No. 96.
Honderd en negende jaargang.
1907
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
JONG GEHUWD^
WOENSDAG
24 APRIL.
F E I L L E TON.
BINNENLAND
stadsnieuws.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk f I,
Afzonderlijke nummers I Cents,
Telefoonnummer 8
Prijs der gawnas advertentiën
Per regel f Ö,SÖ. By groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HERMs. OOSTER ZOONVoer dam O 9.
Alkmaar, 24 April.
Gisteren is op deze plaats gesproken over inter
nationale moraal, een moraal die geheel anders is
dan de gewone, dagelijksche. Met een paar voor
beelden uit de geschiedenis is dit opgehelderd en
heden zouden we ter kenschetsing van die inter
nationale moraal een paar feiten nemen, welke dezer
dagen hebben plaats gehad.
Men weet dat Engeland de natie is, welke zich
in het bijzonder interesseert voor ontwapening.
Groot Brittanje heeft zelfs het voorbeeld gegeven,
zij het dan ook op bescheiden schaal. Men heeft
dit voorbeeld toegejuicht en terecht. Maar wat
ziet men thans P Dat Engeland, ofschoon optredende
als een apostel voor het evangelie der ontwapening,
aan Spanje geld leent om dit rijk in staat te stellen
zich een nieuwe vloot aan te schaffen, welke zal
worden gebouwd op Engelsche werven. Het spreekt
haast van zelf, dat Engeland daarbij nog de neven
gedachte koestert, dat het in tijden van nood in
een Spaansche vloot een uitstekend hulpmiddel zal
hebben, om zijn belangen in de Middellandsche zee
te verdedigen. De Engelsche bladen hebben dan
ook ronduit erkend, dat men in de toekomst ge
makkelijker zijn vloot in het Kanaal zal kunnen
concentreeren dan voorheen. We hebben dezer
dagen een buitenlandsche illustratie gezien, waarop
de Engelsche en de Spaansche koning arm in arm
afgebeeld stonden, de eerste als iemand die lustigjes
glimlacht, de andere als een jongeling die zich vol
vertrouwen maar zeer naiet om geen ander woord
te gebruiken overgeeft aan een ouderen raadsman.
Het wil ons voorkomen, dat van dit prentje inderdaad
de verhouding tusschen Spanje en Engeland te
lezen viel.
Engeland's koning heeft ook den Italiaanschen
bezocht. Ter loops zij opgemerkt, dat koning Eduard,
wanneer hij voor zaken op reis is, als een handig
handelsreiziger in weinig tijd veel personen weet te
bezoeken. In 1903 bijv. bezocht hij achtereenvol
gens den koning van Portugal, dien van Italië, den
president van Frankrijk en den keizer van Oosten
rijk. Ditmaal heeft hij reeds den koning van Spanje
en dien van Italië ontmoet, terwijl wordt veronder
steld, dat hij op deze reis ook nog president Fal-
lières een bezoek zal brengen.
Het ljjdt geen twijfel of ook aan dit bezoek moet
een politieke beteekenis worden toegekend. Er is
zelfs van een machtigen Middellandschen-Zeebond
sprake. Op zijn zachst gesproken, mag men even
wel zeggen om in de teekenachtige beeldspraak
van den heer von Bülow te blijven, dat Italië weer
een extra-walsje heeft gedanst met Engeland. En
hetzelfde Italië is bondgenoot van Duitschland. Hoe
weinig Duitschland op dien bondgenoot kan rekenen
is wel gebleken op de conferentie van Algeciras,
naar afloop waarvan de Duitsche Keizer zeer osten
tatief een telegram zond aan Oostenrijk.
Men denke zich een oogenblik het geval, dat in
het dagelijksch leven aldus werd gehandeld als Italië
doet en men heeft een helder denkbeeld van
internationale moraal.
Niet minder sterk komt deze moraal aan het licht
in Engelands houding omtrent Duitschland. Weinige
HUMORISTISCHE ROMAN
SATHALIfi VOX filSCHTRIJTtir.
33)
T ^en J®er openhartig, evenals u mevrouw, en
ik noop dat u juist daardoor wel eenige sympathie voor
nou zult gevoelen.
Sympathie I God beware mjj l zei tante Sidonie
niet een honenden lach en keerde hem door eene forsche
beweging den rug toe. Zjj hield er niet van te rede
twisten met menschen die haar aan konden.
Neef Ernst!
,?.ai°or. kwam in de kamer terug, bij zag er zoo
onschuldig uit, als of hjj niets van het gesprek ge
hoord had. B
drommel, Bachman snjjdt me alle rozenstrui
ken af, bromde hjj, terwjjl hjj doer de glazen deur naai
buiten keek.
Tante Sidonie richtte zich recht overeind. Ik heb
door de kennisneming dezer verloving, die mij zeer
onaangenaam is, het doel mijner komst geheel vergeten.
Gg weet dat ik van alle luidruchtige familie-feesten een
grooten afkeer heb. Ik zal dus noch op het verlovings-,
■och op het aannemingsfeest verschijnen. Maar ik wil
mjjn jongste nicht toch een bewjjs van deelneming
geven: Om de kinderen sieraden te geven bjj zulk een
plechtigheid vind ik onzin, ze worden toch modepoppen
genoeg ze keek Salome strak aan die met al hun
opschik niet op het smalle pad der deugd wandelen,
maar wel op het breeds pad der zondaars. Daarom geef
ik haar een boek, dat handelt over opvoedkunde.
Niet daarom, maar omdat ze te gierig is, fluisterde
balome haar aanstaande in 't oor.
En nu breng ik voor Rose een boekje meê, dat
personen, zullen eraan twijfelen, dat Koning Eduard
er inderdaad op uit is zijn Duitschen neef te omsin
gelen een poging welke overigens met veel succes
schijnt te worden bekroond. Maar tóch heeft ver
leden jaar op een plek, die beiden monarchen dier
baar moet zijn, in het slot Friedrichshof te Cronberg
een ontmoeting plaats gehad tusschen den Oom en
den Neef, welke algemeen werd gehouden als het
begin van een periode met betere betrekkingen.
Ziedaar met slechts enkele actueele voorbeelden
en in het kort de internationale moraliteit geken
schetst.
Met den Amerikaan Strauss Johnson moet men
wenschen, dat haar niveau zal worden verhoogd.
Het blijft echter een open vraag, welke weg moet
worden ingeslagen om dit doel te bereiken.
Zondagsrust.
Aan do leden van het tweede nationaal congres voor
Zondagsrust zijn verzonden de bewijzen van lidmaat
schap en programma's. Het congres, dat op 1 en 2
Mei a.s. in het Gabouw voor Kunsten en Wetenschappen
te 's-Graveabage zal worden gehouden, belooft, gelet
op de namen der sprekers en de door hen te behandelen
onderwerpen, belangrijk te zallen zijn.
H. M. de Koningin, beschermvrouw van het congres,
heeft voor de loden van het congres de gelegenheid
geopend om het Huis ten Bosch en de Indische Kamer
in het koninklijk paleis in het Noordeinde te bezichti
gen per extratrams zullen zij vanaf het vergaderlokaal
naar het Huis ten Bosch en van daar teruggebracht
worden, zoo dicht mogelijk bij het Noordeinde.
üubsldlën tot bestrijding van lupus.
Da minister van bmneslandsohc zaken noodigt da
bestaren van de vereenigiagen die over 19C7 in aan
merking wenschen te komea jvoor een rjjkssn'osidie tot
bestrijding van lupus uit, hun daartoe etrekkend, op
gezegeld papier geschreven verzoek, vóór 15 Mei a.s. tot
de Koningin te richten.
Rechtzaken.
Poging tot doodslag.
Voor do rechtbank te Utrecht kwam opnieuw voor de
zaak tegen den 36 jarigen smid-bankwerker H. B., die
op 12 November van hst vorige jaar heeft terecht gestaan
wegens poging tot doodslag op A. B., huisvrouw van den
tapper v. Kia de Gansstraat sldaar. Bekl. had in
den middag van 2 October deze vrouw in de herberg
aangevallen, op den grord geworpen en haar bjj de keel
gegrepen. Do vrouw zou ovgotwjjfeld geworgd zjjn, indien
niet personen op haar hulpgeschreeuw waren toegeschoten,
die den aacrander overmanden.
De rechtbank had eea onderzoek gelast naar da geest
vermogens van den beklaagde.
Da meenisg der deskundigen is, dat de geastver-
mogens van den beklaagde niet ziekeljjk zga gestoord,
doch dat het gebruik van sterken drank hem minder
weerstand heeft doan bieden aan kwade neigingen.
Bakl. bleef ook nu bjj sjjne van zijne arrestatie af ge
dane bewering, dat hg de vrouw alleen bewusteloos had
willen maken, tensindc in de gelegenheid te zgn, de
toonbanklade van baren inhoud te barooven, want hg
heeft alleen uit geldzucht gehandeld.
Da ambtenaar van het O. M. eisohte 3 jaren govaz-
gesiss raf, met aftrek van preventieve hechtenis.
het hart loutert en den geest verheft. Ik heb het zelf
niet gelezen, omdat mijne studiën mg van lectuur
af houden, maar de titel bevalt mgik kocht dat boek
en liet het voor Rose inbinden. Men zeido mg, dat
Rose niet thuis was; daarom verzoek ik je, lieve Ernst,
het haar dadalgk tegeven, als zjj thuis komt. Met
een verheven gebaar overhandigde zg den majoor het
verzegelde pakje; deze mompelde een paar woorden van
dank en mevrouw Dora stak de geefster haar hand toe.
Tante Sidonie hield niets van aandoenljjke scènes.
Het is goed I zei ze kortaf, met genoegen heb
ik dat offer gebracht; ik mag Rose nog het meest van
u allen. Daarop draaide zg zich trotseh om en schar
relde op de laarzen van haar echtgenoot zaliger de deur
uit, maar vergat niet nog een woedenden blik naar de
verloofden te werpen.
Goddank dat ze weg isl riep Salome bleak van
kwaadheidIaat toch eens zien papa wat voor een
boek zg gegeven heeit.
Da majoor ging naar de tafel en sneed het touwtje
door. Dat deed hg alleen als hg zenuwachtig of nieuws
gierig wasgewoonlijk werd de knoop zorgvuldig los
gemaakt en het touwtje bewaard.
In 's hemelsnaam, wat is dat toch voor een be-
tooverende dame, zei Von Bom hartelijk lachende.
Ik heb in mjjn leven nog nooit zooveel ruwheid ontmoet
als in da laatste tien minuten bjj uwe tante.
Salome keek met een boos gezicht naar de deur.
Ik begrjjp niet vader, dat u deze gepersonifieerde
onbeschaamdheid nog langer in uw buis dulden wilt.
Von Welsen schraapte zich de keel. Zjj is zoo erg
niet als het wel ljjkt. Haar karakter is goed en zjj is
bjjzonder knap, daar ben ik van overtuigd.
Wat heeft men aan die goede eigenschappen als
niemand er iets van bemerkt, zuchtte mevrouw Dora.
Tante heeft zich bjj iedereen in huis en in den
omtrek gehaat gemaakt, door hare onhandige manieren
en haar bijzondere liefhebberij om aan iedereen niets
dan onaangenaamheden en grof heden te zeggen.
Dat is waarheidsliefde!
Ik bedank voor zulke waarheidsliefde. Zjj heeft mg
door die onbehaaglijke scène de vreugde van den
Foglan tot diefstal met geweldpleging.
De twee beruchte inbrekers, die door de rechtbank
(e Amsterdam waren veroordeeld resp. tot acht en tot
drie jaar gevangenisstraf wegens poging tot diefstal
met inbraak, stonden den 23 deswege in hooger beroep
voor het gerechtshof terecht. Hun misdrijf hadden zij
gepleegd onder zeer verzwarende omstandigheden
twee vereenigde personen, valsche sleutels, braak in
een perceel aan de Heerenmarkt. Bovendien was nog
aan een hunner ten laste gelegd, dat hij de poging tot
diefstal had deen velgen door geweldpleging tegen de
vrouw des huizes, die hij een slag zon gegeven hebben,
waardoor haar wang opzwol en een kunstkies gebroken
uit haar mond viel.
De geweldpleging had beklaagde in eerste instantie
ontkend, en ook in hooger beroep volhardde hij hierbij.
Overigens werden de feiten deer beide beklaagden vol
ledig erkend.
Adv.-gen. requireerde bevestiging van het vonnis der
rechtbank, waarna de toegevoegde verdedigers, Mis
Clausisg en Enger op strafverlichting aandrongen.
Vervaardigen van valsch geld.
De rechtbank te Arnhem heeft den Duitschen schip
persknecht V. en zijne vronw, beschuldigd van het
vervaardigen van valsch geld, althans van het uitgeven
ervan, vrijgesproken. De man zal evenwel aan de
Duitsche justitie uitgeleverd worden.
Onlrouwe brievenbesteller.
De 4e Kamer der Rechtbank te Amsterdam veroor
deelde gisteren den brievenbesteller, die op het bureel
vcor postqnitanties, waar hij werkzaam was, poging
tot diefstal pleegde, tot 11/a jaar gevangenisstraf. De
eisch was 6 maanden.
Protestmeeting.
Da Alkmaarsche Bsstuurdersbond had tegen gisteravond
.en protestmeeting belegd in het lokaal «Harmonies, ten
einde, zooals in een strooibiljet was bekend gemaakt, te
protesteeren tegen het raadsbesluit van Woensdag 17
April, waarbjj de periodieke verhoogingen voor de ge
meentewerklieden waren gelicht nit het voorstel van B.
en W. tot regeling der salarissen van gemeenteambtenaren,
-bedienden en -werklieden. De leden van den Raad, die
tot dat beslnit hadden medegewerkt, waren nitgenoodigd
in deze vergadering hnn standpunt te komen verdedigen.
De zaal was stamp voir Van de raadsleden bemerkten
we alleen den heer Cohen Staart.
De heer Uitenbosch opende als voorzitter van den A.
B. B. do vergadering. Hg noemde hst een eigenaardige
omstandigheid, die de vergadering bijeen had geroepen.
In de jongste raadszitting is door de reactionnaire
elementen een zaak afgespeeld, die door de Alkmaarsche
arbeiders en het Alkmaarsche publiek onder de oogen
moet worden gezien.
De A. B. B meende dan ook nu, naar de opkomst te
oordeelen, terecht, dat het noodzakelijk was deze zaak
te doen bespreken, omdat daarbjj is betrokken een groot
deel der arbeiders, met name de gemeentewerklieden.
Spr. herinnerde er aan, dat onlangs door den Raad is
vastgesteld een pensioenregeling voor ambtenaren enz.
Bjj deze regeling hebben B. en W. ingezien, dat het te
storten percentage van het loon niet af kon en ze hebben
daarom noodig geacht een nieuwe regeling vast te stellen
voor de loonen van de ambtenaren en werklieden der
gemeente.
Nu had de raad het recht, die regeling niet goed te
keuren, maar eveneens hebben de gemeentewerklieden het
recht om tegen het gevallen bssluit op te komen. Waar
geheelen dag bedorven. Ik dank God dat er eindeljjk
eens iemand zooals Siegfried gekomen is, die deze
rust verstoorster een langer verbljjf in ons huis
onmogelgk zal maken.
Dan kent gjj dat gierige mensch al heel weinig,
zei Salome, terwjjl zjj verontwaardigd met haar hoofd
schudde.
Siegfried en Salome onterft zjj zeker, bromt de
majoor, als zjj Rose dan maar bedenkt.
Lieve Ernst, elke penning die Rose van haar erft
wil ik voor goud inwisselen.
Ah, het boek 1 wat drommel, het is waarljjk
goed ingebondenwat een wonder
Von Welsen scheurt het laatste vloeipapier er af, er
kwam een blauw fluweelea boek te voorschijn met een
goud kruis in het midden. De majoor sloeg met een
plechtig gezicht het boek open en keek er in. Verbaasd
boog hg zich voorover. Verduiveld I wat is dat nu
Von Bom kwam acht6r hem staan en Salome keek
nieuwsgierig over zijn schouder.
Platen I hoe vreemd
De landraad kreeg een kleur en de majoor keek erg
verbaasd.
Duizend bommen en granaten I i het schijnt een
echt opvoedingswerk
Kjjk toch eens naar den titel, Ernst I
Von Welsen sloeg haastig de bladen om, Von Bom
zag er uit als iemand die op het punt is in lachen uit
te barsten.
De vrome Helena van W ilhelm Busch, stotterde
de majoor en er klonk een tweestemmig gelach door de
kamer, zooals de dames 't nog nooit gehoord hadden.
De vrome Helena! de vrome Helena 1 riep Von
Bom buiten zichzelf van pret, en de beide heeren vielen
tegen elkander van 't lachen.
Mevrouw Dora greep verschrikt naar het boek:
Wat een dwaasheid, zoo'a boek aan een bakvischje
te geven dat aangenomen moet worden.
Verheffing voor de ziel! aangename voorbereiding!
de vrome Helena in een blauw fluweelen band met een
goud kruis er op.
Laat mg eens zien papa?
we z en, dat raadsleden nog al eens te kampen hebben
teven een conservatief Dag. Bastnur hebben wjj hier
ingezien, dat er was een strjjd van conservatieve elemen
ten in dsn raad tegen de meer vooruitstrevende leden
van het Dag. Bestuur.
Na het nitvoerige en goede verslag in de Alkm. Ct.
heeft men het noodig geacht, spoedig eene vergadering
bjjeen te roepen, terwijl men bovendien nit het manifest
heeft gezien dat de vooruitstrevende heer Vonk, de heeren
Oohen Staart en Glinderman een tegen-amendement
hadden ingediend om de categorie der werklieden niet te
doen opnemen in de regeling met periodieke verhoogin
gen, die, toch al niet groot, zoo noodig door den raad
hadden kunnen worden verbeterd.
Hoe er in den raad ook getracht is dat amendement,
dat vooral van dn zjjde van den heer Oohen Staart werd
verdedigd, te doan vallen, het is ook trots de bestrjjding
van B. eat W. niet mogen gelukken.
De gemeente-werklieden worden das ten achter gesteld
bij de ambtenaren, bjj de agenten van politie, en tooh
zgn allen in dienst van een en denzelfden patroon. Het
is thans de bedoeling niet te doen spreken over verhoo
ging van loonmogoljjk dat in de zitting van morgen
de ioonen nog wel verhoogd zallen worden, dooh daar
gaat het niet om. Het gaat hier om de geljjkstelling van
ambtsnaren en werklieden.
De onrechtvaardige wyz-, waarop in deze de gemeente
werklieden worden achtergesteld, dat vooral zal door den
heer Van Hinte, den spreker van dezen avond, die geen
onbekende is in de vakbeweging der gemeente-werklieden
vooral, nader worden aangetoond. Niet omdat men wil
een agitatie, maar omdat de A. B. B. het zich een plicht
acht te doen aantoonen, dat de werklieden, als in dienst
van denzelfden patroon, ook dezelfde rechten hebben als
de ambtenaren.
Daarna word het woord gegeven aan den hear Van
Hinte.
Dete had met genoegen gehoor gegeven aan de uit-
noodiging om te komen spreken en te protesteeren trgen
het staaltje van klassebevoorrechting, dat zich in de
jongste raadszitting heeft afgespeeld.
Er is onderscheid gemaakt tusschen de ambtenaren
en de werklieden. De eersten, de zoogenaamde vriendjes
van de heeren, en de laatstee, die met een pet op loopen
en het voile werk moeten doen. De argumenten, die de
heer Cohen Staart aanvoerde tegen de periodieke ver
hoogingen der werklieden, waren geheel zoek, toen het
gold de salarissen van den burgemeester en den secretaris.
Wat spreker te zeggen heeft, is een gevolg van de
raadszitting en daarvoor zal hg enkele uitlatingen nit
het raadsverslag in de «Alkmaarsche Courant* bespreken.
Vooraf zal hÖ echter het een ander zeggen over de
gemeantebedrjjven in het algemeen en aantoonen hoe de
verhouding der werklieden daartegenover is.
De meerderheid van dan raad hseft zich op het stand
punt geBteld, dat de looien door de particuliere patroons
worden bepaald, en dat de gemeente zich daarnaar heeft
te schikken.
Dat is het meest platte en reactionnaire standpunt en
daarom dienen zg, die dit ouderwetsche standpnnt innamen,
zoover mogeljjk in een musonm van oudheden te worden
opgeborgen (Applaus).
Spr. gaf nu eerst een sohets van de wjjze, waarop de
gemeentebedrjjvsn er zjjn gekomen en wees er op, dat
b.v. de reinigingsdienst meer nit voorzorg voor de hoogere
klasse dan om het algemeen belang noodig werd geacht-.
Met de waterleiding is het hetzelfde. Wat de gasfabrieken
betreft, toonde spr. aan, dat die vroeger groote en thans
nog niet onbelangrjjke winsten opleveren en waar duB
de burgerjj daarvan in niet geringe mate profiteert en
geprofiteerd heeft, moet men zorgen, dat de werklieden
in die bedrjjven goed betaald worden.
Neen schatje, dat boek is geen lectuur voor jonge
meisjes. De majoor liet zich in een stoel va'len, veegde
de tranen af die hjj gelachen had en nam het eigen
aardige aannemingsgeschenk-nog eens op.
Veroorlooft gjj mjj, moedertje, dat ik het lees?
zei hg schertsend, zoo'n oude jongen als ik ben,
daar is de vrome Helena in 't blauw fluweel niet
gevaarljjk meer voor.
Siegfried wenkte zjjn aanstaande. De annonces,
fluisterde hjj en Salome knikte hem toe met een ver
rukt gezichtje.
Gearmd verdwenen zjj door de deur en spoedden
zich naar het blauwe salon.
Goddankeen weldaad heeft tante Sidonie geheel
tegen haar zin ons toch bewezen, zei Von Bom lachende
het boek houdt vader een poosje beneden op zjjn
stoel. Hjj omhelsde en kuste het blozende meisje innig,
en genoot nu eerst het zoet geluk der verloving.
Nog nooit had eene verloving zulk eene algemeene
verrassing te weeg gebracht, als die van freule Salome
Von Welsen met den landraad Von Bom. Mjjnheer
Von Elten staarde voor zich uit alsof hem de geest van
Hamlet verscheen, toen de jong verloofden zich na de
aanneming van Rose aan de niets vermoedende gasten
kwamen voorstellen. Zjj stonden daar zoo stralend van
geluk en vertrouweljjk gearmd, alsof het zoo van zelf
sprak dat zjj zich, prima vista, voor het leven verbonden
hadden, en Von Elten had de prachtige bouquet rozen,
waarmede hjj de jonge dame bjj de terugkomst
in 't vaderland wilde begroeten, liefst in een hoek
geslingerd. Hjj had echter geleerd zich te beheerschen
en bezat genoeg tegenwoordigheid van geest om zich
uit een toestand te redden, die allicht belacheljjk voor
hem zou kunnen worden: En daarom zette Von Elten
zjjn gezicht in eene lachende plooi, boog zeer hoffeljjk
voor Salome en bood haar de bloemen aan.
(Kortfi vervolgd*)
ALKMAARSCHE COURANT
VAN
