Honderd en negende jaargang. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Xo. 432. 1907 Prijs der gewsne idvertentlin VRIJDAG 7 JUNI. VERKIEZING. BINNENLAND. Deze Courant wordt eiken sventibehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk f I,— Afzonderlijke nummers 3 Cents Telefoonnummer 3. Per regel f 0,10. Bjj groote contracten rabat. Croote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij ?|h. HBRMs. OOSTER ZOONVoordam O De DIRECTEUR Tan het Rijkstelegraaf- kantoor alhier maakt bekend, dat het Rfjks- telefoonkantoor evenals dat van de Rijkstelegraaf met ingang 9 dezer op Zon- en Feestdagen zal 2jje geopeatls 71/, tot 81/, nre voorm. 12'/i tot I»/, en 61/, tot 7nre aam. De Directeur, E. WIND. Kiesdistrict Alkmaar. De BURGEMEESTER van Alkmaar. Gelet op art. 58 der Kieswet, maakt bekend, dst de bjj hem op den 4 Juni 1907 ingeleverde opgaven van Oandidaten voor het lldasaatscliap van de Provli dale States in dit Kiesdistrict ter Secretarie der ge. meente, van af heden voor eea ieder ter inzage zjjn nedergelegd, terwijl afschriften dier opgaTen tegen betaling der kosten, algemeen verkrijgbaar zjjn gesteld. Candidaten zjjn: A. J. Alkmaar. Jhr. Mr. P. fleiloo. N. Alkmaar. Alkmaar, den 5 Jnni 1907. De Bnrgeme'ster voornoemd, JAN DE WIT Dz., L'.B. BENTHEM, VAN FOREEST, VAN GLINDERMAN, Schilderachtige cijfers In het donkerste Nederland. II. In het vorige artikel hebben wij enkele wetens waardigheden uit de Nederlandsche gevangenis statistiek over 1905 overgenomen. In dit artikel zullen wij nu uit wat verder in die statistiek voor komt, nog een enkelen greep doen. Wij vinden nu eerst o. a. aangegeven de vakken, waarin de kweekelingen der Rijksopvoedingsgestichten worden onderwezen. De cijfers achter het vak geven aan het aantal jongens, dat daarin les kreeg timmeren 110,' landbouw enz. 105, smeden 100, schoenmaken 56, timmeren als bjjvak 48, tuin- en boschbouw 44, kleermaken 40, boekdrukken 32, verven 15, boekbinden 14, mandenmaken 13 en touwslaan (als bijvak) 11. Hier in Alkmaar waren 7 opvoedelingen bij den reinigingsdienst ingedeeld, terwijl te Montfoort 85 meisjes onderricht in hand werken kregen. Slechts bij 16.3 °/0, 14.1 °/0 en 13 °/0 was de mate van ontwikkeling bij ontslag slecht. Wij komen nu aan een uiterst belangrijk onder werp de arbeid in de gestichten. Naar men weet is de nieuwe penologie er op uit dien arbeid te ontwikkelen en te verbeteren, hem veelzijdig, opvoedend en zoo weinig mogelijk geestdoodend te maken, waarbjj vaak gestuit wordt op bezwaren, voortvloeiend uit ons tegenwoordig strafstelsel. Slechts zeven tienden percent van den voor werken bestemden tijd, werd niet gewerkt wegens gebrek aan werk. Van den totaal arbeid was 52.2 °/0 bestemd voor de gestichten zelf, 4.7 °/0 voor andere gestichten en 20.2 °/0 voor de departementen. Voor particulieren blijft dus 22.9 °/0 over. Opzettelijk wordt het quantum werk voor parti culieren zooveel mogelijk verminderd (gelijk b.v. de laatste 5 jaar is geschied), eensdeels om tegemoet te komen aan concurrentieklachten, andersdeels omdat bij dit soort werk het opvoedend karakter van den strafarbeid niet zoo tot zijn recht kan komen. Intusschen houde men in het oog, dat bij deze cjjfers voortdurend het leeuwendeel komt aan de Rijkswerkinrichtingen, die nog onlangs in het par lement met grooten nadruk Rijksluierinricbtingen zjjn genoemd. Een feit blijft echter, dat ook in de gewone strafgevangenissen de Rijksarbeid toeneemt. Welk soort Rijksarbeid wordt nu verricht? In ruwe cijfers kunnen wij aangeven, dat van het totaal kwantum arbeid ongeveer 1/3 wordt be steed voor land- en tuinbouw enz., 1/4 voor huis diensten, 1/9 voor kleermakerswerk enz., 1/16 voor gebouwen, 1/17 voor knoop-, haakwerk enz., 1/27 voor weefwerk, voor timmerwerk, voor smidswerk en voor sjouwers werk en de rest voor koper- en blikslagerswerk, mattenmakerswerk, borstelmakers- werk, opzichterswerk, zadelmakerswerk, schoen- makerswerk, zeilmakerswerk enz. enz. Verder werd nog verricht Touwslagerswerk, kuipwerk, bezembinderswerk, mandenmakerswerk, druk- en bindwerk, maken van waarmerkartikelen (douaneloodjes, riempjes, enz.), behangers- en stoffeerderswerk, kartonwerk, verfwerk, bereiden van mest en ophoogen van het terrein, vlechtwerk, scheepmakerswerk, rietbewerking, dicht naaien en knoopen van koffiezakken, breeuwwerk en arbeid van verschillenden aard. Van het werk voor particulieren was (alweer in ruwe cijfers) 1/4 mattenmakerswerk, 1/6 maken van vuurmakers, 1/9 erwtenlezen enz., 1/11 knoopwerk enz., 1/13 zakjesplakken enz., 1/20 passementwerk, 120 schrabben en Borteeren van gom, 1/21 maken van rozenkransen. De rest aan allerlei zeer rer- cshillend werk. In elk geval ziet men dat het veel bezongen zakjesplakken maar een zeer bescheiden plaats meer inneemt in den gevangenisarbeid. Aan loon werd door de verpleegden in alle ge stichten, gevangenissen enz. in 1905 verdiend f 239,504.91, wat gemiddeld 12$ cent loon per dag maakt. In de huizen van bewaring wordt het minst, gemiddeld 7c., in de bijzondere strafgevangenissen het meest, gemiddeld 15$ c. per dag verdiend. In het geheel werd in 1905 aan uitgaanskassen gerekend f219,848.045 en aan zakgeld f213,270.525. In de vier Rijksopvoedingsgestichten werd ruim 3$ cent per dag loon verdiend, terwijl het totaa' te goed geschrevene daar in 1905 f 8,629.02$ be droeg. Ruim de helft der in 1905 ontslagenen had een uitgaanskas van minder dan f 5. Boven de f 20 had nog niet 1/25 van de ontslagenen. Van de 1771 ontslagenen was aan ruim 34 ,°/0 het bestaan vermoedeljjk verzekerd. 1153 waren tot werken in staat en nog niet oud. Slechts ll. waren óf niet tot werken in staat óf hadden geen vermoedelijk verzekerd bestaan. Van de ontslagenen uit de Rijksopvoedingsge stichten was aan 45.3 °/0 het bestaan vermoedelijk verzekerd. Tweede Maner. Voortgegaan werd gisteren met de behandeling van art. 344 B. van het wetsontwerp, betreffende onderzoek naar het Tadersohap en de daarop ingediende amende menten. De hesr De V i s a e r (Chr. H. Leiden) bestreed het amendement-Van Veen (verzorging tot het 18e jaar); dit kan aiet anders dan nadoelige gevolgen hebben voor de opvoeding der kinderen. Na den Minister voerden nog verschillende leden het woord ter verdediging van de door hen voorgestelde amendementen, ook werden weder «enige amendementen gowjjzigd, o.a. die van de heeren Van Veen en Van Idsinga. De heer Van Karnebeek(L. Utrecht I) diende eon nieuw amendement in om in het 3e lid van het art. de onde redactie te herstellen. De heer Van Wijnbergen (K. Eist) vroeg voor de derde maal het woord. De heer Lieftinck stelde voor, niet voor de derde maal het woord te verleeneo. Dit voorstel werd met 56 tegen 21 stemmen verworpen. De replieken duurden dus voort. Nadat de oommissie van rapporteurs rapport had uit- gebracht volgde stemming. Het amendement-Van Limburg (uiet verplichte, maar facultatieve afwjjzing van de vordering, indien de ver weerder bewjjst, dat de vrouw nog met anderen gemeen schap had) werd met 40 tegen 37 stemmen verworpen. Het amendement-Van Stjrum (afwgzing van de vor dering, indien zjj reeds tegen een anderen man is toege wezen, of indien het kind reeds door een ander is erkend) werd met 52 tegen 25 stemmen verworpen. Het sub-amendement-Van Veen (verplichte verzorging niet tot het 21e maar tot het 18e jaar) werd met 55 tegen 21 stemmen verworpen. Het amendement-Van Idsinga (hierop neerkomend, dat het woord »vader« niet in het artikel wordt gebruikt voor dengene, die buiten huwelgk een kind verwekt) werd met 49 tegen 28 stemmen verworpen. Het amendement-Regout (om te spreken van «natuur- ljjke vader*) werd met 54 tegen 23 stemmen verworpen, Het amendement-Van Karnebeek (afwgzing van de vordering vindien de reohter niet in gemoede overtuigd is, dat de moeder het kind heeft ontvangen uit de ge meenschap, die zjj met den man heeft gehad*) werd met 58 tegen 19 stemmen verworpen. Het regeeringiartikel werd daarna met 59 tegen 17 stemmen aangenomen. Aan de orde wai art. 344 b, luidende: vDe rechts vordering, in het voorgaande artikel bedoeld, wordt is- geateld bjj de arrondissementsrechtbank der woonplaats van het kind. Het vonnis, waarbg de vordering wordt tosgewezen, houdt in een veroordeeling tot betaling van een geldsom, uit te keeren aan den voogd van hetkindi De rechtbank kan zoo mogeljjk onder het stellen van de noodige waarborgen voor de zekerheid der betaling be palen, dat de schuld zal worden gekweten in wekelgksohe, maandelgksche of driemaandelgksohe termjjnen, waarvan hst bedrag in het vonnis wordt vermeld.* De heer Limburg (V. D. 's Gravenhage I) verde digde een amendement, om het bovenstaande niet te doen plaats hebbon bjj en door de arrondissements-reohtbank, maar bjj den kantonrechtervoorts verdedigde hj' amendementen, om to bepalen, Ie. dat het vonnis van den kantonrechter uitvoerbaar is, niettegenstaande hooger beroep2e. dat het kind van rechtswege verlof heeft tot kostelooze procedure. De heer Van Stjrum (L. Haarlem) verdedigde een amendement, om te bepalen, dat de vordering is verjasrd na 5 jaar, te rekenen van den dag der geboorte van het kind. Degheer Van Veen (Ohr. H. Dokkum) lichtte toe een amendement in denzeliden geest, met dit verschil, dat de tjjd van vjjf jaar ook kan worden berekend van het oogenblik af, dat de laatste uitkeering heeft plaats gehad. De heer Van Idsinga (Ohr. H, Bodegraven) ver dedigde eenige amendementen, le. om uit bovenstaand artikel te sohrappen de woorden »ter woonplaats van het kind*2e. om de vordering te ontzeggen, indien de moeder wist, dat de verweerder gehuwd was, toen zjj gemeenschap met hem had en ook indien zjj vóór de bevalling een erkend oatnohtig leven leidde. De heer De Savornin Lohman (Ohr. H. Goes) verdedigde mede deze amendementen, die zjjn ingediend om de heiligheid van het huwelijk hoog te houden,die tegen woordig ook door schrjjvers al zoo vaak wordt bespot- teljjk gemaakt en geschonden. Da heer Van Vunren (K. Zevenbergen) bestrjjdt het amendement-Van Veen, omdat het in de practjjk onvoldoende zal zjjz. De heer Hugenholtz (S. D. Weststellingwerf verzet zich tegen de amendementen Van Idsinga, evenals de heer Heemskerk (A. R Sliedreoht), die vooral de amendementen Limburg bsstresd, omdat die zjjns inziens bewijzen, dat de heer Limburg komt met een geheel nieuw stelsel tegenover dit wetsontwerp. Van de amendementen-Van Stjrum en Van Veen koos spr, het laatste, dat hjj vollediger acht. Voor het amende msnt Van Idsinga, om de vordering te ontzeggen, indien de vrouw vóór de bevalling een ontuohtig leven heeft geleid, voelt spr. veel. Eea juridische constructie van de uitdrukking «ontuchtig leven* is wel te vinden, en over het door den hser Lohman verdedigde amendement wilde spr. gaarne nog eens rustig denken, vooral na de belangrjjke beschouwingen, die ch voorsteller daarvan hield. Na repliek van de heeren Van Stjrum en Limburg werd de verdere bsraadslaging verdaagd tot Vrjjdag- morgen 11 uur. Verwacht wordt, dat de Tweede Kamer de geheele volgende week in beslag zal worden genomen door het eotie-onderzoek. De eerste openbare vergadering zal wor den besteed aan de kwestie van de Staatsexploitatie van mjjnen, die urgent is. Vervolgens wordt de behandeling van het ontwerp voor het onechte kind hervat. Onk mut d« norWflbflfi'raoting nog worden afgedaan zoodat het uicgeigk iv voor bet debat over de staats- exploitatie van spoorwegen overbljjft. Geljjk bekend is, zal de Kamer 26 o eengaan. C. D., die had medegedeeld uit de o: veroordeeld tot 14 dagen. De eisch was werd weken. i$LmJ moer Rechtzaken. De dubbele moord te Homberg. Het O. M. bjj de Rotterdamsche rechtbank eisohte gis teren, zooals wjj nog in een gedeelte van de vorige oplage kondon mededeelen, tegen Andeweg, die den 69 jarigen Rjjarchippor F. Claassen en diens 40-jarige doohter, Jo hanna, te Homberg vermoordde, een levenslange gevan genisstraf. Het verwisselde klud. Ia de civiele terechtzitting van het gerechtshof te Amsterdam nam gisteren het O. M. conclusie in het in hooger beroep bjj het hof aanhangig geding betreffende het zoogenaamde verwisselde kind. Geljjk men zich herinneren zal, was de vrouw van den werkman Vermjj op 4 Februari 1902 van een on voldragen kind bevallen. Da vroedvrouw en de semi-arts, bjj de bevalling tegenwoordig, hadden geconstateerd, dat het kind een jongen was. Dienzelfden avond werd het kind door den vader naar da couveuse in het Wilhel- mina-gasthuis gebracht, en toen hjj tien dagen later een bezoek bracht, werd hem als zjjn kind een meisje ver toond. De vader wilde dat meisje als zjjn kind niet terug nemen daarop werd als voogd benoemd de stadsadvooaat mr. J. Kappejjne van de Ooppello en als toeziende voogd de wethouder O. J. Gerritsen, waarna door den voogd tegen Vermjj eene actie werd ingesteld tot erkenning van den staat van het kind. De procedure, welke eenige jaren duurde, eindigde met een vonnis der rechtbank, waarbg beslist werd, dat het kind, door Vermjj naar de couveuse gebraokt, hetzelfde kind was, dat liter bleek een meisje te zjjn. Van dit vonnis kwam men in hooger beroepVermjj en diens vrouw waren inmiddels overleden, en het kind was door eene familie hier ter stede geadopteerd. Da advocaat-generaal achtte heden bjj zjjn conclusie ds grieven door appellant tegen het vonnis der rechtbank aangevoerd, onjuist, en was met de rechtbank van meeting, dat het kind, waarvan de steat was ingeroepen, hetzelfde was, dat door Vermjj in het gasthuis was ge- braoht, en waarvan zjjn vrouw dieu avond bevallen was. Het door den eischer q. q. in eerste instantie geleverd bewjjs was door de oontra-erqnöte niet ontzenuwd geworden, weshalve adv.-gen. oonoludeerde, dat het Hof het vonnis Ier rechtbank zou bevestigen, met veroordeeling van ippellant in de proceskosten. Donderdag 20 Juni as. zal het gerechtshof in deze zaak «rrest wijzen. „Allerzielen." Het Gerechtshof te Arnhem behandelde gisteren da zaak van een zevental leden van het Socialistisch Tooneel- gezelsohap te Enschede, die in November en December aldaar es te Almelo opvoerden «Allerzielen* van den heer Herman Hejermans, waarvan het opvoeringsrecht '■^overgedragen aan de Nederlandsche Tooneelvereeniging. or de Almelosohe rechtbank waren beklaagden wegens het inbreuk maken op eene anders auteursrecht ieder veroordeeld tot f 8 boete. Ds advooaat-generaal conclu deer^ tot bevestiging van dit vonnis. Graaidletitsl. De rechtbank te Haarlem veroordeelde gisteren W. de Ji ->b v. K. te Wormervaer, die zich daar ten nadeele w* de firma W astzaan en Zoon hadden schuldig gemaakt at» graandiefstal, ieder tot 3 wekem De «sch ww 2 maanden- Oude koelen uit de sloot gehaald. Men meldt uit Leeuwarden Twaalf jaren geleden vertrok de 20-jarige H. v. d. B., te Hattum, zonder aan zjjn militieplichten voldaan te hebben, naar Duitschland, waar hjj al dien tjjd is werkzaam geweest; In het vorig jaar zjjn hem daar door een trein de beide beenen onder de knie afgereden, zoodat hjj zich thans niet anders dan met behulp van twee krukken, en dan nog moeiljjk, bewegen kan. Na zjjne genezing is hjj van Duitschland overgebracht naar Enschedé en van hier vervoerd naar zjjn geboorteplaats Hattum, Hier ontdekte men dat hjj twaalf jaren geleden als deserteur was afgeschreven, waarin de gemeentepolitie aanleiding vond, hem naar den krjjgsraad in het 5e mil. arrondissement, te Leeuwarden, over te brengen. De krjjgsraad heeft hem schuldig verklaard aan deser tie en veroordeeld tot 3 weken detentie, het minimum der straf, welke op dit misdrjjf is gesteld, welk vonnis door het hoog militair gerechtshof is geapprobeerd. De veroordeelde is niet in arrest gesteld en naar Hattum teruggekeerd. Vermoedeljjk zal hjj zjjn straf wel niet ondergaan. Gemengd nieuws. Tentoonstelling van Hlectrlcltelt ln Huis en Ambacht te Arnhem. De belangstelling voor genoemde, door het departement Arnhem van de Maatschappij van Njjverheid georgani seerde tentoonstelling, welke den len Juli geopend wordt en een maand zal duren, is zeer groot. De groote zaal van Musis Sacrum is reeds geheel ingenomen en een flink gebouw, 48 bjj 19 M-, buiten geplaatst, biedt reeds weinig beschikbare ruimte meer aan. In de groote zaal wordt alles geplaatst wat be trekking heeft op verlichting, electrische reclame artikelen, ventilatoren, een electrisch werkesde Singer- naaimachine, een cartonnagefabriek, electrische piano en verder die artikelen, die niet voortdurend in werking zjjn, maar in beweging gebracht kunnen worden. In het gebo^ worden geplaatst een hout- bewerkings- ichine, verf molen, glasslq'pi-rjj, verder alles wat op ~een 9* slagersbedrjj; betrekking heeft. Ook een voiioaig -i-a^gbedrnt, m?, is, en waar de gekookt en gebraden afgeleverd worden. Verder een kleine electrische oven, waar verschillende delicatessen gereed gemaakt worden ten aanschouwe van het publiek. De heer Simon zal in de nabjjheid daarvan een salon inrichten waar men na de gereedmaking van pasteitjes etc. gezien te hebben, onderzoeken kan hoe de smaak ervan is. Voor verschilleide vermakeljjkheden zal gezorgd worden; mededeelingen daaromtrent hopen wq' over een paar dagen te kunnen doen. De staking te RIndhoven. In den stand der staking-uitsluiting is thans een stadium ingetreden, waardoor binnenkort eene gunstige wending in den toestand mag worden verwacht en het einde als gelukkig nabij kan beschouwd werden. Het voorstel dar fabrikanten-vereeniging luidtvoor- loopig het quaestieu8e no. 41, waarover de staking bjj Aalfs de Jongh is ontstaan, op het oude loon ad 45 cent te vervaardigen. B;nnen vier weken zal dan een scheids gerecht beslissen of dit loon al of niet voldoende is. Indien hooger loon wordt noodig geoordeeld, zal het te min betaalde, nadat het werk is hervat, tot op den j der uitspraak worden bgbetaald. Zoonoodig wo dt het merk ingetrokken. Het ontslag aan de Hembrug. Naar aanleiding van het entslag, dat doner dagen aan een aantal werklieden aan de Hembrug tegen 1 Augustus werd aangezegd, hebben zich de heeren Troelstra, van Vliet, Nolting en Pasteers tot den minister van oorlog gewend. Ofschoon het entslag zal moeten werden gehandhaafd, zoo werden door bovengenoemde personen pogingen in het werk gesteld voerloopig esn waohtgeld te krjjgen. Alg. verk- Ult de diamant-Industrie. Hsnri Polak deelt in het Weekblad van denc Ned. Diamantbewerkersbond mode, dat het getal werk loezen verleden week bgna 1800 bedragend, thans weder met 500 gedaald is. Dat wijst ep eene ingetreden ver betering, waarvan wel is waar nog niet kan worden gezegd, of zjj bljjvend zal zijn, doch in elk geval het uitzicht wat verruimt, ea de toekomst iets meer hoopvol maakt. De Bondsvoorzitter blijft ernstig waarsohuwen _en loonsverlaging, waarvan het gevaar groot is. Tea bewijze diene, dat dezer dagen verschillende zeer belangrijke juweliers aan het Bendsbestuur lieten weten, dat zij onmogelijk op den duur de huidige loonen zouden kunnen blijven betalen, als zeowat overal loonsvermindering plaats had. Gelukkig kon het Boads- bestuur aanteonen, dat er van loonsvermindering geen sprake is, en werd de storm dus bezweren. Hen jeugdig avonturier. Een 15-jarige knaap, wonende aan de 2de Nassau- straat te Amsterdam moest veer zjjn moeder een rek naar de bank van leening brengen. Aan de hem opgegeven taak voldeed hij, doch in plaats van de beleeningssom, f 1.50, aan zjjn moeder af te geven, trok hjj daarmede de wijde wereld in. Door een agent van politie werd de knaap te Arnhem slapende ep een bank in het plantsoen aangetroffen. ALKMAARSCHE COURANT. D» Ml? n f. m r t .i n 4 t, i 0 trad uuginaftis ia eea bestrjjdiag van de verschillende amendementen, ook het denkbeeld van den heer Van Vnnren om den rechter te doea bepalen tot welken leeftijd voor ieder geval de ver zorging moet plaats hebben, is moeiljjk te verwezenlijken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1907 | | pagina 1