No. 485. Honderd en negende {aargang. 1907. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DONDERDAG AUGUSTUS Ontwerp-winterdienstregeling H. IJ. S. M. BINNENLAND. Deze Courant wordt eiken avendbehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor AtiTtmta a~r f 0,80franco door het geheele Kijk f I,— Afzonderlijke nummers 3 Cents. Prijs der gewene advertentiin Per regel f 0,10. Bjj groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij v|h, HEEMs. OOSTEJB ZOONYoordam C 9. Ligger der wegen. Telefoonnummer 3. De VOORZITTER van den RAAD der gemeente Alkmaar, gelet op artikel 4 al. 2 van het Regle ment op de wegen, brengt ter algemeene kennis, dat de ingekomen bezwaarschriften tegen het ont werp van den ligger der wegen op de secretarie der gemeente (afdeeling Gemeentewerken) voor ieder ter inzage zijn nedergelegd van 9 tot en met 23 Augustus a.s., gedurende welken tijd en nog één week daarna ieder, die zich tegen de ingediende bezwaren mocht willen verzetten, dit verzet schrif- telijk kan inbrengen bij den Gemeenteraad, met duidelijke opgaaf van naam en woonplaats. Alkmaar, De Voorzitter voornoemd, 8 Augustus 1907. G. RIPPING. BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente Alkmaar brengen ter algemeene kennis, dat van heden af op de secretarie dezer gemeento ter inzage voor een ieder is nedergelegd een exemplaar van het door de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij aan Zjjne Excellentie den Minister van Waterstaat ter goedkeuring ingezonden ontwerp van de winterdienstregeling 1907/1908, onder mededeeling, dat eventneele opmerkingen betreffende deze ontwerp-dienstregeling vóór of op 10 Angnatas 1907 rechtstreeks aan het Departement van Waterstaat behoo- ren te worden ingezonden. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter. 6 Aug. 1907. L. VAN DER VEGT, 1° Secretaris, Koninklijk bezoek aan Zeeland. Naar Zelandia uit officieuss bros verneemt, zal door den koning van België, aan den gouverneur van West- Vlaanderen, baron de Kerokhove d'Ixaerde worden opge dragen H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Hendrik, te Oostburg namens den Belgischen koning te begroeten. Men schrjjft uit Lokeren aan het blad De in Oost-Vlaanderen wonende burgemeesters stellen zioh voor, om naast een adres van hulde, aan H. M. de Koningin bjj haar bezoek aan Hulst op 14 September, een gouden gedenkpenning aan te bieden, welke zal ge- Blagen worden door een der beste Belgische kunstenaars. Zjj zyn voornemens, wordt de hulde aanvaard, hunne opwachting in ambtscostuum te komen maken. Het Koninklijk Echtpaar, dat den 12 September een bezoek aan de Kon. Maatschappij »De Schelde* te Vlis- eingen zal brengen, zal door de directie worden ontvangen op het nieuw gebouwde mailstoomsohip Kawi, voor de Rotterdamsche Lloyd. Dit schip zal dan geheel gereed zjjn voor aflevering! Te Goes is thans besloten een historisohen optocht te faoudeu ter gelegenheid van de komst van H. M. de Koningin aldaar op Vrjjdag 13 September. Als onderwerp daarvoor is gekozenFeesteljjke optocht ter gelegenheid eener opgesohote door de schutter jj van den Edelen Cruys boog St. Joris te Goes, gegeven ter eere van gravin Jacobs van Begeren, in 1428, waar by de gravin den hoofdvogel getroffen nad en als Koningin was uitgeroepen. Het Koninklijk Echtpaar te Mecklenburg. Uit Mecklenburg meldt men Z. K. H. de Prins der Nederlanden, de rentmeester Stein, de hofmaarschalk Bttlow en eenige Mecklanburg- sehe heeren zijn op het Krakewermeer ep de eendenjaoht gegaan. Men maakte gebruik van een Hollandsche moterboor. Ongeveer 85 eenden en andere watervogels zyn geschoten. VlsscherJJ In de Zuiderzee. Naar het zioh laat aanzien, mag de verschijning van het rapport van den waarnemenden wetenschappe- 1 ij ken adviseur in visscherijzaken over diens onderzoe kingen betreffende de visscherij in de Zuiderzee, welk rapport thans ter perse is, tegen October a.s. worden tegemoet gezien. leerlingwezen. Van wege de Nutsoommissie voor Ocderwjjs is een belangryk verslag verschenen. Ingevolge haar opdracht heeft de heer J. Bruinwold Riedel, de algemeene secre taris der Maatschappij, over het «Leerlingwezen in Neder- land*, een «schat van materiaal bjjeengebracht, gegrepen uit het leven zelf, voor een groot deel voor onmidelljjke toepassing geschikt*. Na een schets van de verbeteringen welke in de vak opleiding kunnen worden verkregen door de toepassing van bet leerlingwezen, geeft de heer R edel voorhadden der hier te lande reeds bestaande toepassingen by de twee groote spoorwegmaatschappijen, verschillende fabrieken, vakbonden, enz. Dan volgt een beschouwing van de ba- dryven en werkplaatsen, waarin de toepassing mogeljjk en wenschelyk is, met name barbiers en kappers, schoen makers enz. Vervolgens wordt het onderwerp behandeld voor haidels-, kantoor- en winkelbedienden, en daarbjj op de bestaande instellingen in Engeland en Zwitserland gewezen. Ook de mogelyke toepassing ten onzent in vrouwelijke bedrijven komt daarna ter sprake en de op leiding van dienstboden. Ten slotte gaat de heer Riedel na, hoe de bevordering van het leerlingwezen in ons land kan geschieden docr het initiatief van vereenigingen en particuliuren. De groote waarde van dit uitstekend werkje wordt niet weinig praktisch verhoogd door de toevoeging van een 15-tal modellen van leerling-contracten (an ook van rap porten) zoowel uit ons land als daarbuiten. Een ruime verspreiding van dit geschrift is hoogst gewensoht. Het is bjj den uitgever S. L, van Looy te Amsterdam in het licht gegeven en kost slechts 60 cent. Xinndbouw. In zyn wekelykseh landbouwpraatje zegt «Nelis* uit «de Furmer* in het Hdbl. «In de eerste plaats wil ik er op wjjzen, dat de plant, tot haar voeding, onderscheidene stoffen gebruikt, welke gedeeltelijk uit de lucht, gedeeltelijk uit den bodem wor den opgenomen. Ofschoon alle tot den opbouw der plant noodig zyn, rekent do landbouwer toch gewoonlyk slechts met drie van deze voedingsstoffenstikstof, kali en phos phorus, wjjl de andere stoffen in den regel genoeg voor handen zyn. Hoogstens wordt op sommige gronden voor de kalk een uitzondering gemaakt en moet daar ook deze stof in den grond worden gebracht. Van de vier mest stoffen stikstof, kali, phosphorus en kalk, is de eerste verreweg de belangrijkste, daar zy medewerkt tot vorming der voornaamste plantaardige en dierljjke producten. De talryke voedingsmiddelenhetzjj van plant of dier door den mensch genuttigd, bestaan, behalve uit water en zouten, uit koolhydraten, vet en eiwitaohtige stoffen. Tot vormirg der laatite is de stikstof onontbeerljjk. Lij de onderscheidene levensverrichtingen wordt eiwit ver bruikt, dat door de plant onmiddelljjk, door het dier middellijk aan den bodem wordt onttrokken, want hoe wel de lucht rondom ons voor vier vjjfde doel uit stik stof bestaat, de plant kan deze stikstof niet tot haar voed ng gebruiken. Het noodzakelijke gevolg moet dus wezen, dat de bodem door het oogsten armer aan stikstof wordt. Om verarming van den grond te voorkomen moet alzoo het stikstofkapitaal in den bodem worden aan ge ld en in ouden tjjd reeds werden hiertoe de dierlyke itwerpselen gebezigd. Hierbjj dient opgemerkt, dat zelfs Dy dé zorgvuldigste verzameling en bewaring der uit werpselen meer aan den bodem wordt ontrokken dan er met den mest wordt ingebracht, maar zeer veel gaat verloren, wyl de bewaring van den mest dikwyls hoogst gebrekkig is. In tal van groote steden werden de faeoaliën naar de rivier ef de zee afgevoerd en zyn voer den landbouw verloren. Zelfs op het land, waar ieder teoh moest weten, dat mest de spil iswaarom de landbouw draait, gaat men er vaak hoogst roekeloos mee em. De vaste uitwerpselen werden, al is het dan ook vaak gebrekkig, bewaard; maar de vloeibare, welke minstens tweemaal zooveel stikstof bevatten, laat men in het pelderwater afvloeien, of bewaart ze in een open sloot, waardoor het grootste deel der stikstof in den grond verdwijnt ef in de lueht vervluchtigt. De grond wordt dus armer aan stikstof en wel des te meer naarmate dierlyke en mensehelyke uitwerpselen meer onvoldoende werden verzameld. Nu moet gezegd, dat bij onweders luehtstikstof in den bodem wordt gebracht, wyl door de eleotrisohe entladingen oxyden van stikstof worden gevormd, welke vervolgens met het regenwater in den grond werden gevoerd. Ook leven in den bodem tal van lagere orga nismen, die stikstofverbindingen kunnen vermen. Dooh de hoeveelheden, welke aldus ontstaan, zijn óf te gering, óf de werking geschiedt zoo uiterst langzaam, dat dit ep den plantengroei geen merkbaren invloed heeft. Waar de bevolking nu voortdurend toeneemt, de mensoh bovendien hoegere eisohen stelt bij de voeding, daar kan het niet anders of de oogsten moeten immer greeter werden. Had men nu slechts de beschikking ever den natuurlijken mest, de zaak zou moeilijk zyn in orde te brengen. Landbouw was alleen mogelyk op die gronden, welke van nature veel plantenvoedsel bevatten, maar door uitputting zou de beschikbare grond van jaar tot jaar geringer worden, en dus juist het omgekeerde geschieden van hetgeen meet gebeuren. Gelukkig zyn de hulpmeststoffen in den handel geko men, en d&rdoor geheele landstreken veer den landbouw geopend, welke zonder den kunstmest braak hadden moeten blijven. Elk landbouwer, en vooral die op onze zand- en veengronden, weet ze te onderscheiden en looft de wetenschap, die ze beschikbaar stelde. Van alle hulp- meststofiun zyn de stikhoudende meststoffen het hoogst in prjjséén K.G. stikstof toch wordt betaald met 90 ct! In de prijscouranten onzer kunstmesthandelaren vinden wij gewoonlijk drie stikstofhoudende meststoffen aangebodenPeru-guano, zwavelzure ammoniak en Chili Salpeter. Guano is een uitmuntende meststof, maar de hoeveelheid is beperkt. Aanvankelijk lag op de eilanden langs de Peruaansche kust een dikke laag van deze stof, bestaande uit excrementen van zeevogels en hun ljjken, maar langzamerhand raakt de voorraad op, zoodat werkelijk echte Peru-guano spoedig een zeldzaamheid zal worden. Op enkele andere plaatsen wordt ook guano gevonden, doch deze is van mindere hoedanigheid. Zwavelzure ammoniak wordt verkregen by de gasbe- reiding uit steenkolen. Het ammoniak-water, dat zich by de distillatie ontwikkelt, wordt verzameld en met behulp van zwavelzuur omgezet tot zwavelzure ammo niak. De jaarlyksche productie van dit zout bedraagt tegenwoordig ongeveer 500.000 ton. De stikstof komt er, (zooals de naam reeds zegt) in ammoniakvorm in voorhet zout is dus geen direct plantenvoedselmaar moet in den bodem eerst worden vervormd tot een salpeterzuurzout. In den regel geschiedt dit naar behooren, doch daartoe is eenige tyd noodig, en wanneer het gewas dan ook onmiddellijke behoefte heeft kan stikstof, (b.v. op het etgroen, ot wanneer de granen slecht door den winter zyn gekomen) moet chilisalpeter worden aangewend. Chilisalpeter is afkomstig uit het woestijngebied van Chili, waar het in den loop der eeuwen, door lagere organismen is gevormd, uit de luehtstikstof, en voor uitspoeling werd behoed in deze regenlooze streek. De stikstof komt er in voor als sal peterzuur, gebonden aan het metaal-natrium. In myn volgend schryven zal ik meedeelen, wanneer het voor het eerst, op belangrijke schaal, in den handel kwam. Ketormbeweging b(j het teekenonderw|]s. Een bijvoegsel van de Ned. Staatscourant, van Donder dag 8 Augustus bevat het verslag van de reis der heeren dr. J. Campart, W. B. G. Molkenboer, mr. Th. Roys J.F. zn. en Herman J. de Vries naar Hamburg, Altona en Hannover ter bestudeering aldaar van de strekking en resultaten van de Reformbeweging in zake het teekenon der wys. Wjj nemen daaruit het laatste hoofdstuk over, dat luidt als volgt Nadat in 1890 eea vjjftal mannen, die in het teeken- onderwijs jaren lang werkzaam waren krachtens re- geeringsopdracht in verschillende plaatsen van ons land door voordrachten een meer rationeele teekenmethode bekend hadden gemaakt, koesterden velen de verwachting dat daardoor het teekenen toen het voor het eerst onder de verplichte leervakken der lagere scholen opge nomen een heel stuk vooruitgebracht zou worden. Al ging het programma niet zoover, als men thans met het nieuwe meent te kunnen bereiken, men stelde zioh toch voor het zóó ver te brengen dat een kind, als het de lagere school vrlaat, in staat zal zyn, een eenvoudig voorwerp uit de dagelyksohe omgeving te kunnen teekenen. Hetzelfde bezwaar, dat zioh nu in groote mate in Daitsohland (en in Amerika, Engeland, Oostenryk en Zwitserland zal 't ook wel zoo zyn) doet gevoelen, om dat de leerstof véél uitgebreider is, deed zioh hier te lande ook voorgoede teekenaars ontbrakenom het programma uit te voeren, en de onbekwamen eindigden met doel en middel te verwisselenwandplaten, soms een jjzerdraad- of blokmodel, was alles wat den leerlin gen als modellen werd voorgezet: het doel bleef onbe reikbaar. En zy, voor wie een wandplaat nog te moeilyk is, namen hnn toevlucht tot stigmografisch en ruitjes teekenen. En nu gelooven wjj niet, dat alleen door de invoering van een «Reformplan voor teekenonderwjja* de toestand veel zal verbeteren. Wanneer de opleiding van onder wijzers en onderwijzeressen niet anders wordt, en in aan sluiting daarmede andere eischen worden gesteld bjj de akte-examens, zal naar wjj vreezen, het beoogde doel niet bereikt worden. Het op ervaring gegronde oordeel van bevoegden in Daitsohland en in Oostenryk, versterkt ons in onze meening. Teekenen te leeren kost, evenals het leeren van elk vak, inspanning. Alleen voor de hoogbegaafden is de weg, om er te komen, minder moeielyk. De geheele Reformbeweging is voornamelyk in het leven geroepen door de onderwijzers, die inzagen, dat de tot dnsverre gevolgde methoden hun geen middel gaven, om teekenen vruchtdragend te onderwyzen. Zjj riepen de hulp in van kunstenaars en wy zien hier dus een samen werken van leeken met menschen, die door hun natuur- ljjkeu aanleg, hunne groote gaven, óf niet óf weinig de moeielykheden van den aanvang ondervonden. Het eenige middel om het teekenonderwys vooruit te brengen is, te zorgen, dat onderwyzers en onderwijzeressen teekenen kunnendus door aan het teekenen op kweek en normaalscholen eene ruimere plaats te geven. Ii ver band daarmede moet men bjj de examens voor onderwjjzer en hoofdonderwijzer niet het middel, nl. het teekenen van wandplaat en blokmodel, eisohen, maar het doel voor oogen houden en het kunren teekenen van eenron- dige voorwerpen (waarby ook eenvondige planten en wellicht zéér eenvoudige diervormen) als exameneisch stellen. Eerst dan kan er sprake zyn van goed teskenonder- wjjs op de lagere, en in aanslniting daarmede ook op de middelbare school. Waaneer werkelyk de hooge waarde van goed teekenonderwys ingezien wordt, dan bepale men zich op de opleidingsinrichtmgen niet tot 2 uur per week e' per klasse, vooral niet in de eerste jaren, omdat de jongelieden die toelatingsexamen voor deze tchohn eflrggaa, in den regel riet voldoende in het teekenen geoefend zyn. Alles wat zjj later op de lagere sohool in dit vak znllen prestoeren, moeten zy dus op kweek- of normaalschool opdoen. In geen geval zou op de lagere school het methodisch teekenen kunnen vervallen. Op vele scholen bepaalt zich echter het teekenen tot dit zuiver methodische deel. Hierin kome beperking tot het werkelyk hoog noodige: men geve alléén dat, wat noodig is om het aatuurteeke- nen te vergemakkelijken, het kind beter begrip te geven van de vormen om hem heen, om deze gemakkelijker te kunnen weergeven. Dus de theorie, als wegbereider van de praktjjk en naast en na het methodisch teekenen, het teekenen van alles wat de aandacht van het kind vraagt en waarvan de vormen niet boven zyn bevatting liggen. Bsschouwt men dit methodisch teekenen (wandplaten en blokken) zóó, en de bedoeling van hen, die de hierboven genoemde conferenties in 1890 hebben gohou den is óók niet anders geweest houdt men steeds voor oogen, dat dit slechts de taalregels moeten zyn, waardoor hst kind zal leeren later zjjne taal zuiver te sohrjjven, zoo zal men vanzelf aan dit gedeelte niet die overwegend groote plaats inruimen en meer, véél meer tyd aan hst werkelyk teekenen kunnen wyden. En in Duitschlaad en in Oostenryk zyn er velen, die het gemis van de «theorie*, het gemis van het streng «methodische*, in de Reform voelen en om die reden daarvan terugkceren. Ken studiereis. Aan het Ctntr. wordt gemeld, dat de Fransche crimi nalist Henri Joli thans een studiereis in ons land doet. Ned. HMneuersbond. Gisteren vergaderde te Hengelo de Ned. aannemers1 bond in het hotel «de Halve Maan.* De vergadering werd geopend door den voorzitter, de heer J. N. Hendrix, met een gloedvolle speech, waarop een hartelyk applaus volgde, nadat de heer W. Thomasson, voorz. der afd. Hengelo, een dronk had ingesteld op den voortdurenden bloei der vereeniging. Hierna bracht de secretaris, de heer W. de Vlugt, het jaarverslag uit, waaruit bleek, dat de vereeniging met de afdeeling te Roermond en in West-Friesland was ver groot. De penningmeester; de heer J. D. Haalmeyer Dz.t deelde mede dat het batig saldo f 953 87 bedroeg en het kapitaal-bezit einde 1906 tot 5141 gestegen was. Da rekening en verantwoording van den penningmeester werden acooord bevonden. De benoeming van 3 leden en 3 plaatsvervangende leden in de commissie tot het nazien der rekening van den penningmeester over het loopende hondsjaar werd overgelaten aan de afd. Amsterdam, Den Haag en Rot terdam. Bjj de verkiezing van 17 leden in het hoofdbectuur ter voorziening in do vaoatures, ontstaan door de collec tieve aftreding, in verband met het in werking treden der nieuwe Bondswet, der fungeerende leden: J. N. Hendrix, Amsterdam, voorzitter, W. de Vlugt, Amsterdam, se retaeis, J. D. Haalmeyer Dz.t penningmeester, W. F. Hoyinck, Westervoort, 2e voorzitter, J. Blok, 's Gra vendeel, 2e secretaris, F. de Herder, Zwolle, 2e penning- meezter, W. van Leeuwen Jr., Rotterdam, D. A. Rol kam, Arnhem, H. G. Gar. Treep, Zwolle, B. Groene- wegen, Haarlem, J. N. Kruiziaga, Groningen, J. van Noordenne, Utrecht, M. C. Roest, Middelburg, A. Wejjars Wz., Tilburg, H. Timmer, Meppel, G. J. Ooiman, Leeuwarden, L: Meelkop, Venlo, a>len commis sarissen, werden deze allen herkozen, behalve de heer L. Meelkop, die niet meer gesteld was en de heer Haal meyer, die zich niet meer herkiesbaar stelde. Hiervoor werd gecandideerd de heer de heer A. J. de Haan uit Amsterdam. Hierna werd de vergadering geschorst. Op de vergadering werd nog een telegram gezonden aan de Koningin, luidende „De Ned. Aannemersbond, in zyn jaarlyksche alge meene vergadering te Hengelo bjjeen, overtuigd van U. M. welwillende belangstelling in het streven van den aannemer tot verheffing zjjner positie, brengt U. M. eer biedig zyn innigste dank en getuigd opnieuw van zyn gevoelets van innige verknoohtheid aan UiM, en haar vorBteljjk huis." Gemengd Nieuws. Het ongeluk te IJmuiden. In de kerk van de H. Gregorius te IJmuiden had gisteren een plechtige mis pleats. Om kwart voor drieën werd het ljjkje van den eerst aangebrachte, W. Norbert, ter aarde besteld. Vier broeders uit het St. Aloysius- gestioht uit Amsterdam waren aanwezig, benevens eenige familieleden. Het aantal belangstellenden was niet zeer groot en wel omdat de begrafenis een uur vroeger plaats had dan aanvankelyk het plan was. De overige twee lykjes, gistermorgen door twee vlet- terlieden aangebracht, zullen heden begraven worden. De pieren te IJmuiden. De correspondent van de Tel. te IJmniden schrjjft Er is natuurljjk geen kind of oud mensch op IJmuiden, dat thais gesn raadgeving ten bsste geeft om te voor komen, dat nogmaaiB ernstige ongelukken op de pieren zullen kannen plaats grypen en een inzender in «De Telegraaf* van Maandagavond 5 dezer vraagt zelfs hulp om den toegang tot de pieren voor het publiek te doen sluiten. Ziedaar een maatregel, die, we beamen het volkomen, afdoende zou zjjn. Even afdoend als het zou zjjn om scheepsrampen te voorkomen door de schepen eenvoudig niet meer te laten varen. Maar omdat er nu een niet te voorzien ongeluk plaats heeft gegrepen, is dat nog geen reden om tot zoo'n vérstrekkende» maatregel over te gaan en ware het bjj den wensch van den inzender in «Da Telegraaf* ge bleven, we zouden waarschijnlijk niet meer op het onder werp zyn teruggekomen. Maar men deelde mjj mede, dat door eenige Katholieke ingezetenen een beweging is op touw gezet om met behulp van Tweede Kamerleden een interpellatie tot den betrokken minister te richten met het verzoek de pieren voor het publiek af te sluiten. Dit is zeer gemakkelijk gevraagd en ziet moeilyk te voldoen. Doch de gevolgen daarvan zullen voor IJmniden van zeer groot nadeel zyn en ons dunkt, de Vereeniging tot bevordering van het Vreemdelingenverkeer kon daarin sen hartig woordje meespreken. Wat toch is hat geval? De pieren te IJmuiden zyn voor duizenden uit den lande en zeer veel vreomdelingen de grootste attractie der plaats. Het gansehe jaar door komen van heinde en ver vreemdelingen aas, óf om te visschen, óf om van da heerlijke zeelucht en de verrukkelijke strandgezichten te genieten bjj helder weer onderscheidt men zuidwaarts Zandvoort, Katwjjk en Noordwjjk, noordwaarts Wjjk aan Zee en Egmond óf om de grootsche, door haar som berheid imponeerende reusengevaarte te aanschouwen, meesterstukken van bouwkunst, ver vermaard, en stomme getuigen van der mensohen kunnen. Welnu, bjj afsluiting zal men de pieren moeten zien liggen, ze niet mogen betreden. Visschers, van jaren her, zullen er geen gullen, makreelen en pietermannen meer kunnen verschalken, het wjjde, verrukkelyke zeegezicht wordt ons en allen benomen en op mooie zomeravonden, znllen de strandbezoekers van hier en elders, de pieren door tralies mogen aanschouwen. Dit alles is niet noodig en zou noodeloos wreed zyn. Er zyn wel andere goede maatregelen te treffen. Ie. Men dan door een jjzeren hek een pier afsluiten en dat hek bjj nood- of stormweer gesloten houden, waarover de wachters van de nienw gebouwde loodsen ALKMAARSGHE COURANT

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1907 | | pagina 1