No. 205.
Honderd en negende jaargang.
1907.
DASBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
laat
twee Onderwijzers,
Groote Paardenmarkt
Herhalingsonderwijs.
Prijs der gewsns advertentiin
ZATERDAG
31 AUGUSTUS.
ALKMAAR
TE ALKMAAR,
BINNENLAND.
Gemeenteraad van Alkmaar
Een Mode?
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Kijk f I,—
Afzonderlijke nmumers 3 Cents
Telefoonnummer
Per regel f 0,10. By groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte
Brieven franco aan de N.|Y. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HEBMs. OOSTEK ês ZOON, Voor dam O 9,
Herhaalde oproeping.
Am de Burgerschool ta
(Hoofd de beer F. J. AUKES) worden QBTRMUU
bevoegd tot het geven van onderwjjs in de Fraasohe taal j
ea in vak J.
De jaarwedde bedraagt t 730 met vier 5-jïarijjksehe
verboogisges: voor dieastjaren ia de gainesntp, alk van
f AO. Hst bszit of hst verkrijgen der hoofdacts geeft
aanspraak op eene verhooging met f ÏOO. Eventusele
tegemoetkoming in huishuur t ÏOO. Voor hat bezit der
akte F.-ausch M. O. f AO meer.
S'nkken in te zendea aan ket Gemeentebestuur vóór
of op 10 September »,s.
Zij, die den cursus ter opleiding voor de nkte
van hoofdonderwijzer te ALKMAAR wensobes te
volgen, knnnen ziek aanmelden vóór of op A kept.
e.k., bij den direeicnr, den heer J. MEDEMBLIK, te
U r b e mbjj wien tevens nadere inlichtingen te be
komen zjjn.
Aanvang van den nieuwen cursus 9 Sept u.s.
Burgemeester en Wethouders van Alkmaar,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
24 Aua. 1907. DONATH Secretaris.
Hadden de couranten, die volgens het artikel van
mr. A. Meyroos in de Gids van 1907 no. 6 een
belangrijk aandeel hebben gehad in deze beweging
(mr. M. noemt de Dordrechtschede Nieuwe Gro
ninger, de Leeuwarder Courant en hetVaderland),
hadden die couranten de zaak onder haar rubriek
„Modeberichten" moeten behandelen of deden zij
recht de baweging voor die bibliotheken te be
schouwen als een zeer ernstig product van dezen
tijd met een groote toekomst P
Wij gelooven het laatste. En het schijnt ons niet
moeielijk deze overtuiging nader toe te lichten.
Dat het lager onderwijs de machtigste factor bjj
d i volksontwikkeling is, zal niemand ontkennen.
Zonder goed lager onderwijs is volksontwikkeling
even ondenkbaar als zonder fundamenten een gebouw.
Dat dit onderwijs dus zoo goed mogelijk moet
zijn, spreekt vanzelf. Doch nu begingen een
twintigtal jaren geleden enkelen de fout van de
fundamenten voor het geheele gebouw aan te zien,
van te zeggen geef ons go de fundamenten en wij
zullen heerlijk wonen, geef ons lager onderwijs en
zullen het ideaal van volksontwikkeling krijgen.
Dat was een overdrijving, die geschaad heeft.
Daartegen is de reactie niet uitgebleven. Men vroeg
verlenging van den leerplichtjjd, vakonderwijs,
voortgezet- en herhalingsonderwijs, om nu op die
stevige fundamenten een gebouw te gaan zetten.
Een uitstekende reactie, die nog lang niet heeft
uitgewerkt. Intusschen hoe lang zal het duren
voordat men hier op onderwijsgebied het ideaal
heeft bereikt, voordat nu werkelijk een gebouw zal
zijn gesticht dat evenredig zal zijn aan de funda
menten t»
De vraag stellen is haar beantwoorden lange,
lange jaren. En in die jaren zou men het moeten
blijven aanzien, dat jongelui, die aanleg hebben,
maar geen gelegenheid om verder te werken, nergens
de middelen vinden om zich verder te ontwikkelen
En gesteld zelfs, dat men met één slag een
wetend, dat hij dei omgang met dezen ontberen
kan P Deze bibliotheek moet voor onderwijs
ontwikkeling zorgen, bij wie te kort kwam aan
onderwijs, voor omgang met beschaafde geesten
der schrijvers, bij wie in eigen kring „anregonde"
omgang mist of e in eigen bibliotheek die werken
van algemeenen aard niet heeft.
Eindelijk en ook dit verlieze men vooral niet
uit het oog geeft hij practische informatie,
toelichting bij onbegrepen couranten- en tijdschrift
artikels, theoretische ontwikkeling voor den practicus.
En terwijl men deze onmiddellijke toelating zoekt
en vindt, krijgt men allicht weer andere boeken
in de hand, die tot nieuwe studie en nieuw genot
of nieuwe bevrediging van weetgierigheid kunnen
leiden,
"Waarlijk, een inrichting die zoo hooge en veel
zijdige taak te vervullen heeft en bovendien nog
zooveel nut in andere richting (drankbestrijding,
nuttige bezighouding, verdraagzaamheid), kan
stichten, zoo'n inrichting kan men bezwaarlijk dood-
praten met haar minachtend het product van een
mode beweging te noemen.
Koalokiyk bezoek a»n Iceland.
Naar wij vernemen gaat de vlootrevue in den morgen
va» 13 September door. Ongeveer 350 visschersvaar-
tuigen van allerlei soort hebben zich aangegeven van
verschillende plaatsen aan de Schelde en Zeeuwsche
Strooman gelegen, waaronder dan ook Ouddorp en
Bergen-op-Zojm behooren, die bg»a voltallig uitkomen.
Voorts komen over de 100 vaartuigen uit Ierseke.
Alleen Brouwershaven en Bruinisse zullen in het geheel
niet vertegenwoordigd zjjn:
Dagelijks komen nog nieuwe aangiften m, zoodat
met inbegrip van de leden van Schuttevaer, die zich
bjj de revue hebben aangesloten en waarvan velen met
motorbooten en stoombooten komen het getal vaar
tuigen zeker die 400 zal overschrijden.
De revue heeft plaats gehad in het oostelijk eind der
Zandkreek, ongeveer westelijk van Catsehe Veer begin-
Hf o <arl a r* 9 ^lanfamhAf 1Q07 uitgebreid, voortgezet onderwijs zou kunnen invoeren, lj8 ÖB' d°n jn oostelijke richting naar da Ooster
Up iliooIlUag OUyiUtHUUl A*rvr dan nog zou de leerling, eenmaal de school ver- I Schelde zich uitstrekkende. Da vaartuigen zullen zooveel
BURGEMEESTER en WETHOUDERS vaa Alkmaar
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat het boven-
bedoelde onderwijs cal aanvangen voor de jongens
op NSnandng 9 September a.s., des namiddags 6
nur, in de 5a Gemeenteschool aan de Nienweslooten
voor de ntefsjes op Woensèiag 11 September
d. a. v., des namiddags 3 uur, in de Burgerschool aan
de Bnllesteeg.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
30 Aug. 1907. DONATH, Secretaris.
Vergadering van den
op Dinsdag 3 Sept. 1997,
des namiddags te 1 nnr.
Punten van behandeling
1. Lezing en vastetelling der notulen van de vorige
Vargadsring.
Mededeelingen.
Ingekomen stukken.
van de nieuw gekozen en herkozen leden
laten hebbende, geen inrichting vinden om zich
verder te ontwikkelen, tenzij hij in de gelegenheid
ware een groote particuliere bibliotheek dagelijks
op de uren die hem pasten en met de noodige
voorlichting, te gebruiken
Hier nu komt de openbare leeszaal te hulp, als
mogelijk alfabetisch naar hunne letterteekens liggen,
zoodat die van Arnemuiden het moest westelijk liggei
en die van Zierikzee het meest oostelijk, waaraan zich
dan aansluiten de schepen van Schuttevaer en de
jachten, die ongetwijfeld zullen komen.
Alle vaartuigen zullen bjj het passeeren van Hi M.
voor anker moeten liggen en de Zandkreek zal dien
noodbrug zoolang het verdere voortzettingsonderwijs morgen voor de doorvaart eenige uren gesloten zij»,
er niet is als noodzakelijke aanvulling, ook zoodra Het uitvoerend comité bestaat uit de heerén aar. A.
I L s. J. F. Fokker te Zierikzee, D, Verschuura te Ierseke en
het er wèl is.
En hoe ver gaat die noodzakelijke aanvulling
Men neme eens den op onderwijsgebied best onder
legden mensch, den ingenieur, den gepromoveerde
aan een gewone hoogeschool. Wat zal die, ook
als het voortgezet onderwijs krachtig hervormd
zal zijn, nog in ontwikkeling blijven staan hoven
den gem:ddelden voortgezette-onderwijs-man. Wat
zullen de energieken onder laatstgenoemden niet
een massa moeten werken in die bibliotheken voor
dat zjj de ontwikkeling hebben, welke op de
hoogescholen gegeven wordt.
Een inrichting als de Openbare Leeszaal en
Boekerij heeft dus, zelfs op zuiver onderwijsont-
wikkelingsgebied, een reuzentaak, die geen andere
W. Moelker te Tholen.
Int. ïnlvelcoa*rei.
Da opening van het 3e Inter»ationaal Zuivelcongres,
dat van 15 tot 20 September te Scheveningen vergadert,
zal hoogstwaarschijnlijk vereerd worden met de tegen-
oordigheid va» Z. K. H, Prins Hendrik, Beschermheer
van dit congres.
De deelname aan deze bijeenkomst van de zuivel-
comité's is tot op dit oogenblik zeer groot, Meer dan
700 leden hebben zich aangemeld, waarvan velen uit
het buitenland.
Verschillende vreemde regeeringen zullen zich bg de
werkzaamheden officieel doen vertegenwoordigen door
gedelegeerden wier namen met de door hen vertegen
woordigde landen weldra bekend zullen gemaakt worden.
2" dezs^r'vergadering, de heer» Ziadnoordjjk, Melchers, I wiRkelingsgeoiea, een reuzen iaaK Uie geen anuer» "3^" 15~S^pt. tem 9 u. 's avonds hëeft de ontvangst
Van der Fem de Lille, Lnitiag, Uitenbosch en Van inrichting even goed bevredigen of overnemen kan. ya\ de C0Bgresieden door het uitvoerend bestuur
Bags»,
3, Aanvalling der raadscommissie*.
4. Benoeming van een stads geneeskundige, (Bijlage No.
126).
5. Benoeming van een voorzitter en een plaatsvervan
gend voorzitter van het scheidsgerecht, bedoeld in
art. 25 der Verordening, regelende de reobteposi' ie
van de werklieden, in dienst der gemeente Alkmaar.
(Gvi eeateblad No. 200).
6, Voorstel van B. en W. tot aanvulling van den Staat
van deelgereohtigden in het gemeeatelgk pensioen
fonds. (Bjilage No. 127).
7, Als voren, tot het doen dempen vat de Oade Zmder-
sloot. (Bjjlage No. 125).
8. Behandeling van ket rapport der raadscommissie, be
last gewenst met het onderzoek der gemeente-rekening,
dienst 1906. (Bjjlage No. 124).
Een van de gemakkelijkste methoden om nieuwe
instellingen te bestrijden, is haar te karakteriseeren
als modeartikel. Wij kennen allen de mode, wij
weten wat een grillige joffer het is, wij weten hoe
zij macht heeft over de menschen en dezen de won
derlijkste dingen kan laten doen. Hooren wij dus
iets dat het een mode is, dan zijn wij bereid
van
te gaan gelooven aan een gril, aan iets gemaakts, I bete£ maar toch nog onvoldoende onderwijs heeft
iets aanstellerigs, dat bestemd is even snel te ver- genoteq, de gelegenheid geven ll—1A"
(iwijnen als het verschenen is. Het verwijt, dat een
gegeven beweging niets is dan een modeleweging,
is dus een scherp wapen, dat door personen, welke
verantwoordelijkheidsgevoel hebben, alleen met de
grootste voorzichtigheid gebruikt mag wordeD. Dit
verwijt nu is in den laatsten tijd nogal eens gericht
aan het adres van de beweging ten gunste van
Openbare Leeszalen en Boekerijen, die in een zestal
plaatsen van ons vaderland tot oprichting van zu ke
instellingen geleid heeft.
Immers zij is er op ingericht om lezers en studeer- vaB C0Bgres in da conversatiezaal va» het Kurhaus
ders tot zich te trekken, om hen, die aanvankelijk je Scheveningen.
komen om een krantje te lezen of iets na te slaan
tot vertrouwdheid met de boeken te brengen, tot
meer en beter lezen. Zij zet baar deuren zoo wijd
mogelijk open, niemand wordt er alleen maar geduld,
geen belang van klasse of bijzondere studie wordt
er op den voorgrond geplaatst, zij is van allen
voor allen.
Geen inrichting kan dus beter voldoen aan den
eisch om het boek en het publiek met onvoldoend
school-ontwikkeling tot elkaar te brengen. En
toch is dit nog slechts een deel van haar taak.
Want zij wil meerzij wil iederen mensch zoo
gemakkelijk mogelijk tot het boek brengen. Zij
wil dan aan de hoogst-ontwikkelden de boeken
verschaffen, die vaak in geleerden bibliotheken niet
te vinden zijn. Zij wil voor een deel de particuliere
bibliotheken, die op algemeen gebied in dezen
tijd niet volledig kunnen zijn, ontbeerlek maken
zij wil de bezitters van zulke bibliotheken opwek
ken om hun algemeene werken,
delijk werden ingezien, by haar
en daarom haar te steunen.
Zij wil ook de breede middenklasse, die wat
die niet herhaal-
te komen kijken
het ontbrekende
in te halen, in de boeken nieuwe stof voor ont
wikkeling te zoeken en zich zoodoende beter te
wapenen in den strijd om het bestaan en hooger
genot te vinden.
Zg wil in één woord dat de gemeente
die straatsteenen geeft om op te loopen en riolen
om het vuil kwyt te raken, ook boeken geve.
opdat wie met de groote geesten van alle tyden
verkeeren wil dat ook doen kan.
En wie is zóó hoog ontwikkeld, wie zóó alles-
Fensloenwereeniglng.
De Peasioer. vereen! ging aal Zondag 29 September te
Utrecht een algemeene vergadering houden, waarin o.a,
het rapport van de Commissis nit dn Pensioenvereenig ag,
belast mst hst onderzoek der pensioenwetten, zal behan
deld worden en na eventueele vaststelling van het rap
port besproken zal worden hetgeen verder moet worden
gadasn.
Het algemeen bestuur stelt de benoeming voor van
een commissie tot bsstndesring van het vraagstuk; voader-
linge verzekering voor minimnm-peasioen van alle rijks
ambtenaren*.
De hesrea Louis J. 0. Poppe en H. te Kols.é stellen
het velgende voor:
»De Pensioenvereeniging van burgeilgke ambtenaren
zg een vereeniging, samengesteld nit rechtspersoonlgkheid
bezittende veteenigiagsn, bestaande uit bnrgerlgke rgks
ambtenaren, oud-rijksambtsnaren of dealgereohtigden in
het peisioenfonds voor weduwen en weszen van die
ambtenaren, en uit ambtenaren, in wier tak van dienst
gaen rechtspersoonlijkheid befiitt^fcda forconiging bestaat,
als persoonljjke leden.*
Het algemeene bestuur adviseert tot aanneming van
het voorstel es benoeming van eea oommissie tot de daar
voor noodige omwerking der statuten.
AntUulUUristlsch Congres.
Me» meldt uit Amsterdam
Tegelijkertijd met het libertair congres had, ook i*
Plancius plaats, het anti militaristisch congres, georga
niseerd door het internationaal secretariaat, vertegen
woordigd door F. Doraela Nieuwenhuis. Aangezien
eenige buitenlanders nog werden vastgehouden door
het liberbair-congres, begon de voorzitter van het Lam
deljjk Comité, mededeeling te doen va» de vertegen
woordigde Neierlamdsohe afdeelinge» en gaf by gele
genheid tet bespreking van eenige
huishoudelijke be
laag®*. Leiden en Alkmaar achten beide het een be
zwaar, dat voer het lidmaatschap een leeftijdgrens van
18 jaar weidt gesteld.
Wel zen mem aan personen beneden dien leeftijd geen
deel willen doen neme» in de practische propaganda
maar men zeu ze nochtans als beschouwende leden
kunnen toelaten. De zaak zal nader worden overwogen.
De voorzitter dreng aan op het voeren van een krach
tige propaganda, wat noodig is met het oog cp hot
statiennair blijven van het ledental en het aantal
afdeelingen.
Alkmaar verklaart dat men het plan heeft dezen win
ter in verschillende dorpen van N.-Helland vergade
ringen te doen houden. Het platteland biedt een dank
baar terrein aan voor do propaganda tegen het milita
risme, al was 't maar alleen om den naren last van
het opkomen voor de landweer. Er is maar één be
zwaar, namelijk gebrek aan financieel» middelen. Van
bestuurstafel wordt geantwoord, dat dit bezwaar
ch moeilijk overwegend kan zijn, aangezien men voor
1 rjjksdaaldertje het mooiste rijtuig tet vervoer van den
■preker kan krijgen. Een ander lid gelooft vooral heil
te mogen verwachten van de verspreiding van een be
vattelijk geschrift tegen het militarisme. Een derde wil
een groote beweging ep touw hebben gezet tegen den
Atjeh'sohen oorlog, de gruwelen in Indië, het Vredes-
gahuichel op de Conferentie. Intusschen er is bij de
leden en afdeelingen te weinig ernst. Men is te slap.
Er wordt nog veel gepraat over do prepagandaquaes
tie in afwachting, dat hedenmiddig, door toevloei
ing van leden van het andere eongres, het internatio
naal karakter van het anti-militaristisch congres meer
geaccentueerd en het belang der besprekingen verhoogd
wordt. Wij herinneren er aan, dat Domela Nieuwenhuis
in de eerste dagen dezer week neiging vertoonde, zijn
anti-militaristisch ceigres met hot libertair congres te
doen samenvleeien, doch dat de fusie is afgestuit op
den blijkbaren toelog het laatste, aan welke voorberei
ding Domela Nieuwenhuis geen deel heeft gehad, ver
klaarbaar trouwens uit het door hem ingenomen stand
punt ia het anarchisme, afwijkend van dat dergenen,
die voor het Liberbair congres het initiatief namen en
waarin hem geen rol toebedacht was, te doen opgaan
in het eerste.
Demela Nieuwenhuis opende het oengres, met oen
deer hem als secretaris-generaal der anti-militaristische
beweging opgemaakt verslag der werkzaamheden.
Daarin ging hij echter tevens terug in de twisten
tussohen gefedereerde en niet gefedereerde anarchisten.
Van verschillende zijden werd daartegen luide gepro
testeerd. Een aantal anarchistische afgevaardigden
stenden op, en dreigden de zaal te verlaten, De Mar-
mande verklaarde, dat hij en zijne geestverwanten niets
te maken will» hebban met het onderling gekibbel der
Hollanders. Bespreking van het geschil is niet toege
staan op hst anarchistisch oongres, en hier wil men
het ook niet aanhooren.
Emma Goldman legde eene gelijksoortige verklaring
at.
Domela Nieuwenhuis onderwierp zich aan dozen
wensch van velen, maar legde tevens zijn voorzitter
schap neder en verzocht aan kameraad Vohryzek om
de leiding over te nemen.
Deze nam deze opdracht aan, en men ging allereerst
over tot het uitbrengen der rapporten ever den stand
der anti-militaristische beweging in de verschillende
landen.
Een voorstel-ten Welde werd aangenomen en uitge
breid in dien zin, dat de afgevaardigden zich van hunne
zetels verhieven als sympathiebetuiging aan alle kame
raden die, tengevolge van hun anti-militaristische pro
paganda in de gevangenis verblijven.
libertair en KonsmumlstSsch Congres.
Gistermorgen werden de beraadslagingen over Anar
chisme en vakbeweging* en aAlgemeena werkstaking
en politieke massa-staking* voortgezet. Er was vannacht
het einde der zitting nog eene revolutie saamge-
steld uit de moties Maiatesta en Vohryzek. In deze
resolutie wordt verklaard dat het congres de vakver-
eenigingen beschouwt als noodzakelijke strjjdlichamen
in den kamp der arbeidende klasse, en als vereenigingen
van producenten die dienst zullen kunnen doen voor
de omverwerping der kapitalistische maatschappij.
Echter wordt er tevens noodzakelijk in verklaard het
vormen van revolutionaire groepen, en den kameraden
wordt aangeraden slechts die uitingen van directe actie
der werklieden (werkstaking, boycot, sabotage enz.) te
propageere» en te steunen die zelf een revolutionair
karakter dragen.
Aanbevolen wordt bjj het uitbreken van eene politieke
massastaking daaraan deel te nemen, maar de onder
den invloed staande vskvereenigingen te bewegen,
economische actie te voeren. De anarchisten beschouwen
de algemeene werkstaking en de revolutionaire vak
bewegingen als revolutionaire middelen, en zijn overtuigd
dat de vernietiging der kapitalistische en autoritaire
maatschappij slechts kan plaats grijpen door den opstand
en de gewelddadige onteigening, en dat de aanwending
van de meer of minder algemeene werkstaking en de
revolutionaire vakbeweging niot moet doen vergeten de
meer directe strijdmiddelen tegen de militaire macht
der regeering,
Ook Emma Goldman c. s. hadden over dit vraagstuk
nog eene resolutie ingediend. Daarin kent het congres
het recht van den revolutionairen opstand in volle»
omvang toe aan den eenling en aan de massa.
De ravolutionaire daden in het algemeen, als: aan
slagen op vertegenwoordigers van iien staat, der pluto
cratie enz. zgn psychologisch te verklaren als resultaten
van den vreeselijken druk der sociale ongerechtigheid.
Als regel kan worden gesteld, aldus gaat de
resolutie-Goldman voort dat het juist de meest
gecompliceerde, welwillendste karakters zgn, waarop
zulke indrukken, die tot inwendigen en uitwendigen
opstand leiden, de diepste in wei king hebben. In dezen
ALKMAARSGHE COURANT
i 1 i i "i -■ - i- - li iL I, L d m -ui o n f i n rv ïTinrlnii A W1 Ql/ih 11 I
nr m Oa aO .1 >a annnila VianftHfl n»t.V»*CTRl
I T- —tl imnnniAVif Am Ioizanci an oflinOOl1^ 1 i!1 Ln4- u nrhano