No. 422. Honderd en negende jaargang. 1907. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. f Prijs der gewene advertentiSn MAANDAG 27 MEI. twee Onderwijzers, BllNI N LAND7 inderwet. Uit Hof- en Hoofdstad Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaab f 0,80franco door het geheele Kijk f I,— Afzonderlijke nummers 3 Cents Telefoonnummer 3 Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|Y. Boek- en Handelsdrukkerij v|h. HEKMs. OOSTER ZOON, Yoordam O 9. Verkiezing van TWEE LEDEN van de Provinciale Staten. Da BURGEMEESTER Tan Alkmaab, brengt, over eenkomstig Art. 51 der Kieswet, ter algemeene kennis, dat op Dinsdag den Aden Juni n.s., Tan des voor- middags 9 tot des namiddags 4 uur, bij hem opgaTen Tan Candidate» kannen worden ingeleverd ten Stadbalzs alhier, toot de Terkiazlng van twee leden vnn de Provinciale Staten In dit Kiesdistrict. Voorzoorer nood'g wordt herinnerd, dat de opgaren moeten onderteekend zjjn door ten mius'a 40 kiezers, beroegd tot deelneming aan de verkiezing ia dit kies- district, en dat de inlevering moet geschieden parBoonljjk door één of meer kiezers, die haar hebben onderteekend. Formulieren roor de opgaven zijn ter Secretarie kos teloos verkrijgbaar. Alkmaar, De Burgemeester roorroemd, 24 Mei 1907. JAN DE WIT Dz. y Aan de Burgerschool te ALKMAAR (Hoofd de heer F. J. Aukes) worden gevraagd beroegd tot het geren ran onderwg 3 in de Fransohe taal en in rak j. De jaat wedde bedraagt f 750 met Tier 5-jaarljjksohe rerhoogingen roor dienstjaren lm de gemeente, elk ran f 50. Het bezit of het verkrjjgen der hoofd-acte geeft aanspraak op eene rerhooging met f 100, Eventuele tegemoetkoming in huishuur f 100. Voor het bezit der akie Fransoh M. O. t 50 meer. Stukken ia te zenden aan het Gemeentebestuur vóór 15 Jnni a.s. gaarsche sociaal-democratie, hetgeen natuurlijk zijn terugslag op de Oostenrijksche kan hebben. En bovendien zal de Oostenrijksche Rijksraad, voortgekomen uit het algemeene kiesrecht, de Hongaarsche volksvertegenwoordiging van minder waarde vinden. Maar we mogen niet vergeten dat met dezen Rijksraad het regeeren niet gemakkelijk zal*vallen. Er zijn onder de nieuwe leden een aantal nieuwe lingen wien alle parlementaire arbeid vreemd is. Dat komt zoode beste eandidaten werden gesteld de" gevaarlijkste districten en kwamen in aar in, de nederlaagterwijl de minder gpede en de nieuwe eandidaten in de zekere districten gesteld en ge kozen werden. Een krachtig ministerie is onder zulke omstandigheden wel;'gewenscht maar het tegenwoordige is dat niet. En het zal moeilijk zijn een ministerie te vinden dat in staat is met de verschillende meerderhedenafhangende van elk speciaal geval, te regeeren. Al te optimistisch mag >n dan^ook niet zijn. Zoodra het nieuwe Oostenrijksche parlement bijeen komt en dat is de volgende maand zal men gelegenheid hebben om te zien wat de ver andering in den stand van zaken tengevolge heelt. BURGEMEESTER ca WETHOUDERS van Alkmaar brengen ter algemeens kennis, dat zjj bij besluit van 25 Mei 1.1. vergunning hebben verleend aan den heer J. F. VAN DER OORD, aldaar, tot het oprichten vaa een vlseschrookerjj in het percsel Laat, D 176, Burgemeester en Wethouders voornoemd, Alkmaar, J. DE WIT Dz., Voorz., 1°. B. 27 Mei 1907. DONATH, Secretaris. Alkmaar, 27 Mei. De verkiezingen voor den Oostenrijksehen Rijks raad zijn thans grootendeels afgeloopen. Zooals men weet hebben zij plaats gehad onder het stelsel van geheim, direct en algemeen kiesrecht. De aldus gekozen vertegenwoordiging is een zeer gemengd gezelschap men heeft niet alleen te doen met partijen, maar ook met rassen. De sociaal-democraten hebben de meerderheid en zij storen zich niet aan rassenzij zijn in de eerste plaats sociaal-democraat en daarna Tjech, Slowak, Roetheen of wat dan ook. Hun succes is dan ook niet alleen opmerkenswaard, omdat het te danken is aan het algemeene kiesreeht, maar ook, omdat het een verdwijning van den ras senhaat in Oostenrijk in de hand kan werken. En dit laatste is zeer gewenscht. Het Oostenrijksche parlement, zooals het vroeger was, was een onding. Het was een samenstelling van allerlei elementen, die elkaar neutraliseerden. Er veel niets mee te beginnen en allerminst kon ermede geregeerd worden. De eenige kracht welke er werd ontwikkeld, werd gebruikt voor het werpen met inktpotten, het klap pen met lessenaars, het toeteren op fietshorens. Het was een parlement van schandalen, niet van daden. Dat Oostenrijk al geruimen tijd zonder begrooting is geregeerd, zegt genoeg. Keizer Franz Jozef heeft begrepen dat de toestand zóó niet langer kon duren en hij heeft een machtsmiddel aangewend het algemeen kiesrecht. De uitwerking daarvan zal hij zich anders hebben voorgesteld daaraan valt evenwel niet meer te veranderen. En in elk geval slechter wordt het Oostenrijksche Parlement er zeker niet op. De sociaal-democraten hebben gezegd dat zij hun machtige positie zouden gebruiken ten goede. Zij hebben het voorrecht in Dr. Adler een bekwaam en een verstandig leider te bezitten, die politiek aangelegd is. Hg heeft dat getoond bij de her stemmingen, waarbij vooral rekening gehouden is met practische en tactische overwegingen, niet met steil doctrinaire. Hij heeft thans gezegd dat de sociaal-democraten vroeger niet moedeloos waren en dat ze thans niet overmoedig zjjn. Zij zullen hun taak vervullen in het nieuwe parlement, dat het oude Oostenrijk nieuwe vormen moet geven. „Wij zijn de partij der arbeiders, wij zjjn ook een partij van den arbeid, van den rustigen, bescheiden arbeid, zonder pralerij en zonder grootspraak" I Het is kloek gesproken en het is te hopen dat die voorspelling in vervulling gaat. Vooral is het van belang wat de sociaal-democraten zullen doen inzake de scheiding. Het scheidingsvraagstuk, dat vroeg of laat aan de orde moet komen, is zeker wel het belangrijkste politieke probleem. Tot heden hebben de Hongaren, door steeds een sterken druk op Oostenrijk uit te oefenen heel wat daaruit ge perst. Maar dat kon nu wel eens anders worden. De Oostenrijksche sociaal-democraten haten den Hongaarschen landadel, die de lakens uitdeelt. Daarbij komt nog, dat de Hongaarsche onafhankelijk heidspartij op yoet van oorlog staat met de Hon- Kersse Kanter. Ia de zittiag van Zaterdag werd voortgegaan met de besprekiag ia zake de interpellatie van den heer Van Hon'en over de Kabinetscrisis. De Minister van Financiën (de heer De Meester) diende van antwoord. Hij zei allereerst, dat de regeering aan deze Kamer geen mededeeliagen heeft gedaan, omdat zij dat niet neodig achtte na de uit voerige debatten in de Tweede Kamer. De aanvraag om ontslag was een prinoipieele en de heer Van Houten getuigt dan ook zelf, dat ze niet verrassend kwam, nadat alle ministers hier tegenwoordig waren go .veest bij de Oorlogsbegreoting. De regeering is verplicht, om, nu de zaak weder aan de orde zal worden gesteld, tegemoet te komen aan do gerezen bezwaren, voor zoover die niet het beginsel raken. En nu mogen de hoeren Lohman en Van Nispen zieh reeds in ongua- stigen zin hebben uitgelaten, daartegenover staat, dat de Tweede Kamer de Oorlogsbegrooting aannam met 60 tegen 38 stemmen, en dat bij de tegenstemmers nog de 7 socialisten waren, dien den maatregel van het blijvend gedeelte op zich zelf goedkeurden. Nu verwijt men, dat de regeering de Eerste Kamer in de politiek heeft gesleurd; de minister weerspreekt dat. De Eerste Kamer moge grootendeels buiten de politiek staan, zij dient zioh evenzeer bewnst te zijn, dat ze niet de leiding te geven hebbe in de politiek. De heer Tydeman erkende in de Tweede Kamer, dat het votnm der Eerste Kamer do kweztie tot een politieke heeft gemaakt, want dat in den bewasten nacht van Staal" de kwestie tot een technische was teruggebracht. Een Eerste|Kamer-votum over dezo belangrijke kwestie treft de regisering evenzeer als een votum van de Tweede Kamer. Wat de geconcentreerde actie" betreft, spr. heeft dat nooit bedoeld in den zin van „gekonkel", zooals de heer Van Houten zei. Hoort zulk een woerd thnis in deze hooge vergadering? De minister meent, dat een overleg omtrent de eventneele gevolgen zeer goed mogelijk ware geweest. De hoer Van Houtenj heeft gezegd, dat de regeering gehandeld heeft als een kind, dat zich stoot aan een dood vojrwerp. Zalhe woorden zou de minister niet durven gebruiken. (Gelach.) De minister achtte deze Kamer geen dood voorwerp, maar een levend wezen, dat nog onlangs van zjjn leven heeft doen bljjken. (Gslaoh) Wat de belofte van «volledige* toelichting betreft, toen de zaak voor de eerste maal werd besproken, waren nog niet de voorbereidingen getroffen van thans, daarom kan thans de toelichting vollediger ijjn. De regeering heeft het votnm principieel opgevat en daarom vroeg ze ont slag dat bewjjat, dat ze deze Kamer niet beschouwt als een ondergeschikt rad. Nog voerden enkele sprekers het woord, waarna de Minister nogmaals antwoordde. Hjj zei, dat gezondheids redenen den minister van Oorlog weerhouden, om hier tegenwoordig te zjjn. Spr. wilde van deze gelegenheid gebruik maken om te zeggen, dat voor de verontrustende krantenberichten omtrent de gezondheid van den minister van oorlog geen reden bestaat. Hij betoogt vervolgens voor de zooveelste maal, dat naar de opvatting der regen ring de oppositie principieel was en inzonderheid ook die van den hear 't Hooft. Spr. toonde aan, dat wjjziging der militiewet onnoodig is om de zaak omtrent het big vend gedeelte te kunnen verwezenlijken en verduidelijkt nog eens op onderscheidene pnnten zjjn gevoelen. Het deed hem intusrehen genoegen, dat thans meer dan één spreker sympathie met de zaak heeft betuigd. De heer Van Houten repliceerde. Hg beschouwt de ontslagaanvrage aldusDe regeering had gedreigd en wilde daarom handelen i regeering aanbieden aan de overzjjde die tooh weigert. (Gslaoh). Na nog eeniga opmerkingen werd de interpellatie gesloten. Maandag 24 Juni, 's avonds, komt de vergadering wederom bjjeen. »Wat is er sinds 1878, het jaar van ons gezegend Volks-petitionaement, al niet veranderd, roept de Haag- sche briefschrijver van de Standaard uit. Mannen zoo zegt hg Mannen, die toen vooraan stonden, zjjn door den dood weggenomen: Kappeyne, Kerdjjk, Moens, Keu- ohenius, Fransen ven de Patten, Eloat van Soeterwonde, Baron vaa Wassenaer, Titus van Asoh van Wjjck, Dr. Sohaepman, Bahlmann, Tak van Poortvliet of ze hebban de grens bereikt, waarvan Psalm 92 gewaagt. Mr. S. van Houten is op 27 Februari 1.1. 70 jaar ge worden. Mr. Goeman Borgesius, die in 1877 op dertig jarigen leeftijd in de Kamer kwam, werd in de maand Januari 60 jaar; Jhr. Röall, de tegenwoordige Voorzitter der Tweede Kamer, bereikt in Juli a.B. den leeftgd van 64 jaar. Daarentegen zullen, als zjj in 't leven gespaard blijven, de twee staatslieden, die mede op 17 Augustus 1878 naar het Loo trokken en die steeds vooraan stonden den schoolstrijd en in den politieken strjjd, nog in dit jaar hun 70ste levensjaar bereiken: n.l. Dr. Koyper bp 29 October en Mr. Lobman de volgends week, Woens dag 29 Mei Mr. M. Baron Mickay bereikt 29 November e.k. den leeftgd van 69 jaren. Onze voormannen in de worsteling om ons goed recht verkrijgen alzoo den leeftgd, waarop aan professoren aan de Rgke-uoiveraiteit pensioenei worden verleend. De zeventigste verj aardag van den veteraan in den strjjd voor het recht in zake de opvoeding en het onderwijs onzer kinderen, van Jhr. Mr. A. F. de Savorma Lohman, zal zeker in onze kringen niet ongemerkt voorbjj gaan. Te eerbiedigen hebben we zjjn te kennen gegeven ver langen om, met het oog op het overigden van zjjn eoht- genoofe i» December 1.1., van dien dag geen feestdag te maken. Maar ia onze gezinnen, in onze pers-organen, ook in onze scholen en vergaderingen zal Woensdag a.s. met dankbaarheid herinnerd worden aan den mooien, nobelen rechtsitrgd, waaraan de heer Lohman het beste deel van zgh loven heeft gegeven met een toewjjding, die voorzeker zeldzaam is.'' De Haagsohe oorrespondent van de Prov. Zwol. en Overijs. Ctvindt dat ten aanzien van het parlement letterljjk iedereen ontevreden is «Walk orgaan men ook raadpleegt, ieder komt tot de slotsom, door het welgeschreven katholieke orgaan Eet Huisgezin, onlangs in de verzuchting neergelegd: «zóó gaat het langer niet*. Het zit 'm hensch niet in sommige incidenten, zooals tjjdens het kabinet-Kuyper de spoorwegstaking of zooals onder het kabinet- de Meester da Staal orisisdit waren wel betreuren^ waardige oms'andigheden, die storend werkten, maar zg waren tooh maar bgzaken. Do achterstand op wetgevend gebied zon, zonder die stoornis, wel iets kleiner wezen, maar hjj zon toch bestaan. Wat zal de Tweede Kamer nog afdoen Behalve de wet op het vaderschap en de definitieve oorlogsbegrooting een beetje zgn. kleingoed. En dan begint het zomerreces en herleeft het werk pas op 17 September a.s. Iedereen weet van onds, dat er tnssohen half September en Kerst mis geen ander groot werk verricht wordt dan de Indische en Staatsbegrotingen, die zelfs nog maar amper op gereed komen. Ee wat vindt dan de nienwe zitting al niet op haar agenda! Financieele, sociale, militaire, eco nomische en administratieve hervorming, in den rnimsten zin bedoeld. En dan hetgeen allengs 't meest dringend wordt een Grondwetsherziening, waarbjj zeer teedere kwesties betrokken zjjn als kiesrecht en, of men wil of niet, óók de Troonopvolging. Excuses du peu Het gaat niet aan, struisvogelachtig, 't oog voor de toekomst te sluiten. Hoezeer verknocht aan het Oranje huis, aan den Stam van Willem den Zwgger, naar 't woord vsn Nicolaas Beets «van God gezonden* wg moeten de kwade kans van uitsterving van het stamhuis onder de oogen zien. Hoeveel leed 't moge brengen, het noodlottig oogenblik mag de natie niet onvoorbereid vinden. Er is wel goede hoop, dat wg nog lange jaren onze jonge en populaire Koningin als draagster der kroon zullen bezitten, er blgft ook wel eenige hoop op nieuwen bloei van den Oranjeboom, maar de donkere toekomst tegengaan zonder weloverwogen grondwetteljjke voor schriften zon lichtzinnig, bjjna misdadig, zgn. Op dit alleB voor een oogenblik onze gedachten rich tende, dan vraag ik 't mjjn meest optimistische» lezer wat onzs Nederlandeche Tweede Kamer van deze waech- ljjst van wetgevenden arbeid zal terecht breigen. Nn reeds liggen stapels ontwerpen gereed, maar zelfs met het afdeelings-onderzoek is nog maar nauwelijks begonnen, Alleen de belastingontwerpen van den M.nister van financiëa mochten de secties passeerendaarvan krjjgen wg een verslag, dat van bezwaren zwart ziet (geljjk is uitgelekt), in den loop van den zomer zal Z.Exo. daarop wel een passende mem. v. antw. samenstellen. Maar voor Februari '08 vindt de Kamer natnnrlgk geen tgd tot openbare behandeling. En mocht er nog eens een crisis opduiken, dan vindt zjj den tgd daartoe nooit. En inmid dels roept, ja schreeuwt men om allerlei andere nuttige zaken t administratieve rechtspraak, herziening onzer akelig verouderde burgerljjke wetboeken sinds jaren liggen ontwerpen op dit gebied klaar, maar er is nimmer De defensie, de spoorwegexploitatie, de ziekte- Ban ik goad ingslioht en ik galoif dat te snoten aannemen, dan zal de Regeering een drietal wetsont werpen aanbieden, waarvan 't eene uitsluitend op 't blanco-artikel betreffende het kiesrecht betrekking heeft, terwjjl de beide anderen zich znllen aansluiten bjj de voorstellen der Staatscommissie, welks rapport natonrljjk als bjjlage bjj de Memorie van Toelichting znllen worden gevoegd. Komen, zooals men mjj mededeelt, de grondwetsvoor stellen bjj de Kamer zoo spoedig in dat het nog mogeljjk zou zgn het afdeelingsonderzoek in het loopend zittingjaar te doen plaats hebben, dan zru 't in de bedoeling liggen daartoe werkeljjk over te gaan en dat onderzoek te doen aansluiten aan dat van de ziekte- ea ongerallen vooratellen, die 12 Jnni in de sectiën aan de orde znllen zgn. Maar ik ben op dit punt eenigazins pessimistisch gestamd. Het ziet er niet naar uit dat de Kamer, zelfs al wordt do agenda niet noemenswaardig meer aangevuld brhalve dan met de definitieve oorlogsbegrooting hot mot het ontwerp batrefiande hot onderzoek naar het vaderschap, dat straks aan de beurt zal zgn, vóór 12 Juni zoover brengen zal dat de overige nog vóór 1 Juli beschikbare tgd ongeveer geheel aan sectie-werk zal zijn te besteden, k voorzie veeleer dat men, zonder zelfs met het bedoelde ontwerp gereed te zgn, op den bepaalden datnm aan 'c afdeelingsonderzoek zal beginnen, om zoodra mogeljjk tot einde Juni met de afwerking van de agenda voor de publieke zittingen voort te gaan. Da grondwetsvoorstellen znllen dan wal tot het begin der volgonda zitting in Septembor big ven liggen*. Hugo in de Leeuw. Ct. behandelt de Alg. Ned. Diamantbewerkersbond «Drie dagen lang heb ik vertoefd met de leden van den Bondsraad, gekozen uit de duizenden aangeslotenen bjj den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkers bond, drie dagen lang heb ik aangehoord hun betoogen, als iets vreemds, iets nieuws opklinkend in de groote raadsvergaderzaal in het Bondsgebouwdrie dagen lang heb ik meegevoeld in die machtige steer van éénheid, van organisatie. Een schooner gelegenheid om een brief te wijden aan de beteekenis en het streven van de krachtigste vak- vereeniging in ons land had ik bezwaarlik kunnen uitkiezen De A. N. D. B. heeft verleden week zjjn twaalf en een halfjarig bestaan op feesteljjke wjjze herdacht. Toen zjjn de blikken van allen, die in deze organisatie belang stellen, weer eens even gericht geweest op het verleden, op de jaren van bittere ellende en heftigen strjjd. Den 7en November 4894 ving een groote staking van alle Amsterdamsch8 diamantbewerkers aan hun toestand allertreurigst, de loonen waren uiterst laag, de werkeloosheid algemeen. De diamantbewerkers waren bedelaars geworden, die de burgerjj smeekten om een schamel stukje brood. Toen richtten de leiders der staking zich hoog op; en elf dagen later, den 18en November, was de A. N. D. B. tot stand gekomen. En die leiders waren mannen, waar niet mee te gek scheren viel. Daar was in de eerste plaats Henri Polak, die thans nog voorzitter en de voornaamste drijfkracht in den Bond is. Daar waren Jan van Zutphen en Kuiper, die hem trouw ter zjjde stonden in zgn moeilijke taak om uit den toestand van anarchie, de ordelooze, wan hopige bende broodeloozen een goed-geordende, streng gedisciplineerde massa te vormen de moedelooze arbeiders te wjjzen op de groote beteekenis van rustige aaneen sluiting gewaarborgd door krachtige weerstandskassen, geleid door mannen, die in de vakvereeniging gegroeid zjjn en er hun leven aan wjjden willen. In die eerste jaren hebben de Nederlandsche arbeiders met groote ver- en bewondering de beweging van hun diamantbewerkende kameraden in de hoofdstad gevolgd; Men had er eerst niet veel vertrouwen in, want de diamantbewerkers behoorden toen ter tgd wel tot de meest ongeordende onder de arbeiders. Maar men had buiten de leiders gerekend, die met kracht en met overleg tevens wisten op te treden, die discipline in den Bond brachten, een Bond, waarvan het lidmaatschap on middellijk voor alle vakgenooten verplicht gesteld werd en spoediger dan men verwachtte nam de A. N. D. B. in bloei en omvang toe. tgd voor. ue aeiensie, uo Bpuuiwosupiuimuo, en"toen "dacht0 zelaten we de j verzekering, de armenwet, de nood der gemeenten, alles en nog wat is aan de orde, maar de jaren vliegen vooibg schier zonder oogst, en dan moeten wg nog een Grond wetsherziening met den aankleve daarvan tot stand brengen, vóórdat de stembus van '09 den Kamerleden vragen komt«hoe hebt gjj 't gegeven woord ingelost* De «Haagsohe Kroniek* in de N. Or on, Ct. vangt aldus aan: Een zeer belangijjk bericht &m te beginnen «Binnen enkele weken, mis chian zelfs enkele dagen kunnen de wetsvoorstellen der Regeering tot herziening der grondwet bjj de Tweede Kamer worden verwacht. Een omstandigheid buiten den Bond om had daar op niet geringe wjjze toe meegewerkten wel de aaneen sluiting van de werkgevers in het diamantvak, dat zonderlinge weeldevak, tot de Amst. Jnweiiersvereeniging. Die patroons organisatie toonde zioh spoedig na de op richting niet minder sterk dan de A. N. D. B. en juist de verhouding tusschan die beide krachtige organisaties was bevorderljjk voor beider bloei en beider levensvat baarheid, en bevorderljjk niet het minst voor den bloei der diamantindustrie, waarvan een niet gering deel van het welvaren der hoofdstad afhankeljjk is. Die patroons en die arbeidsorganisatie begrepen maar al te goed de beteekenis van een zooveel mogelijk vriendschappelijke samenwerking het was een quaestie van welbegrepen eigenbelang voor beide. Oneindig voor- deeliger is het, wanneer men tooh eenmaal eikaars kracht en «ausdauer* begrepen heeft, om geschillen met het woord dan met de daad te beslechtende moeite van één of meer beraadslagingen, van wekenlang vergaderen desnoods is oneindig verkicsljjksr dan de ellende van staking en uitslniting. Daarom werd er beraadslaagd, en meestal op een wjjze, die alle eer aandoet aan de handelbaarheid der werk gevers en aan het rnstig optreden der arbeidersorgani satie. Al spoedig waren de groote voordeelen van dezen toestand merkbaar. Ds loonen stegen, waarbjj de voort durende vooruitgang van de diamantindustrie natuurlijk niet weinig meewerkte; de arbeidstgd werd verkort. Zoo ontstond onder de Brndsleden langzamerhand een zekere welvaartweekloonen van veertig en vjjftig gulden werden volstrekt geen zeldzaamheden meer en de organisatie, die dezen gunstigen tosstand in hst leven geroepen had, ALKMAARSCHE COURANT

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1907 | | pagina 1