So. 407.
Honderd en negende jaargang.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
4907.
dinsdag
Prijs der gewast advertafitiëa
7 MEI.
BINNENLAND"
Deze Courant wordt eiken avendbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheeie Rijk f S,—
Afzonderiyke nummers 3 Cents,
Telefoommaasier 3.
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte,
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HEEM.?.- COSTER ZOONYoordam O 9»
Alkmaar, 7 Mei.
Terwijl in verschillende Europeesche landen de
parlementaire machine hortend en stootend loopt en
af en toe geheel stilstaat, verricht de nieuwe Per
zische staatsmachine geregeld haar werk. Men heeft
zich in het rijk van den Shah bewonderenswaardig
snel en goed aangepast aan den nieuwen grond-
wettigen toestand. Ministerie en volksvertegenwoor
diging zijn vervuld van den wil, om tot heil van het
land, samen te werken in Europa ziet men het
hier en daar gebeuren, dat deze twee instellingen
elkaar zooveel mogelijk trachten tegen te werken.
Trouwens de Perzische volksvertegenwoordiging
durft er ook te wezen, als het zijn moet. Men
weet, dat er bij de troonsbestijging van den nieuwen
Shah allerlei wilde geruchten liepen over diens
plannen om de volksvertegenwoordiging weer af te
schaffen. Die plannen zijn dezer dagen in de Per
zische Kamer tegengesproken door den minister
president, die verklaarde, dat de Shah er niet aan
dacht de grondwet te schenden. De vice-president
van de Kamer heeft daarop geantwoord, dat hij een
dergelijke verklaring heel aardig vond, maar dat
de volksvertegenwoordiging zich haar rechten niet
zou laten ontnemen en voorts er voor zorgen zou,
dat de belangen van het land door haar werden
behartigd, indien de regeering eens geen woord
hield
Men ziet hieruit, dat de volksvertegenwoordiging
zich weet te doen gelden en waar dit zoo onomwon
den wordt gezegd, behoeft er weinig vrees te zijn,
dat de regeering de Kamer naar huis zou durven
zenden, om haar nooit weer terug te roepen.
Hoe geheel anders is de toestand in Rusland
In de afgeloopen week heeft het klassieke zwaard
van Damocles niet aan een kabeltouw, zooals een
vurig en bekend socialistisch redenaar hier te lande
eens bij vergissing heeft gezegd, maar aan het tra-
ditioneele zijden draadje gehangen het zou mis
schien moderner zjjn te zeggen, dat de Russische
staatsautomobiel dreigde de Doema te verpletteren,
of, om een nóg een moderner beeld te gebruiken,
dat de Russische staatsruiter de Doema zou omver
rijden. In elk geval het leven van de Doema
heeft in gevaar verkeerd en wel in verband met de
behandeling van een regeeringsontwerp, betreffende
de lichting van jonge soldaten. De regeering stelde
er prijs op, dat dit ontwerp zou worden behandeld
in een geheime zitting, hetgeen de linkerzijde ten
sterkste afkeurde. De gemoederen werden opge
wonden en op een gegeven oogenblik liet een der
heeren, het lid Zoeroboff, zich minachtend uit over
het leger. Heeft zijn uitlating buiten het gebouw
veel stof opgeworpen hij ontving tal van uit
dagingen #an officieren, welke hij evenwel kalmpjes
voor kennisgeving heeft aangenomen in het par
lementsgebouw heeft zij een waren storm van ver
ontwaardiging opgewekt.
Met hun drieën zaten zjj aan de tafel, 't Was
nu de derde middag, dat de nieuwe commensaal er
was. En de baas had nog maar weinig met hem ge
sproken. Die zat stillekens te etende oogen strak
gericht op z'n bord, denkend aan het werk in de
gelagzaal, dat nu waargenomen werd door Trui,
maar hg zou bljj wezen, als 't maal achter de knoopen
was. Want baas leefde voor z'n nering. De vrouw had
soms buien van praatzieke babbelarij, 't Ratelde dan al
maar van haar dunne lippen. En soms glansde 't met
metaalachtige vlammekens in haar diepliggende, zwarte
oogen. En trok 't net nerveus-gedoe om haar neus. Hij
luisterde dan schjjnbaar, met lodderige oogen, zich ver
velend bg het gepraat denkend aan andere, ernstiger
dingen Wat haar prikkelde. In 't dorp wisten zij
trouwens allemaal, dat het huwelijk van Vrouwken en
dr man was.;;. Nou-jè, wie wist nou niet van juffer
Vrouwken t Als zij ergens voorbijkwam, dan trokken
de vrouwen de mondhoeken zwaar naar beneden en
tintelde er iets in de oogen van Ja, ja, dat is ze
nou Zij veegden eens met 't vlak van de hand
over 't haar, dat 't glad op het voorhoofd plaktezü
snoven, op eigenaardige manier, met wijdgeopende neus-
s «*ensehen, die verdacht geurtje ruiken.
Zg schudden met de hoofden en keken elkaar aan
Dan knikten ze nog eens, en er werd stillekens ge
fluisterd De trek van verontwaardiging was niet
van de gezichten bij al de vrouwen.
De jongens uit 't dorp blond- en vlasharige rekels
met stomp-onverschillige gezichten, waarop steenhard
gebakken kleurtje; met koel-ondeugende oogen, die
hunkerden naar ruwe plagerij, giegelden luid, met grof
geluidMompelden elkaar moppen toe van min-fijn
gehalte zoodat een paar van de knapen zich plotseling
in uitbarstenden jool, op de dijen sloegen an 't uit
proestten
De oudere mannen vergenoegden zich met de pruim
van rechter- naar linkerwang te doen verhuizen en
soms ook het linkerbeen op het rechter dito te verleggen,
ten teeken van zekere emotie. Tevens lieten zü dun
straaltje tabaksspeeksel op den grond sputteren
deeën ze niets maar denken zooveel te meer'
Vrouwken zelve voelde wel den stroom van minachting'
die naar haar gingu Maar het strakke, tanige, leèr!
Ontleend aan de Telegraaf.
De regeering wilde dat dit lid onmiddellijk van de
zitting zou worden uitgesloten, en daar het te voorzien
was, dat de Doema-meerderheid met een dergelijken
krassen maatregel geenszins aceoord zou gaan, stond
het te vreezen, dat het langverwachte conflict zou
uitbreken,' dat de Doema zich zou verzetten tegen
de regeering en daardoor feitelijk haar doodvonnis
zou teekenen. Gelukkig was er de heer Golowin,
de president, die door zijn tactvol optreden de kool
en de geit wist te sparen en toch beide tot elkaar
te brengen. Hij heeft de Doema bewogen do hou
ding van genoemd lid af te keuren en de regeering
heeft hij er toe gebracht met een dergelijke afkeu
ring genoegen te nemen. Hierdoor is het gevaar
voorloopig afgewend. De Doema is weer aan den
arbeid getogen. Zij heeft het recruten-ontwerp aan
genomen en is daarna met Paaschvacantie naar huis
gegaan de leden hebben een korten rusttijd wel
verdiend. En intusschen heeft de president der
Doema de godsdienstige plechtigheden op het slot
te Tsarskoje Selo bijgewoond, waaruit men heeft
afgeleid, dat het voortbestaan der Doema voorshands
verzekerd is. De heer Golowin zelf ziet echter
minder blijmoedig in de toekomst.Den 13den dezer
zal er een interpellatie over het onwillig optreden
vanf een gouverneur aan de orde komen en bij die
gelegenheid vreest hij het ergste. Eerst als die dag
gelukkig voorbijgegaan is, acht hij het bestaan der
Doema verzekerd.
Evenwel de begrooting zal nog in behandeling
moeten komen. De Doema zal ongetwijfeld een
hartig woordje willen meespreken, wanneer het
betreft de regeling van Ruslands financiën. De
regeering zal daarop weinig gesteld zijn. En de
Russische volksvertegenwoordiging staat niet zoo
sterk tegenover de regeering als de Perzische, blij
kens hetgeen hierboven is gezegd, schijnt te staan
tegenover de hare. De Russische regeering
waarschijnlijk is het beter te spreken van de Rus
sische reactie zou andermaal het klassieke zwaard
boven de Doema kunnen hangen en ditmaal tot het
doorknippen van den zijden draad overgaan. Wij
achten dat tenminste geenszins onmogelijk.
Tweede Kamer.
Aan de orde was gisteren de behandeling van de arti
kelen, regelende de schadeloosstelling en de daarop door
den heer Van Ids'sga ingediende amendementen, die ten
deel hebben, de eind-uitspraak over de soSadeloosstslling
te brengen bij den bnrgoljjken rechter en den tiendplich-
tige eese actie te geven tot vermindering dor tisadreste,
De regeering heeft wijzigingen ingediend om aan de be
zwaren van den heer Van Idsinga tegemoet te komen.
Da Minister van Landbouw (de haar Veegess)
lichtte deze wijzigingen toe. Verschillende sprekers, ook
zjr, die geen bezwaren van constitutioaeelen aard hadden,
hebben verklaard, dat zjj gaarne beroep op den rechter
zonden zien ingesteld, daarom had spr. hst o»twa;p ge-
wjjzigd. De commisslën van beroep moeten echter ge-
achtige gelaat bleef onbewogen. Slechts in de wreede,
koolzwarte oogen brandde 't dan nog heviger. Maar 't
deerde haar weinig. Als zjj buit9n 't bereik was van al
het schamper-verachtend gekjjk, daa kwam er spottend-
njjdige glim'ach op haar vroeg-oud gezicht van besticale
passie. Zjj wist toch wel, die brave Trjjn, die zedige
Mie, die o-zoo-fesoenljjke Gerritjenou-jakonden
zjj maar een kansje vinden
Maar Vrouwken liet 't ijskoud wat ze van haar zeien.
En de toorn, die even in haar opkwam, werd overtroffen
door dat branden in de donker-wreede oogen, waarin
slechts één passie scheen te heerschen Altijd
wat er ook, om haar heen, voorviel.
Toen ze daar »et hun drieën dien najaars
middag om de tafel zaten, rustte even 't gek ijk van
de vrouw op den stillen man, die juist op dat oogenblik
een hapje eten naar den mond bracht. Wie goed gezien
had, zou bespeurd hebben, dat er nu iets vlammend-
dreigde in die zwarte oogen. Van mateloozen haat. Van
een dier, dat zjjn bewaker ligt te beloeren, die hem
lastig isDie 't oogenblik verbeid, om hem te be
springen; om de ijzeren, naar bloed hunkerende tanden
'e zetten in het warme vleeschom de spieren vaneen
te scheuren en de vlijmscherpe nagels te planten in het
lichaam, waar het levenssap in breade gulpen uit weg
vloeit Genietend van het kermen van het nu-
machtelooze slachtoffer
Wie nu goed gezien had in die zwarte oogen, zou het
beeld vóór zich gekregen hebben van den door ervaring
omzichtig geworden tijger, tot wiens besef is doorge
drongen 't weten, dat als men iets merkt van balsturig-
gevaarlijke bui, straks de heetgemaakte ijzerbout van
den temmer hem zal meppen, zoodat hjj met heesch
pijngebrul in een hoek van z'n kooi terugkruipt, zichzelf
wondend met de nagels, die hjj in machteiooze razernij,
nog uitstrekt naar den man, die op hem toetreedt met
het vuur in de oogen, dat den tijger als ketent; als
lam-slaat; doet verduren, in folterende nederigheid, het
schroeiend beuken met de strafbouti
Zulke dingen waren er in de zwarte oogen van de
vrouw, toen zij zag naar manneke met rustig bedaarde
trekken van hartstochtloos mensch; die, denkend aan
z'n nering, de aardappelen met spakvet naar binnen zat
te werken
,^En over haar was de ander, de nieuwe commensaal.
Zjj w»st 't In bet do;p bedde; zij den baas ge
handhaafd bljjvesf, omdat velen zich daartoe liever zullen
wenden dan tot den rechter.
De heer Van Idsinga (Ohr. H. Bodegraven) waar
deerde de goede bedoeling der regeering. Principieel ver
schillen de aangebrachte wjjzigingen niet met spr.'s
amendementen, slechts wat de uitvoering betreft, maar
spr. is nist overtuigd, dat tegen de uitvoering zjjner
amendementen overwegende bezwaren bestaan. Hg zette
de voordeelan hiervan nog eens uitvoerig uiteen.
Da heer P a t ij n (IJ. L. Hos>tenis?e) kon zich bezwaar
ljjk neerleggen bjj de oplossing, dis thans aan de zaak
wo dt gegeven; hoewel ook hij gaarne wil tegemoetkomen
aan de geopperde bezwaren, aarzelde hg toch zijn stem
te geven aan da regseringswjjziging, die een nieuwe, een
zesde instantie in de wet zal bres gen, ten opzichte van
de eindeljjke vaststelling der schadeloosstelling. Daar
kwam spr. tegenop. Dat is een al te omslachtige wjjzo
van handelen.
De heer L o e f f (K. Waalwijk) zeide OTer de ingediende
regeeringswgziging niet direct te kunnen oordeelen, maar
komt na een uitvoerig betoog tot de conclusie, dat hij
er zioh waarschijnlijk mee zal kunnen vereenigen en dat
hg er de voorkeur aan geeft boven de amendementen
Van Idsinga. Spr. ach'te het juist dat de eammissies
van beroep toch gehandhaafd zullen bljjven. Hg ont
wikkelde eeuige bezwaren van meer ondergeschikten aard.
Da Minister replioeerde.
Uitsluiting van het Kast er lid Pass f oor s.
Naar wjj uit gosde bron vernemen, vergadert heden
(Maandag) de Katholieke Kamerolub, speciaal ter be
spreking van de uitsluiting van den heer Passtoors bjj
de benoeming van de commissie van voorbereiding der
verzekeringswetten, niettegenstaande zijn naam door zjjoe
katholieke medeafgevaardigden op een (eerste) aanbe
velingslijst aan den voorzitter der Tweede Kamer was
opgegeven. {Tijd.)
Uit de S. A, P.
Da verkiezing der leden van het partgbestuur der
S. D. A, P. en van de afgevaardigden naar het Inter
nationaal Congres, benevens het referendum over de
congresvoorstelten, hebben, volgens Eet Volk, het volgende
resultaat opgeleverd
A. Verkiezing-leden-Partgbestuur.
Ingekomen 4120 stembrieven.
Gekozen de aftredenden: J. G. van Kujjkhof, J. W.
Sleef, W. H. Vliegen, W. P. G. Helsdingen, J. H.
Sohaper, H. Spiekman en P. J. Troelstra.
Aan de stemming voor het aanwijzen van den voor
zitter hebben deelgenomen 3732 ledenuitgebracht
werden op W. H. Vliegen 2887 stemmen, J. G. v. Kujjk-
hof 304, Jos. Loopuit 236, Oudegeest 216 en J. W.
Sleef 89 stemmen zoodat als voorzitter W. H. Vliegen
gekozen is.
B. Verkiezing van 5 afgevaardigden naar het Inter
nationaal Congres.
Irgekomen 4120 stembrieven.
Gekozen zgnP. van der Goes, H. van Kol en P. J.
Troelstra; terwjjl herstemming moet plaats hebben
tusschen Henr. Roland Holst, J. H. Schaper, W. H
Vliegen en P. M. Wibaut.
waarschuwd.
»Wses siet gek U had buurman Donkers gezegd, ze
had 't zelf gehoord, zonder dat de baas daarvan iets wist.
»Je weet wat voor vleesch je in de knip hebtIk
hoef je toch niks te vertellen, hè'. Wees manie
Hg hhi tegen gesparteld, de baas. Op zjjn manier,
mompelend, hoofdschuddend, met tikjs-ngdig gebrom...
Maar hg had ziende dat zjj, met al de zure plagerg
van haar kwellend humeur aanhield, toegegeven. Oaver-
schilüg, zwak, te lui en te vermoeid om vol te houden,,.,
Hg had ze wist t ookde schouders opgehaald
en tegen Donkers gezegd»In vredesnaam Laat zjj dosn
wat ze niet laten kanic
Vandaar 't haat-gevlam in de zwarte oogen van de
vrouw IHad de baas d'r gegrepen, met morzelende
knuisten, en 'r op den grond gesmeten, 'r getrapt en
geslagen, dat ze lag ta kreunen van wilde pjju Mis
schien zou ze een oogenblik opgevlogen zjjn en hem
w llen naar de keel grgpen Maar wanneer hg haar
dan opnieuw, rój woester en forscher zou getrapt en
geslagen hebben, dan zou ze zich hebben onderworpen.
Din had zjj gevoeld, ervaren, dat er een kerel tegen
over haar stond. In 't striemend geniep en gebeuk van
zjjn vuiBten zou zjj, ook iets gevoeld hebben van ge
krenkte, beleedigde zucht om haar te bljjvsn bezitten
En wanneer de man, dis haar als ean ongehoorzamsa
hond mishandeld had, 'r daarna liefkozend in zjjn ijzer-
stsrke armon had genomen, dan zou Vrouwken bem
toebehoord hebben als de lage slavin, in wie slechts leeft
zingenot van dierljjke soort
Zóó-een had zjj moeten hebben. Maar zjj hadden haar
vastgeplakt, vastgekoppeld nu een jaar of zes ge-
leden - aan dat bsboorljjke, bedaarde, gvorig-fatsoenljjke
mannetje. Es 't tééle dorp had ervan geroepen
»Die Berkhout ljjkt wel dól 1 Hg wéét toch, wie
Vrouwken is I De man is bepaald bezeten I«
Iedereen had 't voor hèm een schande gevonden,
voor haar een prichtigo pang.». De nette-meisj vs waren
woedend erover en zeien, dat zoo'n slet, zoon sloerie
nog met een braven kerel, die best z'n brood heeft, gaat
strjjken, terwjjl zjj, op wie geen sikkepitje te zeggen
valt, bljjves zitten, bïjjven wachten.
Dat had Vrouwken wild gemaakt van verbeten woede.
Zjj h&Atte 't rustig-bedaardo manneke. En vreemde,
verschrikkelijke gedachten besprongen, bespookten haar,
Werkstaking ess kiesrecht.
Te Rjjssen is pro est aangeteekend door den heer A,
Ojmkees tegas hst plaatsen van 89 personen (stakenden)
op de kiezersljjst. B. en W. hebben echter die plaatsing
gehandhaafd en thans is aan den kantonrechter te Goor
em adres verzonden, waarin vernietiging van dit besluit
van B en W. van Rjjssen wordt gevraagd.
Adressant meent, dat art. lb 2o. der Kieswet eisoht
van den loonkiezer (geen inwonende zoon zjjade) niet
slechte, dat hjj gedurende den gestelden termjjn in dienst
betrekking is geweest, doch dat hg gedurende dien tjjd
in diens! betrekking werkzaam is geweest. Hieraan heb
ban de bedoelde personen niet voldaan.
IHlddenslandsenquê 'e.
Naar het Hbld. van particuliere zijde uit Den Haag
verneemt is het bij de Regeering ingediende rapport
in zake vakonderwijs, van de Staatscommissie voor den
Handeldrijvenien en Industrieelen Middenstand, thans
in handen van Hare Majesteit de Koningin.
Eerlang zal door Z.Exc, den Minister van Laidbouw,
Handel en Nijverheid aan het Bureau der Staatscommissie
een audiëntie worden verleend, waarbij de aanstaande
Middenstandsesquête zal worden besproken.
Betreffende deze enquête vernemen wij nader, dat de
commissie die haar leiden zal, inzonderheid antwoorden
zal trachten te verkrijgen op vragen betreffende
a. Kapitaal voorziening, te richten tot vereenigingen
ef personen, die geacht kunnen worden een algemeene
kennis te bezitten van plaatselijke toestanden, en tot
personen die krediet behoeven.
b. Uitoefaning van het bedrijf, voor zoover dit betreft
aankoop, bewerking en afzet van grondstoffen en pro
ducten, bedrijfsadministratie, oontanteof termijnbetaling
en oneerljjke concurrentie.
c. Rentabiliteit van het bedrijf, waarbij de vragen
weer gesplitst zullen worden in die welke speciaal voor
den industrieeleu middenstand, en die welke bijzonderlijk
door winkeliers en kleine handelaren van belang moeten
worden geacht.
d. Organisatie, waarbij «asst de algemeene organisatie
ook de coöperatie besproken zal worden. Verder zal
de enquête loopen over nog eenige speciale onderwerpen,
zooa's Zondagsrust, sluitingsuur van winkels, „vliegende
winkels", exposities van winkelwaren met détailverkoop,
openbare verkoapingen van nieuwe goederen, uitver-
koopen van nieuwe winkelgoederen, openbare markten
en venten.
Rechtzaken.
De Hoard «e Mill.
Patrus Verbruggen, door de rechtbank te 's-Hertogen-
bosch wegens opzeiteljjke zware mishandeling van Johannes
Maas, veldwachter te Mill, die ten gevolge daarvan is
overleden, veroordeeld tot eens gevangenssiraf van 4
jaren onder aftrek der voorloopiga hechtenis, heeft hooger
baroap tegen dat vonnis aavgeteekesd. De o sch van het
O. M. tegen htm was 2 jwr en 6 maanden gevangenis
straf onder aftrek der voorloopige hechtenis.
Gemengd Nieuws.
Uit Farmerend.
Bjj da Ned. Herv. Kerk te Midwoud is beroepen de
heer C. Kater,'candidaat alhier.
zóó vaak ze hem zag zitten, zooals nu, dien avond, met
regelmatige tnsscbenpoozen hapje-aardappelen met spek
naar den mond brengend Dan kauwend, voorzichtig
en regelmatig, onderwjjl denkend over het aantal litertjes
Beiersch, dat-ie morgenochtend zou moeten bestellen
Blind en onverschillig voor
De boutige, breedgesohouwerde jongen met de
jolig-drieste, fletsblauwe oogen, waarin lust tot dartelheid
speelde, zat over haar, zagen we reeds.
En toen-ie opkeek, vond hg strak en vlak tegenover
zich dien zonderlingen blik van de vrouw, op hem rus
tend 't Was anders dan bjj de meiden van het dorp,
als die een jongen aa dig vinden Het gele tanig-
leerachtige gezicht van de vrouw bleef onbewogen. Maar
j kón niet afwenden zjjn oogen van die zwarte daar
over hem. Van dat zonderling-kwjjnende, lokkende
Hjj had bist bespeurd hoe de baas even opkeek
Maar héél de kamer scheen zich op te lossen in die
koolzwarte oogen, met diepten, die hem deden duizelen.
Dan was 't weêr of er jool in schaterde, dan wrêr
vrooljjkhoid En dan zag Ente een bswóodering in
voor zjjn kranigheidvoor zjjn mool-zjjn als even-twintig
jarige jongen
De lui in het dorp kenden Ente maar al te goed en
wisten, dat-ie »eeo soort van branie was. Opst-jjsn dat-ie
kou Mst spek schieten Nou, van je-welste,
hoorEa daarom was 't zoo verklaarbaar, dat de
ondubbelzinnige adoratie van die oudere, bleek?, donkere
vrouw hem streelde.
•Tjongedacht-ie, >zjj vindt mg een knap jong...
Dat merk ik direct
Hg, Ente, wist óók wel, wat voor mensch Vrouwke
was, maar tóah vond-ie 't prettig, dat zjj hem zóó gauw
poogde te lokken
Ea dan, die Bombare gloed, dat vreemde branden,
hem trekkend tot zich als een magneet, waaraan men
geen weerstand kan bieden
Toen de baas dien middag weg was, .om gauw
wrêr z'n zaak te gaan verzorgen, bleven zjj nog een
wjjle over elkaar zitten.
Zjj durfden niets te zeggen
Maar bjj hem bonsde 't hart stormachtig. En 't flik
kerde nu ook in zjjn oogen Grove sessatiön teekenden
zich af op z'n breed jongensgezicht
ALKMAARSCHE COURANT
