No. 236.
Honderd en negende jaargang.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
8 October.
1907.
IMAANDAG
7 OCTOBER.
Hinderwet.
Afsteken van
Onschadelijke Vuurwerken.
De begrooting 1908.
bïnïTbn LAND.
Deze Courant wordt eiken ivendbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheeie Kijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonncstner
Prijs der gewene sdvertentlën
Per regel f 0,10. By groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkery
v|h, HEBMs. OOSTEB ZOONYocrdam O 9.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS Tan Alkmaar
brengen ter algemeene kennis, dat zjj bjj bnn beeluit van
heden Tergnnning hebben verleend aan
N. VAN VUURE, aldaar, tot het uitbreide» ras zjjne
bestaande smoderjj, door het in gebruik nemen van een
nieuw bijgebouwd gedeelte, waarin te plaatsen den be
staarden gasmotor Tan 2 P. K. met bjjbehoorende ma
chines Toor metaalbewerking, in het perceel Luttik
Oudorp, wjjk C No. 78.
Burgemeester en Wethouders Toornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
5 Oct. 1907. DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der pemeente
Alkmaar brengen, ingerolge het bepaalde bjj artikel
211 der Algemeene Politieverordening, ter algemeene
kennis, dat Tan het Terbod tot het afsteken Tan vuur
werken door hun ooilege doch alleen voor zoover
betreft onschadelijke vuurwerken ontheffing
wordt verleend op 6, 7 en .8 October a.s., gedu
rende de uren van ia zonsondergang af tot des avonds
11 uur op het Hofplein en op het Waagplein, indien
deze pleinen op de bovenvermelde uren tot geen andere
doeleinden worden gebruikt.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
5 Oet. 1907. DONATH, Secretaris.
(Ingezonden.)
De tjjd, waarin wjj leven, is in vele opzichten een
mooie tjjd I Verheffende leuzen, machtige bewegingen
golven op ons aan, dringen zieh aan ons op, vragen onze
belangstelling, ons hart, onze hand, onze geheeie persoon
lijkheid. Geestelijke stroomingen botsen op elkaar in,
staatkundige bewegingen zjj», aan de orde van dsn dag,
geheeie klapsem van mensehen, millioeuen bjj millioenen,
hebben den strjjd aangebonden om verbetering van levenslot.
Het is een mooie tjjdwant al heeft hier de medailje
naast haar liohtzjjde ook een keerzjjde, die erg donker
gekleurd is, al zjjn er heden ten dage, zooals immer
voorheen, meer zoekers dan vinders, al wordt nog maar
al te vaak een weg ingeslagen, die doodloopt in een moeras
van tegeispoed en ontgoocheling, het heien spreekt tot
ons van een succesvol kunnen, een voortdurend ernstig
willen. Er is verschil van inzichten, er is strjjd onder
ling, bjjna op elk gebied. Maar er is belangstelling,
er is beweging, er wordt gewerkt I En wie, die tussehen
zioh en het tamme, verwende schoothondje een niet te
overbruggen afstand weet; wie, die eerbied genoeg voor
zichzelf bezit om een persoonlijkheid, een «iemau1» te
willen zjjn, zal den tjjd niet waardeeren, die hem
gelegenheid te orer biedt tot streven en strjjden, tot het
gaven van zjjn hart en zjjn hand aan zooveel, wat tot
hem zegt«help I help 1 sluit aan
Doch wat ons vooral tot waardeering stemt is dit:
dat het bjj dat streven niet alleen te doen is om het
verkrjjgen van stoffelijke voordeelen, van materïëal geluk,
maar ook wel degelijk om het verwerven en behouden
van geesteljjke eigendommen. Da menseh kan bjj brood
alleen niet leven. Zjjn hoofdvoedsel is van osstoffeljjken
aard.
Voor ons is een dier geesteljjke eigendommen de liefde
tot het vaderland, waarvan sommigen wel eens zeggen,
dat ze niets anders is, dan iets aangeleerds op school.
Meer dan aan zulk een uitspraak, hechten wjj waarde
aan Vondel's uitspraak:
Da liefde tot zjjn land is ieder aangeboren. De liefde
tot zjjn land Wie zou in ernst durven volhouden,
dat tjjn land hem geheel onverschillig is, zjjn land met
alles wat daarop en daardoor leeft, zjjn volk, zjjn taal,
zjjn weiden, zjj» zes, zijn hemel? Niemand immers.
Maar tussehen zjjn-land-liefhebben en niet-onver
Echillig-zjjn bestaat nog een groot onderscheid. In het
laatste ligt iets passiefs, iets lgdsljjks, iets negatiefs. Het
eerste daarentegen leidt noodzakelijk tot daden, daden
van toewjjding, daden van zelfopoffering, als 't moet;
tot werkzaamheid, tot vervolmaking van alles, wat met
het vaderland in betrekking staat, tot vermeerdering van
de kraoht en het geluk des volks, dat het land bewoont,
in de eerste plaats, onverschillig in wat groepen of
groepjes dat volks verdeeld moge zjjn op godsdienstig,
staatkundig of ander gebied,
De liefde tot het vaderland omvat ook die tot het
gamche volk, een open oog, ee* gevoelig hart voor zjj»
wel en wee, zjjn vreugden en zjj* noode». Zoo is de liefd*
tot het vaderland de machtigste hefboom tot het geluk
der natie.
Ia verband met hetgeea hierosder volgt, diana men
er zich vooraf rekenschap van te geven, wat men onder
«natie» verstaat, wat er de kenmerkende eigenschappen
van zjjm «Natie», «nationaliteit» zjjn als orakelwoorden-
«waarvan elkeen dia verklaring geeft, die het meest
met zjjn verlangen strookt, terwjjl de juiste bedoeling
wellicht nooit wordt vernomen«, aldus zeide Dr. H. J.
Kiewiet de Jonge ia zjjn Openingsrede voor het Taai
en Letterkundig Congres in 1897 te Dordrecht. Natie
is eenheid van ras, zegt de een. Natie is eenheid van
taal, zegt een tweede. Het onhoudbare dezer beide
beweringen bljjkt reeds zonder meer uit voorbeelden
bjj de vleet:
Over den godsdienst als kenmerk eener natie valt
niet te twisten. Godsdienst kent geen nationaliteit.
Voor het begrip «natie» is katholiek, protestant, jood of
vrjjdenker geljjk. Behóórt althans geljjk te zjjn. Noch
afkomst, noch taal, noch godsdienst bepalen het begrip
natie, schoon ze er toe bijdragende menschen zijn
het die haar vormende natie heeft een ziel, die haar
kracht vindt in het verleden, in het heden en in de
toekomst. Maar aan haar ligt onvermijdelijk ten grond
slag wil, wil om in naam va» genoten voorspoed, in
naam van rechtmatige glorie, in naam vooral van ge
meenschappelijk lijden, in het verleden of in het heden
één te zjjn, samen te leiden één volkerenleven en offer
vaardig de toekomst eendrachtig tegemoet te gaan.
In naam van rechtmatige gloria, in naam van
gemeenschappelijk lijdon
„Quand on vent détrnire un arbra, om la dóraoina.
Venlas vous perdre un people, una pareisse, une
familie Faitss lui perdre ses traditions. Vous en faites
un peuple, une pareisse, une familie, qui n'a plus
de n eines Met deze weerden, ontleend aan den Ap»g-
tolisehen Protenotarii Gaum, begon eme stadgenoot
Hofdijk zijn voorbericht van het bekende werk „Alc-
maria Viotrix". Em hij liet daarop volgen
„Ieder onzer provinciën, ieder onzer steden, ieder
onzer dorpen en gehuchten ieder onzer godsdienstige
sekten daarbij tevens hebben hunne bijzondere tradi-
tiën maar allen tezamen, als het Ntderlandseht volk,
bezitten er één algemeenede prachtige nationale
traditie hunner wording tot een vrjjen en onafhanke
lijke» Staathet van Oranjegloed doortiteld Epos van
den Vrijheidskrijg, het ontzaehwekken ddrama van dei
in zijne feiten als in zijne zegenrijke gevolgen veer
geheel de menschheid zeo eenigen Tachtigjarigen Oorlog.
Omwroet, ondergraaf, ontwortel dien mtgsstueuzen boom
indien daartoe ooit iemend bjj machte kon zjjn 1
en aan dat volk ontvalt het bswustijjn van een vasten
bodem, waarop het is gegrondvest; het gaat grjjpsn in
het wilde, omdat het zijn zedeljjken steun als natie
miibthet zal zichzelf ontzinken, omdat het zjjn natio
naal geweten hesft verloren, zjjn kraehtigsten prikkel
tot het onwrikbaar vasthouden aan, en uitbreiden
van datgene, wat het met een reusachtige worste
ling, onder een onmeteljjk offer van bloed en
tranen, verworven heeft: e^n vrjjheid bjj Orde, die ner
gens wordt overt'offer, zoo al ergens gtërenaard.»
Met deze woorden in 't hart gaan wjj den 8sten Octo
ber tegemoet, de ontzetting na een bang beleg van de
kleine Noord-Hollasdscaa stad, de eerste, die zich in de
vreeaeijjke beproeviagstjjden der wordende Nederlandsche
Natie wist staande te houden tegen een niemand en niets
ontziende overmacht.
«Van Alkmaar de Victorie,» zoo zal 't weder klieken
uit veler mond. Es velen zullen weer met dankbaarheid
terugzien ia het verreden, op de groote daden der vaderen,
die door hun moed, hun volharding, hun zelfopoffering
deze lage lauden maakten tot een vrjjen staat, de burgers
tot een roemruchtige natie.
Dit te gedenken is de plicht van ons nakroost, temeer,
waar wjj burgers zjjn van de stad, die aan deze wording
van staat en natie zulk een belangrjjk aandeel genomen
heeft.
Moge dan de 8ste October nog tot in onafzienbare tjj-
den opgewekt en dankbaar herdacht worden.
Wie het voorgeslacht esrt, eert zieh zelve*.
Wie het voorgeslacht eert, wordt waardig, mede te
bouwen san de toekomst van zjj 3 volk.
Alkmaar, 5 Oct. 1907.
PATRIOT,
Vervolg.)
Thans komen wij aan de uitgaven.
HOOFDSTUK I.
Kosten van Huishoudelijk bestuur.
Hieruit blijkt allereerst dat de jaarwedden voor
een deel worden verhoogd. Die van den burge
meester, de wethouders en den secretaris worden
alle met f 500 verhoogd, zoodat deze worden f 3000,
f 1500 en f 3000.
De jaarwedde van den ontvanger wordt 1 400
hooger geraamd dan vorige jaren n.l. f 2400. De
wedden van den ambtenaren van den Burgerlijken
Stand blijven f 750, De jaarwedden en toelagen
van personeel en kosten van bureaubehoeften voor
het kantoor van den gemeenteontvanger worden
geraamd op f 1475 (1907 f1500) de jaarwedde
van den adjunct-archivaris weder op f 300de
presentiegelden der leden van den raad op f 650
(1907 1 550), de jaarwedden en toelagen voor
ambtenaren en bedienden ter secretarie, den con
cierge en de boden weder f 6290. Deze post is
samengesteld als volgtJaarwedde hoofdcommies
f 1300, oommies f 1000, drie adjunct-commiezen
elk f 600, twee klerken elk f 300, concierge f 900
bode f 690. Yerder worden geraamd de sohrijf-
loonen op f 50 (1907 f 100), reiskosten weder
f 100, kosten van licht en brandstoffen f 450 (1907
f 500) schrijf- en bureaubehoeften, druk- en bind
werk, briefporten, vraohtloonen enz. f 1700 (1907
f 1900) en kosten van schoonhouden en onderhou
den van het gebouw of vertrek, bestemd voor raads
vergaderingen en andere vergaderingen f 275(1907:
f 260)het onderhoud en aankoop van meubelen
voor die gebouwen of vertrekken kan dit jaar laag
geraamd worden, daar het alleen gewoon onderhoud
betreft f 300 (1907 f 880)de kosten van den
burgerlijken stand weder f 425, van de dubbelen
der leggers en plans en van het kadaster weder
f 5o en van de bevolkingsregisters f 325 (1907
f 25). Dit groote verschil van f 300 ontstond in
verband met de geleidelijke vervanging van het
bestaande bevolkingsregiefer door een nieuw, in te
richten volgens het kaartsysteem. De kosten voor
het drukken van kiezerslijsten worden geraamd op
f 450 (1907 f 1000), een belangrijke mindere ra
ming ontstaan doordat in 1908 geene periodieke
Verkiezingen behoeven plaats te hebben, de kosten
van aanplakken, omroepen, publicatiën, advertenti-
ën enz. worden weder geraamd op f 300, die voor
een abonnement op het staatsblad, provinciaal blad,
vak- en dagbladen weer f 80, voor zegels van re
gisters, rekeningen enz. weer f 250, voor verte
ring van raadscommissiën weder f 200 en voor
aankoop van boekwerken weer f 60.
Het totaal van dit hoofdstuk wordt geraamd op
f 24380 (in 1907 toegestaan f 23495, in 1906 uit
gegeven 1 20942.956).
HOOFDSTUK II.
Kosten van invordering der plaat-
seljjke belasting en teruggaaf
deswege.
Geraamd worden weder als voor 1907 de kosten
van de invordering der plaatselijke belastingen op
f 2425 en de teruggaaf van belasting op f 100.
De uitkeering aan het rijk van het aandeel in de
kwade posten wegens de directe belasting wordt
geraamd op f 1456 (1907 f 1250); de jaarwedden
van de sluiswachters, brugophaalders, poortiers enz.
worden geschat op f 1751 (1907f 1600). De
verdeeling van dezen post is als volgtAan C. Bek
voor het bedienen van de Scbapenbrug, de Peper-
straatbrug en de Bokkebrug f 7 per week, be
nevens vrije woning aan J. van Deventer, voor de
bediening van de Spekbrug en de Appelsteegbrug
f 3.75 per week aan H. J. Puttenaar, voor het
bedienen van de 8t. Annabrug en de Rootorenbrug
f 9,per week aan O. Lengers voor het bedienen
van twee bruggen over het Verdronkenoord, de brug
bij de Turfmarkt, vijf bruggen over de Oudegracht,
de Boompoortsbrug en de brug bij de Zandersbuurt
f 8.50 per week. Voorts voor extra hulp bij drukke
marktdagen en bjj ziektj bij de door Bek bediende
bruggen op Vrijdagen en Zaterdagen f 282.
De jaarwedden van de haven- en kaaimeesters
worden geraamd op f 825 (1907800) de kosten
van de Waag op f 9026.20. Over deze verhooging
(in 1907 f 8485.60) zegt de toelichting het vol
gende De draagloonen zjjn f 300 hooger uitge
trokken. De aanleiding daartoe is het feit dat in
1906 aan draagloon is betaald f 3534.38 en dat de
aanvoer op de kaasmarkt stijgende is. De jaar
wedden van den president-waagmeester en van de
beide waagmeesters zjjn elk met f 50 verhoogd, die
van de schrjjvers en den opzichter over de kaas
dragers elk met 1 25, een en ander in verband met
de toenemende werkzaamheden. Onder buitenge
woon onderhoud is begrepen voor 25 lange en 25
korte schapenhokken 1 80 en voor paalkokers met
deksels en korte palen f 198. Yoorts worden ge
raamd de kosten vcor de graanmarkt op 1 903 75
(1907 1 923.75), die voor de kleine veemarkten
op f 800 (1907 f 775), die voor de groentenmarkt
weder op f 225, voor de vischmarkt weder op f 40,
botermarkt weder f 235, kleine kaas- en aardappe-
lenmarkt 1 75 (1907f 25.) een verhooging van
f 50 van het salaris van den marktmeester wegens
meerdere werkzaamheden, de invordering vergun
ningsrecht weder f 75, en de jaarwedde tolgaarder
Hoeverschelpweg weer f 208.
Het totaal van dit hoofdstuk wordt geraamd op
f 18145.15 (1907 toegestaan f 17167.35, 1906 uit
gegeven f 17138.10).
HOOFDSTUK III.
Kosten van onderhoud van gemeen
te-eigendommen en de deswege
verschuldigde lasten.
De jaarwedden van de opzichters over gemeen
tewerken, klokkenluiders, klokkenist en uurwerk
maker worden verhoogd tot f 7750 (1907 f4300)
en die van den opzichter van de begraafplaats en
doodgraver tot f 620 (1907 f 492). Het onder
houd van huizen, torens, poorten en dergeljjken
wordt geraamd op f 3477.90 (1907 f2828.20). On
der de buitengewone werken zjjn begrepenhet
maken van een afdak voor den reinigingsdienst bij
den Uitweg f 530het vernieuwen van het hek
bjj de gemeentereiniging langs den weg naar Aker
sloot f 232 (voortzetting van de over drie jaar be
rekende vernieuwing, het vorige jaar aangevangen);
het bestrijken met carbolineum van de paardenstal
in de Zes Wielen f 122 het verven van de wo
ning aldaar f 96 en van de sluiskamer f 84, het
vernieuwen van de zolders f 171.50 en van den
gangvloer f 62. Het uitwendig verven van de wo
ning bij de Bokkesluis f 30. In het kantoor van
den gemeenteontvanger een nieuwe kast f 160.
Het aanschaffen van ladders, richters en een wagen
voor de stadstimmerwerf f 200. De dag- en week
gelden der werklieden en dergeljjke bedienden in
dienst der gemeente, mitsgaders verdere kosten der
fabricage worden geraamd op f 4024 (1907 f 10099).
De buitengewone werken zjjnbestrating van de
Bleekerslaan f 844, vernieuwing der bestrating van
het groot Nieuwland f1363vernieuwing der be
strating van de Oudegracht van het Klein Nieuw-
land al tot de Luthersche kerk f 1690, vernieu
wing van de Ramen f 897.50. De raming voor
bet onderhoud van wegen en voetpaden bedraagt
1 8511.20 (1907 f 6954). Onder de buitengewo
ne werken worden genoemd het bestraten van den
Bergerweg, van bet brugje over de Bergerhoutvaart
af voorbjj het huis van J. Brasser f 2097 verleg
gen en met oud-materiaal vernieuwen van 2000
M2. paardenpad in den Hoeverweg f 725 en van
de Bosmolenbrug in dien weg f 190.20. Yoor on
derhoud van wandelplaatsen en plantsoenen wordt
berekend een uitgaaf van f 10534 (1907 f 7659).
De hoogere raming is daaraan toe te schrijven, dat
op dezen post thans voorkomt de jaarwedde van
den opzichter (f 1000), alsmede een belangrijk hoo
ger bedrag voor buitengewone werken. Voor ver
nieuwing van pl. m. 185 M. Harddraverslaan, wordt
gerekend op een kosten van f 1850, waarvan ech
ter pl. m. 800 wordt teruggevonden door den ver
koop van boomen daar ter plaatsevoor beplanting
van de Oudegracht wordt besomd f 110en voor ver
betering 2de gedeelte Nieuwlanderpark f 712. He;
onderhoud van bruggen en overzetveeren wordt ge
raamd op f 6717.30 (1907 f 3921). Onder de
buitengewone werken komen voor vernieuwing van
de leuning met toebehooren op den Z. W. vleugel
der St. Annastraatbrug f 280idem van de rij-
voering van de Bokkebrug f 236.50idem idem
van de brug tegenover den Dijk f 275. De brug
over de Sandersbuurt voorzien van dubbel dek, het
vernieuwen der kettingen van rollaag en metsel
werk f 560.80vernieuwing van de val der brug
over de Oudegracht bij de Stadstimmerwerf met
rij voering f 1041 vervanging Boompoortsbrug door
eene één meter breedere ijzeren brug f 3874. Het
onderhoud van pompen en riolen wordt berekend
op 1 4019 (1907 f 4022) en het onderhoud van
havens, vaarten, kaaimuren, sluizen en andere wa
terwerken op f 4483 (1907: f 2710.) Onder de bui
tengewone werken komen hierbij voortaludvoor
ziening langs de Singels f 320het maken van 90
M. schoeiïng langs de Breelaan, waar de oeverlijn
het meest beschadigd is f 419 vernieuwing over
25 M. lengte van de schoeiïng aan de Zuid westzij
de van de sluis bjj de zes Wielen f 1100; idem
van een gedeelte walmuur aan de Oudegracht Zuid-
zijde, van het Wildemanshofje af over eene lengte
van 50 M. f 565, van een ander gedeelte tussehen
Hof- en Zilverstraat over 20 M. lengte f 671 en
van nog een ander deel van perceel D. no. 95 af
tot de Baangracht f 478; voegwerk op verschillen
de plaatsen ter oppervlakte yan pl. m. 1000 M1.
f 350. Het diep- en schoonhouden van havens,
grachten, slooten, putten wordt geraamd op f 725
(1907 1 6013)het onderhoud van klokken, hor
loges, speelwerken enz. wordt geschat op f 515
(1907 1 720), waarbij voor buitengewoon herstel
Waag- en groote kerkklokken beide f 50, en het on
derhoud van begraafplaaten en kosten va i begra
ving worden geraamd op f 1168.40 (1907 f 280.40)
daar aanzienlijke verbeteringen zullen worden aan
gebracht. Voorts worden geraamd de grondlasten
op f750 (1907 f 650), de dijk- en polderlasten
op f 200 (1907f 220 en recognitiën op f 25
(1907 f 25.
Het totaal van dit hoofdstuk wordt geraamd op
f 66775.30 (1907 toegestaan f 53362.60, 1906 uit.
gegeven 1 59720.40). Wordt vervolgd.
Dr. Kuyper In het roomhuls.
«Haganus» van de Leeuw. Cti vertelt van een bezoeker
in het «Roomhuis»
Wie zou hen» niet herkend hebban, hem met dien
machtigen kop, die daar nu ondanks de bjjna zeventig
jaren met nog veerkrachtigen tred voortwandelde.
't Was dr. Kuyper, die 't hek was b.nnengegaan en nu
langs de trap van 't achterhuis naar de hooger gelegen
koffiekamer verdween. Even had het publiek nog stof
tot praten, maar heel gauw was 't uit en begon 't waar
over den zomer en het stof 1 Totdat na een klein kwar
tier zoo onverwachts met vasten stap 'n meneer den
tuin was binnengekomen, die niet door anderen was
opgemerkt. Of liever wel opgemerkt, maar niet herkend.
Zelfs de groote zwart-lederen portefeuille maakte de
nieuwsgierigheid niet zoo gaande, om d'er den kellner
even over te poken. Ook zelfs niet 't feit, da* deze
meneer direct door den kellner naer de op kamer werd
verwezen. Toch was deze flinke, lenige figuur, met dien
sympathieke», donkeren kop, niemand anders dan 't
Tweede Kamerlid Talma, die bljjkbaar zeker was hem
daar te vinden, die daar boven zat te wachten.
Eenige oogenblikken later waren beide politieke
figuren in druk discours tegenover elkaar gezeten. Dr.
Kuyper, naar buiten, den weg opstarend, met onver
stoorbare kalmte luisterend naar don druk gesticulee-
renden Talma. Zelfs de entrée van een aardige blondine
vermocht de aandacht niet af te leiden. Eerst de lustige
klanken van 'a ondeugende waisfaatasie brachten even
'n wending in 't figuur van den oud-minister. En bjj
dien strengen blik, trof ons nu te meer dien feilen
kneep in de neushoeken van den vleezigen kop. Met de
muziek was 't gauw gedaas en kwam de breede buste
weèr in marmeren rust, de oogea starend naar de verte.
Waar 't over ging? De verkiezing te Schiedam? We
zouden ook op andere vragen of onderstellingen 't ant
woord moeten schuldig bljjven» Wellicht dat voor ko
mende gebeurlijkheden mogeijjk nu reeds de oorsprong
werd vastgelegd. Maar intusschen is de koffiekamer van
't Roomhuis ean historische vermaardheid geworden,
waarvan Baedeker bjj eventueelen herdruk nota zal
gelieven te nemen.
ALKMAARSCHE COURANT.
2
