~8TADSNIEÜDi 8.
csfétjcs op 't Gevers-Deyncotplsin en oiroua Schumann
aardige recettes maken, daarmede is 't groote complex
„de badplaats" rog niet gebaat.
Eén matige, welgestelde badgast slaat dagelijks allicht
evenveel geld stak als vijf en twintig woelige, vijf en
twintig stoelen in beslag nemende ééndags menschen.
De op booge lasten zittende magazjjnen en winkels te
Scheveningen zullen zich de vingers niet blauw tellen
aan wat ze door het verknopen aan Hagenaars verdienen.
„Men" koopt niet te Scheveningen„men" koopt in
Den Haag Lunchen, dineeren, soupeeren doet „men"
thuis, niet op Scheveningen. Gedurende het Kurhaus-
ooncert drinkt „men" 'n glas ijswater h 5 cent; straks
thuis pakt men z'n grogje als anderszins. En logeeren
doet „men" natuurlijk heelendal niet te Scheveningen
de tram brengt je in een wip weer naar de stad, naar
huis.
De Amsterdanasche brieftchrjjver van de Prcv. Geld.
en NijmCt. heeft het over de kleinere tooneelisten.
't Is toch zonde dat nset de Pinksterdagen ons werk
weer is afgeloopen en de zaal weer renteloos moet staan.
«Garandeer jjj wat er te kort komt in de eerste dagen
hebben mijnheer Jansen en ik al ieder zestig gulden
bijgelegd. Met de Pinksterdagen zullen wjj misschien
wat verdienen, maar denk jjj dat wij van plan zijn het
daarna er dubbel en dwars er bjj te leggen Ik zou je
danken. Want de menschen moeten hun geld hebben,
dat is niet meer als billijk. Als wjj een »slag hadden
geslagen« badoen zij ook niets meer gehad. Daarom
hebben wjj ze ook per dag geëngageerd
Nu ja met de menschen is nog wel te scharrelen.
Als je Jan een gulden en Piet een daalder garandeert
en tegen Kobus zegtje krjjgt in elk geval een kan
klare, dan denkeia ze ook het is beter een half ei dan
een leege dop. »Is er», nu ja dan moeten ze natuurlijk
het volle hebben maar is er niet dan moeten ze daar
mee tevreden zijn. Enfin, ik wil er eens met mijnheer
Jansen over spreken
Dit volmaakt historische gesprek, 14 f ag n geleden
in «City Bar« gehouden geeft een eigenaard;gen kjjk op
het leven, de onderlinge waardeering en de economische
toestanden van vele onzer tooneelmenschen. Hoe meer
gezelschappen kunnen er niet worden opgericht, hoe
meer sujetten rijzen er niet uit den grond om ze van
«krrchten» te voorzien. Niet alleen is de beperking van
het aantal leerlingen, zooals bij de diamant-artisten
bestaat, geheel onbekend, saaar ieder, die nog niet eens
goed leeriing is, wordt direct «gezelen als hg »lèf«
genoeg heeft, met een zaal-directeur een smoesje weet
te maken en een bagatel geld ter leen weet te kr jjgen,
ook meester. Ik denk hierbij nog niet eens aan het
geval van den directeur die suppoosten aannam met
borgstellingen, die hg in een paar avonden in zjjn niet
rendeerend gebouw opmaakte. Maar aan de velen, die
met een nieuw »Broekn»ans«-je 1), chapeau van buiten
gewoon model, hooge boord en puntschoenen zich als
directeur opwerpen onder het devies «Lukt het dan
lukt het En lukt het nu eens niet, dan is het nog
geen doodzonde, de artisten hebben in hun kunstenaars
leven al zooveel te goed moeten houden dat, wilden zg
alle directeuren o» die reden kwaad aanzien, zjj we!
altjjd zonder engagement zouden kunnen bljjven. Zg
mogen een beetje blaften tegen het directeurtje, dat
op zekeren betaaldag niet aan zgn verplichtingen kan
voldoen, als hg een 14 dagen later weer bij hem komt
au vraagt of ze mee willen gaan naar Lutjebroek of
'sHeer Ilendrikskerke tegen een riks salaris en een
daalder séjour, staan ze weer met den hoed in 't handje.
Die malaise in de fooneelwereld viert ook als de
A. N. D. B. baar kop*ren jubileum. Nadat de tcestsn
de» jaren lang vrjj zuifer warau geweest, begon de»sof«
in bet Theatre Tivoli in de Nes, toon onder directie van
Ctarleo de la Mar, een >Bof« die later zoo groot werd,
dat men maar tot aibraak van dit aard-ge schouwburgje
overgivg. De directies, want la Mar was de eenigeniet,
voldeden niet meer aan hun verplichtingen en derhalve
daohten de artisten dat waar zg de risioo liepen in slechte
tjjden niets te ontvangen, het logisch was, dat zg ook
ex'ra verdienden als 't goed ging. Zoo ontstonden de
gaielsohappcr, die en partage speelden, zonder directeur
maar met eea besluur, geijjk in e?n ersonigiag. De
eerste tooneelvereemging op coöperatieven grondslag als
ik het zoo noemen mag, was die der Vrreenigde Toonee
listen, administrateur de Ragfer en Harms. Weldra
volgden nu niet preoies in chronologische volgorde de
Nïd. Tooneelvereeniging (Chrispjjo), Het gezelschap van
den Prasoati sehouwburg, Stoel en Spree, Barendse en
Harms (ia 't «Paleis*) Jan Charlier en Marie v. Wester-
boven On het Salon des Variété's) enz.
Het stelsel was billjjkniet isder verdiende evenvee!,
al was het verschil niet zoo groot als nu bjj va» L or of
bjj 't Ntderlandsoh. Voor ieder was een saluis bepaald,
afwissel-nd bjjv. van 30 tot f 10 per week. Van de recettes
gingen rs-st ds nood akeljjke onkosten, af, huur, belaatirg,
licht, technisch personeel, muziek enz. Leverde het restant
voldoende op om 1G0°/0 uit te keere-n, dan geschiedde di
was er maar 50°/0, dan moest. bg die dertig gulden vee-
diende zich mot f 15 en die 'n tien:je verdiende zich
met' tw*e riksen tevreden stellen. Lagen er eenige slecbts
weken achter den rug en ging er een stuk, at bizonder
«trok* als »de Verkwister* of «Alfred Dreyfus* ia 't
Paleis of »de Nieuwe Haring* in bet Salon des Varié és
dan betaalde men 125°/„ of meer uit. Bij de Ned.
Too*eelvercenigiü.g en het Pr&scati-gezelsobap was hef
daarentegen gewoonte van die overwinst een reserve-kas,
nan te leggen, die aan 't eind van 't seizoen werd gedeeld.
Doch hoe rat oneol dat ver partage* spelen ook was,
de art sten bewezen weldra dat zv slechte oi te goede
zaken menschen waren. Word er weken lang achter elkaar
niets verdiend, dan was het geen wot der dat er eenigea
afvielen, die zoo niet langer kon werken. De huisbaas
en de me) km oer en d> bakker snapten er niets van.
M'neer speelde toch «lken avond zs hadden laatst nog
een vrjjkaartjc van hem gehad en dan niet verdienen,
dat konden ze hem niet wjjs maken I Neen, dan deden
zo nog maar liever niots, dan spaarde ten minste hua
«schminck* uit. En was er dan ook niet meer voor de
vaste kosten, dan was zoo's troep ten doode gedoemd.
A» de ren ging het daarentegen wèl goed, te goed voor
het stelsel zelfs. Toen de zaak Stoel en Spree op pooten
stond, deelden de administrateurs mede dat de combinatie
was ontbonden en dat sjj, die oen engagement bg de
directie wilden sluiten, maar op 't kantoor moesten
komen. Bij de Ned. Tooneel vereeniging en «Prot* bleef
slecbts een betrekkelpk kleine kern van socièfaires, waar bjj
slechts zelden nieuwe weiden aangenomen, terwjjl de andere
artisten gewoon hun vaste en vaak kleine salaris kregen.
Want hierop dient wel eens de aandacht gevestigd te
worden, de kleinere acieurs verdienen als bun geld vast
is meestal zoo'n beetje. Allerlei bjjbaantjea moeten zij
daarom accepteeren, die allesbehalve in overeenstemming
zgn met hun artistieke waardigheid. Dat er reizigers zjjn
in cognac, sigaren en levensverzekering, dat ze scharrelen
in fietsen is nog tot dasrentoe, dat een bekend tooneelist
al jaren tevens het ambt van boekhouder waarneemt,
moge een beetje désillusionesrend zgn voor diegenen, die
in den tocneelepeler rog steeds le divin Bohémien zien,
het gekste is z.ker wel dat we in een biertentje achter
't Rjjksmuseum een bekend en goed karakter-uitbeelder..,.
fle sokjes bier van 6 coat zien verkoopen.
De ambulante gezelschappen hebben do toestanden niet
zuiverder gemaakt. Logisch zou zjjn óf men is knecht en
krggt dan wat men heeft geaccordeerd óf men is «baas*
es deelt mee in de wits». Maar wie deelt dan in 't
verlies, zal men vragen. De meeste mensohen, die zich
op dergeljjke wjjze laten eugsgeeren, hebben gewoonljjk
bekend
niets ie verliezen. Daarom keerden sommige artisten weer
teiug naar de ouderwetsche reizende fcrospjes als van de
nrma Bakker, Hart sa Wjjlaoker, brave menschen, die
bun artisten goed behandelen en waar ze nooit honger
hoefden te ljjden, Want de directrice schilt zelf de aard
appels, maakt zelf de groenten schoon onder de repetities,
al Speelt zij 'S avonds nok «oor HaflinriMa «om
speelt zg
en moge
s avonds ook voor Catharina van Rusland
er bg het diner in het scheepje, dat het van
kermis tot kermis vervoert, ook niet altjjd ossenhaas zgn
ol kip met peren, genoeg is er altgd dat ieder zjjn buik
vol kaa eten.
Gemengd nieuws.
Uit Bergen.
Bjj het onweder op Zaterdag j.l. is een rund van C.
Boekei alhier in de wide door den bliksem gedood.
Voor zoover bekend, kwairen verder geese ongeluk
ken voor.
Uit Harenkarspel.
De voordracht tor benoeming van e?n onderwijzer
aan de o. 1. school te Waarland bestaat uit de heeren
W. Tiessen te Anna Paulown», J. H. Arpeau te Helder
en A. Jansen te Wierden.
gemuilband moeten zgn, opnieuw voor vier maanden
ingegaan. Officieel is geconstateerd dat een hond, die
Donderdagmorgen in de Korte Hezelstraat doodgeschoten
is, aan hondsdolheid in hevige graad ljjdende was.
Het ergste is dat deze hond eenige andere honden
gebeten heeft, waarvan men de eigenaars niet kent.
wg hopen dat de eigenaars, zegt de Prov. Geld. en
Ct. m het algemeen belang, zullen willen
medewerken om zich kenbaar te maken en hunne
honden eemgen tjjd in observatie te geven in het
.achtshuis, waar, wg zgn er zeker van, hun een
uitstekende behandeling ten deel zal vallen.
Het is waarlgk «burgerplicht» om mede te werken,
dat de gevolgen voor mensch en dier van deze vreeseljjke
ziekte tot den kleinsten omvang worde beperkt;
Het Xe ndlngefeest.
Hot Prov. Noord Hoilandech Zsndingsfeest te Hciloo
>s van 3 Juli tot 17 Juli uitgesteld.
Uit 81.-Maarten.
Tgdens het vrjj hevig onweder dat den lsten dezer
boven de gemeente St.-Maarten woedde, sloeg de bliksem
in ds landbouwer swoning van J. S. to Eenigenburg. In
korten tgd brandde dit per oer 1 af. Ds naast dit peiceel
staande broodbakkerjj werd eveneens getroffen, doch zon
der brand te veroorzaken.
Ia
Uit Puraterend.
de gisteravond gehouden vergadering door de
Protestantsche kieevereeniging «de Vrijheid*, werden tot
candidateii voor het lidmaatschap van den raad gesteld,
de heeren L. Koning, (lib. aftredend) en Mr. A. G. A.
Ridder vaa Rsppard (lib.) voor vaouture K. van G'ffen
die heeft bedankt. Voor de mede sf redende leden J.
B. M. B-artjes (katb.) en J. J. Stujjt, (katfa.) werden
geene candidate!) gesteld
Oraaje Nassau's Oord.
Gedurende de maand Mei werden ter verpleging in
het Sanatorium O. N. O. opgenomen 15 nieuwe patiënten,
terwijl er 6 vertrokken. Het aantal verpleegden waz op
1 Juni 27. De Oranje Nassau-Bede is de afgeloopen
maand niet versohenen.
Aon een groot gevoor ontsnapt.
De passagiers van trein 840, die Zaterdagmorgen van
Doetinchem naar Winterswijk vertrok, zgn, dank zij
de waakzaamheid van den maohinist De Jong, aan een
ernstig gevaar ontsnapt. Nabij het station Varsseveld
was de lijn n.l. versperd door een paard en wagen en
slechts door het krachtig remmen van den maohinist
kon de botsing nog vermeden worden.
Tegen den veerman wordt waarschijnlijk procesverbaal
opgemaakt,
Hort nieuws.
bg dan brand van da Lichemsohe ljjm- en gelatiue-
fabrïek is voor een waarde van pirn, f 40.001 aan lüm
verbrand.
Ti fnSazetene van N. Schans, die werk zou zoeken
in Duiiscblacd, werd in den trein opgelicht voor een
badrag vaa f 500.
Zaterdag is bg Tubbergen de boerdeijj, bewoond
door den landbouwer Kotte, door brand vernield. Twee
paarden, acht runderen en vgf biggen zjjn verbrand.
Een der woningen der Oldenzaalsohe Bouwmaat-
schappjj werd door een gezin ontruimd. Da woning was
zoo vervuild, dat zjj met een slang op de waterleiding
afgespoeld moest worden.
-D® 20-jarige zoon van den heer S. te
dis Donderdag namiddag van een ladder ia het eouoërt-
g-bouw gevallen is, is aan de gevolgen overleden.
j0B 4 larfflf dochtertje van den arbeider P. Swerr
te Obdam is Zaternamiddag bg de ouderigke woning
jammerljjk verdronken.
Te Oadelande is een bgna tweejaiig meisje to water
geraakt en verdronken.
Te Baarn schrok door het hevige onweer een paard,
waa-door het dier op hol sloeg. De bestuurder werd van
oen wagen geslingerd en met gebroken been en zwaar
nwendig letsel opgenomen.
i Vrijdagnamiddag is te Winterswgk het 4-jarig kind
van den stoker Klaudermans, dat zgn vader eea eindje
vergezelde, door een bierwagen overreden. Het kind wa;
terstond dood.
Te 's-Gravenbage werd een 3 a 4 jarig kind over
reden door een wagen van de Zuid-Hollandsehe Bier-
bronw'rjj. Hot werd hoyisf bloedend opgenomen en naar
bet Kinderziekenhuis gabiacht. De toestand is zeer zorg
wekkend. 5
26 Mei tot 1 Jnni genomen: 358 baden door heeren;
1 door een dame ea 92 door onverm. Temperatuur van
het water, hoogste 65° op 27 Msi.Claogsto 62» op 29 Mei.
Vereeniging vu Hoofden van «obolen.
Zaterdagmiddag hield de afdeeling Alkmaar van de
VereenigiBg van Hoofden van scholen in het vergader
lokaal van den heer van der Sleesen oen vergadering,
waarin de heer Zernike, hoofd aener school te Amster
dam en voorzitter van de Hoofde*vereeniging 't onder
werp besprak: «De taak van het Hoofd der tchool*.
Tot hetbjj wonen dezsr vergadering was uitgenoodigd
het Dageljjksch Bestuur van Alkmaar, de districts- en
de arrond. schoolopziener, de oommissie van toez'cht op
het lager oaderwjjs en hoofde» van scholen uit
omtrek.
De heer A.
wjjden
Sloton Polak.
Ds zaak van Simon Poiak, die een aanslag pleegde op
den minister van justitie, zal Donderdag 20 Juni e.k.
in openbare zitting voor de rechtbank te 's-Gravenhage
behandeld worden.
Concours te Amsterdam.
Zaterdagavond is in het Palsis voor Volksvijjt te Am-
irdam de internationale wedstrjjd begonnen van man
nen- en gemengde koren, uitgeschreven door de lieder
tafel Onderlinge Oefening aldaar, ter gelegenheid van
haar 25-jarig bestaan. Er werd gezongen in de 3e af
deeling mannenkoren. Ingeschreven waren 13 veree-
nigingen uit Rotterdam, Amsterdam, Alkmaar, Zaan
dam, Edam, Waalwgk en Besoyen Utrecht, Beeerwgk,
Wormerveer, 's Gravenhage en Hilversum.
De eerste prjjs werd behaald door Amstel's mannen
koor «Harmonie*, te Amsterdamde tweede prjjs' door
Ledertafel «Oefening en Vermaak*, te Waalwgk en
Bssoyende derde prjjs door het mannenkoor «Excel-
»ior« te Bsverwgk; de vierds door de Deutscher Gesang-
veiein »F>delio«, te Amsterdam; de vjjfde prjjzea door
do mannenzangvereeniging «Euterpe*, te Rotterdam en
do mannenzangvereeniging «Workman's Kunstgenot*, te
Wormerveer; de zesde prjjzeu door de mannenzangver
eeniging «Excelsior*, te Zaandam en het mannenkoor
«Apolio*, te Hilversum.
Ds uitslag van gistermiddag voor de tweede afdeeling
mannenkoren
le prjjs »'t-Hertogenbosscha Mannenkoor*, 's Bosch
2e prgs «Wormsrveer's Mannenkoor*, Wormerveer;
3e prjjs «Onderliege Zangstudie*, Amsterdam 4e prjjs
A «Poëzie en Proza*, Haarlem4a prjjs B Mtlnner-Ge-
sangvereia «Eintraoht*, Soliagen.
De uitslag vau gisteravond was voor de eerste afdeeling
mannenkoren
le prjjs «Zang en vriendschap®, Amsterdam 2e pr,
«Amstels Werkman-,-, Amsterdam3e pr. «Ceoilia*,
Essen-Ruhr4a pr. A. «Inter Nos«, Rotterdam4a pr.
B. «Crescendo*, Haarlem.
Daarna werd ten slotte om den eereprjjs gestreden en
daarbjj behaalde no. 1 «Zang en Vriendschap» te Am
sterdam en ao. 2 »'s Hertogenborsobo Mannenkoor*.
Hem zwaluw als „porster.«
Te Gemert heeft een zwaluw hat-r nestje gebouwd in
de slaapkamer van den huisknecht. Als de knecht 's mor-
gors niet bg tjjds uit de vearen is, wordt hg door de
zwolnw gewekt, die zoolang tegen dj vensters blijft kloppen
tot hair wordt opengedaan.
1) Broakmans
artistenwereld.
groot kleermaker voor de
Uit zee opge vise fit.
Nabjj do zandplaat Onrust werd j.l. Donderdag opge-
vischt, een gesloten flesch, waarin een briefje van den
volgenden inhoud zich bevond:
«Uitgeworpen de 12 April
Al wie deze flesch vindt
geeft mededeeling aan de eene
of andere courant.
Vrouw en kinderen
harteljjk gegroet.
S. G. J. K.«
Het briefje is, volgens het Dagbl. v. d. H, bg den
heer K. Hendrikse, de Ruyierstraat 4, Den Helder, ter
inzage.
He lOO.OOO.
Wg lezen ia het Dagbl. v den Helder: Te Amsterdam
hebben 70 personen, die samtn een lot in de Staatsloierjj
hadden genomen, de honderdduizend gewonnen.
De Aüem. Crtvan dit bericht uit de bladen melding
makende, trekt de juistheid er van in twjjfel, daar het
blad meent te weten dat de hoofdprgs te Helder ge
vallen is.
Om ds Alkm. Crt. op de hoogte ie brengen deelen wjj
mede dat hara meening juist is, wat echter de juistheid
van het bericht uit Amsterdam niet uitsluit.
De hoofdprgs is werkeljjk in eene oolleete alhier ge
vallen, maar het gelukkige lot was door den collecteur
naar Amsterdam verkocht, en zoo ging het fortuintje
onzen neus voorbjj.
Hondsdolheid.
Volgens de aankondiging van het hoofd der Gemeente
Njjmegen is de termgn gedurende welken de honden
Uitbrekers.
In Groningen zgn eon drietal vrgwilligers uit de
kazerne ontvlucht. Twee werden aangehouden, de derde
in de omgeving volgens de N. Gron. Ct., in de Lammer.
In de kazerne teruggebracht, waren de heeren erg
ontevreden over den korten duur van hunne vrgheid. Ze
begonnen den boel op stelten te zetten en o.m. stapels
borden uit het venster te werpen. Maar in de kazerne
weet men ook voor zulke buitensporigheden raad.
Dfs nachts na het voorval waakte een sterke kazerne-
wacht om een herhaling van deze relletjes te voorkomen.
Het drietal zal hebben ondervonden dat het gemakkelgker
is vrg willig de kazerne binnen te gaan dan er op eigen
verlangen voor altgd weer uit te komen. 01 de blinkende
knoopen nog lang hun zullen sieren is de vraag. Twee
van hen zullen waarsohgnlgk naar de klas te Vlissingen
worden verplaatst.
Nieuw* alt Hoorn.
Schietwedstrjjd.
De Bond van Kader- en Oud-Kaderleden der d.d.
Schutterg in Noord-Holland hield gister op het terrein
aan den Buitenluiendjjk zjjn jaarljjkschen schietwedstrijd,
Deze kenmerkte zich door een echt-kameraadschappelijken
geest. De uitslag wjjst aan, dat er zeer goed is geschoten.
s Avonds om 7 uur had in het lokaal van den heer
Over de prg'suitreiking plaats. De muziek der schutterij
zorgde voor de noodige fanfares, terwgl de prjjzen door
den voorzitter, den heer W. G. H. van Erp, met een
gelukwensch aan de winnaars werden overhandigd.
a. Korpswedstrjjd, geweer model '95, afstand 150 M.
opengesteld voor alle schietvereenigingen in Noord-
6 Korpsen namen aan dezen wedstrjjd deel.
le prjjs «Sanboo* Amsterdam 25 treffers 280 punten.
2e «St. Sabastiaanc Hoorn 25 259
3e «Hoorn® Hoorn 25 235
4e «Alkmaar» Alkmaar 25 231 s
De prjjzen bestonden uit verguld zilveren, zilveren en
bronzen medailles.
b. Personeele baan, geweer model '95, afstand 100
en 200 M„ opensteld voor gewone leden van den Bond.
De prjjzen bestonden uit kunstvoorwerpen
4e prjjs H. H, Schwietert, Hoorn, 112 punten; 2epr.
K. Noord, Amsterdam, 111 p.3e pr. A. Schagen,
Enkhuizen, 100 p.4e pr. J. Baardse, Haarlem, 98 p.
5e pr. P. Bosman, Alkmaar, 95 p.; 6a pr. R. Oostenveld,
Alkmaar 92 p.; 7e pr. D. A. Pool, Hoorn, 91 p.; 8e
"r>r\Y' - SS" ^oorn> 99 p. 9e pr. P. v. Broekhoven,
Enkhuizen, 87 p.
c. Personeele baan, geweer 95, afstand 100 en 200 M.,
opengesteld voor donateurs en buitengewone leden van
den Bond.
De prgzen bestonden uit kunstvoorwerpen,
le pr. W. Schreuder Jr., Amsterdam 112 p.; 2e pr.
J. A, Mol. Amsterdam 109 p.; 3e pr. C. Marsefelder,
Amst. 107 p.4e pr. J. de Waard, Eqkhuizen 106 p.
5e pr. D. Kroon Hzn., Hoorn 105 p., laatste schot 10 p
6e Joh. Weyling, Alkmaar 105
7e H. Buhler, Amsterdam 104
J. van Djjk, Hoorn, 104
B. Dekker, Alkmaar, 103
10e C. v. Zalen Jr.,
Haarlem, 103 11
lie A. M; v. Leeuwen,
Amsterdam, 102
12e J. Woestenburg,
Hoorn, 101 11
13e J. v. d. Berg Cz.,
Hoorn, 101 10
'14e J. Oostra, Enkhuizen, 99
15a A. Spaander, Hoorn, 98
16e M. W. F. Schreuder,
Amsterdam, 97 v
In de vrjja baan-wedstrjjden wordt 60 pet. van de
ontvangsten als prjjzen uitgekeerd in de volgorde van
13, 11, 9, 8, 6, 4, 4, 2, 2 en 1 pet.
De uitslag wordt nader bekend gemaakt.
In den Rozenwedstrjjd, opengesteld voor hen, die
instens 8 rozen geschoten hadden, werden 33 kaarten
verkocht;
De uitslag was: le prjjs J. van Djjk Pz. Hoorn
13 rozen, 2e prjjs W. Schreuder Jr. Amsterdam 11 rozen,
3e prjjs J. A. Mol Amsterdam 10 rozen.
De prjjzen voor dezen wedstrjjd bestonden uit
eerekruizen.
Voor het examen der vereeniging van Leeraren in het
Boekhouden, 27, 28 en 29 Mei gehouden, ie o.a. geslaagd
Mej. N. Zwaan alhier, leerlinge van den heer I. Prins Az.
9
10
8
12
Alkntaarsche Bad- e;
Aan de Alkmaaraohe Bad
Xwemlnrlchtlag,
en Zweminriohting zgn van
Wjjn> voorzitter der afd. Alkmaar, opende
de vergaderingdie niet talrjjk bezocht was en wjjdde
allereerst een woord van nagedachtenis aan wjjlen den
heer K. Andriesse in leven voorzitter van het Ocder-
wgzers-Genootschap, heette daarna de aanwezigen welkom,
in t bgzonder dea heer mr. H. Boelmans ter Spilllid
van t Dag. Bestuuren dr. A. Tugllid van de com
missie van toezicht op hot lager onderwijsen gaf ver
volgens 't woord aan den sprekerden heer Zernike.
De keuze van 't onderwerpaldus spr,, heelt voor mg
iets vreemdsbgoa iets potsierlgks zou ik zeggen, maar
daar de afd. Alkmaar zelf 't onderwerp aaagafmeende
L l06'1 doei1 dit aan to neme®ik katt be-
ke®de zaken en waarheden herhalen. Art. 23 van de
wet op het L, O. zegt slechtsdat tot hoofd een onder-
wgzer benoemd wordt, die dan met de leiding belast is.
IJit verder te omschrjjven schgnt onnoodig te zgn. M, i.
is het hoofd de aangewezen ohef, evenals dat bjj alle
zaken t geval is. Men kan zich geen zaak zonder ohef
voorstellen en toch willen vele onderwgzers een school
zonder hoofd. Wordt er ooit gesproken over H. B. S.
ot Gymnasia zonder hoofd P Immers neenwaarom dan
wel de lagere school?
t Is waar, er zgn staten in ons werelddeel, wear zulks
het geval is, b.v. in Zwitserland. Zelf was ik in de oom
missie, die naar Zwitserland is geweest, om 't onderwns
daar gade te slaan, 't Uits'apje viel evenwel tegen, een
ï-ieaal-tofitand is het daar Jang niet. In ieder kanton is
daar groote eenvormigheid in de boeken, de leermidde
len, de methoden, kortom in alles. De inspeoteurs kunnen
dus alles gemakkelijk nag»an, daar zg weten wat voor
geschreven is, en wanneer zjj de scholen beroeken preoies
weten, we;k boekje iedere klas heeft, welke methode er
gevolgd wordt, enz. De inspeoteurs onderzoeken er de
T0,r, 'n8en d®r ónderen, geven raad aan de onderwgzers;
leiis tovefgaan besli'-sen de onderwgzers niet, maar de
commissie van toezicht. Do onderwgzers zgn er niet vrg.
Bg ons is dat gelukkig anders, de onderwgzers kiezen
zeli de methode, die zg willen volgen. Iedere school is
in ons land een organisch geheel. Zouden de voorstan-
ders van scholen zonder hoofden den Zwitsersohen toe
stand ingevoerd willen zien Dat kan immers niet.
Waarom beroepen zg z:eh dan niet op het rapport uit
gebracht door de commissie Moet er dan niet zgn een
uitvoerend gezag Men denkt er toch ook niet aan de
ministers of de burgemeesters af te sohaffan. Ik kan niet
anders zien, zegt spr. of ods blgft één syst em, het Ne-
derlandsohe systeem, nl. dat in iedere school een hoofd is,
dat de onderwgzers evenwel zooveel mogelgk vrghoid
iaat. Maak van den onderwgzer geen ambtenaar, die
niets mesr dan zjjn plicht doet. Hg most zjjn eigen ide
alen hebben.
De voornaamste taak van het hoofd is bestnrendat
wil zeggen: leiden. Een goed hoofd tracht zjjn idealen
in zgn school te verwezenlgkenhg moet streven naar
eenheidnaar een harmonische samenwerkingdit is
allereerst noodig voor welslagen. De onderwjjters zgn
medewerkers zg moeten zoo zelfstandig mogelgk zjjn
beknibbeling van reoht kan nooit goed zgn. De taak
van het hoofd kan slechts zeer algemeen worden om
schreven daar de scholon zoozeer uiteenloopend zgn
maar dit staat vastieder hoofd most zgn sohool zoo
aantrekkeljjk mogelgk makesevenals de onderwgzer
zgn klasse.
Aan iedere sohool moet zgn een verantwoordelijk
hoofddringen de hoofden aan op meer gezag, dan is
dit, volgens spr,, zeker niet uit gemakzucht, daar zg
daardoor ook meer verastwoordelgk worden, 't Gevoel
vaa veras woordelgkheid maakt sterk, 't Gezag moet
bljjveu gehandhaafd, maar gezagsteitoon is uit den booze.
t Hoofd moet slechts zjjn de leider en komen er onder
wgzers aan zjju school die nog niet bekwaam voor het
toezicht zjjn, dan moet bg kurnon dringen zonder te
dwingen, zgn kracht kaa velen ten goede komen. Over
't algemeen sieunen de sohoolautoriteit) n ons in do ver
vuiling oarer taak.
Een hoofd, dat tevens een klasse heeft, kan zich niet
aan anders diagen met hart en ziel wgdea. Da klasse
vordert hem gedurende den geheelen s-chooltjjd, 'i Hoofd-
klasse-oad*rwgzer kan dua niet doeu, wat zgn plicht
van hem eisobt. Zsker, hjj kan kweekelingen aanstellen
de klasse, welke bg heefop andere uren les geven,
maar gedurende de schooluren moet hjj niet gebonden
zjjn.
Spr. eindigde zjjn rodo met te zeggen, dat hjj nu wel
met woorden do noodzakelijkheid vas het hoofd ver
dedigd heeft, maar dat de hooiden niet beter kunnen
doen, dan 't met daden te bewgzen.
Van de gelegenheid tot vragen stellen aas den spreker
werd geea gebruik gemaakt, alla»n de hoer dr. Toyl
riohtte de volgende vraag tot den voorzitter Hoe komt het,
dat hier geoa onderwgzers uitgenoodigd zjju, zou 't voor
hen, toekomstige hoofden, i i» t aardig geweest zgn te
hooren, wat da taak van 't hoofd is?
De heer Wgn antwoordde, dat de onderwijzers wel
reeds weten, wat de taak vas het hoofd is en zg op
deze vergadering dus niet veel wjjzer geworden zouden
zjjn. Ook maakte men zich bevreesd, daar er een strooming
is, die zich voor scholen zonder hoofden verklaart, dat er
een oneindig debat zou komes, waar twee principes zoo
ljjnrecht tegenover elkaar staao. Bovendien was nog een
zeer overwegends reden, dat de Boad van Ned. Onder
wgzers de hoofden nooit ritsoodigt.
Na esjn opwekking aan de aanwezige hoofden-niet-leden,
om lid te worden van de afdeeling, sloot de voorzitter,
onder dank aan den spreker, de vergadering, de hoop
uitsprekende, hem nogmaals voor deze afdeeling een
onderwerp te mogen hooren bespreken.
fixposttle-Hfederkoorn.
Olleverf-schlldurUen W'. wan Vliet,
Da beer Nederkoorn is van plan weer een reeks ten
toonstellingen te geven in zgn lokaal in de Sohouten-
straat en begint hier met eenige olieverfstukken van
W. van Vliet.
Ik weet niet of dit begin is een klein aanloopje, om
langzamerhand tot een groote volheid te geraken, want
't is nog wat elap éa i o expositie, de manier waarop 't
gepresenteerd wotdt én het werk zelf.
Het zgn verdienstelgke schildergen, enkele zeer
pittorecque van opvatting het eene wiutergeziebt is zelfs
zeer goed, maar 't is nog niet wat 't wel zgn ka».
Wanneer de heer Nedsrkoorn zich met ernst toelegt
op deze tentoonstellingen, kan er wel wat uit groeien,
mits het publiek niet afgeleid wordt door allerlei druk-
plaatjes en dergeljjke. Er zgn nog schilders genoeg die
hun werk willen afstaan, mits het werk dan ook de
plaats krjjgt die het toekomt.
De liefhebbers van kunst moeten daarom echter niet
verzuimen om eens een kjjkjs te nemen en wie weet volgt
weer een veel mooiere expositie op deze. Jam Bleus
