No. 175.
Honderd en negende jaargang.
1907.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Burgeravondschool
Herhalingsonderwij s
JDe Kleine Kameraad.
Bevolking.
ZATERDAG
27 JULI,
te ALKMAAR.
FEUILLETON.
Sprokkelingen.
Deze Courant wordt eiken avendbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor At.ttmaau f 0,80franco door het geheele Kijk f I,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewene arivertentlfin
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|Y. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HEKMs. COSTEE ZOONVoordam O 9.
Nationale Militie.
Telefoonnummer 3.
II. VAN DER JEIEIJT.
Jongens en Meisjes.
IV.
Het Ganzenspel.
ALKMAARSCHE COURANT.
vet 4- Jar tg en cnr»is
Inschrijving van Leerlinsen aan bovengenoemde inrich
ting voor den cursus 1907/1908, zal plaats hebben op
Donderdag ltt Augustus voor leerlingen van den
vorigen onrsos en op Vrijdag 16 Augustas voor hen,
die de school voor het eerst wensohen te bezoeken, telkens
des avonds van 79 aren, in het gebouweer Burger
avondschool.
Zjj die een bewjjs kannen overleggen, van metvraokt
het lager ouderwijs aan eene openbare of bjjzondere school
genoten te hebben, worden van het vereisohte toelatings
examen vrijgesteld.
Het eohoolgeld bedraagt f 5.— per"] leerling, f 2.50
voor wien dit te bezwarend is en geheel vrjj voor hen
die geen rohoolgeld betalen kunnen, ter beoordeeling van
Burgemeester en Wethouders. Voor zoover er plaats
ruimte is, kunnen oud-leerlingen, die aan het einde van
den vorigen cursns het diploma ontvingen, en leerlingen
nit omliggende gemeenten de laatsten tegen het
hoogste schoolgeld worden aangenomen.
Tevens wordt nog medegedeeld, dat zjj die meer dan
tweemaal in de maand zolder noodzaak do lessen ver
zuimen, van de school kannen worden verwijderd.
Ouders en voogden gelieven hiervan goede nota te
nemen.
De Directeur,
voor
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente
Alkmaab brengen ter kennis van ouders of verzorgers
van kinderen, die dezen tot eene der herhalingsscholen
voor jongens of voor meisjes in deze gemeente wensohen
toegelaten te zien, dat de gelegenheid tot saeg'fte daar
toe zal bestaan, ook voor hen die reeds in het vorig jaar
aan het onderwijs hebben deelgenomen, wan 7 tot en
met Augustus a.s., des avonds vaa 6—8 ure
ten stadhnize.
Herhalinpsonderwjjs zal omvatten i
a. de Jiederlandsche taal
b. het rekenen
c. het boekhouden, het handelsrekenen, het In-
riekten van eenvoudige administratie j
d. indien daaraan behoefte bljjkt te bestaan de begin
selen der Fraasehe, Dnltsche en Kngelsche
taal)
e. de autflge handwerken voor meisjes.
Het schoolgeld bedraagt per kwartaalvoor~ééa kind
f 1.50; voor twee kinderen nit een gezin, gdjjktjjdig
de sobooi bezoekende, per kind f 1.voor elk kind
meer, per kind f 0 50.
Voor minvermogenden is slechts de helft en voor
©■vermogenden geen schoolgeld verschuldigd.
Belanghebbenden worden uitgenoodigd bjj de aangifte
bet vacoinebewjjs der leerlingen over te leggen.
Burgemeester en Wethouders voorno rad,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
24 Jnli 1907. DONATH, Secretaris.
De romantische avonturen op
een automobleltocht.
Vervolg vaa DE KRANIGE CHAUFFEUR.
22)
1 \?a '0 weet' Molly ontving eea brief begon
Jack nset het air vaa iemand wiens gedachten zich
mat iets anders bezighielden, maar plotseline zich her-
ste land, vervolgde hjj haastig»Als we tegen November
u* teru£> zÜn is dat vroeg genoeg. Molly
moet toch een paar jachtpartijen bijwonen en wat be-
5 a^n k9» nissen brengen, om te zien boe wij
if* „^e,S0h0® ^'nter dragelijk maken. We hebben
7 0f'J5' «Kstekeade invitaties ia echt Engelsche land-
2, 1B ï?Buari mevrouw Molly zelf gast-
"!?te,r en de 011we keer hebbea
«tL«» a» u voor eeB'f?e waaaden afge-
u f16"? l> 1 ze ket huis vol logeergasten.*
vrnnlïkoM j Jafk.S PlaB geweest mjj wat op te
bedeakeng66E beter Middel kuBBeB
Toen volgde een vriendschappelijk dispuut of Molly
en Jack mq goeden reis zouden weaschen of ik hun
zou zien vertrekken, daarmee eindigend dat het moment
van scheiden het eerst voor mij zou aanbreken. Mogelijk
vreesden ze wel dat ik aaa mezelf overgelaten, niet
tot heengaan zou kunnea besluiten, mogelijk ook
wenscnten zjj een photogrsfie vaa ons en den muilezel
kus verzameling toe te voegenmogelijk ook
dachten zjj er enkel aan de scheiding voor mjj het
minst pjjaljjk te makea, daar ik alleen was en zü
elkaar hadden.
ov?rsckot vaa m jja voorraad werd tegea tien uur
JL. V8018 rug geladen, die zich gedroeg of hjj zjjn
g bestaan zoowel als het mjjne had vergeten. Was
BURGEMEESTER m WETHOUDERS der gemeente
Alkmaar vestigen de aandacht der ingezetenen op den
inhoud der artt. 5, 6 en 7 van het Koninkljjk B'sluit
van 27 Juli 1887 (Staatsblad No. 141) luidende als volgt
Zjj die hunne werkelijks woonplaats uit een gemeente
van het Rjjk naar eene andere gemeente overbrengen, doen
hiervan eene verklaring aan bet bestuur der gemeente,
die zjj verlaten en waar zjj in het bevolkingsregister zjjn
ingeschreven met opgaaf der gemeente, waar zjj wensohen
;ich te vestigen.
Ter plaatse, waar zjj hunne warkeljjke woonplaats over
brengen, doen zjj uiterlijk binnen eene maand na hunne
aankomst eece verklaring aan het gemeentebestuur, met
overlegging van het aan hen afgegeven getuigschrift van
werknljjke woonplaatsverandering.
Elk hoofd van een huisgezin geeft uiterlijk binnen ééne
maand kennis aan het gemeentebestuur van ieder lid dal in
het huisgezin wordt opgenomen of daar uitgaat, inwonende
dienst- en werkboden daaronder begrepen.
Dezeltde kennisgeving geschiedt door afzonderlijk levende
personen, wanneer zjj andere personen in hun huisgezin
opnemen,
Overtreding van bovergenoemde bepalingen wordt ge
straft met geldboete van ten hoogste t 100 of veertien
dagen hechtenis.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
26 Juli 1907. DONATH, Sscretaris.
Oproeping voor herhalingsoefeningen'
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR ge
last, krachtens bekomen aanschrijving de onderstaande
hier wonende verlofgangers om zich ter bjjwoning der
herhallngs oefeningen, 's namiddags vóór 4 ure, bjj
hun korps te vervoegen:
R-giment Grenadiers en Jagers, lichting 1900, garnizoen
's-Gravenhage.
5 Augustus 1907. GFRHARDUS ADRIANUS CONIJN,
JACOB L1ND.
10e Regiment Infanterie, l'chting 1900, garnizoen Hoorn.
5 Augustus 1907. CORNELIS HENRICUS SWITZER.
10e Regiment infanteriehchtin? 1900 garnizoen
Haarlem5 Augustus 1907, WILLEM JACOB BAAN.
7e Regiment Infanterie, lichting 1904, garnizoen Am
sterdam
5 Augustus 1907. JACOB NACHBAR, JACOB GO VERS,
HENDRICUS JOHANNES MARIA HANRAADS.
10e Regiment Infanterie, lichting 1900, garnizoen
Helder.
12 Augustus 1907 FREDERIK HULST, NIOOLAAS
ENGELBERTUS COUNEMAN, CORNELIS BORST.
10e Regiment Infanterie, lichting 1900, garnizoen
Haarlem.
CORNELIS SCHILDER.
7e Regiment Infanterie, iichting 1901, garnizoen Naarden,
12 Augustus 1907. JAN PETRUS MARIA SCHOUTEN.
7e Regiment Infanterie, lichting 1904 ga nizoon Am
sterdam.
12 Augustus 1907. JAN PANNEKOEK.
4e Re iment Infanterie, lichting 1900, garnizoen Leiden.
12 Augustus 1907. JOH ANN HEINRICH DIETRIOH.
Ie Regiment Infanterie, lichting 1992. garnizoen Assen,
26 Augustus 1907. CORNELIS ERIKS.
5e Regiment Infanterie, lichting 1904, garnizoen
Amersfoort.
26 Augustus 1907. ROELOF HELDERMAN.
hjj eea paard geweest dan zou hjj zich verwaardigd
hebbea blikken met mjj te wisselen, 't zjj vriendelijke
of andere, maar enkel een muilezel zjjnde, keek hjj
overal heen behalve naar mjj, precies als ware hjj een
hooghartige aristocraat die met voorname minachting
een lastige parvenu behandelt. Joseph scheen het eenig
menscheljjk wezen te zjjn naar wien zjjn hart trok en
van meer belang voor hem dan een zwaaiende tak,
een struik of een heester. Zelfs Molly mocht bet niet
gelukken hem tot een blik te bewegen ofschoon hjj
haar klontjes suiker opat.
Met een pjjmljjke gewaarwording keerde ik eindeljjk
onherroepelijk mjjn vrienden mjjn rug toe na zoo
dikwjjls met mjjn hand of mjjn panama gewuifd te
hebben, dat het belacheljjk zou geweest zjjn het'nog
langer te doen. Wjj vertrokkea, Joseph, Finois ea ik,
daar viel niets aaa te veranderen; en voortstappend
langs den warmen, witten weg schenen we maar
nietige dingen in deze bedrjjvige, onverschillige men-
scheawereld, niet meer dan kaarten, geschud door een
deskundige voor een spel waarvan het doel ons
onbekend was.
HOOFDSTUK XI.
De kwajongen.
„Be kind and courteous to this
gentleman, hop in his walk and
gambol in his eyes."
Shakespkabe.
Bij den aanvang van onzen tocht bleef ik in den
pas met Joseph, die Finois' teugel om zjjn arm had
geslagen en mjjn vragen naar de bizonderheden van
het landschap beantwoordde. Zoo doende ontdekte ik
al gauw hoe trotsch hjj was op zjjn kennis van de
Engelsche taal. Op mjjn wensch om iets naders om
trent een varen te weten, die ik nadat wjj Martigny
Bourg gepasseerd waren, aaa den weg had zien staan,
vertelde Joseph dat men ze in deze streek niet dikwjjls
zag. «Het is een zeldzame plaat,zei hjj. «Ze groeien
op hooger gelegen plaatsen, die men difficile bereiken
9e Regimeet Iafanterie, lichting1902, garnizoen
Groningen.
26 Augustus 1907. THEODORUS ADRIANUS
KOESEN.
10e Rsgiment Infant' rie, lichting 1904, garnizoen
Haarlem.
26 Augustus 1907. FRANOISCUS GABRIËL ANTO-
NIU8 PROOT.
2e Regiment Vesting Artillerie, lichting 1900, garnizoen
Amsterdam.
26 Augustus 1907. JOHANNES GERARDUS
FRANSEN.
Alkmaar,
24 Juli 1907.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
Kleine oorzaken hebben soms groote gevolgen
en zoo hebben ook dikwijls de meest alledaagsche
dingen nog bijzondere waarde, hetzij uit een cul
tuur-historisch, hetzij uit een wijsgeerig oogpunt.
Wie denkt bij het aloude ganzenbord aan andere
interessen dan om zoo spoedig mogelijk den pot te
winnen P Het „nieuw vermakelijk ganzenspel"
hoe menigmaaPhebben de vingers van een kinder
hand die unnoozele prentjes beroerd, terwijl de
oogjes begeerig uitkeken [naar de zoete winst der
pepernoten 1 „Nieuw" heet het ganzenspel maar
onze ouders en grootouders speelden óók al met
dat „nieuwe" ganzenspel en de vraag zou gerech
tigd zijn of er wel ooit een „oud" geweest is en
wanneer het wel in waarheid „nieuw" geworden is
Hugo de Groot bezong in 1639 al het „Ludus
anseris" oftewel „Jeu des Oyes", terwijl een stads
ordonnantie van Brussel'uit 1342 vermeldt„Wie
men vonde worpende ter gans, binnen der vrey-
heit, waers om twintigh scellinge". Zou men nog
verder terug moeten gaan en in Rome den oorsprong
moeten zoeken, gedachtig hoe eens Rome'door het
geschreeuw van ganzen is gered geworden, wijl in
het spel zelf de gans óók als redster of helpster
van den speler wordt voorgesteld P Of heeft de eerste
gans van ons „Nieuwe vermakelijke Ganzenspel"
haar bakermat in meer noordelijker streken en is
zij verwant misschien aan een andere dierbare her
innering uit onze kinderjaren, onze oude goede
„Moeder de GansP" Zeker is het, dat de gans bij
de Germanen een groote mate van vereering genoot
en in tegenstelling met de opvatting derJEgyp-
tenaren b.v., die haar als type van domheid be
schouwden, juist in het Noorden gold voor een
beeld van verstand in hare hoedanigheid van „den
met overleg reizenden vogel".
Hoe het zij wij laten thans ouderdom en af
komst van het ganzenspel verder buiten beschouwing,
maar willen voor het oogenblik alleen de opmerk
zaamheid erop vestigen, dat ons eenvoudig, ja bijna
onnoozel kinderspel niet meer of minder verbeeldt
danhet tooneel aan ons menschelijk leven,
den levensloop van den mensch in al zijn wel en
wee, in al zijn vermakelijkheid,'][domheid,1"onver
stand en dwaasheid, van welke laten wij het
maar bekennen echt-menschelijke eigenschappen
de harlekijns, zotskoppen en hansworsten in de
kan omdat men over rotsen zou moeten loopen, die
in eens hoe zegt u dat? Ze gaan onmiddellijk recht
naar dejdiepte, niet langzamerhand.*
Deze beschrijving van een afgrond trok me aan,
en later, bjj het voeren van een vluchtige discussie
over politiek, vond ik het uiterst amusant toen Joseph
op plechtigen toon sprak van de «Groote Machten*.
Hg had een eigen maening over Lord Beaconsfield
en Gladstone, maar nog niet over meneer Chamberlain,
«want*, zei hij, «het kost zooveel tijd om over die
dingen na te denken.* Vijftien of twintig jaar later
zal hij misschien gereed zjjn met zjjn opinie over
mannen ea toestanden van den tegenwoordigen tijd.
Met den meesten ernst vroeg hü of er niet een groot
onderscheid was geweest tusschen de twee overladen
minister-presidentea
»Wat bedoel je? Verschil in politiek offvan aard?«
«Ze zouden niet van hetzelfde houden,* verklaarde
hjj. «Lord Beaconsfield, par exemple, zou geen lust
gehad hebben in een toer als deze, diefnaar hoogejmet
sneeuw en ijs bedekte bergen gaat. Hjj zou zonneschijn
begeeren en een fauteuil om in te zitteagea menschen,
die aaar hem luisterden ierwjjl hjj sprak. Wat meneer
Gladstone betreft, ik denk dat hjj de bergen met
sneeuw zou hebben liefgehad alsof ze zjjn broeders
waren.*
«Je hebt geljjk. Ze warea zjjn broeders. Men kan
zich voorstellen dat Edelweiss weelderig groeien zou
op Gladstone. Zjjn natuur was van het blanke Noorden.
Je bebt den bal niet misgeslagen. Joseph.*
«Niet misgeslagen,* herhaalde Joseph verbaasd. «Maar
ik heb toch niets willen raken,* ea met een blik op
den dikken stok in zjjn hand en een andere op Finois,
die bljjkbaar niet met klappen was opgevoed, vervolgde
bjj-, «Ik zie ook geen enkel ding dat ik getaakt kan
hebben.* Nu was de beurt van verklaren aan mjj, en
wierpen wjj, in figuurlijken zin gesproken, elkaar den
bal zoo dikwjjls toe tot mjjn looden last in zwaarte
verminderde ea mjjn opgewektheid terugkeerde ia het
gezelschap vaa dea muilezeldrijver.
Toen net kronkelend pad ons steeds verder weg
voerde vaa Martigny, leek dit gedeelte vaa dea Grootea
hoeken beneden op het ganzenbord de min of meer
fraaie zinnebeelden zijn. Maar ook de ganzen, die
in onderscheidene houdingen op de plaat voorkomen,
beteekenen maar al te duidelijk de menschen in
hunne verschillende hoedanigheden.
Laat ons nu het spel zelve eens Dader bekijken
het ganzenbord telt 63. Hoe is men aan dat getal
gekomen P In vroeger eeuwen stelde men den duur
van een menschenleven op 63 jaar en noemde dit
dan ook het „moordjaar", omdat men in den dwazen
waan verkeerde dat 7 en 9, welke men beide voor
ongeluksgetallen hield, met elkander vermenigvul
digd, op iets al heel ongelukkigs, dus dan maar
op het einde wijzen moesten.
Bij één begonnen gaat het spel slechts korten
tijd zonder stoornis voortal vroeg toch ondervindt
de mensch de kleine ongemakken des levenshij
moet ze, zij het dan ook tegenstribbelend, onder
gaan, moet er als het ware tol aan betalen en zie
daar op No. 6 de Tolbrug. Eenmaal tol betaald
gaat voor velen de levensweg ongestoord verder
totdat de jongelingsleeftijd aanbreekt met zijn ver
leiding en verzoeking, die menigeen op No. 19 in
de Herberg doet belanden, waarin men blijven moet
tot men zijn sohuld betaald heeft en waar men zijn
beurt zijn geluk ééns moet laten voorbijgaan.
Maar er zijn anderen, die de mannelijke jaren be
reiken zonder kleerscheuren en waar de vroegere
geslachten den mannelijken leeftijd lieten aanvangen
bij het 26e jaar drukt 't ganzenspel het soliede
jongelingsleven uit door de uitdrukking: die drie
en zes werpt gaat tot 26. Waarom juist 3 en 6
omdat drie als het eerste volmaakte oneven getal
begin, midden en einde zijn aan elkander gelijk
en zes als 't eerste volmaakte even getal werd
beschouwd. Wie dus even en oneven geestelijk
en lichamelijk volmaakt leeft bereikt op de
gemakkelijkste wijze den mandelijken leeftijd; maar
ook dan kunnen nog de gevaren komen hetzij door
eigen, hetzij door anderer toedoen kan men ook op
lateren leeftijd nog in het ongeluk storten en op
No. 31 in den Put komen te zitten, waar men door
anderen moet worden gered of... moet bezwijken.
Eenmaal uit den put raakt men aan het dolen,
zorgeloos als men meestal is wanneer men aan ge
vaar of tegenspoed door een gelukkig toeval is
ontkomen en al spoedig bevinden wjj ons op no.
42 in den Doolhof en het beste is terug te keeren
om vorige afwijkingen te schuwen. De jaren hebben
ons nu voorzichtigheid geleerd, maar hoe wij ook
trachten jeugdgebreken en jeugdzonden weder goed
te maken, de gevolgen van vorige leefwijze doen
zich gevoelen en men zucht onder zijn gebreken
men voelt zijn vrijheid geknot, men is gebonden
als in een Gevangenis (No. 52) vaak is onthouding
de beste remedie, maar ook andere gedienstige han
den staan gereed ons van onze kommernissen te
ontslaan en zoo is verlossing uit die Gevangenis
dan ook zeer wel mogelijk. Maar het beste deel
ligt alsdan ook achter ons en reeds bij het volgend
nummer (53) begint de ouderdom werkelijk stelden
de ouden het begin van den ouderdom op het drie
en vijftigste jaar vast en zelfs om dezen leeftijd
gemakkelijk te bereiken, bestaat er een middel
wie vier en vijf werpt gaat tot 53 vier en vijf
St. Berahard pas wjj een nederige vallei, vergeleken
bjj de pracht vaa dea Simploa. Het was eea gezellige
bergkloof, rui* genoeg o* de rivier het geaoegea te
gunnen zich met breede banden groen te omzoomen.
Er lag iets huiselijks over deze op de helling gelegen
weilanden, gekoesterd door den zonaeschjjn, in slaap
gezongen door de snel vlietende Dranse.
De naam alleen van«Grooten St. Bernhardt had
de hoop gewekt op grootsche natuurtafereelen, een
hoop echter die niet bestemd scheen verwezenlijkt te
worden, en ik kon niet nalaten Joseph deelgenoot van
mjjn teleurstelling te maken.
«Wanneer monsieur nog een uurtje geduld wil hebben,
zal hjj mogeljjk heel verbaasd zjjn,* antwoordde Joseph,
ditmaal in het Frausch. «Het duurt lang voor wjj het
beste te zien krjjgen.t
Wjj stapten stevig door, lunchten in het vervelende
dorp Orsières en na ons zoo kort mogeljjk te hebben
opgehouden gingen we verder, inderdaad veel verder
dan Joseph had verwacht toen hjj zinspeelde op een
nachtverbljjl te Bourg St. Pierre. «We kunnen voor
den donker wel hooger gaan,* zei hjj, «maar 't zal
heel laat worden voor we het Hospitium bereikt heb
ben, en na St. Pierre is er geen plaats meer waar
we kunnen logeeren, tenzjj monsieur genegen mocht
zjjn zich met de Cantine de Proz te vergenoegen.*
«Wat is de Cantine de Proz vroeg ik, langs dea
steenachtigen weg voortzwoegend, de oogen gericht
op een enormen sneeuwberg, die eensklaps als een
groote witte barrière verrees boven de groene schouders
van lager gelegen heuvels.
«De Cantine de Proz is een alleenstaand huis in het
eenzaamste en woeste gedeelte vaa den pas een
eenzaamheid ea woestheid, waarvan u nu, te oordeelen
naar hetgeen u gezien hebt, zich geen voorstelling
kunt maken.
Wordt vervolgd.)
