemeen zjjn en (volgens
professor van der Aa) nog genomen moeten worden.
't Echtelijk leren in Japan.
Naar Japansche zeden is de dienaar zijn heer,
het kind zijn ouders, de vrouw haar man onbeperkte
gehoorzaamheid verschuldigd. Yan de vroegste jeugd
af geldt als hoofdfactor der opvoeding den kinderen
't principe van gehoorzamen te leeren. Voornamelijk
geldt dit voor de meisjes, die later na hun huwelijk
ook hare schoonmoeder onvoorwaardelijk te gehoor
zamen hebben. Zonder dit zou 't niet goed gaan,
daar, volgens Japansche zeden, alle kinderen, zoo
lang ze ongehuwd zijn, in 't ouderlijk huis blijven,
de zonen zelfs na hun huwelijk. Daar nu de schoon
mama's in Japan dikwijls zekere eigenschappen
bezitten, welke men haar in andere landen eveneens
toeschrijftzoo komt 't nogal eens voordat zij
met hare schoondochters, buiten de schuld van deze,
niet in de gewenschte harmonie leven. In zulk een
geval krijgt evenwel de schoondochter altijd de
doen. Zjj hield evenmin van de schoolboeken als van
de gouvernante, die er haar mee vervolgde, maar in
keuken, stal en kelder was zjj in haar element. Er was
niemand gelukkiger dan Rose met de nieuwe bezittingen.
Haar werkkring was in huis en tuin, en al dweepte
Sa.ome nog zoo met overdreven voorstellingen van
Lausanne, Rose^ trok er spottend haar neusje voor op, en
lerwjjl ze echt jongensachtig haar ronde armen uitstrekte
zei zeIk ging dood van al dien poëtischen onzin.
Op de veranda zitten schilderen, zingen, naar concer
ten gaan, Fransch babbelen vreeseljjk I dan heb ik
gelukkig hier mjjne vrjjheid, zonder verlakte schoenen
en handschoenen. Als u mjj het verdriet zou doen me
op een kostschool te zenden, moedertje, dan sprong ik
den eersten dag den besten in 't water.
Mevrouw van Welsen kustte haar kleinen wildzang
met de schitterende oogen, waaruit haar nog een echt.
kinderlijk onbedorven gemoed tegen lachte, zeer
harteljjk. En ter wille van die zachte omhelzing en de
overdreven liefdewooidjes van die rcoae lippen die haar
verzekerdenik verlaat u nooit mama nooit, vergaf
zjj haar oudste dat ze Lausanne d9 voorkeur gaf, boven
haar ouderljjk huis.
Salome was in de coupée wat tot kalmte gekomen,
en nam met een zucht van verlichting het vilte hoedje
vac haar blonde lokken. Zjj zat een poosje onbewegeljjk
met de handen gevouwen, in een zalig gevoel, dat zjj
dat vreeseljjke huis van haar drie tantes verlaten had.
Wat een akelige tegenstelling met Lausanne; daar
alles zoo delicaat en elegant, ideale vriendschap, vroo-
ljjkheid en levenslust, en daarbjj een prachtige natuur
bjj de tantes akelige proza, altjjd kibbelen, slordige
negligés met papillotten, heerschzucht en njjd, en bjj
dat alles niettegenstaande zjj niet jong meer waren, de
lust tot trouwen.
De overgang was vorr Salome te groot geweest, en
had op haar zoo voor indrukken vatbaar gemoed een
diepen indrnk gemaakt. Door de afscheidstranen, was
er een waas voor haar oogen, waardoor zjj alles wat
anders grauw was, nu pikzwart zag, en misschien in een
vrooljjke bui vermakeljjk zou gevonden hebben. Maar
Salome zag alleen het bestaan van die drie oude jonge-
schuld. Ongehoorzaamheid aan de schoonmoeder
geldt zelfs als grond voor echtscheiding en als een
schande voor haar ouderszoodat een zoodanige
verstooten vrouw niet meer in het ouderlijk huis
opgenomen wordt, 't Is dus zeer noodig, dat de
jonge vrouw reeds vroegtijdig zóó opgevoed wordt,
dat zij er niet aan denkt, later tegen hare schoon
moeder op te staan.
Over t algemeen zijn de echteljjke toestanden in
Japan bijzonder gunstig. Een van de voornaamste
redenen hiervoor is, dat de Japanner het als een
plicht beschouwt, een goed echtgenoot te zijn.
Hij let niet zoozeer op den rijkdom of den stand
van zijn vrouw, zelfs niet op hare godsdienstige
overtuiging, dan wel of zij van een gezonde familie af
stamt en zelf gezond is. Haar bruidsschat speelt geen
hoofdrol, hoogstwaarschijnlijk omdat zoowel de
mannen als de vrouwen weinig uitgeven voor klee
ding en ook in hun voedsel zeer bescheiden zijn.
De woningvraag wordt dadelijk opgelost door de
gewoonte van samenwoning in 't ouderlijk huis
van den man.
Vroeger kwam 't dikwijls voor dat de ouders
hunne zonen reeds op hun vijftiende jaar lieten
trouwen. Thans is bij de wet 17 jaar voor den man
en 15 jaar voor 't meisje als vroegste ouderdom
bepaald, waarop zij mogen trouwen.
De opvoeding van 't meisje is erop ingericht, om
van haar een degelijke huisvrouw, een vriendelijke,
gehoorzame, trouwe echtgenoote én een liefdevolle
moeder te maken, een standpunt, dat zeker in ieder
land den mannen welkom zou zijn, als 't daar in
gevoerd werd evenals in Japan.
Om de zedelijkheid te beschermen, gebiedt de
etiquette in Japan, dat knapen en meisjes boven
de 7 jaar niet in één vertrek bjj elkaar zijn. 't Vrije
verkeer tusschon beide geslachten wordt aan ban
den gelegdDe gelegenheid maakt de liefde, zegt
men. Een jong meisje moet zooveel mogelijk thuis
blijven en mag niet zonder begeleiding uitgaan.
Begaat een jong meisje, niettegenstaande al deze
voorzorgsmaatregelen, een fout, dan geldt dit voor
haar als 't grootste ongeluk en een schande voor
hare ouders. Dit staat vast, dat de Japanner bij de
keuze zjjner vrouw meer op deugd dan op schoon
heid let en dat wil wat zeggen bjj een volk, dat
boven alles de schoonheid der natuur bemint en in
een schoone vrouw een bloem ziet.
De keuze der vrouw wordt evenwel bjjna nooit
door den bruidegom zelf, maar door de ouders be
paald. De bruidegom heeft vóór 't huweljjk bjjna
geen gelegenheid zjjn vrouw van nabij te leeren
kennen. De verhouding van verloofden, zooals die
in Europa is, kent men in Japan niet. Wie nu
echter gelooft, dat de huweljjken in Japan minder
gelukkig zijn vergist zich deerljjk. Den man is het
voorgeschreven zjjn vrouw te beschermen haar
steeds vriendeljjk en zacht te behandelen. Zjj laat hem
in de opvoeding der kinderen en in 't huishouden
de grootste vrijheid. Schelden en mishandelen van
echtgenooten komt in Japan nooit voor.
De vrouw gaat geheel en al in haar echtelijke,
moederljjke en huishoudeljjke plichten op. Trouw
en gehoorzaamheid aan haar man staat boven al.
juffrouwen, en de indruk die zjj daarvan had gekregen,
wekte de overspannen en romantische idéés, die zjj door
den omgang met hare buitenlandsche vriendinnetjes
had opgedaan nog meer op.
De invloed van die drie meisjes was niet van de
beste geweest, vooral de kleine Franpaise bracht veel
ongezonde Parijsche lucht in het kamertje van de drie
vriendinnen. Zjj moedigde de jjdelheid aan, bevorderde
oppervlakkige en dwaze hartstochten, en onderdrukte
den smaak voor het natuurlijke. Het toezicht op school
was niet zeer streng, want de eigenares van die inrich
ting huldigde den stelregel, dat hoe beter het de jonge
meisjes bjj haar beviel des te langer ze bleven en
zooveel te meer dweepten zjj met hare inrichting en
verkondigden haar lof heinde en ver. Zjj hield één oog
dicht, en de meeste FranscWfe leerlingen lachten als er
vensterpirade gemaakt werd door studenten of toeristen
met de onbeschaamdheid dergelijke personen eigen. Als
het ontdekt werd, was men oificiëel verontwaardigd,
maar daarbjj bleef het ook. Men gunde de groote
meisjes een hofmakerjjtje van uit de verte, dat was
eene onschuldige aardigheid, werden er briefjes of
bloemen over het hek gegooid, dan werden ze opgeraapt
eer iemand het gezien had.
Juliette was een keket meisje; niet knap of geestig
die uit de salons van haar mama zeer lichtzinnige
idée's had meegebracht. Zjj had al te veel met kinderlijke
nieuwsgierigheid in de boudoirs van de elegante dames
achter de coulissen gekeken om er niet al wat door be
dorven te zjjn. Wat gaf het strenge toezicht van
Madame als de jongejuffrouw Juliette op de wandeling of
's avonds thuis aan de vriendinnen vertelde wat zjj in
Parijs had opgemerkt, of stilletjes Fransche romans
binnen-smokkelde, en er in uitmuntte om achter den
rug van madame stukjes uit te halen. Zjj werd door
de jonge meisjes bewonderd en als een heldin beschouwd.
Da Russin, bjj wie in het ouderljjk huis de verhouding
ook niet zoo voorbeeldig was, verkeerde in verrukking
over de leuke vriendin Juliette, en door deze verdween
de laatste kinderljjke onschuld die nog in de zielen van
de vroegrjjpe meisjes was overgebleven.
(Wordt vtrvolgd.)
ALKMAARSCHE COURANT
VAN
-rntt i in mm rnnm—mm mnminu iiainnaiiimia na—■mi imh m
